രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണം വീ​ണ്ടും രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രിൽ​ത്ത​ന്നെ എത്തി​ച്ചേർ​ന്ന​പ്പോ​ഴേ​ക്കും പെ​ത്തി പി​ക്പ്യൂ​വി​ലെ കന്യ​കാ​മ​ഠ​ത്തി​ന്റെ അവ​സാ​ന​കാ​ല​മാ​യി; പതി​നെ​ട്ടാം നൂ​റ​റാ​ണ്ടി​നു​ശേ​ഷം മത​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ എല്ലാ സം​ഘ​ങ്ങ​ളും അന്തർ​ദ്ധാ​നം ചെ​യ്യ​വാൻ തു​ട​ങ്ങിയ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഈ സം​ഘ​വും പെ​ട്ടു. ഈശ്വ​ര​പ്രാർ​ത്ഥന എന്ന​പോ​ലെ ഈശ്വ​ര​ധ്യാ​ന​വും മനു​ഷ്യ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ ആവ​ശ്യ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​ണു്; പക്ഷേ, ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം കൈ​വെ​ക്കു​ന്ന സക​ല​ത്തേ​യും​പോ​ലെ, ഇതും ഒന്നു രൂ​പാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ട്ടു; സാ​മൂ​ദാ​യി​ക​മായ അഭി​വൃ​ദ്ധി​ക്കു തട​സ്സം എന്ന നി​ല​യിൽ​നി​ന്നു് അതി​നു​ളള ഒരെ​ളു​പ്പ​വ​ഴി എന്നാ​യി​ത്തീർ​ന്നു.

പെ​ത്തി പി​ക്പ്യു​വി​ലെ കന്യ​കാ​മ​ഠ​ത്തിൽ ആരും​ത​ന്നെ താ​മ​സ​മി​ല്ലെ​ന്നാ​വു​ക​യാ​യി. 1840–ൽ ചെറിയ കന്യ​കാ​മ​ഠം നശി​ച്ചു; വി​ദ്യാ​ല​യം പോയി. കി​ഴ​വി​ക​ളാ​ക​ട്ടേ പെൺ​കി​ടാ​ങ്ങ​ളാ​ക​ട്ടേ അവി​ടെ​യെ​ങ്ങും ഇല്ലാ​താ​യി; ആദ്യം പറ​ഞ്ഞ​വ​രൊ​ക്കെ മരി​ച്ചു; പി​ന്നെ പറ​ഞ്ഞ​വ​രൊ​ക്കെ പി​രി​ഞ്ഞു.

ശാ​ശ്വ​ത​പൂ​ജ​ന​ത്തി​ലെ നിയമം അത്ര​യും കഠി​ന​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് അതാ​തു​ക​ളെ പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തി; ആശ്ര​മ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലേ​ക്കു​ളള ക്ഷ​ണ​ങ്ങൾ അതിനു മുൻ​പാ​കെ ശങ്കി​ച്ചു പി​ന്മാ​റി; സം​ഘ​ത്തി​ലേ​ക്കു പു​തു​താ​യി ആരേ​യും കി​ട്ടാ​തെ​യാ​യി. 1845–ൽ ഇട​യ്ക്കും തല​യ്ക്കും ചില ആശ്ര​മ​പ്ര​വേ​ശാർ​ഥി​നി​കൾ വന്നു​ചേർ​ന്നി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന​ല്ല. പക്ഷേ, സന്ന്യാ​സി​നി​മാർ ഇല്ലേ ഇല്ല. നാ​ല്പ​തു കൊ​ല്ലം മുൻ​പു് നൂ​റി​ല​ധി​കം സന്ന്യാ​സി​മാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പതി​ന​ഞ്ചു കൊ​ല്ലം മുൻ​പു് ഇരു​പ​ത്തെ​ട്ടിൽ ഒട്ടും അധി​ക​മി​ല്ല. ഇപ്പോൾ എത്ര​യു​ണ്ടു്? 1847–ൽ മഠാ​ധ്യ​ക്ഷ ഒരു യു​വ​തി​യാ​യി​രു​ന്നു; തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​നു​ളള പരിധി വളരെ ചെ​റു​താ​യി എന്ന​തി​ന്റെ അട​യാ​ളം. അവൾ​ക്കു വയ​സ്സു നാ​ല്പ​താ​യി​ട്ടി​ല്ല. ആളു​ക​ളു​ടെ എണ്ണം കു​റ​യു​ന്തോ​റും ക്ഷീ​ണം വർ​ദ്ധി​ക്കു​ന്നു; ഓരോ​രു​ത്ത​രു​ടേ​യും പ്ര​വൃ​ത്തി സഹി​ക്കാൻ വയ്യാ​ത്തേ​ട​ത്തോ​ള​മാ​വു​ന്നു; സാങ്–ബെ​ന്വാ​വി​ന്റെ കഠി​ന​ത​ര​മായ ആശ്ര​മ​നി​യ​മ​ത്തെ ചു​മ​ന്നു​നി​ല്ക്കു​വാൻ കു​നി​ഞ്ഞ​തും വേ​ദ​ന​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​മായ ഒരു ‘ഡജൻ’ ചുമൽ മാ​ത്ര​മേ ഉളളൂ എന്ന നില അടു​ത്ത​ടു​ത്തു​വ​രു​ന്ന​താ​യി കണ്ടു​തു​ട​ങ്ങി. ഏതാ​യാ​ലും ഭാ​ര​ത്തി​നു ചു​രു​ക്ക​മി​ല്ല; എടു​ക്കാൻ കു​റ​ച്ചാ​ളാ​യാ​ലും അധി​ക​മാ​ളാ​യാ​ലും, അത​ങ്ങ​നെ​ത​ന്നെ. അതു കീ​ഴ്പോ​ട്ടി​രു​ത്തു​ന്നു; ചു​മ​ക്കു​ന്ന​വ​രെ ചത​യ്ക്കു​ന്നു. അങ്ങ​നെ അവർ മരി​ക്കു​ന്നു. ഈ ഗ്ര​ന്ഥ​കർ​ത്താ​വു് പാ​രി​സ്സിൽ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു രണ്ടു പേർ മരി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ഒരു​വൾ​ക്കു വയ​സ്സി​രു​പ​ത്ത​ഞ്ച്; മറ​റ​വൾ​ക്കി​രു​പ​ത്തി​മൂ​ന്നു്. ഈ നാശം കാ​ര​ണ​മാ​ണു് കന്യ​കാ​മ​ഠ​ത്തിൽ പെൺ​കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം ഇല്ലാ​താ​യ​തു്.

ഈ അസാ​ധാ​ര​ണ​ഭ​വ​ന​ത്തിൽ കട​ന്നു​നോ​ക്കാ​തെ, അതി​ന്റെ മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പോവാൻ ഞങ്ങൾ​ക്കു ധൈ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല; എന്ന​ല്ല, ഞങ്ങ​ളു​ടെ കൂടെ പോ​രു​ന്ന​വ​രും ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ ദുഃ​ഖ​മ​യ​മായ ചരി​ത്രം ഞങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​തി​നെ മന​സ്സി​രു​ത്തി കേൾ​ക്കു​ന്ന​വ​രു​മായ ജന​ങ്ങ​ളു​ടെ—ഒരു സമയം, അതിൽ ചി​ല​രു​ടെ ഗു​ണ​ത്തി​നാ​വാം—അങ്ങോ​ട്ടു കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​വാ​തി​രി​ക്കാ​നും ഞങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഇന്നു സക​ല​വും പു​തു​മ​ക​ളാ​യി തോ​ന്നു​ന്ന പലേ പു​രാ​തന നട​പ​ടി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും നി​റ​ഞ്ഞ ഈ മത​സം​ബ​ന്ധി​യായ സം​ഘ​ത്തി​ലേ​ക്കു ഞങ്ങൾ കയ​റി​ച്ചെ​ന്നു. അതു് കട​ന്നു​ചെ​ല്ലാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥ​ല​മാ​ണു്. ഈ അസാ​ധാ​ര​ണ​സ്ഥ​ല​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഞങ്ങൾ സവി​സ്ത​രം വർ​ണി​ച്ചു; എങ്കി​ലും, വർ​ണ​ന​യും ബഹു​മാ​ന​വും തമ്മിൽ യോ​ജി​ച്ചു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു് എത്ര​ത്തോ​ള​മോ അത്ര​ത്തോ​ള​മെ​ങ്കി​ലും തീർ​ച്ച തന്നെ, ബഹു​മാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണു് ഞങ്ങൾ അതു ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള​തു്. മു​ഴു​വ​നും ഞങ്ങൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി​ട്ടി​ല്ല; പക്ഷേ, ഒന്നി​നേ​യും ഞങ്ങൾ അവ​മാ​നി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. കൊ​ല​യാ​ളി​യെ സു​ഗ​ന്ധാ​നു​ലേ​പ​നം ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടു് അവ​സാ​ന​മ​ട​ഞ്ഞ ഴോ​സ​ഫ്ദു് മെ​യ്സ്ട്രി​ന്റു് [5] ഈശ്വ​ര​സ്തു​തി​യിൽ​നി​ന്നും, കു​രി​ശി​നെ പരി​ഹ​സി​ക്കുക എന്നി​ട​ത്തോ​ളം​ത​ന്നെ കട​ന്നു​ചെ​ന്ന വോൾ​ത്തെ​യ​രു​ടെ കൊ​ഞ്ഞ​നം​കാ​ട്ട​ലിൽ നി​ന്നും ഞങ്ങൾ ഒരേ​വി​ധം ദൂ​ര​ത്താ​ണു്.

കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞു​വെ​ക്കു​ന്നു, വോൾ​ത്തെ​യർ ആ ചെ​യ്ത​തു് ഒട്ടും നന്നാ​യി​ട്ടി​ല്ല; എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, കലയെ [6] താ​ങ്ങി​പ്പ​റ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, യേ​ശു​ക്രി​സ്തു​വേ​യും വോൾ​ത്തെ​യർ​ക്കു താ​ങ്ങി​പ്പ​റ​യാ​മാ​യി​രു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, അമാ​നു​ഷ​ന്മാ​രായ അവ​താ​ര​പു​രു​ഷ​ന്മാർ ഉണ്ടാ​വാൻ പാ​ടി​ല്ലെ​ന്നു സി​ദ്ധാ​ന്തി​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു​ത​ന്നെ​യും ക്രി​സ്തു​വി​ന്റെ കു​രി​ശാ​രോ​ഹ​ണം എന്തി​നെ​യാ​ണു് സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്? ഋഷിയെ കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തി​നെ.

ഈ പത്തൊ​മ്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടിൽ മത​സം​ബ​ന്ധി​യായ വി​ചാ​രം ഒരു വല്ലാ​ത്ത ദശാ​സ​ന്ധി​യി​ലാ​ണു് എത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്. ജന​ങ്ങൾ ചില പഠി​പ്പു​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം മറ​ന്നു​ക​ള​യാൻ പോ​ക​യാ​ണു്; അതു നല്ല​തു​ത​ന്നെ; പക്ഷേ, ഒന്നു​മാ​ത്രം, ആ മറ​ക്കു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി അവർ ഇതൊ​ന്നു പഠി​ക്ക​ണം; മനു​ഷ്യ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തിൽ ശൂ​ന്യ​ത​യി​ല്ല. ചില ഒളി​ച്ചു​നീ​ക്ക​ലു​ക​ളെ​ല്ലാം ഉണ്ടാ​കാ​റു​ണ്ടു്; അതു വേ​ണ്ട​തു​ത​ന്നെ; പക്ഷേ, അതു കഴി​ഞ്ഞ ഉടനെ അവിടെ വേറെ ചില മരാ​മ​ത്തു​കൾ ആരം​ഭി​ക്ക​ണം.

ആയി​ട​യ്ക്ക് ഇല്ലാ​താ​യി​പ്പോ​യ​വ​യെ നമു​ക്കു നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ക്കുക. ഒഴി​ച്ചു​ക​ള​യു​വാൻ​വേ​ണ്ടി​മാ​ത്ര​മെ​ങ്കി​ലും, അവയെ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു് ആവ​ശ്യ​മാ​ണു്. കഴി​ഞ്ഞു​പോ​യ​വ​യു​ടെ വേ​ഷ​ധാ​രി​കൾ ചി​ല​പ്പോൾ കള​ള​പ്പേ​രെ​ടു​ക്കും; അവ തങ്ങൾ വരാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​യാ​ണെ​ന്നു സസ​ന്തോ​ഷം ഭാ​വി​ക്കും. ഈ പ്രേ​ത​ക്കാ​ഴ്ച, ഈ ഭൂ​ത​കാ​ലം, സ്വ​ന്തം യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്ര​ത്തെ​ത്ത​ന്നെ അസ​ത്യ​മാ​ക്കി​ക്ക​ള​യുക പതി​വു​ണ്ടു്. ആ കെ​ണി​യെ​പ്പ​റ്റി നമു​ക്കു മുൻ​കൂ​ട്ടി അറി​വു​ണ്ടാ​ക്കുക. നമു​ക്കു കരു​തി​നി​ല്ക്കുക. ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ന്നു് ഒരു മു​ഖ​രൂ​പ​മു​ണ്ടു്—അന്ധ​വി​ശ്വാ​സം; കള​ള​മോ​ന്ത​യു​ണ്ടു്—കപ​ട​ഭ​ക്തി. നമു​ക്കു ആ മു​ഖാ​കൃ​തി​യെ ആക്ഷേ​പി​ക്കുക; നമു​ക്ക് ആ കള​ള​മോ​ന്ത​യെ പറി​ച്ചു​ക​ള​യുക.

കന്യ​കാ​മ​ഠ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി​പ്പ​റ​യു​മ്പോൾ അവ ഒരു വി​ഷ​മ​പ്ര​ശ്ന​ത്തെ മുൻ​പിൽ കൊ​ണ്ടു​നിർ​ത്തു​ന്നു— പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ഒരു സം​ശ​യ​ത്തെ; അതു് അവയെ അധി​ക്ഷേ​പി​ക്കു​ന്നു; സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ഒരു സം​ശ​യ​ത്തെ, അതു് അവയെ രക്ഷി​ക്കു​ന്നു.