നമ്മൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ മറു​പു​റം കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞു എന്നു പറ​യ​ട്ടെ; സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ ഏറ്റ​വും നി​ഷ്പ്ര​യാ​സ​മാം​വി​ധം സം​ഭ​വി​ച്ചു.

ഫൻ​തീ​ന്റെ കി​ട​ക്ക​യ്ക്ക​രി​കിൽ​വെ​ച്ചു ഴാവേർ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോയ ആ ദി​വ​സം​ത​ന്നെ വൈ​കു​ന്നേ​രം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ കാ​രാ​ഗൃ​ഹ​ത്തിൽ നി​ന്നു ചാ​ടി​യ​പ്പോൾ, അയാൾ നേരെ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കാ​യി​രി​ക്ക​ണം പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വു​ക​യെ​ന്നു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ ഊഹി​ച്ചു. പാ​രി​സ്സു് ഒരു കൂ​റ്റൻ കടൽ​ച്ചു​ഴി​യാ​ണു്: അതിൽ സക​ല​വും ആണ്ടു​പോ​കു​ന്നു; കട​ലി​ന്റെ വയ​റ്റി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ, ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ ഈ വയ​റ്റി​നു​ള്ളിൽ സക​ല​വും കാ​ണാ​താ​യി​പ്പോ​കു​ന്നു. അവി​ടെ​യു​ള്ള ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​മെ​ന്ന​പോ​ലെ ഏവർ​ക്കും ഇത​റി​യാം. ഒരു ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ അവർ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു; ആളു​ക​ളെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഗു​ഹാ​ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ​ക്കും ഇത​റി​യാം; മറ്റെ​ല്ലാ​യി​ട​ത്തും തി​ര​ഞ്ഞു​കി​ട്ടാ​ത്ത​തി​നെ അവർ പി​ന്നെ പാ​രി​സ്സി​ലാ​ണു് നോ​ക്കുക. പണ്ട​ത്തെ എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മേയറെ അവർ അവി​ടെ​യ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു. അവ​രു​ടെ അന്വേ​ഷ​ണ​ങ്ങൾ​ക്കു വഴി​കാ​ട്ടു​വാൻ വേ​ണ്ടി ഴാവേർ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ വീ​ണ്ടും പി​ടി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഴാവേർ വളരെ പ്ര​ബ​ല​മായ സഹായം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ടു്; ആ ഘട്ട​ത്തിൽ ഴാവേർ കാ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ശ്ര​ദ്ധ​യും ഉത്സാ​ഹ​വും കോം​തു് ആം​ഗ്ലെ​യു​ടെ കീ​ഴി​ലു​ള്ള പൊ​ല്ലീ​സ്സു് സൈ​ന്യ​വ​കു​പ്പി​ന്റെ കാ​ര്യ​ദർ​ശി വി​ശേ​ഷി​ച്ചും എടു​ത്തു പറ​ഞ്ഞു. അത്ര​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഴാ​വേ​റി​ന്റെ ക്ഷേ​മ​കാം​ക്ഷി​യായ അദ്ദേ​ഹം പാ​രി​സ്സി​ലെ പൊ​ല്ലീ​സു് സൈ​ന്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ ഇൻ​സ്പെ​ക്ട​രേ​യും ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്തി. അവിടെ ഴാ​വേ​റെ​ക്കൊ​ണ്ടു പല​തി​ലും, ഇങ്ങ​നെ​യൊ​രു വി​ശേ​ഷ​ണം ഇവിടെ അസാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി തോ​ന്നി​യേ​ക്കാ​മെ​ങ്കി​ലും പറ​യ​ട്ടെ, മാ​ന്യ​ങ്ങ​ളായ പല പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളി​ലും പ്ര​യോ​ജ​ന​മു​ണ്ടാ​യി.

അയാൾ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ​പ്പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ക്കാ​താ​യി​രു​ന്നു—എപ്പോ​ഴും നാ​യാ​ട്ടി​നു നട​ക്കു​ന്ന നാ​യ്ക്ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ഇന്ന​ത്തെ ചെ​ന്നായ ഇന്ന​ല​ത്തെ ചെ​ന്നാ​യ​യു​ടെ കാ​ര്യം വി​സ്മ​രി​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്നു. ഒരി​ക്കൽ, 1823 ഡി​സം​ബർ മാ​സ​ത്തിൽ, ഒരു കാ​ല​ത്തും പത്രം വാ​യി​ക്കാ​റി​ല്ലാ​ത്ത അയാൾ ഒരു വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്രം വാ​യി​ച്ചു നോ​ക്കി; എന്നാൽ, എപ്പോ​ഴും രാ​ജ​ക​ക്ഷി​യാ​യി​രു​ന്ന ഴാ​വേ​റി​നു ‘ഭട​പ്ര​ധാ​നി​ക​ളു​ടെ രാ​ജാ​വു്’ ബാ​യോ​ണി​ലേ​ക്ക് എഴു​ന്ന​ള്ളി​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള വി​ശേ​ഷ​വി​വ​ര​ങ്ങൾ അറി​യ​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ​ക്കു രസം തോ​ന്നി​ച്ച ആ ഉപ​ന്യാ​സം വാ​യി​ച്ചു​ക​ഴി​യു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി, ഒരു പേർ, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് എന്ന ഒരു പേർ, അയാ​ളു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യെ ആ കട​ലാ​സ്സി​ന്റെ അറ്റ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​കർ​ഷി​ച്ചു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് മരി​ച്ചു​പോ​യി എന്നാ​ണു് ആ പത്രം രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്ന​തു്; വിവരം തി​ക​ച്ചും പരി​പൂർ​ണ​മാ​യി പ്ര​സ്താ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് ഴാ​വേ​റി​നു് അതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് സം​ശ​യ​മൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അയാൾ ഇങ്ങ​നെ​യൊ​ന്ന​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ക​മാ​ത്രം ചെ​യ്തു; ‘അതൊരു നല്ല വർ​ത്ത​മാ​ന​മാ​ണു്.’ അയാൾ ആ പത്രം വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞു; പി​ന്നെ അതി​നെ​പ്പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ച്ചി​ല്ല.

കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ സാ​ങ്ങെ​ത്വാ​യി​ലെ പൊ​ല്ലീ​സ്സിൽ​നി​ന്നു പാ​രി​സ്സി​ലെ പൊ​ല്ലീ​സ്സി​നു് ഒരു വി​വ​ര​ക്കു​റി​പ്പു കി​ട്ടി; അതു് അസാ​ധാ​ര​ണ​മായ നി​ല​യിൽ മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യിൽ​നി​ന്നു് ഒരു കു​ട്ടി​യെ കട്ടു​കൊ​ണ്ടു​പോ​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി​യാ​യി​രു​ന്നു. ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ള്ള ഒരു ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​ര​ന്റെ പക്കൽ അമ്മ ഏല്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തി​രു​ന്ന ഒരു ഏഴെ​ട്ടു വയ​സ്സു​ള്ള കു​ട്ടി​യെ ഒര​പ​രി​ചി​തൻ കട്ടു​കൊ​ണ്ടു​പോ​യി എന്നാ​ണു് സം​ഭ​വ​ക്കു​റി​പ്പു്. ആ കു​ട്ടി​യു​ടെ പേർ കൊ​സെ​ത്തു് എന്നും, ആസ്പ​ത്രി​യിൽ​ക്കി​ട​ന്ന്—എങ്ങ​നെ എന്നോ എപ്പോ​ഴെ​ന്നൊ അറി​വി​ല്ല മരി​ച്ചു​പോയ അമ്മ​യു​ടെ പേർ ഫൻതീൻ എന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഈ വി​വ​ര​ക്കു​റി​പ്പു ഴാ​വേ​റി​ന്റെ കൈ​യി​ലെ​ത്തി; അത​യാ​ളു​ടെ തല​യ്ക്കു പി​ടി​ച്ചു.

ഫൻതീൻ എന്ന പേർ അയാൾ​ക്കു നല്ല​വ​ണ്ണ​മ​റി​യാം. അവ​ളു​ടെ കു​ട്ടി​യെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ​വേ​ണ്ടി മൂ​ന്നു ദി​വ​സ​ത്തെ അവധി തരാൻ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അയാളെ ഒരു ദിവസം പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​പ്പി​ച്ച​തു് അയാൾ​ക്കോർ​മ​വ​ന്നു. മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യി​ലേ​ക്കു പോവാൻ വണ്ടി​യിൽ കയ​റു​മ്പോ​ളാ​ണു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ പാ​രി​സ്സിൽ​വെ​ച്ചു പി​ടി​ക്ക​യു​ണ്ടാ​യ​തെ​ന്നും അയാൾ ഓർ​മി​ച്ചു. അയാൾ രണ്ടാ​മ​ത്തെ​ത്ത​വ​ണ​യാ​ണു് ആ വണ്ടി​യിൽ കയ​റു​ന്ന​തെ​ന്നും, തലേ ദിവസം ആ ഗ്രാ​മ​ത്തിൽ അയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ അയാൾ സഞ്ച​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നും—അയാളെ ആ ഗ്രാ​മ​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് ആരും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല—ചില അട​യാ​ള​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു ഴാ​വേർ​ക്കൂ​ഹി​ക്കാൻ സം​ഗ​തി​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. ആ മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യിൽ എന്തു കാ​ണി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ യാത്ര? അതൂ​ഹി​ക്കാൻ​കൂ​ടി വയ്യാ. ഴാ​വേർ​ക്ക് ഇപ്പോൾ അതു മന​സ്സി​ലാ​യി. ഫൻ​തീ​ന്റെ മകൾ അവി​ടെ​യാ​ണു്. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അവളെ തി​ര​യു​വാ​നാ​ണു് അങ്ങോ​ട്ടു പോ​യി​രു​ന്ന​തു്. ഇപ്പോൾ ആ കു​ട്ടി​യെ ആരോ ഒരാൾ കട്ടു​കൊ​ണ്ടു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ആ ആരോ ഒരാൾ ആരാ​യി​രി​ക്കും? അതു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​യി​രി​ക്കു​മോ? എന്നാൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് മരി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു​വ​ല്ലോ. ഴാവേർ ആരോ​ടും ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തെ വണ്ടി​പ്പേ​ട്ട​യിൽ​ച്ചെ​ന്നു് ഒരു വണ്ടി പി​ടി​ച്ചു മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യി​ലേ​ക്ക് ഒരു യാത്ര ചെ​യ്തു.

അവിടെ ചെ​ന്നാൽ ആ കാ​ര്യ​ത്തിൽ പലേ തെ​ളി​വു​ണ്ടാ​വു​മെ​ന്നാ​ണു് അയാൾ കരു​തി​യ​തു്; അവിടെ കണ്ട​തു് ഒട്ടും തെ​ളി​വ​ല്ല. അത്യ​ധി​കം മങ്ങ​ലാ​ണു്.

ആദ്യം കു​റ​ച്ചു​ദി​വ​സം തെ​നാർ​ദി​യെർ​മാർ ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ച് എപ്പോ​ഴും ഓരോ​ന്നു പു​ല​മ്പു​ക​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യു​ടെ അന്തർ​ദ്ധാ​നം ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും ഒരൊ​ച്ച​പ്പാ​ടു​ണ്ടാ​ക്കി. അയാൾ ആ കഥ​യെ​പ്പ​റ്റി പല പാ​ഠ​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളും ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ സമ്പാ​ദി​ച്ചു; എല്ലാം കു​ട്ടി​യെ തട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യി എന്ന​തി​ലാ​ണു് അവ​സാ​നി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു്. അതിൽ​നി​ന്നാ​യി​രു​ന്നു പൊ​ല്ലീ​സു് വി​വ​ര​ക്കു​റി​പ്പു്. പക്ഷേ, ആദ്യ​ത്തെ ക്ഷോ​ഭം ഒന്ന​വ​സാ​നി​ച്ച​പ്പോൾ, തെ​നാർ​ദി​യെർ, തന്റെ അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ സഹ​ജ​ജ്ഞാ​നം​കൊ​ണ്ടു; ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടി​നെ ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ വി​ളി​ച്ചു​ണർ​ത്തു​ന്ന​തു് ഒരി​ക്ക​ലും നന്നാ​യി​രി​ക്കി​ല്ലെ​ന്നും, കൊ​സെ​ത്തി​നെ ആരോ തട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യി എന്നു​ള്ള ആക്ഷേ​പം ഒരു സമയം ഒന്നാ​മ​താ​യി തന്റെ മേൽ​ത്ത​ന്നെ വന്നു​വീ​ണേ​ക്കു​മെ​ന്നും, എന്ന​ല്ല നീ​തി​ന്യാ​യ​ത്തി​ന്റെ തി​ള​ങ്ങു​ന്ന നോ​ട്ടം അതോ​ടു​കൂ​ടി തന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച പല ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ സം​ഗ​തി​ക​ളി​ലും വ്യാ​പി​ച്ചു​പോ​വു​മെ​ന്നും വളരെ വേ​ഗ​ത്തിൽ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി. വെ​ളി​ച്ചം മുൻ​പിൽ വരു​ന്ന​താ​ണ​ല്ലോ ഊമ​ന്മാർ​ക്കു തീരെ അപ്രി​യ​മായ കാ​ര്യം. പി​ന്നെ ഒന്നാ​മ​താ​യി, അയാൾ മേ​ടി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ആയി​ര​ത്ത​ഞ്ഞൂ​റു ഫ്രാ​ങ്കി​ന്റെ കാ​ര്യം​കൊ​ണ്ടു് എന്തു ചെ​യ്യും? അയാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഒരു തി​രി​ച്ചിൽ തി​രി​ഞ്ഞു. ഭാ​ര്യ​യു​ടെ വായിൽ തുണി കു​ത്തി​ത്തി​രു​കി, കു​ട്ടി​യെ കട്ടു​പോ​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി കേ​ട്ടാൽ അത്ഭു​തം ഭാ​വി​ക്കു​ക​യാ​യി. അയാൾ​ക്ക് അതി​നെ​പ്പ​റ്റി യാ​തൊ​ന്നും അറി​വി​ല്ല; ആ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട കൊ​ച്ചു​കു​ട്ടി​യെ അത്ര​യും വേ​ഗ​ത്തിൽ ‘കൈ​യിൽ​നി​ന്നു വാ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോയ’ തി​നെ​പ്പ​റ്റി നി​ശ്ച​യ​മാ​യും കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സ​മൊ​ക്കെ പി​റു​പി​റു​ത്തു; വാ​ത്സ​ല്യം കാരണം രണ്ടു​മൂ​ന്നു ദി​വ​സം​കൂ​ടി അവളെ അവിടെ താ​മ​സി​പ്പി​ച്ചാൽ​ക്കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നു് അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ, അവ​ളു​ടെ ‘മു​ത്ത​ച്ഛൻ’ മര്യാ​ദ​യ്ക്കു വന്നു ചോ​ദി​ച്ചാൽ​പി​ന്നെ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല​ല്ലോ. ‘മു​ത്ത​ച്ഛൻ’ എന്നു് അയാൾ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു; അതിനു നല്ല ഫല​വു​മു​ണ്ടാ​യി, മോ​ങ്ങ് ഫെർ​മി​യെ​യിൽ​ച്ചെ​ന്ന​പ്പോൾ ഴാ​വേർ​ക്കു കി​ട്ടിയ വർ​ത്ത​മാ​നം ഇതാ​യി​രു​ന്നു. മു​ത്ത​ച്ഛൻ ചെ​ന്നു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ മറ​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞു. എന്താ​യി​ട്ടും, ആഴ​മ​ള​ക്കു​ന്ന ഇയ്യ​ക്ക​ട്ടി​കൾ എന്ന​പോ​ലെ, ചില ചോ​ദ്യ​ങ്ങൾ ഴാവേർ പി​ന്നേ​യും തെ​നാർ​ദി​യെ​രു​ടെ കഥ​യ്ക്കു​ള്ളിൽ ഇട്ടു​നോ​ക്കി. ‘ആ മു​ത്ത​ച്ഛൻ ആരാ​യി​രു​ന്നു? അയാ​ളു​ടെ പേ​രെ​ന്താ​ണു്?’

തെ​നാർ​ദി​യെർ നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​മാ​യി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘അദ്ദേ​ഹം ഒരു സമ്പ​ന്ന​നായ കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​നാ​ണു്. യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്രം ഞാൻ കണ്ടു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പേർ മൊ​സ്സ്യു ഗിയോം ലാംബർ എന്നാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.’

ലാംബർ എന്ന പേർ മാ​ന്യ​വും സക​ല​സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളും തീർ​ത്തു​ക​ള​യു​ന്ന​തു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു കേ​ട്ടു ഴാവേർ നേരെ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി.

‘ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് നി​ശ്ച​യ​മാ​യും മരി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ഞാൻ ഒരു പൊ​ണ്ണ​നാ​ണു​താ​നും.’

ഈ ചരി​ത്രം അയാൾ വീ​ണ്ടും മറ​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. അങ്ങ​നെ​യി​രി​യ്ക്കെ, 1824-ൽ, മാർ​ച്ച് മാ​സ​ത്തിൽ, സാ​ങ്ങ്മെ​ദാർ​പ​ള്ളി​യു​ടെ ഇട​വ​ക​യിൽ താ​മ​സി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​മ​നു​ഷ്യ​നെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ​ക്കു കേൾ​ക്കാ​നി​ട​യാ​യി; ‘ധർമം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന യാചകൻ’ എന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ മറ്റൊ​രു പേർ. ഈ ആൾ മു​ത​ല്ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ന്നാ​ണ് കഥ; പേർ ആർ​ക്കും ശരി​യാ​യി​ട്ട​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; അയാ​ളു​ടെ കൂടെ എട്ടു വയ​സ്സു​ള്ള ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി മാ​ത്ര​മേ താ​മ​സ​മു​ള്ളൂ; താൻ മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യിൽ​നി​ന്നാ​ണു് അങ്ങോ​ട്ടു വന്ന​തെ​ന്ന​ല്ലാ​തെ, മറ്റു യാ​തൊ​രു വി​വ​ര​വും അവൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ! ആ പേ​രു​ണ്ടു് എപ്പോ​ഴും; അതു കേ​ട്ട​പ്പോൾ ഴാ​വേ​റു​ടെ ചെവി പി​ന്നേ​യും എടു​ത്തു​പി​ടി​ച്ചു. പണ്ടു പട്ടാ​ള​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്ന ഒരു വൃ​ദ്ധ​യാ​ച​ക​ന്റെ വേഷം കെ​ട്ടിയ ഒരു പൊ​ല്ലീ​സ്സൊ​റ്റു​കാ​രൻ ചില വി​വ​ര​ങ്ങൾ​കൂ​ടി കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. ഈ മു​ത​ല്ക്കാ​രൻ ബഹു നാ​ണം​കു​ണു​ങ്ങി​യാ​ണു്. രാ​ത്രി​യ​ല്ലാ​തെ ഒരി​ക്ക​ലും പു​റ​ത്തേ​ക്കു വരി​ല്ല; ചി​ല​പ്പോൾ സാ​ധു​ക്ക​ളോ​ടു വല്ല​തും പറ​യു​ന്ന​ത​ല്ലാ​തെ, ഒരാ​ളോ​ടും സം​സാ​രി​ക്കി​ല്ല; ആർ​ക്കും അടു​ത്തു​ചെ​ല്ലു​വാൻ അയാൾ ഇടം​കൊ​ടു​ക്ക​യു​മി​ല്ല. കണ്ടാൽ വല്ലാ​ത്ത ഒരു പഴയ മഞ്ഞ​ച്ച കു​പ്പാ​യ​മാ​ണു് അയാൾ ധരി​ക്കാ​റു്; അതിൽ നി​റ​ച്ചും നോ​ട്ടു​കൾ പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു്, ആ കു​പ്പാ​യ​ത്തി​നു് ഒരു​പ​ടി ലക്ഷം വില വീഴും. ഇതു ഴാ​വേ​റു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യെ ദൃ​ഢ​മാ​യാ​കർ​ഷി​ച്ചു. ഈ അസാ​ധാ​ര​ണ​മ​നു​ഷ്യ​നെ, അയാളെ ഭയ​പ്പെ​ടു​ത്താ​തെ, ഒന്നു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാൻ​വേ​ണ്ടി, ആ പൊ​ല്ലീ​സ്സൊ​റ്റു​കാ​ര​ന്റെ കു​പ്പാ​യം ഴാവേർ കടം വാ​ങ്ങി; ആ വയ​സ്സ​നൊ​റ്റു​കാ​രൻ എല്ലാ ദി​വ​സ​വും വൈ​കു​ന്നേ​രം ചെ​ന്നു​കൂ​ടാ​റു​ള്ള സ്ഥ​ല​ത്തു് ഓരോ ഈശ്വ​ര​പ്രാർ​ഥ​ന​കൾ മൂ​ക്കി​ലൂ​ടെ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു ചെ​ന്നു​കൂ​ടി.

‘ആ സം​ശ​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ആൾ’ പതി​വു​പോ​ലെ വേ​ഷ​പ്ര​ച്ഛ​ന്ന​നായ ഴാ​വേ​റു​ടെ അടു​ത്തു ശരി​യ്ക്കെ​ത്തി, കൈയിൽ ധർമം വെ​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ആ സമ​യ​ത്തു ഴാവേർ തല പൊ​ന്തി​ച്ചു​നോ​ക്കി; ഴാ​വേ​റാ​ണെ​ന്നു കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ ഴാ​ങ്ങി​ന്നു​ണ്ടായ പരി​ഭ്ര​മം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഴാ​വേർ​ക്കു​ണ്ടാ​യ​തി​നു സമ​മാ​യി​രു​ന്നു.

എങ്കി​ലും, ഇരു​ട്ടു് അയാളെ അന്ധാ​ളി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കാം; ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ മരണം ഭര​ണാ​ധി​കാ​ര​രേ​ഖ​യി​ലു​ള്ള​താ​ണു്; ഴാ​വേർ​ക്കു വളരെ ഗൗ​ര​വ​പ്പെ​ട്ട സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി; കാ​ര്യ​ത്തി​നു കണി​ശ​മു​ള്ളാ​ളായ ഴാവേർ ഒരി​ക്ക​ലും സം​ശ​യി​ച്ചി​ട്ടു് ഒരു​വ​ന്റെ കഴു​ത്തിൽ പി​ടി​കൂ​ടു​ക​യി​ല്ല.

ഴാവേർ ആ കണ്ടാ​ളു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ ഗോർ​ബോ​ഭ​വ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു; ആ വൃ​ദ്ധ​യു​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി—അതു വലിയ പ്ര​യാ​സ​മു​ള്ള കാ​ര്യ​മ​ല്ല. കു​പ്പാ​യ​ത്തി​ന്റെ ഉള്ളിൽ ഒരു​പ​ടി ലക്ഷം ഒതു​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു് ആ വൃദ്ധ ഒന്നു​കൂ​ടി ഉറ​പ്പി​ച്ചു. ആയിരം ഫ്രാ​ങ്ക് നോ​ട്ടി​ന്റെ കാ​ര്യം അയാൾ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. അവൾ അതു കണ്ടു! അവൾ അതെ​ടു​ത്തു​നോ​ക്കി! ഴാവേർ ഒരു മുറി വാ​ട​ക​യ്ക്കു വാ​ങ്ങി; അന്നു രാ​ത്രി അതിൽ പാർ​പ്പാ​ക്കി. ആ നി​ഗൂ​ഢ​നി​വാ​സി​യു​ടെ വാ​തി​ല്ക്കൽ ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ ഒച്ച കേ​ട്ടേ​യ്ക്കാ​മെ​ന്നു കരുതി അയാൾ ചെ​വി​യോർ​ത്തു നി​ന്നു; പക്ഷേ, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് താ​ക്കോൽ​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ വെ​ളി​ച്ചം കണ്ടു; മി​ണ്ടാ​തെ​യി​രു​ന്നു് ഒറ്റു​കാ​ര​നെ തോ​ല്പി​ച്ചു.

പി​റ്റേ ദിവസം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചു​വ​ടൊ​ഴി​ച്ചു; പക്ഷേ, അഞ്ചു ഫ്രാ​ങ്ക് നാ​ണ്യം വീണ ശബ്ദം ആ വൃദ്ധ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു; നാ​ണ്യ​ത്തി​ന്റെ കി​ലു​ക്കം​കേ​ട്ട ഉടനെ, അയാൾ പോ​കാ​നു​ള്ള പു​റ​പ്പാ​ടാ​യി​രി​ക്കാം എന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു; ഴാ​വേ​റോ​ടു വിവരം ചെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു. രാ​ത്രി, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പു​റ​ത്തു കട​ന്ന​പ്പോൾ, രണ്ടു കൂ​ട്ടു​കാ​രോ​ടു​കൂ​ടി ഴാവേർ നട​ക്കാ​വി​ലെ മര​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നു പി​ന്നിൽ കാവൽ നി​ന്നി​രു​ന്നു.

ഴാവേർ പൊ​ല്ലീ​സു് സ്റ്റേ​ഷ​നിൽ​ച്ചെ​ന്നു തു​ണ​യ്ക്ക് ആളെ കൂ​ട്ടി; പക്ഷേ, അയാൾ പി​ടി​ക്കാ​നു​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്നാ​ളു​ടെ പേർ പറ​ഞ്ഞി​ല്ല. അതയാൾ സ്വ​ന്തം കാ​ര്യ​മാ​ക്കി വെ​ച്ചു; അതിനു മൂ​ന്നു കാ​ര​ണ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ഒന്നാ​മ​തു്, അല്പം ഒരു നോ​ട്ട​ക്കു​റ​വു പറ്റി​യാൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കൈ​യിൽ​നി​ന്നു പോവും; പി​ന്നെ, പണ്ടേ തടവിൽ കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​വ​നും അവി​ടെ​നി​ന്നു ചാ​ടി​പ്പോ​യി മരി​ച്ചു എന്നു പ്ര​സി​ദ്ധ​നും, ഏറ്റ​വും പേ​ടി​യ്ക്കേ​ണ്ട ദുർ​മാർ​ഗി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി എണ്ണ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​നു​മായ ഒരു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ പി​ടി​ക്കു​ന്ന കാ​ര്യം ഒരു പുതിയ ആൾ​ക്കേ​ല്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​തെ തന്നെ​പ്പോ​ലെ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​ദ്യോ​ഗ​ത്തിൽ പഴ​ക്ക​മു​ള്ള​വർ തന്നെ തീർ​ച്ച​യാ​യും കൈയിൽ വെ​ക്കാൻ മാ​ത്രം പോന്ന വി​ല​പ്പെ​ട്ട ഒന്നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് തന്റെ തട​വു​പു​ള്ളി തന്റെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു പോ​യ്പോ​യെ​ങ്കി​ലോ എന്നു് അയാൾ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു; എന്ന​ല്ല, ഒടു​വിൽ, ഴാവേർ ഒരു കലാ​കു​ശ​ല​നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു്, ഈ വക അപൂർ​വ​സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളിൽ​ച്ചെ​ന്നു തല​യി​ടു​വാൻ അയാൾ​ക്ക് ഒരു വാ​സ​ന​യു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മുൻ​കൂ​ട്ടി​ത്ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞു​ന​ട​ന്നു കാ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ പുതുമ കള​ഞ്ഞ് നി​റം​മ​ങ്ങിയ വി​ജ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ മേൽ അയാൾ​ക്കു ബഹു വെ​റു​പ്പാ​ണു്. ഇരു​ട്ട​ത്തു വെ​ച്ചു തന്റെ അത്ഭു​ത​കൃ​ത്യം ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി, ഒടു​വിൽ പെ​ട്ടെ​ന്നു മൂ​ടു​പ​ടം നീ​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അയാൾ​ക്കി​ഷ്ടം.

ഴാവേർ മര​ത്തിൽ​നി​ന്നു മര​ത്തി​ലേ​ക്കും തെ​രു​മൂ​ല​യിൽ​നി​ന്നു തെ​രു​മൂ​ല​യി​ലെ​ക്കു​മാ​യി വി​ടാ​തെ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു. ഒരു നി​മി​ഷ​മെ​ങ്കി​ലും അയാളെ കണ്ണിൽ​നി​ന്നു മറ​യു​വാൻ ഇൻ​സ്പെ​ക്ടർ സമ്മ​തി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; യാ​തൊ​ന്നും ഭയ​പ്പെ​ടാ​നി​ല്ലെ​ന്നു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു തി​ക​ച്ചും ധൈ​ര്യം തോ​ന്നിയ സമ​യ​ത്തു​കൂ​ടി, ഴാ​വേ​റു​ടെ നോ​ട്ടം അയാ​ളിൽ പതി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. എന്തു​കൊ​ണ്ടു് ഴാവേർ കട​ന്നു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു കയ്യാ​മം വെ​ച്ചി​ല്ല? അയാ​ളു​ടെ സംശയം തീർ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.

ആ കാ​ല​ത്തു പൊ​ല്ലീ​സ്സി​നു യഥേ​ഷ്ടം എന്തും​ത​ന്നെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാൻ വയ്യാ​യി​രു​ന്നു എന്നോർ​മി​ക്ക​ണം. സ്വ​ത​ന്ത്ര​നായ പത്ര​ലോ​കം അതിനെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ച്ചി​രു​ന്നു; കഥ​യി​ല്ലാ​തെ ചെയ്ത പി​ടു​ത്ത​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്ര​ങ്ങൾ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ച ആക്ഷേ​പം ആസ്ഥാ​ന​സ്ഥ​ലം​വ​രെ മാ​റ്റൊ​ലി​ക്കൊ​ള്ളു​ക​യും പൊ​ല്ലീ​സു് സൈ​ന്യ​വ​കു​പ്പി​നെ വി​റ​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ തടയുക എന്ന​തു് അന്നു വളരെ ഗൗ​ര​വ​മു​ള്ള ഒന്നാ​യി​രു​ന്നു. പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ​ക്ക് അബ​ദ്ധം പറ്റി​യെ​ങ്കി​ലോ എന്നു ഭയ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ അവ​രി​ലാ​ണു് കു​റ്റം ചു​മ​ത്തുക; അബ​ദ്ധം പറ്റി​പ്പോ​യാൽ പണി ദൂ​രെ​ത്തെ​റി​ക്കും. ഇരു​പ​തു പത്ര​ങ്ങ​ളിൽ എടു​ത്തെ​ടു​ത്തു ചേർ​ത്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ഈ ഒരു ചെറിയ വർ​ത്ത​മാ​ന​ക്കു​റി​പ്പു് പാ​രി​സ്സിൽ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്തേ​ക്കാ​വു​ന്ന ബഹളം വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്കൂ​ഹി​ക്കാം;

‘ഇന്ന​ലെ എട്ടു വയ​സ്സു പ്രാ​യ​മു​ള്ള ഒരു കു​ട്ടി​യോ​ടു​കൂ​ടി നട​ന്നി​രു​ന്ന ഒരു വയ​സ്സൻ മു​ത്ത​ച്ഛ​നെ, നര​ച്ച് തല​മു​ടി​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു ധന​വാ​നായ മാ​ന്യ​നെ, തട​വിൽ​നി​ന്നു ചാ​ടി​പ്പോ​യ​വ​നെ​ന്ന​നി​ല​യിൽ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ പി​ടി​ച്ചു സ്റ്റേ​ഷ​നിൽ കൊ​ണ്ടു​പോ​യാ​ക്കി.’

ഇതിനു പുറമെ, ഴാ​വേർ​ക്ക് സ്വ​ന്ത​മാ​യി ചില ശങ്ക​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പൊ​ല്ലീ​സു് മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ ശാ​സ​ന​കൾ​ക്കു പുറമെ അയാൾ​ക്കു സ്വ​ന്തം മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടെ ശാ​സ​ന​ക​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ സം​ശ​യി​ച്ചു.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അയാൾ നി​ല്ക്കു​ന്ന​തി​ന്നെ​തി​രാ​യി ഇരു​ട്ടി​ലൂ​ടെ നട​ന്നു.

ദുഃഖം, അസ്വാ​സ്ഥ്യം, ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ, ഉന്മേ​ഷ​മി​ല്ലാ​യ്മ, രാ​ത്രി​യിൽ വീ​ടു​വി​ട്ടു പാ​ഞ്ഞു പാ​രി​സ്സിൽ എവി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും ചെ​ന്നു തനി​ക്കും കൊ​സെ​ത്തി​നും ഒരു താൽ​ക്കാ​ലി​ക​ര​ക്ഷ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​വ​ന്ന ഈ പു​തു​ക​ഷ്ട​പ്പാ​ടു്, കു​ട്ടി​യു​ടെ നട​ത്ത​ത്തി​നൊ​പ്പി​ച്ചു തന്റേ​തും മന്ദി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​ത്—ഇതെ​ല്ലാം​കൂ​ടി, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ സാ​ധാ​ര​ണ​ന​ട​ത്തി​നു്, അറി​യാ​തെ​ത​ന്നെ, ഒരു മാ​റ്റം വരു​ത്തി. ഴാ​വേ​റാ​യി അവ​ത​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള പൊ​ല്ലീ​സ്സി​നു​പോ​ലും തെ​റ്റൂ പറ്റി​പ്പോ​കു​മാ​റ്—വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ അതു​ണ്ടാ​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു​വ​ല്ലോ—അയാ​ളു​ടെ മട്ടിൽ ഒരു വാർ​ദ്ധ​ക്യ​ത്തെ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു. നല്ല​വ​ണ്ണം അടു​ത്തു ചെ​ല്ലു​വാൻ സാ​ധി​ക്കാ​യ്ക, ഒര​ധ്യാ​പ​ക​ന്റേ​തായ അയാ​ളു​ടെ വസ്ത്ര​ധാ​ര​ണം, അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ഒരു മു​ത്ത​ച്ഛ​നെ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത തെ​നാർ​ദി​യെ​രു​ടെ വാ​മൊ​ഴി, പി​ന്നെ തട​വു​കാ​ല​ത്തു മരി​ച്ചു പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നു​ള്ള വിശ്വാസം-​ഇവയെല്ലാം ഴാ​വേ​റു​ടെ മന​സ്സിൽ തി​ങ്ങി​ക്കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന സം​ശ​യ​ത്തി​നു പി​ന്നേ​യും കനം​പി​ടി​പ്പി​ച്ചു.

അയാ​ളോ​ടു പെ​ട്ട​ന്നു ചെ​ന്നു യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്രം കാ​ട്ടി​ത്ത​രാൻ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടാ​ലോ എന്നു് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം ഴാവേർ ആലോ​ചി​ച്ചു; പക്ഷേ, ആ മനു​ഷ്യൻ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, സ്വ​ന്തം വര​വു​കൊ​ണ്ടു കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്ന ഒരു നല്ല മര്യാ​ദ​ക്കാ​രൻ കി​ഴ​വ​ന​ല്ല അയാൾ എന്നി​രു​ന്നാ​ലും, ഒരു സമയം അയാൾ പാ​രി​സ്സി​ലെ നി​ഗൂ​ഢ​മായ ദു​ഷ്കർ​മ​വ​ല​ക്കെ​ട്ടിൽ തി​ക​ച്ചും സാ​മർ​ഥ്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യും, കട​ന്നു പെ​രു​മാ​റു​ന്ന ഏതോ ഒരു നേ​രം​പോ​ക്കു​കാ​രൻ തെ​മ്മാ​ടി​യാ​ണെ​ന്നു വരാം—അതേ, മറ്റു സാ​മർ​ഥ്യ​ങ്ങ​ളെ മറ​യ്ക്കു​വാൻ, ഒരു പഴയ സൂ​ത്ര​മാ​യി ധർമം കൊ​ടു​ത്തു​വ​രു​ന്ന ഏതോ അപ​ക​ട​സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ നേ​താ​വു്. അയാൾ​ക്ക് വി​ശ്വ​സ്ത​ന്മാ​രായ കൂ​ട്ടു​കാ​രും, ദുർ​ഘ​ട​സ​മ​യ​ത്തു ചെ​ന്ന​ഭ​യം പ്രാ​പി​ക്കാ​വു​ന്ന സഹാ​യ​ത്താ​വ​ള​ങ്ങ​ളും ഉണ്ടെ​ന്നു വരാം; അയാൾ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അങ്ങ​നെ ഒന്നി​ലൂ​ടെ രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു​ക​ള​യും. തെ​രു​വു​ക​ളി​ലൂ​ടെ എടു​ത്തി​രു​ന്ന ഈ പി​ന്മാ​റ​ലു​കൾ​കൊ​ണ്ടെ​ല്ലാം അയാൾ നല്ല മര്യാ​ദ​ക്കാ​ര​ന​ല്ലെ​ന്നു തെ​ളി​യു​ന്നു​ണ്ടു്. പെ​ട്ടെ​ന്നു കട​ന്നു് അയാളെ പി​ടി​കൂ​ടു​ന്ന​തു് സ്വർ​ണ​മു​ട്ട​യി​ടു​ന്ന പി​ട​ക്കോ​ഴി​യെ എല്ലാ സ്വർ​ണ​മു​ട്ട​ക​ളും ഒന്നാ​യി കി​ട്ടാൻ​വേ​ണ്ടി കൊ​ല്ലു​ക​യാ​ണു്. താ​മ​സി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​കാ​വു​ന്ന അസൗ​ക​ര്യ​മെ​ന്താ​ണു്? അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു ചാ​ടി​പ്പോ​വാൻ കഴി​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു ഴാ​വേർ​ക്ക് നല്ല ഉറ​പ്പു​ണ്ടു്.

ഇങ്ങ​നെ ഴാവേർ ആ അസാ​ധാ​ര​ണ​സ​ത്ത്വ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി സ്വയം ഒരു നൂറു ചോ​ദ്യം ചോ​ദി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു്, സാ​മാ​ന്യം പരി​ഭ്ര​മ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണു് ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു്.

ദ്യു ദു് പോ​ങ്ങ്ത്വാ​വിൽ വെ​ച്ചു കാ​ര്യം കുറെ കടന്ന നി​ല​യിൽ എത്തി​യ​തി​നു​ശേ​ഷ​മാ​ണു് അയാൾ-​ഒരു കള്ളു​ഷാ​പ്പിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടായ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​നു നാം നന്ദി പറയുക-​ഴാങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ ശരി​ക്കു കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​തു്.

കഠി​ന​മാ​യി ഞെ​ട്ടി​പ്പോ​കു​ന്ന രണ്ടു സത്ത്വ​ങ്ങ​ളാ​ണു് ലോ​ക​ത്തി​ലു​ള്ള​ത്—തന്റെ കു​ട്ടി​യെ വീ​ണ്ടു​കി​ട്ടു​ന്ന അമ്മ​യും, തന്റെ ഇര തി​രി​ച്ചു​കി​ട്ടു​ന്ന നരി​യും, ഴാവേർ ആ കഠി​ന​മായ ഞെ​ട്ടൽ ഞെ​ട്ടി.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ, ആ ഭയ​ങ്ക​ര​ത്ത​ട​വു​പു​ള്ളി​യെ, ശരി​ക്കു കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, തങ്ങൾ മൂ​ന്നു പേരേ ഉള്ളൂ എന്നു ഴാവേർ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു; അടു​ത്ത പൊ​ല്ലീ​സു് സ്റ്റേ​ഷ​നിൽ​ച്ചെ​ന്നു തു​ണ​ക്കാ​രെ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. മു​ള്ളു​ള്ള വടി കൈ​യി​ലെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു് ആളുകൾ കൈ​യു​റ​യി​ടു​ന്നു.

ഈ താ​മ​സ​വും കൂ​ട്ടു​കാ​രു​മാ​യാ​ലോ​ചി​ക്കാൻ റോ​ലാ​ങ്ങിൽ കു​റ​ച്ചു നേരം നി​ന്ന​തും കാരണം പി​ടി​വ​ള്ളി കൈ​യിൽ​നി​ന്നു് ഏതാ​ണ്ടു് വി​ട്ടു​പോ​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു. ഏതാ​യാ​ലും ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റേ​യും പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രു​ടേ​യും നടു​ക്ക് പുഴ വന്നു​പെ​ടു​മ​ല്ലോ എന്ന​യാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പരി​ഗ​ണി​ച്ചു. താൻ പോ​കു​ന്ന​തു് നേർ​വ​ഴി​ക്ക​ല്ലേ എന്ന​റി​യാൻ​വേ​ണ്ടി നാ​യാ​ട്ടു​നായ നി​ല​ത്തു മു​ക്ക​ടു​പ്പി​ച്ചു മണ​ത്തു​നോ​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അയാൾ തല​കു​നി​ച്ച് ആലോ​ചി​ച്ചു. തന്റെ സഹ​ജ​ജ്ഞാ​ന​ത്തി​നു​ള്ള ശക്തി​മ​ത്തായ ഋജു​ത്വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ഴാവേർ നേരെ ഓസ്തെർ​ലി​ത്സു് പാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കു നട​ന്നു. ‘ഒരു ചെറിയ പെൺ​കു​ട്ടി​യോ​ടു​കൂ​ടി ഒരാൾ ഇതിലേ പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടു​വോ?’ എന്നു ചു​ങ്കം പി​രി​വു​കാ​ര​നോ​ടു് ഒരു വാ​ക്കു ചോ​ദി​ച്ച​തിൽ​നി​ന്നു് അയാൾ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള വിവരം കൈ​യിൽ​ക്കി​ട്ടി. ‘ഞാൻ അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു രണ്ടു സൂ കൊ​ടു​പ്പി​ച്ചു.’ ചു​ങ്കം പി​രി​വു​കാ​രൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കൈ​പി​ടി​ച്ചു നട​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു പാ​ല​ത്തി​ന്റെ അപ്പു​റ​ത്തു വെ​ളി​ച്ച​മു​ള്ള കു​റ​ച്ചു സ്ഥലം കട​ക്കു​ന്ന​തു കാണാൻ പാ​ക​ത്തിൽ ഴാവേർ അവി​ടെ​യെ​ത്തി. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് സാ​ങ്ങ്താ​ന്ത്വാ​നി​ലേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന​തു് അയാൾ കണ്ടു; ഴാ​ങ്ങ്റോ സ്ഥ​ലം​കൊ​ണ്ടു താൻ ഒരു കെ​ണി​യു​ണ്ടാ​ക്കി​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു് അയാൾ ഓർ​മി​ച്ചു. റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂ​റിൽ​നി​ന്നു് ആകെ റ്യു പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വി​ലെ​ക്കു​ള്ള വഴി​മാ​ത്ര​മേ പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ഒരു പഴു​താ​യി​ട്ടു​ള്ളൂ. നാ​യാ​ട്ടു​കാർ പറ​യു​മ്പോ​ലെ പിൻ​പു​റ​ത്തെ മാ​ള​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അയാൾ നോ​ക്കി ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി! ആ ഒരു മാർഗം മാ​ത്രം ബാ​ക്കി​യു​ള്ള​തി​നെ നി​രോ​ധി​ക്കു​വാൻ ഒരാളെ മറ്റൊ​രു വഴി​ക്കു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ വി​ട്ടു. ആയു​ധ​ശാ​ല​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു​ന്ന ഒരു പാ​റാ​വു​പ​ട്ടാ​ളം തന്റെ അടു​ക്ക​ലൂ​ടെ കട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു​ക​ണ്ടു്, അയാൾ അവരെ വി​ളി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി കൂടെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്നു. ഈവക ശീ​ട്ടു​ക​ളി​ക​ളിൽ പട്ടാ​ള​ക്കാർ ‘ആസ്സു’ പോ​ലെ​യാ​ണു്. അത്ര​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, കാ​ട്ടു​പ​ന്നി​ക​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഒന്നാ​ന്ത​ര​ത്തെ കി​ട്ടു​ന്ന​തി​നു മൃ​ഗ​യാ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തേ​യും ധാ​രാ​ളം നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളേ​യും ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു​കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്നാ​ണു് സി​ദ്ധാ​ന്തം. ഈ കൂ​ട്ടി​ക്കെ​ട്ട​ലു​ക​ളെ​ല്ലാം ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി, വല​തു​പു​റ​ത്തു ഴാ​ങ്ങ്റോ ഇരു​ട്ടി​ട​വ​ഴി​യും, ഇട​ത്തു​വ​ശ​ത്തു തന്റെ ആളും, പി​ന്നിൽ താൻ​ത​ന്നെ​യും ഉള്ള​തി​ന്റെ ഇട​യിൽ​വെ​ച്ചു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് നി​ശ്ച​യ​മാ​യും കു​ടു​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു എന്നു​ള്ള ബോ​ധ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി; അയാൾ, ഴാവേർ, ഒരു കു​ത്തു പൊ​ടി​യെ​ടു​ത്തു വലി​ച്ചു.

അതു കഴി​ഞ്ഞു നാ​യാ​ട്ടു തു​ട​ങ്ങി; അയാൾ​ക്ക് അത്യാ​ഹ്ലാ​ദ​മ​യ​വും പൈ​ശാ​ചി​ക​വു​മായ ഒരു രസം തോ​ന്നി; തനി​ക്കു പി​ടി​ക്കേ​ണ്ട ആൾ എത്ര പോ​യാ​ലും കൈ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു്, എന്നാൽ ആ പി​ടി​കൂ​ടൽ പാ​ടു​ള്ളേ​ട​ത്തോ​ളം ദൂ​ര​ത്തേ​ക്കു നീ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​വാൻ ഒരു രസ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ആ മനു​ഷ്യൻ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. എങ്കി​ലും സ്വ​ത​ന്ത്ര​നാ​യി നട​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു സന്തോ​ഷി​ച്ച്, ഈച്ച​യെ ചി​റ​കി​ട്ട​ടി​ക്കാൻ അനു​വ​ദി​ക്കു​ന്ന എട്ടു​കാ​ലി​ക്കും എലിയെ ഓടാൻ വി​ടു​ന്ന പൂ​ച്ച​യ്ക്കു​മു​ള്ള ആ ഒരു രസ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ആ മനു​ഷ്യ​നെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു ‘നൊ​ട്ട​യി​ട്ടു കൊ​ണ്ടു ഴാവേർ അയാളെ മുൻ​പോ​ട്ടു നട​ന്നു​കൊൾ​വാൻ സമ്മ​തി​ച്ചു. ഗൃ​ധ്ര​ന​ഖ​ങ്ങൾ​ക്കും ഗൃ​ധ്ര​തു​ണ്ഡ​ങ്ങൾ​ക്കും രാ​ക്ഷ​സോ​ചി​ത​മായ ഒരു വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​ത്വ​മു​ണ്ട്—അവ​യു​ടെ ഇറു​ക്ക​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ളിൽ കു​ടു​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ ജന്തു​വി​ന്റെ സാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത അന​ക്ക​ങ്ങൾ. ഈ തൂ​ക്കി​ക്കൊ​ല്ലൽ എന്തു രസ​മു​ള്ള​താ​ണ്!

ഴാവേർ രസം അനു​ഭ​വി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ വല​യ്ക്കു​ള്ള കണ്ണി​ക​ളെ​ല്ലാം ശക്തി​യിൽ കെ​ട്ടി​യു​റ​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ജയി​ക്കു​മോ എന്ന​തിൽ അയാൾ​ക്കു സം​ശ​യം​ത​ന്നെ​യി​ല്ല; ഇനി ഒന്നേ ഒന്നു​മാ​ത്രം ചെയ്യാനുണ്ട്-​കൈ കൂ​ട്ടുക.

കൂടെ ആളു​ക​ളു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടു്, എത്ര​ത​ന്നെ ശക്ത​നും മി​ടു​ക്ക​നും നി​രാ​ശ​നു​മാ​ണു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് എന്നി​രു​ന്നാ​ലും, എതിർ​ത്തു​നി​ന്നേ​ക്കും എന്ന കാ​ര്യം ആലോ​ചി​ക്കു​ക​യേ വേ​ണ്ടാ.

ഴാവേർ, തെ​രു​വി​ലെ എല്ലാ മൂ​ല​ക​ളും, കള്ള​ന്മാ​രു​ടെ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​ക​ളാ​ണെ​ന്ന​പോ​ലെ, തട​വി​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടും തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടും പതു​ക്കെ മു​ന്നോ​ട്ടു നട​ന്നു.

എട്ടു​കാ​ലി വല​യു​ടെ നടു​വിൽ എത്തി​ച്ചേർ​ന്ന​പ്പോൾ ഈച്ച​യെ അവി​ടെ​യെ​ങ്ങും കാ​ണാ​നി​ല്ല.

അയാ​ളു​ടെ ശു​ണ്ഠി ആലോ​ചി​ച്ചാൽ മതി.

ദ്രു​മാ​വ്യൂ​റി​ലും പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വി​ലും താൻ നിർ​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള പാ​റാ​വു​കാ​ര​നെ അയാൾ വി​ചാ​ര​ണ​ചെ​യ്തു; നി​ന്ന​നി​ല​യിൽ​നി​ന്നു് ഒന്ന​ങ്ങു​ക​കൂ​ടി ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ആ മനു​ഷ്യൻ അതിലേ ആരും കട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടി​ല്ല.

ചില സമ​യ​ത്തു് കല​മാ​നി​നു തലയും കു​ള​മ്പു​ക​ളും ഇല്ലാ​താ​യി എന്നു​വ​രാം; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളു​ടെ ഒരു​കൂ​ട്ടം മു​ഴു​വൻ കാൽ​മ​ട​മ്പു തൊ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും, അതു രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു​ക​ള​യു​ന്നു; ആ ഘട്ട​ത്തിൽ പഴ​മ​ക്കാ​ര​നായ നാ​യാ​ട്ടു​കാർ​ക്കും​കൂ​ടി എന്താ​ണു് പറ​യേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. ദ്യു​വി​വി​യേ​യും ലി​ങ്ങി​വീ​ലും ദെ​പ്രെ​യും​കൂ​ടി മല​ച്ചു​നി​ല്ക്കും. ഇത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരാ​ശാ​ഭം​ഗ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടാ​ണു്, ആർ​ട്ട​ജ് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു​പോ​യ​ത്—അതു കല​മാ​ന​ല്ല, ഒരാ​ഭി​ചാ​ര​ക്കാ​ര​നാ​ണു്.’ അങ്ങ​നെ​യൊ​രു നി​ല​വി​ളി ഴാ​വേ​റി​നും നി​ല​വി​ളി​ക്കാൻ തോ​ന്നി.

അയാ​ളു​ടെ ആശാ​ഭം​ഗം നി​രാ​ശ​ത​യു​ടേ​യും ശു​ണ്ഠി​യു​ടേ​യും വക്ക​ത്തു് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്കു ചെ​ന്നു മു​ട്ടി​പ്പോ​യി.

റഷ്യ​യു​മാ​യു​ള്ള യു​ദ്ധ​ത്തിൽ നെ​പ്പോ​ളി​യ​ന്നു് അബ​ദ്ധം പി​ണ​ഞ്ഞു എന്നു​ള്ള​തും, ഇന്ത്യ​യിൽ​വെ​ച്ചു​ണ്ടായ യു​ദ്ധ​ത്തിൽ അല​ക്സാ​ണ്ടർ വി​ഡ്ഢി​ത്തം കാ​ണി​ച്ചു എന്ന​തും, ആഫ്രി​ക്ക​യിൽ​വെ​ച്ചു ചെയ്ത യു​ദ്ധ​ത്തിൽ സീസർ തെ​റ്റു പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചു എന്നു​ള്ള​തും, സി​തി​യ​യി​ലെ യു​ദ്ധ​ത്തിൽ സൈ​റ​സ്സി​നു [1] തെ​റ്റു പറ്റി എന്നു​ള്ള​തും തീർ​ച്ച​യാ​ണു്; ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങു​മാ​യു​ണ്ടായ ഈ പോ​രാ​ട്ട​ത്തിൽ ഴാ​വേർ​ക്കും വി​ഡ്ഢി​ത്തം പറ്റി. ആ തട​വു​പു​ള്ളി​യെ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ അമാ​ന്തി​ച്ച​തിൽ പക്ഷേ, അയാൾ​ക്കു തെ​റ്റി​പ്പോ​യി​രി​ക്കാം. ഒന്നാ​മ​ത്തെ നേ​ട്ടം​കൊ​ണ്ടു് തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു. ആ പഴയ ഭവ​ന​ത്തിൽ​വെ​ച്ചു നേരെ ചെ​ന്നു പി​ടി​ച്ചു കയ്യാ​മം വെ​ക്കാ​ത്ത​തിൽ അയാൾ​ക്കു തെ​റ്റി​പ്പോ​യി. റ്യു ദു് പോ​ങ്ങ്ത്വാ​യിൽ വെ​ച്ചു തി​ക​ച്ചും ആളെ അറി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ആ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ​ച്ചെ​ന്നു പി​ടി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​തു്, അയാൾ​ക്കു തെ​റ്റി. റോ​ലോ​ങ്ങിൽ​വെ​ച്ചു നല്ല ചന്ദ്രി​ക​യിൽ, കൂ​ട്ടു​കാ​രു​മാ​യി നി​ന്നാ​ലോ​ചി​ച്ച​തു് അയാ​ളു​ടെ പക്കൽ തെ​റ്റാ​ണു്. കൂ​ടി​യാ​ലോ​ചന നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ആവ​ശ്യം​ത​ന്നെ;

അറി​യു​ക​യും അഭി​പ്രാ​യം ചോ​ദി​ക്കാൻ അർ​ഹ​ത​യു​ള്ള നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളോ​ടു ചില ചോ​ദ്യം ചെ​യ്ക​യും നല്ല​തു​ത​ന്നെ; ചെ​ന്നാ​യ​യേ​യും തട​വു​പു​ള്ളി​യേ​യും പോലെ വൈ​ഷ​മ്യ​മു​ള്ള ജന്തു​ക്ക​ളെ നാ​യാ​ടു​മ്പോൾ നാ​യാ​ട്ടു​കാ​രൻ വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം മുൻ​ക​രു​ത​ലെ​ടു​ക്കാൻ നി​ല്ക്ക​രു​തു്. തന്റെ നാ​യ്ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലെ നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളെ എങ്ങെ​നെ​യെ​ല്ലാ​മാ​ണ് പി​ന്നാ​ലെ വി​ടേ​ണ്ട​തെ​ന്നു വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം ആലോ​ചി​ക്കാൻ നി​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് ചാ​ട്ടു​കു​ന്ത​ത്തി​ന്റെ പോ​ക്ക് ഇന്ന വഴി​യ്ക്കെ​ന്ന​റി​യി​ച്ച് അയാൾ ആ ജന്തു​വി​നെ ഓടി​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞു. എല്ലാ​റ്റി​നും പുറമേ ഓസ്തെർ​ലി​ത്സു് പാ​ല​ത്തി​ന്മേൽ​വെ​ച്ചു രണ്ടാ​മ​തും മണ​ത്ത​റി​ഞ്ഞ​തി​ന്നു​ശേ​ഷം, അത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു​വ​നെ ചൂ​ണ്ട​ലി​ന്റെ അറ്റ​ത്തി​ട്ടു കളി​പ്പി​ച്ചും​കൊ​ണ്ടു​നി​ന്ന ആ പി​ള്ളർ​ക​ളി അയാ​ളു​ടെ പക്കൽ തെ​റ്റു​ത​ന്നെ​യാ​ണു്. സ്വ​ത​വേ ഉള്ള​തി​ല​ധി​കം ശക്തി തനി​ക്കു​ണ്ടെ​ന്നു് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; ചു​ണ്ടെ​ലി​യും സിം​ഹ​വു​മാ​യു​ള്ള കളി കളി​ക്കാൻ തനി​ക്കു കഴി​യു​മെ​ന്നു് അയാൾ വി​ശ്വ​സി​ച്ചു. അതോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ, തു​ണ​ക്കാ​രെ കു​റെ​ക്കൂ​ടി വി​ളി​ച്ചു​കൂ​ട്ട​ണ​മെ​ന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​പ്പോൾ താൻ കൂ​റ​ച്ച​ധി​കം അശ​ക്ത​നാ​ണെ​ന്നും അയാൾ ഗണി​ച്ചു​പോ​യി. അപാ​യ​ക​ര​മായ മുൻ​ക​രു​തൽ, വി​ല​പി​ടി​ച്ച സമ​യ​ത്തെ പാഴാക്കാൻ-​ഴാവേർ ഈ എല്ലാ വി​ഡ്ഢി​ത്ത​ങ്ങ​ളും കാ​ണി​ച്ചു; എന്താ​യാ​ലും ലോ​ക​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള ഒറ്റു​കാ​രിൽ​വെ​ച്ച് അയാൾ ഏറ്റ​വും വലിയ സമർ​ഥ​നും തെ​റ്റു പറ്റാ​ത്ത​വ​നു​മാ​ണു​താ​നും. നാ​യാ​ട്ടു​ഭാ​ഷ​യിൽ പറ​യു​മ്പോൾ ഉരു അറി​യു​ന്ന നായ അയാ​ളാ​ണെ​ന്നു എത്ര തി​ക​ച്ചും പറയാം. പക്ഷേ, പരി​പൂർ​ണത ലോ​ക​ത്തിൽ എവി​ടെ​യു​ണ്ടു്?

മഹാ​ന്മാ​രായ യു​ദ്ധ​നി​പു​ണ​ന്മാർ​ക്ക് അവ​രു​ടെ കു​റ​വു​ക​ളു​ണ്ടു്.

ഏറ്റ​വും വലിയ വി​ഡ്ഢി​ത്ത​ങ്ങൾ പല​പ്പോ​ഴും, വണ്ണ​മേ​റിയ കയ​റു​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ, ഒരു​കൂ​ട്ടം ഇഴകൾ കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്ന​വ​യാ​യി​രി​ക്കും. കമ്പ​ക്ക​യ​റി​നെ നൂ​ലു​നൂ​ലാ​യി വേർ​പെ​ടു​ത്തുക, പ്ര​വർ​ത്ത​ക​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്ന ഉദ്ദേ​ശ്യ​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം വെ​വ്വേ​റെ​യെ​ടു​ക്കുക—എന്നാൽ ഒന്നു കഴി​ഞ്ഞ് ഒന്നാ​യി സക​ല​വും നി​ങ്ങൾ​ക്കു മു​റി​ക്കാം; നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്നു: ‘ആക​പ്പാ​ടെ ഇതേ ഇതി​ലു​ള്ളൂ!’ അവയെ മെ​ട​യുക, അവയെ കൂ​ട്ടി​പ്പി​രി​ക്കുക; വല്ലാ​ത്തൊ​ന്നാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. അതാ​ണു് കി​ഴ​ക്കു മാർ​ഷി​നും [2] പടി​ഞ്ഞാ​റു വാ​ല​ന്റി​നി​യ​നും [3] ഉള്ള​തി​ന്നു നടു​ക്കു​നി​ന്നു് സം​ശ​യി​ക്കു​ന്ന ആറ്റില; [4] അതാ​ണു് കാ​പ്പു​വ​യിൽ തങ്ങി​പ്പോയ ഹാ​നി​ബാൾ; [5] അതേ, ആർസി-​സർ-ഓബി [6] ഉറ​ങ്ങി​പ്പോയ ദാ​ന്തോ​വും അതു​ത​ന്നെ.

അതെ​ങ്ങ​നെ​യാ​യാ​ലും ആവ​ട്ടെ, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കൈ​യിൽ​നി​ന്നു പൊ​യ്പോ​യി എന്നു് കണ്ട​പ്പോൾ​ക്കൂ​ടി, ഴാവേർ പരി​ഭ്ര​മി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. ചാ​ടി​പ്പോയ തട​വു​പു​ള്ളി അധി​ക​ദൂ​രം പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള ഉറ​പ്പു​കൊ​ണ്ടു്, അയാൾ പാ​റാ​വു​കാ​രെ നിർ​ത്തി; കെ​ണി​ക​ളും കു​ടു​ക്കു​ക​ളും അവി​ട​വി​ടെ ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി; രാ​ത്രി മു​ഴു​വ​നും ആ വഴി​ക്ക് ആളെ നട​ത്തി. ഒന്നാ​മ​താ​യി അയാൾ കണ്ടെ​ത്തി​യ​തു് കയർ മു​റി​ച്ചെ​ടു​ത്ത തെ​രു​വു​വി​ള​ക്കി​ന്റെ തക​രാ​റാ​ണു്, ഒരു വി​ല​പി​ടി​ച്ച സംഗതി; എന്താ​യാ​ലും അത​യാ​ളെ വഴി​തെ​റ്റി​ച്ചു. അയാ​ളു​ടെ അന്വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അതു​കാ​ര​ണം ഴാ​ങ്ങ്റോ​വി​ന്നു നേർ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു. ആ ഇരു​ട്ടു​വ​ഴി​വ​ക്ക​ത്തു തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു മേ​ല്പോ​ട്ടു നിൽ​ക്കു​ന്ന സാ​മാ​ന്യം ചെറിയ മതി​ലു​ക​ളാ​ണു​ള്ള​തു്; ആ തോ​ട്ട​ങ്ങൾ​ക്ക​പ്പു​റ​ത്തെ​ല്ലാം അപാ​ര​ങ്ങ​ളായ തരി​ശു​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളും. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ആ വഴി​ക്കാ​യി​രി​ക്ക​ണം പാ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തു്. സം​ശ​യ​മി​ല്ല. വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഴാ​ങ്ങ്റോ​വി​ലൂ​ടെ അയാൾ കു​റ​ച്ച​ടി​കൂ​ടി മുൻ​പോ​ട്ടു പോ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അതിലേ താൻ ചെ​ല്ലു​ക​യും പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രാൽ പി​ടി​കൂ​ട​പ്പെ​ടു​ക​യും​ത​ന്നെ ചെ​യ്തേ​നേ. ഴാവേർ ഒരു സൂചി പോ​യാ​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ ആ തോ​ട്ട​ങ്ങൾ മു​ഴു​വ​നും അവ​യ്ക്ക​പ്പു​റ​ത്തു​ള്ള തരി​ശു​നി​ല​ങ്ങ​ളും, നട​ന്നു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

നേരം പു​ലർ​ന്ന​പ്പോൾ രണ്ടു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന കി​ങ്ക​ര​ന്മാ​രെ അന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​നേ​ല്പി​ച്ച്, ഒരു തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കാ​ര​നാൽ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പൊ​ല്ലീ​സ്സൊ​റ്റു​കാ​ര​നെ​പ്പോ​ലെ അയാൾ നാ​ണം​കെ​ട്ടു കച്ചേ​രി​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി.