1815-ൽ, ഒക്ടോ​ബർ മാ​സ​ത്തി​ന്റെ ആദ്യ​ത്തിൽ, സൂ​ര്യൻ അസ്ത​മി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ഏക​ദേ​ശം ഒരു മണി​ക്കൂർ മുൻപ്, കാൽ​ന​ട​യാ​യി വഴി​യാ​ത്ര ചെ​യ്തി​രു​ന്ന ഒരാൾ ഡി. എന്ന ചെ​റു​പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ത്തി. ആ സമ​യ​ത്തു, തങ്ങ​ളു​ടെ ജനാ​ല​യ്ക്ക​ലോ അല്ലെ​ങ്കിൽ പൂ​മു​ഖ​ത്തോ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പട്ട​ണ​നി​വാ​സി​ക​ളെ​ല്ലാം, ഏതാ​ണ്ടൊ​രു വല്ലാ​യ്മ​യോ​ടു​കൂ​ടി, ആ പാ​ന്ഥ​നെ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അതി​ല​ധി​കം അപകടം പി​ടി​ച്ച വേ​ഷ​ത്തിൽ ഒരു വഴി​പോ​ക്ക​നെ കണ്ടു​മു​ട്ടാൻ ഞെ​രു​ക്ക​മാ​ണ്. അയാൾ ഒരി​ട​ത്ത​രം ഉയ​ര​ത്തിൽ, തടി​ച്ചു​രു​ണ്ടു, നല്ല കരു​ത്തു​ള്ള ഒരു യൌ​വ​ന​യു​ക്ത​നാ​യി​രു​ന്നു. നാ​ല്പ​ത്താ​റോ നാ​ല്പ​ത്തെ​ട്ടോ വയ​സ്സാ​യി​രി​ക്കാം. വെ​യി​ലും കാ​റ്റും കൊ​ണ്ടു കരു​വാ​ളി​ച്ച്, ഊറ​യ്ക്കി​ട്ട​പോ​ലെ​യാ​യി, വി​യർ​ത്തൊ​ലി​ക്കു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ മുഖം, തോൽ​കൊ​ണ്ടു​ള്ള മു​ഖ​മൂ​ടി തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു തൊ​പ്പി​യാൽ പകുതി മറ​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. പരു​ത്തു മഞ്ഞ​ച്ച വക്ക​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തും, ഒരു പൊ​ന്തൻ വെ​ള്ളി​ക്കു​ടു​ക്കു കഴു​ത്തിൽ കു​ടു​ക്കി​യു​റ​പ്പി​ച്ച​തു​മായ അടി​ക്കു​പ്പാ​യം രോമം നി​റ​ഞ്ഞ അയാ​ളു​ടെ മാ​റി​ട​ത്തെ കു​റേ​ശ്ശെ കാ​ണി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; ഒരു ചര​ടു​പോ​ലെ കൂ​ട്ടി​പ്പി​ണ​ച്ച കണ്ഠ​വ​സ്ത്രം അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു പഴ​കി​യ​വ​യും, ഇഴ പി​ഞ്ഞി​യ​വ​യും, ഒരു കാൽ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ വെ​ളു​ത്തും മറ്റേ​തി​നാൽ കീ​റി​യും, നീ​ല​ച്ച അക​ശ്ശീ​ല​വെ​ച്ചു​മു​ള്ള​വ​യാ​ണ് ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ കാ​ലു​റ​കൾ; ഒരു കൈ​മു​ട്ടി​ന്റെ ഭാ​ഗ​ത്ത് ഒരു​ക​ഷ്ണം പച്ച​ത്തു​ണി​യെ പി​രി​ച്ച​ര​ടു​കൊ​ണ്ടു തു​ന്നി​പ്പി​ടി​പ്പി​ച്ച​തും, പഴകി കീ​റി​പ്പ​റി​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങി​യ​തു​മായ ഒരു കൂ​ലി​വേ​ല​ക്കാ​ര​ന്റെ പു​റം​കു​പ്പാ​യം അയാൾ മേ​ലി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്; നല്ല​പോ​ലെ കു​ടു​ക്കി​യ​തും നന്നേ പു​തി​യ​തും നി​റ​യെ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ തി​ങ്ങി​യ​തു​മായ ഒരു പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പ് അയാ​ളു​ടെ പു​റ​ത്തു തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു; കൈയിൽ കമ്പു​ള്ള ഒരു പൊ​ന്തൻ​വ​ടി​യു​ണ്ട്; കീ​ഴ്ക്കാ​ലു​റ​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത കാ​ല​ടി​ക​ളിൽ ഇരി​മ്പു​ലാ​ടൻ തറച്ച പാ​പ്പാ​സ്സു​കൾ കാ​ണു​ന്നു; തല​മു​ടി പറ്റേ വെ​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; താടി നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്നു.

വി​യർ​പ്പ്, ചൂട്, കാൽ​ന​ട​യാ​യു​ള്ള ദൂ​ര​യാ​ത്ര, പൊടി-​ഇവയെല്ലാം ചേർ​ന്ന് ഈ തക​രാ​റു​പി​ടി​ച്ച സ്വ​രൂ​പ​ത്തി​ന് എന്തൊ​രു ചീ​ത്ത​ത്തം​കൂ​ടി​യാ​ണ് ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്തി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അയാ​ളു​ടെ മുടി പറ്റെ വെ​ച്ചു വെ​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. എങ്കി​ലും, ആ ഉള്ള​തു പറ്റി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; അതു കു​റ​ച്ചു വളരാൻ തു​ട​ങ്ങി. കു​റ​ച്ചു കാ​ല​മാ​യി അതു വെ​ട്ടി​ക്കാ​റി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.

അയാളെ ആരും അറി​യി​ല്ല. അയാൾ അവിടെ യദൃ​ച്ഛ​യാ​യി വന്നു​പെ​ട്ട ഒരു വഴി പോ​ക്കൻ മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നു കണ്ടാ​ല​റി​യാം. അയാൾ എവി​ടെ​നി​ന്നു വന്ന് മെ​ക്ക​നിൻ, ഒരു സമയം കടല്ക്കരയിൽനിന്ന്-​ എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, ഏഴു​മാ​സം​മുൻ​പ് കാ​ന്നിൽ​നി​ന്നു പാ​രീ​സ്സി​ലേ​ക്കു​ണ്ടായ നെ​പ്പോ​ളി​യൻ ചക്ക്ര​വർ​ത്തി​യു​ടെ യാ​ത്ര​യെ ദർ​ശി​ച്ച അതേ തെ​രു​വി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് അയാ​ളും ഡി.യി​ലേ​ക്കു വരു​ന്ന​തു കണ്ട​ത്. ഈ മനു​ഷ്യൻ പകൽ മു​ഴു​വ​നും നട​ക്കു​ക​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം. അയാൾ വല്ലാ​തെ ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. പട്ട​ണ​ത്തി​ന്നു പു​റ​ത്തു​ള്ള പഴയ ചന്ത​സ്ഥ​ല​ത്തി​ലെ ചില സ്ത്രീ​കൾ കാ​ണു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അയാൾ ഗാ​സ്സ്റാ​ന്ദി​യി​ലെ നട​ക്കാ​വി​ലു​ള്ള മര​ക്കൂ​ട്ട​ത്തിൽ വി​ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തും, ആ വഴി​യ​റ്റ​ത്തു​ള്ള ഉറ​വിൽ​നി​ന്നു വെ​ള്ളം കു​ടി​ക്കു​ന്ന​തും. അയാൾ​ക്കു വല്ലാ​തെ ദാ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നി​രി​ക്ക​ണം. എന്തു​കൊ​ണ്ട​ന്നാൽ, അയാൾ അവി​ടെ​നി​ന്ന് ഒരി​രു​ന്നൂ​റ​ടി​കൂ​ടി പോ​യ​പ്പോൾ ചന്ത​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള ഉറ​വിൽ​നി​ന്നു പി​ന്നെ​യും വെ​ള്ളം കു​ടി​പ്പാൻ നി​ന്ന​താ​യി, അയാ​ളു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ കൂടിയ കു​ട്ടി​കൾ കണ്ടു.

റ്യൂ പ്രാ​ഷേ​റി​ന്റെ മൂ​ല​യിൽ എത്തി​യ​പ്പോൾ, അയാൾ ഇട​ത്തോ​ട്ടു തി​രി​ഞ്ഞു. ടൗൺ​ഹാ​ളി​ന്നു നേർ​ക്കു നട​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി. അയാൾ അതി​ന്നു​ള്ളിൽ​ക്ക​ട​ന്നു; ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, പു​റ​ത്തേ​ക്കു​ത​ന്നെ വന്നു. ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോയ ഡി. പട്ട​ണ​വാ​സി​കൾ​ക്കു ഗൾ​ഫ്ഴു​വാ​ങ് വി​ളം​ബ​രം വാ​യി​ച്ചു കേൾ​പ്പി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി മാർ​ച്ച് 4-ാംന് ജനറൽ ദ്രു​വൊ [1] കയ​റി​നി​ന്ന കല്ലു​ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ, വാ​തി​ല​ക്ക​രി​കി​ലാ​യി ഒരു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രൻ ഇരി​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. നമ്മു​ടെ വഴി​പോ​ക്കൻ തല​യിൽ​നി​ന്നു തൊ​പ്പി​യെ​ടു​ത്ത്, ആ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​ര​നെ താ​ഴ്മ​യോ​ടു​കൂ​ടി വന്ദി​ച്ചു. പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രൻ ആ വന്ദ​ന​ത്തി​നു മറു​പ​ടി പറ​യാ​തെ, അയാളെ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി; കു​റ​ച്ചു​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് കണ്ണു​കൊ​ണ്ട് അയാളെ പിൻ​തു​ടർ​ന്ന് ഒടു​വിൽ ടൗൺ​ഹാ​ളിൽ കട​ന്നു.

കോ​ശ്ബ​യി​ലെ കു​രി​ശ് [2] എന്ന അട​യാ​ള​മു​ള്ളേ​ട​ത്ത് അന്നു ഡി.യിൽ ഒരു നല്ല ഹോ​ട്ട​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതി​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥൻ ഴാ​ക്ക്വാ​ങ് ലബാർ എന്നു പേരായ ഒരാ​ളാ​ണ്; ഗ്രെ​നോ​ബ്ലി​ലെ മൂ​ന്നു സാ​മ​ന്ത​രാ​ജ​കു​മാ​ര​ന്മാർ എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥ​നും പട്ടാ​ള​ത്തിൽ ഒരു​ദ്യോ​ഗ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആളു​മായ മറ്റൊ​രു ലബാ​റു​മാ​യു​ള്ള ചാർ​ച്ച കാരണം ഇയ്യാൾ​ക്കു പട്ട​ണ​ത്തിൽ ഒരു പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​മു​ണ്ട്. ചക്ര​വർ​ത്തി വന്നു കപ്പ​ലി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ മൂ​ന്നു സാ​മ​ന്ത​രാ​ജ​കു​മാ​ര​ന്മാ​രെ​ന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​നെ​പ്പ​റ്റി പല സം​സാ​ര​ങ്ങ​ളും നാ​ട്ടിൽ പര​ന്നു. ജനറൽ ബർ​ത്ത്രാ​ങ്ങ് [3] ഒരു വണ്ടി​ക്കാ​ര​ന്റെ വേഷം ധരി​ച്ചു ജനു​വ​രി​മാ​സ​ത്തിൽ അവിടെ ചെ​ന്നി​രു​ന്നു എന്നും, അദ്ദേ​ഹം അവിടെ വെ​ച്ചു പട്ടാ​ള​ക്കാർ​ക്കു കു​രി​ശു​ബി​രു​ദ​വും പൗ​രൻ​മാർ​ക്കു കൈ​നി​റ​ച്ചു സ്വർ​ണ​നാ​ണ്യ​വും കൊ​ടു​ത്തു എന്നും ഒരു ജന​ശ്രു​തി​യു​ണ്ട്. വാ​സ്ത​വം ഇതാണ്-​ ചക്ര​വർ​ത്തി ഗ്രെ​നോ​ബിള്‍ വന്ന​പ്പോൾ അവി​ടേ​ക്കാ​യി തയ്യാ​റാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന ഹോ​ട്ട​ലിൽ കയറാൻ കൂ​ട്ടാ​ക്കി​യി​ല്ല; അദ്ദേ​ഹം നഗ​ര​മു​ഖ്യ​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: എനി​ക്കു പരി​ച​യ​മു​ള്ള ഒരു ധർ​മ്മ​പു​രു​ഷ​ന്റെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കാ​ണ് ഞാനീ പോ​കു​ന്ന​ത് അതു​പ്ര​കാ​രം അദ്ദേ​ഹം മൂ​ന്നു സാ​മ​ന്ത​രാ​ജ​കു​മാ​ര​ന്മാർ എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്കു​പോ​യി. മൂ​ന്നു സാ​മ​ന്ത രാ​ജ​കു​മാ​ര​ന്മാർ എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ലെ ലബാ​റി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഈ മാ​ന്യ​പ​ദ​വി, ഇരു​പ​ത്ത​ഞ്ചു കാതം വഴി ദൂ​ര​ത്തു​ള്ള കോൾ​ബ​യി​ലെ കു​രി​ശ് എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ലെ ലബാ​റി​ന്റെ മേൽ പ്ര​തി​ഫ​ലി​ച്ചു. പട്ട​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള​വർ ഇയ്യാ​ളെ​പ്പ​റ്റി ഇങ്ങ​നെ സം​സാ​രി​ച്ചു: ‘ഗ്രെ​നോ​ബ്ലി​ലു​ള്ള ആളുടെ ചാർ​ച്ച​ക്കാ​ര​നാ​ണ​ത്.’ നമ്മു​ടെ വഴി​പോ​ക്കൻ ഈ ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്കു നട​ന്നു; ആ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തേ​ക്ക് അതൊ​ന്നാ​ന്ത​രം​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ അടു​ക്ക​ള​യിൽ​ക്ക​ട​ന്ന്–അങ്ങോ​ട്ടു തെ​രു​വിൽ​നി​ന്നു നേരെ കട​ക്കാം. എല്ലാ അടു​പ്പു​ക​ളി​ലും തീ​പ്പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; തീ​ത്തി​ണ്ണ​യിൽ തി​യ്യു പടർ​ന്നാ​ളി​ക്ക​ത്തു​ന്നു. ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ–അയാൾ തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു പ്ര​ധാന വെ​പ്പു​കാ​ര​നും–ഒരു സ്റ്റ്യൂ​പാ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ അടു​ക്കൽ​നി​ന്നു മറ്റൊ​ന്നി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കാ​യി പാ​ഞ്ഞു​ന​ട​ന്ന്, വളരെ ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി വണ്ടി​ക്കാ​രു​ടെ ഭക്ഷ​ണം ഭം​ഗി​യാ​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ക​യാ​ണ്–അടു​ത്ത മു​റി​യിൽ​നി​ന്ന് അവ​രു​ടെ ഉറ​ക്കെ​യു​ള്ള സം​സാ​ര​വും സം​ഭാ​ഷ​ണ​വും ചി​രി​യും കേൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. യാ​ത്ര​ചെ​യ്തു ശീ​ല​മു​ള്ള ഏതൊ​രാൾ​ക്കും, വണ്ടി​ക്കാ​രെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ആഹ്ലാ​ദ​ത്തോ​ടു കൂടി ചി​രി​ക്കു​ന്ന​വർ വേ​റെ​യി​ല്ലെ​ന്ന​റി​യാം. രണ്ടു പാർ​ശ്വ​ങ്ങ​ളി​ലും കാ​ട​പ്പ​ക്ഷി​ക​ളാ​ലും കാ​ട്ടു​കോ​ഴി​ക​ളാ​ലും ഞെ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഒരു തടി​ച്ച മല​യ​ണ്ണാൻ, തീ​യി​നു​മേ​ലേ പി​ടി​ച്ച ഒരു നീണ്ട മാം​സ​ക്കു​ന്ത​ത്തി​ന്മേൽ കി​ട​ന്നു തി​രി​യു​ന്നു; ലോസേ തടാ​ക​ത്തിൽ​നി​ന്നു പി​ടി​ച്ച രണ്ടു വലിയ കണ്ണൻ​മ​ത്സ്യ​ങ്ങ​ളും അല്ലോ തടാ​ക​ത്തിൽ നി​ന്നു വല​യി​ട്ട് ഒരു പൂ​മീ​നും അടു​പ്പ​ത്തു വേ​വു​ന്നു​ണ്ട്.

വാതിൽ തു​റ​ക്കു​ന്ന ശബ്ദം കേൾ​ക്കു​ക​യും, ഒരു പുതിയ ആൾ അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന​താ​യ​റി​യു​ക​യും ചെയ്ത ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ, അപ്പു​റ​ത്തു​നി​ന്നു കണ്ണെ​ടു​ക്കാ​തെ, ചോ​ദി​ച്ചു: സേർ നി​ങ്ങൾ​ക്കെ​ന്തു​വേ​ണം?’

‘ഭക്ഷ​ണ​വും കി​ട​പ്പാൻ സ്ഥ​ല​വും.’

‘ഇത്ര എളു​പ്പം വേറെ ഒന്നി​നു​മി​ല്ല.’ ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. ആസ​മ​യ​ത്ത് അയാൾ തല​തി​രി​ച്ചു; ഒരു നോ​ട്ട​ത്തിൽ വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ സമ്പ്ര​ദാ​യം മു​ഴു​വ​നും കൈ​യി​ലാ​ക്കി തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘പണം കൊ​ടു​ത്താൽ...’

ആ മനു​ഷ്യൻ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരു വലിയ തോൽ​പ്പ​ണ​സ​ഞ്ചി വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്റെ കയ്യിൽ പണ​മു​ണ്ട്.’

‘അങ്ങ​നെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഞങ്ങൾ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ചൊൽ​പ്പ​ടി​യിൽ.’ ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു.

വഴി​പോ​ക്കൻ പണ​സ്സ​ഞ്ചി കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ ഇട്ടു; പു​റ​ത്തു​നി​ന്നു പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പു നീ​ക്കി; അതു വാ​തി​ലി​ന്റെ അരി​കിൽ നി​ല​ത്തു വെ​ച്ചു; വടി കൈ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ പി​ടി​ച്ചു; തീ​യി​ന്ന​ടു​ക്ക​ലു​ള്ള ഒരു​യ​രം കു​റ​ഞ്ഞ പീ​ഠ​ത്തിൽ ഇരു​ന്നു. ഡി. പട്ട​ണം മല​കൾ​ക്കു​ള്ളി​ലാ​ണ്. അവിടെ ഒക്ടോ​ബർ മാ​സ​ത്തി​ലെ വൈ​കു​ന്നേ​രം വലിയ തണു​പ്പു​ണ്ട്.

എന്നാൽ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ ആ വഴി​പോ​ക്ക​നെ നല്ല​പോ​ലെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

‘ഭക്ഷ​ണം വേ​ഗ​ത്തിൽ തയ്യാ​റാ​വു​മോ?’ ആ മനു​ഷ്യൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

‘ഇപ്പോൾ,’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ, മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

പുറം തി​രി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന ആ വഴി​പോ​ക്കൻ തീ കാ​യു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു, ഗു​ണ​വാ​നായ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ, ഴാ​ക്ഷ്വാ​ങ് ലബാർ, കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരു പെൻ​സി​ലെ​ടു​ത്തു; ജനാ​ല​യ്ക്ക​രി​കി​ലു​ള്ള ഒരു ചെ​റു​മേ​ശ​മേൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു പഴയ വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ മൂല ചീ​ന്തി കൈ​യി​ലാ​ക്കി. എന്നി​ട്ട അയാൾ അതി​ന്റെ വെ​ളു​ത്ത വക്ക​ത്ത് ഒന്നോ രണ്ടോ വരി കു​റി​ച്ചു; മു​ദ്ര​വെ​ക്കാ​തെ മട​ക്കി; കാ​ഴ്ച​യിൽ അടു​ക്ക​ള​ച്ചെ​ക്ക​നും പരി​ചാ​ര​ക​നു​മാ​യി തന്നെ സഹാ​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു നില്‍ക്കു​ന്ന ഒരു കു​ട്ടി​യെ വി​ളി​ച്ച് ആ കട​ലാ​സ്സിൻ​ക​ഷ്ണം ഏൽ​പി​ച്ചു. ആ അടു​ക്ക​ള​ഭൃ​ത്യ​ന്റെ ചെ​കി​ട്ടിൽ ഒരു വാ​ക്കു മന്ത്രി​ച്ചു; ആ കു​ട്ടി ടൗൺ​ഹാ​ളി​നു നേരെ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പാ​ഞ്ഞു. വഴി​പോ​ക്കൻ ഇതൊ​ന്നും കണ്ടി​ല്ല. അയാൾ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ചോ​ദി​ച്ചു: ഭക്ഷ​ണം ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ തയ്യാ​റാ​വു​മോ?

‘ഇപ്പോൾ,’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥന്‍ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

കു​ട്ടി തി​രി​ച്ചെ​ത്തി. അവൻ കട​ലാ​സ്സു തി​രി​കെ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നി​രു​ന്നു. ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ അതു വാ​ങ്ങി. ഒരു മറു​പ​ടി കാ​ത്തി​രു​ന്ന ആളെ​പ്പോ​ലെ, ആർ​ത്തി​യോ​ടു കൂടി നി​വർ​ത്തി, അയാൾ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു വാ​യി​ക്കു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി; ഉടനെ അയാൾ തല​കു​ലു​ക്കി; ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം ആലോ​ചി​ച്ചു നി​ന്നു. എന്നി​ട്ട്, അയാൾ വഴി​പോ​ക്കൻ ഇരി​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തേ​ക്ക​ടു​ത്തു​ചെ​ന്നു. ആ മനു​ഷ്യൻ അത്ര വളരെ സന്തോ​ഷ​ക​ര​മ​ല്ലാ​ത്ത ഒരു മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മഗ്ന​നാ​യി​രു​ന്നു.

‘സേർ, എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളെ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​വാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല.’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ മനു​ഷ്യൻ പകുതി എഴു​ന്നേ​റ്റു. എന്ത്! ഞാൻ പണം തരി​ല്ലെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്കു ഭയ​മു​ണ്ടോ? ഞാൻ മുൻ​കൂ​ട്ടി പണം തര​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടോ? ഞാൻ പറ​യു​ന്നു, എന്റെ കൈയിൽ പണ​മു​ണ്ട്.’

‘അതല്ല.’

‘പി​ന്നെ എന്താ?’

‘നി​ങ്ങൾ​ക്കു പണമുണ്ട്-​’

‘ഉവ്വ്,’ ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു.

‘എനി​ക്ക് അറ​യൊ​ന്നും ഒഴി​വി​ല്ല,’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ മനു​ഷ്യൻ ശാ​ന്ത​ത​യോ​ടു​കു​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്നെ കു​തി​ര​പ്പ​ന്തി​യി​ലാ​ക്കു!’

‘നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല.’

‘എന്തു​കൊ​ണ്ട്?’

‘അതിൽ കു​തി​ര​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു സ്ഥ​ല​മി​ല്ല.’

‘അങ്ങ​നെ​യാ​വ​ട്ടെ; എന്നാൽ അതി​ന്റെ അടു​ത്ത് ഒരു കൊട്ട വൈ​ക്കോൽ മതി. ഏതാ​യാ​ലും ഭക്ഷ​ണം കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് നമു​ക്ക​താ​ലോ​ചി​ക്കാം.’

‘എന്നെ​ക്കൊ​ണ്ട് നി​ങ്ങൾ​ക്കു ഭക്ഷ​ണം തരാൻ സാ​ധി​ക്ക​യി​ല്ല.’

മന്ദ​മാ​യും ഉറ​പ്പി​ച്ചു​മു​ള്ള ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ പറഞ്ഞ ഈ മറു​പ​ടി ആ അപ​രി​ചി​ത​ന്നു കുറേ കാ​ര്യ​മാ​യി തോ​ന്നി. അയാൾ എണീ​റ്റു.

‘ആ! ഹ! പക്ഷേ, ഞാൻ വി​ശ​ന്നു ചാ​വു​ന്നു. പു​ലർ​ന്ന​പ്പോൾ നട​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി​യ​താ​ണ് ഞാൻ. ഞാൻ പന്ത്ര​ണ്ടു കാതം വഴി നട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ പണം തരാം. എനി​ക്കു വല്ല​തും കഴി​ച്ചാൽ കൊ​ള്ളാം.’

‘എന്റെ പക്കൽ ഒന്നു​മി​ല്ല,’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ മനു​ഷ്യൻ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു; അയാൾ തി​യ്യി​നും അടു​പ്പു​കൾ​ക്കും നേരെ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. ‘ഒന്നു​മി​ല്ല! അതൊ​ക്കെ​പ്പി​ന്നെ?’

‘അതി​ന്നൊ​ക്കെ ആവ​ശ്യ​ക്കാ​രാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.’

‘ആരാണ്?’

‘വണ്ടി​ക്കാർ.’

‘അവർ എത്ര പേ​രു​ണ്ട്?’

‘പന്ത്ര​ണ്ട്.’

‘ഇതിൽ ഇരു​പ​തു പേർ​ക്കു മതി​യാ​വു​ന്ന ഭക്ഷ​ണ​മു​ണ്ട​ല്ലോ.’

‘അവർ അതു മു​ഴു​വ​നും വേ​ണ​മെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു പണം മുൻ​കൂർ തന്നി​രി​ക്കു​ന്നു.’

ആ മനു​ഷ്യൻ അവി​ടെ​ത്ത​ന്നെ ഇരു​ന്നു; സ്വരം ഒട്ടും പൊ​ന്തി​ക്കാ​തെ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഒരു ഹോ​ട്ട​ലി​ലാ​ണ്; എനി​ക്കു വി​ശ​ക്കു​ന്നു; ഞാൻ ഇവി​ടെ​ത്ത​ന്നെ കൂടും.’

‘അപ്പോൾ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ കു​നി​ഞ്ഞ് അയാ​ളു​ടെ ചെ​കി​ട്ടിൽ, അയാളെ ഞെ​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ച്ച ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: കട​ന്നു​പോ​വു.’

ഈ സമ​യ​ത്തു വഴി​പോ​ക്കൻ മുൻ​പോ​ട്ടു കു​നി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന് ഇരി​മ്പു​കെ​ട്ടു​ള്ള തന്റെ വടി​ത്ത​ല​പ്പു​കൊ​ണ്ടു ചില തീ​ക്കൊ​ള്ളി​ക​ളെ തീ​യി​ലേ​ക്കു തട്ടി​യി​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; അയാൾ പെ​ട്ടെ​ന്നു തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി, എന്തോ പറയാൻ വായ തു​റ​ന്നു. പക്ഷേ, ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്ത് ഉറ​പ്പി​ച്ചു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു പി​ന്നേ​യും ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ തു​ടർ​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞു: ‘നി​ല്ക്കു! ആവക സം​സാ​ര​മൊ​ക്കെ ധാ​രാ​ളം കഴി​ഞ്ഞു. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​ത​ര​ണ​മോ?’ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്നാ​ണ്. ഇനി ആരാ​ണെ​ന്നും ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു​ത​ര​ണ​മോ? നി​ങ്ങൾ അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ട​പ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ, എനി​ക്കൊ​രു സംശയം തോ​ന്നി; ഞാൻ ടൗൺ​ഹാ​ളി​ലേ​ക്കു പറ​ഞ്ഞ​യ​ച്ചു; ഇതാണ് എനി​ക്കു കി​ട്ടിയ മറു​പ​ടി. നി​ങ്ങൾ​ക്ക് അക്ഷ​രം തി​രി​യു​മോ?’

ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട്, ഹോ​ട്ട​ലിൽ​നി​ന്ന് ടൗൺ​ഹാ​ളി​ലേ​ക്കും ടൗൺ​ഹാ​ളിൽ​നി​ന്നു ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്കും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പോയി തി​രി​ച്ചെ​ത്തിയ കട​ലാ​സ്സ് ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ ആ അപ​രി​ചി​ത​ന്നു നല്ല​പോ​ലെ നി​വർ​ത്തി കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ആ മനു​ഷ്യൻ അതൊ​ന്ന് ഓടി​ച്ചു​നോ​ക്കി. ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രൻ കു​റ​ച്ചിട മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം ആരം​ഭി​ച്ചു: ‘എല്ലാ​വ​രോ​ടും മര്യാ​ദ​യോ​ടു​കൂ​ടി പെ​രു​മാ​റു​ന്ന​താ​ണ് എന്റെ പതിവ്. കട​ന്നു​പോ​വു!’

ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ തല താ​ഴ്‌​ന്നു; അയാൾ നി​ല​ത്തു​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പെ​ടു​ത്തു; പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി.

അയാൾ പ്ര​ധാന നി​ര​ത്തിൽ കട​ന്നു. ദുഃ​ഖി​ത​നും അവ​മാ​നി​ത​നു​മായ ഒരാ​ളെ​പ്പോ​ലെ, വീ​ടു​ക​ളു​ടെ ഓര​ത്തി​ലൂ​ടെ, അയാൾ ഒരു​ക്കിൽ നേരേ നട​ന്നു. ഒരി​ക്ക​ലെ​ങ്കി​ലും അയാൾ അങ്ങോ​ട്ടോ ഇങ്ങോ​ട്ടോ തി​രി​ഞ്ഞി​ല്ല. അങ്ങ​നെ ചെ​യ്തി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, കോൾ​ബ​യി​ലെ കു​രി​ശ് എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥൻ, അവി​ടെ​യു​ള്ള എല്ലാ അതി​ഥി​ക​ളോ​ടും തെ​രു​വി​ലു​ള്ള എല്ലാ വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​രോ​ടും​കൂ​ടി, ഉന്മേ​ഷ​പൂർ​വം സം​സാ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും തന്നെ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും ഹോ​ട്ട​ലു​മ്മ​റ​ത്തു നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത് അയാൾ​ക്കു കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, ആ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ ഭയവും അവി​ശ്വാ​സ​വും നി​റ​ഞ്ഞ നോ​ട്ട​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു, തന്റെ വരവ് ആ പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും ഒരു പ്ര​ധാന സം​ഗ​തി​യാ​യി​ത്തീ​രുക എന്ന​ത് ഇപ്പോൾ കഴി​യു​മെ​ന്നും അയാൾ​ക്കൂ​ഹി​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ ഇതൊ​ന്നും​ത​ന്നെ കണ്ടി​ല്ല. ചത​ഞ്ഞ​മർ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ആളുകൾ പി​ന്നോ​ക്കം നോ​ക്കുക പതി​വി​ല്ല. അല്ലെ​ങ്കിൽ​ത്ത​ന്നെ അവർ​ക്കു തങ്ങ​ളു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ വരു​ന്ന ആപ​ത്തു വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം അറി​യാം.

അങ്ങ​നെ, അയാൾ നി​ല്ക്കാ​തെ നട​ന്നു. തനി​ക്കു യാ​തൊ​ര​റി​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത ഓരോ തെ​രു​വു​കൾ കട​ന്നു, ദുഃ​ഖി​ത​രിൽ സാ​ധാ​ര​ണ​മായ ക്ല​മ​വി​സ്മൃ​തി​യോ​ടു; കൂടി കു​റ​ച്ചു​ദു​രം പോയി. വി​ശ​പ്പു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പ്രാ​ണ​വേ​ദന അയാൾ​ക്കു കഠി​ന​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. രാ​ത്രി അടു​ത്തെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. വല്ല താ​വ​ള​വും കണ്ടു​കി​ട്ടി​ല്ലേ എന്ന് അയാൾ ചു​റ്റും നോ​ക്കി.

ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ നല്ല ഹോ​ട്ട​ലിൽ അയാൾ​ക്കു പ്ര​വേ​ശ​ന​മി​ല്ലെ​ന്നു​വ​ന്നു; വളരെ താ​ഴ്‌​ന്ന​ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു ഭക്ഷ​ണ​ശാല, എത്ര​ത​ന്നെ മോ​ശ​മാ​യാ​ലും ശരി, ഒരു ചെ​റ്റ​ക്കു​ടിൽ, അയാൾ അന്വേ​ഷി​ക്കു​ക​യാ​യി. ആ സമ​യ​ത്തു തെ​രു​വി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തു​നി​ന്നു ഒരു വെ​ളി​ച്ചം കണ്ടു; ഇരി​മ്പു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു കു​രി​ശു​തു​ലാ​ത്ത​ണ്ടിൽ​നി​ന്നു തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു പയിൻ​മ​ര​ത്തു​പ്പു, സന്ധ്യാ​സ​മ​യ​ത്തു​ള്ള വെ​ള്ള​ന​ഭ​സ്സി​നു നേരെ തെ​ളി​ഞ്ഞു​ക​ണ്ടു. അയാൾ അങ്ങോ​ട്ടു നട​ന്നു.

അതു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു ചാ​രാ​യ​പ്പീ​ടി​ക​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു തെ​ളി​ഞ്ഞു; റ്യൂ ദ് ഷാ​ഫോ​വി​ലെ ചാ​രാ​യ​ക്കട.

വഴി​പോ​ക്കൻ കു​റ​ച്ചു​നേ​രം അവിടെ നി​ന്നു; മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു കത്തു​ന്ന ഒരു ചെറിയ വി​ള​ക്കു​കൊ​ണ്ടും അടു​പ്പു​തി​ണ്ണ​യി​ലെ വമ്പി​ച്ച തി​യ്യു​കൊ​ണ്ടും പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​മാ​യി. ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യ്ക്കു​ള്ളി​ലു​ള്ള ഒരു​യ​രം കു​റ​ഞ്ഞ മു​റി​യി​ലേ​ക്ക് അയാൾ ജനാ​ല​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ പാ​ളി​നോ​ക്കി. അവിടെ ചി​ല​രു​ണ്ട് ഇരു​ന്നു കു​ടി​ക്കു​ന്നു. ഷാ​പ്പു​ട​മ​സ്ഥൻ തീ​ക്കാ​യു​ക​യാ​ണ്. ഒരു തി​രി​പ്പു​ക​യ​റ്റു യന്ത്ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു തൂ​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരി​രു​മ്പു​പാ​ത്ര​ത്തിൽ എന്തോ തി​യ്യി​നു മു​ക​ളിൽ കി​ട​ന്നു തി​ള​യ്ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

ഒരു ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ മട്ടിൽ​ത്ത​ന്നെ​യു​ള്ള ഈ ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യ്ക്കു പു​റ​ത്തേ​ക്കു രണ്ടു പഴു​തു​ണ്ട്. ഒന്നു തെ​രു​വി​ലേ​ക്കും, മറ്റേ​ത് വളം നി​റ​ഞ്ഞ ഒരു ചെ​റു​മു​റ്റ​ത്തേ​ക്കും. തെ​രു​വി​ലേ​ക്കു​ള്ള വാ​തി​ലി​ലൂ​ടെ കട​പ്പാൻ വഴി​പോ​ക്ക​ന്നു ധൈ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അയാൾ പതു​ക്കെ മു​റ്റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു; പി​ന്നെ​യും നി​ന്നു; ഉപാ​യ​ത്തിൽ നീ​ക്കു നീ​ക്കി, വാതിൽ തു​റ​ന്നു.

‘ആ പോ​കു​ന്ന​താർ?’ ഷാ​പ്പു​ട​മ​സ്ഥൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

‘ഭക്ഷ​ണ​വും കി​ട​പ്പാൻ സ്ഥ​ല​വും ആവ​ശ്യ​മു​ള്ള ഒരാൾ.’

‘നല്ല​ത്, ഭക്ഷ​ണ​വും കി​ട​പ്പാൻ സ്ഥ​ല​വും ഞങ്ങൾ ഇവിടെ തയ്യാ​റാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു.’

അയാൾ അക​ത്തേ​ക്കു ചെ​ന്നു. അവിടെ ഇരു​ന്നു കു​ടി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​ല്ലാം അങ്ങോ​ട്ടു​നോ​ക്കി. ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു വി​ള​ക്കും മറ്റേ ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്ന് അടു​പ്പിൽ തീ​യ്യും അയാളെ തെ​ളി​യി​ച്ചു​കാ​ണി​ച്ചു. അയാൾ തന്റെ പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പു പു​റ​ത്തു​നി​ന്നെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് അവർ അയാളെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു.

ഷാ​പ്പു​ട​മ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘അതാ, തീ​ക്കാ​യാം. ഭക്ഷ​ണം അടു​പ്പ​ത്തു വേ​വു​ന്നു.ചങ്ങാ​തി, വരൂ, തീ​ക്കാ​ഞ്ഞോ​ളൂ.’

അയാൾ അടു​ത്തു​ചെ​ന്നു, തി​യ്യി​ന്ന​രി​കിൽ ഇരു​ന്നു. നട​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ക്ഷീ​ണം കൊ​ണ്ട് കു​ഴ​ഞ്ഞ കാൽ അയാൾ തി​യ്യി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു നീ​ട്ടി; അടു​പ്പി​നു മേ​ലെ​പാ​ത്ര​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരു രു​ചി​ക​ര​മായ ഗന്ധം പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. നല്ല​പോ​ലെ താ​ഴ്ത്തി​യി​ട്ടി​രു​ന്ന തൊ​പ്പി​ക്കു​ള്ളി​ലൂ​ടെ കു​റ​ച്ചു​മാ​ത്രം പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ച്ച അയാ​ളു​ടെ​മു​ഖ​ത്തു, വള​രെ​ക്കാ​ല​മാ​യി കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്ന സം​തൃ​പ്തി​യു​ടെ ഒരു നേരിയ തെ​ളി​വു​കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു.

എന്ന​ല്ല, ആ മു​ഖ​ത്തി​ന്റെ ആകൃതി ദൃ​ഢ​ത​യും ഉത്സാ​ഹ​വും ദുഃ​ഖ​ശീ​ല​വും കാ​ണി​ക്കു​ന്നു. ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ മു​ഖ​ഭാ​വം അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു; ആദ്യ​മാ​യി സാ​ധു​ത്വം തോ​ന്നി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ഒടു​വിൽ അതു സഗൗ​ര​വ​മായ ക്രൂ​ര​ത​യിൽ​ച്ചെ​ന്ന​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. ചവ​റ്റിൽ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന തി​യ്യു​പോ​ലെ, അയാ​ളു​ടെ കണ്ണു പോ​ള​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ തി​ള​ങ്ങി.

സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ മേ​ശ​യ്ക്ക​ടു​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​വ​രിൽ ഒരാൾ, ഒരു മത്സ്യ​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു, അയാൾ റ്യു ദ് ഷാ​ഫോ​വി​ലെ ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യിൽ വരു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പ് കു​തി​ര​യെ തള​യ്ക്കാൻ വേ​ണ്ടി ലബാ​റു​ടെ ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോയി. കാ​ണ്മാൻ സു​ഖ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഈ അപ​രി​ചി​ത​നെ അയാൾ അന്നു രാ​വി​ലെ​ത്ത​ന്നെ ബ്രാ​ദാ​സി​നും***നും–ഞാൻ പേർ മറ​ന്നു; എസ്കൂൾ​ബ്ലോ​ങ്ങാ​ണോ എന്നു സംശയം– ഇട​യ്ക്കു​ള്ള നി​ര​ത്തിൽ​വെ​ച്ചു യദൃ​ച്ഛ​യാ കണ്ടു​മു​ട്ടി. ആ കണ്ട​സ​മ​യ​ത്ത് അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ കഠി​ന​മാ​യി ക്ഷീ​ണി​ച്ച മട്ടി​ലാ​യി​രു​ന്ന നമ്മു​ടെ വഴി​പോ​ക്കൻ മത്സ്യ​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​നോ​ടു തന്നെ​യും കു​തി​ര​പ്പിൻ​പു​റ​ത്തു കേ​റ്റി കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​മോ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു; കു​തി​ര​യു​ടെ നട​ത്ത​ത്തി​ന് ഒന്നു​കൂ​ടി മു​റു​ക്കം കൂ​ട്ടു​ക​യ​ല്ലാ​തെ മത്സ്യ​വ്യാ​പാ​രി അതിനു മറു​പ​ടി​യൊ​ന്നും പറ​ഞ്ഞി​ല്ല. ഈ മത്സ്യ​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​രൻ, ഴാ​ക്ക്വാ​ങ് ലബാ​റു​ടെ നാ​ലു​പു​റ​ത്തും അര​മ​ണി​ക്കൂർ മുൻപു കൂടിയ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഒരം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു; കോൾ​ബ​യി​ലെ കു​രി​ശ് എന്ന സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള ആളു​ക​ളോ​ട് അയാൾ രാ​വി​ലെ ആ മനു​ഷ്യ​നെ കണ്ടെ​ത്തിയ കഥ പറ​ഞ്ഞു. അയാൾ ഇരു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്നു ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​ര​നോ​ട് അടു​ത്തു​ചെ​ല്ലു​വാൻ ഉപാ​യ​ത്തിൽ ഒരാം​ഗ്യം കാ​ണി​ച്ചു. ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രൻ അടു​ത്തു ചെ​ന്നു. ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ അവർ എന്തോ സം​സാ​രി​ച്ചു. വഴി​പോ​ക്കൻ പി​ന്നെ​യും മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ തി​യ്യി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു. ആ വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ ചു​മ​ലിൽ പെ​ട്ടെ​ന്നു കൈ വെ​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു: ‘നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഇവി​ടെ​നി​ന്നു പോ​കാ​റാ​യി.’

അപ​രി​ചി​തൻ ഉടനെ മു​ഖം​തി​രി​ച്ചു. ശാ​ന്ത​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി പറ​ഞ്ഞു, ‘ഹാ നി​ങ്ങൾ അറി​ഞ്ഞു?–’

‘ഉവ്വ്.’

‘മറ്റേ ഹോ​ട്ട​ലിൽ​നി​ന്ന് എന്നെ ആട്ടി​യ​യ​ച്ചു.’

‘ഇവി​ടെ​നി​ന്നും നി​ങ്ങ​ളെ പറ​ഞ്ഞ​യ​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.’

‘ഞാൻ എവിടെ പോ​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് നി​ങ്ങൾ​ക്കാ​വ​ശ്യം?’

‘മറ്റെ​വി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും.’

ആ മനു​ഷ്യൻ വടി​യെ​ടു​ത്തു. പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പെ​ടു​ത്തു പു​റ​പ്പെ​ട്ടു.

പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ കോൾ​ബ​യി​ലെ കു​രി​ശിൽ​നി​ന്നു കൂടെ കൂ​ടി​യ​വ​രും അതു​വ​രെ അവി​ടെ​യെ​വി​ടെ​യോ ഒളി​ച്ചി​രു​ന്ന​വ​രു​മായ കു​ട്ടി​കൾ അയാ​ളു​ടെ നേരെ കല്ലെ​റി​ഞ്ഞു. അയാൾ ദേ​ഷ്യ​പ്പെ​ട്ടു പി​ന്നോ​ക്കം ചെ​ന്നു. തന്റെ വടി​യോ​ങ്ങി അവരെ പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തി: ഒരു​കൂ​ട്ടം പക്ഷി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ കു​ട്ടി​ക​ളെ​ല്ലാം പറ​പ​റ​ന്നു.

അയാൾ ജയി​ലി​നു മുൻ​പി​ലെ​ത്തി. പു​റ​ത്തെ വാ​തി​ല്ക്കൽ അക​ത്തു മണി​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരി​രു​മ്പു​ച​ങ്ങല കണ്ടു. അയാൾ അതു പി​ടി​ച്ചു​വ​ലി​ച്ചു.

വാ​തി​ലി​ന്റെ സാക്ഷ നീ​ങ്ങി.

‘ഹേ, ജയിൽ​മൂ​പ്പ,’ തന്റെ തൊ​പ്പി സമ​ര്യാ​ദ​മാ​യി മാ​റ്റി​ക്കൊ​ണ്ട് അയാൾ പറ​ഞ്ഞു. ‘ദയ​ചെ​യ്ത് എന്നെ അക​ത്തു കട​ക്കാൻ സമ്മ​തി​ച്ച്, ഇന്ന് രാ​ത്രി​ക്ക് ഒരു താവളം തരുമോ?’

ഒരു ശബ്ദം മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ജയിൽ ഹോ​ട്ട​ല​ല്ല. നി​ങ്ങ​ളെ പൊ​ല്ലീ​സ്റ്റു​കാ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടു പി​ടി​പ്പി​ക്കു; എന്നാൽ ഇങ്ങോ​ട്ടു കട​ത്തും.’

സാക്ഷ പി​ന്നേ​യും അട​ഞ്ഞു.

അയാൾ പല തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​മു​ള്ള ഒരു തെ​രു​വി​ലേ​ക്ക് കട​ന്നു. അവയിൽ ചി​ല​തി​നു​ചു​റ്റും ചെ​ടി​കൾ വെ​ച്ചു​പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്; ആ ചെ​ടി​ക്കൂ​ട്ടം തെ​രു​വി​ന് ഒരു ചന്തം​കൂ​ട്ടി ഈ തോ​ട്ട​ങ്ങൾ​ക്കും ചെ​ടി​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങൾ​ക്കും ഇടയിൽ അയാൾ രണ്ടാം​നി​ല​യു​യർ​ത്താ​ത്ത ഒരു ചെ​റു​വീ​ടു കണ്ടു; അതി​ന്റെ ഒരു ജനാ​ല​യി​ലൂ​ടെ ഒരു വെ​ളി​ച്ചം പ്ര​കാ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു; ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യിൽ​വെ​ച്ചു ചെ​യ്ത​തു​പോ​ലെ അയാൾ ആ ജനാ​ല​യ്ക്കു​ള്ള കണ്ണാ​ടി​ച്ചി​ല്ലി​ലൂ​ടെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അതി​നു​ള്ളിൽ ഒരു വെ​ള്ള​യ​ടി​ച്ച മു​റി​യും, അച്ച​ടി​പ്പു​ള്ളി​ക​ളു​ള്ള പരു​ത്തി​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു മൂ​ടി​വി​രി​ച്ച ഒരു കട്ടി​ലും, ഒരു മൂ​ല​യ്ക്കാ​യി ഒരു തൊ​ട്ടി​ലും, കു​റ​ച്ചു ചില മര​ക്ക​സാ​ല​ക​ളും, ചു​മ​രി​ന്മേൽ തൂ​ക്കിയ ഒരു ഇര​ട്ട​ത്തി​ര​ത്തോ​ക്കും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മു​റി​യു​ടെ നടു​വിൽ ഒരു മേശ കി​ട​ക്കു​ന്നു. ഒരു ചെ​മ്പു​വി​ള​ക്കു വെ​ള്ള​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പരു​ത്ത മേ​ശ​വി​രി​പ്പി​നേ​യും, വെ​ള്ളി​പോ​ലെ തി​ള​ങ്ങു​ന്ന​തും വീ​ഞ്ഞു നി​റ​ഞ്ഞ​തു​മായ ഒരു ബീ​ര​ള​വു​പാ​ത്ര​ത്തേ​യും, തവി​ട്ടു​നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു സൂ​പ്പു​കു​ഴി​ത്ത​ളി​ക​യേ​യും തെ​ളി​യി​ച്ചു കാ​ണി​ച്ചു. ആ മേ​ശ​യ്ക്ക​ടു​ത്തു, സന്തോ​ഷ​ത്തേ​യും സൗ​ശീ​ല്യ​ത്തേ​യും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന മു​ഖ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി നാ​ല്പ​തു വയ​സ്സോ​ട​ടു​ത്ത ഒരാൾ, കാൽ​മു​ട്ടു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഒരു ചെ​റു​കു​ട്ടി​യെ വെ​ച്ച് ആടി​ച്ചും​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. അടു​ക്കൽ​ത്ത​ന്നെ നന്നേ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യായ ഒരു സ്ത്രീ ഇരു​ന്നു മറ്റൊ​രു കു​ട്ടി​യേ​യും ഓമ​നി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. അച്ഛൻ ചി​രി​ക്കു​ന്നു; കു​ട്ടി​കൾ ചി​രി​ക്കു​ന്നു; അമ്മ പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളു​ന്നു.

ഈ കൗ​തു​ക​ക​ര​വും സന്തോ​ഷ​പ്ര​ദ​വു​മായ കാഴ്ച കണ്ട് ആ അപ​രി​ചി​തൻ കു​റ​ച്ചിട മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി. അയാ​ളു​ടെ വി​ചാ​രം എന്താ​യി​രു​ന്നു? അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു മാ​ത്ര​മേ പറയാൻ കഴിയൂ. ഈ സന്തോ​ഷം നി​റ​ഞ്ഞ വീട് അതി​ഥി​സൽ​ക്കാ​ര​ത്തിൽ താൽ​പ്പ​ര്യ​മു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നും, ഇത്ര​മേൽ സു​ഖ​പൂർ​ണ​മായ ഒരു സ്ഥ​ല​ത്തു പക്ഷേ, കു​റ​ച്ചു ദീ​നാ​നു​ക​മ്പ​കൂ​ടി കണ്ടേ​ക്കാ​മെ​ന്നും അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചി​രി​ക്കാം.

അയാൾ കണ്ണാ​ടി​ച്ചി​ല്ലി​ന്മേൽ വള​രെ​പ്പ​തു​ക്കെ ഒരു ചെറിയ മു​ട്ടു മു​ട്ടി.

അവർ അതു കേ​ട്ടി​ല്ല.

അയാൾ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി മു​ട്ടി.

ആ സ്ത്രീ ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​ത് അയാൾ കേ​ട്ടു; ‘ഭർ​ത്താ​വേ ആരോ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നു​ന്നു.’

‘ഇല്ല.’ ഭർ​ത്താ​വ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

അയാൾ മൂ​ന്നാ​മ​തൊ​രി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി മു​ട്ടി.

ഭർ​ത്താ​വെ​ണീ​റ്റു, വി​ള​ക്കെ​ടു​ത്തു, വാ​തി​ല്ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്ന് അതു തു​റ​ന്നു.

അയാൾ പകുതി കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​ന്റേ​യും പകുതി കൈ​വേ​ല​ക്കാ​ര​ന്റേ​യും മട്ടിൽ ഒരു​യ​ര​മു​ള്ള ആളാ​യി​രു​ന്നു. ഇട​ത്തേ ചു​മ​ലു​വ​രെ എത്തു​ന്ന​തും തോൽ​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തു​മായ ഒരു​ടു​പ്പു​മറ അയാൾ ധരി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഒരു കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അര​പ്പ​ട്ട​കൊ​ണ്ടു താ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഒരു ചു​റ്റിക, ഒരു ചു​ക​ന്ന ഉറു​മാൽ, വെ​ടി​മ​രു​ന്നു​കു​റ്റി, വേറെ പലത് എന്നി​വ​കൊ​ണ്ട് ആ ഉടു​പ്പു​മറ കു​റ​ച്ചൊ​ന്ന് ഉന്തി​യി​രു​ന്നു. തല അല്പം പി​ന്നോ​ട്ടു ചാ​ഞ്ഞി​ട്ടാ​ണ്; ധാ​രാ​ള​മാ​യി തു​റ​ന്നി​ട്ട പി​ന്നോ​ക്കം മട​ക്കി​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന അടി​ക്കു​പ്പാ​യം, വെ​ളു​ത്ത​തും മറ​വി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ അയാ​ളു​ടെ കാ​ള​ക്ക​ഴു​ത്തി​നെ വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ കൺ​പോ​ള​കൾ കന​ത്ത​വ​യാ​ണ്; അയാൾ കറു​ത്തു മു​റ്റിയ മേൽ​മീശ വെ​ച്ചി​രു​ന്നു; അയാ​ളു​ടെ കണ്ണു​കൾ​ക്കു നല്ല വലു​പ്പ​മു​ണ്ട് അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തി​ന്റെ കീ​ഴ​ഭാ​ഗം ഒരു തു​മ്പി​ക്ക​യ്യി​ന്റെ ഛാ​യ​യി​ലാ​ണ്; ഇതി​നെ​ല്ലാം പുറമേ, ഇന്ന​വി​ധ​മെ​ന്നു വി​വ​രി​ക്കാൻ വയ്യാ​ത്ത മട്ടിൽ, താൻ തന്റെ നി​ല​യ്ക്കാ​ണ് നി​ല്ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് പറ​യു​ന്ന ഒരു ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷം അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

‘സേർ, എനി​ക്ക് മാ​പ്പു തരണം,’ വഴി​പോ​ക്കൻ പറ​ഞ്ഞു. ‘പണ​ത്തി​നു മാ​ത്ര​മാ​യി, ഒരു കി​ണ്ണം സൂ​പ്പും, കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​വാൻ അവിടെ ആ തോ​ട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള ചാ​യ്ചു​കെ​ട്ടി​യ​തിൽ ഒരു മൂ​ല​യും, നി​ങ്ങൾ എനി​ക്ക് തരുമോ? എന്നോ​ടു പറയു; നി​ങ്ങൾ​ക്ക് തരാൻ കഴി​യു​മോ? പണ​ത്തി​ന്?’

‘നി​ങ്ങൾ ആരാണ്?’ വീ​ട്ടു​ട​മ​സ്ഥൻ കൽ​പി​ച്ചു​ചോ​ദി​ച്ചു.

ആ മനു​ഷ്യൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഇതാ പ്വി-​മ്വാസ്സോങ്ങിൽനിന്ന് വന്നു. ഞാൻ ഇന്ന് പകൽ മു​ഴു​വ​നും നട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞാൻ പന്ത്ര​ണ്ട് കാതം വഴി നട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ​ക്കു സാ​ധി​ക്കു​മോ–ഞാൻ പണം തന്നാൽ?’

ആ കൃ​ഷി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘പണം തരാൻ കഴി​വു​ള്ള ഒരു മാ​ന്യൻ താ​മ​സി​ക്കാൻ സ്ഥലം ചോ​ദി​ച്ചാൽ ഇല്ലെ​ന്ന് ഞാൻ പറ​യി​ല്ല. അപ്പോൾ, എന്തേ നി​ങ്ങൾ ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോ​വാ​ത്ത​ത്?’

‘അവിടെ സ്ഥ​ല​മി​ല്ല.’

‘ആയി! അതു വരാൻ വയ്യ. ഇന്ന് ചന്ത​ദി​വ​സ​മോ ഉത്സ​വ​ദി​വ​സ​മോ അല്ല. നി​ങ്ങൾ ലബാ​റി​ന്റെ ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോയോ?’

‘ഉവ്വ്’

‘എന്നി​ട്ട്?’

ആ വഴി​പോ​ക്കൻ പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. ‘അയാൾ എന്നെ താ​മ​സി​പ്പി​ച്ചി​ല്ല.’

‘നി​ങ്ങൾ റ്യൂ ഷാ​ഫോ​വിൽ–എന്താ അയാ​ളു​ടെ പേർ?– അവിടെ പോയോ?’

‘വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ പരി​ഭ്ര​മം വർ​ദ്ധി​ച്ചു; അയാൾ വി​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു, അയാ​ളും എന്നെ സ്വീ​ക​രി​ച്ചി​ല്ല.’

കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​ന്റെ മു​ഖ​ത്ത് ഒര​വി​ശ്വാ​സം കയറി; അയാൾ പുതിയ അതി​ഥി​യെ കാ​ലു​മു​തൽ തലവരെ ഒന്നു നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു; പെ​ട്ടെ​ന്ന് ഒരു കി​ടു​കി​ടു​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു:–‘നി​ങ്ങ​ളാ​ണോ ആ മനു​ഷ്യൻ?’

അയാൾ ആ അപ​രി​ചി​ത​ന്റെ നേരെ പു​തു​താ​യി ഒന്നു നോ​ക്കി; രണ്ടു​മൂ​ന്ന​ടി പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ച്ചു, വി​ള​ക്ക് മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു നിർ​ത്തി, ചു​മ​രിൽ തു​ക്കി​യി​രു​ന്ന തോ​ക്കെ​ടു​ത്തു.

ഇതി​നി​ട​യിൽ, നി​ങ്ങ​ളാ​ണോ ആ മനു​ഷ്യൻ? എന്നു കേ​ട്ട​തോ​ടു​കൂ​ടി, സ്ത്രീ ഇരു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്നെ​ണീ​റ്റു, രണ്ടു കു​ട്ടി​ക​ളേ​യും വാ​രി​വ​ലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു, നഗ്ന​മായ മാ​റി​ട​ത്തോ​ടും, ഭയ​പ്പെ​ട്ട പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള നോ​ട്ട​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി, ആ അപ​രി​ചി​ത​നെ പേ​ടി​ച്ച് തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ഭർ​ത്താ​വി​ന്റെ പി​ന്നിൽ ഉപാ​യ​ത്തിൽ ചെ​ന്ന​ഭ​യം പ്രാ​പി​ച്ചു: അവൾ ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ പി​റു​പി​റു​ത്തു, ‘തെ​മ്മാ​ടി​ക്ക​ള്ളാ!’

ഒരാൾ​ക്ക് വി​ചാ​രി​ക്കാ​വു​ന്ന​തി​ലും അത്യ​ധി​കം വേ​ഗ​ത്തി​ലാ​ണ് ഈ പറ​ഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം ഉണ്ടാ​യ​ത്. കു​റ​ച്ച് നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ളോ​ളം ഒര​ണ​ലി​പ്പാ​മ്പി​നെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ആ അപ​രി​ചി​ത​നെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, വീ​ട്ടു​ട​മ​സ്ഥൻ വാ​തി​ലി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘ഉം, ഓട്’

‘ദയ വി​ചാ​രി​ച്ചു​മാ​ത്രം ഒരു ഗ്ലാ​സ്സ് വെ​ള്ളം,’ ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു.

‘എന്റെ തോ​ക്കിൽ​നി​ന്ന് ഒരു​ണ്ട!’ കൃ​ഷി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു.

ഉടനെ അയാൾ വാതിൽ കൊ​ട്ടി​യ​ട​ച്ചു; ഊക്കോ​ടു​കൂ​ടി രണ്ടു സാ​ക്ഷ​യും വലി​ച്ചി​ടു​ന്ന​ത് ആ മനു​ഷ്യൻ കേ​ട്ടു. ഒരു നി​മി​ഷം​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞ്, ജനാ​ല​യു​ടെ നീ​ക്കു​കൾ നീ​ങ്ങി; വി​ല​ങ്ങ​നെ ഒരി​രു​മ്പു​വ​ടി വലി​ച്ചി​ടു​ന്ന ശബ്ദം പു​റ​ത്തേ​ക്ക് കേൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

രാ​ത്രി കൂ​ടി​ക്കൂ​ടി വന്നു. ആൽ​പ്സ് പർ​വ​ത​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഒരു തണു​ത്ത കാ​റ്റ​ടി​ച്ചു ഊർ​ദ്ധ്വൻ വലി​ച്ചി​ട്ട​ട​ങ്ങു​ന്ന പക​ലി​ന്റെ പ്ര​കാ​ശ​ത്താൽ, ആ അപ​രി​ചി​തൻ തെ​രു​വി​ന്റെ ഇരു​വ​ശ​ത്തു​മു​ള്ള തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നിൽ ഒരു ചെ​റ്റ​ക്കു​ടിൽ കണ്ടു; അതു മൺ​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​താ​ണെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. അയാൾ ചെ​ടി​പ്പ​ടർ​പ്പു​വേ​ലി പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു കയറി. തോ​ട്ട​ത്തിൽ​ക്ക​ട​ന്നു. അയാൾ ആ ചെ​റ്റ​ക്കു​ടി​ലി​ന്റെ അടു​ത്ത് ചെ​ന്നു; അതി​ന്റെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു​ള്ള പഴുത്, താ​ഴ്‌​ന്ന​തും ഇടു​ങ്ങി​യ​തു​മായ ഒരു ദ്വാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു; നി​ര​ത്തു നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വർ വഴി​ക്ക​രി​കെ തങ്ങൾ​ക്ക് താ​മ​സി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഉണ്ടാ​ക്കാ​റു​ള്ള പു​ര​ക​ളു​ടെ ഛാ​യ​യിൽ ഒന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ സ്ഥലം. അത് വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ നി​ര​ത്തു​പ​ണി​ക്കാ​രിൽ ഒരാ​ളു​ടെ പാർ​പ്പി​ട​മാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആ മനു​ഷ്യൻ സംശയം കൂ​ടാ​തെ വി​ശ്വ​സി​ച്ചു; അയാൾ​ക്ക് തണു​പ്പും വി​ശ​പ്പും വല്ലാ​തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ഇതു തന്നെ കഷ്ടി​ച്ച് തണു​പ്പിൽ​നി​ന്നു രക്ഷി​ക്കു​മെ​ന്ന് അയാൾ കരുതി. ഈവക പാർ​പ്പി​ട​ങ്ങ​ളിൽ രാ​ത്രി ആരും ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കുക പതി​വി​ല്ല. അയാൾ കമി​ഴ്‌​ന്നു കി​ട​ന്നു. പതു​ക്കെ ആ കു​ടി​ലി​ലേ​ക്കു നീ​ന്തി. അതി​നു​ള്ളിൽ ചൂ​ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അതിൽ കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടാ​വു​ന്ന ഒരു വൈ​ക്കോൽ കി​ട​ക്ക കണ്ടു. ഒരു​ഭാ​ഗ​വും അന​ക്കാൻ ശക്തി​യി​ല്ലാ​തെ കു​റ​ച്ചു നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് അയാൾ അങ്ങ​നെ​ത്ത​ന്നെ ആ കി​ട​ക്ക​യിൽ കി​ട​ന്നു; അയാൾ​ക്ക് അത്ര​യും കഠി​ന​മായ ക്ഷീ​ണ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട്, പു​റ​ത്തു​ള്ള പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പ് ഒരു​പ​ദ്ര​വ​മാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടും, എന്നു​മാ​ത്ര​മ​ല്ല അതൊരു തല​യ​ണ​യാ​യു​പ​യോ​ഗി​ക്കാൻ കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നു കണ്ടും, അയാൾ അത​ഴി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ ആരം​ഭി​ച്ചു. ആ സമ​യ​ത്ത് പു​റ​ത്തു​നി​ന്ന് ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ മു​ര​ളി​ച്ച കേ​ട്ടു. അയാൾ തല പൊ​ന്തി​ച്ചു നോ​ക്കി. കു​ടി​ലി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തു​ള്ള ഇരു​ട്ടിൽ ഒരു കൂ​റ്റൻ​നാ​യ​യു​ടെ തല പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​യി.

അത് ഒരു നാ​യ​ക്കൂ​ടാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ​ത​ന്നെ നല്ല കരു​ത്തു​ള്ള​വ​നും എന്തി​നും മടി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നു​മാ​ണ്; വടി കൈ​യി​ലെ​ടു​ത്തു; പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പു പരി​ച​യാ​ക്കി; കീറിയ തന്റെ ഉടു​പ്പി​ലെ തു​ള​കൾ​ക്കു വി​സ്താ​രം വരു​ത്താ​തെ, കഴി​യു​ന്ന വി​ധ​ത്തിൽ, അയാൾ ആ നാ​യ​ക്കൂ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു​ചാ​ടി.

അങ്ങോ​ട്ടു കട​ന്ന​തു പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ അയാൾ തോ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു; പക്ഷേ, പി​ന്നോ​ക്കം നട​ന്നു​കൊ​ണ്ടാ​ണ്. നായയെ കു​റ​ച്ചു നേരം ബഹു​മാ​നി​പ്പി​ച്ചു നിർ​ത്തു​ന്ന​തി​നു​ത​ന്നെ, അയാൾ​ക്ക് തന്റെ വടി​കൊ​ണ്ട്, വടി​ത്ത​ല്ലിൽ പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​മു​ള്ള​വർ പന്തീ​രാൻ​വീ​ശൽ എന്നു പറ​യു​ന്ന പയ​റ്റ് കു​റ​ച്ചിട പ്ര​യോ​ഗി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു.

ബു​ദ്ധി​മു​ട്ട് കൂ​ടാ​തെ​യ​ല്ല, വേലി വീ​ണ്ടും കയ​റി​ക്ക​ട​ന്നു, യാ​തൊ​രു നി​ല​യു​മി​ല്ലാ​തെ, കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടാൻ ഒരു സ്ഥ​ല​വു​മി​ല്ലാ​തെ, നിലം പൊ​ത്തു​വാൻ ഒരു ചെ​റ്റ​ക്കു​ടിൽ​പോ​ലു​മി​ല്ലാ​തെ, ആ വൈ​ക്കോൽ​ക്കി​ട​ക്ക​യിൽ​നി​ന്നും ആ നി​സ്സാ​ര​മായ നാ​യ​ക്കൂ​ട്ടിൽ​നി​ന്നും കൂടി ആട്ടി​യോ​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട, ആ മനു​ഷ്യൻ, പി​ന്നേ​യും നി​ര​ത്തിൽ തനി​ച്ചാ​യി എന്നു കണ്ട​പ്പോൾ, അവി​ടെ​യു​ള്ള ഒരു കല്ലി​ന്മേൽ ഇരു​ന്നു, എന്ന​ല്ല പറ​യേ​ണ്ട​ത്, കു​ഴ​ഞ്ഞു​വീ​ണു; അതിലേ കട​ന്നു​പോ​യി​രു​ന്ന ഒരു വഴി​പോ​ക്കൻ, അയാൾ ഇങ്ങ​നെ ഏതാ​ണ്ട് നി​ല​വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞ​ത് കേ​ട്ടു എന്നു തോ​ന്നു​ന്നു– ‘ഞാൻ ഒരു നാ​യ​കൂ​ടി​യ​ല്ല!’

വേ​ഗ​ത്തിൽ അയാൾ വീ​ണ്ടും എണീ​റ്റു; നട​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി. കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടു​വാൻ വല്ല മര​പ്പൊ​ത്തോ തി​രി​ക​ല്ലി​ന്റെ കു​ഴി​യോ കണ്ടേ​ക്കു​മെ​ന്നാ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച്, അയാൾ പട്ട​ണം വി​ട്ടു വയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു നട​ന്നു.

പി​ന്നേ​യും തല തു​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ട് അയാൾ കുറേ നേ​രം​കൂ​ടി നട​ന്നു. തീരെ ആൾ​പ്പാർ​പ്പി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി എന്നു കണ്ട​പ്പോൾ അയാൾ തല പൊ​ന്തി​ച്ചു നാ​ലു​പു​റ​വും ഒന്നു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അയാൾ ഒരു വയലിൽ എത്തി​യി​രു​ന്നു. പറ്റേ വെ​ച്ചു മു​റി​ച്ച നെൽ​ത്ത​ണ്ടിൻ​കു​റ്റി​ക​ളാൽ മു​ട​പ്പെ​ട്ട​വ​യും, കൊ​യ്ത്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ സമ​യ​ത്ത് ക്ഷൌ​രം കഴി​ഞ്ഞ തല​യു​ടെ ഛായ തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന​വ​യു​മായ ചെ​റു​കു​ന്നു​ക​ളിൽ ഒന്ന് അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ നി​ല്ക്കു​ന്നു.

ചക്ര​വാ​ളാ​ന്തം തി​ക​ച്ചും കറു​ത്തി​രു​ന്നു. ആ കറു​പ്പ് മു​ഴു​വ​നും രാ​ത്രി​യു​ടെ മങ്ങൽ​കൊ​ണ്ട​ല്ല; വളരെ താ​ഴ്‌​ന്നി​റ​ങ്ങി​വ​ന്ന​തും, ആ കു​ന്നി​ന്മേൽ വി​ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യും പതു​ക്കെ ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കു പി​ടി​ച്ചു​ക​യ​റി ഏതി​ട​ത്തും പര​ന്നു ചെ​ല്ലു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യും തോ​ന്ന​പ്പെ​ട്ട​തു​മായ മേ​ഘ​പ​ട​ല​വും അതി​ന്ന് സഹാ​യി​ച്ചു. അതി​നി​ട​യ്ക്ക്, ചന്ദ്രൻ പു​റ​പ്പെ​ടാ​റാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടും, സന്ധ്യാ​രാ​ഗ​ത്തി​ന്റെ ഒര​വ​ശേ​ഷം ആകാ​ശ​ത്തി​ന്റെ മേൽ​ഭാ​ഗ​ത്ത് അപ്പോ​ഴും​ത​ങ്ങി നി​ന്നി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടും, ആ മേ​ഘ​പ​ട​ലം, ഒത്ത​മു​ക​ളി​ലാ​യി, ഒരു​മാ​തി​രി വെ​ള്ള​ക്ക​മാ​ന​ത്തെ കെ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യും, അതിൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഒരു പ്ര​കാ​ശ​നാ​ളം ഭൂ​മി​യിൽ വന്നു​ത​ട്ടു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

അതി​നാൽ, ഒരു സവി​ശേ​ഷ​മായ അല​ക്ഷ്മി പി​ടി​ച്ച​പോ​ലു​ള്ള ആ ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കാൾ, ഭൂമി കു​റേ​ക്കൂ​ടി തെ​ളി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, മോ​ശ​വും ദാ​രി​ദ്ര്യം പി​ടി​ച്ച​തു​മായ ആ ചെ​റു​കു​ന്നി​ന്റെ സ്വ​രൂ​പം കരു​വാ​ളി​പ്പു​ള്ള ചക്ര​വാ​ള​ത്തി​നു മുൻ​പിൽ​മ​ങ്ങി​യും വി​ളർ​ത്തും കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. ആക​പ്പാ​ടെ ഏതി​ട​വും കാ​ഴ്ച​യിൽ മോ​ശ​വും വി​കൃ​ത​വും ഏതാ​ണ്ട് നീ​ച​വും ദുഃ​ഖ​ക​ര​വു​മാ​യി​രു​ന്നു.

ആ വയ​ലി​ലാ​വ​ട്ടേ കു​ന്നി​ന്മേ​ലാ​വ​ട്ടേ, നമ്മു​ടെ വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ കു​റ​ച്ചു ദൂരെ മുൻ​പി​ലാ​യി വി​റ​ച്ചും ചു​ളി​ക്കൊ​ണ്ടു​മു​ള്ള ഒരു ‘കൊ​ഴി​ഞ്ഞു​പി​ടി​ച്ചു’ മര​മ​ല്ലാ​തെ, മറ്റൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

പ്ര​കൃ​തി​യു​ടെ അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ അന്തർ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്ക് നോ​ക്കു​ന്ന സ്വ​ഭാ​വ​മോ സാ​മർ​ഥ്യ​മോ ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും ഉണ്ടാ​വാൻ വയ്യാ​ത്ത ഒരു​വ​നാ​ണ് ആ വഴി​പോ​ക്ക​നെ​ന്നു കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു എങ്കി​ലും, ആ ആകാ​ശ​ത്തും, ആ കു​ന്നി​ന്മേ​ലും, ആ വയ​ലി​ലും, ആ മര​ത്തി​ന്മേ​ലും, അത്ര​മേൽ ഭയ​ജ​ന​ക​മായ ഒരു തി​ക​ഞ്ഞ ശു​ന്യ​ത​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അതി​നാൽ ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് അയാൾ മര​വി​ച്ചും മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി​യും നി​ന്ന​തി​നു ശേഷം, പെ​ട്ടെ​ന്ന് പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു. പ്ര​കൃ​തി എതിർ​പ​ക്ഷ​ത്തി​ലാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​പ്പോ​കു​ന്ന ചില സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്.

അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം മട​ങ്ങി; ഡി.യിലെ കോ​ട്ട​വാ​തിൽ അട​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. മത​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ യു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ല​ത്തു പല ആക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ളേ​യും തടു​ത്തു നി​ന്നി​ട്ടു​ള്ളൊ​ന്നായ ഡി. പട്ട​ണം അന്നും. 1815–ലും, അടു​ത്ത​ടു​ത്തു ചതു​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ കോ​ട്ട​മ​തി​ലു​ക​ളാൽ ചു​റ്റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു; അവ​യെ​യെ​ല്ലാം പി​ന്നീ​ട് നശി​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞു. അയാൾ ഒരു വി​ട​വി​ലൂ​ടെ അക​ത്തു കട​ന്നു; വീ​ണ്ടും പട്ട​ണ​ത്തി​ന്നു​ള്ളി​ലാ​യി.

അപ്പോൾ ഏക​ദേ​ശം രാ​ത്രി എട്ടു മണി​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം. തെ​രു​വൊ​ന്നും പരി​ച​യ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ കണ്ട വഴി​യി​ലൂ​ടെ നട​ന്നു.

അങ്ങ​നെ അയാൾ മതാ​ചാ​ര്യ​സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി; പി​ന്നീ​ടു പള്ളി​വക വി​ദ്യാ​ല​യം കട​ന്നു. വലിയ പള്ളി​ക്കു മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പോ​കു​മ്പോൾ അയാൾ പള്ളി​ക്കു നേരെ മു​ഷ്ടി ചു​രു​ട്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു.

ഈ വഴി​യു​ടെ അറ്റ​ത്തു​ള്ള മൂ​ല​യിൽ ഒര​ച്ചു​കൂ​ട​മു​ണ്ട്. എൽ​ബ​ദ്വീ​പിൽ​നി​ന്നു കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​തും നെ​പ്പോ​ളി​യൻ​ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തെ​ഴു​തി​ച്ച​തു​മാ​യി പൊതു ഭട​സം​ഘ​ത്തോ​ടു​ള്ള ചക്ര​വർ​ത്തി​യു​ടേ​യും രക്ഷാ​സൈ​ന്യ​ത്തി​ന്റേ​യും വക വി​ളം​ബ​രം ഒന്നാ​മ​താ​യി അച്ച​ടി​ച്ച​ത് ഈ അച്ചു​കൂ​ട​ത്തി​ലാ​ണ്.

ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ടു കു​ഴ​ഞ്ഞും, മന​സ്സിൽ യാ​തൊ​രു ആഗ്ര​ഹ​ത്തി​നും ഇട​യി​ല്ലാ​തെ​യും, ആ മനു​ഷ്യൻ അച്ചു​കൂ​ട​ത്തി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തു​ള്ള ഒരു കല്ലു​ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ ചെ​ന്നു​വീ​ണു.

ആ സമ​യ​ത്തു പള്ളി​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരു വൃദ്ധ പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു. ആ കി​ട​ക്കു​ന്ന​മ​നു​ഷ്യ​നെ ആ സ്ത്രീ ഇരു​ട്ടി​ലൂ​ടെ കണ്ടു. ‘സ്നേ​ഹി​താ, എന്താ​ണ് നി​ങ്ങ​ള​വി​ടെ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത്?’ അവൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

അയാൾ ദേ​ഷ്യ​ത്തോ​ടും നീ​ര​സ​ത്തോ​ടും കൂടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്റെ സു​ശീ​ല​യായ അമ്മേ, നി​ങ്ങൾ കാ​ണു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ഞാൻ ഇവിടെ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ക​യാ​ണ്.’

ആ സു​ശീ​ല​യായ അമ്മ, ആ പേ​രി​നെ വാ​സ്ത​വ​മാ​യർ​ഹി​ക്കു​ന്ന മാർ​ക്കി​സ് ദ് ആർ ആയി​രു​ന്നു.

‘ഈ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേ​ലോ?’ ആ മാർ​ക്കി​സ് തു​ടർ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

പന്ത്ര​ണ്ടു കൊ​ല്ല​ത്തോ​ള​മാ​യി എനി​ക്കു മരം​കൊ​ണ്ടു​ള്ള വി​രി​പ്പാ​യി​രു​ന്നു കി​ട​ക്കാൻ.’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഇന്നു കല്ലു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​താ​യി.’

‘നി​ങ്ങൾ ഒരു പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​നാ​യി​രി​ക്കാം?’

‘അതേ, എന്റെ സു​ശീ​ല​യായ അമ്മേ, ഒരു പട്ടാ​ള​ക്കാ​രൻ.’

‘നി​ങ്ങൾ എന്തു​കൊ​ണ്ടു ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോ​യി​ല്ല?’

‘എന്റെ കയ്യിൽ പണ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട്.’.

‘കഷ്ടം!’ മാർ​ക്കി​സ് പറ​ഞ്ഞു, ‘എന്റെ കയ്യിൽ ആകെ നാലു സൂവേ ഉള്ളൂ.’

‘എന്തെ​ങ്കി​ലു​മാ​വ​ട്ടെ, അതെ​നി​ക്കു തരു.’

ആ മനു​ഷ്യൻ ആ നാല് സൂവും വാ​ങ്ങി. മാർ​ക്കി​സ് തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ഇത്ര​യും കു​റ​ഞ്ഞ സം​ഖ്യ​ക്ക് ഹോ​ട്ട​ലിൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു സ്ഥലം കി​ട്ടി​ല്ല. അപ്പോൾ, നി​ങ്ങൾ അന്വേ​ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യോ? ഇങ്ങ​നെ രാ​ത്രി കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടു​വാൻ നി​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. നി​ങ്ങൾ​ക്കു തണു​പ്പും വി​ശ​പ്പു​മു​ണ്ട്, സം​ശ​യ​മി​ല്ല. ദയ വി​ചാ​രി​ച്ചു നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ആരെ​ങ്കി​ലും ഒരു താ​മ​സ​സ്ഥ​ലം തരേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു.’

‘ഞാൻ എല്ലാ വാ​തി​ല്ക്ക​ലും ചെ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞു.’

‘എന്നി​ട്ട്?’

‘എവി​ടെ​നി​ന്നും എന്നെ തച്ചാ​ട്ടി​യ​തേ ഉള്ളൂ.’

ആ ‘സു​ശീ​ല​യായ അമ്മ’ അയാ​ളു​ടെ കൈ പി​ടി​ച്ചു. തെ​രു​വി​ന്റെ അങ്ങേ​വ​ശ​ത്തു മെ​ത്രാ​ന്റെ അര​മ​ന​യ്ക്ക​ടു​ത്തു​ള്ള ഒരു ചെറിയ ഉയരം കു​റ​ഞ്ഞ വീടു കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ‘നി​ങ്ങൾ എല്ലാ വാ​തി​ല്ക്ക​ലും ചെ​ന്നു വി​ളി​ച്ചു?’

‘ഉവ്വ്,’

‘ആ ഒരു വീ​ട്ടിൽ പോയോ?’

‘ഇല്ല.’

‘അവിടെ പോയി വി​ളി​ക്കു.’