വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും മേലാൽ കാ​ണാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും നോ​ക്കു​മ്പോൾ, ഇവിടെ ഒന്നു പറ​ഞ്ഞു​വെ​ക്കു​ന്ന​തു് ആവ​ശ്യ​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഈ ഗ്രന്ഥമെഴുതുമ്പോൾ-​സ്വന്തകാര്യത്തെപ്പറ്റി പറ​യേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​തിൽ വ്യ​സ​നി​ക്കു​ന്നു—വളരെ കൊ​ല്ല​ങ്ങ​ളാ​യി പാ​രി​സ്സിൽ​നി​ന്നു് വി​ട്ടി​രി​ക്ക​യാ​ണു്. അയാൾ പോ​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം പാ​രി​സ്സു് തീരെ മാ​റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു; ഒരു പുതിയ നഗരം ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അതു് അയാൾ​ക്കു പരി​ചി​ത​മ​ല്ല. പാ​രി​സ്സി​നെ അയാൾ ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു് പറ​യേ​ണ്ട ആവ​ശ്യ​മി​ല്ല; പാ​രി​സ്സാ​ണു് അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സി​ലു​ള്ള ജന്മ​ഭൂ​മി. പല ഭാ​ഗ​വും ഇടി​ച്ചു​ത​കർ​ക്കു​ക​യും മാ​റ്റി​പ്പ​ണി​യു​ക​യും കാരണം അയാ​ളു​ടെ ചെ​റു​പ്പ​ത്തി​ലെ പാ​രി​സ്സു്, ഇപ്പോൾ മുൻ​കാ​ല​ത്തെ ഒരു പാ​രി​സ്സാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇപ്പോ​ഴും ആ പാ​രി​സ്സു​ത​ന്നെ നി​ല​നി​ന്നു​വ​രു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നാ​ല​ത്തെ​പ്പോ​ലെ വാ​യ​ന​ക്കാ​രെ ഒരി​ട​ത്തേ​ക്കു കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യി, ‘ഇന്ന തെ​രു​വിൽ ഇന്ന ഒരു വീ​ടു​ണ്ടു്’ എന്നു് പറ​യു​മ്പോൾ, അങ്ങ​നെ​യൊ​രു തെ​രു​വോ അങ്ങ​നെ​യോ​രു വീ​ടോ​ത​ന്നെ ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ​ങ്ങും കാ​ണു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു് വന്നേ​ക്കാ​വു​ന്ന​താ​ണു്. വാ​യ​ന​ക്കാർ തന്നെ വാ​സ്ത​വ​സം​ഗ​തി​ക​ളെ, അവർ​ക്ക​തി​നു മന​സ്സു​ള്ള​പ​ക്ഷം, അനേ​ഷി​ച്ചു പി​ടി​ച്ചാൽ മതി.ഗ്ര​ന്ഥ​കാ​ര​നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ള​മാ​ണെ​ങ്കിൽ പുതിയ പാ​രി​സ്സി​നെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ​ക്കു യാ​തൊ​രു പരി​ച​യ​വു​മി​ല്ല; തനി​ക്കു വി​ല​യേ​റി​യ​താ​യി തോ​ന്നു​ന്ന ഒരു മാ​യ​യിൽ പഴയ പാ​രി​സ്സു് നഗ​ര​ത്തെ മുൻ​നിർ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണു് അയാൾ എഴു​തു​ന്ന​തു്. അയാൾ തന്റെ സ്വ​ന്തം രാ​ജ്യ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള ചി​ല​തെ​ല്ലാം താൻ പോ​ന്നി​ട്ടും അവി​ടെ​യു​ണ്ടെ​ന്നും എല്ലാം​ത​ന്നെ മാ​റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്ന​തു് അയാൾ​ക്കൊ​രു രസ​മാ​ണു്. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്വ​ന്തം രാ​ജ്യ​ത്തു് അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും പോയും വന്നു​മി​രി​ക്കു​മ്പോൾ, ആ തെ​രു​വു​കൾ നി​ങ്ങൾ​ക്ക​ത്ര സാ​ര​മു​ള്ള​വ​യ​ല്ലെ​ന്നു്; ആ ജനാ​ല​ക​ളും ആ മേ​ല്പു​ര​ക​ളും ആ വാ​തി​ലു​ക​ളും നി​ങ്ങൾ​ക്കു സം​ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട​വ​യ​ല്ലെ​ന്നു്; ആ ചു​മ​രു​കൾ നി​ങ്ങൾ​ക്കു പരി​ച​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​യ​ല്ലെ​ന്നു്; ആ മര​ങ്ങൾ നി​ങ്ങൾ യാ​ദൃ​ച്ഛി​ക​മാ​യി കണ്ടു​മു​ട്ടിയ ചിലതു മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നു്; നി​ങ്ങൾ ചവി​ട്ടി​പ്പോ​കു​ന്ന കൽ​വി​രി​കൾ വെറും കല്ലു​കൾ മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നു് നി​ങ്ങൾ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. പി​ന്നീ​ടു്, നി​ങ്ങൾ അവി​ടെ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, ആ തെ​രു​വു​ക​ളും നി​ങ്ങൾ​ക്കു പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​യാ​ണെ​ന്നും; ആ മേ​ല്പു​ര​ക​ളും ആ വാ​തി​ലു​ക​ളും കാ​ണാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു് നി​ങ്ങൾ​ക്ക് അസു​ഖ​മു​ണ്ടെ​ന്നും; ആ ചു​മ​രു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു നി​ങ്ങൾ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്നും; ആ മര​ങ്ങൾ നി​ങ്ങൾ​ക്കു വളരെ ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ട​വ​യാ​ണെ​ന്നും; നി​ങ്ങൾ കട​ന്നു​ചെ​ന്നി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത വീ​ടു​ക​ളിൽ നി​ങ്ങൾ ദി​വ​സം​പ്ര​തി ചെ​ന്നു​പോ​രു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും; നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ രക്ത​ത്തി​ന്റെ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ആത്മാ​വി​ന്റെ​ത​ന്നെ, ഒരംശം ആ കൽ​വി​രി​ക​ളിൽ ഇട്ടു പോ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നും നി​ങ്ങൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ കാ​ണാ​ത്ത​തും,ഒരു​സ​മ​യം നി​ങ്ങൾ ഇനി എന്നും​ത​ന്നെ കാ​ണാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തും, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ വെ​ച്ചു പൂ​ജി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​വ​രു​ന്ന​തു​മായ ആ സ്ഥ​ല​മെ​ല്ലാം ദുഃ​ഖ​മ​യ​മായ ഒരു വശീ​ക​ര​ണ​ശ​ക്തി​യെ കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​ക​യും, ഒരു പ്രേ​ത​ക്കാ​ഴ്ച​യു​ടെ ദുഃ​ഖ​മ​യ​ത്വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി മന​സ്സിൽ വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ക​യും, പാ​ല​സ്തീ​നാ​കു​ന്ന പരി​ശു​ദ്ധ ഭൂ​മി​യെ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കണ്ണി​നു മുൻ​പിൽ കാ​ണി​ക്കു​ക​യും, എന്ന​ല്ല ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ സ്വ​രൂ​പം​ത​ന്നെ ആയി​ത്തീ​രു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു എന്നു പറ​യ​ട്ടെ. നി​ങ്ങൾ ആ സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളെ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു; അവ​യു​ടെ ആകൃതി, അവ​യ്ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആകൃതി, നി​ങ്ങൾ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ക​യും, അതു് ഇപ്പോ​ഴും അങ്ങ​നെ​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ക്കു​ക​യും മാ​റ്റം തട്ടി​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കാ​തി​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു; എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മാ​തൃ​ഭൂ​മി​യു​ടെ ആകൃ​തി​യി​ലേ​ക്കു, മാ​താ​വി​ന്റെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ, നി​ങ്ങൾ ആകൃ​ഷ്ട​രാ​കു​ന്നു.

അപ്പോൾ, ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തെ വർ​ത്ത​മാ​ന​ക്കാ​ല​മാ​ക്കി​പ്പ​റ​യു​വാൻ ഞങ്ങ​ളെ സമ്മ​തി​ക്ക​യി​ല്ല​ല്ലോ? ഇതു കഴി​ഞ്ഞു, വാ​യ​ന​ക്കാ​രോ​ടു ഞങ്ങൾ ഈ പറ​ഞ്ഞ​തി​നെ ഓർ​മ​യിൽ വെ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കാൻ അപേ​ക്ഷി​ച്ചു​കൊ​ള്ളു​ന്നു; ഇനി ഞങ്ങൾ കഥ തു​ട​ര​ട്ടെ.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ നട​ക്കാ​വു വി​ട്ടു. തനി​ക്കു നി​ശ്ച​യ​മു​ള്ളേ​ട​ത്തോ​ളം​കൊ​ണ്ടു് ഏറ്റ​വും വള​വു​തി​രി​വു​ള്ള​വ​യായ ഊടു​വ​ഴി​കൾ നോ​ക്കി തെ​രു​വു​ക​ളി​ലേ​ക്കി​റ​ങ്ങി; പി​ന്നാ​ലെ ആരെ​ങ്കി​ലും പോ​രു​ന്നു​ണ്ടോ എന്നു നോ​ക്കി​ത്തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാൻ​വേ​ണ്ടി, പോയ വഴി​ത​ന്നെ ഇട​യ്ക്കു പി​ന്നോ​ക്കം നട​ക്കും.

വേ​ട്ട​യാ​ട​പ്പെ​ട്ട മാൻ ഈ സൂ​ത്രം ഉപ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തു​കാ​ണാം. കാ​ല​ടി​കൾ പതി​ഞ്ഞു​കി​ട​ന്നേ​ക്കാ​വു​ന്ന നി​ല​ത്തു് ഈ സൂ​ത്ര​പ്പ​ണി​കൊ​ണ്ടു, മറ്റു ഗു​ണ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തി​നു പുറമെ, നാ​യാ​ട്ടു​കാ​രെ​യും നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളേ​യും വഴി​തെ​റ്റി​ച്ച​യ​ച്ചു വഞ്ചി​ക്കാ​വു​ന്ന​താ​ണു്. നാ​യാ​ട്ടു​ഭാ​ഷ​യിൽ ഇതിനു കള്ള​പ്പ​തു​ങ്ങൽ എന്നു പറയും.

അന്നു വെ​ളു​ത്ത വാ​വാ​യി​രു​ന്നു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് വ്യ​സ​നി​ച്ചി​ല്ല. അപ്പോ​ഴും ചക്ര​വാ​ളാ​ന്ത​ത്തോ​ടു് മു​ട്ടി​നി​ന്നി​രു​ന്ന ചന്ദ്രൻ തെ​രു​വു​ക​ളിൽ വലിയ നി​ഴ​ലും വെ​ളി​ച്ച​വും പര​ത്തി. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് വീ​ടു​ക​ളോ​ട​ടു​ത്തു് ഇരു​ട്ടു​ളള ഭാ​ഗ​ത്തൂ​ടെ നട​ക്കു​ക​യും വെ​ളി​ച്ച​മു​ള്ളേ​ട​ത്തെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ക​യും ചെ​യ്യാം. പക്ഷേ, ഇരു​ട്ടു​ള്ള ദി​ക്കി​ലെ കഥ തനി​ക്കു കണ്ടു​കൂ​ടെ​ന്നു​ള്ള വാ​സ്ത​വം അയാൾ വേ​ണ്ട​വി​ധം ആലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല. എങ്കി​ലും റ്യു പൊ​ളി​വോ​വി​ന്റെ അടു​ത്തു​ള്ള വി​ജ​ന​പ​ഥ​ങ്ങ​ളിൽ തന്റെ പി​ന്നാ​ലെ ആരും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, തീർ​ച്ച​യാ​ണെ​ന്നു് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

ഒരു ചോ​ദ്യ​വും ചോ​ദി​ക്കാ​തെ കൊ​സെ​ത്തു് ഒപ്പം നട​ന്നു. ആദ്യ​ത്തെ അഞ്ചാ​റു​കൊ​ല്ല​ക്കാ​ല​ത്തെ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​കൾ ഒരെ​തിർ പറ​യാ​ത്ത സ്വ​ഭാ​വ​ത്തെ, എന്നു പറ​യ​ട്ടെ, അവളിൽ വ്യാ​പി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. അത്ര​മാ​ത്ര​മ​ല്ല— ഞങ്ങൾ​ക്കി​ട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് ആവർ​ത്തി​ച്ചു പറ​യേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന ഒന്നാണിത്-​താനറിയാതെതന്നെ, ഈ നല്ല മനു​ഷ്യ​ന്റെ അസാ​ധാ​ര​ണ​മ​ട്ടു​ക​ളോ​ടും കർ​മ​ഗ​തി​യു​ടെ സവി​ശേ​ഷ​ത​ക​ളോ​ടും അവൾ പരി​ച​യ​പ്പെ​ട്ടു​വ​രു​ക​യും ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ടു്. അയാൾ തന്റെ ഒരു​മി​ച്ചു​ണ്ട​ല്ലോ; തനി​ക്കു പേ​ടി​ക്കാ​നി​ല്ലെ​ന്നു് അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

എവി​ടേ​ക്കാ​ണു് പോ​കു​ന്ന​തെ​ന്നു കൊ​സെ​ത്തി​ന്നു​ള്ള​തിൽ അധി​ക​മായ വി​വ​ര​മൊ​ന്നും ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അവൾ അയാ​ളിൽ വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അയാൾ ഈശ്വ​ര​നി​ലും വി​ശ്വ​സി​ച്ചു. തന്നെ​ക്കാൾ വലിയ ഒരാ​ളു​ടെ കൈ​യി​ന്മേൽ അയാ​ളും പറ്റി​പ്പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി; കാ​ണാ​നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ആരോ ഒരാൾ തന്നെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു. ഏതാ​യാ​ലും, അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ ഒരു യു​ക്തി​യും തോ​ന്നി​യി​ട്ടി​ല്ല; അയാൾ ഒന്നും ആലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; ഒരു മാർ​ഗ​വും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. അതു ഴാ​വേ​റാ​യി​രു​ന്നു എന്നു​ത​ന്നെ അയാൾ​ക്കു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. അയാൾ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്ന​റി​യാ​തെ​ത​ന്നെ, ആ കണ്ട​തു ഴാ​വേ​റാ​യി​രു​ന്നു എന്നു വന്നേ​ക്കാം. അയാൾ വേഷം മാ​റി​യി​രു​ന്നി​ല്ലേ? അയാൾ മരി​ച്ചു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന​ല്ലേ പൊ​തു​ജ​ന​വി​ശ്വാ​സം? എങ്കി​ലും, അസാ​ധാ​ര​ണ​മായ പലതും കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സ​മാ​യി നട​ന്നു​വ​രു​ന്നു​ണ്ട​ല്ലോ. അതു് ഇനി അയാൾ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മി​ല്ല. ഗോർ​ബോ​വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് ഇനി മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ല്ലു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു് അയാൾ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. സ്വ​ന്തം മട​യിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ആട്ടി​യോ​ട്ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഒരു കാ​ട്ടു​മൃ​ഗ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, വേ​റെ​യൊ​ന്നു കണ്ടു​പി​ടി​ക്കു​ന്ന​തു​വ​രെ, ഒളി​ക്കു​ന്ന​തി​നു് എന്തെ​ങ്കി​ലും ഒരു പൊ​ത്തു കി​ട്ടു​വാൻ അയാൾ അന്വേ​ഷി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

മു​ഫെ​ത്താർ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ള്ള സം​ഖ്യാ​തീ​ത​ങ്ങ​ളും നാ​നാ​വി​ധ​ങ്ങ​ളു​മായ ഇടു​ക്കു വഴി​ക​ളെ അയാൾ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു; എല്ലാ​യി​ട​ത്തും ഉറ​ക്ക​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; റ്യു സാ​ങ്ങ്സി​യേർ, റ്യു കൊ​പ്പി​യോ, റ്യു ബാത്ത്വാർ-​സാങ്ങ്-വിക്തോർ, റ്യു ദ്യു പ്വീ ലേർ മി​ത്തു് എന്നീ പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ അയാൾ ചു​റ്റി. അവി​ടെ​യെ​ല്ലാം വാ​ട​ക​യ്ക്കു കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന വീ​ടു​ക​ളു​ണ്ടു്; അവ​യി​ലൊ​ന്നും അയാൾ കയ​റി​ച്ചെ​ന്നി​ല്ല; അവ​യി​ലൊ​ന്നും അയാൾ​ക്കു​പ​കാ​ര​പ്പെ​ടു​ന്ന സ്ഥലം കണ്ടി​ല്ല. ഏതാ​യാ​ലും, തന്റെ പി​ന്നാ​ലെ വല്ല​വ​രും പോ​രു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ​ത്ത​ന്നെ, അവർ​ക്കു വഴി തെ​റ്റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നു് അയാൾ​ക്കു​റ​പ്പു തോ​ന്നി. സാ​ങ്ങ് എത്തി​യർ ദ്യു​മോ​ങ്ങ് പള്ളി​യിൽ​നി​ന്നു പതി​നൊ​ന്നു മണി അടി​ച്ച​പ്പോൾ, അയാൾ റ്യു​ദു് ദു് പോ​ങ്ങ്ത്വാ​യിൽ 14-ആം നമ്പർ കെ​ട്ടി​ട​മായ പൊ​ല്ലീ​സു് സ്റ്റേ​ഷ​ന്റെ മുൻ​പി​ലെ​ത്തി. കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, ഞങ്ങൾ മുൻപു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള ആ സഹ​ജ​ജ്ഞാ​ന​ത്തി​ന്റെ പ്രേ​ര​ണ​യാൽ അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു. ആ സമ​യ​ത്തു മൂ​ന്നു​പേർ തെ​രു​വിൽ ഇരു​ട്ടു​ള്ള ഭാ​ഗ​ത്തൂ​ടെ, ഓരോ​രു​ത്ത​രാ​യി പൊ​ല്ലീ​സു് സ്റ്റേ​ഷ​ന്റെ വെ​ളി​ച്ച​ത്തെ കവ​ച്ചു​ക​ട​ക്കു​ന്ന​തു് അയാൾ സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി കണ്ടു—ആ വി​ള​ക്കി​നോ​ടു നാം നന്ദി പറയുക; അതാ​ണ​ല്ലോ അവരെ കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്ത​തു്. പൊ​ല്ലീ​സു് മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഊടു​വ​ഴി​യി​ലേ​ക്ക് ആ മൂ​ന്നു പേരിൽ ഒരുവൻ കട​ന്നു. അവ​രു​ടെ മേ​ലാ​ളാ​യി നട​ക്കു​ന്നാ​ളെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ​ക്കു കല​ശ​ലായ സംശയം തോ​ന്നി.

‘കു​ട്ടി, വരൂ.’ അയാൾ കൊ​സെ​ത്തോ​ടു പറ​ഞ്ഞു; അയാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ റ്യു പോ​ങ്ങ്ത്വാ കട​പ്പാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു.

അയാൾ വള​ഞ്ഞു​വെ​ച്ചു; പാ​സ്സാ​ഷ് ദെ പാ​ത്രി​യാർ​ഷി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​യി​ലേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു; സമയം അതാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് ആ സ്ഥലം അട​ച്ചി​രു​ന്നു; നേരെ റ്യു ദു് ലെ​പ്പി​ദു് ബ്വാ​യി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു, ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ റ്യു ദു് ദെ​പ്പോ​ത്തി​ലെ​ത്തി. അക്കാ​ല​ത്തു്, ഇന്നു റോ​ലാ​ങ്ങ്കോ​ളേ​ജ് നി​ല്ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തു, വഴികൾ വന്നു​കൂ​ടി ഒരു ചതു​ര​ഖ​ണ്ഡം ഉണ്ടാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അവി​ടെ​നി​ന്നാ​ണു് റ്യു നോവ്-​സാങ്ങ്-ഴെൻ വീവു് എന്ന തെ​രു​വു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു്.

ഈ തെ​രു​വു് ഒരു പഴയ മട്ടി​ലു​ള്ള​താ​ണെ​ന്നും റ്യു ദേ​പ്പോ​ത്തി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തൂ​ടെ പത്തു കൊ​ല്ല​ത്തിൽ ഒരി​ക്ക​ലെ​ങ്കി​ലും ഒരു വണ്ടി പോ​യി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. പതി​മ്മൂ​ന്നാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടിൽ ഈ റ്യു ദേ​പ്പോ​ത്തിൽ കു​ശ​വ​ന്മാ​രാ​യി​രു​ന്നു താമസം; അതി​ന്റെ യഥാർ​ഥ​പ്പേർ റ്യു ദേ പോ​ട്സു് (=കല​ങ്ങൾ) എന്നാ​ണു്.

ഈ ഒഴി​വു​സ്ഥ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കു ചന്ദ്രൻ ഒരു രശ്മി​നാ​ള​മ​യ​ച്ചു. ആ ആളുകൾ അപ്പോ​ഴും പി​ന്നാ​ലെ പോ​രു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ആ വെ​ളി​ച്ച​ത്തൂ​ടെ കട​ക്കു​മ്പോൾ, അവരെ നല്ല​വ​ണ്ണം കാണാൻ പറ്റാ​തി​രി​ക്കി​ല്ലെ​ന്നു കരുതി ഒരു വാ​തി​ല്ക്കൽ അയാൾ പതു​ങ്ങി.

വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു മൂ​ന്നു നി​മി​ഷം കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ആ ആളുകൾ അവിടെ വീ​ണ്ടും പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ച്ചു. അപ്പോൾ അവർ നാലു പേ​രു​ണ്ടു്. എല്ലാ​വ​രും നല്ല നീ​ള​മു​ള്ള​വ​രും നീ​ണ്ടു തവി​ട്ടു​നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള കു​പ്പാ​യ​ങ്ങ​ളോ​ടും വട്ട​ത്തൊ​പ്പി​ക​ളോ​ടും കൂ​ടി​യ​വ​രും കൈയിൽ കൂ​റ്റൻ മു​ണ്ടൻ​വ​ടി​യു​ള്ള​വ​രു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇരു​ട്ട​ത്തൂ​ടെ​യു​ള്ള അവ​രു​ടെ പന്തി​യി​ല്ലാ​ത്ത വര​വി​നെ​ക്കാൾ ഒട്ടും കു​റ​ച്ച​ല്ല, അവ​രു​ടെ കൂ​റ്റൻ ദേ​ഹ​വും പര​പ്പു​ള്ള മു​ഷ്ടി​ക​ളും ഭയ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്ന​തു്. പ്ര​മാ​ണി​വേ​ഷ​മെ​ടു​ത്ത നാലു പ്രേ​ത​ങ്ങ​ളെ​ന്നു് അവരെ കണ്ടാൽ ആരും പറ​ഞ്ഞു​പോ​വും.

അവർ ആ ചതു​ര​ഖ​ണ്ഡ​ത്തി​നു നടു​വിൽ, കൂ​ടി​യാ​ലോ​ച​ന​യ്ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ ഒരു​മി​ച്ചു ചേർ​ന്നു. അവർ​ക്ക് എന്തോ ഒരു​റ​യ്ക്കാ​യ്ക​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അവ​രു​ടെ നേ​താ​വെ​ന്നു തോ​ന്ന​പ്പെ​ട്ട മനു​ഷ്യൻ തി​രി​ഞ്ഞു​നി​ന്നു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പോയ വഴി​യി​ലേ​ക്കു വല​ത്തെ കൈ​കൊ​ണ്ടു ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്; മറ്റൊ​രാൾ ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ച്ചു നേരെ എതിർ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്ക് ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി. ആദ്യം പറഞ്ഞ ആൾ തി​രി​ഞ്ഞ​തോ​ടു​കൂ​ടി ചന്ദ്രിക അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തു​ത​ന്നെ ചെ​ന്നു പതി​ഞ്ഞു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ഴാ​വേ​റി​നെ തി​ക​ച്ചും കണ്ട​റി​ഞ്ഞു.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ സം​ശ​യ​മെ​ല്ലാം തീർ​ന്നു; ഭാ​ഗ്യ​ത്താൽ, ആ ആളു​കൾ​ക്ക് അതു പോ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. അവ​രു​ടെ മന​ശ്ചാ​ഞ്ച​ല്യം അയാൾ​ക്കൊ​രു തഞ്ച​മാ​യി. അവർ​ക്ക​തു സമ​യ​ന​ഷ്ട​വും, അയാൾ​ക്ക​തു സമ​യ​ലാ​ഭ​വു​മാ​യി. അയാൾ ഒളി​ച്ചു നി​ന്നി​രു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്നു് ഉപാ​യ​ത്തിൽ പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു; റ്യു ദേ​പ്പോ​ത്തി​ലൂ​ടെ ഴാർ​ദാ​ങ്ങ്ദെ​പ്ലാ​ന്തി​നു നേരെ കു​തി​ച്ചു​ക​ട​ന്നു; കൊ​സെ​ത്തി​നു വയ്യാ​താ​വാൻ തു​ട​ങ്ങി. അവളെ അയാൾ താ​ങ്ങി​യെ​ടു​ത്തു നട​ന്നു. അതിലെ ആരും വഴി​ന​ട​ന്നി​രു​ന്നി​ല്ല; നി​ലാ​വു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു വഴി​വി​ള​ക്കു​ക​ളൊ​ന്നും കൊ​ളു​ത്തി​യി​ട്ടു​മി​ല്ല.

അയാൾ നട​ത്ത​ത്തി​ന്റെ വേഗം ഇര​ട്ടി​യാ​ക്കി.

കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി നട​ന്ന​പ്പോൾ, അയാൾ ഗ്ലോ​ബ് കു​ശ​വ​പ്പു​ര​യ്ക്ക​ടു​ത്താ​യി; ആ മൺ​പാ​ത്ര​പ​ണി​പ്പൂ​ര​യു​ടെ ഉമ്മ​റ​ത്തു​ള്ള ഈ പഴയ വരികൾ നി​ലാ​വ​ത്തു നല്ല​വ​ണ്ണം സ്പ​ഷ്ട​ങ്ങ​ളാ​യി.

അയാൾ റ്യു ദു് ലാ ക്ലെ കട​ന്നു; സാ​ങ്ങ്വി​ക്തോർ പി​ന്നി​ട്ടു; കീ​ഴ്ത്തെ​രു​വു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഴാർ​ദാ​ങ്ങ് ദെ​പ്ലാ​ന്തി​നു് അരു​വു​വെ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് പാ​താ​റി​ലെ​ത്തി. അവി​ടെ​വെ​ച്ച് അയാൾ തി​രി​ഞ്ഞു​ന​ട​ന്നു. പാ​താ​റിൽ ആരു​മി​ല്ല. തെ​രു​വു​ക​ളി​ലെ​ങ്ങും ആരു​മി​ല്ല. അയാൾ ഒരു ദീർ​ഘ​ശ്വാ​സ​മി​ട്ടു.

അയാൾ പോ​ങ്ങ് ദോ​സ്തർ​ലി​ത്സി​ലാ​യി.

ആ കാ​ല​ത്തു് അവിടെ ചു​ങ്കം​പി​രി​വു് നിർ​ത്തി​യി​ട്ടി​ല്ല.

അയാൾ ചു​ങ്ക​പ്പു​ര​യിൽ​ച്ചെ​ന്നു് ഒരു സൂ എടു​ത്തു​കൊ​ടു​ത്തു. ‘രണ്ടു സൂ​വാ​ണു്.’ പാ​ല​ത്തി​ന്മേൽ ചു​ങ്കം​പി​രി​വി​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന വൃ​ദ്ധ​ഭ​ടൻ പട​ഞ്ഞു. ‘നട​ക്കാൻ കഴി​യു​ന്ന ഒരു കു​ട്ടി​യെ നി​ങ്ങൾ എടു​ത്തി​ട്ടു​ണ്ടു്. രണ്ടാൾ​ക്കു​ള്ള കൂലി അട​യ്ക്കൂ.’

തന്റെ പോ​ക്കി​നെ ആളു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു സൂ​ക്ഷി​പ്പി​ച്ചു​വ​ല്ലോ എന്നു​ള്ള രസ​ക്ഷ​യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ പണം കൊ​ടു​ത്തു. ചാ​ടി​പ്പോ​ക​ലെ​ല്ലാം ആരും കാ​ണാ​ത്ത ഒരൊ​ളി​ച്ചു​മാ​റ​ലാ​വ​ണം.

ആ സമ​യ​ത്തു​ത​ന്നെ ഒരു ഭാ​ര​വ​ണ്ടി സെ​യിൻ​പുഴ കട​ന്നി​രു​ന്നു; അതും പോ​യി​രു​ന്ന​തു് അയാ​ളെ​പ്പോ​ലെ തന്നെ വല​ത്തേ കര​യി​ലേ​ക്കാ​ണു്. ഇത​യാൾ​ക്കു​പ​കാ​ര​പ്പെ​ട്ടു. അയാൾ​ക്ക് ആ വണ്ടി​യു​ടെ നി​ഴ​ലി​ലു​ടെ പാലം കട​ക്കാൻ പറ്റി.

പാ​ല​ത്തി​ന്റെ നടു​ക്കാ​യ​പ്പോൾ, കാൽ തരി​ച്ചു​പോ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു കൊ​സെ​ത്തി​നു നട​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​യി. അയാൾ അവളെ താ​ഴ​ത്തു നിർ​ത്തി മുൻ​പ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ കൈ പി​ടി​ച്ചു നട​ന്നു.

പാലം കടന്ന ഉടനെ, വല​ത്തു​പു​റ​ത്താ​യി​ട്ടു് ഒരു മര​പ്പ​ണി​സ്ഥ​ലം കണ്ടു. അയാൾ അങ്ങൊ​ട്ടു തി​രി​ച്ചു. അവിടെ എത്തു​ന്ന​തി​നു​ള്ളിൽ മറ​വി​ല്ലാ​ത്ത​തും വെ​ളി​ച്ച​മേ​റി​യ​തു​മായ കു​റ​ച്ച​ധി​കം സ്ഥലം കട​ന്നു​ചാ​ടേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു. അയാൾ സം​ശ​യി​ച്ചു​നി​ന്നി​ല്ല. അയാളെ അന്വേ​ഷി​ച്ചു വരു​ന്ന​വർ​ക്കു സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി വഴി തെ​റ്റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അതി​നാൽ ഭയ​പ്പെ​ടാ​നൊ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ന്നു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് വി​ശ്വ​സി​ച്ചു. വേ​ട്ട​യാ​ടി​വ​രുക എന്ന​തു​ണ്ടു്; പി​ന്നാ​ലെ വരുക എന്ന​തി​ല്ല.

മതി​ല്ക്കെ​ട്ടി​നു​ള്ളി​ലു​ള്ള രണ്ടു മര​പ്പ​ണി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇട​യി​ലൂ​ടെ ഒരി​ടു​ങ്ങിയ തെ​രു​വു പോ​കു​ന്നു​ണ്ടു്. ആ തെ​രു​വു് ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ​തും ഇടു​ങ്ങി​യ​തും അയാൾ​ക്കു വേ​ണ്ടി​ത്ത​ന്നെ ഉണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​മാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി. അതിൽ കട​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പു് അയാൾ ഒന്നു പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി.

ആ നി​ല്ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്നു നോ​ക്കി​യാൽ, അയാൾ​ക്ക് ആ പാലം മു​ഴു​വ​നും കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

അതേ​സ​മ​യ​ത്തു നാലു നി​ഴ​ലു​കൾ പാ​ല​ത്തി​ന്മേ​ലേ​ക്കു കട​ന്നു.

ആ നി​ഴ​ലു​കൾ ഴാർ​ദാ​ങ്ങ്ദെ​പ്ലാ​ന്തി​ലേ​ക്കു പുറം കാ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണു് വരു​ന്ന​തു്; അവ​യു​ടെ വരവു പു​ഴ​യു​ടെ വല​തു​വ​ശ​ത്തേ​ക്കാ​ണു്.

ഈ നാലു നി​ഴ​ലു​കൾ ആ നാ​ലു​പേ​രാ​യി​രു​ന്നു.

രണ്ടാ​മ​തും പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട കാ​ട്ടു​മൃ​ഗം​പോ​ലെ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് വി​റ​ച്ചു.

ഒരാ​ശ്വാ​സം​മാ​ത്രം അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. അയാൾ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കൈയും പി​ടി​ച്ച് പാ​ല​ത്തി​ന്മേ​ലൂ​ടെ നട​ന്നു​വ​രു​ന്ന​തു് അവർ കണ്ടി​രി​ക്കി​ല്ല; അവർ അപ്പോൾ ആ പാ​ല​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തു് എത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.

ഇങ്ങ​നെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, തന്റെ മുൻ​പിൽ​ക്കാ​ണു​ന്ന ചെ​റു​തെ​രു​വി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു, മര​പ്പ​ണി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ—ആ കു​റ്റി​ക്കാ​ട്ടു​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു വീ​ടു​കൾ ഉണ്ടാ​ക്കി​യി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത വെ​ളിം​പ​റ​മ്പിൽ—ചെ​ല്ലാൻ കഴി​ഞ്ഞാൽ താൻ ജയി​ച്ചു.

ആ ആരു​മി​ല്ലാ​ത്ത​തും വി​സ്താ​രം കു​റ​ഞ്ഞ​തു​മായ തെ​രു​വി​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു കൂ​ടു​ക​യാ​ണു് നല്ല​തെ​ന്നു് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. അയാൾ അതിൽ കട​ന്നു.

മു​ന്നൂ​റ​ടി പോ​യ​പ്പോൾ തെ​രു​വു കത്തി​രി​പ്പൂ​ട്ടാ​കു​ന്ന ഒരു സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി. അതു രണ്ടു തെ​രു​വു​ക​ളാ​യി പി​രി​ഞ്ഞു; അതു ചാ​ഞ്ഞ് ഒന്നു വല​ത്തോ​ട്ടും മറ്റേ​തു് ഇട​ത്തോ​ട്ടു​മാ​യി​പ്പോ​യി.

y (വൈ) എന്ന അക്ഷ​ര​ത്തി​ന്റെ രണ്ടു കൊ​മ്പു​കൾ അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ച്ചു. ആ രണ്ടിൽ ഏതാ​ണെ​ടു​ക്കേ​ണ്ട​തു? അയാൾ സം​ശ​യി​ച്ചി​ല്ല. വല​ത്തോ​ട്ടു​ള്ള​തി​ലൂ​ടെ നട​ന്നു.

എന്തു​കൊ​ണ്ടു്?

ഇട​ത്തോ​ട്ടു​ള്ള​തു് ഒരു കു​ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലേ​ക്ക്, എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ആൾ​പ്പാർ​പ്പു​ള്ളേ​ട​ത്തേ​ക്ക്, പോ​കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. വല​ത്തേ വഴി വെ​ളിം​പ​റ​മ്പു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് എന്നു വെ​ച്ചാൽ വി​ജ​ന​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തേ​ക്കാ​ണു് പോ​യി​രു​ന്ന​തു്.

എന്താ​യാ​ലും, അവ​രു​ടെ നട​ത്തം ഒട്ടും വേ​ഗ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ നട​ത്തം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ വേ​ഗ​ത്തെ തട​ഞ്ഞു.

അയാൾ വീ​ണ്ടും അവളെ എടു​ത്തു നട​ക്ക​യാ​യി. കൊ​സെ​ത്ത് ആ സു​ശീ​ല​ന്റെ ചു​മ​ലിൽ തല​വെ​ച്ചു കി​ട​ന്നു; ഒന്നും മി​ണ്ടി​യി​ല്ല.

ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. എപ്പോ​ഴും തെ​രു​വി​ന്റെ ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ ഭാ​ഗ​ത്തൂ​ടെ നട​ക്കാൻ അയാൾ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു. അയാ​ളു​ടെ പി​ന്നിൽ തെ​രു​വു വള​വി​ല്ലാ​തെ കി​ട​ക്കു​ന്നു. രണ്ടോ മൂ​ന്നോ തവണ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും കണ്ടി​ല്ല; അഗാ​ധ​മായ നി​ശ്ശ​ബ്ദത; ഏതാ​ണ്ടു് ആശ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ മു​ന്നോ​ട്ടു നട​ന്നു. പെ​ട്ട​ന്നു പി​ന്ന​ത്തെ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്ക​ലിൽ, താൻ കട​ന്നു​പോ​ന്ന തെ​രു​വിൽ, അങ്ങേ അറ്റ​ത്തു​ള്ള മങ്ങ​ലി​നു​ള്ളിൽ, ഒര​ന​ക്കം കണ്ട​താ​യി അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

അയാൾ, ഏതെ​ങ്കി​ലും ഒരു വഴി​ത്തി​രി​വു കണ്ടെ​ത്തു​മെ​ന്നു​ള്ള വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി നട​ന്നു, അല്ല ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ മുൻ​പോ​ട്ടു് പാ​ഞ്ഞു; അതു കണ്ടാൽ, അതിലേ തി​രി​ഞ്ഞു പി​ന്നിൽ വരു​ന്ന​വ​രു​ടെ നോ​ട്ടം തെ​റ്റി​ക്കാ​മെ​ന്ന​യാൾ ആഗ്ര​ഹി​ച്ചു​വോ എന്നു തോ​ന്നും.

അയാൾ ഒരു മതി​ല്ക്കെ​ട്ടോ​ട​ടു​ത്തെ​ത്തി.

ആ മതിൽ അയാ​ളു​ടെ ഓട്ട​ത്തെ തി​ക​ച്ചും തട​ഞ്ഞി​ല്ല; അതൊരു തെ​രു​വി​ന്റെ അതി​രാ​യി​രു​ന്നു; അവിടെ വെ​ച്ചു വഴി​ക്കു ചെ​ന​ച്ചം വെ​ച്ചു.

ഇവി​ടെ​യും ഒന്നാ​ലോ​ചി​ച്ചു​റ​യ്ക്കേ​ണ്ട ഘട്ടം വന്നു; ഇട​ത്തോ​ട്ടോ പോ​കേ​ണ്ട​തു് വല​ത്തോ​ട്ടോ?

അയാൾ വല​ത്തോ​ട്ടു് ഒന്നോ​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കി. ആ ചി​ല്ല​റ​വ​ഴി ചാ​ള​പ്പു​ര​ക​ളോ കു​ള​പ്പു​ര​ക​ളോ ആകു​ന്ന ചി​ല​തു​ക​ളു​ടെ നടു​വി​ലൂ​ടെ കു​റ​ച്ചു ദൂ​ര​ത്തേ​ക്കു​കൂ​ടി​യു​ണ്ടു്; ഒടു​വിൽ അതു മറവിൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു​പ​വീ​ഥി​യിൽ ചെ​ന്ന​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. ആ ഇട​വ​ഴി​യു​ടെ അവ​സാ​നം നല്ല​വ​ണ്ണം കാ​ണാ​നു​ണ്ട്—അവിടെ ഒരു​യ​ര​മു​ള്ള മതി​ലാ​ണു്.

അയാൾ ഇട​ത്തോ​ട്ടു നോ​ക്കി. ആ ഭാ​ഗ​ത്തു നി​ര​ത്തു തു​റ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ന്നു; ഇരു​നൂ​റ​ടി പോയാൽ ഒരു തെ​രു​വാ​യി, ആ ഭാ​ഗ​ത്താ​ണു് രക്ഷ.

ആ ഇട​വ​ഴി​യു​ടെ അറ്റ​ത്തു കണ്ട തെ​രു​വിൽ എത്തി​ച്ചേ​രാ​നു​ള്ള ആഗ്ര​ഹ​ത്താൽ ഇട​ത്തോ​ട്ടു തി​രി​യാൻ തു​ട​ങ്ങു​മ്പോൾ, ആ ചെ​ല്ലു​ന്ന വഴി​യു​ടെ അറ്റ​ത്തു തെ​രു​വു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നേ​ട​ത്തു കറു​ത്തു ചല​ന​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു സ്വ​രൂ​പം മൂ​ല​യിൽ പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​താ​യി അയാൾ കണ്ടു.

അതു് അവിടെ കാ​ഴ്ച​യിൽ​ത്ത​ന്നെ കാവൽ നിർ​ത്ത​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​നും അങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള വഴി തട​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു കാ​ത്തു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​വ​നു​മായ ഒരാ​ളാ​യി​രി​ക്ക​ണം.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പി​ന്നോ​ക്കം തെ​റി​ച്ചു​പോ​യി.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചെ​ന്നു​പെ​ട്ട​താ​യി​ക്ക​ണ്ട ആ ഭാഗം, സാ​ങ്ങ് താ​ന്ത്വാ​ങ്ങി​ന്റേ​യും ലാ​റാ​പ്പെ​യു​ടേ​യും മധ്യ​ത്തി​ലു​ള്ള ആ പ്ര​ദേ​ശം, പലതും പൊ​ളി​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞ​തും മറ്റു​ള്ള​തെ​ല്ലാം മാ​റ്റി​പ്പ​ണി​ചെ​യ്ത​തും ആക​പ്പാ​ടെ പുതിയ പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തിൽ വ്യ​ത്യാ​സ​പ്പെ​ട്ടു​പ്പോയ പാ​രി​സ്സി​ന്റെ അകൃ​തി​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​ണു്. ചന്ത​പ്പു​ര​ക​ളും മര​പ്പ​ണി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളും പഴയ വീ​ടു​ക​ളു​മെ​ല്ലാം മാ​റി​പ്പോ​യി. ഇന്നു് ഏറ്റ​വും പു​തു​മ​ട്ടി​ലു​ള്ള വി​സ്തീർ​ണ​ത്തെ​രു​വീ​ഥി​ക​ളും രം​ഗ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളും കു​തി​ര​യോ​ട്ട​ക്ക​ള​ങ്ങ​ളും തീ​വ​ണ്ടി​യാ​പ്പീ​സു​ക​ളും മാ​സാ​കാ​ര​ഗൃ​ഹ​വു​മാ​ണ​വി​ടെ; അഭി​വൃ​ദ്ധി​യും, വാ​യ​ന​ക്കാർ കാ​ണും​പോ​ലെ, അതി​ന്റെ മാ​റ്റു​മ​രു​ന്നും.

അര നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​നു മുൻ​പു്, ഐതി​ഹ്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള പൊ​തു​ജ​ന​ഭാ​ഷ​യിൽ, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് എത്തി​ച്ചേർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തി​നു പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു എന്നാ​ണു് പേർ പറ​യാ​റു്. പോർ​ത്തു് സാ​ങ്ങ് ഴാ​ക്ക്വെ, പോർ​ത്തു് പാ​രി​സ്സു്. പാ​രി​സ്സി​ലെ പു​തു​പേ​രു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ ചാ​വാ​തെ കി​ട​ക്കു​ന്ന ചില പഴയ പേ​രു​ക​ളാ​ണിവ. ഇങ്ങ​നെ​യു​ള്ള പഴയ പേ​രു​കൾ​ക്കു മു​ക​ളിൽ ചു​റ്റി​പ്പ​റ്റി​നി​ല്ക്കു​ന്നു പൊ​തു​ജ​ന​സ്മ​രണ.

എന്തെ​ങ്കി​ലും ഉണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന​തു​ത​ന്നെ പറവാൻ വയ്യാ​ത്ത​തും ഒരു പ്ര​ദേ​ശ​ത്തി​ന്റെ കര​ടു​കു​റി​പ്പിൽ ഒട്ടു​മ​ധി​കം ഒരു കാ​ല​ത്തു​മാ​യി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ പെ​ത്തി​പി​ക്പ്യു​വി​നു് ഏക​ദേ​ശം ഒരു സ്പെ​യിൻ പട്ട​ണ​ത്തി​ന്റെ സന്ന്യാ​സി​മ​ട്ടു​ണ്ടു്. വഴികൾ അധി​ക​മൊ​ന്നും കല്ലു​വി​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. തെ​രു​വു​കൾ അധി​ക​മൊ​ന്നും പണി​ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല. ഞങ്ങൾ അടു​ത്തു പറയാൻ പോ​കു​ന്ന രണ്ടോ മൂ​ന്നോ തെ​രു​വു​ക​ളൊ​ഴി​ച്ചാൽ മറ്റി​ട​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ക്കെ ഭി​ത്തി​ക​ളും ഏകാ​ന്ത​ത​യും മാ​ത്ര​മാ​ണു്. ഒരു പീ​ടി​ക​യി​ല്ല, ഒരു വി​ള​ക്കോ മറ്റോ ഇട​യ്ക്കു കൊ​ളു​ത്തി​ക്ക​ണ്ടേ​ക്കാം; പത്തു മണി കഴി​ഞ്ഞാൽ എല്ലാ വെ​ളി​ച്ച​വും കെ​ടു​ത്തി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു. തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളും സന്ന്യാ​സി​മ​ഠ​ങ്ങ​ളും മര​പ്പ​ണി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളും ചതു​പ്പു​നി​ല​ങ്ങ​ളും; ഇട​യ്ക്ക് ഉയരം കു​റ​ഞ്ഞ വീ​ടു​ക​ളും വീ​ടു​ക​ളോ​ളം​ത​ന്നെ ഉയ​ര​മു​ള്ള മതി​ലു​ക​ളും.

കഴി​ഞ്ഞ നൂ​റ്റാ​ണ്ടിൽ ഈ പ്ര​ദേ​ശം ഇങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം അതിനെ നല്ല​വ​ണ്ണം ഒന്നു കശ​ക്കി​വി​ട്ടു. പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​ഭ​ര​ണം അതിനെ തു​ട​ച്ചു ചി​ന്നി. നി​സ്സാ​ര​ങ്ങ​ളായ ചില പട​മു​ള​കൾ അവിടെ പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. മു​പ്പ​തു കൊ​ല്ലം, മുൻ​പു്, പുതിയ എടു​പ്പു​കൾ അതി​ന്റെ ഓരോ ഭാ​ഗ​വും ചു​ര​ണ്ടി​യെ​ടു​ത്തെ​ടു​ത്തു് അതിനെ അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. ഇപ്പോൾ അതു് തി​ക​ച്ചും മാ​ഞ്ഞു കഴി​ഞ്ഞു. പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വി​ന്റെ ആകൃതി ഇന്നു യാ​തൊ​ന്നി​നാ​ലും കാ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, 1727-ൽ ദെനി തി​യെ​റി പാ​രി​സ്സിൽ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച ഭൂ​പ​ട​ത്തിൽ അതു് രേ​ഖ​പ്പെ​ട്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വിൽ തെ​രു​വു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു Y (വൈ) ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ഇട​ത്തെ കൈ​യി​നു പി​ക്പ്യു​തെ​രു​വെ​ന്നും വല​ത്തെ കൈ​യി​നു റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സോ എന്നും പേ​രു​ള്ള രണ്ടു ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​യി സാ​ങ്ങ്താ​ന്ത്വാ​ങ്ങ് തെ​രു​വു പി​രി​ഞ്ഞു. ആ രണ്ടു കൈ​ക​ളും അറ്റ​ത്തു്, ഒരു വി​ല​ങ്ങു​കൊ​ണ്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തി​രു​ന്നു; ആ വി​ല​ങ്ങി​ന്റെ പേർ റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂർ എന്നാ​ണു്. റ്യൂ പൊ​ലോ​ങ്ങ്സോ അവി​ടെ​വെ​ച്ച​വ​സാ​നി​ച്ചു; പി​ക്പ്യു തെ​രു​വു നീ​ണ്ടു​പോ​യി ലെ​ന്വാ​ച​ന്ത​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു ചെ​ന്നു​ക​യ​റു​ന്നു. സെ​യ്നിൽ നി​ന്നു വരു​ന്നാൾ റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സോ​വി​ന്റെ അറ്റ​ത്തെ​ത്തി​യാൽ, അയാ​ളു​ടെ വല​ത്തു​വ​ശ​ത്തു പെ​ട്ട​ന്നു് ഒരു സമ​കോ​ണ​മാ​യി തി​രി​യു​ന്ന റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂ​റും, മുൻ​പിൽ ആ തെ​രു​വി​ന്റെ മതി​ല്ക്കെ​ട്ടും, ഇട​തു​വ​ശ​ത്തു റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂ​റി​ന്റെ ഇട​യ്ക്കു​വെ​ച്ചു കൊ​ത്തി​ക്ക​ള​യ​പ്പെ​ട്ട ഒരു ശാ​ഖ​യും പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ക്കു​ന്നു; അതിൽ​നി​ന്നു പി​ന്നെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു പഴു​തി​ല്ല; ഇതി​നെ​യാ​ണു് ക്യുൽ​സ്—സാ​ക്ഴാ​ങ്ങൃഓ എന്നു് പറ​യു​ന്ന​തു്.

ഇവി​ടെ​യാ​ണു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചെ​ന്നു​നി​ന്ന​തു്.

ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യു​റും റ്യു പെ​ത്തി​പി​ക്പ്യു​വും കൂ​ടി​ച്ചേ​രു​ന്ന മൂ​ല​യിൽ കാവൽ നി​ല്ക്കു​ന്ന ആ കറു​ത്ത നി​ഴ​ല്പ​ട​ത്തെ കണ്ട​പ്പോൾ അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം തെ​റി​ച്ചു​പോ​യി. അതി​നെ​പ്പ​റ്റി സം​ശ​യി​ക്കാൻ വയ്യ. ആ പ്രേ​തം അയാളെ പി​ടി​പ്പാൻ നി​ല്ക്കു​ക​യാ​ണു്.

അയാൾ എന്തു ചെ​യ്യ​ണം?

പി​ന്നോ​ക്കം പോ​കേ​ണ്ട സമയം തെ​റ്റി. ഒരു നി​മി​ഷം മുൻ​പു്, ദൂ​ര​ത്തി​രു​ട്ട​ത്തു്, അങ്ങോ​ട്ടു നട​ന്നു​വ​രു​ന്ന​താ​യി​ക്ക​ണ്ട സംഘം ഴാ​വേ​റും കൂ​ട്ടു​കാ​രു​മാ​ണു്, സം​ശ​യ​മി​ല്ല. ഒരു സമയം അയാൾ നി​ല്ക്കു​ന്ന തെ​രു​വി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തു് അവ​രി​പ്പോൾ എത്തി​യി​രി​ക്കാ​നും മതി. ഈ ചെറിയ ദുർ​ഘ​ട​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഴാവേർ മുൻ​കൂ​ട്ടി​ത്ത​ന്നെ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ആലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണം; എന്നി​ട്ടു് അയാൾ ഒരാളെ ആ അന്തർ​ദ്ധാ​ന​മാർ​ഗ​ത്തെ തട​യു​വാ​നാ​യി പറ​ഞ്ഞ​യ​ച്ചു. ഈ ഊഹ​പ​ര​മ്പര, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ ദുഃ​ഖ​മ​യ​മായ തല​ച്ചോ​റി​ലൂ​ടെ, അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മായ ഒരു ചു​ഴ​ലി​ക്കാ​റ്റിൽ ഒരു​പി​ടി പൊ​ടി​മ​ണ്ണു​പോ​ലെ, പെ​ട്ട​ന്നു പറ​ന്നു വട്ടം ചു​റ്റി. അയാൾ ഒരു വശ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി. അതിലെ വഴി​യി​ല്ല; മറ്റേ വശ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി, അവിടെ ഒരു കാ​വ​ല്ക്കാ​രൻ നി​ല്ക്കു​ന്നു. ചന്ദ്രി​ക​കൊ​ണ്ടു തി​ള​ങ്ങിയ ആ വെ​ളു​ത്ത കൽ​വി​രി​പ്പിൽ അയാൾ ആ കറു​ത്ത രൂപം തെ​ളി​ഞ്ഞു​ക​ണ്ടു; മുൻ​പോ​ട്ടു വെ​ക്കുക എന്ന​തു് ആ സത്ത്വ​ത്തി​ന്റെ കൈ​യിൽ​ചെ​ന്നു ചാ​ടു​ക​യാ​ണു്; പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ക്കുക എന്ന​തോ ഴാ​വേ​രു​ടെ പി​ടി​യി​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞെ​ത്തു​ക​യും, പതു​ക്കെ ചു​രു​ങ്ങി​ച്ചു​രു​ങ്ങി വരു​ന്ന ഒരു വലയിൽ കു​ടു​ങ്ങി​യ​തു​പോ​ലെ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു തോ​ന്നി; അയാൾ നി​രാ​ശ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി.

ഇനി പറ​യാൻ​പോ​കു​ന്ന സം​ഗ​തി​കൾ മന​സ്സി​ലാ​കു​വാൻ, ദ്രു​വാ​മ്യൂർ ഇട​വ​ഴി​യെ​പ്പ​റ്റി​യും, വി​ശേ​ഷി​ച്ച് റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സോ​വിൽ​നി​ന്നു് ഈ ഇട​വ​ഴി​യി​ലേ​ക്കു കട​ക്കു​മ്പോൾ ഇട​ത്തു​ഭാ​ഗ​ത്തു വി​ട്ടു​പോ​രു​ന്ന മൂ​ല​യെ​പ്പ​റ്റി​യും ഒരു പരി​പൂർ​ണ​വി​വ​ര​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തു് ആവ​ശ്യ​മാ​ണു്. ദ്രു​വാ​മ്യൂർ ഇട​വ​ഴി​യു​ടെ വല​ത്തു​വ​ശ​ത്തു് ഏതാ​ണ്ടു് മു​ഴു​വ​നും മോശം വീ​ടു​ക​ളാ​ണു്; ഇട​ത്തു​വ​ശ​ത്തു​ള്ള കാ​ഴ്ച​യിൽ വല്ലാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന ഒറ്റ​പ്പെ​ട്ട വീടും. ഈ വീടു് പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വോ​ട​ടു​ത്തെ​ത്തു​മ്പോ​ഴേ​ക്ക് ഒന്നു​ര​ണ്ടു നി​ല​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ഉയർ​ന്നു​വ​രു​ന്ന പലേ ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അതി​നാൽ പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വിൽ വളരെ ഉയ​ര​മു​ള്ള​താ​യി​ക്കാ​ണു​ന്ന ഈ കെ​ട്ടി​ടം റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സോ​വി​ന്ന​ടു​ത്ത പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു നന്നേ താ​ഴ്‌​ന്നി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങൾ മുൻപു പറഞ്ഞ മൂ​ല​യ്ക്കാ​വ​ട്ടെ, അതു നന്നേ താ​ഴ്‌​ന്ന ഒരു മതി​ലി​നോ​ളം മാ​ത്ര​മേ പൊ​ക്ക​മു​ള്ളു എന്നാ​വു​ന്നു. ഈ ഭാഗം തെ​രു​വി​ലേ​ക്കു​ന്തി​യി​ട്ടി​ല്ല. ഒരാൾ റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സൊ​വിൽ​നി​ന്നും മറ്റേ ആൾ ദ്രു​വാ​മ്യൂ​റിൽ​നി​ന്നു​മാ​യി രണ്ടു പേർ വരു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അവർ രണ്ടു​പേ​രും കാ​ണാ​ത്ത​വി​ധം രണ്ടു മൂ​ല​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും മറ​ഞ്ഞ് ഉള്ളോ​ട്ടു​ന്തിയ ഒരു ഭി​ത്തി​മാ​ട​മു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണു് അതി​ന്റെ നില.

ഈ ഭി​ത്തി​മാ​ട​ത്തി​ന്റെ മൂ​ല​ക​ളിൽ​നി​ന്നു് തു​ട​ങ്ങി, ആ മതി​ല്ക്കെ​ട്ടു് റ്യു പോ​ലോ​ങ്ങ്സോ​വ​ഴി​ക്കു 49-ആം നമ്പർ എന്നെ​ഴു​തി​യി​ട്ടൂ​ള്ള ഒരു വീ​ട്ടി​ന്റെ അടു​ത്തു​വ​രെ എത്തു​ന്നു​ണ്ടു്; ഉയരം കു​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു് റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂർ വഴി​ക്കു പോ​കു​ന്ന​തി​ന്റെ മറ്റൊ​രു ഭാഗം ഞങ്ങൾ​മുൻ​പു പറ​ഞ്ഞു​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ആ ഒരു വല്ലാ​ത്ത വീ​ട്ടി​ന്റെ അടു​ത്തു ചെ​ല്ലു​ന്നു. അവിടെ എത്തി​യാൽ അതു് ആ വീ​ട്ടി​ന്റെ നെ​റ്റി​പ്പു​റ​ത്തോ​ടു മു​ട്ടി ആളു​കൾ​ക്കു പതു​ങ്ങി​നി​ല്ക്കാ​വു​ന്ന മറ്റൊ​രു മൂ​ല​യും നിർ​മ്മി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. ഈ നെ​റ്റി​പ്പു​റം കാണാൻ രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത​താ​ണു്; ഒരു ജനാല മാ​ത്ര​മേ പു​റ​ത്തേ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ—കു​റേ​ക്കൂ​ടെ ശരി​യാ​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, ഒരു തൂ​ത്ത​നാ​ക​പ്പ​ല​ക​കൊ​ണ്ടു് പൊ​തി​ഞ്ഞ രണ്ടു ജനാ​ല​ച്ച​ട്ട​വാ​തി​ലു​കൾ മാ​ത്രം; അവ എപ്പോ​ഴും അട​ച്ചി​ട്ടി​രി​ക്കും.

ഇവിടെ ഞങ്ങൾ വി​വ​രി​ച്ചു​കാ​ണി​ക്കു​ന്ന സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്ഥി​തി യാ​തൊ​രു വ്യ​ത്യാ​സ​വു​മി​ല്ല​തെ ഇങ്ങ​നെ​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു പണ്ടു​മു​തൽ താ​മ​സി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന​വർ​ക്ക് ഈ വി​വ​ര​ണ​ത്താൽ അന്ന​ത്തെ സ്ഥി​തി ശരി​യാ​യി​ട്ടോർമ വരും.

ആ ഭി​ത്തി​മാ​ടം മു​ഴു​വ​നും മോ​ശ​മായ ഒരു കൂ​റ്റൻ​വാ​തിൽ​പോ​ലെ​യു​ള്ള ഒന്നി​നാൽ നി​റ​യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു; അതു് വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ പര​ന്ന​തും ചെ​ത്തി നന്നാ​ക്കാ​ത്ത​തു​മായ മര​പ്പ​ല​ക​കൂ​ടു മാ​ത്ര​മാ​ണു്. മു​ക​ളി​ലു​ള്ള​തി​നു താ​ഴ​ത്തേ​തി​നേ​ക്കാൾ വി​സ്താ​രം കൂടും. ആ പല​ക​ക്കൂ​ട്ടം ഇരു​മ്പു​ക​മ്പി​ക​ളാൽ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഒരു ഭാ​ഗ​ത്താ​യി സാ​മാ​ന്യ​വ​ലു​പ്പ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു വണ്ടി​പ്പ​ടി​യു​ണ്ടു്; അതു് കണ്ടാൽ​ത്ത​ന്നെ ഒര​മ്പ​തു​കൊ​ല്ല​ത്തി​നു മുൻ​പു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​താ​യി​രി​ക്ക​ണം.

ഒരു മരം ആ ഭി​ത്തി​മാ​ട​ത്തി​നു മീതെ പര​ന്നു​നി​ല്ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്; റ്യൂ പൊ​ലോ​ങ്ങ് സോ വഴി​ക്കു​ള്ള മതിൽ മു​ഴു​വ​നും ഉച്ചു​പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചെ​ന്നു​പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള അത്യ​പ​ക​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു് നോ​ക്കു​മ്പോൾ, ആ വല്ലാ​ത്ത കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​നു് അയാളെ രു​ചി​പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒരേ​കാ​ന്ത​ത​യും ആൾ​പ്പാർ​പ്പി​ല്ലാ​യ്മ​യും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അതൊ​ന്നോ​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കി; അതി​നു​ള്ളിൽ കട​ന്നു​വീ​ഴാൽ സാ​ധി​ച്ചാൽ താൻ രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു എന്നു് അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു. ആദ്യം അയാൾ​ക്ക് ഒരാ​ലോ​ചന തോ​ന്നി, പി​ന്നീ​ടു് അത​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​മാ​യി.

ഈ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്റെ നടു​ക്കാ​യി, മുൻ​ഭാ​ഗ​ത്തു് റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂർ​വ​ഴി​ക്ക്, എല്ലാ​ത്ത​രം നി​ല​ക​ളി​ലു​മു​ള്ള ജനാ​ല​യ്ക്ക​ലും ഈയം​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പണ്ട​ത്തെ തൊ​ട്ടി​ക്കു​ഴ​ലു​ക​ളു​ണ്ടു്; ഒരു പ്ര​ധാന കു​ഴ​ലിൽ​നി​ന്നു് എല്ലാ ചെ​റു​തൊ​ട്ടി​ക​ളി​ലേ​ക്കും ചെ​ന്നു​ചേ​രു​ന്ന ഈ പലേ വഴി​ക്കു​ള്ള കു​ഴ​ലു​കൾ​ക്കും​കൂ​ടി വീ​ടി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തു പടർ​ന്നു​പി​ടി​ച്ചു​നി​ല്ക്കു​ന്ന ഒരു വൃ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ ഛാ​യ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു നൂറു കൈ​വ​ഴി​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ ഈ കു​ഴൽ​ച്ചെ​ന​ച്ച​ങ്ങൾ, പഴയ കള​പ്പാ​ടു​കൾ​ക്കു​മുൻ​പിൽ ഞെ​ളി​ഞ്ഞു​പി​രി​യു​ന്ന ആ പഴയ ഇല​യി​ല്ലാ​മു​ന്തി​രി​വ​ള്ളി​ക്കെ​ട്ടു​ക​ളെ അനു​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്നു.

ഈയം​കൊ​ണ്ടും ഇരു​മ്പു​കൊ​ണ്ടു​മു​ള്ള കൊ​മ്പു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ ഈ അസാ​ധാ​രണ വൃ​ക്ഷ​പ്പ​ടർ​പ്പാ​ണു് ഒന്നാ​മ​താ​യി ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ ശ്ര​ദ്ധ​യെ ആകർ​ഷി​ച്ച​തു്. അയാൾ കൊ​സെ​ത്തി​നെ മി​ണ്ടി​പ്പോ​ക​രു​തെ​ന്നു​ള്ള കല്പ​ന​യോ​ടു​കൂ​ടി ഒരു കൽ​ത്തു​ണി​ന്മേൽ പു​റം​ചാ​രി​യി​രു​ത്തി. ആ വെ​ള്ള​പ്പാ​ത്തി നി​ല​ത്തു വന്നു മു​ട്ടു​ന്നേ​ട​ത്തേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു. അതി​ലൂ​ടെ പി​ടി​ച്ചു​ക​യ​റി വീ​ട്ടി​നു​ള്ളിൽ കട​ന്നു​ചാ​ടു​വാൻ ഒരു മാർ​ഗ​മു​ണ്ടാ​യേ​ക്കാം എന്ന​യാൾ കരുതി. പക്ഷേ, ആ കുഴൽ കേ​ടു​വ​ന്നു് ഉപ​യോ​ഗ​മി​ല്ലാ​തെ കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​താ​ണു്; അതു് ചേർ​പ്പു​ക​ളിൽ ഏതാ​ണ്ടു് തൂ​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണു് ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​തു്. എന്ന​ല്ല, ആ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​മായ ഭവ​ന​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ ജനാ​ല​ക​ളും, തട്ടിൽ​പു​റ​ത്തു​ള്ള കി​ളി​വാ​തി​ലു​കൾ​കൂ​ടി, കന​ത്തി​ലു​ള്ള ഇരു​മ്പ​ഴി​ക​ളു​ള്ള​വ​യാ​ണു്. ഇതിനു പുറമേ, ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു ചന്ദ്രിക നല്ല​വ​ണ്ണം പ്ര​കാ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു; ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കയ​റി​പ്പോ​കു​ന്ന​തു് ആ തെ​രു​വി​ന്റെ മൂ​ല​യ്ക്കൽ കാ​ത്തു​നി​ല്ക്കു​ന്ന ഭടൻ കണ്ടു എന്നു​വ​രാം. ഇതൊ​ക്കെ പോ​ട്ടെ, കൊ​സെ​ത്തി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു് എന്തു ചെ​യ്യും? മൂ​ന്നു​നി​ല​യി​ലു​ള്ള ഒരു വീ​ട്ടി​ന്റെ മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് അവളെ എങ്ങ​നെ വലി​ച്ചു​കേ​റ്റും?

കു​ഴൽ​വ​ഴി​ക്കു കയ​റി​പ്പോ​വാ​മെ​ന്നു​ള്ള വി​ചാ​രം അയാൾ കള​ഞ്ഞു; റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സോ​വി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ല്ലാൻ അയാൾ മതി​ലി​ന്ന​രി​കി​ലൂ​ടെ നി​ര​ങ്ങി. കൊ​സെ​ത്തി​നെ ഇരു​ത്തി​പ്പോ​ന്ന മതിൽ​വ​ള​വി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ, അവിടെ ആരും അയാളെ നോ​ക്കി​യാൽ കാ​ണു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു കണ്ടു. ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞു​വെ​ച്ച​തു​പോ​ലെ, ഏതു വഴി​ക്കു വരു​ന്ന​വ​രാ​യാ​ലും ശരി, ഒരാ​ളു​ടേ​യും ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ​പ്പെ​ടാൻ വയ്യാ; എന്ന​ല്ല, അയാൾ നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു നി​ഴ​ലി​ലു​മാ​ണു്. പി​ന്നെ, രണ്ടു വാ​തി​ലു​ണ്ടു്; അവ പക്ഷേ, പൊ​ളി​ച്ചു കട​ക്കാം. മരം​കൊ​ണ്ടും ഉച്ചു​കൊ​ണ്ടും മു​ക​ളിൽ മൂ​ടി​നി​ല്ക്കു​ന്ന മതിൽ സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി ഒരു തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണു് ഉന്തി​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു്; അതിൽ​ക്ക​ട​ന്നു കി​ട്ടി​യാൽ, മര​ത്തി​നു് ഇല​ക​ളി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, അന്ന​ത്തെ രാ​ത്രി അവിടെ ഒളി​ച്ചു​ക​ഴി​ക്കാം.

നേരം പോ​കു​ന്നു; വേഗം പോണം.

അയാൾ വണ്ടി​വാ​തിൽ പി​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കി; അതിലെ അങ്ങോ​ട്ടും ഇങ്ങോ​ട്ടും കട​പ്പാൻ മാർ​ഗ​മി​ല്ലെ​ന്നു് ഉടനെ മന​സ്സി​ലാ​യി.

അതി​ല​ധി​കം ആശ​യോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ മറ്റേ വാ​തി​ല്ക്കൽ ചെ​ന്നു; അതു തി​ക​ച്ചും തകർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു; അതി​ന്റെ വലി​പ്പം​ത​ന്നെ അതി​ന്റെ ഉറ​പ്പു കു​റ​യ്ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്; പല​ക​ക​ളൊ​ക്കെ കേ​ടു​വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു; ഇരി​മ്പു​കെ​ട്ടു​കൾ—ആകെ മൂ​ന്നെ​ണ്ണം മാ​ത്ര​മേ ഉള്ളൂ—തു​രു​മ്പു പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ പു​ഴു​ക്കു​ത്തു പി​ടി​ച്ച മാർ​ഗ​നി​രോ​ധ​ത്തെ പക്ഷേ, തകർ​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കും.

സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ ആ വാതിൽ ഒരു വാ​തി​ല​ല്ലെ​ന്നു കണ്ടു; അതിനു തി​രി​ക്കു​റ്റി​ക​ളും സാ​ക്ഷ​ക​ളും നടു​ക്കു ചേർ​പ്പു​മി​ല്ല; ഇരി​മ്പു​കെ​ട്ടു​കൾ ഒര​റ്റ​ത്തു നി​ന്നു മറ്റേ അറ്റം​വ​രെ ഒരു​പോ​ലെ നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്നു. പല​ക​കൾ​ക്കു​ള്ള വി​ട​വു​ക​ളി​ലൂ​ടെ നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ ചെ​ത്തി നന്നാ​ക്കാ​ത്ത കല്പ​ക​ക​ളും വെ​ട്ടു​ക​ല്ലു​ക​ളും കു​മ്മാ​യ​ത്തിൽ അട​ക്കി പണി ചെ​യ്തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു; പത്തു​കൊ​ല്ലം​മുൻ​പു് അതിലേ കട​ന്നു​പോ​യി​ട്ടൂ​ള്ള​വർ അതു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടാ​വും. ഈ കള്ള​വാ​തിൽ എടു​പ്പു​ക​ളോ​ടു​ചേർ​ന്നു കാ​ണാ​റു​ള്ള വെറും മര​പ്പ​ണി മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നു കഠി​ന​മായ മനോ​വ്യ​ഥ​യോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ​ക്കു സമ്മ​തി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. ഒരു പലക പൊ​ളി​ച്ചു​ക​ള​യാൻ എളു​പ്പ​ത്തിൽ കഴി​യും; പക്ഷേ, മു​ഖ​ത്തു മു​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു് ഒരു മതി​ലാ​ണു് പി​ന്നെ.

ആ സമ​യ​ത്തു കനം കൂ​ടി​യ​തും ക്ര​മ​മു​ള്ള​തു​മായ ഒരൊ​ച്ച ദൂ​ര​ത്തു​നി​ന്നു കേൾ​ക്കാ​റാ​യി. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ധൈ​ര്യം പി​ടി​ച്ചു തെ​രു​വി​ന്റെ മൂ​ല​യ്ക്ക​ലൂ​ടെ ഒരു നോ​ക്കു​നോ​ക്കി. ഏഴോ എട്ടോ പട്ടാ​ള​ക്കാർ അണി​നി​ര​ന്നു റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സോ​വി​ലൂ​ടെ നട​ന്നു​വ​രു​ന്നു. അയാൾ അവ​രു​ടെ കു​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ടെ മി​ന്നി​ച്ച കണ്ടു. അവർ അയാ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് വരു​ക​യാ​ണു്; ആ പട്ടാളക്കാർ-​അവരുടെ നേ​താ​വാ​യി ഴാ​വേ​റു​ടെ ഉയർ​ന്ന സ്വ​രൂ​പം അയാൾ കണ്ടു—പതു​ക്കെ​യും ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചും നട​ന്നു വരു​ന്നു. അവർ ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു നി​ല്ക്കും; അവർ എല്ലാ ചു​മ​രു​ക​ളു​ടേ​യും മൂ​ല​ക​ളും എല്ലാ വാ​തി​ലു​ക​ളു​ടേ​യും ഇട​വ​ഴി​ക​ളു​ടേ​യും ഒഴി​വു​ക​ളും തി​ര​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​തു സ്പ​ഷ്ട​മാ​ണു്.

ഴാവേർ ഇട​യ്ക്കു​വെ​ച്ചു കണ്ടു​മു​ട്ടിയ പാ​റാ​വു​കാ​രാ​യി​രി​ക്കാം അത്—അതേ, ഈ ഊഹം തെ​റ്റാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല; അയാൾ അവ​രോ​ടു സഹായം ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കും.

ഴാ​വേ​റു​ടെ കൂടെ കണ്ട രണ്ടു​പേർ ആ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ടു്.

അവർ നട​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ വേ​ഗ​വും ഇട​യ്ക്കു നി​ല്ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ താ​മ​സ​വും കൂ​ട്ടി നോ​ക്കു​മ്പോൾ അവർ​ക്ക് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് നി​ല്ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തെ​ത്തു​വാൻ ഏക​ദേ​ശം കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ വേ​ണ്ടി​വ​രും. അതൊരു ഭയ​ങ്കര ഘട്ട​മാ​യി​രു​ന്നു. മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ​ത്ത​വണ മുൻ​ഭാ​ഗ​ത്തു വാ​പി​ളർ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടെ​ത്തിയ ആ ഭയ​ങ്ക​ര​ഗു​ഹ​യിൽ നി​ന്നു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ അക​റ്റി​നിർ​ത്തു​ന്ന​തു ചില നി​മി​ഷം മാ​ത്രം എന്ന​ല്ല, തണ്ടു​വ​ലി​ശ്ശി​ക്ഷ​യ്ക്ക് ഇപ്പോൾ തണ്ടു​വ​ലി​ശ്ശി​ക്ഷ എന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല അർ​ഥ​മു​ള്ളൂ; കൊ​സെ​ത്തു് എന്നെ​ന്നേ​ക്കും അയാ​ളു​ടെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നും പോ​യ്പ്പോ​വുക; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, ജീ​വി​തം ഒരു ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യു​ടെ അന്തർ​ഭാ​ഗ​മാ​വുക.

ഒന്നു​മാ​ത്ര​മെ ഇവിടെ നി​വൃ​ത്തി​യു​ള്ളൂ.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു് ഈ ഒരു സവി​ശേ​ഷ​ത​യു​ണ്ടു്; അയാൾ യാ​ച​ക​ന്മാ​രു​ടെ രണ്ടു പൈ​ക്കൂ​റ​കൾ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നു പറ​യ​ട്ടെ; ഒന്നിൽ അയാൾ സന്ന്യാ​സി​ക്ക​നു​രൂ​പ​മായ തന്റെ വി​ശി​ഷ്ട​വി​ചാ​ര​ത്തെ സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു; മറ്റേ​തിൽ തട​വു​പു​ള്ളി​യു​ടെ അപ്ര​തി​ഹ​ത​ങ്ങ​ളായ ബു​ദ്ധി​സാ​മർ​ഥ്യ​ങ്ങ​ളേ​യും, അതാതു സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളെ അനു​സ​രി​ച്ച് ഒന്നി​ലോ മറ്റേ​തി​ലോ അയാൾ കൈ​യി​ട്ടു തപ്പും.

അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന മറ്റു മു​ത​ലു​ക​ലു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഒന്നി​താ​ണ്—തൂ​ലോ​ങ്ങ് കാ​രാ​ഗൃ​ഹ​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടായ പലേ ഒളി​ച്ചു​ച്ചാ​ട​ലു​കൾ​ക്കും നാം നന്ദി പറയുക—വാ​യ​ന​ക്കാർ ഓർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കാ​വു​ന്ന​വി​ധം, ഏണിയോ ഇരി​മ്പു​ച​വി​ട്ടോ കൂ​ടാ​തെ, വെറും ശരീ​ര​ശ​ക്തി​കൊ​ണ്ടു​മാ​ത്രം. കഴു​ത്തി​ന്റെ പിൻ​ഭാ​ഗ​വും ചു​മ​ലും ആസ​ന​വും കാൽ​മു​ട്ടും ചു​മ​രോ​ടു ചേർ​ത്തു​വെ​ച്ചു, കല്ലി​ന്റെ ദുർ​ല്ല​ഭം ഓരോ ഉന്തി​ച്ച​ക​ളിൽ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു്, ചു​മ​രി​ന്റെ മൂ​ല​യി​ലൂ​ടെ, വേ​ണ​മെ​ങ്കിൽ ആറാ​മ​ത്തെ നി​ല​വ​രെ നീ​ന്തി​ക്ക​യ​റു​ക​യാ​യി​രു​ന്ന ആ അവി​ശ്വ​സ​നീ​യ​മായ കലാ​വി​ദ്യ​യിൽ അയാൾ അസാ​മാ​ന്യ​സ​മർ​ഥ​നാ​യി​രു​ന്നു; ഈ കലാ​വി​ദ്യ​യാ​ണ​ല്ലോ ഇരു​പ​തു കൊ​ല്ലം​മുൻ​പു മര​ണ​ശി​ക്ഷ വി​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന ബാ​ത്തു് മോൾ ഒളി​ച്ചു​ചാ​ടി രക്ഷ​പ്പെ​ടുക കാരണം പാ​രി​സ്സി​ലെ കൊൻ​സി​യേർ​ഴെ​റി ജയി​ലി​ന്റെ ചു​മർ​മൂ​ല​യെ അത്ര​മേൽ സു​പ്ര​സി​ദ്ധ​വും, അത്ര​മേൽ ഭയ​ജ​ന​ക​വു​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത​തു്.

ആ മരം പടർ​ന്നു മൂ​ടി​നി​ല്ക്കു​ന്ന മതി​ലി​ന്റെ ഉയരം അയാൾ കണ്ണു​കൊ​ണ്ട​ള​ന്നു; അതു് ഏക​ദേ​ശം പതി​നെ​ട്ട​ടി​യു​ണ്ടു്. അതു വലിയ എടു​പ്പി​ന്റെ നെ​റ്റി​പ്പു​റ​ത്തോ​ടു ചേർ​ന്നു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന കോണു്, അടി​യിൽ​വെ​ച്ചു ത്രി​കോ​ണാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള മര​ച്ചേർ​പ്പു​കൾ​കൊ​ണ്ടു് നി​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു; ഒരു​സ​മ​യം അതു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള​തു്, ആ സൗ​ക​ര്യം കൂടിയ മൂലയെ വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാർ എന്നു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ വൃ​ത്തി​കെ​ട്ട വർഗം പെ​റു​ക്കി​യി​ടു​ന്ന കു​പ്പ​സ്സാ​മ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു രക്ഷി​ക്കാ​നാ​യി​രി​ക്കും. ഇങ്ങ​നെ കണ്ട​തോ​രോ​ന്നി​ട്ടു മതിൽ​മൂ​ല​കൾ നി​റ​യ്ക്കു​ന്ന സമ്പ്ര​ദാ​യം പാ​രി​സ്സിൽ സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​ണു്.

ഈ മര​ച്ചേർ​പ്പു് ഏക​ദേ​ശം അഞ്ച​ടി ഉയ​ര​മു​ണ്ടു്; കയ​റി​ക്ക​ട​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി ഇതി​ന്റെ മു​ക​ളി​ലു​ള്ള സ്ഥലം പതി​ന്നാ​ല​ടി​യിൽ അധി​ക​മി​ല്ല.

മതി​ലി​ന്റെ മു​ക​ളിൽ ദളം കൊ​ത്താ​ത്ത പര​പ്പൻ​ക​ല്ലാ​ണു് പതി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു്.

കൊ​സെ​ത്താ​യി അപകടം; അവൾ​ക്ക് ഒരു മതിൽ എങ്ങ​നെ​യാ​ണു് കയ​റി​ക്ക​ട​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അവളെ അയാൾ ഉപേ​ക്ഷി​ക്ക​ണ​മോ? ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ഒരി​ക്ക​ലും അങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നാ​ലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. അവളെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​തു് അസാ​ധ്യം. ഈ അസാ​ധാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളായ കയ​റ്റ​ങ്ങൾ വി​ജ​യ​പൂർ​വം കയ​റി​ക്ക​ട​ക്കു​വാൻ ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ ശക്തി മു​ഴു​വ​നും ആവ​ശ്യ​മാ​ണു്. എത്ര ചെ​റി​യ​തെ​ങ്കി​ലും ഒരു ഭാരം തൂ​ങ്ങി​യാൽ അയാ​ളു​ടെ നില തെ​റ്റി താ​ഴ​ത്തേ​ക്ക് മറി​ഞ്ഞു​പോ​വും.

ഒരു കയറു കി​ട്ട​ണം; ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ കൈയിൽ അതി​ല്ല. അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി സമ​യ​ത്തു് റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സൊ​വിൽ​വെ​ച്ച്, അത​യാൾ​ക്കെ​വി​ടെ​നി​ന്നു കി​ട്ടാൻ​പോ​കു​ന്നു? ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു തന്റേ​താ​യി ഒരു രാ​ജ്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, ആ സമ​യ​ത്തു് ഒരു കയറിൻ കഷ്ണ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി അതയാൾ വി​റ്റു​ക​ള​യു​മാ​യി​രു​ന്നു.

എല്ലാ അപ​ക​ട​സ്ഥി​തി​കൾ​ക്കും സ്വ​ന്ത​മായ മി​ന്നൽ​പ്പി​ണ​രു​ക​ളു​ണ്ടു്; അവ ചി​ല​പ്പോൾ നമ്മു​ടെ കണ്ണ​ഞ്ചി​ക്കു​ന്നു. ചി​ല​പ്പോൾ നമു​ക്കു വഴി കാ​ണി​ക്കു​ന്നു.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ നി​രാ​ശ​മായ നോ​ട്ടം ഇരു​ള​ട​ഞ്ഞ ഴാ​ങ്ങ്റോ ഇട​വ​ഴി​യി​ലെ വി​ള​ക്കു​കാ​ലി​ന്മേൽ പതി​ഞ്ഞു.

ആ കാ​ല​ത്തു ഗ്യാ​സു് തെ​റി​പ്പി​ക്കു​ന്ന യന്ത്രം പാ​രി​സ്സി​ലെ തെ​രു​വു​ക​ളിൽ നട​പ്പാ​യി​ട്ടി​ല്ല. സന്ധ്യ​യാ​വു​മ്പോൾ അവി​ട​വി​ടെ നി​ല്ക്കു​ന്ന വി​ള​ക്കു​ക​ളെ പ്ര​ത്യേ​കം കൊ​ളു​ത്തു​ക​യാ​ണു്; കൊ​ളു​ത്തു​ന്ന ആൾ ഒരു കയ​റി​ന്മേ​ലൂ​ടെ കയ​റു​ക​യും ഇറ​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ആ കയ​റാ​ക​ട്ടേ തെ​രു​വു​ക​ളിൽ രണ്ടു​വ​ശ​ത്തും ഒര​റ്റം​മു​തൽ മറ്റേ അറ്റം​വ​രെ നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കും; അതു വി​ള​ക്കു​കാ​ലി​ന്റെ ഒരാ​ണി​യിൽ പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കും; ഇതു വലി​യു​ന്ന ‘പു​ള്ളി’ വി​ള​ക്കു​കാ​ലി​ന്റെ അടി​യി​ലു​ള്ള ഒരി​രി​മ്പു​പെ​ട്ടി​യിൽ തറ​ച്ചി​രി​ക്ക​യാ​ണു്; ആ പെ​ട്ടി​യു​ടെ താ​ക്കോൽ വി​ള​ക്കു​കൊ​ളു​ത്തു​വ​ന്ന​വൻ കൈവശം വെ​ക്കു​ന്നു. എന്ന​ല്ല, ആ കയ​റു​ത​ന്നെ ഒരി​രു​മ്പു​കൊ​ണ്ടു പൊ​തി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടാ​വും.

ഒരു മര​ണ​വി​കൃ​തി​ക്കു​ള്ള ശക്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ഒരു ചാ​ട്ടം കൊ​ണ്ടു് തെ​രു​വു കട​ന്നു് ആ ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ ഇട​വ​ഴി​യി​ലെ​ത്തി. തന്റെ കത്തി​കൊ​ണ്ടു് ആ ചെ​റു​പെ​ട്ടി​യു​ടെ പൂ​ട്ടു കു​ത്തി​ത്തു​റ​ന്നു. നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തി​നു​ള്ളിൽ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ​യ​ടു​ക്കൽ​ത്ത​ന്നെ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി. അയാ​ളു​ടെ കൈയിൽ ഒരു കയ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈവക ഉപാ​യ​പ്പ​ണി​കൾ കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു കർ​മ​ഗ​തി​യോ​ടു യു​ദ്ധം വെ​ട്ടു​മ്പോൾ എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു വേഗം കൂടും.

അന്നു രാ​ത്രി വി​ള​ക്കു​ക​ളൊ​ന്നും കൊ​ളു​ത്തി​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു ഞങ്ങൾ മുൻ​പു​ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. അതി​നാൽ ഴാ​ങ്ങൃ​ഓ​വി​ലെ വി​ള​ക്കും മറ്റു​ള്ള​വ​യെ​പ്പോ​ലെ കത്തി​യി​രു​ന്നി​ല്ല; വി​ള​ക്ക് അതി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്തി​ല്ലെ​ന്ന​റി​യാ​തെ​ത​ന്നെ, അതി​ന്റെ ചു​വ​ട്ടി​ലൂ​ടെ ഒരാൾ​ക്കു കട​ന്നു​പോ​വാം.

എന്താ​യാ​ലും, ആ സമ​യ​വും സ്ഥ​ല​വും ഇരു​ട്ടും ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ മതി​മ​റ​ന്ന ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളും അയാ​ളു​ടെ അസാ​ധാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളായ ആം​ഗ്യ​ങ്ങ​ളും അയാ​ളു​ടെ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടു​മു​ള്ള ഓട്ട​ങ്ങ​ളും എല്ലാം​കൂ​ടി കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ മന​സ്സി​നെ അസ്വ​സ്ഥ​മാ​ക്കി​ത്തു​ട​ങ്ങി. മറ്റേ​തെ​ങ്കി​ലും ഒരു കു​ട്ടി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ ഇതിനു മുൻ​പു​ത​ന്നെ ഉറ​ക്കെ നി​ല​വി​ളി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. അവൾ ഒന്നു​മാ​ത്രം ചെ​യ്തു തൃ​പ്തി​പ്പെ​ട്ടു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ കു​പ്പാ​യ​ത്തൊ​ങ്ങൽ കട​ന്നു​പി​ടി​ച്ചു. പട്ടാ​ള​സ്സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ വരവു് അധി​ക​മ​ധി​കം ശക്തി​യി​ലും സ്പ​ഷ്ട​ത​യോ​ടും​കൂ​ടി അവർ​ക്കു കേൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

‘അച്ഛാ’ ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ അവൾ പറ​ഞ്ഞു. ‘എനി​ക്കു പേ​ടി​യാ​വു​ന്നു, ആരാ​ണു് ആ വരു​ന്ന​ത്?’

‘മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്കൂ! ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘അതു മദാം തെ​നാർ​ദി​യെ​റാ​ണു്.’

കൊ​സെ​ത്തു് വി​റ​ച്ചു​പോ​യി.

അയാൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘ശബ്ദി​ക്ക​രു​തു്. എന്നെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കാ​തി​രി​യ്ക്കൂ. നി​ല​വി​ളി​ക്കു​ക​യോ കര​യു​ക​യോ ചെ​യ്താൽ തെ​നാർ​ദി​യെർ സ്ത്രീ​യു​ണ്ടു് അടു​ത്തു പതു​ങ്ങി​നി​ല്ക്കു​ന്നു. അവൾ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​വാൻ വന്നി​രി​ക്ക​യാ​ണു്.’

ഉടനെ ബദ്ധ​പ്പാ​ടി​ല്ലാ​തെ, എന്നാൽ അനാ​വ​ശ്യ​മാ​യി ഒരാം​ഗ്യം​പോ​ലും കാ​ണി​ക്കാ​തെ, ദൃ​ഢ​വും സം​ക്ഷി​പ്ത​വു​മായ കണി​ശ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി—എപ്പോ​ഴാ​ണു് ഴാ​വേ​റും പാ​റാ​വു​പ​ട്ടാ​ള​വും വന്നു​ചാ​ടു​ന്ന​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത ആ സമ​യ​ത്തു വി​ശേ​ഷി​ച്ചും അതു സ്തു​ത്യർ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു—അയാൾ തന്റെ കണ്ഠ​വ​സ്ത്ര​മ​ഴി​ച്ചു, കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കക്ഷ​ത്തി​ന്റെ താ​ഴെ​യാ​യി, ആ കു​ട്ടി​ക്കു വേദന തോ​ന്നി​പ്പോ​കാ​തി​രി​ക്കാൻ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു, ശരീ​ര​ത്തെ ചു​റ്റി​ക്കെ​ട്ടി, അതിനെ കയ​റി​ന്റെ ഒര​റ്റ​ത്തോ​ടു ബന്ധി​ച്ചു. മറ്റേ​ത്തല കടി​ച്ചു​പി​ടി​ച്ചു, കാ​ലി​ന്മേൽ​നി​ന്നു പാ​പ്പാ​സ്സും കീ​ഴ്ക്കാ​ലു​റ​ക​ളും മാ​റ്റി, അവ രണ്ടും മതി​ലിൻ​മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ അപ്പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​റി​ഞ്ഞു, മര​ച്ചേർ​പ്പി​ന്റെ മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് കയറി, തന്റെ കാ​ലിൻ​കീ​ഴിൽ ഒരു കോ​ണി​യു​ണ്ടെ​ന്നാ​ല​ത്തെ ഉറ​പ്പോ​ടും കൂ​സ​ലി​ല്ലാ​യ്മ​യോ​ടും​കൂ​ടി മതി​ലും നെ​റ്റി​പ്പു​റ​വും കൂ​ടി​യു​ള്ള മൂ​ല​യ്ക്ക​ലൂ​ടെ പി​ടി​ച്ചു​ക​യ​റാൻ തു​ട​ങ്ങി. അര​നി​മി​ഷം കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല, അയാൾ മതി​ലിൻ​മീ​തെ കു​ന്തി​ച്ചി​രി​പ്പാ​യി.

കൊ​സെ​ത്തു് ഒര​ക്ഷ​ര​വും മി​ണ്ടാ​തെ, തി​ക​ച്ചും അമ്പ​ര​ന്നു് അയാളെ തു​റി​ച്ചു നോ​ക്കി. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ കല്പ​ന​യും മദാം തെ​നാർ​ദി​യെ​രു​ടെ പേ​രും​കൂ​ടി അവ​ളു​ടെ രക്ത​നാ​ഡി​ക​ളെ സ്തം​ഭി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു.

പെ​ട്ടെ​ന്നു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അവ​ളോ​ടു് താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ലും നി​ല​വി​ളി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ പറ​ഞ്ഞു: ‘മതി​ലി​ന്മേൽ പു​റം​ചാ​രി നി​ല്ക്കൂ.’

അവൾ അപ്ര​കാ​രം ചെ​യ്തു.

‘ഒര​ക്ഷ​ര​വും മീ​ണ്ട​രു​തു്; പേ​ടി​ക്ക​ണ്ട.’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു.

താൻ മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു പൊ​ന്തി​പ്പോ​കു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി.

പരി​ഭ്ര​മം തീ​രു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പേ അവൾ മതി​ലിൻ​മു​ക​ളി​ലാ​യി.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അവളെ പി​ടി​ച്ചു തന്റെ പു​റ​ത്തു​ചേർ​ത്ത് ആ കൊ​ച്ചു​കൈ​കൾ രണ്ടും​കൂ​ടി തന്റെ കൈ​യി​ലൊ​തു​ക്കി, ആ മതി​ലി​ന്മേൽ കമി​ഴ്‌​ന്നു കി​ട​ന്നു. മതിൽ​മാ​ടം​വ​രെ നീ​ന്തി. അയാൾ ഊഹി​ച്ചി​രു​ന​തു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ, ആ മരം​കൊ​ണ്ടു​ള്ള വാ​തി​ല്ക്കെ​ട്ടി​നു മു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു തു​ട​ങ്ങി നി​ല​ത്തു​നി​ന്നു് അധികം ഉയ​ര​മി​ല്ലാ​ത്തേ​ട​ത്തോ​ളം താ​ഴ്‌​ന്ന മര​ത്തോ​ടു ചേർ​ന്നു​ര​സു​മാ​റു് ഒരു വലിയ ചാ​യ്പോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരെ​ടു​പ്പു് അവിടെ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതൊരു ഭാ​ഗ്യ​മാ​യി; എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, തെ​രു​വോ​ടു തൊട്ട ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കാൾ ഇവിടെ മതി​ലി​ന്നു് ഉയരം കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ വളരെ താ​ഴ​ത്താ​ണു് നിലം എന്നു തോ​ന്നി.

അയാൾ മേൽ​പ്പു​ര​യു​ടെ ചാ​യ്പി​ന്ന​ടു​ത്തെ​ത്തി​യ​തേ ഉള്ളു; മതി​ലി​ന്റെ മു​കൾ​ത്ത​ട്ടു വി​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല—അപ്പോ​ഴേ​ക്ക് ഒരു വല്ലാ​ത്ത ശബ്ദം പട്ടാ​ള​ക്കാർ അവിടെ എത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ​താ​യി അറി​വു​കൊ​ടു​ത്തു. ഴാ​വേ​റു​ടെ ഇടി​പോ​ലു​ള്ള ശബ്ദം കേൾ​ക്കാ​റാ​യി; ‘ആ ഇരു​ട്ടു​ള്ള ഇടവഴി നോ​ക്കുക. റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂ​റിൽ കാ​വ​ലു​ണ്ടു്. പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വി​ലു​മു​ണ്ടു്. എനി​ക്കു സം​ശ​യ​മി​ല്ല, അയാൾ ആ ഇട​വ​ഴി​യി​ലാ​ണു്.’

പട്ടാ​ള​ക്കാർ ഇട​വ​ഴി​യി​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് മേൽ​പ്പു​ര​യി​ലൂ​ടെ, കൊ​സെ​ത്തി​നെ മു​റു​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു, കീ​ഴ്പോ​ട്ടു​ര​സി​യി​റ​ങ്ങി, മര​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തെ​ത്തി, അതി​ന്മേൽ നി​ന്നു നി​ല​ത്തേ​ക്കു ചാടി. പേ​ടി​കൊ​ണ്ടോ ധൈ​ര്യം​കൊ​ണ്ടോ കൈ​യി​ന്മേൽ അല്പം ഉരവു തട്ടി​യെ​ങ്കി​ലും, കൊ​സെ​ത്തു് ഒര​ക്ഷ​ര​വും മി​ണ്ടി​യി​ല്ല.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചെ​ന്നു​പെ​ട്ട​തു് വളരെ വി​സ്താ​ര​മു​ള്ള​തും കാ​ഴ്ച​യിൽ അസാ​ധാ​ര​ണ​വു​മായ ഒരു തോ​ട്ട​ത്തി​ലാ​ണു്; മഴ​ക്കാ​ല​ത്തും രാ​ത്രി​യി​ലും നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാൻ​വേ​ണ്ടി ഉണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്ന അത്ത​രം ദുഃ​ഖ​മ​യ​ങ്ങ​ളായ തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നു്. അറ്റ​ത്തു വലു​പ്പ​മേ​റിയ പയൻ​മ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു നട​ക്കാ​വോ​ടും മൂ​ല​ക​ളിൽ ഉയ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള കാ​ട്ടു​മ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടും നടു​ക്ക് ഒറ്റ​യ്ക്കു നി​ല്ക്കു​ന്ന ഒരു കൂ​റ്റൻ​മ​ര​വും കു​റ്റി​ക്കാ​ടു​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ കെ​ട്ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞ​തും കു​ത്ത​നെ തി​ങ്ങി​യു​മു​ള്ള പലേ കാ​യ്മ​ര​ങ്ങ​ളും ചെ​ടി​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങ​ളും നി​ലാ​വ​ത്തു മി​ന്നി​ത്തി​ള​ങ്ങു​ന്ന ചി​ല്ലു ചട്ട​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ മഞ്ഞ​ക്ക​ണ്ട​വും ഒരു പഴയ കി​ണ​റു​മു​ള്ള ഒരു തു​റ​സ്സു​സ്ഥ​ല​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി നീണ്ട ചതു​ര​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു ആ തോ​ട്ടം. അവി​ട​വി​ടെ ചില കല്ലു ബഞ്ചു​ക​ളു​ണ്ടു്; അവ പൂ​പ്പൽ പി​ടി​ച്ചു കറു​ത്ത​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. നട​ക്കാ​വു​ക​ളു​ടെ രണ്ടു​വ​ശ​ത്തും ഭം​ഗി​യി​ല്ലാ​ത്ത​തും നീ​ണ്ടു​നി​വർ​ന്നു നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു​മായ ചെ​ടി​ക്കൂ​ട്ട​മാ​ണു്. വഴി​യിൽ പകു​തി​യും പു​ല്ലു​കെ​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; ബാ​ക്കി​സ്ഥ​ലം പച്ച​ച്ച പൂ​പ്പൽ കൊ​ണ്ടും മൂ​ടി​യി​രു​ന്നു.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ അടു​ത്താ​യി, അയാൾ​ക്ക് ഇറ​ങ്ങി​വ​രാൻ ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ട്ട ആ എടു​പ്പും, ചു​ള്ളി​വി​റ​കു​ക​ളു​ടെ ഒരു കു​ന്നും, ആ വി​റ​കി​നു പി​ന്നിൽ മതി​ലോ​ടു ചേർ​ന്നു് ഒരു കൽ​പ്ര​തി​മ​യും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ആ പ്ര​തി​മ​യു​ടെ കേ​ടു​വ​ന്ന തല, ഒരു വല്ലാ​ത്ത പാ​ഴ്മോ​ന്ത​പോ​ലെ, ആ നി​ഴ​ല്പാ​ടു​ക​ളിൽ വലു​പ്പം വെ​ച്ചി​രു​ന്നു.

ആ എടു​പ്പു് ഇടി​ഞ്ഞു​പൊ​ളി​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അതി​ന്റെ നഗ്ന​ങ്ങ​ളായ മു​റി​കൾ കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു; വല്ലാ​തെ​കി​ട​ക്കു​ന്ന അതു​ക​ളി​ലൊ​ന്നു് ഒരു തൊ​ഴു​ത്താ​യി ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു എന്നു തോ​ന്നി.

റ്യൂ പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വി​ലേ​ക്ക് ഒരു ഭാഗം ചെ​ല്ലു​ന്ന ആ റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂ​റി​ലെ വലിയ കെ​ട്ടി​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു രണ്ടു പൂ​മു​ഖം ഈ തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈ പു​മു​ഖ​ങ്ങൾ പുറമേ കണ്ട​വ​യേ​ക്കാൾ കു​റേ​ക്കൂ​ടി കാ​ഴ്ച​യിൽ വി​കൃ​ത​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. എല്ലാ ജനാ​ല​കൾ​ക്കും ഇരി​മ്പ​ഴി​യു​ണ്ടു്. അവ​യി​ലൊ​ന്നിൽ​നി​ന്നെ​ങ്കി​ലും വെ​ളി​ച്ചം കാ​ണാ​നി​ല്ല. മു​ക​ളി​ലെ നി​ല​യിൽ ജയി​ലെ​ടു​പ്പു​ക​ളി​ലെ മാ​തി​രി മൂ​ടി​യു​ള്ള ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. ആ പൂ​മു​ഖ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നി​ന്റെ നിഴൽ മറ്റേ​തി​ന്റെ​മേൽ ചെ​ന്നു​വീ​ണു രണ്ടും കൂടി കറു​ത്ത കൂ​റ്റ​നായ ഒരു ശ്മ​ശാ​ന​ത്തു​ണി​പോ​ലെ തോ​ട്ട​ത്തിൽ പര​ന്നു​കി​ട​ന്നി​രു​ന്നു.

വേറെ വീ​ടൊ​ന്നും കാ​ണാ​നി​ല്ല. തോ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ അറ്റം നി​ഴ​ലി​ലും ഇരു​ട്ടി​ലും ചെ​ന്നു മറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. എങ്കി​ലും അപ്പു​റ​ത്തു് കൃ​ഷി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളു​ണ്ടെ​ന്നു് തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന മതി​ല്ക്കെ​ട്ടു​ക​ളും റ്യു പൊ​ലോ​ങ്ങ്സോ​വി​ലെ ഉയരം കു​റ​ഞ്ഞ മേൽ​പ്പു​ര​ക​ളും അല്പാ​ല്പം തി​രി​ച്ച​റി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഈ തോ​ട്ട​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം വി​ജ​ന​വും ഏകാ​ന്ത​വു​മായ ഒരു സ്ഥലം വി​ചാ​രി​യ്ക്കാൻ വയ്യാ. അതിൽ ഒരു മനു​ഷ്യ​നു​മി​ല്ല; അപ്പോ​ഴ​ത്തെ സമ​യ​മാ​ലോ​ചി​ക്കു​മ്പോൾ, അതു സാ​ധാ​ര​ണം​ത​ന്നെ; എന്നാൽ ആ തോ​ട്ടം നല്ല പകൽ​സ​മ​യ​ത്തു​കൂ​ടി ആളു​കൾ​ക്കു സഞ്ച​രി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി ഉണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​യി​ല്ല.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ഒന്നാ​മ​താ​ലോ​ചി​ച്ച​തു, പാ​പ്പാ​സ്സു തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തു കാ​ലി​ന്മേ​ലി​ട്ടു, കൊ​സെ​ത്തി​നേ​യും​കൊ​ണ്ടു ചാ​യ്ച്ചു​കെ​ട്ടി​യിൽ പോയി കൂ​ടാ​നാ​യി​രു​ന്നു. ഒളി​ച്ചു​ചാ​ടു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നു് എത്ര​യാ​യാ​ലും ഒളി​ച്ച​തു മതി​യാ​വു​ക​യി​ല്ല. തെ​നാർ​ദി​യെ​റെ​പ്പ​റ്റി​ത്ത​ന്നെ അപ്പോ​ഴും വി​ചാ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന കു​ട്ടി​യും, കഴി​യു​ന്ന​തും ആളു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു് ഒളി​ച്ചി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​ള്ള അയാ​ളു​ടെ സഹ​ജ​ബോ​ധ​ത്തിൽ പങ്കു​കൊ​ണ്ടു.

കൊ​സെ​ത്തു് വി​റ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അയാ​ളു​ടെ മേൽ പറ്റി. ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ ഇട​വ​ഴി​യി​ലും തെ​രു​വീ​ഥി​ക​ളി​ലും പട്ടാ​ള​ക്കാർ നട​ന്നു​തി​ര​യു​ന്ന ലഹള അവർ കേ​ട്ടു; കൽ​വി​രി​പ്പിൽ തോ​ക്കിൽ​ച​ട്ട കൊ​ള്ളു​ന്ന ശബ്ദ​വും കാവൽ നിർ​ത്തി​യി​രു​ന്ന പൊ​ല്ലീ​സ്സൊ​റ്റു​കാ​രോ​ടു​ള്ള ഴാ​വേ​റു​ടെ ആവ​ലാ​തി​ക​ളും കേ​ട്ടാൽ തി​രി​യാ​ത്ത ചില വാ​ക്കു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ അയാ​ളു​ടെ ശാ​പ​ങ്ങ​ളും, മറ്റും.

ഒരു​കാൽ​മ​ണി​ക്കു​റു നേരം കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ആ ലഹ​ള​പി​ടി​ച്ച ഒച്ച​കൾ അധി​ക​മ​ധി​കം അക​ന്നു​പോ​കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ശ്വാ​സ​മ​ട​ക്കി.

അയാൾ പതു​ക്കെ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ വായ പൊ​ത്തി.

ഏതാ​യാ​ലും അയാൾ നി​ന്നി​രു​ന്ന ദി​ക്കി​ന്റെ ഏകാ​ന്തത അത്ര​മേൽ അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​വ​ണ്ണം ശാ​ന്ത​മാ​യി​രു​ന്നു; അത്ര അടു​ത്തും അത്ര ലഹ​ള​പി​ടി​ച്ചു​ണ്ടായ ഭയ​ങ്ക​ര​ബ​ഹ​ളം കൂടി ഒരു ദു​ശ്ശ​ങ്ക​യു​ടെ നി​ഴ​ലി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും അയാളെ അസ്വാ​സ്ഥ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ല്ല. ക്രി​സ്തീ​യ​വേ​ദ​പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളിൽ പറ​യു​ന്ന മൃ​ത​ശി​ല​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണോ ആ മതിൽ കെ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു തോ​ന്നി​പ്പോ​യി.

പെ​ട്ടെ​ന്നു്, ഈ അഗാ​ധ​ത​ര​മായ ശാ​ന്ത​ത​യു​ടെ നടു​ക്ക് ഒരു പുതിയ ഒച്ച പു​റ​പ്പെ​ട്ടു; മറ്റേ​തി​ന്റെ ഭയ​ങ്ക​ര​ത്വ​ത്തി​നെ​തി​രാ​യി ആ ശബ്ദം, ദി​വ്യ​വും സ്വർ​ല്ലോ​ക​സം​ബ​ന്ധി​യും അനിർ​വ​ച​നീ​യ​വും ഹൃ​ദ​യാ​കർ​ഷ​ക​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു് ഇരു​ട്ടിൽ നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഒരു ഗാ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു; രാ​ത്രി​യു​ടെ നി​ഗൂ​ഢ​വും ഭയ​ജ​ന​ക​വു​മായ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​യിൽ​നി​ന്നു തള്ളി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഒരു മനോ​ഹ​ര​പ്രാർ​ഥ​നാ​ഗാ​നം. അതാ​ല​പി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു സ്ത്രീ​ശ​ബ്ദ​ങ്ങ​ളാ​ണു്. കന്യ​ക​മാ​രു​ടെ പരി​ശു​ദ്ധ​സ്വ​ര​ങ്ങ​ളും കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​സ്വ​ര​ങ്ങ​ളും തമ്മിൽ ഒരേ​സ​മ​യ​ത്തു കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്നു​ണ്ടായ ശബ്ദ​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങൾ—അതേ. അഭൗ​മ​ങ്ങ​ളും പെ​റ്റു​വീണ പി​ഞ്ചു​കു​ട്ടി അപ്പോ​ഴും കേൾ​ക്കു​ന്ന​വ​യും മരി​ക്കാ​റായ മനു​ഷ്യൻ അപ്പൊ​ഴേ​ക്കും​ത​ന്നെ കേ​ട്ടു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​വ​യു​മായ ശബ്ദ​ങ്ങൾ. തോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് നോ​ക്കി​യാൽ കാ​ണു​ന്ന ആ മങ്ങിയ എടു​പ്പി​നു​ള്ളിൽ​നി​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ സം​ഗീ​ത​ത്തി​ന്റെ പു​റ​പ്പാ​ടു്. പി​ശാ​ചു​ക​ളു​ടെ ചി​ല​യ്ക്കൽ നീ​ങ്ങി​പ്പോ​യ​തോ​ടു​കൂ​ടി ദേ​വ​ക​ളു​ടെ പാ​ട്ടു​ക​ച്ചേ​രി അങ്ങോ​ട്ട​ടു​ത്തു വന്നു​തു​ട​ങ്ങി എന്നു​ത​ന്നെ പറയാൻ തോ​ന്നും.

കൊ​സെ​ത്തും ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങും മു​ട്ടു​കു​ത്തി.

ആ കേ​ട്ട​തെ​ന്താ​ണെ​ന്നും തങ്ങൾ എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നും അവർ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​യി​രു​ന്നു; എങ്കി​ലും ആ രണ്ടു​പേർ​ക്കും, ആ വയ​സ്സ​ന്നും കു​ട്ടി​ക്കും ആ പശ്ചാ​ത്താ​പ​യു​ക്ത​ന്നും ആ നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​ഹൃ​ദ​യ​യ്ക്കും, അവിടെ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും മു​ട്ടു​കു​ത്തി​ക്കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്നു തോ​ന്നി​പ്പോ​യി.

ആ ശബ്ദ​ങ്ങൾ​ക്ക് അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ ഒരു വി​ശേ​ഷ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ആ എടു​പ്പു് ആൾ​പ്പാർ​പ്പി​ല്ലാ​ത്ത​താ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​ച്ചി​രു​ന്ന​തി​നെ അവ ഇല്ലാ​താ​ക്കി​യി​ല്ല. ആരും താ​മ​സ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു വീ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഒര​മാ​നു​ഷ​ഗാ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു അതു്.

ആ ഗാനം നി​ല​നി​ന്നി​രു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം സമയം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് മറ്റു യാ​തൊ​ന്നി​നെ​പ്പ​റ്റി​യും ആലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല. അയാൾ രാ​ത്രി​യെ കണ്ടി​ല്ല; ഒരു നീ​ല​ച്ച ആകാശം മാ​ത്രം കണ്ടു; നമു​ക്കെ​ല്ലാ​വർ​ക്കും ഉള്ളി​ലു​ള്ള ആ ചി​റ​കു​കൾ വി​രു​ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്ന​താ​യി അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

ആ പാ​ട്ട​വ​സാ​നി​ച്ചു. അതു കു​റ​ച്ച​ധി​കം നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം; ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു പറയാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. ആന​ന്ദാ​വേ​ഗ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ മണി​ക്കൂ​റു​കൾ എന്നും ഒരു നി​മി​ഷ​ത്തി​ല​ധി​കം നി​ല്ക്കാ​റി​ല്ല.

എല്ലാം വീ​ണ്ടും നി​ശ്ശ​ബ്ദ​മാ​യി. തെ​രു​വിൽ യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല; തോ​ട്ട​ത്തി​ലു​മി​ല്ല യാ​തൊ​ന്നും. അയാളെ പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തും, അയാളെ സമാ​ധാ​നി​പ്പി​ച്ച​തും—എല്ലാം മറ​ഞ്ഞു. മതി​ലി​ന്റെ മു​കൾ​ഭാ​ഗ​ത്തു​ള്ള ചില ഉണ​ക്ക​പ്പു​ല്ലു​ക​ളെ ഇളം​കാ​റ്റി​ട്ടു​ല​ച്ചു; നേ​രി​യ​തും മനോ​ഹ​ര​വും കരു​ണ​വു​മായ ഒരു ചെ​റു​ശ​ബ്ദം അവയിൽ നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ടു.

നി​ശാ​മാ​രു​തൻ പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി; നേരം പു​ല​രാൻ​നേ​ര​ത്തു് ഒരു മണി​ക്കൂ​റും രണ്ടു മണി​ക്കൂ​റും നടു​ക്കെ​ത്തി എന്നു് അതു സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചു. സാധു കൊ​സെ​ത്തു് ഒന്നും മി​ണ്ടി​യി​ല്ല. അവൾ അടു​ത്തി​രു​ന്നു മേ​ലേ​ക്കു തലയും ചാ​യ്ച്ചു കി​ട​ക്ക​യാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു്, ആ കു​ട്ടി ഉറ​ങ്ങു​ക​യാ​വ​ണ​മെ​ന്നു് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു. അയാൾ കു​നി​ഞ്ഞ് കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി. അവ​ളു​ടെ കണ്ണു​കൾ തി​ക​ച്ചും തു​റ​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്നു; അവ​ളു​ടെ വി​ചാ​ര​ശീ​ലം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ വേ​ദ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി.

അവൾ അപ്പോ​ഴും വി​റ​ച്ചി​രു​ന്നു.

‘ഉറ​ക്കം വരു​ന്നു​ണ്ടോ?’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചോ​ദി​ച്ചു. ‘എനി​ക്കു വല്ലാ​തെ തണു​ക്കു​ന്നു.’ അവൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. ഒരു നി​മി​ഷം കഴി​ഞ്ഞ് അവൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘അവൾ പോ​യി​ട്ടി​ല്ലേ?’ ‘ആർ?’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചോ​ദി​ച്ചു. ‘മദാം തെ​നാർ​ദി​യെർ.’ കൊ​സെ​ത്തി​നെ മി​ണ്ടാ​താ​ക്കാൻ ഉപ​യോ​ഗി​ച്ച വിദ്യ എന്താ​യി​രു​ന്നു എന്നു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് മറ​ന്നി​രു​ന്നു.

‘ഹാ!’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു. ‘ആ സ്ത്രീ പോയി. ഇനി ഒന്നും പേ​ടി​ക്കാ​നി​ല്ല‘. തന്റെ മാ​റ​ത്തു​നി​ന്നു് ഒരു ഭാരം ഇറ​ങ്ങി​യ​തു​പോ​ലെ ആ കു​ട്ടി നെ​ടു​വീർ​പ്പി​ട്ടു.

നിലം ഈറ​നാ​യി​രു​ന്നു; തൊ​ഴു​ത്തി​ന്റെ നാലു ഭാ​ഗ​വും തു​റ​ന്നി​ട്ടാ​ണു്. ഓരോ നി​മി​ഷ​വും കാ​റ്റി​ന്റെ ശക്തി കൂ​ടി​ക്കൂ​ടി​വ​ന്നു. ആ സു​ശീ​ലൻ തന്റെ പു​റ​ങ്കു​പ്പാ​യ​മ​ഴി​ച്ചു കൊ​സെ​ത്തി​നെ പു​ത​പ്പി​ച്ചു.

‘ഇപ്പോൾ തണു​പ്പി​നു കു​റ​വു​ണ്ടോ?’ അയാൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

‘ഉവ്വു്, അച്ഛാ.’

‘ആട്ടെ, കു​റ​ച്ചി​വി​ടെ ഇരി​ക്കൂ. ഞാ​നി​പ്പോൾ വരാം.’

ആ ഇടി​ഞ്ഞു​പൊ​ളി​ഞ്ഞ പു​ര​യിൽ​നി​ന്നു പോയി. കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി നല്ല സ്ഥലം കി​ട്ടു​മോ എന്നു നോ​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഉപാ​യ​ത്തിൽ അയാൾ വലിയ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു. പല വാ​തി​ലും കണ്ടു; എല്ലാം അട​ച്ചി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. താ​ഴ​ത്തെ നി​ല​യി​ലു​ള്ള എല്ലാ ജനാ​ല​കൾ​ക്കും ഇരി​മ്പ​ഴി​യു​ണ്ടു്.

ആ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്റെ അക​ത്തെ വളവു പി​ന്നി​ട്ട​പ്പോൾ, താൻ കമാ​നാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള ചില ജനാ​ലു​കൾ​ക്ക​ടു​ത്തെ​ത്തി​യ​താ​യി കണ്ടു; അവ​യിൽ​നി​ന്നു വെ​ളി​ച്ചം കാ​ണാ​നു​ണ്ടു്. അയാൾ പെ​രു​വി​ര​ലി​ന്മേൽ ഏന്തി​നി​ന്നു് ആ ജനാ​ല​ക​ളിൽ ഒന്നി​ലൂ​ടെ നോ​ക്കി. ആ ജനാ​ല​ക​ളെ​ല്ലാം ഏതാ​ണ്ടു വലി​പ്പ​മേ​റിയ ഒരു തള​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള​വ​യാ​ണു്; ആ ഒഴി​ഞ്ഞ സ്ഥലം വലിയ പാ​വു​ക​ല്ലു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും സ്തം​ഭ​തോ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ലും കൊ​ത്തു​തൂ​ണു​ക​ളാ​ലും അലം​കൃ​ത​വു​മാ​യി​രു​ന്നു; അതി​നു​ള്ളിൽ ഒരു ചെറിയ വി​ള​ക്കി​ന്റെ വെ​ളി​ച്ച​വും പലേ നി​ഴ​ലു​ക​ളും കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. ഒരു മു​ക്കിൽ നി​ന്നു കത്തു​ന്ന ഒരു മെ​ഴു​കു​തി​രി​വി​ള​ക്കിൽ​നി​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ വെ​ളി​ച്ചം. അതി​നു​ള്ളിൽ ആരു​മി​ല്ല; യാ​തൊ​ര​ന​ക്ക​വു​മി​ല്ല. എന്താ​യാ​ലും അധി​ക​നേ​രം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ ഒരു ശവ​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു മൂ​ടി​യ​തെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്ന​തും ഒരു മനു​ഷ്യ​ശ​രീ​ര​ത്തി​ന്റെ ആകൃ​തി​യി​ലു​ള്ള​തു​മായ ഒരു സാധനം നി​ല​ത്തു കാ​ണാ​നു​ണ്ടെ​ന്നു് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു. മര​ണ​ത്തി​ന്റെ വെ​റു​ങ്ങ​ലി​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി ഒരു കു​രി​ശി​ന്റെ ആകൃ​തി​യിൽ കൈ രണ്ടും നീ​ട്ടി ആ സ്വ​രൂ​പം നി​ല​ത്തു കമി​ഴ്‌​ന്നു കി​ട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. നി​ല​ച്ചു ചു​രു​ണ്ടു കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു​ത​രം സർ​പ്പ​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ആ അപ​ക​ട​രൂ​പ​ത്തി​ന്റെ കഴു​ത്തി​നു ചു​റ്റും ഒരു കയ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നു കാ​ണി​കൾ പറ​ഞ്ഞു​പോ​കും.

ആ മുറി മു​ഴു​വ​നും, വെ​ളി​ച്ചം ചു​രു​ങ്ങി​യ​തും ഭയ​ങ്ക​ര​ത്വ​ത്തെ വർ​ദ്ധി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ സ്ഥ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​കാ​റു​ള്ള മങ്ങ​ലിൽ ആണ്ടു​മു​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു.

തന്റെ ജീ​വി​ത​യാ​ത്ര​യ്ക്കു​ള്ളിൽ അസം​ഖ്യം പ്രേ​ത​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി കണ്ടു​മു​ട്ടു​വാൻ സം​ഗ​തി​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും, ആ അപ​ക​ടം​പി​ടി​ച്ച സ്ഥ​ല​ത്തു് അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ എന്തോ ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​ത​യെ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​ന്ന​തും ആ രാ​ത്രി​യിൽ താൻ കണ്ടെ​ത്തി​യ​തു​മായ ആ ദുർ​ഗ്ര​ഹ​സ്വ​രൂ​പ​ത്തെ​ക്കാൾ ഭയ​ങ്ക​ര​വും രക്തം തി​ള​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ മറ്റൊ​ന്നി​നേ​യും ഒരി​ക്ക​ലും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് തന്നെ പി​ന്നീ​ടു പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ആ സാധനം ഒരു സമയം ജീ​വ​നി​ല്ലാ​ത്ത​താ​യി​രി​ക്കാ​മെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ ഭയം തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നു. അതിനു പക്ഷേ, ജീ​വ​നു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാ​മെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ച​പ്പോൾ കു​റേ​ക്കൂ​ടി​യാ​യി ഭയം.

ജനാ​ല​ച്ചി​ല്ലി​ന്മീ​തെ മുഖം ഒട്ടി​ച്ച് ആ സാ​ധ​ന​ത്തി​നു വല്ല അന​ക്ക​വു​മു​ണ്ടോ എന്നു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കാൻ അയാൾ​ക്കു ധൈ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി. അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നിയ പ്ര​കാ​രം വളരെ നേ​ര​ത്തോ​ളം അങ്ങ​നെ നി​ന്നു നോ​ക്കി​യി​ട്ടും ആ നീ​ണ്ടു​നി​വർ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ന്ന രൂ​പ​ത്തി​നു് യാ​തൊ​രു ചേ​ഷ്ട​യും ഉണ്ടാ​യി​ല്ല. പെ​ട്ടെ​ന്നു് ഒര​നിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ഭയാ​വേ​ഗ​ത്താൽ അയാ​ളു​ടെ തല തി​രി​ഞ്ഞു; അയാൾ കു​തി​ച്ചു​പാ​ഞ്ഞു. പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കാൻ ധൈ​ര്യ​മി​ല്ലാ​തെ അയാൾ നേരെ ആ തൊ​ഴു​ത്തി​ലെ​ത്തും​വ​രേ​ക്കും ഓടി. പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​പ്പോ​യെ​ങ്കിൽ, ആ സ്വ​രൂ​പം നീണ്ട കാൽ​വെ​പ്പു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി കൈ വീശി പി​ന്നാ​ലെ വരു​ന്ന​തു കാ​ണു​മെ​ന്നു് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

അയാൾ കി​ത​ച്ചും​കൊ​ണ്ടു് പോ​ന്നേ​ട​ത്തു​ത​ന്നെ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി. അയാ​ളു​ടെ കാൽ​മു​ട്ടു​കൾ കു​ഴ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു; അയാ​ളു​ടെ ദേ​ഹ​ത്തിൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം വി​യർ​പ്പൊ​ഴു​കു​ന്നു.

അയാൾ എവി​ടെ​യാ​ണു്; പാ​രി​സ്സു് നഗ​ര​ത്തി​ന്റെ മധ്യ​ത്തിൽ അങ്ങ​നെ​യൊ​രു ശ്മ​ശാ​ന​സ്ഥ​ല​മു​ണ്ടാ​വു​മെ​ന്നു് ആർ​ക്കു വി​ചാ​രി​ക്കാൻ കഴി​യും? ഈ അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ ഭവനം ഏതാ​ണു്? നി​ശീ​ഥി​നി​യി​ലെ നി​ഗൂ​ഢ​ത​ക​ളാൽ നി​റ​യ​പ്പെ​ട്ട​തും, ഇരു​ട്ടി​നു​ള്ളി​ലൂ​ടെ ദേ​വ​ക​ളു​ടെ സ്വ​ര​ത്തിൽ ജീ​വാ​ത്മാ​ക്ക​ളെ വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ത്തി അവർ​ക്ക് അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യി ആ ഭയ​ങ്ക​ര​ക്കാ​ഴ്ച​യെ സമ്മാ​നി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു കെ​ട്ടി​ടം; സ്വർ​ഗ​ത്തി​ലെ പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​ങ്ങ​ളു​മായ പൂ​മു​ഖ​ങ്ങ​ളെ വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന​തും ഒടു​വിൽ ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യി​ലെ ഭയ​ങ്ക​ര​വാ​തി​ലു​കൾ തു​റ​ന്നു​കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒന്ന്! എന്ന​ല്ല, അതു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു കെ​ട്ടി​ടം, തെ​രു​വിൽ നമ്പ​റോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു ഭവനം, ആയി​രു​ന്നു​താ​നും! ഇതൊരു സ്വ​പ്ന​മ​ല്ല! സ്വ​പ്ന​മ​ല്ലെ​ന്നു തന്ന​ത്താൻ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​നു് അയാൾ​ക്ക് നി​ല​ത്തു​ള്ള കൽകളെ തൊ​ട്ടു​നോ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു.

തണു​പ്പും ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​യും അസ്വാ​സ്ഥ്യ​വും രാ​ത്രി​യി​ലെ വി​കാ​രാ​വേ​ഗ​ങ്ങ​ളും അയാൾ​ക്കു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൾ പനി പി​ടി​പ്പി​ച്ചു; ഈ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അയാ​ളു​ടെ തല​ച്ചോ​റിൽ ലഹ​ള​കൂ​ട്ടി.

അയാൾ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തു ചെ​ന്നു. അവൾ ഉറ​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

കു​ട്ടി ഒരു കല്ലി​ന്മേൽ തല​വെ​ച്ചു കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങി.

അയാൾ അവ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലി​രു​ന്നു മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ച്ചു. അവളെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി അല്പാ​ല്പ​മാ​യി അയാൾ​ക്കു ശാ​ന്ത​ത​യും മന:സ്വാ​സ്ഥ്യ​വും കി​ട്ടി.

അവൾ ഉള്ളേ​ട​ത്തോ​ളം നേരം, അവൾ തന്റെ അടു​ത്തു​ള്ള സമയം, അവൾ​ക്കു വേ​ണ്ടി​യ​ല്ലാ​തെ തനി​ക്കു യാ​തൊ​ന്നും ആവ​ശ്യ​മി​ല്ലെ​ന്നും അവ​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച​ല്ലാ​തെ യാ​തൊ​ന്നും തനി​ക്കു ഭയ​പ്പെ​ടാ​നി​ല്ലെ​ന്നു​മു​ള്ള വാ​സ്ത​വം, മേ​ലാ​ലു​ള്ള അയാ​ളു​ടെ ജീ​വി​ത്ത​തി​ന്റെ അടി​സ്ഥാ​നം, അയാൾ തെ​ളി​ഞ്ഞു കണ്ടു. പു​റം​കു​പ്പാ​യ​മ​ഴി​ച്ച് അവളെ പു​തി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്ക​യാൽ തനി​ക്കു വല്ലാ​തെ തണു​ത്തി​രു​ന്നു എന്നു കൂടി അയാൾ​ക്കോർ​മ​യി​ല്ല.

എന്താ​യാ​ലും, അയാൾ ആണ്ടു​പോയ ഈ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ, കു​റ​ച്ചു നേ​ര​ത്തേ​ക്ക്, ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​മായ ശബ്ദം കേ​ട്ടു. അതു് ഒരു മണി​കി​ലു​ക്കു​ന്ന ഒച്ച​പോ​ലെ​യി​രു​ന്നു. ആ ശബ്ദം പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​തു് തോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്നാ​ണു്. നേ​രി​യ​താ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും അതു നല്ല​വ​ണ്ണം വ്യ​ക്ത​മാ​യി കേൾ​ക്കാം. മേ​ച്ചിൽ​സ്ഥ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു രാ​ത്രി​സ​മ​യ​ത്തു കന്നു​കാ​ലി​ക​ളു​ടെ കു​ട​മ​ണി​കൾ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കാ​റു​ള്ള ആ മൃ​ദു​ല​വും അവ്യ​ക്ത​വു​മായ സം​ഗീ​ത​ത്തി​ന്റെ ഛായ അതി​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഈ ശബ്ദം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കി​ച്ചു.

അയാൾ നോ​ക്കി. തോ​ട്ട​ത്തിൽ ആരോ ഒരാ​ളു​ണ്ടെ​ന്നു കണ്ടു.

മനു​ഷ്യ​ന്റെ ആകൃ​തി​യി​ലു​ള്ള ഒരാൾ മത്ത​ക്ക​ണ്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ ചി​ല്ലു​ത​ട​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ നി​ല​ത്തു​വെ​ച്ച് എന്തോ വലി​ക്കു​ക​യോ പര​ത്തി​യി​ടു​ക​യോ ചെ​യ്ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​മാ​റു് ക്ര​മ​ത്തിൽ ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു നി​വർ​ന്നു​നി​ല്ക്കു​ക​യും കൂ​ന്നു നി​ല്ക്കു​ക​യും അന​ങ്ങാ​തെ നി​ല്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടു് പതു​ക്കെ നട​ന്നു പോ​കു​ന്നു​ണ്ടു്. അയാൾ മു​ട​ന്തു​ക​യാ​ണു്.

ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട​വർ​ക്കു തു​ട​രെ​ത്തു​ട​രെ ഉണ്ടാ​കാ​റു​ള്ള ഭയാ​വേ​ഗ​ത്താൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് വി​റ​ച്ചു​പോ​യി. അവ​രെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം എല്ലാം ശത്രു​ക്ക​ളും സർ​വ​വും ശങ്ക​നീ​യ​വു​മാ​ണു്. തങ്ങ​ളെ ആളു​കൾ​ക്ക് കാ​ട്ടി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് അവർ പകൽ​സ്സ​മ​യ​ത്തെ ശങ്കി​ക്കു​ന്നു; തങ്ങ​ളെ സൂ​ത്ര​ത്തിൽ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ സഹാ​യി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് അവർ രാ​ത്രി​യേ​യും ശങ്കി​ക്കു​ന്നു. തോ​ട്ട​ത്തിൽ ആരു​മി​ല്ലെ​ന്നു​ക​ണ്ടു കു​റ​ച്ചു മുൻ​പു് അയാൾ പേ​ടി​ക്ക​യു​ണ്ടാ​യി; ഇപ്പോൾ അവിടെ ഏതോ ഒരാ​ളു​ണ്ടെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ്, അയാൾ വി​റ​ച്ചു.

മി​ഥ്യാ​ഭ​യ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു് അയാൾ വാ​സ്ത​വ​ങ്ങ​ളായ ഭയ​പ്പാ​ടു​ക​ളിൽ പതി​ച്ചു. ഒരു സമയം ഴാ​വേ​റും ഒറ്റു​കാ​രും പോ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലാ​യി​രി​ക്കും എന്ന​യാൾ ആത്മ​ഗ​ത​മാ​യി പറ​ഞ്ഞു; അവർ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ആളു​ക​ളെ തെ​രു​വിൽ കാവൽ നിർ​ത്തി​യി​രി​ക്ക​ണം. തന്നെ തോ​ട്ട​ത്തിൽ കണ്ടാൽ ആ മനു​ഷ്യൻ ‘കള്ളൻ’ എന്നു നി​ല​വി​ളി​ച്ചു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രു​ടെ കൈ​യി​ലേ​ല്പി​ക്കും. അയാൾ ഉറ​ങ്ങു​ന്ന കൊ​സെ​ത്തി​നെ പതു​ക്കെ കൈ​യി​ലെ​ടു​ത്തു് ഉപ​യോ​ഗ​മി​ല്ലാ​തെ ആ തൊ​ഴു​ത്തി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തു കൂ​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ള ചില പഴയ പു​ര​പ്പ​ണി​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പി​ന്നി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു പോയി. കൊ​സെ​ത്തു് അന​ങ്ങി​യി​ല്ല.

അവി​ടെ​നി​ന്നു മത്ത​ച്ചെ​ടി​കൾ​ക്കു​ള്ളി​ലൂ​ടെ ആ മനു​ഷ്യ​നെ അയാൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി. ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ ഓരോ അന​ക്ക​ത്തി​ലും മണി ശബ്ദി​ച്ചി​രു​ന്നു എന്ന​താ​ണു് അത്ഭു​ത​ക​രം. അയാൾ അടു​ത്തു വരു​മ്പോൾ ആ മണി​കി​ലു​ക്ക​വും അടു​ത്തെ​ത്തു​ന്നു; അയാൾ ദൂ​ര​ത്തേ​ക്കു പോയാൽ, ആ ശബ്ദ​വും ദൂ​ര​ത്തേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു. അയാൾ എന്തെ​ങ്കി​ലും വേ​ഗ​ത്തിൽ ഒന്ന​ന​ങ്ങി​യാൽ, ഒരു ലഹ​ള​പി​ടി​ച്ച ശബ്ദ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നു; അയാൾ നി​ന്നാ​ലോ ഒച്ച​യും നി​ന്നു. ആ മണി അയാ​ളു​ടെ മേൽ കെ​ട്ടി​യി​രി​ക്ക​യാ​ണെ​ന്നു ബോ​ദ്ധ്യ​പ്പെ​ട്ടു. പക്ഷേ, അതി​ന്റെ അർ​ഥ​മെ​ന്താ​യി​രി​ക്കും? ഓരാ​ടി​ന്റെ​യോ പശു​വി​ന്റെ​യോ മാ​തി​രി ദേ​ഹ​ത്തിൽ മണി കെ​ട്ടി​ത്തൂ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള ഇ മനു​ഷ്യൻ ആരാ​ണു്?

ഈ ചോ​ദ്യ​ങ്ങൾ സ്വയം ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി, അയാൾ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കൈ രണ്ടും തൊ​ട്ടു​നോ​ക്കി. അവ മഞ്ഞിൻ​ക​ട്ട​പോ​ലെ തണു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു.

‘അയ്യോ! എന്റെ ഈശ്വ​രാ!’ അയാൾ നി​ല​വി​ളി​ച്ചു.

അയാൾ പതു​ക്കെ അവളെ വി​ളി​ച്ചു; ‘കൊ​സെ​ത്ത്!’

അവൾ കണ്ണു മി​ഴി​ച്ചി​ല്ല.

അയാൾ അവളെ ശക്തി​യിൽ കു​ലു​ക്കി വി​ളി​ച്ചു.

അവൾ ഉണർ​ന്നി​ല്ല.

‘അവൾ കഴി​ഞ്ഞു​പോ​യോ? അയാൾ സ്വയം ചോ​ദി​ച്ചു; അടി​മു​തൽ മു​ടി​വ​രെ തു​ള്ളി​വി​റ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അയാൾ ചാ​ടി​യെ​ണീ​റ്റു.

ഏറ്റ​വും ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളായ വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സി​ലൂ​ടെ തള്ളി​ക്ക​യ​റി ലഹ​ള​കൂ​ട്ടി. പൈ​ശാ​ചി​ക​മായ ചില ഊഹ​ങ്ങൾ, ക്രോ​ധാ​വേ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു​കൂ​ട്ടം എന്ന​പോ​ലെ, നമ്മെ ആക്ര​മി​ക്കു​ക​യും തല​ച്ചോ​റി​നെ ശക്തി​യിൽ പി​ടി​ച്ചു​ചീ​ന്തി​ക്ക​ള​യു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ചില സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. നമു​ക്കു സ്നേ​ഹ​മു​ള്ള​വ​രെ​പ്പ​റ്റി​യാ​വു​മ്പോൾ, നമ്മു​ടെ വി​വേ​കം എല്ലാ​വിധ ഭ്രാ​ന്തു​ക​ളേ​യും സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു വി​ടു​ന്നു. ഒരു മഴ​ക്കാ​ല​ത്തെ രാ​ത്രി​യിൽ തു​റ​സ്സായ സ്ഥ​ല​ത്തു കി​ട​ന്നാൽ ആളുകൾ മരി​ച്ചു പോ​യേ​ക്കു​മെ​ന്നു് അയാൾ​ക്കോർ​മ​വ​ന്നു.

കൊ​സെ​ത്തു് വി​ളർ​ത്തി​രു​ന്നു; അവൾ ഒര​ന​ക്ക​വു​മി​ല്ലാ​തെ അയാ​ളു​ടെ കാൽ​ക്കൽ വെറും നി​ല​ത്തു നി​വർ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ന്നു.

അവർ ശ്വാ​സം കഴി​ക്കു​ന്ന ശബ്ദ​ത്തെ അയാൾ ചെ​വി​യോർ​ത്തു; അവൾ അപ്പോ​ഴും ശ്വാ​സം കഴി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്; പക്ഷേ, അതിനു ശക്തി​യി​ല്ലെ​ന്നും അതു തീരെ നി​ന്നു​പോ​വാൻ അടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

അവളെ ഒന്നു ചൂടു പി​ടി​പ്പി​ച്ചു ജീവൻ വരു​ത്താൻ എന്തു വേ​ണ്ടു? അവളെ എങ്ങ​നെ​യാ​ണു് ഉണർ​ത്തേ​ണ്ട​ത്? ഇതി​നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു​ള്ള​ത​ല്ലാ​ത്ത എല്ലാ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളും അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ​നി​ന്നു മറ​ഞ്ഞു. അയാൾ ആ സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു പാ​ഞ്ഞു.

ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂ​റി​നു​ള്ളിൽ കൊ​സെ​ത്തി​നെ കി​ട​ക്ക​യിൽ കി​ട​ത്തി, അരി​കിൽ തി​യ്യി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കാ​തെ ഗത്യ​ന്ത​ര​മി​ല്ല.

തോ​ട്ട​ത്തിൽ​ക്ക​ണ്ട ആളുടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് അയാൾ നേരെ നട​ന്നു. ഉൾ​ക്കു​പ്പാ​യ​ത്തി​ന്റെ കീ​ശ​യിൽ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്ന വെ​ള്ളി​നാ​ണ്യ​പ്പൊ​തി അയാൾ കൈ​യി​ലെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു.

ആ മനു​ഷ്യൻ കു​നി​ഞ്ഞു നി​ല്ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അടു​ത്തു ചെ​ല്ലു​ന്ന​തു് അയാൾ കണ്ടി​ല്ല. ഏതാ​നും കാൽ​വെ​പ്പു​ക​ളാൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അയാ​ളു​ടെ അടു​ത്തെ​ത്തി.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട് അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ​ച്ചെ​ന്നു. ‘ഒരു നൂറു ഫ്രാ​ങ്ക്!’ ആ മനു​ഷ്യൻ ഞെ​ട്ടി​പ്പോ​യി. അയാൾ തല​യു​യർ​ത്തി​നോ​ക്കി. ‘നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഒരു നൂറു ഫ്രാ​ങ്ക് സമ്പാ​ദി​ക്കാം‘ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പറയാൻ തു​ട​ങ്ങി; ‘എനി​ക്കു ഇന്ന​ത്തെ രാ​ത്രി കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടാൻ ഒരു സ്ഥലം തരൂ‘ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ ഭയ​പ​രി​പൂർ​ണ​മായ മു​ഖ​ത്തു ചന്ദ്രിക പതി​ഞ്ഞു.

‘എന്ത്! ഇതു നി​ങ്ങ​ളാ​ണോ, ഫാദർ മദ​ലി​യെൻ!’ ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ പേർ, ആ സമ​യ​ത്തു്, ആ അജ്ഞാ​ത​സ്ഥ​ല​ത്തു​വെ​ച്ച് ആവിധം ഉച്ച​രി​ച്ചു കേ​ട്ട​പ്പോൾ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ഞെ​ട്ടി ഒന്നു പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ച്ചു.

അതൊ​ഴി​കെ മറ്റെ​ന്തും അയാൾ കരു​തി​യി​രു​ന്നു. ആവിധം അയാളെ സം​ബോ​ധന ചെയ്ത മനു​ഷ്യൻ കൂ​ന്നു​മു​ട​ന്തിയ ഒരു കി​ഴ​വ​നാ​യി​രു​ന്നു; ഏക​ദേ​ശം ഒരു കൃ​ഷീ​വ​ല​ന്റെ മട്ടിൽ ഉടു​പ്പി​ട്ടി​രു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ ഇട​ത്തേ കാൽ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ ഒരു തോൽ​പ്പ​ട്ട കെ​ട്ടി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്; അതി​ന്മേൽ സാ​മാ​ന്യം വലിയ ഒരു മണി തൂ​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു. നി​ഴ​ലി​ലാ​യി​രു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ മുഖം തി​രി​ച്ച​റി​യാൻ വയ്യാ.

ഏതാ​യാ​ലും, ആ മനു​ഷ്യൻ തല​യിൽ​നി​ന്നു തൊ​പ്പി​യെ​ടു​ത്തു്, ആകെ വി​റ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഹാ, എന്റെ ഈശ്വര! എങ്ങ​നെ​യാ​ണു് നി​ങ്ങൾ ഇവിടെ എത്തി​യ​തു്, ഫാദർ മദ​ലി​യെൻ? നി​ങ്ങൾ ഏതിലേ കട​ന്നു? എന്റെ യേശോ! നി​ങ്ങൾ സ്വർ​ഗ​ത്തിൽ​നി​ന്നു വീ​ണ​താ​ണോ? അതിനു വലിയ പ്ര​യാ​സ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല; നി​ങ്ങൾ എവി​ടെ​നി​ന്നെ​ങ്കി​ലും വീ​ഴു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, അതു് അവിടെ നി​ന്നാ​യി​രി​ക്കും. അപ്പോൾ നി​ങ്ങൾ എന്താ​ണി​ങ്ങ​നെ? നി​ങ്ങൾ​ക്കു കണ്ഠ​വ​സ്ത്ര​മി​ല്ല; തൊ​പ്പി​യി​ല്ല; പു​റം​കു​പ്പാ​യ​മി​ല്ല! നി​ങ്ങ​ളെ അറി​യാ​ത്ത വല്ല​വ​രും കണ്ടു​പോ​യാൽ അവർ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോ​കു​മെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മോ? കു​പ്പാ​യ​മി​ല്ല. ജഗ​ദീ​ശ്വര! വി​ശു​ദ്ധ​പു​രു​ഷ​ന്മാർ​ക്കെ​ല്ലാം ഇയ്യി​ടെ വെ​ച്ചു ഭ്രാ​ന്തു​പി​ടി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി​യോ? അപ്പോൾ നി​ങ്ങൾ എങ്ങ​നെ ഇവിടെ എത്തി?

അയാ​ളു​ടെ വാ​ക്കു​കൾ തമ്മിൽ​ത്ത​മ്മിൽ തട്ടി​ത്ത​ട​ഞ്ഞു വീണു. ആ സാധു മനു​ഷ്യൻ ഒര​പ​രി​ഷ്കൃ​ത​ന്റെ വാ​യാ​ടി​ത്ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സം​സാ​രി​ച്ചു; അതിൽ ഭയ​പ്പെ​ടു​വാൻ യാ​തൊ​ന്നും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അമ്പ​ര​പ്പും സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മായ ദയാ​ലു​ത്വ​വും കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്നാ​ണു് ഇതെ​ല്ലാം അയാൾ പറ​ഞ്ഞു​പോ​ന്ന​തു്.

‘നി​ങ്ങൾ ആരാ​ണു്? ഈ വീ​ടേ​താ​ണു്?’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചോ​ദി​ച്ചു. ‘ഹാ! ദൈവമേ, ഇതു കു​റ​ച്ചേ​റി​പ്പോ​യി! ‘ആ വൃ​ദ്ധൻ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു പറ​ഞ്ഞു. ‘എനി​ക്കാ​ണു് നി​ങ്ങൾ ഇവിടെ ഒരു​ദ്യോ​ഗം വാ​ങ്ങി​ച്ചു​ത​ന്ന​തു്; ഈ വീ​ട്ടി​ലാ​ണു് നി​ങ്ങൾ എന്നെ താ​മ​സി​പ്പി​ച്ച​തു്. എന്ത്! നി​ങ്ങൾ എന്നെ കണ്ടി​ട്ട​റി​യു​ന്നി​ല്ല!’

‘ഇല്ല.’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പറ​ഞ്ഞു; ‘നി​ങ്ങൾ എന്നെ അറി​ഞ്ഞ​തെ​ങ്ങ​നെ?’

‘നി​ങ്ങൾ എന്റെ ജീവനെ രക്ഷി​ച്ചു,’ ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു.

അയാൾ തി​രി​ഞ്ഞു, ഒരു ചന്ദ്രി​കാ​ശ​ക​ലം, അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​രൂ​പ​ത്തെ തെ​ളി​യി​ച്ചു; വൃ​ദ്ധ​നായ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങി​നെ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കണ്ട​റി​ഞ്ഞു.

‘ഹോ!’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പറ​ഞ്ഞു, ‘അപ്പോൾ നി​ങ്ങ​ളാ​ണ്! അതേ, എനി​ക്കി​പ്പോൾ ഓർ​മ​യാ​യി.

‘അതു വലിയ ഭാ​ഗ്യം!’ ഒരു ശകാ​രി​ക്കു​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ ആ കിഴവൻ പറ​ഞ്ഞു. ‘അപ്പോൾ നി​ങ്ങ​ളി​വി​ടെ എന്തു ചെ​യ്യു​ന്നു?’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പി​ന്നേ​യും ആരം​ഭി​ച്ചു.

‘എന്തേ, ഞാൻ മത്ത​യ്ക്കു മൂ​ടി​യി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​ത​ന്നെ!’

വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അടു​ത്തു വന്ന സമ​യ​ത്തു വയ​സ്സൻ ഫൂഷൽ വാ​ങ്ങ് ഒരു വൈ​യ്ക്കോൽ​വി​രി​യു​ടെ തല കൈയിൽ പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു; അയാൾ മത്ത​ച്ചെ​ടി​കൾ​ക്കു വി​രി​ച്ചു​പോ​രു​ക​യാ​ണു്. അയാൾ തോ​ട്ട​ത്തി​ലെ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടായ ഒരു മണി​ക്കൂ​റോ അതി​ന്ന​ടു​ത്തോ സമ​യം​കൊ​ണ്ടു് കുറേ അധി​ക​മെ​ണ്ണ​ത്തി​നു മൂ​ടി​യി​ട്ടു കഴി​ഞ്ഞു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് നോ​ക്കി​ക​ണ്ട ഓരോ അന​ക്ക​വും അയാൾ അതു ചെ​യ്യു​മ്പോ​ഴ​ത്തേ​താ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഇങ്ങ​നെ വി​ചാ​രി​ച്ചു; നല്ല ചന്ദ്രി​ക​യു​ണ്ടു്; തണു​പ്പു​കൊ​ണ്ടു സക​ല​വും മര​വി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്നു. എന്റെ മത്ത​പ്പൂ​വ​ലു​കൾ​ക്ക് അവ​യു​ടെ വലിയ പു​റം​കു​പ്പാ​യ​ങ്ങൾ ഇടു​വി​ച്ചെ​ങ്കി​ലോ?’ അപ്പോൾ, ഒരു പരന്ന പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ നോ​ക്കി അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ഈശ്വ​രാ, നി​ങ്ങ​ളും അങ്ങ​നെ​ത്ത​ന്നെ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു! ആട്ടെ, നി​ങ്ങൾ ഇവിടെ എങ്ങ​നെ എത്തി?’

മദ​ലി​യെൻ എന്ന പേരിൽ മാ​ത്ര​മേ ഉള്ളു​വെ​ങ്കി​ലും, തന്നെ ആ മനു​ഷ്യ​ന്ന​റി​യാം എന്നു കണ്ട​തു​കൊ​ണ്ടു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ഇവി​ടു​ന്ന​ങ്ങോ​ട്ടെ​ല്ലാം വളരെ ശ്ര​ദ്ധ​യോ​ടു​കൂ​ടി പെ​രു​മാ​റി. അയാൾ മീ​തേ​ക്കു മീതെ ചോ​ദ്യം ചോ​ദി​ച്ചു. അത്ഭു​ത​മെ​ന്നു പറ​യ​ട്ടെ, ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ മട്ടൊ​ന്നു തി​രി​ഞ്ഞു. അയാ​ളാ​ണു്, കയ്യേ​റ്റ​ക്കാ​ര​നാ​ണു്, ചോ​ദ്യം തു​ട​ങ്ങി​യ​തു്.

‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കാൽ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ ധരി​ക്കു​ന്ന ഈ മണി എന്തി​നു​ള്ള​താ​ണു്?’ ‘ഇതു്,’ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് പറ​ഞ്ഞു, ‘ആളു​കൾ​ക്ക് എന്നെ ഒഴി​ഞ്ഞു​വെ​ക്കാ​നാ​ണു്.’ ‘എന്ത്! ആളു​കൾ​ക്ക് നി​ങ്ങ​ളെ ഒഴി​ഞ്ഞു​വെ​ക്കാ​നോ?’

ഒര​വർ​ണ​നീ​യ​മായ ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി കിഴവൻ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് ഒന്നു കണ്ണു ചി​മ്മി.

‘ഹാ, ഈശ്വര! ഈ വീ​ട്ടിൽ സ്ത്രീ​കൾ മാ​ത്ര​മേ ഉള്ളൂ—അനവധി പെൺ​കി​ടാ​ങ്ങൾ. എന്നെ കണ്ടെ​ത്തു​ന്ന​തു വളരെ അപ​ക​ട​മാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു. ഈ മണി അവർ​ക്ക് എന്റെ വരവു മുൻ​കൂ​ട്ടി അറി​യി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ ചെ​ല്ലു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്നു് അവർ പൊ​യ്ക്ക​ള​യും.’

‘ഇതെ​ന്തു സ്ഥ​ല​മാ​ണു്?’ ‘ആട്ടെ. നി​ങ്ങൾ​ക്കു നല്ല​വ​ണ്ണം അറി​യാ​മ​ല്ലോ.’ ‘ഇല്ല, എനി​ക്ക​റി​വി​ല്ല.’

‘എനി​ക്കി​വി​ടെ തോ​ട്ട​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​ന്റെ ഉദ്യോ​ഗം വാ​ങ്ങി​ത്ത​ന്നി​ട്ടും നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞൂ​ടാ?’

‘എനി​ക്കു യാ​തൊ​ന്നും അറി​വി​ല്ലെ​ന്നാ​ല​ത്തെ മട്ടിൽ മറു​പ​ടി പറയൂ.’

‘ആട്ടെ, എന്നാൽ. ഇതു പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു കന്യ​കാ​മ​ഠ​മാ​ണു്.’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു പഴയ കഥകൾ ഓർമ വന്നു. വണ്ടി​യിൽ​നി​ന്നു​ള്ള വീ​ഴ്ച​കൊ​ണ്ടു കാൽ മു​ട​ന്തി​പ്പോയ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് രണ്ടു കൊ​ല്ലം മുൻ​പു് തന്റെ ശി​പാർ​ശി​യി​ന്മേൽ എവിടെ താ​മ​സ​മാ​യോ, ആ കന്യ​കാ​മ​ഠ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ യദൃ​ച്ഛാ​സം​ഭ​വം അതാ​യ​തു് ഈശ്വ​രൻ, അയാ​ളെ​യും കൊ​ണ്ടു​പോ​യാ​ക്കി. തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ പറ​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അയാൾ ആവർ​ത്തി​ച്ചു: ‘പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു കന്യ​കാ​മ​ഠം.’

‘അതേ, വയ​സ്സൻ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് പറ​ഞ്ഞു. ‘അപ്പോൾ കാ​ര്യം പറ​യു​മ്പോൾ, നി​ങ്ങൾ എങ്ങ​നെ​യാ​ണു്, ഫാദർ മദ​ലി​യെൻ ഇവിടെ എത്തി​ക്കൂ​ടി​യ​ത്? നി​ങ്ങൾ ഒരു ദി​വ്യ​നാ​ണെ​ങ്കിൽ ശരി; നി​ങ്ങൾ ഒരു മനു​ഷ്യ​നാ​ണ​ല്ലോ; മനു​ഷ്യൻ ഇവിടെ വരാ​റി​ല്ല!’ ‘നി​ങ്ങൾ ഇവി​ടെ​യു​ണ്ട​ല്ലോ.’

‘ഞാ​ന​ല്ലാ​തെ വേറെ ആരു​മി​ല്ല.’

‘എങ്കി​ലും‘ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പറ​ഞ്ഞു. ‘എനി​ക്കി​വി​ടെ താ​മ​സ​മാ​ക്ക​ണം.’

‘അയ്യോ, എന്റെ ഈശ്വര!’ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ആ വയ​സ്സ​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് ചേർ​ന്നു​നി​ന്നു്, ഒരു സഗൗ​ര​വ​മായ സ്വ​ര​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഫാതർ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ജീവനെ രക്ഷി​ച്ചു.’

‘ഞാ​നാ​ണ​ല്ലോ അതു് ഒന്നാ​മ​താ​യോർ​മി​ച്ച​തു്,’ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

‘പണ്ടു ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​തു നി​ങ്ങ​ളെ​കൊ​ണ്ടു് എനി​ക്കും ചെ​യ്തു​ത​രു​വാൻ സാ​ധി​ക്കും.’

ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് തന്റെ വയ​സ്സേ​റി ചു​ക്കി​ച്ചു​ളി​ഞ്ഞു വി​റ​യ്ക്കു​ന്ന കൈ​ക​ളിൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ രണ്ടു കൂ​റ്റൻ​കൈ​ക​ളു​മെ​ടു​ത്തു. സം​സാ​രി​ക്കാൻ വയ്യാ​ത്ത നി​ല​യിൽ കു​റ​ച്ചു നേരം അന​ങ്ങാ​തെ നി​ന്നു. ഒടു​വിൽ അയാൾ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഹാ. അതിനു പകരം എന്തെ​ങ്കി​ലും നി​ങ്ങൾ​ക്കു ചെ​യ്തു​ത​രാൻ എന്നെ​ക്കൊ​ണ്ടു സാ​ധി​ക്ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, അതു ദയാ​ലു​വായ ഈശ്വ​ര​ന്റെ ഒര​നു​ഗ്ര​ഹ​മാ​യി​രി​ക്കും! നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ജീവനെ രക്ഷി​ക്കുക! മൊ​സ്സ്യു മെയർ, ഈ വയ​സ്സ​നെ വി​റ്റു​ക​ള​യൂ!’

ആ വയ​സ്സ​നെ ഒര​ത്ഭു​ത​ക​ര​മായ ആഹ്ലാ​ദം വേഷം മാ​റ്റി. അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തു നി​ന്നു് ഒരു പ്ര​കാ​ശ​നാ​ളം പു​റ​പ്പെ​ട്ട​താ​യി​തോ​ന്നി.

‘ഞാൻ എന്തു ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്നാ​ണു് നി​ങ്ങൾ​ക്കാ​ഗ്ര​ഹം?’ അയാൾ തു​ടർ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

’അതു ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു​ത​രാം. നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഒര​റ​യു​ണ്ട​ല്ലോ?’

‘പഴയ കന്യ​കാ​മ​ഠ​ത്തി​ന്റെ പി​ന്നിൽ, ആരും നോ​ക്കാ​ത്ത ഒരു മു​ക്കിൽ, എനി​ക്കൊ​രു ചെ​റ്റ​ക്കു​ടി​ലു​ണ്ടു്. അതിൽ മൂ​ന്നു മു​റി​ക​ളു​ണ്ടു്.’

ആ ചെ​റ്റ​ക്കു​ടിൽ പഴയ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്റെ പി​ന്നിൽ, ആരും കാ​ണാ​ത്ത​വി​ധം, അത്ര​യും സൂ​ത്ര​ത്തിൽ, പണി​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു്, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അതേ​വ​രെ അവിടെ കണ്ടി​ല്ല.

‘നല്ല​തു്,’ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പറ​ഞ്ഞു. ‘ഇനി ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളോ​ടു രണ്ടു കാ​ര്യം ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടാൻ പോ​കു​ന്നു.’

‘എന്താ​ണ​തു്, മി​സ്റ്റർ മേയർ?’

ഒന്നാ​മ​താ​യി, നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്നെ​പ്പ​റ്റി അറി​വു​ള്ള കാ​ര്യം യാ​തൊ​ന്നും യാ​തൊ​രാ​ളോ​ടും മി​ണ്ടി​പ്പോ​ക​രു​തു്. രണ്ടാ​മ​തു്, ഇപ്പോ​ഴു​ള്ള​തി​ല​ധി​കം വിവരം സമ്പാ​ദി​ക്കാൻ നി​ങ്ങൾ ശ്ര​മി​ക്ക​രു​തു്.’

‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇഷ്ടം​പോ​ലെ. സത്യ​വി​രു​ദ്ധ​മായ യാ​തൊ​ന്നും നി​ങ്ങൾ ചെ​യ്യു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു് എനി​ക്ക​റി​യാം; നി​ങ്ങൾ ഈശ്വ​ര​ന്നു് ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ട വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരാ​ളാ​ണു്, എപ്പോ​ഴും. അത്ര​യു​മ​ല്ല, നി​ങ്ങ​ളാ​ണു് എന്നെ ഇവിടെ ആക്കി​യ​തും. അതു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ര്യ​മാ​യി​രി​ക്കാം. ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കീ​ഴി​ലാ​ണു്.

‘അപ്പോൾ അതു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടു. ഇനി എന്റെ കൂടെ വരൂ. നമു​ക്കു പോയി കു​ട്ടി​യെ കൂ​ട്ടുക.’

‘ഹാ!’ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് പറ​ഞ്ഞു, ‘അപ്പോൾ ഒരു കു​ട്ടി​യു​ണ്ടോ?’ അയാൾ പി​ന്നെ ഒന്നും പറ​ഞ്ഞി​ല്ല; ഒരു നായ എജ​മാ​ന​നെ​യെ​ന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു.

ഒരേ മണി​ക്കൂ​റു കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, ചൂടു തട്ടി വീ​ണ്ടും ജീ​വൻ​വെ​ച്ച കൊ​സെ​ത്തു് ആ കിഴവൻ തോ​ട്ട​ക്കാ​ര​ന്റെ കി​ട​ക്ക​യിൽ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ക​യാ​യി. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് തന്റെ കണ്ഠ​വ​സ്ത്ര​വും കു​പ്പാ​യ​വും വീ​ണ്ടും ധരി​ച്ചു; മതി​ലി​നു മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ എറി​ഞ്ഞ തൊ​പ്പി രണ്ടാ​മ​തും തി​ര​ഞ്ഞു കണ്ടു കൈ​യി​ലാ​ക്കി. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കു​പ്പാ​യ​മി​ടു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് മണി​യും തോ​ല്പ​ട്ട​യും അഴി​ച്ചു ചു​മ​രി​നെ അല​ങ്ക​രി​ച്ചി​രു​ന്ന ഒരു മു​ന്തി​രി​ങ്ങാ​ക്കൊ​ട്ട​യ്ക്ക​ടു​ത്തു​ള്ള ആണി​മേൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടു. ഒരു മേ​ശ​മേൽ കൈ​മു​ട്ടു കു​ത്തി ആ രണ്ടു​പേ​രും തീ​ക്കാ​യു​ക​യാ​യി; ആ മേ​ശ​യ്ക്കു​മു​ക​ളിൽ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങ് ഒരു പാൽ​ക്ക​ട്ടി​ക്ക​ഷ്ണ​വും കറു​ത്ത അപ്പ​വും ഒരു കു​പ്പി വീ​ഞ്ഞും രണ്ടു ഗ്ലാ​സ്സും നി​ര​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ആ വൃ​ദ്ധൻ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ കാൽ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ കൈ​വ​ച്ച് അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘ഫാദർ മദ​ലി​യെൻ! നി​ങ്ങൾ എന്നെ പെ​ട്ടെ​ന്നു കണ്ട​റി​ഞ്ഞി​ല്ല; നി​ങ്ങൾ ആളു​ക​ളു​ടെ ജീവനെ രക്ഷി​ച്ചു കൊ​ടു​ക്കും; പി​ന്നെ അവരെ മറ​ന്നു​ക​ള​യു​ന്നു! അതു നന്ന​ല്ല! പക്ഷേ, അവർ നി​ങ്ങ​ളെ ഓർ​മ​വെ​ക്കും! നി​ങ്ങൾ നന്ദി​യി​ല്ലാ​ത്താ​ളാ​ണ്!’

നമ്മൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ മറു​പു​റം കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞു എന്നു പറ​യ​ട്ടെ; സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ ഏറ്റ​വും നി​ഷ്പ്ര​യാ​സ​മാം​വി​ധം സം​ഭ​വി​ച്ചു.

ഫൻ​തീ​ന്റെ കി​ട​ക്ക​യ്ക്ക​രി​കിൽ​വെ​ച്ചു ഴാവേർ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോയ ആ ദി​വ​സം​ത​ന്നെ വൈ​കു​ന്നേ​രം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ കാ​രാ​ഗൃ​ഹ​ത്തിൽ നി​ന്നു ചാ​ടി​യ​പ്പോൾ, അയാൾ നേരെ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കാ​യി​രി​ക്ക​ണം പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വു​ക​യെ​ന്നു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ ഊഹി​ച്ചു. പാ​രി​സ്സു് ഒരു കൂ​റ്റൻ കടൽ​ച്ചു​ഴി​യാ​ണു്: അതിൽ സക​ല​വും ആണ്ടു​പോ​കു​ന്നു; കട​ലി​ന്റെ വയ​റ്റി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ, ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ ഈ വയ​റ്റി​നു​ള്ളിൽ സക​ല​വും കാ​ണാ​താ​യി​പ്പോ​കു​ന്നു. അവി​ടെ​യു​ള്ള ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​മെ​ന്ന​പോ​ലെ ഏവർ​ക്കും ഇത​റി​യാം. ഒരു ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ അവർ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു; ആളു​ക​ളെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഗു​ഹാ​ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ​ക്കും ഇത​റി​യാം; മറ്റെ​ല്ലാ​യി​ട​ത്തും തി​ര​ഞ്ഞു​കി​ട്ടാ​ത്ത​തി​നെ അവർ പി​ന്നെ പാ​രി​സ്സി​ലാ​ണു് നോ​ക്കുക. പണ്ട​ത്തെ എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മേയറെ അവർ അവി​ടെ​യ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു. അവ​രു​ടെ അന്വേ​ഷ​ണ​ങ്ങൾ​ക്കു വഴി​കാ​ട്ടു​വാൻ വേ​ണ്ടി ഴാവേർ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ വീ​ണ്ടും പി​ടി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഴാവേർ വളരെ പ്ര​ബ​ല​മായ സഹായം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ടു്; ആ ഘട്ട​ത്തിൽ ഴാവേർ കാ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ശ്ര​ദ്ധ​യും ഉത്സാ​ഹ​വും കോം​തു് ആം​ഗ്ലെ​യു​ടെ കീ​ഴി​ലു​ള്ള പൊ​ല്ലീ​സ്സു് സൈ​ന്യ​വ​കു​പ്പി​ന്റെ കാ​ര്യ​ദർ​ശി വി​ശേ​ഷി​ച്ചും എടു​ത്തു പറ​ഞ്ഞു. അത്ര​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഴാ​വേ​റി​ന്റെ ക്ഷേ​മ​കാം​ക്ഷി​യായ അദ്ദേ​ഹം പാ​രി​സ്സി​ലെ പൊ​ല്ലീ​സു് സൈ​ന്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ ഇൻ​സ്പെ​ക്ട​രേ​യും ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്തി. അവിടെ ഴാ​വേ​റെ​ക്കൊ​ണ്ടു പല​തി​ലും, ഇങ്ങ​നെ​യൊ​രു വി​ശേ​ഷ​ണം ഇവിടെ അസാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി തോ​ന്നി​യേ​ക്കാ​മെ​ങ്കി​ലും പറ​യ​ട്ടെ, മാ​ന്യ​ങ്ങ​ളായ പല പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളി​ലും പ്ര​യോ​ജ​ന​മു​ണ്ടാ​യി.

അയാൾ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ​പ്പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ക്കാ​താ​യി​രു​ന്നു—എപ്പോ​ഴും നാ​യാ​ട്ടി​നു നട​ക്കു​ന്ന നാ​യ്ക്ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ഇന്ന​ത്തെ ചെ​ന്നായ ഇന്ന​ല​ത്തെ ചെ​ന്നാ​യ​യു​ടെ കാ​ര്യം വി​സ്മ​രി​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്നു. ഒരി​ക്കൽ, 1823 ഡി​സം​ബർ മാ​സ​ത്തിൽ, ഒരു കാ​ല​ത്തും പത്രം വാ​യി​ക്കാ​റി​ല്ലാ​ത്ത അയാൾ ഒരു വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്രം വാ​യി​ച്ചു നോ​ക്കി; എന്നാൽ, എപ്പോ​ഴും രാ​ജ​ക​ക്ഷി​യാ​യി​രു​ന്ന ഴാ​വേ​റി​നു ‘ഭട​പ്ര​ധാ​നി​ക​ളു​ടെ രാ​ജാ​വു്’ ബാ​യോ​ണി​ലേ​ക്ക് എഴു​ന്ന​ള്ളി​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള വി​ശേ​ഷ​വി​വ​ര​ങ്ങൾ അറി​യ​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ​ക്കു രസം തോ​ന്നി​ച്ച ആ ഉപ​ന്യാ​സം വാ​യി​ച്ചു​ക​ഴി​യു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി, ഒരു പേർ, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് എന്ന ഒരു പേർ, അയാ​ളു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യെ ആ കട​ലാ​സ്സി​ന്റെ അറ്റ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​കർ​ഷി​ച്ചു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് മരി​ച്ചു​പോ​യി എന്നാ​ണു് ആ പത്രം രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്ന​തു്; വിവരം തി​ക​ച്ചും പരി​പൂർ​ണ​മാ​യി പ്ര​സ്താ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് ഴാ​വേ​റി​നു് അതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് സം​ശ​യ​മൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അയാൾ ഇങ്ങ​നെ​യൊ​ന്ന​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ക​മാ​ത്രം ചെ​യ്തു; ‘അതൊരു നല്ല വർ​ത്ത​മാ​ന​മാ​ണു്.’ അയാൾ ആ പത്രം വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞു; പി​ന്നെ അതി​നെ​പ്പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ച്ചി​ല്ല.

കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ സാ​ങ്ങെ​ത്വാ​യി​ലെ പൊ​ല്ലീ​സ്സിൽ​നി​ന്നു പാ​രി​സ്സി​ലെ പൊ​ല്ലീ​സ്സി​നു് ഒരു വി​വ​ര​ക്കു​റി​പ്പു കി​ട്ടി; അതു് അസാ​ധാ​ര​ണ​മായ നി​ല​യിൽ മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യിൽ​നി​ന്നു് ഒരു കു​ട്ടി​യെ കട്ടു​കൊ​ണ്ടു​പോ​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി​യാ​യി​രു​ന്നു. ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ള്ള ഒരു ഹോ​ട്ടൽ​ക്കാ​ര​ന്റെ പക്കൽ അമ്മ ഏല്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തി​രു​ന്ന ഒരു ഏഴെ​ട്ടു വയ​സ്സു​ള്ള കു​ട്ടി​യെ ഒര​പ​രി​ചി​തൻ കട്ടു​കൊ​ണ്ടു​പോ​യി എന്നാ​ണു് സം​ഭ​വ​ക്കു​റി​പ്പു്. ആ കു​ട്ടി​യു​ടെ പേർ കൊ​സെ​ത്തു് എന്നും, ആസ്പ​ത്രി​യിൽ​ക്കി​ട​ന്ന്—എങ്ങ​നെ എന്നോ എപ്പോ​ഴെ​ന്നൊ അറി​വി​ല്ല മരി​ച്ചു​പോയ അമ്മ​യു​ടെ പേർ ഫൻതീൻ എന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഈ വി​വ​ര​ക്കു​റി​പ്പു ഴാ​വേ​റി​ന്റെ കൈ​യി​ലെ​ത്തി; അത​യാ​ളു​ടെ തല​യ്ക്കു പി​ടി​ച്ചു.

ഫൻതീൻ എന്ന പേർ അയാൾ​ക്കു നല്ല​വ​ണ്ണ​മ​റി​യാം. അവ​ളു​ടെ കു​ട്ടി​യെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ​വേ​ണ്ടി മൂ​ന്നു ദി​വ​സ​ത്തെ അവധി തരാൻ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അയാളെ ഒരു ദിവസം പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​പ്പി​ച്ച​തു് അയാൾ​ക്കോർ​മ​വ​ന്നു. മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യി​ലേ​ക്കു പോവാൻ വണ്ടി​യിൽ കയ​റു​മ്പോ​ളാ​ണു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ പാ​രി​സ്സിൽ​വെ​ച്ചു പി​ടി​ക്ക​യു​ണ്ടാ​യ​തെ​ന്നും അയാൾ ഓർ​മി​ച്ചു. അയാൾ രണ്ടാ​മ​ത്തെ​ത്ത​വ​ണ​യാ​ണു് ആ വണ്ടി​യിൽ കയ​റു​ന്ന​തെ​ന്നും, തലേ ദിവസം ആ ഗ്രാ​മ​ത്തിൽ അയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ അയാൾ സഞ്ച​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നും—അയാളെ ആ ഗ്രാ​മ​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് ആരും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല—ചില അട​യാ​ള​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു ഴാ​വേർ​ക്കൂ​ഹി​ക്കാൻ സം​ഗ​തി​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. ആ മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യിൽ എന്തു കാ​ണി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ യാത്ര? അതൂ​ഹി​ക്കാൻ​കൂ​ടി വയ്യാ. ഴാ​വേർ​ക്ക് ഇപ്പോൾ അതു മന​സ്സി​ലാ​യി. ഫൻ​തീ​ന്റെ മകൾ അവി​ടെ​യാ​ണു്. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അവളെ തി​ര​യു​വാ​നാ​ണു് അങ്ങോ​ട്ടു പോ​യി​രു​ന്ന​തു്. ഇപ്പോൾ ആ കു​ട്ടി​യെ ആരോ ഒരാൾ കട്ടു​കൊ​ണ്ടു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ആ ആരോ ഒരാൾ ആരാ​യി​രി​ക്കും? അതു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​യി​രി​ക്കു​മോ? എന്നാൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് മരി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു​വ​ല്ലോ. ഴാവേർ ആരോ​ടും ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തെ വണ്ടി​പ്പേ​ട്ട​യിൽ​ച്ചെ​ന്നു് ഒരു വണ്ടി പി​ടി​ച്ചു മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യി​ലേ​ക്ക് ഒരു യാത്ര ചെ​യ്തു.

അവിടെ ചെ​ന്നാൽ ആ കാ​ര്യ​ത്തിൽ പലേ തെ​ളി​വു​ണ്ടാ​വു​മെ​ന്നാ​ണു് അയാൾ കരു​തി​യ​തു്; അവിടെ കണ്ട​തു് ഒട്ടും തെ​ളി​വ​ല്ല. അത്യ​ധി​കം മങ്ങ​ലാ​ണു്.

ആദ്യം കു​റ​ച്ചു​ദി​വ​സം തെ​നാർ​ദി​യെർ​മാർ ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ച് എപ്പോ​ഴും ഓരോ​ന്നു പു​ല​മ്പു​ക​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യു​ടെ അന്തർ​ദ്ധാ​നം ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും ഒരൊ​ച്ച​പ്പാ​ടു​ണ്ടാ​ക്കി. അയാൾ ആ കഥ​യെ​പ്പ​റ്റി പല പാ​ഠ​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളും ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ സമ്പാ​ദി​ച്ചു; എല്ലാം കു​ട്ടി​യെ തട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യി എന്ന​തി​ലാ​ണു് അവ​സാ​നി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു്. അതിൽ​നി​ന്നാ​യി​രു​ന്നു പൊ​ല്ലീ​സു് വി​വ​ര​ക്കു​റി​പ്പു്. പക്ഷേ, ആദ്യ​ത്തെ ക്ഷോ​ഭം ഒന്ന​വ​സാ​നി​ച്ച​പ്പോൾ, തെ​നാർ​ദി​യെർ, തന്റെ അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ സഹ​ജ​ജ്ഞാ​നം​കൊ​ണ്ടു; ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടി​നെ ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ വി​ളി​ച്ചു​ണർ​ത്തു​ന്ന​തു് ഒരി​ക്ക​ലും നന്നാ​യി​രി​ക്കി​ല്ലെ​ന്നും, കൊ​സെ​ത്തി​നെ ആരോ തട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യി എന്നു​ള്ള ആക്ഷേ​പം ഒരു സമയം ഒന്നാ​മ​താ​യി തന്റെ മേൽ​ത്ത​ന്നെ വന്നു​വീ​ണേ​ക്കു​മെ​ന്നും, എന്ന​ല്ല നീ​തി​ന്യാ​യ​ത്തി​ന്റെ തി​ള​ങ്ങു​ന്ന നോ​ട്ടം അതോ​ടു​കൂ​ടി തന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച പല ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ സം​ഗ​തി​ക​ളി​ലും വ്യാ​പി​ച്ചു​പോ​വു​മെ​ന്നും വളരെ വേ​ഗ​ത്തിൽ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി. വെ​ളി​ച്ചം മുൻ​പിൽ വരു​ന്ന​താ​ണ​ല്ലോ ഊമ​ന്മാർ​ക്കു തീരെ അപ്രി​യ​മായ കാ​ര്യം. പി​ന്നെ ഒന്നാ​മ​താ​യി, അയാൾ മേ​ടി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ആയി​ര​ത്ത​ഞ്ഞൂ​റു ഫ്രാ​ങ്കി​ന്റെ കാ​ര്യം​കൊ​ണ്ടു് എന്തു ചെ​യ്യും? അയാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഒരു തി​രി​ച്ചിൽ തി​രി​ഞ്ഞു. ഭാ​ര്യ​യു​ടെ വായിൽ തുണി കു​ത്തി​ത്തി​രു​കി, കു​ട്ടി​യെ കട്ടു​പോ​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി കേ​ട്ടാൽ അത്ഭു​തം ഭാ​വി​ക്കു​ക​യാ​യി. അയാൾ​ക്ക് അതി​നെ​പ്പ​റ്റി യാ​തൊ​ന്നും അറി​വി​ല്ല; ആ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട കൊ​ച്ചു​കു​ട്ടി​യെ അത്ര​യും വേ​ഗ​ത്തിൽ ‘കൈ​യിൽ​നി​ന്നു വാ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോയ’ തി​നെ​പ്പ​റ്റി നി​ശ്ച​യ​മാ​യും കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സ​മൊ​ക്കെ പി​റു​പി​റു​ത്തു; വാ​ത്സ​ല്യം കാരണം രണ്ടു​മൂ​ന്നു ദി​വ​സം​കൂ​ടി അവളെ അവിടെ താ​മ​സി​പ്പി​ച്ചാൽ​ക്കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നു് അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ, അവ​ളു​ടെ ‘മു​ത്ത​ച്ഛൻ’ മര്യാ​ദ​യ്ക്കു വന്നു ചോ​ദി​ച്ചാൽ​പി​ന്നെ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല​ല്ലോ. ‘മു​ത്ത​ച്ഛൻ’ എന്നു് അയാൾ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു; അതിനു നല്ല ഫല​വു​മു​ണ്ടാ​യി, മോ​ങ്ങ് ഫെർ​മി​യെ​യിൽ​ച്ചെ​ന്ന​പ്പോൾ ഴാ​വേർ​ക്കു കി​ട്ടിയ വർ​ത്ത​മാ​നം ഇതാ​യി​രു​ന്നു. മു​ത്ത​ച്ഛൻ ചെ​ന്നു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ മറ​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞു. എന്താ​യി​ട്ടും, ആഴ​മ​ള​ക്കു​ന്ന ഇയ്യ​ക്ക​ട്ടി​കൾ എന്ന​പോ​ലെ, ചില ചോ​ദ്യ​ങ്ങൾ ഴാവേർ പി​ന്നേ​യും തെ​നാർ​ദി​യെ​രു​ടെ കഥ​യ്ക്കു​ള്ളിൽ ഇട്ടു​നോ​ക്കി. ‘ആ മു​ത്ത​ച്ഛൻ ആരാ​യി​രു​ന്നു? അയാ​ളു​ടെ പേ​രെ​ന്താ​ണു്?’

തെ​നാർ​ദി​യെർ നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​മാ​യി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘അദ്ദേ​ഹം ഒരു സമ്പ​ന്ന​നായ കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​നാ​ണു്. യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്രം ഞാൻ കണ്ടു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പേർ മൊ​സ്സ്യു ഗിയോം ലാംബർ എന്നാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.’

ലാംബർ എന്ന പേർ മാ​ന്യ​വും സക​ല​സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളും തീർ​ത്തു​ക​ള​യു​ന്ന​തു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു കേ​ട്ടു ഴാവേർ നേരെ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി.

‘ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് നി​ശ്ച​യ​മാ​യും മരി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ഞാൻ ഒരു പൊ​ണ്ണ​നാ​ണു​താ​നും.’

ഈ ചരി​ത്രം അയാൾ വീ​ണ്ടും മറ​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. അങ്ങ​നെ​യി​രി​യ്ക്കെ, 1824-ൽ, മാർ​ച്ച് മാ​സ​ത്തിൽ, സാ​ങ്ങ്മെ​ദാർ​പ​ള്ളി​യു​ടെ ഇട​വ​ക​യിൽ താ​മ​സി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​മ​നു​ഷ്യ​നെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ​ക്കു കേൾ​ക്കാ​നി​ട​യാ​യി; ‘ധർമം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന യാചകൻ’ എന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ മറ്റൊ​രു പേർ. ഈ ആൾ മു​ത​ല്ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ന്നാ​ണ് കഥ; പേർ ആർ​ക്കും ശരി​യാ​യി​ട്ട​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; അയാ​ളു​ടെ കൂടെ എട്ടു വയ​സ്സു​ള്ള ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി മാ​ത്ര​മേ താ​മ​സ​മു​ള്ളൂ; താൻ മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ​യിൽ​നി​ന്നാ​ണു് അങ്ങോ​ട്ടു വന്ന​തെ​ന്ന​ല്ലാ​തെ, മറ്റു യാ​തൊ​രു വി​വ​ര​വും അവൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. മോ​ങ്ങ്ഫെർ​മി​യെ! ആ പേ​രു​ണ്ടു് എപ്പോ​ഴും; അതു കേ​ട്ട​പ്പോൾ ഴാ​വേ​റു​ടെ ചെവി പി​ന്നേ​യും എടു​ത്തു​പി​ടി​ച്ചു. പണ്ടു പട്ടാ​ള​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്ന ഒരു വൃ​ദ്ധ​യാ​ച​ക​ന്റെ വേഷം കെ​ട്ടിയ ഒരു പൊ​ല്ലീ​സ്സൊ​റ്റു​കാ​രൻ ചില വി​വ​ര​ങ്ങൾ​കൂ​ടി കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. ഈ മു​ത​ല്ക്കാ​രൻ ബഹു നാ​ണം​കു​ണു​ങ്ങി​യാ​ണു്. രാ​ത്രി​യ​ല്ലാ​തെ ഒരി​ക്ക​ലും പു​റ​ത്തേ​ക്കു വരി​ല്ല; ചി​ല​പ്പോൾ സാ​ധു​ക്ക​ളോ​ടു വല്ല​തും പറ​യു​ന്ന​ത​ല്ലാ​തെ, ഒരാ​ളോ​ടും സം​സാ​രി​ക്കി​ല്ല; ആർ​ക്കും അടു​ത്തു​ചെ​ല്ലു​വാൻ അയാൾ ഇടം​കൊ​ടു​ക്ക​യു​മി​ല്ല. കണ്ടാൽ വല്ലാ​ത്ത ഒരു പഴയ മഞ്ഞ​ച്ച കു​പ്പാ​യ​മാ​ണു് അയാൾ ധരി​ക്കാ​റു്; അതിൽ നി​റ​ച്ചും നോ​ട്ടു​കൾ പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു്, ആ കു​പ്പാ​യ​ത്തി​നു് ഒരു​പ​ടി ലക്ഷം വില വീഴും. ഇതു ഴാ​വേ​റു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യെ ദൃ​ഢ​മാ​യാ​കർ​ഷി​ച്ചു. ഈ അസാ​ധാ​ര​ണ​മ​നു​ഷ്യ​നെ, അയാളെ ഭയ​പ്പെ​ടു​ത്താ​തെ, ഒന്നു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാൻ​വേ​ണ്ടി, ആ പൊ​ല്ലീ​സ്സൊ​റ്റു​കാ​ര​ന്റെ കു​പ്പാ​യം ഴാവേർ കടം വാ​ങ്ങി; ആ വയ​സ്സ​നൊ​റ്റു​കാ​രൻ എല്ലാ ദി​വ​സ​വും വൈ​കു​ന്നേ​രം ചെ​ന്നു​കൂ​ടാ​റു​ള്ള സ്ഥ​ല​ത്തു് ഓരോ ഈശ്വ​ര​പ്രാർ​ഥ​ന​കൾ മൂ​ക്കി​ലൂ​ടെ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു ചെ​ന്നു​കൂ​ടി.

‘ആ സം​ശ​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ആൾ’ പതി​വു​പോ​ലെ വേ​ഷ​പ്ര​ച്ഛ​ന്ന​നായ ഴാ​വേ​റു​ടെ അടു​ത്തു ശരി​യ്ക്കെ​ത്തി, കൈയിൽ ധർമം വെ​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ആ സമ​യ​ത്തു ഴാവേർ തല പൊ​ന്തി​ച്ചു​നോ​ക്കി; ഴാ​വേ​റാ​ണെ​ന്നു കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ ഴാ​ങ്ങി​ന്നു​ണ്ടായ പരി​ഭ്ര​മം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഴാ​വേർ​ക്കു​ണ്ടാ​യ​തി​നു സമ​മാ​യി​രു​ന്നു.

എങ്കി​ലും, ഇരു​ട്ടു് അയാളെ അന്ധാ​ളി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കാം; ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ മരണം ഭര​ണാ​ധി​കാ​ര​രേ​ഖ​യി​ലു​ള്ള​താ​ണു്; ഴാ​വേർ​ക്കു വളരെ ഗൗ​ര​വ​പ്പെ​ട്ട സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി; കാ​ര്യ​ത്തി​നു കണി​ശ​മു​ള്ളാ​ളായ ഴാവേർ ഒരി​ക്ക​ലും സം​ശ​യി​ച്ചി​ട്ടു് ഒരു​വ​ന്റെ കഴു​ത്തിൽ പി​ടി​കൂ​ടു​ക​യി​ല്ല.

ഴാവേർ ആ കണ്ടാ​ളു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ ഗോർ​ബോ​ഭ​വ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു; ആ വൃ​ദ്ധ​യു​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി—അതു വലിയ പ്ര​യാ​സ​മു​ള്ള കാ​ര്യ​മ​ല്ല. കു​പ്പാ​യ​ത്തി​ന്റെ ഉള്ളിൽ ഒരു​പ​ടി ലക്ഷം ഒതു​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു് ആ വൃദ്ധ ഒന്നു​കൂ​ടി ഉറ​പ്പി​ച്ചു. ആയിരം ഫ്രാ​ങ്ക് നോ​ട്ടി​ന്റെ കാ​ര്യം അയാൾ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. അവൾ അതു കണ്ടു! അവൾ അതെ​ടു​ത്തു​നോ​ക്കി! ഴാവേർ ഒരു മുറി വാ​ട​ക​യ്ക്കു വാ​ങ്ങി; അന്നു രാ​ത്രി അതിൽ പാർ​പ്പാ​ക്കി. ആ നി​ഗൂ​ഢ​നി​വാ​സി​യു​ടെ വാ​തി​ല്ക്കൽ ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ ഒച്ച കേ​ട്ടേ​യ്ക്കാ​മെ​ന്നു കരുതി അയാൾ ചെ​വി​യോർ​ത്തു നി​ന്നു; പക്ഷേ, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് താ​ക്കോൽ​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ വെ​ളി​ച്ചം കണ്ടു; മി​ണ്ടാ​തെ​യി​രു​ന്നു് ഒറ്റു​കാ​ര​നെ തോ​ല്പി​ച്ചു.

പി​റ്റേ ദിവസം ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ചു​വ​ടൊ​ഴി​ച്ചു; പക്ഷേ, അഞ്ചു ഫ്രാ​ങ്ക് നാ​ണ്യം വീണ ശബ്ദം ആ വൃദ്ധ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു; നാ​ണ്യ​ത്തി​ന്റെ കി​ലു​ക്കം​കേ​ട്ട ഉടനെ, അയാൾ പോ​കാ​നു​ള്ള പു​റ​പ്പാ​ടാ​യി​രി​ക്കാം എന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു; ഴാ​വേ​റോ​ടു വിവരം ചെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു. രാ​ത്രി, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് പു​റ​ത്തു കട​ന്ന​പ്പോൾ, രണ്ടു കൂ​ട്ടു​കാ​രോ​ടു​കൂ​ടി ഴാവേർ നട​ക്കാ​വി​ലെ മര​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നു പി​ന്നിൽ കാവൽ നി​ന്നി​രു​ന്നു.

ഴാവേർ പൊ​ല്ലീ​സു് സ്റ്റേ​ഷ​നിൽ​ച്ചെ​ന്നു തു​ണ​യ്ക്ക് ആളെ കൂ​ട്ടി; പക്ഷേ, അയാൾ പി​ടി​ക്കാ​നു​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്നാ​ളു​ടെ പേർ പറ​ഞ്ഞി​ല്ല. അതയാൾ സ്വ​ന്തം കാ​ര്യ​മാ​ക്കി വെ​ച്ചു; അതിനു മൂ​ന്നു കാ​ര​ണ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ഒന്നാ​മ​തു്, അല്പം ഒരു നോ​ട്ട​ക്കു​റ​വു പറ്റി​യാൽ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കൈ​യിൽ​നി​ന്നു പോവും; പി​ന്നെ, പണ്ടേ തടവിൽ കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​വ​നും അവി​ടെ​നി​ന്നു ചാ​ടി​പ്പോ​യി മരി​ച്ചു എന്നു പ്ര​സി​ദ്ധ​നും, ഏറ്റ​വും പേ​ടി​യ്ക്കേ​ണ്ട ദുർ​മാർ​ഗി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി എണ്ണ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​നു​മായ ഒരു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ പി​ടി​ക്കു​ന്ന കാ​ര്യം ഒരു പുതിയ ആൾ​ക്കേ​ല്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​തെ തന്നെ​പ്പോ​ലെ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​ദ്യോ​ഗ​ത്തിൽ പഴ​ക്ക​മു​ള്ള​വർ തന്നെ തീർ​ച്ച​യാ​യും കൈയിൽ വെ​ക്കാൻ മാ​ത്രം പോന്ന വി​ല​പ്പെ​ട്ട ഒന്നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് തന്റെ തട​വു​പു​ള്ളി തന്റെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു പോ​യ്പോ​യെ​ങ്കി​ലോ എന്നു് അയാൾ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു; എന്ന​ല്ല, ഒടു​വിൽ, ഴാവേർ ഒരു കലാ​കു​ശ​ല​നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു്, ഈ വക അപൂർ​വ​സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളിൽ​ച്ചെ​ന്നു തല​യി​ടു​വാൻ അയാൾ​ക്ക് ഒരു വാ​സ​ന​യു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മുൻ​കൂ​ട്ടി​ത്ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞു​ന​ട​ന്നു കാ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ പുതുമ കള​ഞ്ഞ് നി​റം​മ​ങ്ങിയ വി​ജ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ മേൽ അയാൾ​ക്കു ബഹു വെ​റു​പ്പാ​ണു്. ഇരു​ട്ട​ത്തു വെ​ച്ചു തന്റെ അത്ഭു​ത​കൃ​ത്യം ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി, ഒടു​വിൽ പെ​ട്ടെ​ന്നു മൂ​ടു​പ​ടം നീ​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അയാൾ​ക്കി​ഷ്ടം.

ഴാവേർ മര​ത്തിൽ​നി​ന്നു മര​ത്തി​ലേ​ക്കും തെ​രു​മൂ​ല​യിൽ​നി​ന്നു തെ​രു​മൂ​ല​യി​ലെ​ക്കു​മാ​യി വി​ടാ​തെ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു. ഒരു നി​മി​ഷ​മെ​ങ്കി​ലും അയാളെ കണ്ണിൽ​നി​ന്നു മറ​യു​വാൻ ഇൻ​സ്പെ​ക്ടർ സമ്മ​തി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; യാ​തൊ​ന്നും ഭയ​പ്പെ​ടാ​നി​ല്ലെ​ന്നു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു തി​ക​ച്ചും ധൈ​ര്യം തോ​ന്നിയ സമ​യ​ത്തു​കൂ​ടി, ഴാ​വേ​റു​ടെ നോ​ട്ടം അയാ​ളിൽ പതി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. എന്തു​കൊ​ണ്ടു് ഴാവേർ കട​ന്നു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു കയ്യാ​മം വെ​ച്ചി​ല്ല? അയാ​ളു​ടെ സംശയം തീർ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.

ആ കാ​ല​ത്തു പൊ​ല്ലീ​സ്സി​നു യഥേ​ഷ്ടം എന്തും​ത​ന്നെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാൻ വയ്യാ​യി​രു​ന്നു എന്നോർ​മി​ക്ക​ണം. സ്വ​ത​ന്ത്ര​നായ പത്ര​ലോ​കം അതിനെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ച്ചി​രു​ന്നു; കഥ​യി​ല്ലാ​തെ ചെയ്ത പി​ടു​ത്ത​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്ര​ങ്ങൾ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ച ആക്ഷേ​പം ആസ്ഥാ​ന​സ്ഥ​ലം​വ​രെ മാ​റ്റൊ​ലി​ക്കൊ​ള്ളു​ക​യും പൊ​ല്ലീ​സു് സൈ​ന്യ​വ​കു​പ്പി​നെ വി​റ​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ തടയുക എന്ന​തു് അന്നു വളരെ ഗൗ​ര​വ​മു​ള്ള ഒന്നാ​യി​രു​ന്നു. പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ​ക്ക് അബ​ദ്ധം പറ്റി​യെ​ങ്കി​ലോ എന്നു ഭയ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ അവ​രി​ലാ​ണു് കു​റ്റം ചു​മ​ത്തുക; അബ​ദ്ധം പറ്റി​പ്പോ​യാൽ പണി ദൂ​രെ​ത്തെ​റി​ക്കും. ഇരു​പ​തു പത്ര​ങ്ങ​ളിൽ എടു​ത്തെ​ടു​ത്തു ചേർ​ത്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ഈ ഒരു ചെറിയ വർ​ത്ത​മാ​ന​ക്കു​റി​പ്പു് പാ​രി​സ്സിൽ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്തേ​ക്കാ​വു​ന്ന ബഹളം വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്കൂ​ഹി​ക്കാം;

‘ഇന്ന​ലെ എട്ടു വയ​സ്സു പ്രാ​യ​മു​ള്ള ഒരു കു​ട്ടി​യോ​ടു​കൂ​ടി നട​ന്നി​രു​ന്ന ഒരു വയ​സ്സൻ മു​ത്ത​ച്ഛ​നെ, നര​ച്ച് തല​മു​ടി​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു ധന​വാ​നായ മാ​ന്യ​നെ, തട​വിൽ​നി​ന്നു ചാ​ടി​പ്പോ​യ​വ​നെ​ന്ന​നി​ല​യിൽ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ പി​ടി​ച്ചു സ്റ്റേ​ഷ​നിൽ കൊ​ണ്ടു​പോ​യാ​ക്കി.’

ഇതിനു പുറമെ, ഴാ​വേർ​ക്ക് സ്വ​ന്ത​മാ​യി ചില ശങ്ക​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പൊ​ല്ലീ​സു് മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ ശാ​സ​ന​കൾ​ക്കു പുറമെ അയാൾ​ക്കു സ്വ​ന്തം മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടെ ശാ​സ​ന​ക​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ സം​ശ​യി​ച്ചു.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് അയാൾ നി​ല്ക്കു​ന്ന​തി​ന്നെ​തി​രാ​യി ഇരു​ട്ടി​ലൂ​ടെ നട​ന്നു.

ദുഃഖം, അസ്വാ​സ്ഥ്യം, ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ, ഉന്മേ​ഷ​മി​ല്ലാ​യ്മ, രാ​ത്രി​യിൽ വീ​ടു​വി​ട്ടു പാ​ഞ്ഞു പാ​രി​സ്സിൽ എവി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും ചെ​ന്നു തനി​ക്കും കൊ​സെ​ത്തി​നും ഒരു താൽ​ക്കാ​ലി​ക​ര​ക്ഷ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​വ​ന്ന ഈ പു​തു​ക​ഷ്ട​പ്പാ​ടു്, കു​ട്ടി​യു​ടെ നട​ത്ത​ത്തി​നൊ​പ്പി​ച്ചു തന്റേ​തും മന്ദി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​ത്—ഇതെ​ല്ലാം​കൂ​ടി, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ സാ​ധാ​ര​ണ​ന​ട​ത്തി​നു്, അറി​യാ​തെ​ത​ന്നെ, ഒരു മാ​റ്റം വരു​ത്തി. ഴാ​വേ​റാ​യി അവ​ത​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള പൊ​ല്ലീ​സ്സി​നു​പോ​ലും തെ​റ്റൂ പറ്റി​പ്പോ​കു​മാ​റ്—വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ അതു​ണ്ടാ​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു​വ​ല്ലോ—അയാ​ളു​ടെ മട്ടിൽ ഒരു വാർ​ദ്ധ​ക്യ​ത്തെ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു. നല്ല​വ​ണ്ണം അടു​ത്തു ചെ​ല്ലു​വാൻ സാ​ധി​ക്കാ​യ്ക, ഒര​ധ്യാ​പ​ക​ന്റേ​തായ അയാ​ളു​ടെ വസ്ത്ര​ധാ​ര​ണം, അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ഒരു മു​ത്ത​ച്ഛ​നെ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത തെ​നാർ​ദി​യെ​രു​ടെ വാ​മൊ​ഴി, പി​ന്നെ തട​വു​കാ​ല​ത്തു മരി​ച്ചു പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നു​ള്ള വിശ്വാസം-​ഇവയെല്ലാം ഴാ​വേ​റു​ടെ മന​സ്സിൽ തി​ങ്ങി​ക്കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന സം​ശ​യ​ത്തി​നു പി​ന്നേ​യും കനം​പി​ടി​പ്പി​ച്ചു.

അയാ​ളോ​ടു പെ​ട്ട​ന്നു ചെ​ന്നു യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്രം കാ​ട്ടി​ത്ത​രാൻ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടാ​ലോ എന്നു് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം ഴാവേർ ആലോ​ചി​ച്ചു; പക്ഷേ, ആ മനു​ഷ്യൻ ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, സ്വ​ന്തം വര​വു​കൊ​ണ്ടു കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്ന ഒരു നല്ല മര്യാ​ദ​ക്കാ​രൻ കി​ഴ​വ​ന​ല്ല അയാൾ എന്നി​രു​ന്നാ​ലും, ഒരു സമയം അയാൾ പാ​രി​സ്സി​ലെ നി​ഗൂ​ഢ​മായ ദു​ഷ്കർ​മ​വ​ല​ക്കെ​ട്ടിൽ തി​ക​ച്ചും സാ​മർ​ഥ്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യും, കട​ന്നു പെ​രു​മാ​റു​ന്ന ഏതോ ഒരു നേ​രം​പോ​ക്കു​കാ​രൻ തെ​മ്മാ​ടി​യാ​ണെ​ന്നു വരാം—അതേ, മറ്റു സാ​മർ​ഥ്യ​ങ്ങ​ളെ മറ​യ്ക്കു​വാൻ, ഒരു പഴയ സൂ​ത്ര​മാ​യി ധർമം കൊ​ടു​ത്തു​വ​രു​ന്ന ഏതോ അപ​ക​ട​സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ നേ​താ​വു്. അയാൾ​ക്ക് വി​ശ്വ​സ്ത​ന്മാ​രായ കൂ​ട്ടു​കാ​രും, ദുർ​ഘ​ട​സ​മ​യ​ത്തു ചെ​ന്ന​ഭ​യം പ്രാ​പി​ക്കാ​വു​ന്ന സഹാ​യ​ത്താ​വ​ള​ങ്ങ​ളും ഉണ്ടെ​ന്നു വരാം; അയാൾ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അങ്ങ​നെ ഒന്നി​ലൂ​ടെ രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു​ക​ള​യും. തെ​രു​വു​ക​ളി​ലൂ​ടെ എടു​ത്തി​രു​ന്ന ഈ പി​ന്മാ​റ​ലു​കൾ​കൊ​ണ്ടെ​ല്ലാം അയാൾ നല്ല മര്യാ​ദ​ക്കാ​ര​ന​ല്ലെ​ന്നു തെ​ളി​യു​ന്നു​ണ്ടു്. പെ​ട്ടെ​ന്നു കട​ന്നു് അയാളെ പി​ടി​കൂ​ടു​ന്ന​തു് സ്വർ​ണ​മു​ട്ട​യി​ടു​ന്ന പി​ട​ക്കോ​ഴി​യെ എല്ലാ സ്വർ​ണ​മു​ട്ട​ക​ളും ഒന്നാ​യി കി​ട്ടാൻ​വേ​ണ്ടി കൊ​ല്ലു​ക​യാ​ണു്. താ​മ​സി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​കാ​വു​ന്ന അസൗ​ക​ര്യ​മെ​ന്താ​ണു്? അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു ചാ​ടി​പ്പോ​വാൻ കഴി​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു ഴാ​വേർ​ക്ക് നല്ല ഉറ​പ്പു​ണ്ടു്.

ഇങ്ങ​നെ ഴാവേർ ആ അസാ​ധാ​ര​ണ​സ​ത്ത്വ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി സ്വയം ഒരു നൂറു ചോ​ദ്യം ചോ​ദി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു്, സാ​മാ​ന്യം പരി​ഭ്ര​മ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണു് ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു്.

ദ്യു ദു് പോ​ങ്ങ്ത്വാ​വിൽ വെ​ച്ചു കാ​ര്യം കുറെ കടന്ന നി​ല​യിൽ എത്തി​യ​തി​നു​ശേ​ഷ​മാ​ണു് അയാൾ-​ഒരു കള്ളു​ഷാ​പ്പിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടായ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​നു നാം നന്ദി പറയുക-​ഴാങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ ശരി​ക്കു കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​തു്.

കഠി​ന​മാ​യി ഞെ​ട്ടി​പ്പോ​കു​ന്ന രണ്ടു സത്ത്വ​ങ്ങ​ളാ​ണു് ലോ​ക​ത്തി​ലു​ള്ള​ത്—തന്റെ കു​ട്ടി​യെ വീ​ണ്ടു​കി​ട്ടു​ന്ന അമ്മ​യും, തന്റെ ഇര തി​രി​ച്ചു​കി​ട്ടു​ന്ന നരി​യും, ഴാവേർ ആ കഠി​ന​മായ ഞെ​ട്ടൽ ഞെ​ട്ടി.

ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ, ആ ഭയ​ങ്ക​ര​ത്ത​ട​വു​പു​ള്ളി​യെ, ശരി​ക്കു കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, തങ്ങൾ മൂ​ന്നു പേരേ ഉള്ളൂ എന്നു ഴാവേർ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു; അടു​ത്ത പൊ​ല്ലീ​സു് സ്റ്റേ​ഷ​നിൽ​ച്ചെ​ന്നു തു​ണ​ക്കാ​രെ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. മു​ള്ളു​ള്ള വടി കൈ​യി​ലെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു് ആളുകൾ കൈ​യു​റ​യി​ടു​ന്നു.

ഈ താ​മ​സ​വും കൂ​ട്ടു​കാ​രു​മാ​യാ​ലോ​ചി​ക്കാൻ റോ​ലാ​ങ്ങിൽ കു​റ​ച്ചു നേരം നി​ന്ന​തും കാരണം പി​ടി​വ​ള്ളി കൈ​യിൽ​നി​ന്നു് ഏതാ​ണ്ടു് വി​ട്ടു​പോ​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു. ഏതാ​യാ​ലും ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റേ​യും പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രു​ടേ​യും നടു​ക്ക് പുഴ വന്നു​പെ​ടു​മ​ല്ലോ എന്ന​യാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പരി​ഗ​ണി​ച്ചു. താൻ പോ​കു​ന്ന​തു് നേർ​വ​ഴി​ക്ക​ല്ലേ എന്ന​റി​യാൻ​വേ​ണ്ടി നാ​യാ​ട്ടു​നായ നി​ല​ത്തു മു​ക്ക​ടു​പ്പി​ച്ചു മണ​ത്തു​നോ​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അയാൾ തല​കു​നി​ച്ച് ആലോ​ചി​ച്ചു. തന്റെ സഹ​ജ​ജ്ഞാ​ന​ത്തി​നു​ള്ള ശക്തി​മ​ത്തായ ഋജു​ത്വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ഴാവേർ നേരെ ഓസ്തെർ​ലി​ത്സു് പാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കു നട​ന്നു. ‘ഒരു ചെറിയ പെൺ​കു​ട്ടി​യോ​ടു​കൂ​ടി ഒരാൾ ഇതിലേ പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടു​വോ?’ എന്നു ചു​ങ്കം പി​രി​വു​കാ​ര​നോ​ടു് ഒരു വാ​ക്കു ചോ​ദി​ച്ച​തിൽ​നി​ന്നു് അയാൾ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള വിവരം കൈ​യിൽ​ക്കി​ട്ടി. ‘ഞാൻ അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു രണ്ടു സൂ കൊ​ടു​പ്പി​ച്ചു.’ ചു​ങ്കം പി​രി​വു​കാ​രൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കൈ​പി​ടി​ച്ചു നട​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു പാ​ല​ത്തി​ന്റെ അപ്പു​റ​ത്തു വെ​ളി​ച്ച​മു​ള്ള കു​റ​ച്ചു സ്ഥലം കട​ക്കു​ന്ന​തു കാണാൻ പാ​ക​ത്തിൽ ഴാവേർ അവി​ടെ​യെ​ത്തി. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് സാ​ങ്ങ്താ​ന്ത്വാ​നി​ലേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന​തു് അയാൾ കണ്ടു; ഴാ​ങ്ങ്റോ സ്ഥ​ലം​കൊ​ണ്ടു താൻ ഒരു കെ​ണി​യു​ണ്ടാ​ക്കി​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു് അയാൾ ഓർ​മി​ച്ചു. റ്യു ദ്രു​വാ​മ്യൂ​റിൽ​നി​ന്നു് ആകെ റ്യു പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വി​ലെ​ക്കു​ള്ള വഴി​മാ​ത്ര​മേ പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ഒരു പഴു​താ​യി​ട്ടു​ള്ളൂ. നാ​യാ​ട്ടു​കാർ പറ​യു​മ്പോ​ലെ പിൻ​പു​റ​ത്തെ മാ​ള​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അയാൾ നോ​ക്കി ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി! ആ ഒരു മാർഗം മാ​ത്രം ബാ​ക്കി​യു​ള്ള​തി​നെ നി​രോ​ധി​ക്കു​വാൻ ഒരാളെ മറ്റൊ​രു വഴി​ക്കു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ വി​ട്ടു. ആയു​ധ​ശാ​ല​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു​ന്ന ഒരു പാ​റാ​വു​പ​ട്ടാ​ളം തന്റെ അടു​ക്ക​ലൂ​ടെ കട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു​ക​ണ്ടു്, അയാൾ അവരെ വി​ളി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി കൂടെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്നു. ഈവക ശീ​ട്ടു​ക​ളി​ക​ളിൽ പട്ടാ​ള​ക്കാർ ‘ആസ്സു’ പോ​ലെ​യാ​ണു്. അത്ര​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, കാ​ട്ടു​പ​ന്നി​ക​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഒന്നാ​ന്ത​ര​ത്തെ കി​ട്ടു​ന്ന​തി​നു മൃ​ഗ​യാ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തേ​യും ധാ​രാ​ളം നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളേ​യും ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു​കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്നാ​ണു് സി​ദ്ധാ​ന്തം. ഈ കൂ​ട്ടി​ക്കെ​ട്ട​ലു​ക​ളെ​ല്ലാം ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി, വല​തു​പു​റ​ത്തു ഴാ​ങ്ങ്റോ ഇരു​ട്ടി​ട​വ​ഴി​യും, ഇട​ത്തു​വ​ശ​ത്തു തന്റെ ആളും, പി​ന്നിൽ താൻ​ത​ന്നെ​യും ഉള്ള​തി​ന്റെ ഇട​യിൽ​വെ​ച്ചു ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് നി​ശ്ച​യ​മാ​യും കു​ടു​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു എന്നു​ള്ള ബോ​ധ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി; അയാൾ, ഴാവേർ, ഒരു കു​ത്തു പൊ​ടി​യെ​ടു​ത്തു വലി​ച്ചു.

അതു കഴി​ഞ്ഞു നാ​യാ​ട്ടു തു​ട​ങ്ങി; അയാൾ​ക്ക് അത്യാ​ഹ്ലാ​ദ​മ​യ​വും പൈ​ശാ​ചി​ക​വു​മായ ഒരു രസം തോ​ന്നി; തനി​ക്കു പി​ടി​ക്കേ​ണ്ട ആൾ എത്ര പോ​യാ​ലും കൈ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു്, എന്നാൽ ആ പി​ടി​കൂ​ടൽ പാ​ടു​ള്ളേ​ട​ത്തോ​ളം ദൂ​ര​ത്തേ​ക്കു നീ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​വാൻ ഒരു രസ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ആ മനു​ഷ്യൻ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. എങ്കി​ലും സ്വ​ത​ന്ത്ര​നാ​യി നട​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു സന്തോ​ഷി​ച്ച്, ഈച്ച​യെ ചി​റ​കി​ട്ട​ടി​ക്കാൻ അനു​വ​ദി​ക്കു​ന്ന എട്ടു​കാ​ലി​ക്കും എലിയെ ഓടാൻ വി​ടു​ന്ന പൂ​ച്ച​യ്ക്കു​മു​ള്ള ആ ഒരു രസ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ആ മനു​ഷ്യ​നെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു ‘നൊ​ട്ട​യി​ട്ടു കൊ​ണ്ടു ഴാവേർ അയാളെ മുൻ​പോ​ട്ടു നട​ന്നു​കൊൾ​വാൻ സമ്മ​തി​ച്ചു. ഗൃ​ധ്ര​ന​ഖ​ങ്ങൾ​ക്കും ഗൃ​ധ്ര​തു​ണ്ഡ​ങ്ങൾ​ക്കും രാ​ക്ഷ​സോ​ചി​ത​മായ ഒരു വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​ത്വ​മു​ണ്ട്—അവ​യു​ടെ ഇറു​ക്ക​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ളിൽ കു​ടു​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ ജന്തു​വി​ന്റെ സാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത അന​ക്ക​ങ്ങൾ. ഈ തൂ​ക്കി​ക്കൊ​ല്ലൽ എന്തു രസ​മു​ള്ള​താ​ണ്!

ഴാവേർ രസം അനു​ഭ​വി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ വല​യ്ക്കു​ള്ള കണ്ണി​ക​ളെ​ല്ലാം ശക്തി​യിൽ കെ​ട്ടി​യു​റ​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ജയി​ക്കു​മോ എന്ന​തിൽ അയാൾ​ക്കു സം​ശ​യം​ത​ന്നെ​യി​ല്ല; ഇനി ഒന്നേ ഒന്നു​മാ​ത്രം ചെയ്യാനുണ്ട്-​കൈ കൂ​ട്ടുക.

കൂടെ ആളു​ക​ളു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടു്, എത്ര​ത​ന്നെ ശക്ത​നും മി​ടു​ക്ക​നും നി​രാ​ശ​നു​മാ​ണു് ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് എന്നി​രു​ന്നാ​ലും, എതിർ​ത്തു​നി​ന്നേ​ക്കും എന്ന കാ​ര്യം ആലോ​ചി​ക്കു​ക​യേ വേ​ണ്ടാ.

ഴാവേർ, തെ​രു​വി​ലെ എല്ലാ മൂ​ല​ക​ളും, കള്ള​ന്മാ​രു​ടെ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​ക​ളാ​ണെ​ന്ന​പോ​ലെ, തട​വി​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടും തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടും പതു​ക്കെ മു​ന്നോ​ട്ടു നട​ന്നു.

എട്ടു​കാ​ലി വല​യു​ടെ നടു​വിൽ എത്തി​ച്ചേർ​ന്ന​പ്പോൾ ഈച്ച​യെ അവി​ടെ​യെ​ങ്ങും കാ​ണാ​നി​ല്ല.

അയാ​ളു​ടെ ശു​ണ്ഠി ആലോ​ചി​ച്ചാൽ മതി.

ദ്രു​മാ​വ്യൂ​റി​ലും പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വി​ലും താൻ നിർ​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള പാ​റാ​വു​കാ​ര​നെ അയാൾ വി​ചാ​ര​ണ​ചെ​യ്തു; നി​ന്ന​നി​ല​യിൽ​നി​ന്നു് ഒന്ന​ങ്ങു​ക​കൂ​ടി ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ആ മനു​ഷ്യൻ അതിലേ ആരും കട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടി​ല്ല.

ചില സമ​യ​ത്തു് കല​മാ​നി​നു തലയും കു​ള​മ്പു​ക​ളും ഇല്ലാ​താ​യി എന്നു​വ​രാം; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളു​ടെ ഒരു​കൂ​ട്ടം മു​ഴു​വൻ കാൽ​മ​ട​മ്പു തൊ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും, അതു രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു​ക​ള​യു​ന്നു; ആ ഘട്ട​ത്തിൽ പഴ​മ​ക്കാ​ര​നായ നാ​യാ​ട്ടു​കാർ​ക്കും​കൂ​ടി എന്താ​ണു് പറ​യേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. ദ്യു​വി​വി​യേ​യും ലി​ങ്ങി​വീ​ലും ദെ​പ്രെ​യും​കൂ​ടി മല​ച്ചു​നി​ല്ക്കും. ഇത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരാ​ശാ​ഭം​ഗ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടാ​ണു്, ആർ​ട്ട​ജ് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു​പോ​യ​ത്—അതു കല​മാ​ന​ല്ല, ഒരാ​ഭി​ചാ​ര​ക്കാ​ര​നാ​ണു്.’ അങ്ങ​നെ​യൊ​രു നി​ല​വി​ളി ഴാ​വേ​റി​നും നി​ല​വി​ളി​ക്കാൻ തോ​ന്നി.

അയാ​ളു​ടെ ആശാ​ഭം​ഗം നി​രാ​ശ​ത​യു​ടേ​യും ശു​ണ്ഠി​യു​ടേ​യും വക്ക​ത്തു് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്കു ചെ​ന്നു മു​ട്ടി​പ്പോ​യി.

റഷ്യ​യു​മാ​യു​ള്ള യു​ദ്ധ​ത്തിൽ നെ​പ്പോ​ളി​യ​ന്നു് അബ​ദ്ധം പി​ണ​ഞ്ഞു എന്നു​ള്ള​തും, ഇന്ത്യ​യിൽ​വെ​ച്ചു​ണ്ടായ യു​ദ്ധ​ത്തിൽ അല​ക്സാ​ണ്ടർ വി​ഡ്ഢി​ത്തം കാ​ണി​ച്ചു എന്ന​തും, ആഫ്രി​ക്ക​യിൽ​വെ​ച്ചു ചെയ്ത യു​ദ്ധ​ത്തിൽ സീസർ തെ​റ്റു പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചു എന്നു​ള്ള​തും, സി​തി​യ​യി​ലെ യു​ദ്ധ​ത്തിൽ സൈ​റ​സ്സി​നു [1] തെ​റ്റു പറ്റി എന്നു​ള്ള​തും തീർ​ച്ച​യാ​ണു്; ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങു​മാ​യു​ണ്ടായ ഈ പോ​രാ​ട്ട​ത്തിൽ ഴാ​വേർ​ക്കും വി​ഡ്ഢി​ത്തം പറ്റി. ആ തട​വു​പു​ള്ളി​യെ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ അമാ​ന്തി​ച്ച​തിൽ പക്ഷേ, അയാൾ​ക്കു തെ​റ്റി​പ്പോ​യി​രി​ക്കാം. ഒന്നാ​മ​ത്തെ നേ​ട്ടം​കൊ​ണ്ടു് തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു. ആ പഴയ ഭവ​ന​ത്തിൽ​വെ​ച്ചു നേരെ ചെ​ന്നു പി​ടി​ച്ചു കയ്യാ​മം വെ​ക്കാ​ത്ത​തിൽ അയാൾ​ക്കു തെ​റ്റി​പ്പോ​യി. റ്യു ദു് പോ​ങ്ങ്ത്വാ​യിൽ വെ​ച്ചു തി​ക​ച്ചും ആളെ അറി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ആ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ​ച്ചെ​ന്നു പി​ടി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​തു്, അയാൾ​ക്കു തെ​റ്റി. റോ​ലോ​ങ്ങിൽ​വെ​ച്ചു നല്ല ചന്ദ്രി​ക​യിൽ, കൂ​ട്ടു​കാ​രു​മാ​യി നി​ന്നാ​ലോ​ചി​ച്ച​തു് അയാ​ളു​ടെ പക്കൽ തെ​റ്റാ​ണു്. കൂ​ടി​യാ​ലോ​ചന നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ആവ​ശ്യം​ത​ന്നെ;

അറി​യു​ക​യും അഭി​പ്രാ​യം ചോ​ദി​ക്കാൻ അർ​ഹ​ത​യു​ള്ള നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളോ​ടു ചില ചോ​ദ്യം ചെ​യ്ക​യും നല്ല​തു​ത​ന്നെ; ചെ​ന്നാ​യ​യേ​യും തട​വു​പു​ള്ളി​യേ​യും പോലെ വൈ​ഷ​മ്യ​മു​ള്ള ജന്തു​ക്ക​ളെ നാ​യാ​ടു​മ്പോൾ നാ​യാ​ട്ടു​കാ​രൻ വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം മുൻ​ക​രു​ത​ലെ​ടു​ക്കാൻ നി​ല്ക്ക​രു​തു്. തന്റെ നാ​യ്ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലെ നാ​യാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക​ളെ എങ്ങെ​നെ​യെ​ല്ലാ​മാ​ണ് പി​ന്നാ​ലെ വി​ടേ​ണ്ട​തെ​ന്നു വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം ആലോ​ചി​ക്കാൻ നി​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് ചാ​ട്ടു​കു​ന്ത​ത്തി​ന്റെ പോ​ക്ക് ഇന്ന വഴി​യ്ക്കെ​ന്ന​റി​യി​ച്ച് അയാൾ ആ ജന്തു​വി​നെ ഓടി​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞു. എല്ലാ​റ്റി​നും പുറമേ ഓസ്തെർ​ലി​ത്സു് പാ​ല​ത്തി​ന്മേൽ​വെ​ച്ചു രണ്ടാ​മ​തും മണ​ത്ത​റി​ഞ്ഞ​തി​ന്നു​ശേ​ഷം, അത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു​വ​നെ ചൂ​ണ്ട​ലി​ന്റെ അറ്റ​ത്തി​ട്ടു കളി​പ്പി​ച്ചും​കൊ​ണ്ടു​നി​ന്ന ആ പി​ള്ളർ​ക​ളി അയാ​ളു​ടെ പക്കൽ തെ​റ്റു​ത​ന്നെ​യാ​ണു്. സ്വ​ത​വേ ഉള്ള​തി​ല​ധി​കം ശക്തി തനി​ക്കു​ണ്ടെ​ന്നു് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; ചു​ണ്ടെ​ലി​യും സിം​ഹ​വു​മാ​യു​ള്ള കളി കളി​ക്കാൻ തനി​ക്കു കഴി​യു​മെ​ന്നു് അയാൾ വി​ശ്വ​സി​ച്ചു. അതോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ, തു​ണ​ക്കാ​രെ കു​റെ​ക്കൂ​ടി വി​ളി​ച്ചു​കൂ​ട്ട​ണ​മെ​ന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​പ്പോൾ താൻ കൂ​റ​ച്ച​ധി​കം അശ​ക്ത​നാ​ണെ​ന്നും അയാൾ ഗണി​ച്ചു​പോ​യി. അപാ​യ​ക​ര​മായ മുൻ​ക​രു​തൽ, വി​ല​പി​ടി​ച്ച സമ​യ​ത്തെ പാഴാക്കാൻ-​ഴാവേർ ഈ എല്ലാ വി​ഡ്ഢി​ത്ത​ങ്ങ​ളും കാ​ണി​ച്ചു; എന്താ​യാ​ലും ലോ​ക​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള ഒറ്റു​കാ​രിൽ​വെ​ച്ച് അയാൾ ഏറ്റ​വും വലിയ സമർ​ഥ​നും തെ​റ്റു പറ്റാ​ത്ത​വ​നു​മാ​ണു​താ​നും. നാ​യാ​ട്ടു​ഭാ​ഷ​യിൽ പറ​യു​മ്പോൾ ഉരു അറി​യു​ന്ന നായ അയാ​ളാ​ണെ​ന്നു എത്ര തി​ക​ച്ചും പറയാം. പക്ഷേ, പരി​പൂർ​ണത ലോ​ക​ത്തിൽ എവി​ടെ​യു​ണ്ടു്?

മഹാ​ന്മാ​രായ യു​ദ്ധ​നി​പു​ണ​ന്മാർ​ക്ക് അവ​രു​ടെ കു​റ​വു​ക​ളു​ണ്ടു്.

ഏറ്റ​വും വലിയ വി​ഡ്ഢി​ത്ത​ങ്ങൾ പല​പ്പോ​ഴും, വണ്ണ​മേ​റിയ കയ​റു​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ, ഒരു​കൂ​ട്ടം ഇഴകൾ കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്ന​വ​യാ​യി​രി​ക്കും. കമ്പ​ക്ക​യ​റി​നെ നൂ​ലു​നൂ​ലാ​യി വേർ​പെ​ടു​ത്തുക, പ്ര​വർ​ത്ത​ക​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്ന ഉദ്ദേ​ശ്യ​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം വെ​വ്വേ​റെ​യെ​ടു​ക്കുക—എന്നാൽ ഒന്നു കഴി​ഞ്ഞ് ഒന്നാ​യി സക​ല​വും നി​ങ്ങൾ​ക്കു മു​റി​ക്കാം; നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്നു: ‘ആക​പ്പാ​ടെ ഇതേ ഇതി​ലു​ള്ളൂ!’ അവയെ മെ​ട​യുക, അവയെ കൂ​ട്ടി​പ്പി​രി​ക്കുക; വല്ലാ​ത്തൊ​ന്നാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. അതാ​ണു് കി​ഴ​ക്കു മാർ​ഷി​നും [2] പടി​ഞ്ഞാ​റു വാ​ല​ന്റി​നി​യ​നും [3] ഉള്ള​തി​ന്നു നടു​ക്കു​നി​ന്നു് സം​ശ​യി​ക്കു​ന്ന ആറ്റില; [4] അതാ​ണു് കാ​പ്പു​വ​യിൽ തങ്ങി​പ്പോയ ഹാ​നി​ബാൾ; [5] അതേ, ആർസി-​സർ-ഓബി [6] ഉറ​ങ്ങി​പ്പോയ ദാ​ന്തോ​വും അതു​ത​ന്നെ.

അതെ​ങ്ങ​നെ​യാ​യാ​ലും ആവ​ട്ടെ, ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് കൈ​യിൽ​നി​ന്നു പൊ​യ്പോ​യി എന്നു് കണ്ട​പ്പോൾ​ക്കൂ​ടി, ഴാവേർ പരി​ഭ്ര​മി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. ചാ​ടി​പ്പോയ തട​വു​പു​ള്ളി അധി​ക​ദൂ​രം പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള ഉറ​പ്പു​കൊ​ണ്ടു്, അയാൾ പാ​റാ​വു​കാ​രെ നിർ​ത്തി; കെ​ണി​ക​ളും കു​ടു​ക്കു​ക​ളും അവി​ട​വി​ടെ ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി; രാ​ത്രി മു​ഴു​വ​നും ആ വഴി​ക്ക് ആളെ നട​ത്തി. ഒന്നാ​മ​താ​യി അയാൾ കണ്ടെ​ത്തി​യ​തു് കയർ മു​റി​ച്ചെ​ടു​ത്ത തെ​രു​വു​വി​ള​ക്കി​ന്റെ തക​രാ​റാ​ണു്, ഒരു വി​ല​പി​ടി​ച്ച സംഗതി; എന്താ​യാ​ലും അത​യാ​ളെ വഴി​തെ​റ്റി​ച്ചു. അയാ​ളു​ടെ അന്വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അതു​കാ​ര​ണം ഴാ​ങ്ങ്റോ​വി​ന്നു നേർ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു. ആ ഇരു​ട്ടു​വ​ഴി​വ​ക്ക​ത്തു തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു മേ​ല്പോ​ട്ടു നിൽ​ക്കു​ന്ന സാ​മാ​ന്യം ചെറിയ മതി​ലു​ക​ളാ​ണു​ള്ള​തു്; ആ തോ​ട്ട​ങ്ങൾ​ക്ക​പ്പു​റ​ത്തെ​ല്ലാം അപാ​ര​ങ്ങ​ളായ തരി​ശു​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളും. ഴാ​ങ്ങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ് ആ വഴി​ക്കാ​യി​രി​ക്ക​ണം പാ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തു്. സം​ശ​യ​മി​ല്ല. വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഴാ​ങ്ങ്റോ​വി​ലൂ​ടെ അയാൾ കു​റ​ച്ച​ടി​കൂ​ടി മുൻ​പോ​ട്ടു പോ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അതിലേ താൻ ചെ​ല്ലു​ക​യും പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രാൽ പി​ടി​കൂ​ട​പ്പെ​ടു​ക​യും​ത​ന്നെ ചെ​യ്തേ​നേ. ഴാവേർ ഒരു സൂചി പോ​യാ​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ ആ തോ​ട്ട​ങ്ങൾ മു​ഴു​വ​നും അവ​യ്ക്ക​പ്പു​റ​ത്തു​ള്ള തരി​ശു​നി​ല​ങ്ങ​ളും, നട​ന്നു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

നേരം പു​ലർ​ന്ന​പ്പോൾ രണ്ടു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന കി​ങ്ക​ര​ന്മാ​രെ അന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​നേ​ല്പി​ച്ച്, ഒരു തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കാ​ര​നാൽ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പൊ​ല്ലീ​സ്സൊ​റ്റു​കാ​ര​നെ​പ്പോ​ലെ അയാൾ നാ​ണം​കെ​ട്ടു കച്ചേ​രി​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി.