പി​റ്റേ​ദി​വ​സം രാ​വി​ലെ, പ്ര​ഭാ​ത​ത്തി​നു് ഏക​ദേ​ശം രണ്ടു​മ​ണി​ക്കൂർ​മുൻ​പു്, തെ​നാർ​ദി​യെർ, ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യി​ലെ മദ്യ​പാ​ന​സ്ഥ​ല​ത്തു് ഒരു കൊ​ളു​ത്തി​വെ​ച്ച മെ​ഴു​തി​രി​ക്ക​ടു​ത്തി​രു​ന്നു്, കൈയിൽ തൂ​വ​ലു​മാ​യി, മഞ്ഞ​ക്കു​പ്പാ​യ​ക്കാ​ര​നായ വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ കണ​ക്കു​ശീ​ട്ടു് കു​ത്തി​ക്കു​റി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

അടു​ത്തു്, അയാൾ​ക്കു​മീ​തേ പകുതി കു​നി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു നി​ന്നി​രു​ന്ന ഭാര്യ അയാൾ എഴു​തു​ന്ന​തു വാ​യി​ച്ചു​പോ​ന്നു. അവർ അന്യോ​ന്യം ഒന്നും മി​ണ്ടി​യി​ല്ല. ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു് അഗാ​ധ​മായ ആലോ​ച​ന​യും, മറ്റേ​ഭാ​ഗ​ത്തു് മനു​ഷ്യ​ബു​ദ്ധി​യു​ടെ അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ ഒരു വി​കാ​സ​വി​ശേ​ഷം ഉദി​ച്ചു പൊ​ന്തി​വ​രു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ഒരു ഭക്തി​പൂർ​വ​മായ അഭി​ന​ന്ദ​ന​വും. ആ വീ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു് ഒരൊ​ച്ച കേൾ​ക്കാ​നു​ണ്ടു്; അതു വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി കോ​ണി​പ്പ​ടി​യ​ടി​ക്കു​ന്ന​താ​ണു്.

നല്ല​വ​ണ്ണം ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞ ശേഷം, ചില മാ​യ്ക്ക​ലൊ​ക്കെ​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു, തെ​നാർ​ദി​യെർ ഈ താഴെ കാ​ണു​ന്ന വി​ശി​ഷ്ട​കൃ​തി തയ്യാ​റാ​ക്കി.

ഒന്നാം നമ്പർ മു​റി​യി​ലു​ള്ള മാ​ന്യ​ന്റെ കണ​ക്കു​ശീ​ട്ട്

അത്താ​ഴം	3	ഫ്രാ​ങ്ക്
കി​ട​പ്പു​മു​റി	10	”
മെ​ഴു​തി​രി	5	”
തിയ്യ	4	”
ഭൃ​ത്യ​പ്പ​ണി	1	”
ആകെ	23	ഫ്രാ​ങ്ക്

ഭൃ​ത്യ​പ്പ​ണി എന്ന​തു പൃ​ത്യ​പ്പ​ണി എന്നെ​ഴു​തി.

‘ഇരു​പ​ത്തി​മൂ​ന്നു ഫ്രാ​ങ്ക്!’ അല്പം ശങ്ക​യോ​ടു​കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്ന ഒരു​ത്സാ​ഹ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ആ സ്ത്രീ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു.

എല്ലാ കലാ​കു​ശ​ല​ന്മാ​രെ​യും​പോ​ലെ, തെ​നാർ​ദി​യെ​രും തൃ​പ്തി​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നി​ല്ല.

‘വൂ,’ അയാൾ കു​റ​ച്ചു​റ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു.

വിയനാ കോൺ​ഗ്ര​സ്സിൽ​വെ​ച്ചു ഫ്രാൻ​സു് കൊ​ടു​ത്തു​തീർ​ക്കേ​ണ്ട യു​ദ്ധ​ച്ചെ​ല​വു് കണ​ക്കി​ട്ട കാ​സൽ​റെ [5] പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ച സ്വ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു ഇതു്.

‘മൊ​സ്സ്യു തെ​നാർ​ദി​യെർ, നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​തു ശരി​യാ​ണു്; നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അയാൾ അതു തരണം.’ ഭാര്യ മന്ത്രി​ച്ചു—തന്റെ പെൺ​മ​ക്ക​ളു​ടെ മു​മ്പിൽ​വെ​ച്ച് കൊ​സെ​ത്തി​നു സമ്മാ​നി​ച്ച ആ കളി​പ്പാ​വ​യെ​പ്പ​റ്റി അവൾ വി​ചാ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ‘അതു വേ​ണ്ട​താ​ണു്; പക്ഷേ, കു​റ​ച്ചേ​റി. അയാൾ അത​ട​യ്ക്കു​ക​യി​ല്ല.’

തെ​നാർ​ദി​യെർ, പതി​വു​പോ​ലെ, ഉദാ​സീ​ന​മാ​യി ഒരു ചി​രി​ചി​രി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു: ‘അയാൾ അതു തരും’

ആ ചിരി നി​ശ്ച​യ​ത്തി​ന്റേ​യും അധി​കാ​ര​ത്തി​ന്റേ​യും പ്രാ​ഭ​വ​പൂർ​വ​മായ ഉറ​പ്പി​ക്ക​ലാ​യി​രു​ന്നു. ഈ നി​ല​യിൽ ഉറ​പ്പി​ച്ച​തെ​ന്തും അങ്ങ​നെ​ത​ന്നെ​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം. അയാ​ളു​ടെ ഭാര്യ ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ച്ചി​ല്ല.

അവൾ മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ ശരി​യാ​ക്കി​വെ​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി; അവ​ളു​ടെ ഭർ​ത്താ​വു് മു​റി​യിൽ ലാ​ത്തി. ഒരു നി​മി​ഷം കഴി​ഞ്ഞു, അയാൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘ആയി​ര​ത്ത​ഞ്ഞൂ​റു ഫ്രാ​ങ്ക്, വക്കു പൊ​ട്ടാ​ത്ത​തു്, എനി​ക്കു കട​മു​ണ്ടു്.’

അയാൾ പോയി. മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു്, ചൂ​ടു​ള്ള വെ​ണ്ണീ​റിൽ കാൽ​വെ​ച്ച് അടു​പ്പി​ന്ന​ടു​ത്തി​രു​ന്നു.

‘ആ! കൂ​ട്ട​ത്തിൽ പറ​യ​ട്ടെ,’ ഭാര്യ പറയാൻ തു​ട​ങ്ങി, ‘ഇന്നു ഞാൻ കൊ​സെ​ത്തി​നെ ആട്ടി​യ​യ​യ്ക്കാ​നാ​ണു് ഭാ​വ​മെ​ന്നു​ള്ള​തു നി​ങ്ങൾ മറ​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ? ജന്തു! ആ പാ​വ​യെ​ക്കൊ​ണ്ടു് അവ​ളെ​ന്റെ കരളു മു​റി​ക്കു​ന്നു! ഞാൻ പതി​നെ​ട്ടാ​മൻ ലൂ​യി​യെ കല്യാ​ണം ചെ​യ്തു എന്നേ വരൂ, അവളെ ഞാൻ ഒരു ദി​വ​സം​കൂ​ടി ഇവിടെ താ​മ​സി​പ്പി​ക്കി​ല്ല!’

തെ​നാർ​ദി​യെർ തന്റെ പു​ക​യി​ല​ക്കു​ഴൽ കൊ​ളു​ത്തി, രണ്ടു പ്രാ​വ​ശ്യ​ത്തെ പു​ക​വി​ട​ലി​നു​ള്ളിൽ പറ​ഞ്ഞു: ‘ആ കണ​ക്കു​ശീ​ട്ടു് അയാ​ളു​ടെ കൈയിൽ കൊ​ടു​ക്ക​ണം.’

എന്നി​ട്ടു് അയാൾ അവി​ടെ​നി​ന്നു പോയി.

അയാൾ പോയ ഉടനെ ആ വഴി​പോ​ക്കൻ അങ്ങോ​ട്ടു വന്നു.

പെ​ട്ടെ​ന്നു് തെ​നാർ​ദി​യെർ അയാ​ളു​ടെ പി​ന്നി​ലൂ​ടെ അങ്ങോ​ട്ടു​ത​ന്നെ മട​ങ്ങി. ഭാ​ര്യ​യ്ക്കു​മാ​ത്രം കാ​ണാ​വു​ന്ന​വി​ധം, ആ പകുതി തു​റ​ന്ന വാ​തി​ല്ക്കൽ അന​ങ്ങാ​തെ നി​ന്നു.

ആ മഞ്ഞ​ക്കു​പ്പാ​യ​ക്കാ​ര​ന്റെ കൈയിൽ തന്റെ കെ​ട്ടും പൊ​ന്തൻ​വ​ടി​യു​മു​ണ്ടു്.

‘ഇത്ര നേർ​ത്തെ ഉണർ​ന്നു?’ മദാം തെ​നാർ​ദി​യെർ പറ​ഞ്ഞു: ‘മൊ​സ്സ്യു ഞങ്ങ​ളെ വി​ട്ടു​പോ​ക​യാ​യോ?’

ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​മ്പോൾ അവൾ ഒര​മ്പ​ര​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി ആ കണ​ക്കു​ശീ​ട്ടി​നെ കൈ​യി​ലി​ട്ടു ചു​രു​ട്ടു​ക​യും നഖം​കൊ​ണ്ടു് അമർ​ത്തി വലി​ച്ചു ശബ്ദ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. പതി​വി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു മങ്ങൽ—ഭീ​രു​ത്വ​വും മന​ശ്ശ​ങ്ക​യും—ആ കർ​ക്ക​ശ​മായ മു​ഖ​ത്തു പു​റ​പ്പെ​ട്ടു.

‘ഒരു വല്ലാ​ത്ത ഇര​പ്പാ​ളി’യുടെ ഛായ തി​ക​ച്ചു​ള്ള ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്നു് അങ്ങ​നെ​യൊ​രു കണ​ക്കു​ശീ​ട്ടു വെ​ച്ചു കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു പ്ര​യാ​സ​മാ​യി അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

വഴി​പോ​ക്കൻ എന്തോ ഒരാ​ലോ​ച​ന​യിൽ​പ്പെ​ട്ടു് അശ്ര​ദ്ധ​നാ​യി കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഉവ്വു്, മദാം, ഞാൻ പോ​കു​ന്നു.’

‘അപ്പോൾ മൊ​സ്സ്യു​വി​നു മോ​ങ്ഫെർ​മി​യെ​യിൽ വി​ശേ​ഷി​ച്ചു തി​ര​ക്കൊ​ന്നു​മി​ല്ല?’

‘ഇല്ല. ഞാ​നി​തി​ലെ പോ​കു​ന്നു, അത്ര​മാ​ത്രം. മദാം. ഞാൻ എന്താ​ണു് നി​ങ്ങൾ​ക്കു തരേ​ണ്ട​തു?’ അയാൾ തു​ടർ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

തെ​നാർ​ദി​യെർ​സ്ത്രീ മി​ണ്ടാ​തെ ആ മട​ക്കിയ കണ​ക്കു​ശീ​ട്ടു കൈ​യിൽ​ക്കൊ​ടു​ത്തു.

ആ മനു​ഷ്യൻ അതു നി​വർ​ത്തി ഒന്നോ​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കി; പക്ഷേ, അയാ​ളു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യെ​ല്ലാം മറ്റെ​വി​ടെ​യോ ആയി​രു​ന്നു.

‘മദാം.’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങി, ‘ഇവിടെ മോ​ങ്ഫെർ​മി​യെ​യിൽ കച്ച​വ​ടം നന്നാ​യി നട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ?’

‘ആ അഃ അങ്ങ​നെ, മൊ​സ്സ്യു,’ മറ്റൊ​രു തര​ത്തി​ലു​ള്ള പു​റ​പ്പാ​ടു കാ​ണാ​ഞ്ഞ് അമ്പ​ര​ന്നു​പോയ തെ​നാർ​ദി​യെർ​സ്ത്രീ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തും വ്യ​സ​ന​പ​ര​വു​മായ ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ അവൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘ഹാ! മൊ​സ്സ്യു, കാലം വളരെ മോശം; എന്ന​ല്ല, പ്ര​മാ​ണി​കൾ ഈ അടു​ത്ത പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു വളരെ കു​റ​ച്ചേ ഉള്ളൂ! കണ്ടി​ല്ലേ, എല്ലാ​വ​രും നന്നേ സാ​ധു​ക്ക​ളാ​ണു്. അപ്പ​പ്പോൾ മൊ​സ്സ്യു​വി​നെ​പ്പോ​ലു​ള്ള ചില ധന​വാ​ന്മാ​രും ഉദാ​ര​ന്മാ​രു​മായ ആളുകൾ വരു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, ഞങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടി​ല്ല. ഞങ്ങൾ​ക്കു പലേ ചെ​ല​വു​മു​ണ്ടു്. ഇപ്പോൾ നോ​ക്കൂ, ആ കു​ട്ടി​ക്കു​വേ​ണ്ടി ഞങ്ങ​ളു​ടെ പ്രാ​ണൻ​കൂ​ടി പൊ​യ്പ്പോ​കു​ന്നു.’

‘ഏതു കു​ട്ടി?’

‘അതാ, ആ ചെറിയ കു​ട്ടി, നി​ങ്ങ​ള​റി​യു​മ​ല്ലോ! കൊ​സെ​ത്ത്—ഇവിടെ ആളുകൾ പറ​യു​മ്പോ​ലെ ആ വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി!’

‘ആ!’ ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു.

അവൾ തു​ടർ​ന്നു: ‘ഈ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തു​കാർ അവ​രു​ടെ ശകാ​ര​പ്പേ​രു​ക​ളും കൊ​ണ്ടു് എന്തു വി​ഡ്ഢി​ക​ളാ​ണ്! അവൾ​ക്ക് ഒരു വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ഒരു കട​വാ​തി​ലി​ന്റെ​യാ​ണു് ഛാ​യ​യു​ള്ള​തു്. നോ​ക്കൂ, സേർ, ഞങ്ങൾ ആരോ​ടും ധർമം ചോ​ദി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; ആരും ധർമം കൊ​ടു​ക്കാ​നും ശക്ത​ര​ല്ല. ഞങ്ങൾ ഒന്നു സമ്പാ​ദി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; പല ചെ​ല​വു​ണ്ടു​താ​നും. സന്ന​തു്, പലേ നി​കു​തി, വാ​തി​ലി​ന്റേ​യും ജനാ​ല​യു​ടേ​യും നി​കു​തി, പലേ നൂ​റ്റി​ലൊ​ന്ന്! മൊ​സ്സ്യ​വി​ന്ന​റി​യാ​മ​ല്ലോ, ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​കൾ ഒരു​പാ​ടു പണം മേ​ടി​ക്കു​ന്നു. പി​ന്നെ എനി​യ്ക്കെ​ന്റെ പെൺ​കു​ട്ടി​ക​ളു​ണ്ടു്. മറ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ കു​ട്ടി​ക​ളെ എനി​ക്കു വളർ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​ക്കേ​ണ്ട ആവ​ശ്യ​മി​ല്ല.’

ഉദാ​സീ​ന​മാ​ക്കാൻ യത്നി​ക്കു​ന്ന​തും എങ്കി​ലും ഒരു പതർ​ച്ച പറ്റി​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ അയാൾ പറയാൻ തു​ട​ങ്ങി: ‘അവ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു് ഒരാൾ നി​ങ്ങൾ​ക്കു തീർ​ത്തു​ത​രാ​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാ​ലോ?’

‘ആരെ? കൊ​സെ​ത്തി​നെ?’

‘ഓ.’

ആ ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രി​യു​ടെ ചു​ക​ന്ന​തും കർ​ക്ക​ശ​വു​മായ മുഖം ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യ​വി​ധം തെ​ളി​ഞ്ഞു.

‘ആ! സേർ, എന്റെ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട അങ്ങു​ന്നേ അവളെ എടു​ത്തോ​ളൂ. സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​വെ​ച്ചോ​ളൂ. കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​വൂ, എവി​ടേ​ക്കെ​ങ്കി​ലും അവളെ കൊ​ണ്ടു​പോ​വൂ. അവളെ പഞ്ചാ​ര​യി​ലി​ട്ടു വെ​ക്കൂ. അവളെ കണ്ട​തൊ​ക്കെ​ക്കൊ​ണ്ടു നി​റ​ച്ചോ​ളൂ. അവളെ കു​ടി​ച്ചു​ക​ള​യൂ, തി​ന്നു​ക​ള​യൂ; പരി​ശു​ദ്ധ കന്യ​ക​യു​ടേ​യും മറ്റെ​ല്ലാ വി​ശു​ദ്ധ പു​രു​ഷ​ന്മാ​രു​ടേ​യും അനു​ഗ്ര​ഹം നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ണ്ടാ​വും!’

‘സമ്മ​തി​ച്ചു.’

‘നേരു്, നി​ങ്ങൾ അവളെ കൊ​ണ്ടു​പോ​യ്ക്കൊ​ള്ളു​മോ?’

‘ഞാൻ കൊ​ണ്ടു​പോ​വാം.’

‘ഇപ്പോൾ?’

‘ഇപ്പോൾ; കു​ട്ടി​യെ വി​ളി​ക്കൂ.’

‘കൊ​സെ​ത്ത്!’ തെ​നാർ​ദി​യെർ​സ്ത്രീ കൂ​ക്കി.

‘ഈയി​ട​യിൽ,’ ആ മനു​ഷ്യൻ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു. ‘ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു തരാ​നു​ള്ള​തു തന്നേ​ക്കാം. എത്ര​യാ​ണു്?’

അയാൾ ആ കണ​ക്കു​ശീ​ട്ടു നോ​ക്കി, അത്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു​പോ​കാ​തി​രി​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല; ‘ഇരു​പ​ത്തി​മൂ​ന്നു ഫ്രാ​ങ്ക്?’

അയാൾ ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​രി​യു​ടെ നേരേ നോ​ക്കി, ഒന്നു​കൂ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഇരു​പ​ത്തി​മൂ​ന്നു ഫ്രാ​ങ്ക്?’

ആ ആവർ​ത്തി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞ​തിൽ അത്ഭു​ത​ത്തി​ന്റേ​യും ചോ​ദ്യ​ചി​ഹ്ന​ത്തി​ന്റേ​യും നടു​ക്കു​ള്ള ഒരു​ച്ചാ​ര​ണ​വി​ശേ​ഷ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

തെ​നാർ​ദി​യെർ​സ്ത്രീ​ക്ക് ആ സം​ഭ്ര​മ​ത്തി​നു നേരെ ഒരു​ങ്ങി​നി​ല്ക്കാൻ​വേ​ണ്ട ഇട കി​ട്ടി. അവൾ ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘അതേ, സേർ, ഇരു​പ​ത്തി​മൂ​ന്നു ഫ്രാ​ങ്കാ​ണു്.’

ആ അപ​രി​ചി​തൻ അയ്യ​ഞ്ചു ഫ്രാ​ങ്ക് നാ​ണ്യം അഞ്ചെ​ണ്ണം മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു നി​ര​ത്തി.

‘പോയി ആ കു​ട്ടി​യെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു വരു.’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു.

ആ സമ​യ​ത്തു തെ​നാർ​ദി​യെർ മു​റി​യു​ടെ നടു​ക്കി​ലേ​ക്കു വന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘മൊ​സ്സ്യു ഇരു​പ​ത്താ​റു സൂ​കൂ​ടി തരാ​നു​ണ്ടു്.

‘ഇരു​പ​ത്താ​റു സൂ.’ ഭാര്യ ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു.

‘അറ​യ്ക്ക് ഇരു​പ​തു സൂ,’ തെ​നാർ​ദി​യെർ ഉദാ​സീ​ന​മാ​യി തു​ടർ​ന്നു, ‘ആറു സൂ അത്താ​ഴ​ത്തി​നും, കു​ട്ടി​യെ​പ്പ​റ്റി​യേ​ട​ത്തോ​ളം, എനി​ക്ക് ഇദ്ദേ​ഹ​വു​മാ​യി കു​റ​ച്ചു സം​സാ​രി​ക്കാ​നു​ണ്ടു്. ഞങ്ങൾ തനി​ച്ചി​രി​ക്ക​ട്ടെ.’

ബു​ദ്ധി​വി​ശേ​ഷ​ത്തി​ന്റെ അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മായ മി​ന്ന​ലാ​ട്ടം തട്ടി​യ​തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, മദാം തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്ക് തല തി​രി​ഞ്ഞു​പോ​യി. ഒരു വലിയ നടൻ രം​ഗ​ത്തു പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു് അവൾ​ക്കു ബോധം വന്നു; ഒര​ക്ഷ​ര​വും മറു​പ​ടി പറ​യാ​തെ, അവൾ മു​റി​യിൽ​നി​ന്നു പോയി.

അവർ തനി​ച്ചാ​യി എന്നു കണ്ട ഉടനെ, തെ​നാർ​ദി​യെർ വഴി​പോ​ക്ക​ന്നു് ഒരു കസാല നീ​ക്കി​യി​ട്ടു​കൊ​ടു​ത്തു. വഴി​പോ​ക്കൻ അതി​ലി​രു​ന്നു; തെ​നാർ​ദി​യെർ നി​ന്ന​തേ ഉള്ളൂ; അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തു ശു​ദ്ധ​ത​യും അകൃ​തി​മ​ത്വ​വും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒരു ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷം പു​റ​പ്പെ​ട്ടു.

‘സേർ,’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘നി​ങ്ങ​ളോ​ടു് എനി​ക്കു പറ​യാ​നു​ള്ള​തി​നാ​ണു്; എനി​ക്ക് ആ കു​ട്ടി​യെ വലിയ വാ​ത്സ​ല്യ​മാ​ണു്.’

ആ അപ​രി​ചി​തൻ അയാളെ സശ്ര​ദ്ധ​മാ​യി സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

‘ഏതു കു​ട്ടി?’

തെ​നാർ​ദി​യെർ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്ത​ത്ഭു​തം, ആളു​കൾ​ക്കു സ്നേ​ഹം ക്ര​മ​ത്തിൽ ഉണ്ടാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. എന്തു പണ​മാ​ണ​ത്? നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ നൂറു സൂ അങ്ങോ​ട്ടു​ത​ന്നെ എടു​ക്കൂ. എനി​ക്ക് ആ കു​ട്ടി​യെ വലിയ വാ​ത്സ​ല്യ​മാ​ണു്.’

‘ആരെ​യാ​ണ് പറ​യു​ന്ന​തു?’ അപ​രി​ചി​തൻ കല്പി​ച്ചു ചോ​ദി​ച്ചു.

‘എന്ത്! ഞങ്ങ​ളു​ടെ കൊ​സെ​ത്തു് കു​ട്ടി! അവളെ നി​ങ്ങൾ കൊ​ണ്ടു​പോ​വാൻ ആലോ​ചി​ക്കു​ക​യ​ല്ലേ? ശരി, ഞാൻ തു​റ​ന്നു പറയാം; നി​ങ്ങൾ ഒരു സത്യ​വാ​നാ​ണെ​ന്ന​പോ​ലെ, ഞാൻ പര​മാർ​ഥം പറയാം, ഞാൻ അതിനു സമ്മ​തി​ക്കു​ക​യി​ല്ല എനി​ക്ക് ആ കു​ട്ടി​യെ കാ​ണാ​ഞ്ഞാൽ സു​ഖ​മി​ല്ല. ഞാ​നാ​ദ്യം കാ​ണു​മ്പോൾ അതു നന്നേ ഇത്തി​രി​യേ ഉള്ളൂ; അവൾ കാരണം ഞങ്ങൾ​ക്കു പണം ചെ​ല​വു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​തു വാ​സ്ത​വ​മാ​ണു്; അവൾ​ക്കു ചില കു​റ്റ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ​യു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​തു് വാ​സ്ത​വ​മാ​ണു്. ഞങ്ങൾ പണ​ക്കാ​ര​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള​തു വാ​സ്ത​വ​മാ​ണു്; അവ​ളു​ടെ ഒരു ദീ​ന​ത്തി​നു് എനി​ക്കു നാ​നൂ​റു ഫ്രാ​ങ്കി​നു​മീ​തെ മരു​ന്നു​ചെ​ല​വു വന്നു എന്നു​ള്ള​തു വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ്! പക്ഷേ, ഈശ്വ​ര​ന്നു​വേ​ണ്ടി എന്തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ന്നു ചെ​യ്യ​ണ​മ​ല്ലോ. അവൾ​ക്ക് അച്ഛ​നി​ല്ല, അമ്മ​യു​മി​ല്ല. ഞാൻ അവളെ വളർ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. അവൾ​ക്കും എനി​ക്കും ഭക്ഷ​ണ​ത്തി​നു വേ​ണ്ട​തു് ഇവി​ടെ​യു​ണ്ടു്. വാ​സ്ത​വം പറ​ഞ്ഞാൽ, എനി​ക്ക് ആ കു​ട്ടി​യെ​പ്പ​റ്റി വളരെ വി​ചാ​ര​മു​ണ്ടു്. നമു​ക്ക് ഒരാ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച​ങ്ങോ​ട്ടു സ്നേ​ഹം തോ​ന്നി​പ്പോ​കു​ന്നു; ഞാൻ ഒരു​മാ​തി​രി വല്ലാ​ത്ത ജന്തു​വാ​ണു്, അതേ; ഞാൻ ആലോചന ചെ​യ്യാ​റി​ല്ല; എനി​ക്ക് ആ ചെ​റു​പെൺ​കു​ട്ടി​യെ സ്നേ​ഹ​മാ​ണു്; എന്റെ ഭാര്യ കുറെ അല്പ​ര​സ​ക്കാ​രി​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, അവൾ​ക്ക് ആ കു​ട്ടി​യു​ടെ മേൽ ഇഷ്ട​മാ​ണു്. നി​ങ്ങൾ കണ്ടി​ല്ലേ, അവൾ ഞങ്ങ​ളു​ടെ കു​ട്ടി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ തന്നെ ഒരു കു​ട്ടി​യാ​ണു്. എനി​ക്ക​വൾ വീ​ട്ടി​ലൊ​ക്കെ ഓരോ​ന്നു കൊ​ഞ്ചി​പ്പ​റ​ഞ്ഞും​കൊ​ണ്ടു് അങ്ങ​നെ നട​ക്ക​ണം.’

ആ അപ​രി​ചി​തൻ തെ​നാർ​ദി​യെ​രെ സശ്ര​ദ്ധ​മാ​യി നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥൻ പി​ന്നേ​യും ആരം​ഭി​ച്ചു; ‘സേർ, ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​തു് ക്ഷ​മി​ക്ക​ണം. ഒരാ​ളു​ടെ കു​ട്ടി​യെ ആരും വഴി​യെ​പ്പോ​കു​ന്ന ഒരാൾ​ക്ക് ഇങ്ങ​നെ​യ​ങ്ങോ​ട്ടു പി​ടി​ച്ചു കൊ​ടു​ക്കാ​റി​ല്ല. ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​തു ശരി​യ​ല്ലേ? എങ്കി​ലും—നി​ങ്ങൾ സമ്പ​ന്ന​നാ​ണു്; നി​ങ്ങ​ളെ കണ്ടാൽ ഒരു നല്ലാ​ളാ​ണ്—അവ​ളു​ടെ സു​ഖ​ത്തി​നാ​കു​ന്ന പക്ഷം, ഞാനതു പറ​യു​ന്നി​ല്ല. അത​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു വേണം. നി​ങ്ങൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യ​ല്ലോ; ഞാ​ന​വ​ളെ തന്ന​യ​ച്ച്, എന്റെ സുഖം ഞാൻ വേ​ണ്ടെ​ന്നു വെ​ക്ക​യാ​ണെ​ന്നു വെ​ച്ചാൽ, അവ​ളു​ടെ സ്ഥി​തി പി​ന്നെ എന്താ​വു​ന്നു എന്നെ​നി​ക്ക​റി​യ​ണം; അവളെ എന്റെ കണ്ണിൽ​നി​ന്നു തീരെ വി​ട്ടു​ക​ള​യു​വാൻ എനി​ക്കു മന​സ്സി​ല്ല; അവൾ ആരുടെ കൂ​ടെ​യാ​ണു് താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തു് എന്നെ​നി​ക്ക​റി​യ​ണം— ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് എനി​ക്ക​വ​ളെ പോയി കാ​ണാ​മ​ല്ലോ; തന്റെ വളർ​ത്ത​ച്ഛൻ ജീ​വി​ച്ചി​രി​പ്പു​ണ്ടെ​ന്നും തന്റെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ ശ്ര​ദ്ധ​വെ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും അവൾ​ക്കും മന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​മ​ല്ലോ. ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, ചെ​യ്യാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത ചി​ല​തു​ണ്ടു്. എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേ​രു​കൂ​ടി അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. നി​ങ്ങൾ അവളെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ ഞാൻ പറയും, അപ്പോൾ ആ വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി, അവൾ​ക്കെ​ന്തു​പ​റ്റി​യാ​വോ? ഒന്നു​മി​ല്ലെ​ങ്കിൽ ഒരു കട​ലാ​സ്സിൻ​ക​ഷ്ണ​മെ​ങ്കി​ലും കാണണം; നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മ​ല്ലോ, ഒരു യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്രം എന്ന നി​ല​യ്ക്കു, സാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത എന്തെ​ങ്കി​ലും.’

അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ അങ്ങേ​യ​റ്റ​ത്തേ​ക്കു തു​ള​ഞ്ഞു​ചെ​ല്ലു​ന്ന​തെ​ന്നു പറ​യാ​റു​ള്ള ആ ഒരു സൂ​ക്ഷ്മ​നോ​ട്ട​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അയാളെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അപ​രി​ചി​തൻ സഗൗ​ര​വ​വും ശക്തി​മ​ത്തു​മായ ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘മൊ​സ്സ്യു തെ​നാർ​ദി​യെർ, പാ​രി​സ്സിൽ​നി​ന്നു് അഞ്ചു കാതം യാത്ര ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നു് ആർ​ക്കും യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്രം ആവ​ശ്യ​മി​ല്ല. ഞാൻ കൊ​സെ​ത്തി​നെ കൊ​ണ്ടു​പോ​വു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഞാ​ന​വ​ളെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കും; അത്ര​ത​ന്നെ, തീർ​ന്നു. നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്റെ പേ​ര​റി​യി​ല്ല. നി​ങ്ങൾ എന്റെ താ​മ​സ​സ്ഥ​ലം അറി​യി​ല്ല, അവൾ എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​വി​ല്ല; എന്ന​ല്ല, അവൾ ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം കാലം നി​ങ്ങൾ അവളെ കാ​ണു​ക​യേ അരു​തെ​ന്നാ​ണു് എന്റെ വി​ചാ​രം. അവ​ളു​ടെ കാൽ കെ​ട്ടി​യി​ടു​ന്ന ചരടു ഞാ​ന​റു​ത്തു കള​യു​ന്നു, അവൾ പോ​കു​ന്നു. ഇതി​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്കി​ഷ്ട​മു​ണ്ടോ? ഉവ്വോ, ഇല്ല​യോ?’

പി​ശാ​ചു​ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ, അതി​ബു​ദ്ധി​മാ​ന്മാ​രും തങ്ങ​ളെ​ക്കാൾ മീ​തെ​യു​ള്ള ഈശ്വ​ര​ന്റെ സാ​ന്നി​ധ്യം ചില അട​യാ​ള​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു മന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​റു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടു്, ഒരു വലിയ ശക്ത​നോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണു് തനി​ക്കു പെ​രു​മാ​റേ​ണ്ട​തെ​ന്നു തെ​നാർ​ദി​യെ​ര​റി​ഞ്ഞു. അതു പെ​ട്ടെ​ന്നു​ദി​ച്ച ഒര​റി​വു​പോ​ലെ​യാ​ണു്; തന്റെ വ്യ​ക്ത​വും വി​വേ​ക​പൂർ​വ​വു​മായ പ്ര​ത്യുൽ​പ്പ​ന്ന​മ​തി​ത്വം​കൊ​ണ്ടു് അയാൾ അതു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി. തലേ​ദി​വ​സം രാ​ത്രി വണ്ടി​ക്കാ​രോ​ടു കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു കു​ടി​ക്കു​ക​യും പു​ക​വ​ലി​ക്കു​ക​യും ആഭാ​സ​പ്പാ​ട്ടു​കൾ പാ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക്, ഉള്ള സമയം മു​ഴു​വ​നും അയാൾ ആ അപ​രി​ചി​ത​നെ കണ്ടു മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​വാ​നും ഒരു പൂ​ച്ച​യെ​പ്പോ​ലെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​വാ​നും, ഒരു കണ​ക്കു​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​നെ​പ്പോ​ലെ നോ​ക്കി​യ​റി​യു​വാ​നും ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു. വെ​റു​തെ​യു​ള്ള രസ​ത്തി​നും സഹ​ജ​മായ ബു​ദ്ധി​വി​ശേ​ഷം​മൂ​ലം, രണ്ടു വി​ധ​ത്തി​ലും, അയാൾ ആ മനു​ഷ്യ​നെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ക​യും, അങ്ങ​നെ ചെ​യ്യു​ന്ന​തിൽ തനി​ക്ക് എന്തോ ശമ്പ​ളം കി​ട്ടി​യി​ട്ടാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​മാ​ണു് അയാളെ ഉറ്റു​നി​ന്നു നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ആ മഞ്ഞ​ക്കു​പ്പാ​യ​ക്കാ​ര​ന്റെ ഒര​ന​ക്ക​മെ​ങ്കി​ലും, ഒരാം​ഗ്യ​മെ​ങ്കി​ലും അയാൾ കാ​ണാ​തി​രു​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. ആ അപ​രി​ചി​തൻ തനി​ക്കു കൊ​സെ​ത്തോ​ടു​ള്ള താൽ​പ്പ​ര്യം അത്ര വ്യ​ക്ത​മാ​യി പു​റ​ത്തു കാ​ണി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു​ത​ന്നെ, അയാ​ളു​ടെ വര​വി​ന്റെ ഉദ്ദേ​ശ്യം തെ​നാർ​ദി​യെർ ഊഹി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് ആ വയ​സ്സ​ന്റെ ആഴ​മേ​റിയ നോ​ട്ടം കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ​മേൽ വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്നി​രു​ന്ന​തു് അയാൾ കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു. ഈ മനു​ഷ്യൻ ആരാ​ണു്? ഈ താൽ​പ്പ​ര്യ​ത്തി​നു കാ​ര​ണ​മെ​ന്തു? ഇത്ര​യും പണം കൈ​യി​ലു​ള്ള​പ്പോൾ, ഈ വല്ലാ​ത്ത വേ​ഷ​മെ​ന്തി​നു്? ഉത്ത​ര​മു​ണ്ടാ​ക്കാൻ കഴി​യാ​തെ അയാൾ പല​പ്പോ​ഴും സ്വയം ചോ​ദി​ച്ച​തും, അയാളെ ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​പ്പി​ച്ച​തു​മായ ചോ​ദ്യം. രാ​ത്രി മു​ഴു​വ​നും അയാൾ ഇതു​ത​ന്നെ തി​രി​ച്ചും മറി​ച്ചും​വെ​ച്ചാ​ലോ​ചി​ച്ചു. അയാൾ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ അച്ഛ​നാ​വാൻ വയ്യാ. അയാൾ അവ​ളു​ടെ മു​ത്ത​ച്ഛ​നാ​വു​മോ? എന്നാൽ എന്തു​കൊ​ണ്ടു് ഉടൻ​ത​ന്നെ അത​റി​യി​ച്ചി​ല്ല: ഒരാൾ​ക്ക് ഒര​ധി​കാ​രം കൈ​യി​ലു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അയാൾ പു​റ​ത്തു കാ​ണി​ക്കും. ഈ മനു​ഷ്യ​ന്നു കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ മേൽ യാ​തൊ​ര​ധി​കാ​ര​വു​മി​ല്ല; എന്നാൽ​പ്പി​ന്നെ ഇതെ​ന്താ​യി​രി​ക്കും? തെ​നാർ​ദി​യെർ ഊഹ​പ​ര​മ്പ​ര​യിൽ ആണ്ടു​പോ​യി. എല്ലാ​റ്റി​ന്റേ​യും ഒരാ​കൃ​തി അയാൾ​ക്കു കി​ട്ടു​ന്നു​ണ്ടു്; ഒന്നും നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്നി​ല്ല. അത​ങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്ക​ട്ടെ, ആ മനു​ഷ്യ​നു​മാ​യി സം​സാ​രി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യ​തിൽ എന്തോ ഒരു ഗൂ​ഢ​സം​ഗ​തി ഇതി​ലു​ണ്ടെ​ന്നും, വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​വ​രാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ അയാൾ​ക്ക് എന്തോ ഉദ്ദേ​ശ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്നു​മു​ള്ള നി​ശ്ച​യം തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്കു ബല​പ്പെ​ട്ടു; ആ അപ​രി​ചി​ത​ന്റെ വ്യ​ക്ത​വും ദൃ​ഢ​വു​മായ മറു​പ​ടി​യിൽ​നി​ന്നു്, ആ ഗൂ​ഢ​മ​നു​ഷ്യൻ ഏതാ​ണ്ടു വെ​റു​തെ ഒരു ഗൂ​ഢ​നി​ല​യിൽ നി​ല്ക്കു​ന്ന​താ​ണെ​ന്നു കണ്ട​പ്പോൾ, തന്റെ ഭാ​ഗ​ത്തി​നു വലിയ ശക്തി​യ​ല്ലെ​ന്നു് അയാൾ​ക്കു ബോ​ധ്യ​മാ​യി. അങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നു് അയാൾ കരു​തി​യി​ട്ടി​ല്ല. അയാൾ ഊഹി​ച്ചു​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന​തൊ​ക്കെ പറ​പ​റ​ന്നു. അയാൾ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ വീ​ണ്ടും പി​ടി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി. ഒരു ക്ഷ​ണ​നേ​രം​കൊ​ണ്ടു് എല്ലാം ഒന്നു തൂ​ക്കി​നോ​ക്കി. ഒരു നോ​ട്ട​ത്തിൽ കാ​ര്യ​മെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഒരാ​ളാ​ണു് തെ​നാർ​ദി​യെർ. നേ​രി​ട്ടു​ത​ന്നെ അടു​ത്തു ചെ​ല്ലു​ക​യും, അതു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ കഴി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യേ​ണ്ട സമയം അടു​ത്തു​പോ​യി എന്നു് അയാൾ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി. വലിയ നേ​താ​ക്ക​ന്മാർ തങ്ങൾ​ക്കു മാ​ത്ര​മേ കണ്ട​റി​യാൻ കഴിയു എന്നു് അവർ​ക്ക​റി​വു​ള്ള ആ വേണ്ട സമ​യ​ത്തു്, ചെ​യ്യാ​റു​ള്ള​തെ​ന്തോ അതയാൾ ചെ​യ്തു; തന്റെ പീ​ര​ങ്കി​നി​ര​യു​ടെ മു​ഖ​മൂ​ടി അയാൾ പെ​ട്ടെ​ന്നു നീ​ക്കി​യി​ട്ടു.

‘സേർ,’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘ആയി​ര​ത്ത​ഞ്ഞൂ​റു ഫ്രാ​ങ്ക് എനി​ക്കി​പ്പോൾ ആവ​ശ്യ​മു​ണ്ടു്.’

ആ അപ​രി​ചി​തൻ തന്റെ പാർ​ശ്വ​ഭാ​ഗ​ത്തു​ള്ള കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​നി​ന്നു കറു​ത്ത തോൽ​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു പഴയ പോ​ക്ക​റ്റു​പു​സ്ത​ക​മെ​ടു​ത്തു തു​റ​ന്നു മൂ​ന്നു നോ​ട്ടു​കൾ പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​ടു​ത്തു. മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു വെ​ച്ചു. എന്നി​ട്ടു തന്റെ കൂ​റ്റൻ തള്ള​വി​രൽ ആ നോ​ട്ടു​കൾ​ക്കു മീ​തെ​വെ​ച്ചു. ഹോ​ട്ട​ല്ക്കാ​ര​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘പോയി കൊ​സെ​ത്തി​നെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രൂ.’

ഈ സംഭവം നട​ക്കു​മ്പോൾ, കൊ​സെ​ത്തു് എന്തു ചെ​യ്തി​രു​ന്നു?

ഉണർ​ന്ന ഉടനെ കൊ​സെ​ത്തു് തന്റെ പാ​പ്പാ​സ്സെ​ടു​പ്പാൻ ഓടി. അതിൽ അവൾ ആ സ്വർ​ണ​നാ​ണ്യം കണ്ടു. അതു നെ​പ്പോ​ളി​യൻ നാ​ണ്യ​മ​ല്ല; രാ​ജ​ത്വ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​നു ശേ​ഷ​മു​ള്ള ആ തി​ക​ച്ചും പു​തി​യ​തായ ഇരു​പ​തു ഫ്രാ​ങ്ക് നാ​ണ്യ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​യി​രു​ന്നു അതു്; അതി​ന്റെ പു​റം​രൂ​പ​ത്തിൽ ലതാ​മാ​ല​യു​ടെ സ്ഥാ​ന​ത്തു മു​ടി​ക്കെ​ട്ടാ​ണു് കണ്ട​തു്. കൊ​സെ​ത്തു് അമ്പ​ര​ന്നു​പോ​യി. അവ​ളു​ടെ ഭാ​ഗ്യം അവളെ ലഹ​രി​പി​ടി​പ്പി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. ഒരു സ്വർ​ണ​നാ​ണ്യ​മെ​ന്നാൽ എന്താ​ണെ​ന്നു് അവൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; അവൾ ഇതേ​വ​രെ അങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നു കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല; അതു താൻ മോ​ഷ്ടി​ച്ച​താ​ണെ​ന്ന​വി​ധം, അവൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ കീ​ശ​യിൽ ഒളി​ച്ചു​വെ​ച്ചു. എങ്കി​ലും അതു തന്റെ​താ​ണെ​ന്നു അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി; അതി​ന്റെ വര​വെ​വി​ടെ​നി​ന്നാ​ണെ​ന്നു് അവൾ ഊഹി​ച്ചു; പക്ഷേ, അവ​ളു​ടെ സന്തോ​ഷ​ത്തിൽ ഭയം നി​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. അവൾ​ക്കു സുഖം തോ​ന്നി; അതി​ല​ധി​കം അവ​ള​മ്പ​ര​ന്നു. അത്ര​യും വി​ല​പി​ടി​ച്ച​വ​യും ഭം​ഗി​യു​ള്ള​വ​യു​മായ വസ്തു​ക്കൾ വാ​സ്ത​വ​ങ്ങ​ളാ​യി തോ​ന്നി​യി​ല്ല. ആ കളി​പ്പാവ അവളെ പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തി; ആ സ്വർ​ണ​നാ​ണ്യം അവളെ പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഈ വി​ഭ​വ​ത്തി​നു മുൻ​പിൽ അവൾ അവ്യ​ക്ത​മാ​യി വി​റ​ച്ചു. ആ അപ​രി​ചി​തൻ മാ​ത്രം അവളെ പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ല്ല. നേ​രെ​മ​റി​ച്ച്, അയാൾ അവളെ ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. തലേ ദിവസം വൈ​കു​ന്നേ​രം മുതൽ അവ​ളു​ടെ എല്ലാ അമ്പ​ര​പ്പു​ക​ളു​ടേ​യും ഇട​യ്ക്ക്, ഉറ​ക്ക​ത്തിൽ​ക്കൂ​ടി​യും, അവൾ അത്ര​യും ദരി​ദ്ര​നും അത്ര​യും ദുഃ​ഖി​ത​നും അത്ര​യും ധനി​ക​നും അത്ര​യും ദയാ​ലു​വു​മാ​യി​ത്തോ​ന്നിയ ആ മനു​ഷ്യ​നെ​പ്പ​റ്റി​ത്ത​ന്നെ കു​ട്ടി​പ്രാ​യ​ത്തി​ലു​ള്ള ചെ​റു​മ​ന​സ്സു​കൊ​ണ്ടു് ആലോ​ചി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ആ നല്ലൊ​രാ​ളെ കാ​ട്ടിൽ​വെ​ച്ചു കണ്ട​മു​ത​ല്ക്ക് അവ​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്ന സർ​വ​വും ഒന്നു നി​ല​മാ​റി. ആകാ​ശ​ത്തു​ള്ള ഏറ്റ​വും നി​സ്സാ​ര​മായ മീ​വൽ​പ്പ​ക്ഷി​യെ​ക്കാ​ളും കു​റ​ച്ചു മാ​ത്രം സു​ഖ​മ​നു​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള കൊ​സെ​ത്തു് ഒര​മ്മ​യു​ടെ തണ​ലി​ലും ചി​റ​കി​നു​ള്ളി​ലും ചെ​ന്നു വി​ശ്ര​മം​കൊ​ള്ളുക എന്നു​വെ​ച്ചാൽ എന്താ​ണെ​ന്നു് ഒരി​ക്ക​ലും അറി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. കഴി​ഞ്ഞ അഞ്ചു കൊ​ല്ല​മാ​യി, എന്നു​വെ​ച്ചാൽ അവ​ളു​ടെ ഓർ​മ​യെ​ത്തു​ന്ന കാ​ലം​മു​ത​ല്ക്ക്, അവൾ തണു​ത്തു​വി​റ​യ്ക്കു​ക​യും പേ​ടി​ച്ചു തു​ള്ളു​ക​യും ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടു കഴി​ഞ്ഞു. കഷ്ട​പ്പാ​ടി​ന്റെ മൂർ​ച്ച​കൂ​ടിയ കാ​റ്റാ​ടി​ക്കു മുൻ​പിൽ അവൾ തി​ക​ച്ചും നഗ്ന​യാ​യി കൊ​ണ്ടു​ത​ള്ള​പ്പെ​ട്ടു; ഇപ്പോൾ അവ​ളു​ടെ മേൽ ഉടു​പ്പാ​യി എന്നു തോ​ന്നി. മുൻ​പു് അവ​ളു​ടെ ആത്മാ​വു് തണു​ത്തി​രു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്ന​പ്പെ​ട്ടു; ഇപ്പോൾ അതിനു ചൂടു തട്ടി. കൊ​സെ​ത്തി​നു തെ​നാർ​ദി​യെർ​സ്ത്രീ​യെ​പ്പ​റ്റി പേ​ടി​യി​ല്ലാ​താ​യി. അവൾ തനി​ച്ച​ല്ല എന്നു​വ​ന്നു; അവിടെ മറ്റൊ​രാൾ​കൂ​ടി​യു​ണ്ടു്.

അവൾ വേ​ഗ​ത്തിൽ രാ​വി​ല​ത്തെ പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ കഴി​ക്കൽ ആരം​ഭി​ച്ചു. അവ​ളു​ടെ പക്കൽ തലേ​ദി​വ​സം രാ​ത്രി വീ​ണു​പോയ പതി​ന​ഞ്ചു സൂ നാ​ണ്യ​മി​ട്ടി​രു​ന്ന അതേ കീ​ശ​യി​ലു​ള്ള ആ ലൂ​യി​നാ​ണ്യം അവ​ളു​ടെ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ ഇട്ടു ഭ്ര​മി​പ്പി​ച്ചു അവൾ​ക്ക് അതു തൊടാൻ ധൈ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല; പക്ഷേ, അതിനെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു— വാ​സ്ത​വം പറ​യ​ണ​മെ​ന്നു വെ​ച്ചാൽ, നാവു തൂ​ക്കി​യി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു് അതിനെ അവൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി—അവൾ ഒര​ഞ്ചു നി​മി​ഷ​നേ​രം ചെ​ല​വാ​ക്കി. കോ​ണി​പ്പ​ടി അടി​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് അവൾ അതു നിർ​ത്തി, തന്റെ ചൂലും ലോകം മു​ഴു​വ​നും മറ​ന്നു, കീ​ശ​യിൽ കി​ട​ന്നു തി​ള​ങ്ങു​ന്ന ആ നക്ഷ​ത്ര​ത്തെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു് അന​ങ്ങാ​തെ നി​ല്ക്കും.

ഇങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ധ്യാ​ന​സ​മ​യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നി​ലാ​ണു് തെ​നാർ​ദി​യെർ​സ്ത്രീ അവ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്ന​തു്. ഭർ​ത്താ​വി​ന്റെ കല്പ​ന​പ്ര​കാ​രം കൊ​സെ​ത്തി​നെ തി​ര​ഞ്ഞു കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​ചെ​ല്ലാ​നാ​യി​രു​ന്നു അവ​ളു​ടെ വരവു്. അതു​വ​രെ ഒരി​ക്ക​ലും ഉണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു സംഭവം; അവൾ കൊ​സെ​ത്തി​നെ അടു​ക്കു​ക​യാ​വ​ട്ടേ, ശകാ​രി​ക്കു​ക​യാ​വ​ട്ടേ ചെ​യ്തി​ല്ല.

‘കൊ​സെ​ത്തു്,’ ഏതാ​ണ്ടു സൗ​മ്യ​മ​ട്ടിൽ അവൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘വേ​ഗ​ത്തിൽ വരൂ.’

ഒരു നി​മി​ഷ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ കൊ​സെ​ത്തു് മദ്യ​പാ​ന​സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി.

ആ അപ​രി​ചി​തൻ തന്റെ ഭാ​ണ്ഡം എടു​ത്തു കെ​ട്ട​ഴി​ച്ചു. ആ ഭാ​ണ്ഡ​ത്തിൽ രോ​മം​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു പു​റം​ഉ​ടു​പ്പും ഒരു ഉള്ളു​ടു​പ്പും തടി​ച്ച തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു ഉള്ള​ങ്കി​യും ഒരു കൈ​ലേ​സ്സും ഒര​ടി​പ്പാ​വാ​ട​യും രോ​മം​കൊ​ണ്ടു​ള്ള കീ​ഴ്ക്കാ​ലു​റ​ക​ളും പാ​പ്പാ​സ്സു​ക​ളും — എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, ഏഴു​വ​യ​സ്സു​ള്ള പെൺ​കു​ട്ടി​ക്കു​വേ​ണ്ട എല്ലാ ഉടു​പ്പു​സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളും അതി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഒക്കെ​യും കറു​ത്ത​താ​ണു്.

‘എന്റെ കു​ട്ടി,’ ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു, ‘ഇതൊ​ക്കെ​യെ​ടു​ത്തു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഉടു​പ്പി​ട്ടു വരൂ.’

നേരം പു​ലർ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി; അപ്പോൾ ഉമ്മ​റ​ത്തെ വാതിൽ തു​റ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങിയ മോ​ങ്ഫെർ​മി​യെ​യി​ലെ നി​വാ​സി​കൾ, മോ​ശ​വേ​ഷ​ത്തിൽ ഒരു വൃ​ദ്ധ​നും ദുഃ​ഖ​ചി​ഹ്ന​മായ ഉടു​പ്പി​ട്ടു കൈയിൽ തു​ടു​ത്ത നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു കളി​പ്പാ​വ​യെ​ടു​ത്തി​ട്ടു​ള്ള ഒരു ചെറിയ പെൺ​കു​ട്ടി​യും​കൂ​ടി പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​യി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടു.അവർ ലി​വ്രി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള തി​രി​വി​ലൂ​ടെ​യാ​ണു് പോ​യി​രു​ന്നു​തു്.

അവർ നമ്മു​ടെ ആ മനു​ഷ്യ​നും കൊ​സെ​ത്തു​മാ​യി​രു​ന്നു.

ആ മനു​ഷ്യ​നെ ആരും അറി​യു​ന്ന​വ​രി​ല്ല; കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കീ​റ​ത്തു​ണി​വേ​ഷം പോ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു്, പലരും അവ​ളേ​യും കണ്ട​റി​ഞ്ഞി​ല്ല. കൊ​സെ​ത്തു് പോ​വു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ആരുടെ കൂടെ? അവൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. എവി​ടേ​ക്ക്? അവൾ​ക്ക​റി​വി​ല്ല; തെ​നാർ​ദി​യെർ​ഹോ​ട്ടൽ വി​ട്ടു​പോ​വു​ക​യാ​ണെ​ന്നു മാ​ത്ര​മേ അവൾ​ക്ക​റി​വു​ള്ളു. അവ​ളോ​ടു് ആരും യാത്ര പറയാൻ നി​ന്നി​ല്ല; അവളും ആരോ​ടും യാത്ര പറയാൻ വി​ചാ​രി​ച്ചി​ല്ല.ആ വെ​റു​ത്തി​രു​ന്ന​തും വെ​റു​ക്കു​ന്ന​തു​മായ പ്ര​ദേ​ശം അവൾ വി​ടു​ക​യാ​ണു്.

അതേ​വ​രെ ഹൃദയം അമർ​ത്തി​ക്കെ​ട്ടി​യി​ട​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന പാ​വ​മായ സാ​ധു​ക്കു​ട്ടി!

കൊ​സെ​ത്തു് ഗൗ​ര​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യും, തന്റെ വലിയ കണ്ണു​കൾ നല്ല​വ​ണ്ണം തു​റ​ന്നു മി​ഴി​ച്ച് ആകാ​ശ​ത്തെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നേ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടും കൂടെ നട​ന്നു. അവൾ ആ ലൂ​യി​നാ​ണ്യം തന്റെ പുതിയ ഉള്ളു​ടു​പ്പി​ന്റെ കീ​ശ​യി​ലി​ട്ടു. ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് അവൾ കു​നി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി അതു കാണും; എന്നി​ട്ടു് അവൾ ആ നല്ല മനു​ഷ്യ​നെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണും. ദയാ​ലു​വായ ഈശ്വ​ര​ന്റെ അടു​ത്താ​ണു് താൻ എന്ന​പോ​ലെ അവൾ​ക്ക് എന്തോ ഒന്നു തോ​ന്നി.