ചക്ര​വർ​ത്തി​ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് ആറാ​യിൽ​നി​ന്ന് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ക്കു​ള്ള തപ്പാ​ലേർ​പ്പാ​ടു​കൾ ചെറിയ വണ്ടി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണ് നിർ​വ​ഹി​ച്ചു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. ഈ തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​കൾ അക​ത്തു പിം​ഗ​ല​വർ​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള തോൽ​കൊ​ണ്ട് അലം​കൃ​ത​ങ്ങ​ളും, വി​ല്ലു​വെ​ച്ച​വ​യും, വണ്ടി​ക്കാ​ര​ന്ന് ഒന്നും വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​ര​ന്നു വേ​റെ​യൊ​ന്നു​മാ​യി രണ്ടി​രി​പ്പി​ടം മാ​ത്ര​മു​ള്ള​വ​യു​മായ രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി​ക​ളാ​ണ്. മറ്റു വണ്ടി​ക​ളെ ദൂ​ര​ത്തു നീ​ക്കി​നിർ​ത്തു​വാൻ​വേ​ണ്ടി നീ​ണ്ട് അപ​ക​ടം​പി​ടി​ച്ച​വ​യായ അച്ചു​ത​ണ്ടു​ക​ളാൽ ചക്ര​ങ്ങൾ ആയു​ധ​ധാ​രി​ക​ളാ​യി​രി​ക്കും; ഇപ്പോ​ഴും ഇത്ത​രം വണ്ടി​ച്ച​ക്ര​ങ്ങ​ളെ ജർ​മ​നി​യിൽ കാണാം. ദീർ​ഘ​ച​തു​ര​മായ ആ വമ്പി​ച്ച കത്തു​പെ​ട്ടി വണ്ടി​യു​ടെ പിൻ​ഭാ​ഗ​ത്താ​ണ്; അതു വണ്ടി​യോ​ടു ചേർ​ത്തു ഘടി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കും. ഈ പെ​ട്ടി കറു​പ്പു​ചാ​യ​മി​ട്ട​തും, വണ്ടി മഞ്ഞ​ച്ചാ​യ​മി​ട്ട​തു​മാ​ണ്.

സ്വ​ന്തം ഛാ​യ​യിൽ മറ്റൊ​ന്നും ഇപ്പോൾ ഇല്ലാ​താ​യി​ട്ടു​ള്ള ഇത്ത​രം വണ്ടി​കൾ​ക്കു കാ​ഴ്ച​യിൽ വി​രൂ​പ​ത​യും ഒരു കൂ​നു​ള്ള മട്ടും തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന എന്തോ ഉണ്ട്; അതുകൾ ദൂ​ര​ത്തു ചക്ര​വാ​ള​ത്തി​ലേ​ക്കു കയ​റി​പ്പോ​കു​ന്ന ഒരു നി​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ പാ​യു​ന്ന​തു കണ്ട ആർ​ക്കും, ചെറിയ ഒരു കവചം മാ​ത്ര​മേ മേ​ലു​ള്ളു​വെ​ങ്കി​ലും ഒരു വലിയ ഭാ​ര​വ​ണ്ടി മു​ഴു​വ​നും പി​ന്നിൽ വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന അത്ത​രം ചെ​റു​പ്രാ​ണി​ക​ളു​ടെ—ചി​ത​ലു​കൾ എന്നാ​ണ് ഇവ​യ്ക്കു പേ​രെ​ന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു—ഒരു ഛായ തോ​ന്നാ​തി​രി​ക്കി​ല്ല. പക്ഷേ, ഇതുകൾ വളരെ വേ​ഗ​ത്തിൽ പോവും. ആറാ​യിൽ​നി​ന്നു രാ​ത്രി ഒരു മണി​ക്കു, പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു​ള്ള തപ്പാൽ പോ​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി രാ​വി​ലെ അഞ്ചു​മ​ണി​യാ​വു​ന്ന​തി​നു കു​റ​ച്ചു​മുൻ​പ് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ത്തും.

അന്നു രാ​ത്രി ഹെ​സ്ദാ​ങ് നി​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കി​റ​ങ്ങു​ന്ന തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി, പട്ട​ണ​ത്തിൽ​ക്ക​ട​ന്ന ഉടനെ ഒരു തെ​രു​വി​ന്റെ മൂ​ല​യ്ക്കു വെ​ച്ച്, എതിർ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു പോ​യി​രു​ന്ന​തും ഒരു വലിയ മേ​ലു​ടു​പ്പിൽ ദേഹം മു​ഴു​വ​നും മറച്ച ഒരാൾ മാ​ത്ര​മു​ള്ള​തു​മാ​യി, ഒരു വെ​ള്ള​ക്കു​തി​ര​യെ പൂ​ട്ടിയ ഒരു കൂ​ടി​ല്ലാ​ത്ത രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി​മേൽ​ച്ചെ​ന്നു മു​ട്ടി. ആ രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി​യു​ടെ ചക്ര​ത്തി​നു കല​ശ​ലായ ഒരു മു​ട്ടു പറ്റി. തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​ക്കാ​രൻ അതി​ലി​രി​ക്കു​ന്നാ​ളോ​ടു വണ്ടി നിർ​ത്താൻ കൂ​ക്കി​വി​ളി​ച്ചു; പക്ഷേ, ആ വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ അതു കേൾ​ക്കു​ക​യേ ചെ​യ്യാ​തെ, കു​തി​ര​യെ ശക്തി​യിൽ വി​ട്ടു.

”ആ മനു​ഷു​ന്ന് എന്തു ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴ​പി​ടി​ച്ച ബദ്ധ​പ്പാ​ടാ​ണ്!” തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ ബദ്ധ​പ്പെ​ട്ടു പറ​യു​ന്ന മനു​ഷ്യൻ, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ആർ​ക്കും അനു​ക​മ്പ തോ​ന്നേ​ണ്ട​വി​ധം, മന​സ്സി​ന്റെ അപ​സ്മാ​ര​വി​കൃ​തി​ക​ളിൽ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ കി​ട​ന്നു പി​ട​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​താ​യി​ക്ക​ണ്ട അതേ ആളാണ്.

അയാൾ എവി​ടേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു? അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു പറയാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. എന്തി​നാ​ണ് ഇത്ര ബദ്ധ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്? അയാൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അയാൾ മൂ​ക്കി​നു നേരെ കു​തി​ര​യെ അടി​ച്ചു​പാ​യി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. എവി​ടെ​യ്ക്ക്? ആറാ​യി​ലേ​ക്ക്, സം​ശ​യ​മി​ല്ല; പക്ഷേ, അതേ​വി​ധം മറ്റെ​വി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലു​മാ​യി എന്നും വരാം. ചി​ല​പ്പോൾ അത​യാൾ​ക്ക് ഓർ​മ​വ​രും; അയാൾ നടു​ങ്ങും. അന്ധ​കാ​ര​കു​ണ്ഡ​ത്തി​ലെ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ രാ​ത്രി​യു​ടെ ഉള്ളി​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു, എന്തോ ഒന്ന് അയാളെ പി​ന്നിൽ​നി​ന്നു പ്രേ​രി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു; എന്തോ ഒന്ന് അയാളെ മു​മ്പോ​ട്ടു വലി​ച്ചു. അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ കഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തെ​ന്താ​ണെ​ന്ന് ആരെ​ക്കൊ​ണ്ടും പറയാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല; ആർ​ക്കും അതു മന​സ്സി​ലാ​വും. ജീ​വ​കാ​ല​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഒരി​ക്ക​ലെ​ങ്കി​ലും അജ്ഞാ​ത​ത്വ​ത്തി​ന്റെ ആ നി​ഗൂ​ഡ​ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത മനു​ഷ്യൻ എവി​ടെ​യു​ണ്ട്?

ഏതാ​യാ​ലും, അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടി​ല്ല, ഒന്നും ഉറ​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല, ഒരു വഴി​യും ആലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. ഒന്നും ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ഒരു പ്ര​വൃ​ത്തി​ക്കും സ്ഥി​ര​ത​യാ​യി​ട്ടി​ല്ല. മറ്റെ​പ്പോ​ഴ​ത്തേ​തി​ലു​മ​ധി​കം അപ്പോ​ഴാ​ണ്, അയാൾ പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ​ട​ത്തു​ത​ന്നെ ആയി​ട്ടു​ള്ള​ത്.

അയാൾ ആറാ​യി​ലെ​ക്ക് എന്തി​നു പോ​കു​ന്നു?

സ്കോ​ഫ്ളേ​റു​ടെ ചെ​റു​വ​ണ്ടി കൂ​ലി​ക്കേൽ​പി​ച്ച​പ്പോൾ സ്വയം ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ല്ലാം അയാൾ ആവർ​ത്തി​ച്ചു; വന്നു​കൂ​ടു​ന്ന​ത് എന്താ​യാ​ലും, താൻ പോയി കാ​ണാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നും, കാ​ര്യ​ങ്ങൾ താൻ​ത​ന്നെ ആലോ​ചി​ച്ചു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്താ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നും ന്യാ​യ​മി​ല്ല; ഇതാണ് കു​റെ​ക്കൂ​ടി ബു​ദ്ധി​പൂർ​വ​മായ പ്ര​വൃ​ത്തി; എന്തു​ണ്ടാ​യി​യെ​ന്ന് അയാൾ​ക്ക​റി​യ​ണം; കണ്ടു സൂ​ക്ഷ്മ​പ​രീ​ക്ഷ​ണം ചെ​യ്ത​തി​നു ശേ​ഷ​മ​ല്ലാ​തെ ഒന്നും തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൂ​ടാ; അക​ലെ​നി​ന്നു നോ​ക്കു​മ്പോൾ എന്തി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടും ആളുകൾ മല​യു​ണ്ടാ​ക്കും; എങ്ങ​നെ​യാ​യാ​ലും ആ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ ഏതോ ഒരു നി​കൃ​ഷ്ട​നാ​ണെ​ന്ന് കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ, ആ മനു​ഷ്യ​നെ തനി​ക്കു​പ​ക​രം തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യ്ക്ക​യ​യ്ക്കു​ന്ന​തിൽ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സാ​ക്ഷി​ക്കു സമാ​ധാ​നം തോ​ന്നും; ഴാവേർ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അവിടെ ഉണ്ടാ​വും; അയാളെ മുൻ​പ​റി​യു​ന്ന ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു, കോ​ഷ്പ​യിൽ എന്നീ പഴയ തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളും; പക്ഷേ, അവർ അയാളെ തീരേ കണ്ട​റി​യി​ല്ല; ഹാ! എന്തൊ​രു യു​ക്തി! ഴാവേർ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരു നൂറു കാതം വഴി ദൂ​രെ​യാ​ണ്; എല്ലാ ഊഹ​ങ്ങ​ളും എല്ലാ സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളും ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​ലാ​ണ് ചെ​ന്നു പതി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്; എന്ന​ല്ല, ഊഹ​ങ്ങ​ളും സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളും​പോ​ലെ അത്ര താ​ന്തോ​ന്നി​ക​ളാ​യി മറ്റൊ​ന്നി​ല്ല; അതു​കൊ​ണ്ട്, ആക​പ്പാ​ടെ യാ​തൊ​ര​പ​ക​ട​വു​മി​ല്ല.

നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അതൊരു നന്ന​ല്ലാ​ത്ത ഘട്ട​മാ​ണ്; എങ്കി​ലും അതിൽ​നി​ന്ന് താൻ പു​റ​ത്തു​പോ​ര​ണം; എത്ര ചീ​ത്ത​യാ​യാ​ലും തന്റെ തല​യി​ലെ​ഴു​ത്തു തന്റെ കൈ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ​യു​ണ്ട്; അത് തന്റെ കീ​ഴി​ലാ​ണ്. ഈ വി​ചാ​ര​ത്തോ​ട് അയാൾ പറ്റി​പ്പി​ടി​ച്ചു.

അടി​യിൽ നോ​ക്കി​യാൽ, വാ​സ്ത​വം പറ​യു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ആറാ​യി​ലെ​ക്കു പോ​വാ​തി​രി​ക്ക​യാ​ണ് അയാൾ​ക്കി​ഷ്ടം.

എന്താ​യാ​ലും അയാൾ അങ്ങോ​ട്ടു പോ​കു​ന്നു.

ആലോ​ചി​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് അയാൾ കു​തി​ര​യെ ഒര​ടി​യ​ടി​ച്ചു; ഒരു മണി​ക്കു​റിൽ രണ്ട​ര​ക്കാ​തം വഴി പി​ന്നി​ടു​ന്ന ആ രസ​മു​ള്ള​തും, ഒരേ നി​ല​യ്ക്കു​ള്ള​തും, പത​റി​ച്ച​യി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ നട​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു അതി​ന്റെ പോ​ക്ക്.

വണ്ടി മുൻ​പോ​ട്ടു പോ​കു​ന്ന​ത​നു​സ​രി​ച്ചു മന​സ്സിൽ എന്തോ ഒന്നു പി​ന്നോ​ട്ടു വാ​ങ്ങു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

നേരം പു​ലർ​ന്ന​തോ​ടു​കു​ടി; അയാൾ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തെ​ത്തി; എം. പട്ട​ണം അയാൾ​ക്ക് എത്ര​യോ പി​ന്നി​ലാ​യി. ചക്ര​വാ​ളാ​ന്തം വെ​ളു​ത്തു​വ​രു​ന്ന​ത് അയാൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു. കണ്ണിൻ​മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പാ​ഞ്ഞു​പോ​കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് ഒരു മഴ​ക്കാ​ല​ത്തെ പുലർ വേ​ള​യിൽ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്ന എല്ലാ തണു​ത്തു​കോ​ച്ചിയ സ്വ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും മേ​ലേ​ക്ക്, അവയെ ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും കാ​ണാ​തേ​ക​ണ്ട്, അയാൾ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി. വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്തി​നു​ള്ള​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ പു​ലർ​നേ​ര​ത്തി​നും സ്വ​ന്തം വകയായ ചെ​കു​ത്താൻ കാ​ഴ്ച​ക​ളു​ണ്ട്. അയാൾ അവ കണ്ടി​ല്ല; എന്നാൽ അയാ​ള​റി​യാ​തെ തന്നെ, മര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും കു​ന്നു​ക​ളു​ടേ​യും ഈ നി​ഴൽ​പാ​ടു​കൾ സ്വ​ത​വേ ഉണ്ടാ​കു​ന്ന തങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു​ത​രം അന്തഃ​പ്ര​വേ​ശ​ശ​ക്തി​കൊ​ണ്ട്, അയാ​ളു​ടെ ആത്മാ​വി​നു​ള്ള ക്ഷു​ഭി​താ​വ​സ്ഥ​യ്ക്കു കു​റേ​ക്കൂ​ടി മങ്ങ​ലും കു​റേ​ക്കൂ​ടി വല്ലാ​യ്മ​യു​മു​ണ്ടാ​ക്കി.

ചി​ല​പ്പോൾ പാ​ത​വ​ക്ക​ത്തു കാ​ണ​പ്പെ​ടാ​റു​ള്ള അത്ത​രം ഏകാ​ന്ത​ഭ​വ​ന​ങ്ങൾ ഓരോ​ന്നും പി​ന്നി​ടു​മ്പോൾ അയാൾ തന്നോ​ടാ​യി പറയും: ”അപ്പോൾ ഇതിൽ ആളുകൾ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ന്നു​ണ്ട്!”

കു​തി​ര​യു​ടെ കു​ള​മ്പ​ടി, വണ്ടി​ക്കോ​പ്പു​ക​ളി​ലെ കു​ട​മ​ണി​കൾ, വഴി​യിൽ​ത്ത​ട്ടു​ന്ന വണ്ടി​ച്ച​ക്ര​ങ്ങൾ ഇവ മന്ദ​മാ​യി ഏക​രീ​തി​യിൽ ഒരൊ​ച്ച പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​പ്പോൾ ഇവ രസ​ക​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ്. സന്താ​പ​മു​ള്ള​പ്പോൾ ഇവ നീ​ര​സ​ക​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​ണ്.

അയാൾ ഹെ​സ്ദാ​ങ്ങി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ നേരം നല്ല​വ​ണ്ണം പു​ലർ​ന്നു. കു​തി​ര​യ്ക്ക് ഒന്നു ശ്വാ​സം കഴി​ക്കാ​നു​ള്ള ഇട​യു​ണ്ടാ​ക്കു​വാ​നും അതിനു കു​റ​ച്ചു മു​തി​ര​കൊ​ടു​ക്കു​വാ​നും​വേ​ണ്ടി അയാൾ ഒരു ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ മുൻ​പിൽ വണ്ടി നി​റു​ത്തി.

ധാ​രാ​ളം തലയും, ധാ​രാ​ളം വയറും, കു​റ​ച്ചു​മാ​ത്രം കഴു​ത്തും ചു​മ​ലും എന്നാൽ ഒരു പരന്ന നെ​ഞ്ഞും, ഒരു വലിയ പി​ന്നും, മെ​ലി​ഞ്ഞു ചന്ത​മു​ള്ള കാ​ലു​ക​ളും. ഉറ​പ്പു​ള്ള കു​ള​മ്പു​ക​ളു​മു​ള്ള അത്ത​രം ചെ​റു​കു​തി​ര​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട​തു തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു സ്കോ​ഫ്ളേർ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, അത് സാ​ധാ​ര​ണ​വും എന്നാൽ നല്ല കരു​ത്തും ആരോ​ഗ്യ​വു​മു​ള്ള വകയിൽ ഒന്ന്; ആ നല്ല ജന്തു രണ്ടു മണി​ക്കൂർ​കൊ​ണ്ട് അഞ്ചു​കാ​തം പി​ന്നി​ട്ടു; ഒരു​തു​ള്ളി വി​യർ​പ്പെ​ങ്കി​ലും അതി​ന്റെ ചണ്ണ​ക​ളിൽ പൊ​ടി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.

അയാൾ വണ്ടി​യിൽ നി​ന്നി​റ​ങ്ങി​യി​ല്ല. മുതിര കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന ലാ​യ​ക്കാ​രൻ പെ​ട്ടെ​ന്നു കു​നി​ഞ്ഞ് ഇട​ത്തെ ചക്രം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി.

”നി​ങ്ങൾ ഈ നി​ല​യിൽ അധി​ക​ദൂ​രം പോവാൻ ഭാ​വ​മു​ണ്ടോ?” ആ മനു​ഷ്യൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ണർ​ന്നി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു ഭാ​വ​ത്തിൽ അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: എന്തേ ചോ​ദി​ക്കാൻ?”

’നി​ങ്ങൾ ദൂ​ര​ത്തു​നി​ന്നാ​ണോ വരു​ന്ന​ത്?” ആ മനു​ഷ്യൻ തു​ടർ​ന്നു.

അഞ്ചു കാതം.”

“ആവു!

“എന്തു​കൊ​ണ്ട്, “ആവു?”

ആ മനു​ഷ്യൻ ഒന്നു​കൂ​ടി കു​നി​ഞ്ഞു. ചക്ര​ത്തി​ന്മേൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു കു​റ​ച്ചിട മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു; എന്നി​ട്ട് അയാൾ നി​വർ​ന്നു​നി​ന്ന് പറ​ഞ്ഞു: “എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, ഈ ചക്രം അഞ്ചു കാതം കട​ന്നു​പോ​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും, ഇനി ഒരു കാൽ​കാ​തം​പോ​ലും ഇതു​രു​ളു​ക​യി​ല്ല.”

അയാൾ വണ്ടി​യിൽ​നി​ന്ന് താ​ഴ​ത്തേ​ക്കു ചാടി.

“എന്റെ ചങ്ങാ​തി, എന്താ​ണ് നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​ത്?”

“ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​ത്, നി​ങ്ങ​ളും നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കു​തി​ര​യും​കൂ​ടി വഴി​ക്ക് ഏതെ​ങ്കി​ലും കു​ണ്ടിൽ​ച്ചെ​ന്നു മറി​യാ​തെ അഞ്ചു കാതം പാ​ഞ്ഞു​പോ​കു​ന്ന​ത് എന്തോ അത്ഭു​തം എന്നാ​ണ്. നോ​ക്കൂ!”

ചക്ര​ത്തി​നു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ കല​ശ​ലായ കേ​ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി കൊ​ടു​ത്ത മു​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു രണ്ട​ഴി​കൾ​ക്കു കേ​ടു​വ​ന്നു. അരട വള​ഞ്ഞു; അങ്ങ​നെ മൊ​ട്ടു​റ​യ്ക്കാ​താ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

“എന്റെ ചങ്ങാ​തി,’ അയാൾ ലാ​യ​ക്കാ​ര​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഇവിടെ വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നു​ണ്ടോ?”

“സേർ, തീർ​ച്ച​യാ​യു​മു​ണ്ട്.’

“ദയ ചെ​യ്തു ഒന്നു​പോ​യി കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു വരാമോ?”

“അയാൾ ഇതാ ഇവിടെ അടു​ത്ത്. ഹേ, മി​സ്റ്റർ ബൂർ​ഗെ​യാർ!’

വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ, മാ​സ്റ്റർ ബൂർ​ഗെ​യാർ, ഉമ്മ​റ​ത്തു​ത​ന്നെ നി​ന്നി​രു​ന്നു. അയാൾ വന്നു, ചക്ര​ത്തെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു; ഒരു കാൽ മു​റി​ഞ്ഞു​പോ​യി എന്നു കണ്ട ഒരു വൈ​ദ്യ​നെ​പ്പോ​ലെ, അയാൾ മു​ഖം​കൊ​ണ്ട് ഒരു നാ​ട്യം നടി​ച്ചു.

“നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഈ വണ്ടി ഒരു ക്ഷ​ണം​കൊ​ണ്ടു നേ​രെ​യാ​ക്കി​ത്ത​രാ​മോ?’

“സേർ, ഉവ്വ്.”

“എനി​ക്ക് എപ്പോൾ പു​റ​പ്പെ​ടാ​റാ​വും?”

“നാളെ.”

“നാളെ?”

“ഒരു ദി​വ​സ​ത്തെ പണി തി​ക​ച്ചും അതി​ന്മേ​ലു​ണ്ട്. സേർ, നി​ങ്ങൾ​ക്കു ബദ്ധ​പ്പാ​ടു​ണ്ടോ?”

“വല്ലാ​ത്ത ബദ്ധ​പ്പാ​ടു​ണ്ട്. ഏറി​യാൽ ഒരു മണി​ക്കു​റി​ന്നു​ള്ളിൽ എനി​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ട​ണം.”

“സാ​ധി​ക്കി​ല്ല, സേർ.”

“നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന സംഖ്യ ഞാൻ തരാം.”

“സാ​ധി​ക്കി​ല്ല, സേർ.”

“ആട്ടെ, എന്നാൽ രണ്ടു മണി​ക്കു​റി​ന്നു​ള്ളിൽ.”

“ഇന്നു സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. പു​തു​താ​യി രണ്ട​ഴി​ക​ളും ഒര​ര​ട​യും ഉണ്ടാ​ക്ക​ണം. നാളെ രാ​വി​ലെ​ക്കു​ള്ളിൽ ഒരി​ക്ക​ലും പു​റ​പ്പെ​ടാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല.”

“നാളെ രാ​വി​ലെ​വ​രെ കാ​ത്തു​നില്‍ക്കാ​വു​ന്ന​ത​ല്ല കാ​ര്യം. ഈ ചക്രം നന്നാ​ക്കാൻ നില്‍ക്കാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​ണ്ടാ​ക്കി​ച്ചേർ​ക്കാ​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാ​ലോ?

“അതെ​ങ്ങ​നെ?”

“നി​ങ്ങൾ ഒരു വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നാ​ണ്?”

“നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അതേ, സേർ.”

“എനി​ക്കു വി​ല​യ്ക്കു തരാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈയിൽ ഒരു ചക്ര​മി​ല്ലേ? എന്നാൽ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ എനി​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ടാം.”

“വെ​റു​തെ​യി​രി​ക്കു​ന്ന ചക്രം¿‘

“അതേ.”

“നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വണ്ടി​ക്കു യോ​ജി​ക്കു​ന്ന വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു ചക്രം തല്‍ക്കാ​ലം എന്റെ കൈ​യി​ലി​ല്ല. വല്ല വി​ധ​ത്തി​ലു​മു​ള്ള രണ്ടു ചക്ര​ങ്ങ​ളെ ഒരു വണ്ടി​ക്കു വെ​ച്ചു​കൂ​ടാ.”

“അങ്ങ​നെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, എനി​ക്കു രണ്ടു ചക്രം വി​ല​യ്ക്കു തരൂ.”

“എല്ലാ ചക്ര​ങ്ങ​ളും എല്ലാ അച്ചു​ത​ണ്ടു​കൾ​ക്കും പാ​ക​മാ​വി​ല്ല സേർ.”

’ശ്ര​മി​ച്ചു​നോ​ക്കു, ഏതാ​യാ​ലും.”

“അതു​കൊ​ണ്ടു പ്ര​യോ​ജ​ന​മി​ല്ല. എന്റെ കൈയിൽ കട്ട​വ​ണ്ടി​കൾ​ക്കു​ള്ള ചക്ര​ങ്ങ​ളേ വിൽ​ക്കാ​നു​ള്ളൂ. ഇതൊരു പാ​വ​പ്പെ​ട്ട നാ​ട്ടു​പു​റ​മാ​ണ്.”

“നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പക്കൽ ഈത്ത​രം ഒരു വണ്ടി തരാ​നു​ണ്ടോ?”

ആ രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി കൂ​ലി​ക്കു വാ​ങ്ങി​യ​താ​ണെ​ന്നു വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ ഒരു നോ​ട്ട​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ കണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. അയാൾ ചു​മ​ലു​ക​ളൊ​ന്നു ചു​ളു​ക്കി.

“നി​ങ്ങൾ വണ്ടി നല്ല​വ​ണ്ണം നോ​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ആളുകൾ നി​ങ്ങൾ​ക്കു വേ​ഗ​ത്തിൽ തരും കൂ​ലി​ക്ക്! എനി​ക്കൊ​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു കൂ​ലി​ക്കു തരി​ല്ല. നി​ശ്ച​യം.”

“ആട്ടെ, എന്നാ​ല​തു വി​ല​യ്ക്കു തരൂ.”

“എന്റെ കൈ​യി​ലി​ല്ല.”

“എന്ത്! ഒരു വി​ല്ലു​വ​ണ്ടി​യും? എന്നെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കാൻ പ്ര​യാ​സ​മി​ല്ലെ​ന്നു കണ്ടി​ല്ലെ​ന്നു കണ്ടി​ല്ലേ?”

“ഞങ്ങൾ ഒരു പാ​വ​പ്പെ​ട്ട രാ​ജ്യ​ത്താ​ണ്, വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ.” വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ തു​ടർ​ന്നു, ’ആ കാ​ണു​ന്ന പു​ര​യിൽ ഒരു ’കാ​ലാ​ഷ്’ വണ്ടി​യു​ണ്ട്; അതു പട്ട​ണ​ത്തിൽ ഒരു പ്ര​മാ​ണി​യു​ടെ​യാ​ണ്; എന്റെ വശം സൂ​ക്ഷി​ക്കാൻ ഏൽ​പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; അദ്ദേ​ഹം അതു മാ​സ​ത്തിൻ മു​പ്പ​ത്താ​റാം തി​യ​തി​യേ ഉപ​യോ​ഗി​ക്കു—എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ഉപ​യോ​ഗി​ക്കാ​റി​ല്ലെ​ന്നർ​ത്ഥം. അതു ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു കൂ​ലി​ക്കു തരാം; എനി​ക്കെ​ന്താ​ണ്! പക്ഷേ, അതു കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​തു മു​ത​ലാ​ളി കാ​ണ​രു​ത്—പി​ന്നെ അതു ’കാ​ലാ​ഷ്’ വണ്ടി​യാ​ണ്; രണ്ടു കുതിര വേണം.”

“ഞാൻ രണ്ടു കു​തി​ര​യെ കൂ​ലി​ക്കു വാ​ങ്ങി​ക്ക​ള​യാം.”

എവി​ടേ​ക്കാ​ണ് പോ​കു​ന്ന​ത്?”

“ആറാ​യി​ലേ​ക്ക്.’

“ഇന്ന് അവിടെ എത്ത​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടോ?”

“തീർ​ച്ച​യാ​യും.”

“രണ്ടു കു​തി​ര​യെ പൂ​ട്ടി​യി​ട്ടോ?”

“എന്തു​കൊ​ണ്ടു വയ്യാ?”

“നാളെ രാ​വി​ലെ നാ​ലു​മ​ണി​ക്കെ​ത്താ​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാൽ വല്ല വൃ​ത്യാ​സ​വു​മു​ണ്ടോ?”

“തീർ​ച്ച​യാ​യും ഇല്ല.

“അപ്പോൾ കൂ​ലി​ക്കു കു​തി​ര​യെ വാ​ങ്ങി​ക്ക​യാ​വു​മ്പോൾ, ഒരു കാ​ര്യം ആലോ​ചി​ക്കാ​നു​ണ്ട്— യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്ര​മി​ല്ലേ?”

“ഉവ്വ്.”

“തപ്പാൽ​ക്കു​തി​ര​യെ വാ​ങ്ങി​ച്ചാൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു നാ​ളെ​ക്കു​മു​മ്പ് ആറാ​യി​ലെ​ത്തു​വാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. നമ്മൾ ഒരു ഊടു​പാ​ത​യി​ലാ​ണ്. മറ്റു കു​തി​ര​ക​ളെ കി​ട്ടി​ക്കൊ​ള്ളാൻ പ്ര​യാ​സ​മു​ണ്ട്; കു​തി​ര​കൾ വയ​ലി​ലാ​വും. ഉഴ​വു​കാ​ലം ആരം​ഭി​ച്ചു; നല്ല ഭാ​ര​മേ​റു​ന്ന ജോ​ടു​കു​തി​ര​ക​ളെ കി​ട്ട​ണം; തപ്പാൽ​ക്കു​തി​ര​ക​ളാ​യാ​ലും, കു​തി​ര​യാ​യി കണ്ട​വ​യെ​യൊ​ക്കെ കൃ​ഷി​ക്കാർ പി​ടി​കൂ​ടും. ഓരോ കു​തി​ര​മാ​റ്റ​സ്ഥ​ല​ത്തും മൂ​ന്നോ നാലോ മണി​ക്കൂ​റു താ​മ​സി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും. പി​ന്നെ, നട​ക്കു​ന്ന മട്ടി​ലേ അവ പോവു. പലേ കു​ന്നു​ക​ളും കയ​റാ​നു​ണ്ട്.”

“ആട്ടെ, എന്നാൽ ഞാൻ കു​തി​ര​പ്പു​റ​ത്തു പൊ​യ്കൊ​ള്ളാം. വണ്ടി അഴി​ച്ചു​ത​രു. ഈ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു ആരെ​ങ്കി​ലും എനി​ക്കൊ​രു ജീനി വി​ല​യ്ക്കു തരും?”

“സം​ശ​യ​മി​ല്ലാ​തെ; പക്ഷേ, ഈ കുതിര ജീനി വെ​ക്കാൻ സമ്മ​തി​ക്കു​മോ.”

“അതു വാ​സ്ത​വം; ഇതു നി​ങ്ങൾ എന്നെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി; ഇത് അത് സമ്മ​തി​ക്കി​ല്ല.”

“പിന്നെ-​”

“എന്നാൽ എനി​ക്ക് ഒരു കു​തി​ര​യെ കൂ​ലി​ക്കു മേ​ടി​ച്ചു​കൂ​ടേ?”

“ഒരൊ​റ്റ നട​യാ​യി ആറാ​യി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ന്ന കു​തി​ര​യോ?’

“അതേ.”

“അതിന് ഈ രാ​ജ്യ​ത്തി​ല്ലാ​ത്ത​ത​രം ഒരു കു​തി​ര​യെ കി​ട്ട​ണം. ഒന്നാ​മ​തു നി​ങ്ങ​ളെ ആർ​ക്കും പരി​ച​യ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട്, അതു വാ​ങ്ങേ​ണ്ടി​വ​രും. ആവ​ട്ടെ; എന്നാൽ അഞ്ഞൂ​റു ഫ്രാ​ങ്കി​നാ​യാ​ലും ശരി, ആയി​ര​ത്തി​നാ​യാ​ലും ശരി, വി​ല​ക്കോ കൂ​ലി​ക്കോ കി​ട്ടാൻ ഒരു കു​തി​ര​യെ ഈ രാ​ജ്യ​ത്തെ​ങ്ങും കാ​ണി​ല്ല.”

“ഞാൻ ഇനി എന്തു വേണം?

“ഒരു മര്യാ​ദ​ക്കാ​ര​നെ​പ്പോ​ലെ ഞാൻ ഈ ചക്രം ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​ന്ന് എന്നെ അനു​വ​ദി​ക്കുക; എന്നി​ട്ടു നാളെ പു​റ​പ്പെ​ടുക—ഇതാ​ണു​ത്ത​മം.”

“നാളെ വൈ​കി​പ്പോ​വും.”

“ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴേ?”

“ആറാ​യി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ന്ന തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​യി​ല്ലേ? എപ്പോ​ളാ​ണ് അതു പു​റ​പ്പെ​ടുക?”

“രാ​ത്രി, രണ്ടു തപ്പാ​ലും രാ​ത്രി​യി​ലാ​ണ്; അങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള​തും ഇങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള​തും.’

“എന്ത്! ഈ ചക്രം നേ​രെ​യാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഒരു ദിവസം വേണം?”

“ഒരു ദിവസം, ഒരു നല്ല ദിവസം തി​ക​ച്ചും.”

“രണ്ടാ​ളെ പണി​ക്കാ​ക്കി​യാൽ?”

“പത്താ​ളെ ആക്കി​യാ​ലും ശരി.”

“ അഴികൾ കയ​റു​കൊ​ണ്ടു കെ​ട്ടി​യാ​ലോ?”

“അഴി​ക​ളു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ, അങ്ങ​നെ​യും പറ്റി​ക്കാം; അര​ട​യ്ക്കു നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല; വട്ടും ചീ​ത്ത​യാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.”

“ഈ രാ​ജ്യ​ത്ത് ആരും ജോ​ടി​ക്കു​തി​ര​ക​ളെ കൂ​ലി​ക്കു കൊ​ടു​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നോ?

“ഇല്ല.

“ഇവിടെ വേറെ വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നു​ണ്ടോ?

ലാ​യ​ക്കാ​ര​നും വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നും യോ​ജി​ച്ചു തല​യൊ​ന്നി​ള​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു; “ഇല്ല.”

അയാൾ​ക്ക് ഒര​പാ​ര​മായ ആഹ്ളാ​ദം തോ​ന്നി.

ഈശ്വ​ര​വി​ധി ഇട​യിൽ​ക്ക​ട​ന്നു പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി. വണ്ടി​ച്ച​ക്ര​ത്തെ മു​റി​ച്ച​തും അയാളെ നി​ര​ത്തി​ന്മേ​ലി​ട്ടു ചു​റ്റി​ക്കു​ന്ന​തും അതാണ്. ഈത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ആദ്യ​ത്തെ ആജ്ഞ​ക​ളെ അയാൾ കൈ​ക്കൊ​ണ്ടി​ല്ല; യാത്ര മു​ട​ങ്ങാ​തെ കഴി​ക്കു​വാൻ അതാ അയാൾ കഴി​യു​ന്ന എല്ലാ ശ്ര​മ​വും ചെ​യ്തു; എല്ലാ നി​വൃ​ത്തി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും അയാൾ സനി​ഷ്കർ​ഷ​മാ​യും ഹൃ​ദ​യ​പൂർ​വ​മാ​യും എടു​ത്തു നോ​ക്കി. തീർ​ന്നു; കാ​ല​ഭേ​ദം​കൊ​ണ്ടോ ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ടോ ചെ​ല​വു​കൊ​ണ്ടോ അല്ല അയാ​ളു​ടെ യാത്ര മു​ട​ങ്ങി​യ​ത്; അവ​ന​വ​നെ കു​റ്റം പറ​യു​വാൻ യാ​തൊ​ന്നും അയാൾ കണ്ടി​ല്ല. ഇവി​ടെ​നി​ന്നു മുൻ​പോ​ട്ടു പോ​യി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, അത​യാ​ളു​ടെ കു​റ്റ​മ​ല്ല. ഇവി​ടു​ന്ന​ങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള​തൊ​ന്നും അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​യ​ത​ല്ല. ഇനി​യൊ​ന്നും അയാ​ള​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​യ​ല്ല അത്; തല​യി​ലെ​ഴു​ത്തി​ന്റെ വി​ദ്യ​യാ​ണ്.

അയാൾ വീ​ണ്ടും നന്നാ​യി ശ്വാ​സം കഴി​ച്ചു. ഴാ​വേ​റു​ടെ വരവു കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് ആദ്യ​മാ​യി അയാൾ ഇഷ്ടം​പോ​ലെ, ശ്വാ​സ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു സാ​ധി​ക്കാ​വു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം നീ​ള​ത്തിൽ, ഒരു ശ്വാ​സം കഴി​ച്ചു. കഴി​ഞ്ഞ ഇരു​പ​തു മണി​ക്കൂ​റോ​ള​മാ​യി അയാ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ മു​റു​കെ​പ്പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്ന ഉരു​ക്കു​കൈ അയാളെ വി​ട്ട​താ​യി തോ​ന്നി.

ഈശ്വ​രൻ അനു​കൂ​ല​നാ​യി എന്നും, അവി​ടു​ന്നു എഴു​ന്ന​ള്ളി​നി​ന്നു പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നും തോ​ന്നി.

അവ​ന​വ​നാൽ കഴി​യു​ന്ന​തെ​ല്ലാം ചെ​യ്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. ഇനി പതു​ക്കെ പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ക്ക​യ​ല്ലാ​തെ ഗത്യ​ന്ത​ര​മി​ല്ലെ​ന്ന് അയാൾ ആലോ​ചി​ച്ചു.

വണ്ടി​ക്കാ​ര​നു​മാ​യു​ണ്ടായ അയാ​ളു​ടെ സം​സാ​രം ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യ്ക്കു​ള്ളിൽ ഒര​റ​യിൽ​വെ​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അതാ​രും ഒരാ​ളും അറി​യി​ല്ല; ആരും കേൾ​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; കാ​ര്യം ഇവി​ടെ​വെ​ച്ച് അവ​സാ​നി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു; വാ​യ​ന​ക്കാർ ഇനി വാ​യി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്ന സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും ഞങ്ങൾ​ക്കു പറ​യേ​ണ്ടി​വ​രി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ, ഈ സം​ഭാ​ഷ​ണ​മു​ണ്ടാ​യ​തു തെ​രു​വിൽ​വെ​ച്ചാ​ണ്. തെ​രു​വിൽ​വെ​ച്ചു​ള്ള എന്തു സം​സാ​ര​വും നി​ശ്ച​യ​മാ​യി ഒരാൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തെ ആകർ​ഷി​ക്കും. കാ​ണി​ക​ളാ​വു​ന്ന​തി​ലും മീതെ യാ​തൊ​ന്നും ആവ​ശ്യ​മി​ല്ലാ​ത്ത ആളുകൾ എപ്പോ​ഴു​മു​ണ്ട്. വണ്ടി​ക്കാ​ര​നെ അയാൾ വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യു​മ്പോൾ, അതിലേ അങ്ങോ​ട്ടും ഇങ്ങോ​ട്ടും പോ​യി​രു​ന്ന ചിലർ അവ​രു​ടെ ചു​റ്റും കൂടി. കു​റ​ച്ചു​നേ​രം മന​സ്സി​രു​ത്തി​ക്കേ​ട്ട​ശേ​ഷം. ആരും തീരേ ശ്ര​ദ്ധി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന ഒരു കു​ട്ടി, ആ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ നി​ന്നൊ​ഴി​ഞ്ഞ് ഒരോ​ട്ടം കൊ​ടു​ത്തു.

ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ വി​വ​രി​ച്ച ആ ആന്ത​ര​മായ ആലോചന കഴി​ഞ്ഞു, വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ പി​ന്നോ​ക്കം പോവാൻ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തിയ സമ​യ​ത്ത് ആ കു​ട്ടി തി​രി​ച്ചെ​ത്തി, അവ​ന്റെ കൂടെ ഒരു കി​ഴ​വി​യു​മു​ണ്ട്.

”മൊ​സ്സ്യൂ” ആ സ്ത്രീ പറ​ഞ്ഞു, “ഒരു രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി നി​ങ്ങൾ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്ന് എന്റെ കു​ട്ടി പറ​ഞ്ഞു.”

ഒരു കു​ട്ടി കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന ഒരു കി​ഴ​വി​യു​ടെ മു​ഖ​ത്തു​നി​ന്ന് പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഈ വെ​റും​വാ​ക്കു​കൾ അയാ​ളു​ടെ ദേ​ഹ​ത്തിൽ​നി​ന്നു വി​യർ​പ്പി​നെ ഇറ്റി​റ്റു വീ​ഴി​ച്ചു. പി​ടി​യൊ​ന്ന​യ​ച്ച​തായ കൈ പി​ന്നിൽ​നി​ന്ന് ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി മു​റു​ക്കി​പ്പി​ടി​കൂ​ടു​വാൻ തയ്യാ​റാ​യി ഇരു​ട്ട​ത്തു വീ​ണ്ടും പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു എന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “ഉവ്വ്, എന്റെ നല്ല​വ​ളായ അമ്മേ; എനി​ക്കു കൂ​ലി​ക്കു കി​ട്ടാൻ ഒരു വണ്ടി​യു​ണ്ടോ എന്ന് ഞാൻ അന്വേ​ഷി​ച്ചു നില്‍ക്ക​യാ​ണ്.’ അയാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ’പക്ഷേ, ഒന്നും ഇവിടെ കി​ട്ടാ​നി​ല്ല.”

“നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഉണ്ട്.” ആ കിഴവി പറ​ഞ്ഞു.

“എവിടെ?” വണ്ടി​ക്കാ​രൻ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു.

“എന്റെ വീ​ട്ടിൽ,” ആ കിഴവി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

മെയർ നടു​ങ്ങി. ആ അപകടം പി​ടി​ച്ച കൈ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അയാളെ പി​ടി​കൂ​ടി.

ആ കി​ഴ​വി​യു​ടെ വണ്ടി​പ്പു​ര​യിൽ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ വി​ല്ലു​വെ​ച്ചു ഒരു കൊ​ട്ട​വ​ണ്ടി നി​ല്പു​ണ്ട്. വണ്ടി​ക്കാ​ര​നും കു​തി​ര​ലാ​യ​ക്കാ​ര​നും​കു​ടി, വഴി​പോ​ക്കൻ തങ്ങ​ളു​ടെ പി​ടി​യിൽ​നി​ന്ന് വി​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള നി​രാ​ശ​ത​യിൽ, ചിലതു കട​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി.

“അതൊരു വല്ലാ​ത്ത പഴയ കെ​ണി​യാ​ണ്; അത് അച്ചു​ത​ണ്ടി​ന്മേൽ അമർ​ന്നി​രി​ക്കും; ഇരി​പ്പി​ട​ങ്ങൾ തോൽ​വാ​റു​കൊ​ണ്ട് ഉള്ളിൽ തു​ക്കി​യി​ട്ടി​രി​ക്ക​യാ​ണെ​ന്നു​ള്ള​തു നേ​രാ​ണ്; മഴ പെ​യ്താൽ ചോരും; ചക്ര​ങ്ങൾ തു​രു​മ്പു പി​ടി​ച്ചു പൂ​പ്പൽ കയ​റി​തീർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു; രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി​യേ​ക്കാൾ ഒട്ടു​മ​ധി​കം ദൂരം പോ​വി​ല്ല; ഒരു പൊ​ളി​ഞ്ഞ പഴയ വെറും വണ്ടി​ക്കൂ​ട്; അതിൽ കേ​റി​പ്പോ​യാൽ ഒടു​ക്കം വേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നും.” മറ്റും മറ്റും.

ഇതൊ​ക്കെ നേ​രാ​ണ്; പക്ഷേ, ഈ കെണി, ഈ പൊ​ളി​ഞ്ഞ പഴയ വണ്ടി​ക്കൂ​ട്, എന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും ശരി, ഈ സാധനം, അതി​ന്റെ രണ്ടു​രു​ളി​ന്മേൽ പായും; അതിന് ആറാ​യി​ലേ​ക്കു പോവാൻ കഴി​വു​ണ്ട്.

അയാൾ ആ സ്ത്രീ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​തു കൊ​ടു​ത്തു; മട​ക്ക​ത്തിൽ വാ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​വാം എന്നു കരുതി തന്റെ രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​ന്റെ പക്കൽ കേ​ടു​തീർ​ക്കാൻ ഏല്പി​ച്ചു; വെ​ള്ള​ക്കു​തി​ര​യെ വണ്ടി​ക്കു കെ​ട്ടി. അതിൽ ചാ​ടി​ക്ക​യ​റി. രാ​വി​ലെ മുതൽ വണ്ടി​യോ​ടി​ച്ചു​പോ​ന്ന വഴി​യിൽ​ത്ത​ന്നെ അയാൾ വീ​ണ്ടും കൂടി.

വണ്ടി പാ​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ, അയാൾ സ്വയം സമ്മ​തി​ച്ചു. അപ്പോൾ താൻ പോ​വു​ന്നേ​ട​ത്തേ​ക്കു പോ​കേ​ണ്ടി​വ​രാ​താ​യി എന്നു കണ്ട​പ്പോൾ, ഒരു നി​മി​ഷം മുൻപ്, തനി​ക്ക് ഒരു​ത​രം സന്തോ​ഷ​മു​ണ്ടാ​യി എന്ന്. ആ സന്തോ​ഷ​ത്തെ അയാൾ ഒരു​മാ​തി​രി ദേ​ഷ്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി പരീ​ക്ഷ​ണം ചെ​യ്തു വെറും കഥ​യി​ല്ലാ​യ്മ​യാ​ണെ​ന്നു കണ്ടു. മട​ങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്ന​തിൽ എന്തി​നു സന്തോ​ഷി​ക്കു​ന്നു? ഒന്നാ​മ​തു താൻ ഈ പോ​കു​ന്ന​തു സ്വ​ന്ത​മ​ന​സ്സാ​ലെ​യ​ല്ലേ? തന്നെ ആരും നിർ​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ.

എന്ന​ല്ല, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും താൻ വരു​ത്തി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്ന​ത​ല്ലാ​തെ യാ​തൊ​ന്നും തനി​ക്കു സം​ഭ​വി​ക്കാൻ വയ്യാ.

ഹെ​സ്ദാ​ങ് വിട്ട ഉടനെ ഒരു ശബ്ദം അയാ​ളോ​ടു വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു; “നി​ല്ക്കു! നി​ല്ക്കു!!’ ആശ​യെ​പ്പോ​ലെ ഒരു ചെ​റു​ചൂ​ടും ഒരുൾ​വ​ലി​വു​മു​ള്ള എന്തോ ഒന്ന​ട​ങ്ങിയ ഒരു പി​ട​ച്ചി​ലോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ വണ്ടി നിർ​ത്തി.

അതു കി​ഴ​വി​യു​ടെ ചെ​ക്ക​നാ​യി​രു​ന്നു.

“സേർ,’ ആചെ​റു​കു​ട്ടി പറ​ഞ്ഞു, “ഞാ​നാ​ണ് നി​ങ്ങൾ​ക്കു വണ്ടി വരു​ത്തി​ത്ത​ന്ന​ത്.”

“അതിന്?”

“നി​ങ്ങൾ എനി​ക്കൊ​ന്നും തന്നി​ല്ല.

എല്ലാ​വർ​ക്കും അത്ര​മേൽ ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി എന്തും കൊ​ടു​ക്കാ​റു​ള്ള അയാൾ​ക്ക് ഈ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടൽ നിർ​മ​ര്യാ​ദ​മാ​ണെ​ന്നും അധി​ക​പ്ര​സം​ഗ​മാ​ണെ​ന്നും തോ​ന്നി.

“ഹാ! നി​യ്യാ​ണ​ല്ലേ, എടാ, തെ​മ്മാ​ടി?” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, “നി​ന​ക്കൊ​ന്നും കി​ട്ടി​ല്ല.” അയാൾ കു​തി​ര​യെ ആഞ്ഞ​ടി​ച്ചു; ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പാ​ഞ്ഞു.

ഹെ​സ്ദാ​ങ്ങിൽ​വെ​ച്ച് അയാൾ​ക്കു സമയം വളരെ ചെ​ല​വാ​യി; ആ നഷ്ടം തീർ​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ആ ചെ​റു​കു​തിര നല്ല ചു​ണ​യു​ള്ള​താ​ണ്; രണ്ടെ​ണ്ണ​ത്തി​ന്റെ വലി വലി​ച്ചി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, ഫി​ബ്ര​വ​രി​മാ​സ​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു മഴ പെ​യ്തി​രു​ന്നു; വഴികൾ ചീ​ത്ത​യാ​യി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നൂ. പി​ന്നെ, അതു രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി​യ​ല്ലാ​താ​യി. അപ്പോ​ഴ​ത്തെ വണ്ടി​ക്കു നല്ല കന​മു​ണ്ട്; പോ​രാ​ത്ത​തി​നു വഴി​ക്കു പല കു​റ്റ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഹെ​സ്ദാ​ങ്ങിൽ​നി​ന്നു സാ​ങ്പോ​ളി​ലെ​ത്താൻ ഏക​ദേ​ശം നാലു മണി​ക്കൂർ പി​ടി​ച്ചു.

സാ​ങ്പോ​ളിൽ ഒന്നാ​മ​തു കണ്ട ഹോ​ട്ട​ലിൽ ചെ​ന്നു കു​തി​ര​യെ അഴി​പ്പി​ച്ചു പന്തി​യി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു പോ​വി​ച്ചു. സ്കോ​ഫ്ളേ​റോ​ട് ഏറ്റി​ട്ടു​ള്ള​ത​നു​സ​രി​ച്ചു, കുതിര തി​ന്നു​മ്പോൾ അയാൾ പു​ല്ലു​തൊ​ട്ടി​യു​ടെ അടു​ത്തു നി​ന്നു. ദുഃ​ഖ​മ​യ​വും സമ്മി​ശ്ര​വു​മായ ഓരോ​ന്നി​നെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ച്ചു.

ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥ​ന്റെ ഭാര്യ കു​തി​ര​പ്പ​ന്തി​യി​ലേ​ക്കു വന്നു.

“പ്രാ​തൽ വേ​ണ്ടേ?”

“വാ​സ്ത​വം; എനി​ക്കു നല്ല രു​ചി​യും തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ട്.”

അയാൾ അവളെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു; ആഹ്ലാ​ദ​മ​യ​വും പനി​നീർ​പ്പു​പോ​ലു​ള്ള​തു​മാ​യി​രു​ന്നു അവ​ളു​ടെ മുഖം; അവൾ അയാളെ ഭക്ഷ​ണ​മു​റി​യി​ലേ​ക്കു കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യി; അവിടെ മെ​ഴു​ശ്ശീ​ല​കൊ​ണ്ടു മൂടിയ മേ​ശ​ക​ളു​ണ്ട്.

വേഗം വേണം.” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു; എനി​ക്ക് ഇനി​യും പോണം; എനി​ക്ക് ബദ്ധ​പ്പാ​ടു​ണ്ട്.”

ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യായ ഒരു കു​റ്റ​ത്തി ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അയാൾ​ക്കു​ള്ള കത്തി​യും മു​ള്ളു​ക​ളും ഒരു​ക്കി; ഒരു മനഃ​സം​തൃ​പ്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ പെൺ​കി​ടാ​വി​നെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു.

”ഇതാണ് എനി​ക്കു സു​ഖ​മി​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന​ത്,’ അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; “ഞാൻ പ്രാ​തൽ കഴി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല.

പ്രാ​ത​ലി​നു​ള്ള​തെ​ല്ലാം കൊ​ണ്ടു​വെ​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞു; അയാൾ അപ്പം കട​ന്നെ​ടു​ത്തു വായ നി​റ​ച്ചു കടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു; എന്നി​ട്ടു പതു​ക്കെ അതു മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു​ത​ന്നെ വെ​ച്ചു; പി​ന്നെ അതു തൊ​ട്ടി​ല്ല.

മറ്റൊ​രു മേ​ശ​യ്ക്ക​ടു​ത്തി​രു​ന്ന് ഒരു വണ്ടി​ക്കാ​രൻ ഭക്ഷി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; അയാൾ ആ ഇരി​ക്കു​ന്നാ​ളോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു; “എന്താ​ണ് ഇവ​രു​ടെ അപ്പ​ത്തി​ന് ഇത്ര കയ്പ്?”

വണ്ടി​ക്കാ​രൻ ഒരു ജർ​മ​നി​ക്കാ​ര​നാ​ണ്; അയാൾ​ക്ക് ആ പറ​ഞ്ഞ​തു തി​രി​ഞ്ഞി​ല്ല.

അയാൾ കു​തി​ര​പ്പ​ന്തി​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി; കു​തി​ര​യു​ടെ അടു​ത്തു നി​ന്നു.

ഒരു മണി​ക്കൂ​റി​നു ശേഷം അയാൾ സാ​ങ്പോൾ വി​ട്ടു താ​ങ്ക​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​യി​ലെ​ത്തി; അവി​ടെ​നി​ന്ന് ആറാ​യി​ലേ​ക്ക് അഞ്ചു കാതമേ ഉള്ളൂ.

ഈ യാ​ത്രാ​സ​മ​യ​ത്ത് അയാൾ എന്തു ചെ​യ്തു? എന്താ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ വി​ചാ​രം? രാ​വി​ല​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അയാൾ മര​ങ്ങ​ളേ​യും, മേ​യ​പ്പെ​ട്ട മേൽ​പ്പു​ര​ക​ളേ​യും, വി​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന ഉഴ​വു​നി​ല​ങ്ങ​ളേ​യും, ഓരോ വഴി​ത്തി​രി​വി​ലും വെ​ച്ച് മു​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ദേ​ശ​വൈ​ചി​ത്ര്യ​ത്തി​ന്റെ മറ​ച്ചി​ലി​നേ​യും സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി; ഇത് ആത്മാ​വി​നെ ചി​ല​പ്പോൾ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും വി​ചാ​ര​പ​ര​മ്പ​ര​യിൽ​നി​ന്ന് അതിനെ ചി​ല​പ്പോൾ വി​ടു​വി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന അത്ത​രം ഒരു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണ​ലാ​ണ്. ഒന്നാ​മ​ത്തെ​താ​യും ഒടു​വി​ല​ത്തെ​താ​യും ഒരാ​യി​രം വസ്തു​ക്ക​ളെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്ന​തി​ല​ധി​കം ദുഃ​ഖ​മ​യ​മാ​യും ഹൃ​ദ​യ​സ്പൃ​ക്കാ​യും മറ്റെ​ന്താ​ണു​ള്ള​ത്? യാത്ര ചെ​യ്യുക എന്ന​ത് ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും ജനി​ക്കു​ക​യും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ മരി​ക്കു​ക​യു​മാ​ണ്; ഒരു സമയം തന്റെ മന​സ്സി​ന്റെ ഏറ്റ​വും നി​ഗൂ​ഡ​മായ ഭാ​ഗ​ത്തു​വെ​ച്ച് അയാൾ മാ​റി​മാ​റി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള ചക്ര​വാ​ള​ത്തേ​യും നമ്മു​ടെ മാ​നു​ഷി​ക​മായ ജീ​വി​ത​ത്തേ​യും കൂ​ട്ടി താ​ര​ത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​നോ​ക്കി​യി​രി​ക്ക​ണം; ജീ​വി​ത​സം​ബ​ന്ധി​യായ സക​ല​വും ഇള​വി​ല്ലാ​തെ നമ്മു​ടെ മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പറ​പ​റ​ക്കു​ന്നു; ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ​തും പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​വു​മായ അന്ത​രാ​ള​ങ്ങൾ തമ്മിൽ കു​ട്ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞു കി​ട​ക്കു​ന്നു; കണ്ണ​ഞ്ചി​ക്കു​ന്ന ഒരു നി​മി​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, ഒരു ഗ്ര​ഹ​ണം; നമ്മൾ നോ​ക്കു​ന്നു, ബദ്ധ​പ്പെ​ടു​ന്നു, പാ​ഞ്ഞു പോ​കു​ന്ന​തി​നെ കട​ന്നു​പി​ടി​കൂ​ടു​വാൻ ദൂ​ര​ത്തേ​ക്കു കൈ​നീ​ട്ടു​ന്നു; ഓരോ സം​ഭ​വ​വും നമു​ക്കു​ള്ള നി​ര​ത്തു​വ​ഴി​യി​ലെ ഓരോ തി​രി​വാ​ണ്; അതാ, ഒര​ടി​യാ​യി നാം വൃ​ദ്ധ​ന്മാ​രാ​കു​ന്നു; നാം നടു​ങ്ങു​ന്നു; എല്ലാം കറു​ത്തി​രു​ളു​ന്നു; ഒരു നി​ഗൂ​ഡ​മായ വാ​തിൽ​പ്പ​ഴു​തു നാം വേർ​തി​രി​ച്ച​റി​യു​ന്നു; നമ്മെ വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന ആ ജീ​വി​ത​മാ​കു​ന്ന രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത കുതിര നി​ന്നു​പോ​കു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, നി​ഴൽ​പാ​ടു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ​വെ​ച്ച് അജ​ഞാ​ത​നും ആവൃ​ത​മു​ഖ​നു​മായ ഒരാൾ ആ കു​തി​ര​യെ അഴി​ച്ചു വി​ടു​ന്ന​താ​യി നാം കാ​ണു​ന്നു.

സന്ധ്യ​യാ​യ​തോ​ടു​കു​ടി, പാ​ഠ​ശാല വി​ട്ടു​പോ​രു​ന്ന കു​ട്ടി​കൾ ഈ വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ താ​ങ്ക​യിൽ ചെ​ല്ലു​ന്ന​തു കണ്ടു; ദി​വ​സ​ങ്ങൾ​ക്കു നീളം വെ​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള​തു വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ്. ഗ്രാ​മ​ത്തിൽ​നി​ന്നു കടന്ന ഉടനെ, വഴി​യിൽ കല്ലി​ടി​ച്ചു നന്നാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന ഒരു കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ തല​യു​യർ​ത്തി നോ​ക്കി അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: “ആ കുതിര വല്ലാ​തെ ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.”

വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ആ സാ​ധു​ജ​ന്തു ഒരാൾ നട​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാ​ണ് പോ​യി​രു​ന്ന​ത്.

“നി​ങ്ങൾ ആറാ​യി​ലേ​ക്കാ​ണോ പോ​കു​ന്ന​ത്?” വഴി നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വൻ തു​ടർ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

“അതേ.”

“ഈ നി​ല​യിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് പോ​കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ, നി​ങ്ങൾ വളരെ നേ​ര​ത്തെ​യൊ​ന്നും എത്തി​ല്ല.”;

അയാൾ വണ്ടി നിർ​ത്തി, ആ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു; “ഇവി​ടെ​നി​ന്ന് ആറാ​യി​ലെ​ക്ക് എന്തു ദു​ര​മു​ണ്ട?’

“ഏക​ദേ​ശം നല്ല​വ​ണ്ണം ഏഴു കാതം.’

“അതെ​ങ്ങ​നെ? തപ്പാൽ​വി​വ​ര​പു​സ്ത​ക​ത്തിൽ അഞ്ചേ​കാൽ കാതം മാ​ത്ര​മേ പറ​യു​ന്നു​ള്ളൂ.”

“ഹാ!” വഴി നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. “അപ്പോൾ വഴി കേ​ടു​വ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടേ: ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂ​റു​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞാൽ വഴി അട​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു കാണാം; പി​ന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു പോവാൻ മാർ​ഗ​മി​ല്ല.

“നേര്?”

“എട​ത്തോ​ട്ടു കറൻ​സി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​ക്കു പോണം; പുഴ? അങ്ങോ​ട്ടു കട​ക്കുക; കാ​ബ്ലാ​ങ്ങി​ലെ​ത്തി​യാൽ നി​ങ്ങൾ വല​ത്തോ​ട്ടു തി​രി​യ​ണം. അതാണ മോങ് സാങ് തെ​ലോ​യി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി; എന്നാൽ പി​ന്നെ ആറാ​യാ​യി.”

“പക്ഷേ, രാ​ത്രി​യാ​ണ്, എനി​ക്കു വഴി തെ​റ്റും.”

“നി​ങ്ങൾ ഈ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​കാ​ര​ന​ല്ലാ​യി​രി​ക്കും?”

അല്ല.

“എന്ന​ല്ല, അതിനു പുറമെ, ഒക്കെ തി​രി​വു​വ​ഴി​ക​ളാ​ണ്; നില്‍ക്കൂ; സേർ,’ വഴി നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വൻ പി​ന്നെ​യും ആരം​ഭി​ച്ചു; ”ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കൊ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു​ത​ര​ട്ടെ? നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കുതിര ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; താ​ങ്ക​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു; അവിടെ ഒരു നല്ല ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യു​ണ്ട്; അവിടെ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങുക; നാളെ നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ആറാ​യി​ലെ​ത്താം.’

“എനി​ക്ക് ഇന്നു വൈ​കു​ന്നേ​രം അവിടെ ചെ​ല്ല​ണം.”

“എന്നാൽ കാ​ര്യം മാറി; ഏതാ​യാ​ലും ഹോ​ട്ട​ലിൽ ചെ​ല്ലുക; ഒരു കു​തി​ര​യെ​ക്കൂ​ടി വാ​ങ്ങുക; കു​തി​ര​ക്കാ​രൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു വഴി തി​രി​ച്ചു​ത​രും.”

അയാൾ വഴി നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വ​ന്റെ ഉപ​ദേ​ശം അനു​സ​രി​ച്ചു; പി​ന്നോ​ക്കം മട​ങ്ങി; ഒരു മണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ അയാൾ ആ വഴി​ക്കു​ത​ന്നെ വന്നു; പക്ഷേ, അതു കടു​വേ​ഗ​ത്തി​ലാ​ണ്; ഒരു കു​തി​ര​കൂ​ടി സഹാ​യ​ത്തി​നു​ണ്ട്; വണ്ടി​ക്കാ​രൻ എന്നു തന്ന​ത്താൻ നാ​മ​ക​ര​ണം ചെയ്ത ഒരു കു​തി​ര​ക്കാ​രൻ വണ്ടി​യു​ടെ ഏർ​ക്കാ​ലിൽ ഇരി​ക്കു​ന്നു.

അപ്പോ​ഴും നേരം വൈ​കി​യെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നു.

രാ​ത്രി തി​ക​ച്ചും പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ച്ചു.

അവർ തി​രി​വു​വ​ഴി​ക​ളി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു; വഴി വല്ലാ​തെ ചീ​ത്ത​യാ​യി​ത്തു​ട​ങ്ങി; വണ്ടി ഒരു ചക്ര​ച്ചാ​ലിൽ​നി​ന്നു മറ്റൊ​ന്നി​ലേ​ക്കു മാ​റി​ക്ക​ട​ക്കു​വാൻ തു​ട​ങ്ങി; അയാൾ വണ്ടി​ക്കാ​ര​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു; “നടയിൽ വിടുക; ഇര​ട്ടി കൂലി കി​ട്ടും.”

ഒരു കു​ലു​ക്ക​ത്തിൽ വണ്ടി​യു​ടെ ഒരാണി മു​റി​ഞ്ഞു.

“സർ, കൂ​ട്ടാ​ണി മു​റി​ഞ്ഞു.” വണ്ടി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: “എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് എന്റെ കു​തി​ര​യെ വണ്ടി​യോ​ടു കൂ​ട്ടി​ക്കെ​ട്ടേ​ണ്ട​തെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​താ​യി; ഈ വഴി രാ​ത്രി​യിൽ വളരെ ചീ​ത്ത​യാ​ണ്. മട​ങ്ങി താ​ങ്ക​യിൽ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങാ​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാൽ നാളെ രാ​വി​ലെ നേ​ര​ത്തെ ആറാ​യി​ലെ​ത്താം.”

അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈയിൽ ഒരു കഷണം കയറും, ഒരു പേ​ന​ക്ക​ത്തി​യു​മു​ണ്ടോ?”

“ഉവ്വ്, സേർ.”

അയാൾ ഒരു മര​ച്ചി​ല്ല മു​റി​ച്ചു; അതു​കൊ​ണ്ട് ആണി​യു​ണ്ടാ​ക്കി.

ഇത് ഇരു​പ​തു മി​നു​ട്ടു​കൂ​ടി കള​ഞ്ഞു: പക്ഷേ, പി​ന്നെ അവർ വേ​ഗ​ത്തിൽ പോയി.

മൈ​താ​നം മങ്ങി​ക്കി​ട​ന്നി​രു​ന്നു; താ​ഴ​ത്തേ​ക്കു തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന​തും ഇരു​ണ്ട​തും ചു​രു​ണ്ട​തു​മായ മൂ​ടൽ​മ​ഞ്ഞു കു​ന്നിൽ​പു​റ​ങ്ങ​ളിൽ ഇഴ​യു​ക​യും പു​ക​പോ​ലെ

തന്ന​ത്താൻ പി​രി​ച്ചു​വ​ലി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു; മേ​ഘ​ങ്ങ​ളിൽ വെ​ളു​ത്ത വെ​ളി​ച്ച​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; കട​ലിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഒരു ശക്തി​യു​ള്ള കാ​റ്റ്, അറ​യി​ലെ സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ നീ​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ചക്ര​ക​വാ​ള​ത്തി​ലെ​ങ്ങും ഒരു ശബ്ദ​മു​ണ്ടാ​ക്കി; കാ​ണ​പ്പെ​ടാ​വു​ന്ന സക​ല​വും ഭയ​പ്പാ​ടി​ന്റെ ഓരോ സ്ഥി​തി​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളെ അവ​ലം​ബി​ച്ചു. രാ​ത്രി​യു​ടെ ഈ പര​പ്പു​കൂ​ടിയ ശ്വാ​സ​ഗ​തി​യു​ടെ ചു​വ​ട്ടിൽ കി​ട​ന്ന് എന്തെ​ല്ലാം വസ്തു​ക്കൾ തു​ള്ളി​വി​റ​യ്ക്കു​ന്നു!

അയാൾ തണു​പ്പു​കൊ​ണ്ടു മര​വി​ച്ചു; തലേ​ദി​വ​സം രാ​ത്രി മുതൽ അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും ഭക്ഷി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; എട്ടു കൊ​ല്ലം മുൻപ് ഡി. പട്ട​ണ​ത്തി​ന്റെ അയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു പരന്ന മൈ​താ​ന​ത്തിൽ​വെ​ച്ചു​ണ്ടായ തന്റെ മറ്റൊ​രു രാ​ത്രി​സ​ഞ്ചാ​രം അയാൾ പതു​ക്കെ ഓർ​മി​ച്ചു; അത് ഇന്ന​ലെ കഴി​ഞ്ഞ​പോ​ലെ തോ​ന്നി.

ദൂ​ര​ത്തു​ള്ള ഒരു ഗോ​പു​രാ​ഗ്ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു മണി​യ​ടി​ച്ചു; അയാൾ ആ കു​ട്ടി​യോ​ട് ചോ​ദി​ച്ചു: “നേരം എത്ര​യാ​യി?”

“ഏഴു മണി, സേർ; നമ്മൾ എട്ടു​മ​ണി​ക്ക് ആറാ​യി​ലെ​ത്തും; ഇനി മൂ​ന്നു കാതമേ നമു​ക്കു പോ​വാ​നു​ള്ളൂ.”

ആ സമ​യ​ത്ത്, ഇതു​വ​രെ തോ​ന്നാ​തി​രു​ന്ന​തു തെ​റ്റാ​യി എന്നു​ള്ള വി​ചാ​ര​ത്തോ​ടു​കു​ടി, അയാൾ ഈ ഒരാ​ലോ​ച​ന​യിൽ മു​ങ്ങി; താൻ ഈ എടു​ത്ത ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ക​ളെ​ല്ലാം അനാ​വ​ശ്യ​മാ​യി​രി​ക്കാം; വി​ചാ​രണ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​ത് എത്ര മണി​ക്കാ​ണെ​ന്നു​കൂ​ടി താൻ അറി​ഞ്ഞി​ല്ല; അതെ​ങ്കി​ലും മന​സ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു; ചെ​ന്നി​ട്ടു വല്ല പ്ര​യോ​ജ​ന​വും ഉണ്ടാ​കു​മോ ഇല്ല​യോ എന്ന​റി​യാ​തെ, ആവിധം മൂ​ക്കി​നു​നേ​രെ ഓടി​പ്പോ​ന്ന​തു വി​ഡ്ഡി​ത്ത​മാ​യി. പി​ന്നീ​ട് അയാൾ ചില കണ​ക്കു​കൾ കൂ​ട്ടി​നോ​ക്കി; സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി സെ​ഷ്യൻ കോടതി കൂടുക രാ​വി​ലെ ഏഴു​മ​ണി​ക്കാ​ണ്; കഴി​യാൻ അധി​ക​മൊ​ന്നും സമയം വേ​ണ്ടി​വ​രി​ല്ല; ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ട​തു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടു​ക​ഴി​യും; ആൾ ശരി​യാ​ണോ എന്ന് മാ​ത്ര​മേ പി​ന്നെ നോ​ക്കാ​നു​ണ്ടാ​വു; നാലോ അഞ്ചോ പേ​രു​ടെ കയ്പീ​ത്തെ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും; വക്കീൽ​മാർ​ക്ക് ഒന്നും പറ​യാ​നു​ണ്ടാ​വി​ല്ല; എല്ലാം കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു ശേ​ഷ​മാ​യി​രി​യ്ക്കും താൻ ചെ​ല്ലുക.

വണ്ടി​ക്കാ​രൻ കു​തി​ര​ക​ളെ അടി​ച്ചു​വി​ട്ടു; അവർ പുഴ കട​ന്നു, മോങ് സാങ് തെ​ലോ​യി അവ​രു​ടെ പി​ന്നി​ലാ​യി.

രാ​ത്രി പി​ന്നേ​യും തടി​ച്ചു​വ​ന്നു.