SFNസാ​യാ​ഹ്ന ഫൌ​ണ്ടേ​ഷൻ
images/hugo-10.jpg
Le Miserables, a photograph by Otterbein University, Theatre and Dance, USA (2018).
1.2.1
നട​ക്കു​ക​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്ന ഒരു ദിവസം വൈ​കു​ന്നേ​രം.

1815-ൽ, ഒക്ടോ​ബർ മാ​സ​ത്തി​ന്റെ ആദ്യ​ത്തിൽ, സൂ​ര്യൻ അസ്ത​മി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ഏക​ദേ​ശം ഒരു മണി​ക്കൂർ മുൻപ്, കാൽ​ന​ട​യാ​യി വഴി​യാ​ത്ര ചെ​യ്തി​രു​ന്ന ഒരാൾ ഡി. എന്ന ചെ​റു​പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ത്തി. ആ സമ​യ​ത്തു, തങ്ങ​ളു​ടെ ജനാ​ല​യ്ക്ക​ലോ അല്ലെ​ങ്കിൽ പൂ​മു​ഖ​ത്തോ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പട്ട​ണ​നി​വാ​സി​ക​ളെ​ല്ലാം, ഏതാ​ണ്ടൊ​രു വല്ലാ​യ്മ​യോ​ടു​കൂ​ടി, ആ പാ​ന്ഥ​നെ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അതി​ല​ധി​കം അപകടം പി​ടി​ച്ച വേ​ഷ​ത്തിൽ ഒരു വഴി​പോ​ക്ക​നെ കണ്ടു​മു​ട്ടാൻ ഞെ​രു​ക്ക​മാ​ണ്. അയാൾ ഒരി​ട​ത്ത​രം ഉയ​ര​ത്തിൽ, തടി​ച്ചു​രു​ണ്ടു, നല്ല കരു​ത്തു​ള്ള ഒരു യൌ​വ​ന​യു​ക്ത​നാ​യി​രു​ന്നു. നാ​ല്പ​ത്താ​റോ നാ​ല്പ​ത്തെ​ട്ടോ വയ​സ്സാ​യി​രി​ക്കാം. വെ​യി​ലും കാ​റ്റും കൊ​ണ്ടു കരു​വാ​ളി​ച്ച്, ഊറ​യ്ക്കി​ട്ട​പോ​ലെ​യാ​യി, വി​യർ​ത്തൊ​ലി​ക്കു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ മുഖം, തോൽ​കൊ​ണ്ടു​ള്ള മു​ഖ​മൂ​ടി തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു തൊ​പ്പി​യാൽ പകുതി മറ​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. പരു​ത്തു മഞ്ഞ​ച്ച വക്ക​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തും, ഒരു പൊ​ന്തൻ വെ​ള്ളി​ക്കു​ടു​ക്കു കഴു​ത്തിൽ കു​ടു​ക്കി​യു​റ​പ്പി​ച്ച​തു​മായ അടി​ക്കു​പ്പാ​യം രോമം നി​റ​ഞ്ഞ അയാ​ളു​ടെ മാ​റി​ട​ത്തെ കു​റേ​ശ്ശെ കാ​ണി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; ഒരു ചര​ടു​പോ​ലെ കൂ​ട്ടി​പ്പി​ണ​ച്ച കണ്ഠ​വ​സ്ത്രം അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു പഴ​കി​യ​വ​യും, ഇഴ പി​ഞ്ഞി​യ​വ​യും, ഒരു കാൽ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ വെ​ളു​ത്തും മറ്റേ​തി​നാൽ കീ​റി​യും, നീ​ല​ച്ച അക​ശ്ശീ​ല​വെ​ച്ചു​മു​ള്ള​വ​യാ​ണ് ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ കാ​ലു​റ​കൾ; ഒരു കൈ​മു​ട്ടി​ന്റെ ഭാ​ഗ​ത്ത് ഒരു​ക​ഷ്ണം പച്ച​ത്തു​ണി​യെ പി​രി​ച്ച​ര​ടു​കൊ​ണ്ടു തു​ന്നി​പ്പി​ടി​പ്പി​ച്ച​തും, പഴകി കീ​റി​പ്പ​റി​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങി​യ​തു​മായ ഒരു കൂ​ലി​വേ​ല​ക്കാ​ര​ന്റെ പു​റം​കു​പ്പാ​യം അയാൾ മേ​ലി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്; നല്ല​പോ​ലെ കു​ടു​ക്കി​യ​തും നന്നേ പു​തി​യ​തും നി​റ​യെ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ തി​ങ്ങി​യ​തു​മായ ഒരു പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പ് അയാ​ളു​ടെ പു​റ​ത്തു തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു; കൈയിൽ കമ്പു​ള്ള ഒരു പൊ​ന്തൻ​വ​ടി​യു​ണ്ട്; കീ​ഴ്ക്കാ​ലു​റ​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത കാ​ല​ടി​ക​ളിൽ ഇരി​മ്പു​ലാ​ടൻ തറച്ച പാ​പ്പാ​സ്സു​കൾ കാ​ണു​ന്നു; തല​മു​ടി പറ്റേ വെ​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; താടി നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്നു.

വി​യർ​പ്പ്, ചൂട്, കാൽ​ന​ട​യാ​യു​ള്ള ദൂ​ര​യാ​ത്ര, പൊടി-​ഇവയെല്ലാം ചേർ​ന്ന് ഈ തക​രാ​റു​പി​ടി​ച്ച സ്വ​രൂ​പ​ത്തി​ന് എന്തൊ​രു ചീ​ത്ത​ത്തം​കൂ​ടി​യാ​ണ് ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്തി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അയാ​ളു​ടെ മുടി പറ്റെ വെ​ച്ചു വെ​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. എങ്കി​ലും, ആ ഉള്ള​തു പറ്റി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; അതു കു​റ​ച്ചു വളരാൻ തു​ട​ങ്ങി. കു​റ​ച്ചു കാ​ല​മാ​യി അതു വെ​ട്ടി​ക്കാ​റി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.

അയാളെ ആരും അറി​യി​ല്ല. അയാൾ അവിടെ യദൃ​ച്ഛ​യാ​യി വന്നു​പെ​ട്ട ഒരു വഴി പോ​ക്കൻ മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നു കണ്ടാ​ല​റി​യാം. അയാൾ എവി​ടെ​നി​ന്നു വന്ന് മെ​ക്ക​നിൻ, ഒരു സമയം കടല്ക്കരയിൽനിന്ന്-​ എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, ഏഴു​മാ​സം​മുൻ​പ് കാ​ന്നിൽ​നി​ന്നു പാ​രീ​സ്സി​ലേ​ക്കു​ണ്ടായ നെ​പ്പോ​ളി​യൻ ചക്ക്ര​വർ​ത്തി​യു​ടെ യാ​ത്ര​യെ ദർ​ശി​ച്ച അതേ തെ​രു​വി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് അയാ​ളും ഡി.യി​ലേ​ക്കു വരു​ന്ന​തു കണ്ട​ത്. ഈ മനു​ഷ്യൻ പകൽ മു​ഴു​വ​നും നട​ക്കു​ക​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം. അയാൾ വല്ലാ​തെ ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. പട്ട​ണ​ത്തി​ന്നു പു​റ​ത്തു​ള്ള പഴയ ചന്ത​സ്ഥ​ല​ത്തി​ലെ ചില സ്ത്രീ​കൾ കാ​ണു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അയാൾ ഗാ​സ്സ്റാ​ന്ദി​യി​ലെ നട​ക്കാ​വി​ലു​ള്ള മര​ക്കൂ​ട്ട​ത്തിൽ വി​ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തും, ആ വഴി​യ​റ്റ​ത്തു​ള്ള ഉറ​വിൽ​നി​ന്നു വെ​ള്ളം കു​ടി​ക്കു​ന്ന​തും. അയാൾ​ക്കു വല്ലാ​തെ ദാ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നി​രി​ക്ക​ണം. എന്തു​കൊ​ണ്ട​ന്നാൽ, അയാൾ അവി​ടെ​നി​ന്ന് ഒരി​രു​ന്നൂ​റ​ടി​കൂ​ടി പോ​യ​പ്പോൾ ചന്ത​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള ഉറ​വിൽ​നി​ന്നു പി​ന്നെ​യും വെ​ള്ളം കു​ടി​പ്പാൻ നി​ന്ന​താ​യി, അയാ​ളു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ കൂടിയ കു​ട്ടി​കൾ കണ്ടു.

റ്യൂ പ്രാ​ഷേ​റി​ന്റെ മൂ​ല​യിൽ എത്തി​യ​പ്പോൾ, അയാൾ ഇട​ത്തോ​ട്ടു തി​രി​ഞ്ഞു. ടൗൺ​ഹാ​ളി​ന്നു നേർ​ക്കു നട​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി. അയാൾ അതി​ന്നു​ള്ളിൽ​ക്ക​ട​ന്നു; ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, പു​റ​ത്തേ​ക്കു​ത​ന്നെ വന്നു. ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോയ ഡി. പട്ട​ണ​വാ​സി​കൾ​ക്കു ഗൾ​ഫ്ഴു​വാ​ങ് വി​ളം​ബ​രം വാ​യി​ച്ചു കേൾ​പ്പി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി മാർ​ച്ച് 4-ാംന് ജനറൽ ദ്രു​വൊ [1] കയ​റി​നി​ന്ന കല്ലു​ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ, വാ​തി​ല​ക്ക​രി​കി​ലാ​യി ഒരു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രൻ ഇരി​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. നമ്മു​ടെ വഴി​പോ​ക്കൻ തല​യിൽ​നി​ന്നു തൊ​പ്പി​യെ​ടു​ത്ത്, ആ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​ര​നെ താ​ഴ്മ​യോ​ടു​കൂ​ടി വന്ദി​ച്ചു. പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രൻ ആ വന്ദ​ന​ത്തി​നു മറു​പ​ടി പറ​യാ​തെ, അയാളെ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി; കു​റ​ച്ചു​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് കണ്ണു​കൊ​ണ്ട് അയാളെ പിൻ​തു​ടർ​ന്ന് ഒടു​വിൽ ടൗൺ​ഹാ​ളിൽ കട​ന്നു.

കോ​ശ്ബ​യി​ലെ കു​രി​ശ് [2] എന്ന അട​യാ​ള​മു​ള്ളേ​ട​ത്ത് അന്നു ഡി.യിൽ ഒരു നല്ല ഹോ​ട്ട​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതി​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥൻ ഴാ​ക്ക്വാ​ങ് ലബാർ എന്നു പേരായ ഒരാ​ളാ​ണ്; ഗ്രെ​നോ​ബ്ലി​ലെ മൂ​ന്നു സാ​മ​ന്ത​രാ​ജ​കു​മാ​ര​ന്മാർ എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥ​നും പട്ടാ​ള​ത്തിൽ ഒരു​ദ്യോ​ഗ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആളു​മായ മറ്റൊ​രു ലബാ​റു​മാ​യു​ള്ള ചാർ​ച്ച കാരണം ഇയ്യാൾ​ക്കു പട്ട​ണ​ത്തിൽ ഒരു പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​മു​ണ്ട്. ചക്ര​വർ​ത്തി വന്നു കപ്പ​ലി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ മൂ​ന്നു സാ​മ​ന്ത​രാ​ജ​കു​മാ​ര​ന്മാ​രെ​ന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​നെ​പ്പ​റ്റി പല സം​സാ​ര​ങ്ങ​ളും നാ​ട്ടിൽ പര​ന്നു. ജനറൽ ബർ​ത്ത്രാ​ങ്ങ് [3] ഒരു വണ്ടി​ക്കാ​ര​ന്റെ വേഷം ധരി​ച്ചു ജനു​വ​രി​മാ​സ​ത്തിൽ അവിടെ ചെ​ന്നി​രു​ന്നു എന്നും, അദ്ദേ​ഹം അവിടെ വെ​ച്ചു പട്ടാ​ള​ക്കാർ​ക്കു കു​രി​ശു​ബി​രു​ദ​വും പൗ​രൻ​മാർ​ക്കു കൈ​നി​റ​ച്ചു സ്വർ​ണ​നാ​ണ്യ​വും കൊ​ടു​ത്തു എന്നും ഒരു ജന​ശ്രു​തി​യു​ണ്ട്. വാ​സ്ത​വം ഇതാണ്-​ ചക്ര​വർ​ത്തി ഗ്രെ​നോ​ബിള്‍ വന്ന​പ്പോൾ അവി​ടേ​ക്കാ​യി തയ്യാ​റാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന ഹോ​ട്ട​ലിൽ കയറാൻ കൂ​ട്ടാ​ക്കി​യി​ല്ല; അദ്ദേ​ഹം നഗ​ര​മു​ഖ്യ​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: എനി​ക്കു പരി​ച​യ​മു​ള്ള ഒരു ധർ​മ്മ​പു​രു​ഷ​ന്റെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കാ​ണ് ഞാനീ പോ​കു​ന്ന​ത് അതു​പ്ര​കാ​രം അദ്ദേ​ഹം മൂ​ന്നു സാ​മ​ന്ത​രാ​ജ​കു​മാ​ര​ന്മാർ എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്കു​പോ​യി. മൂ​ന്നു സാ​മ​ന്ത രാ​ജ​കു​മാ​ര​ന്മാർ എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ലെ ലബാ​റി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഈ മാ​ന്യ​പ​ദ​വി, ഇരു​പ​ത്ത​ഞ്ചു കാതം വഴി ദൂ​ര​ത്തു​ള്ള കോൾ​ബ​യി​ലെ കു​രി​ശ് എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ലെ ലബാ​റി​ന്റെ മേൽ പ്ര​തി​ഫ​ലി​ച്ചു. പട്ട​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള​വർ ഇയ്യാ​ളെ​പ്പ​റ്റി ഇങ്ങ​നെ സം​സാ​രി​ച്ചു: ‘ഗ്രെ​നോ​ബ്ലി​ലു​ള്ള ആളുടെ ചാർ​ച്ച​ക്കാ​ര​നാ​ണ​ത്.’ നമ്മു​ടെ വഴി​പോ​ക്കൻ ഈ ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്കു നട​ന്നു; ആ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തേ​ക്ക് അതൊ​ന്നാ​ന്ത​രം​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ അടു​ക്ക​ള​യിൽ​ക്ക​ട​ന്ന്–അങ്ങോ​ട്ടു തെ​രു​വിൽ​നി​ന്നു നേരെ കട​ക്കാം. എല്ലാ അടു​പ്പു​ക​ളി​ലും തീ​പ്പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; തീ​ത്തി​ണ്ണ​യിൽ തി​യ്യു പടർ​ന്നാ​ളി​ക്ക​ത്തു​ന്നു. ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ–അയാൾ തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു പ്ര​ധാന വെ​പ്പു​കാ​ര​നും–ഒരു സ്റ്റ്യൂ​പാ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ അടു​ക്കൽ​നി​ന്നു മറ്റൊ​ന്നി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കാ​യി പാ​ഞ്ഞു​ന​ട​ന്ന്, വളരെ ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി വണ്ടി​ക്കാ​രു​ടെ ഭക്ഷ​ണം ഭം​ഗി​യാ​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ക​യാ​ണ്–അടു​ത്ത മു​റി​യിൽ​നി​ന്ന് അവ​രു​ടെ ഉറ​ക്കെ​യു​ള്ള സം​സാ​ര​വും സം​ഭാ​ഷ​ണ​വും ചി​രി​യും കേൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. യാ​ത്ര​ചെ​യ്തു ശീ​ല​മു​ള്ള ഏതൊ​രാൾ​ക്കും, വണ്ടി​ക്കാ​രെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ആഹ്ലാ​ദ​ത്തോ​ടു കൂടി ചി​രി​ക്കു​ന്ന​വർ വേ​റെ​യി​ല്ലെ​ന്ന​റി​യാം. രണ്ടു പാർ​ശ്വ​ങ്ങ​ളി​ലും കാ​ട​പ്പ​ക്ഷി​ക​ളാ​ലും കാ​ട്ടു​കോ​ഴി​ക​ളാ​ലും ഞെ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഒരു തടി​ച്ച മല​യ​ണ്ണാൻ, തീ​യി​നു​മേ​ലേ പി​ടി​ച്ച ഒരു നീണ്ട മാം​സ​ക്കു​ന്ത​ത്തി​ന്മേൽ കി​ട​ന്നു തി​രി​യു​ന്നു; ലോസേ തടാ​ക​ത്തിൽ​നി​ന്നു പി​ടി​ച്ച രണ്ടു വലിയ കണ്ണൻ​മ​ത്സ്യ​ങ്ങ​ളും അല്ലോ തടാ​ക​ത്തിൽ നി​ന്നു വല​യി​ട്ട് ഒരു പൂ​മീ​നും അടു​പ്പ​ത്തു വേ​വു​ന്നു​ണ്ട്.

വാതിൽ തു​റ​ക്കു​ന്ന ശബ്ദം കേൾ​ക്കു​ക​യും, ഒരു പുതിയ ആൾ അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന​താ​യ​റി​യു​ക​യും ചെയ്ത ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ, അപ്പു​റ​ത്തു​നി​ന്നു കണ്ണെ​ടു​ക്കാ​തെ, ചോ​ദി​ച്ചു: സേർ നി​ങ്ങൾ​ക്കെ​ന്തു​വേ​ണം?’

‘ഭക്ഷ​ണ​വും കി​ട​പ്പാൻ സ്ഥ​ല​വും.’

‘ഇത്ര എളു​പ്പം വേറെ ഒന്നി​നു​മി​ല്ല.’ ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. ആസ​മ​യ​ത്ത് അയാൾ തല​തി​രി​ച്ചു; ഒരു നോ​ട്ട​ത്തിൽ വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ സമ്പ്ര​ദാ​യം മു​ഴു​വ​നും കൈ​യി​ലാ​ക്കി തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘പണം കൊ​ടു​ത്താൽ...’

ആ മനു​ഷ്യൻ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരു വലിയ തോൽ​പ്പ​ണ​സ​ഞ്ചി വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്റെ കയ്യിൽ പണ​മു​ണ്ട്.’

‘അങ്ങ​നെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഞങ്ങൾ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ചൊൽ​പ്പ​ടി​യിൽ.’ ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു.

വഴി​പോ​ക്കൻ പണ​സ്സ​ഞ്ചി കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ ഇട്ടു; പു​റ​ത്തു​നി​ന്നു പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പു നീ​ക്കി; അതു വാ​തി​ലി​ന്റെ അരി​കിൽ നി​ല​ത്തു വെ​ച്ചു; വടി കൈ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ പി​ടി​ച്ചു; തീ​യി​ന്ന​ടു​ക്ക​ലു​ള്ള ഒരു​യ​രം കു​റ​ഞ്ഞ പീ​ഠ​ത്തിൽ ഇരു​ന്നു. ഡി. പട്ട​ണം മല​കൾ​ക്കു​ള്ളി​ലാ​ണ്. അവിടെ ഒക്ടോ​ബർ മാ​സ​ത്തി​ലെ വൈ​കു​ന്നേ​രം വലിയ തണു​പ്പു​ണ്ട്.

എന്നാൽ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ ആ വഴി​പോ​ക്ക​നെ നല്ല​പോ​ലെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

‘ഭക്ഷ​ണം വേ​ഗ​ത്തിൽ തയ്യാ​റാ​വു​മോ?’ ആ മനു​ഷ്യൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

‘ഇപ്പോൾ,’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ, മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

പുറം തി​രി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന ആ വഴി​പോ​ക്കൻ തീ കാ​യു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു, ഗു​ണ​വാ​നായ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ, ഴാ​ക്ഷ്വാ​ങ് ലബാർ, കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരു പെൻ​സി​ലെ​ടു​ത്തു; ജനാ​ല​യ്ക്ക​രി​കി​ലു​ള്ള ഒരു ചെ​റു​മേ​ശ​മേൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു പഴയ വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ മൂല ചീ​ന്തി കൈ​യി​ലാ​ക്കി. എന്നി​ട്ട അയാൾ അതി​ന്റെ വെ​ളു​ത്ത വക്ക​ത്ത് ഒന്നോ രണ്ടോ വരി കു​റി​ച്ചു; മു​ദ്ര​വെ​ക്കാ​തെ മട​ക്കി; കാ​ഴ്ച​യിൽ അടു​ക്ക​ള​ച്ചെ​ക്ക​നും പരി​ചാ​ര​ക​നു​മാ​യി തന്നെ സഹാ​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു നില്‍ക്കു​ന്ന ഒരു കു​ട്ടി​യെ വി​ളി​ച്ച് ആ കട​ലാ​സ്സിൻ​ക​ഷ്ണം ഏൽ​പി​ച്ചു. ആ അടു​ക്ക​ള​ഭൃ​ത്യ​ന്റെ ചെ​കി​ട്ടിൽ ഒരു വാ​ക്കു മന്ത്രി​ച്ചു; ആ കു​ട്ടി ടൗൺ​ഹാ​ളി​നു നേരെ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പാ​ഞ്ഞു. വഴി​പോ​ക്കൻ ഇതൊ​ന്നും കണ്ടി​ല്ല. അയാൾ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ചോ​ദി​ച്ചു: ഭക്ഷ​ണം ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ തയ്യാ​റാ​വു​മോ?

‘ഇപ്പോൾ,’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥന്‍ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

കു​ട്ടി തി​രി​ച്ചെ​ത്തി. അവൻ കട​ലാ​സ്സു തി​രി​കെ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നി​രു​ന്നു. ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ അതു വാ​ങ്ങി. ഒരു മറു​പ​ടി കാ​ത്തി​രു​ന്ന ആളെ​പ്പോ​ലെ, ആർ​ത്തി​യോ​ടു കൂടി നി​വർ​ത്തി, അയാൾ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു വാ​യി​ക്കു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി; ഉടനെ അയാൾ തല​കു​ലു​ക്കി; ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം ആലോ​ചി​ച്ചു നി​ന്നു. എന്നി​ട്ട്, അയാൾ വഴി​പോ​ക്കൻ ഇരി​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തേ​ക്ക​ടു​ത്തു​ചെ​ന്നു. ആ മനു​ഷ്യൻ അത്ര വളരെ സന്തോ​ഷ​ക​ര​മ​ല്ലാ​ത്ത ഒരു മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മഗ്ന​നാ​യി​രു​ന്നു.

‘സേർ, എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളെ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​വാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല.’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ മനു​ഷ്യൻ പകുതി എഴു​ന്നേ​റ്റു. എന്ത്! ഞാൻ പണം തരി​ല്ലെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്കു ഭയ​മു​ണ്ടോ? ഞാൻ മുൻ​കൂ​ട്ടി പണം തര​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടോ? ഞാൻ പറ​യു​ന്നു, എന്റെ കൈയിൽ പണ​മു​ണ്ട്.’

‘അതല്ല.’

‘പി​ന്നെ എന്താ?’

‘നി​ങ്ങൾ​ക്കു പണമുണ്ട്-​’

‘ഉവ്വ്,’ ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു.

‘എനി​ക്ക് അറ​യൊ​ന്നും ഒഴി​വി​ല്ല,’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ മനു​ഷ്യൻ ശാ​ന്ത​ത​യോ​ടു​കു​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്നെ കു​തി​ര​പ്പ​ന്തി​യി​ലാ​ക്കു!’

‘നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല.’

‘എന്തു​കൊ​ണ്ട്?’

‘അതിൽ കു​തി​ര​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു സ്ഥ​ല​മി​ല്ല.’

‘അങ്ങ​നെ​യാ​വ​ട്ടെ; എന്നാൽ അതി​ന്റെ അടു​ത്ത് ഒരു കൊട്ട വൈ​ക്കോൽ മതി. ഏതാ​യാ​ലും ഭക്ഷ​ണം കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് നമു​ക്ക​താ​ലോ​ചി​ക്കാം.’

‘എന്നെ​ക്കൊ​ണ്ട് നി​ങ്ങൾ​ക്കു ഭക്ഷ​ണം തരാൻ സാ​ധി​ക്ക​യി​ല്ല.’

മന്ദ​മാ​യും ഉറ​പ്പി​ച്ചു​മു​ള്ള ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ പറഞ്ഞ ഈ മറു​പ​ടി ആ അപ​രി​ചി​ത​ന്നു കുറേ കാ​ര്യ​മാ​യി തോ​ന്നി. അയാൾ എണീ​റ്റു.

‘ആ! ഹ! പക്ഷേ, ഞാൻ വി​ശ​ന്നു ചാ​വു​ന്നു. പു​ലർ​ന്ന​പ്പോൾ നട​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി​യ​താ​ണ് ഞാൻ. ഞാൻ പന്ത്ര​ണ്ടു കാതം വഴി നട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ പണം തരാം. എനി​ക്കു വല്ല​തും കഴി​ച്ചാൽ കൊ​ള്ളാം.’

‘എന്റെ പക്കൽ ഒന്നു​മി​ല്ല,’ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ മനു​ഷ്യൻ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു; അയാൾ തി​യ്യി​നും അടു​പ്പു​കൾ​ക്കും നേരെ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. ‘ഒന്നു​മി​ല്ല! അതൊ​ക്കെ​പ്പി​ന്നെ?’

‘അതി​ന്നൊ​ക്കെ ആവ​ശ്യ​ക്കാ​രാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.’

‘ആരാണ്?’

‘വണ്ടി​ക്കാർ.’

‘അവർ എത്ര പേ​രു​ണ്ട്?’

‘പന്ത്ര​ണ്ട്.’

‘ഇതിൽ ഇരു​പ​തു പേർ​ക്കു മതി​യാ​വു​ന്ന ഭക്ഷ​ണ​മു​ണ്ട​ല്ലോ.’

‘അവർ അതു മു​ഴു​വ​നും വേ​ണ​മെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു പണം മുൻ​കൂർ തന്നി​രി​ക്കു​ന്നു.’

ആ മനു​ഷ്യൻ അവി​ടെ​ത്ത​ന്നെ ഇരു​ന്നു; സ്വരം ഒട്ടും പൊ​ന്തി​ക്കാ​തെ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഒരു ഹോ​ട്ട​ലി​ലാ​ണ്; എനി​ക്കു വി​ശ​ക്കു​ന്നു; ഞാൻ ഇവി​ടെ​ത്ത​ന്നെ കൂടും.’

‘അപ്പോൾ ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ കു​നി​ഞ്ഞ് അയാ​ളു​ടെ ചെ​കി​ട്ടിൽ, അയാളെ ഞെ​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ച്ച ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: കട​ന്നു​പോ​വു.’

ഈ സമ​യ​ത്തു വഴി​പോ​ക്കൻ മുൻ​പോ​ട്ടു കു​നി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന് ഇരി​മ്പു​കെ​ട്ടു​ള്ള തന്റെ വടി​ത്ത​ല​പ്പു​കൊ​ണ്ടു ചില തീ​ക്കൊ​ള്ളി​ക​ളെ തീ​യി​ലേ​ക്കു തട്ടി​യി​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; അയാൾ പെ​ട്ടെ​ന്നു തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി, എന്തോ പറയാൻ വായ തു​റ​ന്നു. പക്ഷേ, ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്ത് ഉറ​പ്പി​ച്ചു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു പി​ന്നേ​യും ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ തു​ടർ​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞു: ‘നി​ല്ക്കു! ആവക സം​സാ​ര​മൊ​ക്കെ ധാ​രാ​ളം കഴി​ഞ്ഞു. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​ത​ര​ണ​മോ?’ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്നാ​ണ്. ഇനി ആരാ​ണെ​ന്നും ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു​ത​ര​ണ​മോ? നി​ങ്ങൾ അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ട​പ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ, എനി​ക്കൊ​രു സംശയം തോ​ന്നി; ഞാൻ ടൗൺ​ഹാ​ളി​ലേ​ക്കു പറ​ഞ്ഞ​യ​ച്ചു; ഇതാണ് എനി​ക്കു കി​ട്ടിയ മറു​പ​ടി. നി​ങ്ങൾ​ക്ക് അക്ഷ​രം തി​രി​യു​മോ?’

ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട്, ഹോ​ട്ട​ലിൽ​നി​ന്ന് ടൗൺ​ഹാ​ളി​ലേ​ക്കും ടൗൺ​ഹാ​ളിൽ​നി​ന്നു ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്കും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പോയി തി​രി​ച്ചെ​ത്തിയ കട​ലാ​സ്സ് ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ ആ അപ​രി​ചി​ത​ന്നു നല്ല​പോ​ലെ നി​വർ​ത്തി കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ആ മനു​ഷ്യൻ അതൊ​ന്ന് ഓടി​ച്ചു​നോ​ക്കി. ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രൻ കു​റ​ച്ചിട മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം ആരം​ഭി​ച്ചു: ‘എല്ലാ​വ​രോ​ടും മര്യാ​ദ​യോ​ടു​കൂ​ടി പെ​രു​മാ​റു​ന്ന​താ​ണ് എന്റെ പതിവ്. കട​ന്നു​പോ​വു!’

ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ തല താ​ഴ്‌​ന്നു; അയാൾ നി​ല​ത്തു​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പെ​ടു​ത്തു; പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി.

അയാൾ പ്ര​ധാന നി​ര​ത്തിൽ കട​ന്നു. ദുഃ​ഖി​ത​നും അവ​മാ​നി​ത​നു​മായ ഒരാ​ളെ​പ്പോ​ലെ, വീ​ടു​ക​ളു​ടെ ഓര​ത്തി​ലൂ​ടെ, അയാൾ ഒരു​ക്കിൽ നേരേ നട​ന്നു. ഒരി​ക്ക​ലെ​ങ്കി​ലും അയാൾ അങ്ങോ​ട്ടോ ഇങ്ങോ​ട്ടോ തി​രി​ഞ്ഞി​ല്ല. അങ്ങ​നെ ചെ​യ്തി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, കോൾ​ബ​യി​ലെ കു​രി​ശ് എന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥൻ, അവി​ടെ​യു​ള്ള എല്ലാ അതി​ഥി​ക​ളോ​ടും തെ​രു​വി​ലു​ള്ള എല്ലാ വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​രോ​ടും​കൂ​ടി, ഉന്മേ​ഷ​പൂർ​വം സം​സാ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും തന്നെ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും ഹോ​ട്ട​ലു​മ്മ​റ​ത്തു നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത് അയാൾ​ക്കു കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, ആ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ ഭയവും അവി​ശ്വാ​സ​വും നി​റ​ഞ്ഞ നോ​ട്ട​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു, തന്റെ വരവ് ആ പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും ഒരു പ്ര​ധാന സം​ഗ​തി​യാ​യി​ത്തീ​രുക എന്ന​ത് ഇപ്പോൾ കഴി​യു​മെ​ന്നും അയാൾ​ക്കൂ​ഹി​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ ഇതൊ​ന്നും​ത​ന്നെ കണ്ടി​ല്ല. ചത​ഞ്ഞ​മർ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ആളുകൾ പി​ന്നോ​ക്കം നോ​ക്കുക പതി​വി​ല്ല. അല്ലെ​ങ്കിൽ​ത്ത​ന്നെ അവർ​ക്കു തങ്ങ​ളു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ വരു​ന്ന ആപ​ത്തു വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം അറി​യാം.

അങ്ങ​നെ, അയാൾ നി​ല്ക്കാ​തെ നട​ന്നു. തനി​ക്കു യാ​തൊ​ര​റി​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത ഓരോ തെ​രു​വു​കൾ കട​ന്നു, ദുഃ​ഖി​ത​രിൽ സാ​ധാ​ര​ണ​മായ ക്ല​മ​വി​സ്മൃ​തി​യോ​ടു; കൂടി കു​റ​ച്ചു​ദു​രം പോയി. വി​ശ​പ്പു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പ്രാ​ണ​വേ​ദന അയാൾ​ക്കു കഠി​ന​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. രാ​ത്രി അടു​ത്തെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. വല്ല താ​വ​ള​വും കണ്ടു​കി​ട്ടി​ല്ലേ എന്ന് അയാൾ ചു​റ്റും നോ​ക്കി.

ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ നല്ല ഹോ​ട്ട​ലിൽ അയാൾ​ക്കു പ്ര​വേ​ശ​ന​മി​ല്ലെ​ന്നു​വ​ന്നു; വളരെ താ​ഴ്‌​ന്ന​ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു ഭക്ഷ​ണ​ശാല, എത്ര​ത​ന്നെ മോ​ശ​മാ​യാ​ലും ശരി, ഒരു ചെ​റ്റ​ക്കു​ടിൽ, അയാൾ അന്വേ​ഷി​ക്കു​ക​യാ​യി. ആ സമ​യ​ത്തു തെ​രു​വി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തു​നി​ന്നു ഒരു വെ​ളി​ച്ചം കണ്ടു; ഇരി​മ്പു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു കു​രി​ശു​തു​ലാ​ത്ത​ണ്ടിൽ​നി​ന്നു തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു പയിൻ​മ​ര​ത്തു​പ്പു, സന്ധ്യാ​സ​മ​യ​ത്തു​ള്ള വെ​ള്ള​ന​ഭ​സ്സി​നു നേരെ തെ​ളി​ഞ്ഞു​ക​ണ്ടു. അയാൾ അങ്ങോ​ട്ടു നട​ന്നു.

അതു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു ചാ​രാ​യ​പ്പീ​ടി​ക​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു തെ​ളി​ഞ്ഞു; റ്യൂ ദ് ഷാ​ഫോ​വി​ലെ ചാ​രാ​യ​ക്കട.

വഴി​പോ​ക്കൻ കു​റ​ച്ചു​നേ​രം അവിടെ നി​ന്നു; മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു കത്തു​ന്ന ഒരു ചെറിയ വി​ള​ക്കു​കൊ​ണ്ടും അടു​പ്പു​തി​ണ്ണ​യി​ലെ വമ്പി​ച്ച തി​യ്യു​കൊ​ണ്ടും പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​മാ​യി. ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യ്ക്കു​ള്ളി​ലു​ള്ള ഒരു​യ​രം കു​റ​ഞ്ഞ മു​റി​യി​ലേ​ക്ക് അയാൾ ജനാ​ല​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ പാ​ളി​നോ​ക്കി. അവിടെ ചി​ല​രു​ണ്ട് ഇരു​ന്നു കു​ടി​ക്കു​ന്നു. ഷാ​പ്പു​ട​മ​സ്ഥൻ തീ​ക്കാ​യു​ക​യാ​ണ്. ഒരു തി​രി​പ്പു​ക​യ​റ്റു യന്ത്ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു തൂ​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരി​രു​മ്പു​പാ​ത്ര​ത്തിൽ എന്തോ തി​യ്യി​നു മു​ക​ളിൽ കി​ട​ന്നു തി​ള​യ്ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

ഒരു ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ മട്ടിൽ​ത്ത​ന്നെ​യു​ള്ള ഈ ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യ്ക്കു പു​റ​ത്തേ​ക്കു രണ്ടു പഴു​തു​ണ്ട്. ഒന്നു തെ​രു​വി​ലേ​ക്കും, മറ്റേ​ത് വളം നി​റ​ഞ്ഞ ഒരു ചെ​റു​മു​റ്റ​ത്തേ​ക്കും. തെ​രു​വി​ലേ​ക്കു​ള്ള വാ​തി​ലി​ലൂ​ടെ കട​പ്പാൻ വഴി​പോ​ക്ക​ന്നു ധൈ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അയാൾ പതു​ക്കെ മു​റ്റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു; പി​ന്നെ​യും നി​ന്നു; ഉപാ​യ​ത്തിൽ നീ​ക്കു നീ​ക്കി, വാതിൽ തു​റ​ന്നു.

‘ആ പോ​കു​ന്ന​താർ?’ ഷാ​പ്പു​ട​മ​സ്ഥൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

‘ഭക്ഷ​ണ​വും കി​ട​പ്പാൻ സ്ഥ​ല​വും ആവ​ശ്യ​മു​ള്ള ഒരാൾ.’

‘നല്ല​ത്, ഭക്ഷ​ണ​വും കി​ട​പ്പാൻ സ്ഥ​ല​വും ഞങ്ങൾ ഇവിടെ തയ്യാ​റാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു.’

അയാൾ അക​ത്തേ​ക്കു ചെ​ന്നു. അവിടെ ഇരു​ന്നു കു​ടി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​ല്ലാം അങ്ങോ​ട്ടു​നോ​ക്കി. ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു വി​ള​ക്കും മറ്റേ ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്ന് അടു​പ്പിൽ തീ​യ്യും അയാളെ തെ​ളി​യി​ച്ചു​കാ​ണി​ച്ചു. അയാൾ തന്റെ പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പു പു​റ​ത്തു​നി​ന്നെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് അവർ അയാളെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു.

ഷാ​പ്പു​ട​മ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘അതാ, തീ​ക്കാ​യാം. ഭക്ഷ​ണം അടു​പ്പ​ത്തു വേ​വു​ന്നു.ചങ്ങാ​തി, വരൂ, തീ​ക്കാ​ഞ്ഞോ​ളൂ.’

അയാൾ അടു​ത്തു​ചെ​ന്നു, തി​യ്യി​ന്ന​രി​കിൽ ഇരു​ന്നു. നട​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ക്ഷീ​ണം കൊ​ണ്ട് കു​ഴ​ഞ്ഞ കാൽ അയാൾ തി​യ്യി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു നീ​ട്ടി; അടു​പ്പി​നു മേ​ലെ​പാ​ത്ര​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരു രു​ചി​ക​ര​മായ ഗന്ധം പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. നല്ല​പോ​ലെ താ​ഴ്ത്തി​യി​ട്ടി​രു​ന്ന തൊ​പ്പി​ക്കു​ള്ളി​ലൂ​ടെ കു​റ​ച്ചു​മാ​ത്രം പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ച്ച അയാ​ളു​ടെ​മു​ഖ​ത്തു, വള​രെ​ക്കാ​ല​മാ​യി കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്ന സം​തൃ​പ്തി​യു​ടെ ഒരു നേരിയ തെ​ളി​വു​കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു.

എന്ന​ല്ല, ആ മു​ഖ​ത്തി​ന്റെ ആകൃതി ദൃ​ഢ​ത​യും ഉത്സാ​ഹ​വും ദുഃ​ഖ​ശീ​ല​വും കാ​ണി​ക്കു​ന്നു. ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ മു​ഖ​ഭാ​വം അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു; ആദ്യ​മാ​യി സാ​ധു​ത്വം തോ​ന്നി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ഒടു​വിൽ അതു സഗൗ​ര​വ​മായ ക്രൂ​ര​ത​യിൽ​ച്ചെ​ന്ന​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. ചവ​റ്റിൽ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന തി​യ്യു​പോ​ലെ, അയാ​ളു​ടെ കണ്ണു പോ​ള​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ തി​ള​ങ്ങി.

സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ മേ​ശ​യ്ക്ക​ടു​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​വ​രിൽ ഒരാൾ, ഒരു മത്സ്യ​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു, അയാൾ റ്യു ദ് ഷാ​ഫോ​വി​ലെ ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യിൽ വരു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പ് കു​തി​ര​യെ തള​യ്ക്കാൻ വേ​ണ്ടി ലബാ​റു​ടെ ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോയി. കാ​ണ്മാൻ സു​ഖ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഈ അപ​രി​ചി​ത​നെ അയാൾ അന്നു രാ​വി​ലെ​ത്ത​ന്നെ ബ്രാ​ദാ​സി​നും***നും–ഞാൻ പേർ മറ​ന്നു; എസ്കൂൾ​ബ്ലോ​ങ്ങാ​ണോ എന്നു സംശയം– ഇട​യ്ക്കു​ള്ള നി​ര​ത്തിൽ​വെ​ച്ചു യദൃ​ച്ഛ​യാ കണ്ടു​മു​ട്ടി. ആ കണ്ട​സ​മ​യ​ത്ത് അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ കഠി​ന​മാ​യി ക്ഷീ​ണി​ച്ച മട്ടി​ലാ​യി​രു​ന്ന നമ്മു​ടെ വഴി​പോ​ക്കൻ മത്സ്യ​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​നോ​ടു തന്നെ​യും കു​തി​ര​പ്പിൻ​പു​റ​ത്തു കേ​റ്റി കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​മോ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു; കു​തി​ര​യു​ടെ നട​ത്ത​ത്തി​ന് ഒന്നു​കൂ​ടി മു​റു​ക്കം കൂ​ട്ടു​ക​യ​ല്ലാ​തെ മത്സ്യ​വ്യാ​പാ​രി അതിനു മറു​പ​ടി​യൊ​ന്നും പറ​ഞ്ഞി​ല്ല. ഈ മത്സ്യ​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​രൻ, ഴാ​ക്ക്വാ​ങ് ലബാ​റു​ടെ നാ​ലു​പു​റ​ത്തും അര​മ​ണി​ക്കൂർ മുൻപു കൂടിയ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഒരം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു; കോൾ​ബ​യി​ലെ കു​രി​ശ് എന്ന സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള ആളു​ക​ളോ​ട് അയാൾ രാ​വി​ലെ ആ മനു​ഷ്യ​നെ കണ്ടെ​ത്തിയ കഥ പറ​ഞ്ഞു. അയാൾ ഇരു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്നു ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​ര​നോ​ട് അടു​ത്തു​ചെ​ല്ലു​വാൻ ഉപാ​യ​ത്തിൽ ഒരാം​ഗ്യം കാ​ണി​ച്ചു. ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രൻ അടു​ത്തു ചെ​ന്നു. ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ അവർ എന്തോ സം​സാ​രി​ച്ചു. വഴി​പോ​ക്കൻ പി​ന്നെ​യും മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ തി​യ്യി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു. ആ വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ ചു​മ​ലിൽ പെ​ട്ടെ​ന്നു കൈ വെ​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു: ‘നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഇവി​ടെ​നി​ന്നു പോ​കാ​റാ​യി.’

അപ​രി​ചി​തൻ ഉടനെ മു​ഖം​തി​രി​ച്ചു. ശാ​ന്ത​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി പറ​ഞ്ഞു, ‘ഹാ നി​ങ്ങൾ അറി​ഞ്ഞു?–’

‘ഉവ്വ്.’

‘മറ്റേ ഹോ​ട്ട​ലിൽ​നി​ന്ന് എന്നെ ആട്ടി​യ​യ​ച്ചു.’

‘ഇവി​ടെ​നി​ന്നും നി​ങ്ങ​ളെ പറ​ഞ്ഞ​യ​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.’

‘ഞാൻ എവിടെ പോ​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് നി​ങ്ങൾ​ക്കാ​വ​ശ്യം?’

‘മറ്റെ​വി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും.’

ആ മനു​ഷ്യൻ വടി​യെ​ടു​ത്തു. പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പെ​ടു​ത്തു പു​റ​പ്പെ​ട്ടു.

പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ കോൾ​ബ​യി​ലെ കു​രി​ശിൽ​നി​ന്നു കൂടെ കൂ​ടി​യ​വ​രും അതു​വ​രെ അവി​ടെ​യെ​വി​ടെ​യോ ഒളി​ച്ചി​രു​ന്ന​വ​രു​മായ കു​ട്ടി​കൾ അയാ​ളു​ടെ നേരെ കല്ലെ​റി​ഞ്ഞു. അയാൾ ദേ​ഷ്യ​പ്പെ​ട്ടു പി​ന്നോ​ക്കം ചെ​ന്നു. തന്റെ വടി​യോ​ങ്ങി അവരെ പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തി: ഒരു​കൂ​ട്ടം പക്ഷി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ കു​ട്ടി​ക​ളെ​ല്ലാം പറ​പ​റ​ന്നു.

അയാൾ ജയി​ലി​നു മുൻ​പി​ലെ​ത്തി. പു​റ​ത്തെ വാ​തി​ല്ക്കൽ അക​ത്തു മണി​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരി​രു​മ്പു​ച​ങ്ങല കണ്ടു. അയാൾ അതു പി​ടി​ച്ചു​വ​ലി​ച്ചു.

വാ​തി​ലി​ന്റെ സാക്ഷ നീ​ങ്ങി.

‘ഹേ, ജയിൽ​മൂ​പ്പ,’ തന്റെ തൊ​പ്പി സമ​ര്യാ​ദ​മാ​യി മാ​റ്റി​ക്കൊ​ണ്ട് അയാൾ പറ​ഞ്ഞു. ‘ദയ​ചെ​യ്ത് എന്നെ അക​ത്തു കട​ക്കാൻ സമ്മ​തി​ച്ച്, ഇന്ന് രാ​ത്രി​ക്ക് ഒരു താവളം തരുമോ?’

ഒരു ശബ്ദം മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ജയിൽ ഹോ​ട്ട​ല​ല്ല. നി​ങ്ങ​ളെ പൊ​ല്ലീ​സ്റ്റു​കാ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടു പി​ടി​പ്പി​ക്കു; എന്നാൽ ഇങ്ങോ​ട്ടു കട​ത്തും.’

സാക്ഷ പി​ന്നേ​യും അട​ഞ്ഞു.

അയാൾ പല തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​മു​ള്ള ഒരു തെ​രു​വി​ലേ​ക്ക് കട​ന്നു. അവയിൽ ചി​ല​തി​നു​ചു​റ്റും ചെ​ടി​കൾ വെ​ച്ചു​പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്; ആ ചെ​ടി​ക്കൂ​ട്ടം തെ​രു​വി​ന് ഒരു ചന്തം​കൂ​ട്ടി ഈ തോ​ട്ട​ങ്ങൾ​ക്കും ചെ​ടി​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങൾ​ക്കും ഇടയിൽ അയാൾ രണ്ടാം​നി​ല​യു​യർ​ത്താ​ത്ത ഒരു ചെ​റു​വീ​ടു കണ്ടു; അതി​ന്റെ ഒരു ജനാ​ല​യി​ലൂ​ടെ ഒരു വെ​ളി​ച്ചം പ്ര​കാ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു; ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യിൽ​വെ​ച്ചു ചെ​യ്ത​തു​പോ​ലെ അയാൾ ആ ജനാ​ല​യ്ക്കു​ള്ള കണ്ണാ​ടി​ച്ചി​ല്ലി​ലൂ​ടെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അതി​നു​ള്ളിൽ ഒരു വെ​ള്ള​യ​ടി​ച്ച മു​റി​യും, അച്ച​ടി​പ്പു​ള്ളി​ക​ളു​ള്ള പരു​ത്തി​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു മൂ​ടി​വി​രി​ച്ച ഒരു കട്ടി​ലും, ഒരു മൂ​ല​യ്ക്കാ​യി ഒരു തൊ​ട്ടി​ലും, കു​റ​ച്ചു ചില മര​ക്ക​സാ​ല​ക​ളും, ചു​മ​രി​ന്മേൽ തൂ​ക്കിയ ഒരു ഇര​ട്ട​ത്തി​ര​ത്തോ​ക്കും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മു​റി​യു​ടെ നടു​വിൽ ഒരു മേശ കി​ട​ക്കു​ന്നു. ഒരു ചെ​മ്പു​വി​ള​ക്കു വെ​ള്ള​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പരു​ത്ത മേ​ശ​വി​രി​പ്പി​നേ​യും, വെ​ള്ളി​പോ​ലെ തി​ള​ങ്ങു​ന്ന​തും വീ​ഞ്ഞു നി​റ​ഞ്ഞ​തു​മായ ഒരു ബീ​ര​ള​വു​പാ​ത്ര​ത്തേ​യും, തവി​ട്ടു​നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു സൂ​പ്പു​കു​ഴി​ത്ത​ളി​ക​യേ​യും തെ​ളി​യി​ച്ചു കാ​ണി​ച്ചു. ആ മേ​ശ​യ്ക്ക​ടു​ത്തു, സന്തോ​ഷ​ത്തേ​യും സൗ​ശീ​ല്യ​ത്തേ​യും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന മു​ഖ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി നാ​ല്പ​തു വയ​സ്സോ​ട​ടു​ത്ത ഒരാൾ, കാൽ​മു​ട്ടു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഒരു ചെ​റു​കു​ട്ടി​യെ വെ​ച്ച് ആടി​ച്ചും​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. അടു​ക്കൽ​ത്ത​ന്നെ നന്നേ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യായ ഒരു സ്ത്രീ ഇരു​ന്നു മറ്റൊ​രു കു​ട്ടി​യേ​യും ഓമ​നി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. അച്ഛൻ ചി​രി​ക്കു​ന്നു; കു​ട്ടി​കൾ ചി​രി​ക്കു​ന്നു; അമ്മ പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളു​ന്നു.

ഈ കൗ​തു​ക​ക​ര​വും സന്തോ​ഷ​പ്ര​ദ​വു​മായ കാഴ്ച കണ്ട് ആ അപ​രി​ചി​തൻ കു​റ​ച്ചിട മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി. അയാ​ളു​ടെ വി​ചാ​രം എന്താ​യി​രു​ന്നു? അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു മാ​ത്ര​മേ പറയാൻ കഴിയൂ. ഈ സന്തോ​ഷം നി​റ​ഞ്ഞ വീട് അതി​ഥി​സൽ​ക്കാ​ര​ത്തിൽ താൽ​പ്പ​ര്യ​മു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നും, ഇത്ര​മേൽ സു​ഖ​പൂർ​ണ​മായ ഒരു സ്ഥ​ല​ത്തു പക്ഷേ, കു​റ​ച്ചു ദീ​നാ​നു​ക​മ്പ​കൂ​ടി കണ്ടേ​ക്കാ​മെ​ന്നും അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചി​രി​ക്കാം.

അയാൾ കണ്ണാ​ടി​ച്ചി​ല്ലി​ന്മേൽ വള​രെ​പ്പ​തു​ക്കെ ഒരു ചെറിയ മു​ട്ടു മു​ട്ടി.

അവർ അതു കേ​ട്ടി​ല്ല.

അയാൾ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി മു​ട്ടി.

ആ സ്ത്രീ ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​ത് അയാൾ കേ​ട്ടു; ‘ഭർ​ത്താ​വേ ആരോ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നു​ന്നു.’

‘ഇല്ല.’ ഭർ​ത്താ​വ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

അയാൾ മൂ​ന്നാ​മ​തൊ​രി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി മു​ട്ടി.

ഭർ​ത്താ​വെ​ണീ​റ്റു, വി​ള​ക്കെ​ടു​ത്തു, വാ​തി​ല്ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്ന് അതു തു​റ​ന്നു.

അയാൾ പകുതി കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​ന്റേ​യും പകുതി കൈ​വേ​ല​ക്കാ​ര​ന്റേ​യും മട്ടിൽ ഒരു​യ​ര​മു​ള്ള ആളാ​യി​രു​ന്നു. ഇട​ത്തേ ചു​മ​ലു​വ​രെ എത്തു​ന്ന​തും തോൽ​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തു​മായ ഒരു​ടു​പ്പു​മറ അയാൾ ധരി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഒരു കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അര​പ്പ​ട്ട​കൊ​ണ്ടു താ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഒരു ചു​റ്റിക, ഒരു ചു​ക​ന്ന ഉറു​മാൽ, വെ​ടി​മ​രു​ന്നു​കു​റ്റി, വേറെ പലത് എന്നി​വ​കൊ​ണ്ട് ആ ഉടു​പ്പു​മറ കു​റ​ച്ചൊ​ന്ന് ഉന്തി​യി​രു​ന്നു. തല അല്പം പി​ന്നോ​ട്ടു ചാ​ഞ്ഞി​ട്ടാ​ണ്; ധാ​രാ​ള​മാ​യി തു​റ​ന്നി​ട്ട പി​ന്നോ​ക്കം മട​ക്കി​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന അടി​ക്കു​പ്പാ​യം, വെ​ളു​ത്ത​തും മറ​വി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ അയാ​ളു​ടെ കാ​ള​ക്ക​ഴു​ത്തി​നെ വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ കൺ​പോ​ള​കൾ കന​ത്ത​വ​യാ​ണ്; അയാൾ കറു​ത്തു മു​റ്റിയ മേൽ​മീശ വെ​ച്ചി​രു​ന്നു; അയാ​ളു​ടെ കണ്ണു​കൾ​ക്കു നല്ല വലു​പ്പ​മു​ണ്ട് അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തി​ന്റെ കീ​ഴ​ഭാ​ഗം ഒരു തു​മ്പി​ക്ക​യ്യി​ന്റെ ഛാ​യ​യി​ലാ​ണ്; ഇതി​നെ​ല്ലാം പുറമേ, ഇന്ന​വി​ധ​മെ​ന്നു വി​വ​രി​ക്കാൻ വയ്യാ​ത്ത മട്ടിൽ, താൻ തന്റെ നി​ല​യ്ക്കാ​ണ് നി​ല്ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് പറ​യു​ന്ന ഒരു ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷം അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

‘സേർ, എനി​ക്ക് മാ​പ്പു തരണം,’ വഴി​പോ​ക്കൻ പറ​ഞ്ഞു. ‘പണ​ത്തി​നു മാ​ത്ര​മാ​യി, ഒരു കി​ണ്ണം സൂ​പ്പും, കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​വാൻ അവിടെ ആ തോ​ട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള ചാ​യ്ചു​കെ​ട്ടി​യ​തിൽ ഒരു മൂ​ല​യും, നി​ങ്ങൾ എനി​ക്ക് തരുമോ? എന്നോ​ടു പറയു; നി​ങ്ങൾ​ക്ക് തരാൻ കഴി​യു​മോ? പണ​ത്തി​ന്?’

‘നി​ങ്ങൾ ആരാണ്?’ വീ​ട്ടു​ട​മ​സ്ഥൻ കൽ​പി​ച്ചു​ചോ​ദി​ച്ചു.

ആ മനു​ഷ്യൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഇതാ പ്വി-​മ്വാസ്സോങ്ങിൽനിന്ന് വന്നു. ഞാൻ ഇന്ന് പകൽ മു​ഴു​വ​നും നട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞാൻ പന്ത്ര​ണ്ട് കാതം വഴി നട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ​ക്കു സാ​ധി​ക്കു​മോ–ഞാൻ പണം തന്നാൽ?’

ആ കൃ​ഷി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘പണം തരാൻ കഴി​വു​ള്ള ഒരു മാ​ന്യൻ താ​മ​സി​ക്കാൻ സ്ഥലം ചോ​ദി​ച്ചാൽ ഇല്ലെ​ന്ന് ഞാൻ പറ​യി​ല്ല. അപ്പോൾ, എന്തേ നി​ങ്ങൾ ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോ​വാ​ത്ത​ത്?’

‘അവിടെ സ്ഥ​ല​മി​ല്ല.’

‘ആയി! അതു വരാൻ വയ്യ. ഇന്ന് ചന്ത​ദി​വ​സ​മോ ഉത്സ​വ​ദി​വ​സ​മോ അല്ല. നി​ങ്ങൾ ലബാ​റി​ന്റെ ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോയോ?’

‘ഉവ്വ്’

‘എന്നി​ട്ട്?’

ആ വഴി​പോ​ക്കൻ പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. ‘അയാൾ എന്നെ താ​മ​സി​പ്പി​ച്ചി​ല്ല.’

‘നി​ങ്ങൾ റ്യൂ ഷാ​ഫോ​വിൽ–എന്താ അയാ​ളു​ടെ പേർ?– അവിടെ പോയോ?’

‘വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ പരി​ഭ്ര​മം വർ​ദ്ധി​ച്ചു; അയാൾ വി​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു, അയാ​ളും എന്നെ സ്വീ​ക​രി​ച്ചി​ല്ല.’

കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​ന്റെ മു​ഖ​ത്ത് ഒര​വി​ശ്വാ​സം കയറി; അയാൾ പുതിയ അതി​ഥി​യെ കാ​ലു​മു​തൽ തലവരെ ഒന്നു നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു; പെ​ട്ടെ​ന്ന് ഒരു കി​ടു​കി​ടു​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു:–‘നി​ങ്ങ​ളാ​ണോ ആ മനു​ഷ്യൻ?’

അയാൾ ആ അപ​രി​ചി​ത​ന്റെ നേരെ പു​തു​താ​യി ഒന്നു നോ​ക്കി; രണ്ടു​മൂ​ന്ന​ടി പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ച്ചു, വി​ള​ക്ക് മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു നിർ​ത്തി, ചു​മ​രിൽ തു​ക്കി​യി​രു​ന്ന തോ​ക്കെ​ടു​ത്തു.

ഇതി​നി​ട​യിൽ, നി​ങ്ങ​ളാ​ണോ ആ മനു​ഷ്യൻ? എന്നു കേ​ട്ട​തോ​ടു​കൂ​ടി, സ്ത്രീ ഇരു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്നെ​ണീ​റ്റു, രണ്ടു കു​ട്ടി​ക​ളേ​യും വാ​രി​വ​ലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു, നഗ്ന​മായ മാ​റി​ട​ത്തോ​ടും, ഭയ​പ്പെ​ട്ട പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള നോ​ട്ട​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി, ആ അപ​രി​ചി​ത​നെ പേ​ടി​ച്ച് തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ഭർ​ത്താ​വി​ന്റെ പി​ന്നിൽ ഉപാ​യ​ത്തിൽ ചെ​ന്ന​ഭ​യം പ്രാ​പി​ച്ചു: അവൾ ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ പി​റു​പി​റു​ത്തു, ‘തെ​മ്മാ​ടി​ക്ക​ള്ളാ!’

ഒരാൾ​ക്ക് വി​ചാ​രി​ക്കാ​വു​ന്ന​തി​ലും അത്യ​ധി​കം വേ​ഗ​ത്തി​ലാ​ണ് ഈ പറ​ഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം ഉണ്ടാ​യ​ത്. കു​റ​ച്ച് നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ളോ​ളം ഒര​ണ​ലി​പ്പാ​മ്പി​നെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ആ അപ​രി​ചി​ത​നെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, വീ​ട്ടു​ട​മ​സ്ഥൻ വാ​തി​ലി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘ഉം, ഓട്’

‘ദയ വി​ചാ​രി​ച്ചു​മാ​ത്രം ഒരു ഗ്ലാ​സ്സ് വെ​ള്ളം,’ ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു.

‘എന്റെ തോ​ക്കിൽ​നി​ന്ന് ഒരു​ണ്ട!’ കൃ​ഷി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു.

ഉടനെ അയാൾ വാതിൽ കൊ​ട്ടി​യ​ട​ച്ചു; ഊക്കോ​ടു​കൂ​ടി രണ്ടു സാ​ക്ഷ​യും വലി​ച്ചി​ടു​ന്ന​ത് ആ മനു​ഷ്യൻ കേ​ട്ടു. ഒരു നി​മി​ഷം​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞ്, ജനാ​ല​യു​ടെ നീ​ക്കു​കൾ നീ​ങ്ങി; വി​ല​ങ്ങ​നെ ഒരി​രു​മ്പു​വ​ടി വലി​ച്ചി​ടു​ന്ന ശബ്ദം പു​റ​ത്തേ​ക്ക് കേൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

രാ​ത്രി കൂ​ടി​ക്കൂ​ടി വന്നു. ആൽ​പ്സ് പർ​വ​ത​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഒരു തണു​ത്ത കാ​റ്റ​ടി​ച്ചു ഊർ​ദ്ധ്വൻ വലി​ച്ചി​ട്ട​ട​ങ്ങു​ന്ന പക​ലി​ന്റെ പ്ര​കാ​ശ​ത്താൽ, ആ അപ​രി​ചി​തൻ തെ​രു​വി​ന്റെ ഇരു​വ​ശ​ത്തു​മു​ള്ള തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നിൽ ഒരു ചെ​റ്റ​ക്കു​ടിൽ കണ്ടു; അതു മൺ​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​താ​ണെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. അയാൾ ചെ​ടി​പ്പ​ടർ​പ്പു​വേ​ലി പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു കയറി. തോ​ട്ട​ത്തിൽ​ക്ക​ട​ന്നു. അയാൾ ആ ചെ​റ്റ​ക്കു​ടി​ലി​ന്റെ അടു​ത്ത് ചെ​ന്നു; അതി​ന്റെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു​ള്ള പഴുത്, താ​ഴ്‌​ന്ന​തും ഇടു​ങ്ങി​യ​തു​മായ ഒരു ദ്വാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു; നി​ര​ത്തു നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വർ വഴി​ക്ക​രി​കെ തങ്ങൾ​ക്ക് താ​മ​സി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഉണ്ടാ​ക്കാ​റു​ള്ള പു​ര​ക​ളു​ടെ ഛാ​യ​യിൽ ഒന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ സ്ഥലം. അത് വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ നി​ര​ത്തു​പ​ണി​ക്കാ​രിൽ ഒരാ​ളു​ടെ പാർ​പ്പി​ട​മാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആ മനു​ഷ്യൻ സംശയം കൂ​ടാ​തെ വി​ശ്വ​സി​ച്ചു; അയാൾ​ക്ക് തണു​പ്പും വി​ശ​പ്പും വല്ലാ​തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ഇതു തന്നെ കഷ്ടി​ച്ച് തണു​പ്പിൽ​നി​ന്നു രക്ഷി​ക്കു​മെ​ന്ന് അയാൾ കരുതി. ഈവക പാർ​പ്പി​ട​ങ്ങ​ളിൽ രാ​ത്രി ആരും ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കുക പതി​വി​ല്ല. അയാൾ കമി​ഴ്‌​ന്നു കി​ട​ന്നു. പതു​ക്കെ ആ കു​ടി​ലി​ലേ​ക്കു നീ​ന്തി. അതി​നു​ള്ളിൽ ചൂ​ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അതിൽ കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടാ​വു​ന്ന ഒരു വൈ​ക്കോൽ കി​ട​ക്ക കണ്ടു. ഒരു​ഭാ​ഗ​വും അന​ക്കാൻ ശക്തി​യി​ല്ലാ​തെ കു​റ​ച്ചു നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് അയാൾ അങ്ങ​നെ​ത്ത​ന്നെ ആ കി​ട​ക്ക​യിൽ കി​ട​ന്നു; അയാൾ​ക്ക് അത്ര​യും കഠി​ന​മായ ക്ഷീ​ണ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട്, പു​റ​ത്തു​ള്ള പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പ് ഒരു​പ​ദ്ര​വ​മാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടും, എന്നു​മാ​ത്ര​മ​ല്ല അതൊരു തല​യ​ണ​യാ​യു​പ​യോ​ഗി​ക്കാൻ കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നു കണ്ടും, അയാൾ അത​ഴി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ ആരം​ഭി​ച്ചു. ആ സമ​യ​ത്ത് പു​റ​ത്തു​നി​ന്ന് ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ മു​ര​ളി​ച്ച കേ​ട്ടു. അയാൾ തല പൊ​ന്തി​ച്ചു നോ​ക്കി. കു​ടി​ലി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തു​ള്ള ഇരു​ട്ടിൽ ഒരു കൂ​റ്റൻ​നാ​യ​യു​ടെ തല പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​യി.

അത് ഒരു നാ​യ​ക്കൂ​ടാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ​ത​ന്നെ നല്ല കരു​ത്തു​ള്ള​വ​നും എന്തി​നും മടി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നു​മാ​ണ്; വടി കൈ​യി​ലെ​ടു​ത്തു; പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പു പരി​ച​യാ​ക്കി; കീറിയ തന്റെ ഉടു​പ്പി​ലെ തു​ള​കൾ​ക്കു വി​സ്താ​രം വരു​ത്താ​തെ, കഴി​യു​ന്ന വി​ധ​ത്തിൽ, അയാൾ ആ നാ​യ​ക്കൂ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു​ചാ​ടി.

അങ്ങോ​ട്ടു കട​ന്ന​തു പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ അയാൾ തോ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു; പക്ഷേ, പി​ന്നോ​ക്കം നട​ന്നു​കൊ​ണ്ടാ​ണ്. നായയെ കു​റ​ച്ചു നേരം ബഹു​മാ​നി​പ്പി​ച്ചു നിർ​ത്തു​ന്ന​തി​നു​ത​ന്നെ, അയാൾ​ക്ക് തന്റെ വടി​കൊ​ണ്ട്, വടി​ത്ത​ല്ലിൽ പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​മു​ള്ള​വർ പന്തീ​രാൻ​വീ​ശൽ എന്നു പറ​യു​ന്ന പയ​റ്റ് കു​റ​ച്ചിട പ്ര​യോ​ഗി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു.

ബു​ദ്ധി​മു​ട്ട് കൂ​ടാ​തെ​യ​ല്ല, വേലി വീ​ണ്ടും കയ​റി​ക്ക​ട​ന്നു, യാ​തൊ​രു നി​ല​യു​മി​ല്ലാ​തെ, കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടാൻ ഒരു സ്ഥ​ല​വു​മി​ല്ലാ​തെ, നിലം പൊ​ത്തു​വാൻ ഒരു ചെ​റ്റ​ക്കു​ടിൽ​പോ​ലു​മി​ല്ലാ​തെ, ആ വൈ​ക്കോൽ​ക്കി​ട​ക്ക​യിൽ​നി​ന്നും ആ നി​സ്സാ​ര​മായ നാ​യ​ക്കൂ​ട്ടിൽ​നി​ന്നും കൂടി ആട്ടി​യോ​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട, ആ മനു​ഷ്യൻ, പി​ന്നേ​യും നി​ര​ത്തിൽ തനി​ച്ചാ​യി എന്നു കണ്ട​പ്പോൾ, അവി​ടെ​യു​ള്ള ഒരു കല്ലി​ന്മേൽ ഇരു​ന്നു, എന്ന​ല്ല പറ​യേ​ണ്ട​ത്, കു​ഴ​ഞ്ഞു​വീ​ണു; അതിലേ കട​ന്നു​പോ​യി​രു​ന്ന ഒരു വഴി​പോ​ക്കൻ, അയാൾ ഇങ്ങ​നെ ഏതാ​ണ്ട് നി​ല​വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞ​ത് കേ​ട്ടു എന്നു തോ​ന്നു​ന്നു– ‘ഞാൻ ഒരു നാ​യ​കൂ​ടി​യ​ല്ല!’

വേ​ഗ​ത്തിൽ അയാൾ വീ​ണ്ടും എണീ​റ്റു; നട​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി. കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടു​വാൻ വല്ല മര​പ്പൊ​ത്തോ തി​രി​ക​ല്ലി​ന്റെ കു​ഴി​യോ കണ്ടേ​ക്കു​മെ​ന്നാ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച്, അയാൾ പട്ട​ണം വി​ട്ടു വയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു നട​ന്നു.

പി​ന്നേ​യും തല തു​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ട് അയാൾ കുറേ നേ​രം​കൂ​ടി നട​ന്നു. തീരെ ആൾ​പ്പാർ​പ്പി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി എന്നു കണ്ട​പ്പോൾ അയാൾ തല പൊ​ന്തി​ച്ചു നാ​ലു​പു​റ​വും ഒന്നു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അയാൾ ഒരു വയലിൽ എത്തി​യി​രു​ന്നു. പറ്റേ വെ​ച്ചു മു​റി​ച്ച നെൽ​ത്ത​ണ്ടിൻ​കു​റ്റി​ക​ളാൽ മു​ട​പ്പെ​ട്ട​വ​യും, കൊ​യ്ത്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ സമ​യ​ത്ത് ക്ഷൌ​രം കഴി​ഞ്ഞ തല​യു​ടെ ഛായ തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന​വ​യു​മായ ചെ​റു​കു​ന്നു​ക​ളിൽ ഒന്ന് അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ നി​ല്ക്കു​ന്നു.

ചക്ര​വാ​ളാ​ന്തം തി​ക​ച്ചും കറു​ത്തി​രു​ന്നു. ആ കറു​പ്പ് മു​ഴു​വ​നും രാ​ത്രി​യു​ടെ മങ്ങൽ​കൊ​ണ്ട​ല്ല; വളരെ താ​ഴ്‌​ന്നി​റ​ങ്ങി​വ​ന്ന​തും, ആ കു​ന്നി​ന്മേൽ വി​ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യും പതു​ക്കെ ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കു പി​ടി​ച്ചു​ക​യ​റി ഏതി​ട​ത്തും പര​ന്നു ചെ​ല്ലു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യും തോ​ന്ന​പ്പെ​ട്ട​തു​മായ മേ​ഘ​പ​ട​ല​വും അതി​ന്ന് സഹാ​യി​ച്ചു. അതി​നി​ട​യ്ക്ക്, ചന്ദ്രൻ പു​റ​പ്പെ​ടാ​റാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടും, സന്ധ്യാ​രാ​ഗ​ത്തി​ന്റെ ഒര​വ​ശേ​ഷം ആകാ​ശ​ത്തി​ന്റെ മേൽ​ഭാ​ഗ​ത്ത് അപ്പോ​ഴും​ത​ങ്ങി നി​ന്നി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടും, ആ മേ​ഘ​പ​ട​ലം, ഒത്ത​മു​ക​ളി​ലാ​യി, ഒരു​മാ​തി​രി വെ​ള്ള​ക്ക​മാ​ന​ത്തെ കെ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യും, അതിൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഒരു പ്ര​കാ​ശ​നാ​ളം ഭൂ​മി​യിൽ വന്നു​ത​ട്ടു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

അതി​നാൽ, ഒരു സവി​ശേ​ഷ​മായ അല​ക്ഷ്മി പി​ടി​ച്ച​പോ​ലു​ള്ള ആ ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കാൾ, ഭൂമി കു​റേ​ക്കൂ​ടി തെ​ളി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, മോ​ശ​വും ദാ​രി​ദ്ര്യം പി​ടി​ച്ച​തു​മായ ആ ചെ​റു​കു​ന്നി​ന്റെ സ്വ​രൂ​പം കരു​വാ​ളി​പ്പു​ള്ള ചക്ര​വാ​ള​ത്തി​നു മുൻ​പിൽ​മ​ങ്ങി​യും വി​ളർ​ത്തും കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. ആക​പ്പാ​ടെ ഏതി​ട​വും കാ​ഴ്ച​യിൽ മോ​ശ​വും വി​കൃ​ത​വും ഏതാ​ണ്ട് നീ​ച​വും ദുഃ​ഖ​ക​ര​വു​മാ​യി​രു​ന്നു.

ആ വയ​ലി​ലാ​വ​ട്ടേ കു​ന്നി​ന്മേ​ലാ​വ​ട്ടേ, നമ്മു​ടെ വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ കു​റ​ച്ചു ദൂരെ മുൻ​പി​ലാ​യി വി​റ​ച്ചും ചു​ളി​ക്കൊ​ണ്ടു​മു​ള്ള ഒരു ‘കൊ​ഴി​ഞ്ഞു​പി​ടി​ച്ചു’ മര​മ​ല്ലാ​തെ, മറ്റൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

പ്ര​കൃ​തി​യു​ടെ അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ അന്തർ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്ക് നോ​ക്കു​ന്ന സ്വ​ഭാ​വ​മോ സാ​മർ​ഥ്യ​മോ ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും ഉണ്ടാ​വാൻ വയ്യാ​ത്ത ഒരു​വ​നാ​ണ് ആ വഴി​പോ​ക്ക​നെ​ന്നു കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു എങ്കി​ലും, ആ ആകാ​ശ​ത്തും, ആ കു​ന്നി​ന്മേ​ലും, ആ വയ​ലി​ലും, ആ മര​ത്തി​ന്മേ​ലും, അത്ര​മേൽ ഭയ​ജ​ന​ക​മായ ഒരു തി​ക​ഞ്ഞ ശു​ന്യ​ത​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അതി​നാൽ ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് അയാൾ മര​വി​ച്ചും മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി​യും നി​ന്ന​തി​നു ശേഷം, പെ​ട്ടെ​ന്ന് പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു. പ്ര​കൃ​തി എതിർ​പ​ക്ഷ​ത്തി​ലാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​പ്പോ​കു​ന്ന ചില സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്.

അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം മട​ങ്ങി; ഡി.യിലെ കോ​ട്ട​വാ​തിൽ അട​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. മത​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ യു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ല​ത്തു പല ആക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ളേ​യും തടു​ത്തു നി​ന്നി​ട്ടു​ള്ളൊ​ന്നായ ഡി. പട്ട​ണം അന്നും. 1815–ലും, അടു​ത്ത​ടു​ത്തു ചതു​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ കോ​ട്ട​മ​തി​ലു​ക​ളാൽ ചു​റ്റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു; അവ​യെ​യെ​ല്ലാം പി​ന്നീ​ട് നശി​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞു. അയാൾ ഒരു വി​ട​വി​ലൂ​ടെ അക​ത്തു കട​ന്നു; വീ​ണ്ടും പട്ട​ണ​ത്തി​ന്നു​ള്ളി​ലാ​യി.

അപ്പോൾ ഏക​ദേ​ശം രാ​ത്രി എട്ടു മണി​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം. തെ​രു​വൊ​ന്നും പരി​ച​യ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ കണ്ട വഴി​യി​ലൂ​ടെ നട​ന്നു.

അങ്ങ​നെ അയാൾ മതാ​ചാ​ര്യ​സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി; പി​ന്നീ​ടു പള്ളി​വക വി​ദ്യാ​ല​യം കട​ന്നു. വലിയ പള്ളി​ക്കു മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പോ​കു​മ്പോൾ അയാൾ പള്ളി​ക്കു നേരെ മു​ഷ്ടി ചു​രു​ട്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു.

ഈ വഴി​യു​ടെ അറ്റ​ത്തു​ള്ള മൂ​ല​യിൽ ഒര​ച്ചു​കൂ​ട​മു​ണ്ട്. എൽ​ബ​ദ്വീ​പിൽ​നി​ന്നു കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​തും നെ​പ്പോ​ളി​യൻ​ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തെ​ഴു​തി​ച്ച​തു​മാ​യി പൊതു ഭട​സം​ഘ​ത്തോ​ടു​ള്ള ചക്ര​വർ​ത്തി​യു​ടേ​യും രക്ഷാ​സൈ​ന്യ​ത്തി​ന്റേ​യും വക വി​ളം​ബ​രം ഒന്നാ​മ​താ​യി അച്ച​ടി​ച്ച​ത് ഈ അച്ചു​കൂ​ട​ത്തി​ലാ​ണ്.

ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ടു കു​ഴ​ഞ്ഞും, മന​സ്സിൽ യാ​തൊ​രു ആഗ്ര​ഹ​ത്തി​നും ഇട​യി​ല്ലാ​തെ​യും, ആ മനു​ഷ്യൻ അച്ചു​കൂ​ട​ത്തി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തു​ള്ള ഒരു കല്ലു​ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ ചെ​ന്നു​വീ​ണു.

ആ സമ​യ​ത്തു പള്ളി​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരു വൃദ്ധ പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു. ആ കി​ട​ക്കു​ന്ന​മ​നു​ഷ്യ​നെ ആ സ്ത്രീ ഇരു​ട്ടി​ലൂ​ടെ കണ്ടു. ‘സ്നേ​ഹി​താ, എന്താ​ണ് നി​ങ്ങ​ള​വി​ടെ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത്?’ അവൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

അയാൾ ദേ​ഷ്യ​ത്തോ​ടും നീ​ര​സ​ത്തോ​ടും കൂടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്റെ സു​ശീ​ല​യായ അമ്മേ, നി​ങ്ങൾ കാ​ണു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ഞാൻ ഇവിടെ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ക​യാ​ണ്.’

ആ സു​ശീ​ല​യായ അമ്മ, ആ പേ​രി​നെ വാ​സ്ത​വ​മാ​യർ​ഹി​ക്കു​ന്ന മാർ​ക്കി​സ് ദ് ആർ ആയി​രു​ന്നു.

‘ഈ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേ​ലോ?’ ആ മാർ​ക്കി​സ് തു​ടർ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

പന്ത്ര​ണ്ടു കൊ​ല്ല​ത്തോ​ള​മാ​യി എനി​ക്കു മരം​കൊ​ണ്ടു​ള്ള വി​രി​പ്പാ​യി​രു​ന്നു കി​ട​ക്കാൻ.’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഇന്നു കല്ലു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​താ​യി.’

‘നി​ങ്ങൾ ഒരു പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​നാ​യി​രി​ക്കാം?’

‘അതേ, എന്റെ സു​ശീ​ല​യായ അമ്മേ, ഒരു പട്ടാ​ള​ക്കാ​രൻ.’

‘നി​ങ്ങൾ എന്തു​കൊ​ണ്ടു ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോ​യി​ല്ല?’

‘എന്റെ കയ്യിൽ പണ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട്.’.

‘കഷ്ടം!’ മാർ​ക്കി​സ് പറ​ഞ്ഞു, ‘എന്റെ കയ്യിൽ ആകെ നാലു സൂവേ ഉള്ളൂ.’

‘എന്തെ​ങ്കി​ലു​മാ​വ​ട്ടെ, അതെ​നി​ക്കു തരു.’

ആ മനു​ഷ്യൻ ആ നാല് സൂവും വാ​ങ്ങി. മാർ​ക്കി​സ് തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ഇത്ര​യും കു​റ​ഞ്ഞ സം​ഖ്യ​ക്ക് ഹോ​ട്ട​ലിൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു സ്ഥലം കി​ട്ടി​ല്ല. അപ്പോൾ, നി​ങ്ങൾ അന്വേ​ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യോ? ഇങ്ങ​നെ രാ​ത്രി കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടു​വാൻ നി​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. നി​ങ്ങൾ​ക്കു തണു​പ്പും വി​ശ​പ്പു​മു​ണ്ട്, സം​ശ​യ​മി​ല്ല. ദയ വി​ചാ​രി​ച്ചു നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ആരെ​ങ്കി​ലും ഒരു താ​മ​സ​സ്ഥ​ലം തരേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു.’

‘ഞാൻ എല്ലാ വാ​തി​ല്ക്ക​ലും ചെ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞു.’

‘എന്നി​ട്ട്?’

‘എവി​ടെ​നി​ന്നും എന്നെ തച്ചാ​ട്ടി​യ​തേ ഉള്ളൂ.’

ആ ‘സു​ശീ​ല​യായ അമ്മ’ അയാ​ളു​ടെ കൈ പി​ടി​ച്ചു. തെ​രു​വി​ന്റെ അങ്ങേ​വ​ശ​ത്തു മെ​ത്രാ​ന്റെ അര​മ​ന​യ്ക്ക​ടു​ത്തു​ള്ള ഒരു ചെറിയ ഉയരം കു​റ​ഞ്ഞ വീടു കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ‘നി​ങ്ങൾ എല്ലാ വാ​തി​ല്ക്ക​ലും ചെ​ന്നു വി​ളി​ച്ചു?’

‘ഉവ്വ്,’

‘ആ ഒരു വീ​ട്ടിൽ പോയോ?’

‘ഇല്ല.’

‘അവിടെ പോയി വി​ളി​ക്കു.’

കു​റി​പ്പു​കൾ

[1] ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച ഒരു പ്ര​മുഖ നേ​താ​വ്, പതി​നാ​റാ​മൻ ലൂ​യി​യെ ബന്ധ​ന​സ്ഥ​നാ​ക്കു​ന്ന​തി​നും പി​ന്നീ​ടു ശി​ര​ച്ഛേ​ദം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നും ഇദ്ദേ​ഹം വളരെ പരി​ശ്ര​മി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

[2] ഓരോ ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റേ​യും ഉമ്മ​റ​ത്ത് ഇങ്ങ​നെ എന്തെ​ങ്കി​ലും ഒര​ട​യാ​ളം വെ​യ്ക്കുക പതി​വു​ണ്ട്.

[3] നെ​പ്പോ​ളി​യ​ന്റെ വലിയ ഒരു സു​ഹൃ​ത്തും വി​ശ്വ​സ്ത​നും.

Colophon

Title: Les Miserables (ml: പാ​വ​ങ്ങൾ).

Author(s): Victor Hugo.

First publication details: Mathrubhumi; Kozhikkode, Kerala; Book 1, Part 2; 1925.

Deafult language: ml, Malayalam.

Keywords: Novel, Les Miserable, Victor Hugo, വി​ക്തോർ യൂഗോ, പാ​വ​ങ്ങൾ, നാ​ല​പ്പാ​ട്ടു് നാ​രാ​യണ മേനോൻ, വി​വർ​ത്ത​നം, Open Access Publishing, Malayalam, Sayahna Foundation, Free Software, XML.

Digital Publisher: Sayahna Foundation; JWRA 34, Jagthy; Trivandrum 695014; India.

Date: August 27, 2021.

Credits: The text of the original item is in the public domain. The text encoding and editorial notes were created and​/or prepared by the Sayahna Foundation and are licensed under a Creative Commons Attribution By ShareAlike 4​.0 International License (CC BY-SA 4​.0). Any reuse of the material should credit the Sayahna Foundation and must be shared under the same terms.

Cover: Le Miserables, a photograph by Otterbein University, Theatre and Dance, USA (2018). The picture is a photograph of a scene from Les Miserables, a theatrical performance of Theatre and Dance group of Otterbein University, USA. The image is taken from Wikimedia Commons and is gratefully acknowledged.

Production history: Typesetter: Sayahna Foundation; Editor: PK Ashok; Translation: Nalappatt Narayana Menon; Digitizer: KB Sujith; Processed by: JN Jamuna, LJ Anjana, KB Sujith; Encoding: CV Radhakrishnan.

Production notes: The entire document processing has been done in a computer running GNU/Linux operating system and TeX and friends. The PDF has been generated using XeLaTeX from TeXLive distribution 2021 using Ithal (ഇതൾ), an online framework for text formatting. The TEI (P5) encoded XML has been generated from the same LaTeX sources using LuaLaTeX. HTML version has been generated from XML using XSLT stylesheet (sfn-​tei-html.xsl) developed by CV Radhakrkishnan.

Fonts: The basefont used in PDF and HTML versions is RIT Rachana authored by KH Hussain, et al., and maintained by the Rachana Institute of Typography. The font used for Latin script is Linux Libertine developed by Phillip Poll.

Web site: Maintained by KV Rajeesh.

Download document sources in TEI encoded XML format.

Download Phone PDF.