പാ​രി​സ്സി​നു് ഒരു കു​ട്ടി​യു​ണ്ടു്; കാ​ട്ടി​നു് ഒരു പക്ഷി​യു​മു​ണ്ടു്; പക്ഷി​ക്കു പേർ കു​രു​കിൽ; കു​ട്ടി​ക്കു പേർ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ.

ഒന്നിൽ ചൂ​ള​പ്പുര മു​ഴു​വ​നും മറ്റേ​തിൽ പ്ര​ഭാ​തം മു​ഴു​വ​നും അട​ങ്ങിയ ഈ രണ്ടു സങ്ക​ല്പ​ങ്ങ​ളേ​യും കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കുക; ഈ രണ്ടു തീപ്പൊരികളെ-​പാരിസ്സും കുട്ടിപ്രായവും-​കൂട്ടിയിണക്കുക; അതാ പു​റ​ത്തു ചാ​ടു​ന്നു, അവ​യിൽ​നി​ന്നു് ഒരു ചെറു സത്ത്വം. കു​ട്ടി​ച്ചാ​ത്തൻ പ്ലൗ​ത്തു​സ് [1] പറ​ഞ്ഞേ​ക്കും.

ഈ ചെ​റു​സ​ത്ത്വ​ത്തി​നു് ആഹ്ലാ​ദ​മേ ഉള്ളൂ. ഒരു ദി​വ​സ​വും അവ​ന്നു ഭക്ഷ​ണ​മി​ല്ല; നന്നെ​ന്നു കണ്ടാൽ, എല്ലാ ദി​വ​സ​വും അവൻ നാ​ട​ക​ത്തി​നു പോവും. അവ​ന്നു ദേ​ഹ​ത്തിൽ ഉൾ​ക്കു​പ്പാ​യ​മി​ല്ല. കാലിൽ പാ​പ്പാ​സ്സി​ല്ല. തല​യ്ക്കു മു​ക​ളിൽ മേ​ല്പു​ര​യി​ല്ല; ഈ പറ​ഞ്ഞ​വ​യൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്ത ആകാ​ശ​ത്തി​ലെ തേ​നീ​ച്ച​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണു് അവൻ. അവ​ന്നു് ഏഴു മുതൽ പതി​മ്മൂ​ന്നു​വ​രെ​യാ​യി​രി​ക്കും പ്രാ​യം. അവൻ സംഘം ചേർ​ന്നു ജീ​വി​ക്കു​ന്നു, തെ​രു​വു​ക​ളിൽ അല​യു​ന്നു, തു​റ​സ്സു സ്ഥ​ല​ത്തു താ​മ​സി​ക്കു​ന്നു; അച്ഛ​ന്റെ രണ്ടു പഴയ കാലുറകളിടുന്നു-​അവ ഞെ​രി​യാ​ണി​കൾ​ക്കു താഴെ കി​ട​ക്കും; മറ്റൊ​ര​ച്ഛ​ന്റെ ഒരു പഴയ തൊപ്പിവെക്കുന്നു-​അതു ചെ​വി​ക്കു താഴെ ഇറ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കും; മഞ്ഞ​ച്ച തൊ​ങ്ങ​ലോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരൊ​റ്റ​ച്ചു​മൽ​പ്പ​ട്ട​യേ ഉണ്ടാ​വൂ; അവൻ പാ​യു​ന്നു, പതു​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു, കണ്ട​തൊ​ക്കെ വലി​ച്ചി​ട്ടു നോ​ക്കു​ന്നു, സമയം കള​യു​ന്നു, പു​ക​യി​ല​ക്കു​ഴൽ കറു​പ്പി​ക്കു​ന്നു, ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യെ​പ്പോ​ലെ ആണ​യി​ടു​ന്നു, വീ​ഞ്ഞു​പീ​ടി​ക​യിൽ കൂ​ട​ക്കൂ​ടെ കയ​റി​ച്ചെ​ല്ലു​ന്നു, കള്ള​ന്മാ​രെ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കു​ന്നു, തേ​വി​ടി​ശ്ശി​ക​ളെ നീ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു, കന്ന​ഭാഷ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു, ആഭാ​സ​പ്പാ​ട്ടു പാ​ടു​ന്നു; മന​സ്സിൽ ഒരു കള​ങ്ക​വു​മി​ല്ല. ഇതിനു കാരണം, അവ​ന്റെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തിൽ ഒരു മുത്തുമണിയുള്ളതാണ്-​നിർദ്ദോഷത; മു​ത്തു​കൾ ചളി​യിൽ​ക്കി​ട​ന്നു ദ്ര​വി​ക്കാ​റി​ല്ല. മനു​ഷ്യൻ കു​ട്ടി​യാ​യി​രി​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം കാലം നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​നാ​വ​ട്ടെ എന്നാ​ണു് ഈശ്വ​ര​ന്റെ മതം.

ആ വമ്പി​ച്ച നഗ​രി​യോ​ടു് ആരെ​ങ്കി​ലും ‘ഇതാ​രാ​ണു്?’ എന്നു ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന പക്ഷം, അവൾ മറു​പ​ടി പറയും: ‘അതെ​ന്റെ കു​ട്ടി​യാ​ണു്.’

പാ​രി​സ്സി​ന്റെ തെമ്മാടിചെക്കൻ-​തെരുവുതെണ്ടി-കൂറ്റന്റെ മു​ണ്ട​നാ​ണു്.

ഞങ്ങൾ കൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​യാ​തി​രി​ക്ക​ട്ടെ. ഓവു​ചാ​ലി​ന്റെ ഈ ഓമ​ന​ക്കു​ട്ട​ന്നു ചി​ല​പ്പോൾ ഒരുൾക്കുപ്പായമുണ്ടായിരിക്കും-​പക്ഷേ, ആ ഒന്നു​മാ​ത്രം; അവ​ന്നു ചി​ല​പ്പോൾ പാപ്പാസ്സുണ്ടാവും-​എന്നാൽ അവ​യ്ക്കു മട​മ്പി​ല്ല; അവ​ന്നു ചി​ല​പ്പോൾ ഒരു വീ​ടു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും; അതവന്നിഷ്ടവുമാണ്-​അവിടെ അവ​ന്റെ അമ്മ​യെ കാണാം; എന്നാൽ അതി​ലു​മി​ഷ്ടം അവ​ന്നു തെരുവാണ്-​അവിടെ അവൻ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം കാ​ണു​ന്നു. അവ​ന്നു സ്വ​ന്തം കളി​ക​ളു​ണ്ടു്; സ്വ​ന്തം വികൃതിത്തങ്ങളുണ്ട്-​അവയുടെ അടി​സ്ഥാ​ന​മൊ​ക്കെ പ്ര​മാ​ണി​ക​ളോ​ടു​ള്ള ദ്വേ​ഷ്യ​മാ​ണു്; സ്വ​ന്തം അല​ങ്കാര പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. മരി​ക്കുക മേ​ത്തോ​ന്നി​ച്ചെ​ടി വേ​രോ​ടു​കൂ​ടി തി​ന്നു​ക​യാ​ണു്; സ്വ​ന്തം ജോലികളുണ്ട്-​കൂലിവണ്ടി വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ത്തുക, വണ്ടി​ക്കോ​ണി താ​ഴ്ത്തി​യി​ടുക, പേ​മ​ഴ​യ​ത്തു തെ​രു​വി​ന്റെ രണ്ടു​വ​ശ​ത്തേ​ക്കും ഗതാഗതമാർഗമുണ്ടാക്കുക-​ഇതിനു കലാ​കൗ​ശ​ല​പ്പാ​ലം കെ​ട്ടൽ എന്നാ​ണു് അവൻ പേരിട്ടിട്ടുള്ളത്-​ഫ്രാൻസിലെ പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഗു​ണ​ത്തി​നു ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​കൾ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്ന ഉത്ത​ര​വു​ക​ളെ ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യുക, കൽ​വി​രി​ക​ളി​ലെ വി​ട​വു​കൾ വൃ​ത്തി​പ്പെ​ടു​ത്തുക; സ്വ​ന്തം നാണ്യമടിക്കലുണ്ട്-​തെരുവുകളിൽ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്ന ചെ​മ്പു​ത​കി​ടു​ക​ളു​ടെ ചെ​റു​ക​ഷ്ണ​ങ്ങ​ളാ​ണു് അവ​ന്റെ നാ​ണ്യം. ‘പപ്ര​ച്ചൻ’ എന്നു പേ​രു​ള്ള ഈ അപൂർ​വ​നാ​ണ്യ​ത്തി​നു കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ ചെ​റു​രാ​ജ്യ​ത്തു മാ​റ്റ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തും തി​ക​ച്ചും വ്യ​വ​സ്ഥി​ത​വു​മായ ഒരു പ്ര​ചാ​ര​മു​ണ്ടു്.

പി​ന്നെ, അവ​ന്നു സ്വ​ന്തം ജീവികളുമുണ്ട്-​അവയെ ഓരോ മൂ​ല​ക​ളിൽ അവൻ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്നു; വണ്ടു്. ചെ​ള്ള്, ഊറാ​മ്പു​ലി, ‘ചേട്ട’-​രണ്ടു കൊ​മ്പു​ക​ളോ​ടു കൂടിയ വാൽ വള​ച്ചു​കു​ത്തി പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഒരു കറു​ത്ത പ്രാ​ണി. അവ​ന്നു സ്വ​ന്തം ഇമ്പാച്ചിയുണ്ട്-​വയറ്റിനു താഴെ അട​രു​ക​ളു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും അതൊരു ഗൗ​ളി​യ​ല്ല; അതു പഴയ ചു​ണ്ണാ​മ്പു​ചൂ​ള​ക​ളു​ടേ​യും വെ​ള്ളം വറ്റിയ കി​ണ​റു​ക​ളു​ടേ​യും മൂ​ല​ക​ളിൽ താ​മ​സി​ക്കു​ന്നു; അതു കറു​ത്തു, തൊപ്പ നി​റ​ഞ്ഞ്, ഒട്ട​ലോ​ടു​കൂ​ടി, ചി​ല​പ്പോൾ വേ​ഗ​ത്തി​ലും ചി​ല​പ്പോൾ പതു​ക്കെ​യും അരി​ച്ചു​ന​ട​ക്കു​ന്ന ഒന്നാ​ണു്; അതി​നു് ഒച്ച​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ആരും ഒരി​ക്ക​ലും നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​വി​ധം അത്ര​യും പേടി തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ഒരു നോ​ട്ട​മു​ണ്ടു്; ആ ഇമ്പാ​ച്ചി​യെ അവൻ ‘ചെ​കി​ടു​പൊ​ട്ടൻ’ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു. ഈ ‘ചെ​കി​ടു​പൊ​ട്ട​ന്മാ​രെ’ കല്ലു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ അന്വേ​ഷി​ക്കുക എന്ന​തു് അവ​ന്നു് ഒരു വമ്പി​ച്ച നേ​രം​പോ​ക്കാ​ണു്. മറ്റൊ​രു വി​നോ​ദം ഒരു പാ​ത​വി​രി​ക്ക​ല്ലു് പെ​ട്ടെ​ന്നു പൊ​ക്കി മര​ച്ചെ​ള്ളി​നെ ഒരു നോ​ട്ടം നോ​ക്കു​ക​യാ​ണു്. പാ​രി​സ്സി​ന്റെ ഓരോ ഭാ​ഗ​വും, അവി​ട​വി​ടെ കാ​ണു​ന്ന രസം​പി​ടി​ച്ച നി​ക്ഷേ​പ​ങ്ങൾ​ക്കു പ്ര​സി​ദ്ധി നേ​ടി​യ​ത​ത്രേ. ഉൽ​സു​ലെ​ങ്ങി​ലെ മര​പ്പ​ണി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ ചി​കി​ടു​ക​ളു​ണ്ടു്; പങ്തി​യോ​വിൽ തേ​ര​ട്ട (ചേ​ര​ട്ട) കളു​ണ്ടു്; ഷാം​പു് ദു് മറിലെ ഓവു​ചാ​ലു​ക​ളിൽ തവ​ള​പ്പൊ​ട്ടി​ലു​ണ്ടു്.

സു​ഭാ​ഷി​ത​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ങ്കിൽ, താ​ലി​റാ​ങ്ങി [1] നെ​പ്പോ​ലെ​ത​ന്നെ അത്ര​യ​ധി​കം ഈ കു​ട്ടി​ക്കും പറ​യാ​നു​ണ്ടു്. സർ​വ​പു​ച്ഛം അവ​ന്നും കു​റ​വി​ല്ല; പക്ഷേ, മര്യാ​ദ​കൂ​ടും. അനിർ​വ​ച​നീ​യ​വും അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​വു​മായ ഒരു​ത​രം ആഹ്ലാ​ദം​കൊ​ണ്ടു് അവൻ അനു​ഗൃ​ഹീ​ത​നാ​ണു്; ലഹ​ള​പി​ടി​ച്ച പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​കൊ​ണ്ടു കച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​ന്റെ സ്വ​സ്ഥ​ത​യെ അവൻ തക​രാ​റാ​ക്കു​ന്നു. മേ​ത്ത​രം ഹാ​സ്യ​നാ​ട​ക​ത്തിൽ​നി​ന്നു പു​റാ​ട്ടു​നാ​ട​ക​ത്തി​ലേ​ക്ക് അവൻ കൂ​സൽ​കൂ​ടാ​തെ ചേ​രി​മാ​റു​ന്നു.

ഒരു ശവവും കൊ​ണ്ടു പോ​ക​യാ​ണു്. കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഒരു വൈ​ദ്യ​നു​ണ്ടു്. ‘ഹേ, ഇതാ!’ ഒരു തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി കൂ​ക്കി​വി​ളി​ക്കു​ന്നു, ‘എത്ര കാ​ല​മാ​യി വൈ​ദ്യ​ന്മാർ തങ്ങ​ളു​ടെ പണി​ത്ത​ര​ത്തെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു കട​ത്തുക പതി​വാ​യി​ട്ടു്?’

ഒരു കൂ​ട്ട​ത്തിൽ മറ്റൊ​രാ​ളു​ണ്ടു്. കണ്ണ​ട​കൊ​ണ്ടും ചി​ല്ലറ ആഭ​ര​ണ​ങ്ങൾ​കൊ​ണ്ടും അല​ങ്ക​രി​ച്ച ആ ഗൗ​ര​വ​ക്കാ​രൻ ദ്വേ​ഷ്യ​പ്പെ​ട്ടു തി​രി​ഞ്ഞു​നി​ന്നു പറ​യു​ന്നു: എടാ, കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വ​നേ, നി​യ്യെ​ന്തി​നു് എന്റെ ഭാ​ര്യ​യു​ടെ അര​ക്കെ​ട്ടു പി​ടി​ച്ചു!’-‘ഞാനോ, സേർ! എന്റെ കൈ നോ​ക്കൂ!’

വൈകുന്നേരം-​കുറച്ചു സു നാ​ണ്യ​ത്തോ​ടു നാം നന്ദി പറയുക; അതു കൈ​യി​ലാ​ക്കാൻ എപ്പോ​ഴും അവൻ വഴി കാണും-​തെമ്മാടിച്ചെക്കൻ നാ​ട​ക​ശാ​ല​യിൽ കട​ന്നു​കൂ​ടും. ആ ഇന്ദ്ര​ജാ​ല​സ്ഥ​ല​ത്തു കട​ന്നാൽ, അവൻ തരം​മാ​റി. അവൻ തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു; ഇപ്പോൾ കോ​ഴി​ക്കു​ട്ടി​യാ​യി. അടി​ത്ത​ട്ടു് ആകാ​ശ​ത്താ​കു​മാ​റു കീ​ഴു​മേൽ മറി​ഞ്ഞ ഒരു​ത​രം കപ്പ​ലാ​ണു് നാ​ട​ക​ശാല. ആ അടി​ത്ത​ട്ടി​ലാ​ണു് കോ​ഴി​ക്കു​ട്ടി​കൾ കെ​ട്ടി​മ​റി​ഞ്ഞു കി​ട​ക്കുക. ചി​ത​ലും പാ​റ്റ​യും എങ്ങ​നെ​യോ, അങ്ങ​നെ​യാ​ണു് തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നും കോ​ഴി​ക്കു​ട്ടി​യും. ഒറ്റ വസ്തു​ത​ന്നെ, ചി​റ​കു​വെ​ച്ചു, പറ​ക്കു​ന്നു. അവ​ന്നു തനി​ക്കു​ള്ള ആഹ്ലാ​ദ​ത്തോ​ടും, ഉത്സാ​ഹ​ത്തി​ന്റേ​യും ഉന്മേ​ഷ​ത്തി​ന്റേ​യും ലഹ​ള​യോ​ടും, ഒരു ചി​റ​ക​ടി​യു​ടെ മട്ടി​ലു​ള്ള കൈ​കൊ​ട്ട​ലോ​ടു​കൂ​ടി അവിടെ കൂ​ടി​യാൽ മതി; നാറി, വൃ​ത്തി​കെ​ട്ടു്, സു​ഖ​മി​ല്ലാ​ത്ത, അറ​യ്ക്കു​ന്ന ആ കപ്പ​ല​ടി​ത്ത​ട്ടി​നു സ്വർ​ഗം എന്നു പേ​രി​ടാൻ അവർ തയ്യാ​റാ​ണു്.

ഒരു​വ​ന്നു് ആവ​ശ്യ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു കൊ​ടു​ത്തു് ആവ​ശ്യ​മു​ള്ള​തു് എടുത്തുകളയുക-​അതാ, ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നാ​യി.

സാ​ഹി​ത്യ​പ്ര​തി​ഭ​യും ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നു് ഇല്ലാ​യ്ക​യി​ല്ല. എന്നാൽ അവ​ന്റെ നില- ഇതു ഞങ്ങൾ വേ​ണ്ടേ​ട​ത്തോ​ളം പശ്ചാ​ത്താ​പ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണു് പറയുന്നത്-​സാഹിത്യവാസനയ്ക്കു യോ​ജി​ച്ച​ത​ല്ല. പ്ര​കൃ​ത്യാ അവൻ പഠ​ന​ശീ​ല​ന​ല്ല. അങ്ങ​നെ, ഒരു​ദാ​ഹ​ര​ണം പറ​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഈ ലഹ​ള​കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ സദ​സ്സിൽ മദാം​വ്വ​സേ​ല്ല് മാ​റി​നു​ള്ള [1] പ്ര​സി​ദ്ധി കു​റ​ച്ചു നി​ന്ദാ​സ്തു​തി​കൊ​ണ്ടു രു​ചി​പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണു്. തെ​മ്മാ​ടി ആ പ്ര​ഭ്വി​യെ മദാം​വ്വ​സേ​ല്ല് മുഷ്-‘ഒളി​ച്ചു​ക​ള​യുക’-​എന്നാണു് വി​ളി​ക്കാ​റു്.

ഈ സത്ത്വം ആർ​പ്പു​വി​ളി​ക്കു​ന്നു, കളി​യാ​ക്കു​ന്നു, പരി​ഹ​സി​ക്കു​ന്നു, ശണ്ഠ​കൂ​ടു​ന്നു; അവൻ ഒരു പി​ഞ്ചു​കു​ട്ടി​യെ​പ്പോ​ലെ കീ​റ​ക്കു​പ്പാ​യ​ങ്ങ​ളും ഒരു തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​യെ​പ്പോ​ലെ പി​ഞ്ഞി​പ്പൊ​ടി​ഞ്ഞ ഉടു​പ്പു​മി​ടു​ന്നു; ഓവു​ചാ​ലിൽ​നി​ന്നു മത്സ്യം പി​ടി​ക്കു​ന്നു; കു​പ്പ​കൂ​ണ്ടിൽ വേ​ട്ട​യാ​ടു​ന്നു; അസ​ഭ്യ​ത്തിൽ​നി​ന്നു വി​നോ​ദ​ത്തെ പി​ഴി​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ന്നു; ഫലി​തം​കൊ​ണ്ടു തല്ലി​ത്ത​ല്ലി ശണ്ഠ​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു; ഇളി​ച്ചു​കാ​ട്ടു​ന്നു; കു​ടി​ക്കു​ന്നു, ചൂ​ള​വി​ളി​ക്കു​ന്നു. പാ​ട്ടു പാ​ടു​ന്നു, ഒച്ച​യി​ടു​ന്നു, നി​ല​വി​ളി​കൂ​ട്ടു​ന്നു; കീർ​ത്ത​നം മുതൽ ‘ഭര​ണി​പ്പാ​ട്ടു’ വരെ ഉറ​ക്കെ​പ്പാ​ടു​ന്നു; തി​ര​ഞ്ഞു നോ​ക്കാ​തെ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കു​ന്നു; അവ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത​തെ​ന്തെ​ന്നു കണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു; കക്ക​ത്ത​ക്ക​വ​ണ്ണം അവൻ ധീ​ര​നാ​ണു്; ഭ്രാ​ന്തു​പി​ടി​ക്ക​ത്ത​ക്ക​വ​ണ്ണം ജ്ഞാ​നി​യാ​ണു്; അസ​ഭ്യ​ങ്ങൾ പാ​ട​ത്ത​ക്ക​വ​ണ്ണം സം​ഗീ​ത​വാ​സ​ന​ക്കാ​ര​നാ​ണു്; സ്വർ​ഗ​ത്തിൽ പതു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കും; ചാ​ണ​ക​ക്കു​ന്നിൽ കി​ട​ന്നു​രു​ളും; അതിൽ​നി​ന്നു നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു മൂടി പു​റ​ത്തേ​ക്കു വരും. പാ​രി​സ്സി​ലെ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ ചെ​റു​പ്പ​ത്തി​ലെ രബെലെ [2] യാണു്.

ഗഡി​യാൾ​ക്കീ​ശ​യി​ല്ലാ​ഞ്ഞാൽ കാ​ലു​റ​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് അവ​ന്നു തൃ​പ്തി​യി​ല്ല.

അവൻ വേ​ഗ​ത്തിൽ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടി​ല്ല; അത്ര വേ​ഗ​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ ഭയ​പ്പെ​ടി​ല്ല. അന്ധ​വി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി അവൻ പാ​ട്ടു​കെ​ട്ടും; അതി​ശ​യോ​ക്തി​ക​ളിൽ​നി​ന്നു പൊ​ള്ള​പ്പു കളയും; നി​ഗൂ​ഢ​വി​ദ്യ​ക​ളെ ശകാ​രി​ക്കും; പ്രേ​ത​ങ്ങ​ളെ കൊ​ഞ്ഞ​നം കാ​ട്ടും; നാ​ട്യ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു കവിത കളയും; പു​രാ​ണ​ങ്ങ​ളി​ലെ അതി​ശ​യോ​ക്തി​ക​ളി​ലേ​ക്ക് അവൻ ഹാ​സ്യ​ചി​ത്ര​ങ്ങൾ പ്ര​വേ​ശി​പ്പി​ക്കും. അവൻ അര​സി​ക​നാ​ണെ​ന്ന​ല്ല; നേ​രെ​മ​റി​ച്ച്; പക്ഷേ, വി​ശി​ഷ്ട​ക്കാ​ഴ്ച​യു​ടെ സ്ഥാ​ന​ത്തു് അവൻ പു​റാ​ട്ടു​നാ​ട​ക​ത്തി​ലെ മി​ഥ്യാ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളെ മാ​റ്റി​വെ​ക്കും. ആ അദ​മ​സ്തൊ [3] തന്നെ മുൻ​പിൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​നാ​യാൽ ഒരു തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി പറയും: ‘ഇതാ, ഇതാ! ഇമ്പാ​ച്ചി!’

പാ​രി​സ്സു് മടി​യ​നോ​ടു​കൂ​ടി​ത്തു​ട​ങ്ങി തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി​യോ​ടു​കൂ​ടി അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. മറ്റൊ​രു നഗ​ര​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കാൻ കഴി​യാ​ത്ത രണ്ടു സത്ത്വ​ങ്ങൾ; സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​യ​തു​കൊ​ണ്ടു തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടു​ന്ന ഉദാ​സീ​ന​മായ സ്വീ​കാ​ര​വും, അക്ഷ​യ്യ​മായ പ്രാ​രം​ഭ​ശ​ക്തി​യും; പാ​രി​സ്സി​ന്റെ പ്ര​കൃ​തി​ച​രി​ത്ര​ത്തിൽ മാ​ത്ര​മേ ഇങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നു​ള്ളു. രാ​ജ​ത്വം മു​ഴു​വ​നും മടി​യ​നിൽ അട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അരാ​ജ​ക​ത്വം മു​ഴു​വ​നും തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നി​ലും.

പാ​രി​സു് നഗ​ര​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഈ വി​ളർ​ത്ത കു​ട്ടി ജീ​വി​ക്കു​ന്നു, വള​രു​ന്നു, ചാർ​ച്ച​ക​ളു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു, സാ​മു​ദാ​യി​ക​ങ്ങ​ളായ യാ​ഥാർ​ഥ്യ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും മനു​ഷ്യ സം​ബ​ന്ധി​യായ സക​ല​ത്തി​ന്റേ​യും മുൻപിൽ-​ഒരാലോചനാശീലനായ സാക്ഷി-​ദുഃഖമനുഭവിച്ചു ‘പത​പ്പെ​ടു​ന്നു.’ നി​ഷ്കർ​ഷ​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നാ​ണു് താൻ എന്നു് അവൻ കരു​തു​ന്നു; അങ്ങ​നെ​യ​ല്ല. അവൻ നോ​ക്കു​ന്നു, പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ക്കാ​നു​ള്ള ഭാ​വ​മാ​യി; വേ​റെ​യൊ​ന്നി​നും​കൂ​ടി അവൻ ഭാ​വി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. നി​ങ്ങ​ളാ​രാ​യാ​ലും ശരി, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ പക്ഷ​പാ​ത​മോ ശകാ​ര​മോ കഥ​യി​ല്ലാ​യ്മ​യോ ദ്രോ​ഹ​മോ ദു​ഷ്ട​ത​യോ താ​ന്തോ​ന്നി​ത്ത​മോ അനീ​തി​യോ മത​ഭ്രാ​ന്തോ ദു​ഷ്പ്ര​ഭു​ത്വ​മോ എന്തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ന്നാ​ണെ​ങ്കിൽ, കൊ​ഞ്ഞ​നം കാ​ട്ടു​ന്ന തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നെ സൂ​ക്ഷി​ക്ക​ണം.

ആ ചെ​റു​ചെ​ക്കൻ വളർ​ന്നു​വ​രും.

എന്തു മണ്ണു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് അവനെ ഉണ്ടാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള​തു? കൈയിൽ കി​ട്ടിയ ആദ്യ​ത്തെ ചളി​കൊ​ണ്ടു്. ഒരു​പി​ടി ചേറും, ഒരൂത്തും-​അതാ, മനു​ഷ്യൻ. ഒരീ​ശ്വ​ര​ന്നു കട​ന്നു​പോ​വാൻ അതു മതി. തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി​ക്കു മീതേ എപ്പോ​ഴും ഒരീ​ശ്വ​രൻ പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. ‘ഭാ​ഗ്യം’ ഈ നി​സ്സാ​ര​വ​സ്തു​വിൽ പണി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നു. ‘ഭാ​ഗ്യം’ എന്ന വാ​ക്കി​നു ഞങ്ങൾ അർ​ഥ​മാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള​തു് ഏതാ​ണ്ടു് യദൃ​ച്ഛാ​സം​ഭ​വം എന്നാ​ണു്. സാ​ധാ​ര​ണ​മ​ണ്ണു​കൊ​ണ്ടു പീ​ച്ചി​ക്കു​ഴ​ച്ചു​ണ്ടാ​ക്കിയ ആ മു​ണ്ടൻ അജ്ഞനാണ്-​അക്ഷരം തി​രി​യാ​ത്ത​വൻ, കമ്പ​ക്കാ​രൻ, ആഭാസൻ, നീചൻ. അവൻ ഒരു പര​മ​പ​രി​ഷ്കാ​രി​യോ ഒരു പെ​രും​മ​ന്ത​നോ ആയി​ത്തീ​രു​മോ? നിൽ​ക്കൂ, പാ​രി​സ്സി​ന്റെ ദേവത, യദൃ​ച്ഛാ​സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ കു​ട്ടി​ക​ളേ​യും അദൃ​ഷ്ട​ത്തി​ന്റെ വകയായ മു​തിർ​ന്ന​വ​രേ​യും സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു​വി​ടു​ന്ന ആ പി​ശാ​ച്, പണ്ട​ത്തെ കു​ശ​വ​ന്റെ വിദ്യ മറി​ച്ച്, ഒരു പി​ടി​പ്പാ​ത്രം കൊ​ണ്ടു് ഒരു പി​ടി​മൊ​ന്ത​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു.

തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്നു പട്ട​ണം ഇഷ്ട​മാ​ണു്; അവനിൽ ഋഷി​ത്വ​ത്തി​ന്റെ ഒരു ഭാ​ഗ​മു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടു്, അവ​ന്നു വി​ജ​ന​വും ഇഷ്ട​മാ​ണു്, ഫു​സ്ക​സ്സി​നെ [1] പ്പോ​ലെ നഗരം ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​വൻ; ഫ്ളാ​ക്കു​സ്സി [2] നെ​പ്പോ​ലെ നാ​ട്ടു​പു​റം ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​വൻ.

ആലോ​ച​ന​യോ​ടു​കൂ​ടി സഞ്ച​രി​ക്കുക, എന്നു​വെ​ച്ചാൽ മടി​യ​നാ​വുക, തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​യു​ടെ കണ്ണിൽ ഒരു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന പണിയാണ്-​വിശേഷിച്ചും കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടാ​വു​ന്ന വി​ധം​മാ​ത്രം വി​രൂ​പ​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും അവ​ല​ക്ഷ​ണം പി​ടി​ച്ച​തും ഇര​ട്ട​പ്ര​കൃ​തി​ക​ളാൽ ഉണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​മാ​യി ചില വലിയ നഗ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ, വി​ശേ​ഷി​ച്ചും പാ​രി​സ്സി​ന്റെ, ചു​റ്റു​മു​ള്ള ആ ഒരു​ത​രം സമ്പ്ര​ദാ​യ​മ​ല്ലാ​ത്ത മൈ​താ​ന​ത്തിൽ ചു​റ്റി​ത്തി​രി​യുക എന്ന​തു്. ഉപ​ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ക്കു​ന്ന​തും, കര​യി​ലും വെ​ള്ള​ത്തി​ലു​മാ​യി ജീ​വി​ക്കു​ന്ന ജന്തു​വി​നെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ക്ക​ലാ​ണു്. മര​ങ്ങ​ളു​ടെ അവ​സാ​നം, മേ​ല്പു​ര​ക​ളു​ടെ ആരംഭം; പു​ല്ലി​ന്റെ അവ​സാ​നം, കൽ​വി​രി​ക​ളു​ടെ ആരംഭം; ഉഴ​വു​ചാ​ലു​ക​ളു​ടെ അവ​സാ​നം, കച്ച​വ​ട​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ ആരംഭം, ചക്ര​ച്ചാ​ലു​ക​ളു​ടെ അവ​സാ​നം, വി​കാ​രാ​വേ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ആരംഭം; ദൈ​വി​ക​മായ മന്ത്രി​ക്ക​ലി​ന്റെ അവ​സാ​നം, മാ​നു​ഷി​ക​മായ ഇര​മ്പ​ലി​ന്റെ ആരംഭം. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു രസം.

അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ ഉദ്ദേ​ശ്യ​ര​ഹി​ത​ങ്ങ​ളായ മനോ​രാ​ജ്യ​ക്കാ​ര​ന്റെ ലാ​ത്ത​ലു​ക​ളെ​ല്ലാം, വഴി​പോ​ക്ക​രാൽ കു​ണ്ഠി​തം എന്ന വാ​ക്കു മാ​യാ​ത്ത​വി​ധം കൊ​ത്തി​യി​ട​പ്പെ​ട്ട ഈ അത്ര വളരെ ഹൃ​ദ​യാ​കർ​ഷ​ക​ങ്ങ​ള​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​വു​ന്ന​തു്.

ഈ വരി​ക​ളെ​ഴു​തു​ന്നാൾ പാ​രി​സ്സി​ന്റെ അയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു് അനവധി കാലം ഒരു സഞ്ചാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു; അത​യാ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​പൂർ​വ​ക​ങ്ങ​ളായ സ്മ​ര​ണ​കൾ​ക്ക് ഒരു​റ​വാ​ണു്. ആ പറ്റെ​വെ​ച്ചു മുടി വെ​ട്ടിയ പു​ല്പ​റ​മ്പു്, ആ ചര​ലു​ള്ള വഴികൾ, ആ കൽ​ച്ചു​ണ്ണാ​മ്പു്, ആ പൊ​ട്ട​ക്കു​ള​ങ്ങൾ, തരി​ശും കൃഷി ചെ​യ്യാ​ത്ത​തു​മായ ഭൂ​മി​ക​ളി​ലെ ഒരു രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഐക​രൂ​പ്യം, പെ​ട്ടെ​ന്നു് ഒരു കു​ണ്ടിൽ പു​റ​പ്പെ​ട്ടു കാ​ണു​ന്ന ആ വി​ല്പ​ന​സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ള​ട​ങ്ങിയ തോ​ട്ട​ത്തി​ലെ ചെ​ടി​കൾ, ആ കാ​ട​ന്റേ​യും നാ​ഗ​രി​ക​ന്റേ​യും കൂ​ടി​യു​ള്ള സങ്ക​ല​നം, പട്ടാ​ള​ത്താ​വ​ള​ങ്ങ​ളി​ലെ ചെ​ണ്ട​കൾ ഉച്ച​ത്തിൽ കൊ​ട്ട​ഭ്യ​സി​ക്കു​ന്ന​വ​യും യു​ദ്ധ​ത്തെ ഒരു​വി​ധ​ത്തിൽ കൊ​ഞ്ചി​പ്പ​റ​യു​ന്ന​വ​യു​മായ ആ വി​സ്താ​ര​മേ​റിയ മരു​പ്ര​ദേ​ശ​മൂ​ല​കൾ, ആ പക​ല​ത്തെ സന്ന്യാ​സി​ക​ളും രാ​ത്രി​യി​ലെ കഴു​ത്തു​മു​റി​യ​ന്മാ​രും, ആ കാ​റ്റ​ത്തു തി​രി​യു​ന്ന പോ​ത്തൻ​ച​ക്ക്, കല്ലു​വെ​ട്ടു കു​ഴി​ക​ളി​ലെ പൊ​ന്തി​നി​ല്ക്കു​ന്ന ചക്ര​ങ്ങൾ, ശവ​പ്പ​റ​മ്പു​ക​ളു​ടെ മൂ​ല​യി​ലു​ള്ള ചാ​യ​ത്തോ​ട്ട​ങ്ങൾ; മഹ​ത്ത്വ​ത്തി​ന്റെ നി​ഗൂ​ഢാ​കർ​ഷ​ണം; അവ​ധി​യ​റ്റ​തി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു ചതു​ര​ക്ക​ള്ളി മു​റി​ക്കു​ന്ന ഇരു​ണ്ട മതിൽ​ക്കെ​ട്ടു​കൾ, വെ​യിൽ​നാ​ളം കി​ട​ന്നു് ഓളം വെ​ട്ടു​ന്ന​വ​യും തേ​നീ​ച്ച​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞ​വ​യു​മായ കൂറ്റൻപറമ്പുകൾ-​ഇതൊക്കെ അയാളെ ആകർ​ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു.

ഗ്ലാ​സി​യേർ, കു​നേ​തു്, ഗോ​ള​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് മു​ഴു​ക്കെ പു​ള്ളി​കു​ത്തിയ ഗ്രെ​ന​ലി​ലെ ഭയ​ങ്ക​ര​മ​തി​ലു​കൾ, മൊ​ങ്പർ​നാ​സു്, ഫോ​സോ​ലൂ​പു്, മാർൻ​ന​ദീ​തീ​ര​ത്തു​ള്ള ഓബി​യെർ, മൊ​ങ്സൂ​രി​സു്, തുംബ് ഇസ്വാർ, ഇപ്പോൾ കൂൺ മു​ള​പ്പി​ക്കു​വാ​ന​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നി​നും ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടാ​ത്ത​തും തു​രു​മ്പു​പി​ടി​ച്ച പല​ക​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള തട്ടു​വാ​തി​ലു​ക​ളാൽ നി​ല​ത്തി​ന്റെ നി​ര​പ്പിൽ​വെ​ച്ച​ട​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​മായ ഒരു പഴയ കൽ​ക്കു​ഴി​യു​ള്ള പി​യേർ​പ്ലാ​തു് ഷാ​യോ​ങ് എന്നീ അപൂർ​വ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളു​മാ​യി പരി​ച​യ​പ്പെ​ടാ​തെ ഭൂ​മി​യിൽ ആരെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടോ എന്നു സം​ശ​യ​മാ​ണു്. റോ​മി​ലെ മൈ​താ​നം ഒരു തരം, പാ​രി​സ്സി​ലേ​തു മറ്റൊ​രു തരം; കണ്ണിൻ​മുൻ​പിൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു മു​ഴു​വ​നും വയ​ലു​ക​ളോ വീ​ടു​ക​ളോ മര​ങ്ങ​ളോ മാ​ത്രം കാണുക എന്ന​തു കാ​ഴ്ച​പ്പു​റ​ത്തു​ള്ള നി​ല്പാ​ണു്. ഓരോ​ന്നി​ന്റേ​യും എല്ലാ​വി​ധ​മു​ള്ള കാ​ഴ്ച​ക​ളും ഈശ്വ​ര​വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണു്. ഒരു വെ​ളി​മ്പ​റ​മ്പു് ഒരു നഗ​ര​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സന്ധി ചെ​യ്യു​ന്ന സ്ഥലം ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു ചു​ഴി​ഞ്ഞി​റ​ങ്ങു​ന്ന ഒരു കു​ണ്ഠി​തം​കൊ​ണ്ടു മു​ദ്രി​ത​മാ​ണു്. അവി​ടെ​വെ​ച്ചു പ്ര​കൃ​തി​യും മനു​ഷ്യ​ത്വ​വും രണ്ടും നി​ങ്ങ​ളെ വി​ളി​ക്കു​ന്നു. അതാതു ദി​ക്കു​ക​ളി​ലെ അപൂർ​വ​ത​കൾ അവിടെ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​കു​ന്നു.

നമ്മു​ടെ നഗ​ര​പ്രാ​ന്ത​ങ്ങ​ളോ​ടു തൊ​ട്ട​വ​യും പാ​രി​സ്സി​ന്റെ പ്രേ​ത​ലോ​കം എന്നു നാ​മ​ക​ര​ണം ചെ​യ്യാ​വു​ന്ന​വ​യു​മായ ഈ ഏകാ​ന്ത​ത​ക​ളിൽ, ഞങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ ചു​റ്റി​സ​ഞ്ച​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ആരും​ത​ന്നെ അവി​ട​വി​ടെ, ഏറ്റ​വും വി​ജ​ന​മായ സ്ഥ​ല​ത്തു്, ഏറ്റ​വും അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മായ സമ​യ​ത്തു്, ഒരു മെ​ലി​ഞ്ഞ വേ​ലി​യു​ടെ പി​ന്നി​ലോ ഒരു ദുഃ​ഖി​ത​മായ മതി​ലി​ന്റെ മൂ​ല​യ്ക്ക​ലോ, നാറി ചളി​പി​ടി​ച്ചു പൊ​ടി​പു​ര​ണ്ടു കീ​റി​പ്പ​റി​ഞ്ഞ ഉടു​പ്പി​ട്ടു, തല​മു​ടി പാ​റി​പ്പ​ര​ത്തി​യി​ട്ടു, ചോ​ള​പ്പൂ​ങ്കു​ല​കൊ​ണ്ടു കി​രീ​ട​മ​ണി​ഞ്ഞു, കു​ട്ടി​കൾ ലഹ​ള​കൂ​ടി കൂ​ട്ടം​കൂ​ടി ഒളി​ച്ചു​ക​ളി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടാ​വ​ണം. അവ​രൊ​ക്കെ ദരി​ദ്ര​കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു ചാ​ടി​പ്പോ​ന്ന ചെ​റു​പി​ള്ള​രാ​ണു്. നഗ​ര​ബ​ഹിർ​ഭാ​ഗ​ത്തു​ള്ള വെ​ളി​മ്പ​റ​മ്പു​കൾ അവർ​ക്കു ശ്വാ​സം കഴി​ക്കാ​നു​ള്ള പഴു​താ​ണു്. നഗ​ര​പ്രാ​ന്ത​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അവ​രു​ടെ വക​യാ​ണു്. അവിടെ അവർ കാ​ലാ​കാ​ല​ത്തോ​ളം കളി​ച്ചു​ന​ട​ക്കു​ന്നു. അവി​ടെ​വെ​ച്ച് അവർ തങ്ങ​ളു​ടെ ആഭാ​സ​പ്പാ​ട്ടു​ക​ളു​ടെ പട്ടിക മു​ഴു​വ​നും പാ​ടി​ക്ക​ഴി​ക്കു​ന്നു. ആരുടെ ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ നി​ന്നും ദൂ​ര​ത്തു, മെ​യ്മാ​സ​ത്തി​ലെ​യോ ജൂൺ​മാ​സ​ത്തി​ലെ​യോ മനോ​ഹ​ര​മായ വെ​ളി​ച്ച​ത്തിൽ, നി​ല​ത്തു് ഒരു പൊ​ത്തി​നു​മുൻ​പിൽ മു​ട്ടു​കു​ത്തി, കൈ​യി​ന്റെ പെ​രു​വി​ര​ലു​ക​ളാൽ ചര​ലു​ട​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു്, അര​ക്കാ​ശി​നെ​പ്പ​റ്റി ശണ്ഠ​കൂ​ടി​ക്കൊ​ണ്ടു്, ഒരു​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വ​മി​ല്ലാ​തെ, തോ​ന്നി​യ​തു പറ​ഞ്ഞും​കൊ​ണ്ടു, സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ടും സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി അവ​ര​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​വും, അല്ലെ​ങ്കിൽ അവ​ര​വി​ടെ​ക്ക​ഴി​യും; നി​ങ്ങ​ളെ ഒരു നോ​ട്ടം കണ്ടാൽ​ത്തീർ​ന്നു, തങ്ങൾ​ക്കൊ​രു വ്യ​വ​സാ​യ​മു​ണ്ടെ​ന്നും ഉപ​ജീ​വ​ന​ത്തി​നു​ള്ള​തു സമ്പാ​ദി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും അവർ​ക്കോർമ വരും; ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ, വണ്ടു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞ ഒരു പഴയ ഉൾ​ക്കാ​ലു​റ​യോ ഒരു പൂ​ച്ചെ​ണ്ടോ അവർ വി​ല്പാൻ കൊ​ണ്ടു വരി​ക​യാ​യി. ഈ അസാ​ധാ​ര​ണ​ക്കു​ട്ടി​ക​ളെ കണ്ടു​മു​ട്ടു​ന്ന​തു പാ​രി​സ്സി​ന്റെ അയൽ പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ മനോ​ഹ​ര​ങ്ങ​ളും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ മർ​മ​ഭേ​ദ​ക​ങ്ങ​ളു​മായ വി​ശേ​ഷ​ത​ക​ളിൽ ഒന്നാ​ണു്.

ചി​ല​പ്പോൾ ആ ആൺ​കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ചെറിയ പെൺകുട്ടികളുണ്ടാവും-​അവർ സഹോ​ദ​രി​മാ​രാ​യി​രി​ക്കു​മോ?-അവർ മെ​ലി​ഞ്ഞു, വര​ണ്ടു, കരു​വാ​ളി​ച്ച കൈ​പ്പ​ട​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി, കാ​ക്ക​പ്പു​ള്ളി നി​റ​ഞ്ഞ് അവീൻ​ചെ​ടി​കൊ​ണ്ടും ചെ​റു​കോ​ത​മ്പ​ത്തി​ന്റെ കതി​രു​കൾ​കൊ​ണ്ടും കി​രീ​ടം ചൂടി, കൂ​ത്ത​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു വി​രൂ​പ​ക​ളാ​യി, വെ​റും​കാ​ലോ​ടു​കൂ​ടി, ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​ക​ളായ ഏതാ​ണ്ടു പെൺ​കി​ടാ​ങ്ങ​ളാ​യി​രി​ക്കും. അവർ കോ​ത​മ്പ​ച്ചെ​ടി​കൾ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള ചില പഴം വി​ഴു​ങ്ങു​ന്ന​തു കാണാം. വൈ​കു​ന്നേ​രം അവർ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കേൾ​ക്കാം. നട്ടു​ച്ച​യ്ക്കു​ള്ള വെ​യി​ല​ത്തു മി​ന്നി​യോ, അല്ലെ​ങ്കിൽ സന്ധ്യാ​സ​മ​യ​ത്തു മങ്ങി​യോ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഈ സം​ഘ​ങ്ങൾ ഒരാ​ലോ​ച​നാ​ശീ​ല​ന്നു വളരെ നേ​ര​ത്തേ​ക്കു​ള്ള പ്ര​വൃ​ത്തി കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. ഈ കാ​ഴ്ച​കൾ അയാ​ളു​ടെ സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളു​മാ​യി കൂ​ടി​ക്ക​ല​രു​ന്നു.

പാ​രി​സ്സു് കേ​ന്ദ്രം, അയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങൾ അതി​ന്റെ വൃ​ത്തം; ഈ കു​ട്ടി​കൾ​ക്കു ഭൂമി മു​ഴു​വ​നും ഇതി​ല​ട​ങ്ങി. അവർ ഒരി​ക്ക​ലും അവി​ടെ​നി​ന്ന​പ്പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കി​ല്ല. മത്സ്യ​ത്തി​നു വെ​ള്ള​ത്തിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു കട​ക്കാ​വു​ന്ന​തി​ലേ​റെ, ഈ കു​ട്ടി​കൾ​ക്ക് പാ​രി​സു് വാ​യു​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു പോവാൻ വയ്യ. അവർ​ക്ക് നഗ​ര​ത്തി​ന്റെ പു​റ​ത്തു് രണ്ടു കാതം കഴി​ഞ്ഞാൽ​പ്പി​ന്നെ യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല; ഇവ്രി, യാ​ങ്തി​ലി, അർ​ക്വി, ബെൽ​വിൽ, ഒറ​ബർ​വി​യേർ, മെ​നിൽ​മോ​ങ്ത​ങ്, ഷ്വാ​സി​ല്ര്വാ, ബി​ല്ല​ങ്കുർ, മെദൊ, ഇസി, വാ​ങ്വൃ, സെവ്ര, പുതെ, നുയി,ഴെൻ വി​ല്ലി​യെർ, രൊ​മാ​വിൽ, ഷതു, അനിയർ, ബുഗവ, നൻതെർ, ന്വാ​സി ല്സെ​ക്, നൊ​ഴാ​ങ്, ഗുർനെ, ദ്രാ​ങ്സി, ഗൊ​നെ​സു്; ബ്ര​ഹ്മാ​ണ്ഡം ഇവി​ടെ​വെ​ച്ച​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു.

ഈ ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തിൽ​പ്പ​റ​യു​ന്ന കഥ നടന്ന കാ​ല​ത്തു്, ഇന്ന​ത്തെ മാ​തി​രി ഓരോ തെ​രു​വി​ന്റേ​യും മൂ​ല​യ്ക്കൽ ഓരോ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രൻ നി​ന്നി​രു​ന്നി​ല്ല. (ഇതു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഗു​ണ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഇപ്പോൾ വി​വ​രി​ക്കു​വാൻ ഇട​യി​ല്ല; തെ​ണ്ടി​ക്കു​ട്ടി​കൾ പാ​രി​സ്സിൽ ധാ​രാ​ള​മാ​യി​രു​ന്നു. വേ​ലി​യി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലും, പണി കഴി​യാ​ത്ത വീ​ടു​ക​ളി​ലും, പാ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ കമാ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു ചു​വ​ട്ടി​ലു​മാ​യി പൊ​ല്ലി​സ്സു​പാ​റാ​വു​കാർ കൊ​ല്ലം​തോ​റും അക്കാ​ല​ത്തു് ഇരു​നൂ​റ്റ​റു​പ​തു വീ​ടി​ല്ലാ​ക്കു​ട്ടി​ക​ളെ ശരാ​ശ​രി​ക്കു കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു എന്നാ​ണു് രേഖ. പ്ര​സി​ദ്ധ​ങ്ങ​ളാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ഈ കൂ​ടു​ക​ളിൽ ഒന്നാ​ണു് ‘ആർ​ക്കോ​ളാ​പ്പാ​ല​ത്തി​ലെ കു​രു​കിൽ​പ്പ​ക്ഷി​ക​ളെ’ ഉണ്ടാ​ക്കി​യ​തു്. എന്ന​ല്ല, സാ​മു​ദാ​യി​ക​രോ​ഗ​നി​ദാ​ന​ങ്ങ​ളിൽ ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം അപകടം പി​ടി​ച്ച​തു് ഇതാ​ണു്. മനു​ഷ്യ​ന്റെ എല്ലാ ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളും കു​ട്ടി​യു​ടെ അല​ച്ചി​ലിൽ​നി​ന്നു് ആരം​ഭി​ക്കു​ന്നു.

ഏതാ​യാ​ലും പാ​രി​സ്സി​ന്റെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ അങ്ങ​നെ​യ​ല്ലെ​ന്നു ഞങ്ങൾ പറ​യ​ട്ടെ, മറ്റു നഗ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടു തട്ടി​ച്ചു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ, ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പറഞ്ഞ പൂർ​വ​സ്മ​ര​ണ​യി​രു​ന്നാ​ലും, ഈ വ്യ​ത്യ​സ്ത​ന്യാ​യ​മാ​ണു്. മറ്റു് ഏതു വലിയ നഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ തെ​ണ്ടി​ച്ചെ​ക്ക​നും നന്നാ​വു​മെ​ന്നു​ള്ള​തി​ല്ല എന്നി​രു​ന്നാ​ലും, ഏതാ​ണ്ടു് എല്ലാ​യി​ട​ത്തും​ത​ന്നെ തോ​ന്നി​യ​തു കാ​ട്ടാൻ വിട്ട കു​ട്ടി മര്യാ​ദ​യേ​യും, മന​സ്സാ​ക്ഷി​യേ​യും വി​ഴു​ങ്ങി​ക്ക​ള​യു​ന്ന എല്ലാ​ത്ത​രം പൊ​തു​ദോ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ലും അപാ​യ​ക​ര​മാ​യ​വി​ധം ആണ്ടു​മു​ങ്ങു​വാൻ ഉഴി​ഞ്ഞി​ട്ട​വ​നും വലി​ച്ചെ​റി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​നു​മാ​ണു് എന്നു വന്നാ​ലും, പാ​രി​സ്സി​ലെ തെരുവുതെണ്ടി-​ഇതു ഞങ്ങൾ ഊന്നിപ്പറയുന്നു-​പുറത്തു് എത്ര​ത​ന്നെ വൈ​കൃ​ത​പ്പെ​ട്ടും, എത്ര​ത​ന്നെ പരി​ക്കേ​റ്റു​മി​രു​ന്നാ​ലും, അക​ത്തു് ഏതാ​ണ്ടു് യാ​തൊ​രു കേടും പറ്റാ​തി​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. സമു​ദ്ര​ത്തി​ലെ വെ​ള്ള​ത്തിൽ ഉപ്പു​പോ​ലെ, പാ​രി​സ്സി​ലെ വാ​യു​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തിൽ ഒരു ബോ​ധ​മു​ള്ള​തി​ന്റെ ഫല​മാ​യി ഒര​ക്ഷ​യ​ത്വ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു് ഒരു വി​ശി​ഷ്ട​കർ​മ​മാ​ണു്; അതു് നമ്മു​ടെ പൊ​തു​ജ​ന​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള മഹ​ത്ത​ര​മായ യാ​ഥാർ​ഥ്യ​ത്തിൽ ഉദി​ച്ചു പ്ര​കാ​ശി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. പാ​രി​സ്സി​നെ ശ്വ​സി​ക്കൽ ആത്മാ​വി​നെ നി​ല​നിർ​ത്തു​ന്നു.

ഒരു പൊ​ട്ടി​പ്പൊ​ളി​ഞ്ഞ കു​ടും​ബ​ത്തി​ന്റെ നൂ​ലു​കൾ ചു​റ്റും പാ​റി​ക്ക​ളി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്ന​പ്പെ​ടു​ന്ന ഇത്ത​രം കു​ട്ടി​ക​ളിൽ ഒരു​വ​നെ ഓരോ​രി​ക്ക​ലും കണ്ടെ​ത്തു​മ്പോൾ ഒരാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​കു​ന്ന മനോ​വേ​ദ​ന​യെ ഞങ്ങൾ ഈ പറ​ഞ്ഞ​തു് ഒട്ടും തന്നെ ഇല്ലാ​താ​ക്കു​ന്നി​ല്ല. ഇപ്പോ​ഴും അപൂർ​ണ​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഇന്ന​ത്തെ പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​നു്, ഈ തകർ​ന്നു​പോയ കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ, തങ്ങ​ളു​ടെ സന്താ​ന​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്തു പറ്റി എന്നു് നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​തെ​യും തങ്ങ​ളു​ടെ​ത​ന്നെ കു​ടർ​മാ​ല​ക​ളെ പൊ​തു​വ​ഴി​യിൽ കി​ട​ന്നി​ഴ​യു​വാ​ന​നു​വ​ദി​ച്ചും അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കൊ​ഴു​കി​പ്പോ​കു​ന്ന​തു് അത്ര വളരെ അപൂർ​വ​മായ ഒരു കാ​ഴ്ച​യ​ല്ല. ഇങ്ങ​നെ ഈ നി​സ്സാ​ര​ങ്ങ​ളായ ജീ​വി​ത​ങ്ങൾ ഉണ്ടാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. ഇതിന്നത്രേ-​ഈ വ്യ​സ​ന​ക​ര​മായ സം​ഭ​വ​വും ഒരു ചൊല്ലുണ്ടാക്കിയിട്ടുണ്ട്-​ ‘പാ​രി​സ്സി​ലെ കൽ​വി​രി​ക​ളി​ലേ​ക്കെ​റി​യൽ’ എന്നു പേർ.

കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​പ്പ​റ​യ​ട്ടെ, കു​ട്ടി​ക​ളെ ഈവിധം വലി​ച്ചെ​റി​യു​ന്ന​തി​നെ പണ്ട​ത്തെ രാ​ജ​വാ​ഴ്ച വി​ല​ക്കി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. കീ​ഴ്‌​നി​ല​ക​ളിൽ കു​റേ​ശ്ശ തെ​ണ്ടി​ത്തി​രി​യൽ ഉണ്ടാ​കു​ന്ന​തു് മേൽ​നി​ല​കൾ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മാ​ണു്; അതു് അധി​കാ​രി​ക​ളു​ടെ ഉദ്ദേ​ശ്യ​ങ്ങ​ളെ ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ കു​ട്ടി​ക​ളെ പഠി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​നോ​ടു​ള്ള ദ്വേ​ഷം ഒരു വേ​ദ​സി​ദ്ധാ​ന്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. ‘പകുതി വെ​ളി​ച്ചം’ കൊ​ണ്ടു് എന്താ​ണാ​വ​ശ്യം? ഇങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു മേ​ലൊ​പ്പു്. അപ്പോൾ, അബ​ദ്ധം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന കു​ട്ടി അറി​ഞ്ഞു കൂ​ടാ​ത്ത കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ ഒരു ‘വാലാ’ണു്.

ഇതിനു പുറമെ, രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യ്ക്കു ചി​ല​പ്പോൾ കു​ട്ടി​കൾ വേ​ണ്ടി​വ​രും; എന്നാൽ അവർ തെ​രു​വു​ക​ളു​ടെ പാട കൂ​ട്ടു​ക​യാ​യി.

പതി​ന്നാ​ലാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ കാലത്ത്-​അതിലും അപ്പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോകേണ്ട-​രാജാവു് ന്യാ​യ​മാ​യി ഒരു കപ്പൽ​സ്സൈ​ന്യ​മു​ണ്ടാ​ക്കാൻ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി. ആ വി​ചാ​രം നന്നു്. പക്ഷേ, അതിനു കണ്ടു​പി​ടി​ച്ച വഴി നമു​ക്കാ​ലോ​ചി​ക്കുക. കാ​റ്റു​ക​ളു​ടെ കളി​പ്പാ​ട്ട​മായ പാ​യ​ക്ക​പ്പ​ലി​നു പുറമെ, ആവ​ശ്യം വരു​മ്പോൾ വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു പോവാൻ വേ​ണ്ടി, തണ്ടു​കൾ​കൊ​ണ്ടോ ആവി​പ്ര​യോ​ഗം​കൊ​ണ്ടോ ഇഷ്ട​മു​ള്ളേ​ട​ത്തേ​ക്കു പോ​കു​ന്ന പത്തേ​മാ​രി​യി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, കപ്പൽ​സ്സൈ​ന്യം എന്നൊ​ന്നി​ല്ല; ഇന്നു തീ​ക്ക​പ്പ​ലു​കൾ​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു അന്നു നാ​വി​ക​ഭ​ര​ണ​ത്തി​നു പട​ക്ക​പ്പൽ​ത്തോ​ണി​കൾ: അതി​നാൽ പട​ക്ക​പ്പൽ​ത്തോ​ണി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ആവ​ശ്യം വന്നു; പക്ഷേ, തണ്ടു​വ​ലി​ശ്ശി​ക്ഷ​ക്കാ​ര​നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലേ പട​ക്ക​പ്പൽ​ത്തോ​ണി നീ​ങ്ങൂ; അപ്പോൾ തണ്ടു​വ​ലി​ശ്ശി​ക്ഷ​യിൽ​പ്പെ​ട്ട ചില തട​വു​പു​ള്ളി​കൾ വേ​ണ്ട​താ​യി, കൊൽ​ബേർ [1] സം​സ്ഥാ​ന​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും നി​യ​മ​നിർ​മാ​ണ​സ​ഭ​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും കഴി​യു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളെ ഉണ്ടാ​ക്കി​ച്ചു. ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രും ധാ​രാ​ളം ഒത്താ​ശ​ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഒരു ഘോ​ഷ​യാ​ത്ര പോ​കു​മ്പോൾ ഒരുവൻ തൊ​പ്പി തല​യിൽ​ത്ത​ന്നെ വെച്ചു-​അതു് ഒര​രാ​ജ​ക​ക​ക്ഷി​ക്കാ​ര​ന്റെ നി​ല​യാ​ണു്; അവനെ തണ്ടു​വ​ലി​ശ്ശി​ക്ഷാ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്ക​യ​ച്ചു. ഒരു കു​ട്ടി​യെ തെ​രു​വിൽ​വെ​ച്ച് എത്തി​മു​ട്ടി; അവ​ന്നു പതി​ന​ഞ്ചു വയ​സ്സും എവി​ടെ​യാ​ണു് കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങേ​ണ്ട​തെ​ന്നു നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ലാ​യ്ക​യും ഒത്തി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അവനും നട​ന്നു തണ്ടു​വ​ലി​ശ്ശി​ക്ഷാ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്ക്, ഉത്ത​മ​മായ രാ​ജ​വാ​ഴ്ച; ഉത്ത​മ​മായ ശതാ​ബ്ദം.

പതി​ന​ഞ്ചാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ കാ​ല​ത്തു പാ​രി​സ്സി​ലെ​ങ്ങും കു​ട്ടി​ക​ളി​ല്ലാ​താ​യി. എന്തു നി​ഗൂ​ഢ​പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​നോ, പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ അവരെ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. രാ​ജാ​വി​ന്റെ ചോ​ര​നീ​രാ​ട്ടി​നെ​പ്പ​റ്റി ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളായ ഊഹ​ങ്ങൾ ആളുകൾ പേ​ടി​ച്ചും കൊ​ണ്ടു് മന്ത്രി​ച്ചു. ഇവ​യെ​പ്പ​റ്റി ബർ​ബി​യെ [2] ബു​ദ്ധി​പൂർ​വം പ്ര​തി​പാ​ദി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. രക്ഷി​സൈ​ന്യ​ത്തി​ലെ സവി​ശേ​ഷ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ക്കാർ, തെ​ണ്ടി​ക്കു​ട്ടി​കൾ​ക്കു ദുർ​ഭി​ക്ഷം കണ്ടാൽ, ചി​ല​പ്പോൾ അച്ഛ​നു​ള്ള​വ​രെ പി​ടി​ച്ചു എന്നു​വ​രും. അച്ഛ​ന്മാർ നി​രാ​ശ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി അവരെ എതിർ​ക്കും. അങ്ങ​നെ വന്നാൽ നി​യ​മ​നിർ​മാ​ണ​സഭ ഇട​യിൽ​ക്ക​ട​ന്നു് ഒരു കൂ​ട്ട​രെ തൂ​ക്കി​മ​ര​ത്തി​ലേ​റ്റും. ആരെ? ആ പട്ടാ​ള​ക്കാ​രെ? അല്ല, അച്ഛ​ന്മാ​രെ.

പാ​രി​സ്സി​ലെ തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി​സ്സം​ഘം ഏതാ​ണ്ടു് ഒരു ജാ​തി​യാ​ണു്. ഇതേ​ക​ദേ​ശം പറയാം. ചേ​ര​ണ​മെ​ന്നു​ള്ള​വർ​ക്കെ​ല്ലാം ചേരാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല.

ഗമിങ് (=തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ) എന്ന വാ​ക്ക് ഒന്നാ​മ​താ​യി അച്ചിൽ​പ്പെ​ട്ടു, സാ​ഹി​ത്യ​ഭാ​ഷ​യി​ലൂ​ടെ പ്ര​സം​ഗ​പീ​ഠ​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​തു് 1834-​ലാണു്. ക്ലൊ​ദ്ഗ്വെ എന്ന ഒരു ചെറു കൃ​തി​യി​ലാ​ണു് ഈ വാ​ക്കു രം​ഗ​പ്ര​വേ​ശം ചെ​യ്ത​തു്. ലഹള കേ​മ​മാ​യി. വാ​ക്കി​നു പ്ര​ചാ​രം വന്നു.

തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്മാർ​ക്കു തമ്മിൽ​ത്ത​മ്മിൽ ‘അവസ്ഥ’ കി​ട്ടു​വാ​നു​ള്ള വഴി പല​താ​ണു്. മണി​മാ​ളി​ക​യു​ടേ​യോ നോ​ത്തൃ​ദാം​പ​ള്ളി​യു​ടേ​യോ മു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു് ഒരാൾ താ​ഴ​ത്തേ​ക്കു വീ​ഴു​ന്ന​തു കണ്ടു എന്ന കാ​ര​ണം​കൊ​ണ്ടു വള​രെ​യ​ധി​കം ബഹു​മാ​നി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും പര​ക്കെ അഭി​ന​ന്ദി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്തു​വെ​ന്ന ഒരു​വ​നെ ഞങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മെ​ന്ന​ല്ല, പരി​ച​യ​മു​ണ്ടു്; മറ്റൊ​രു​വൻ അനാ​ഥ​പ്പു​ര​യി​ലെ ഗോ​പു​ര​ത്തി​ലു​ള്ള പ്ര​തി​മ​ക​ളെ തൽ​ക്കാ​ലം കൊ​ണ്ടു​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന ഒരു പിൻ​ഭാ​ഗ​ത്തെ മു​റ്റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു​ചെ​ന്നു് അവ​യിൽ​നി​ന്നു കു​റ​ച്ച് ഈയം ‘കു​ത്തി​യ​ടർ​ത്താൻ’ സാ​ധി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു്; മൂ​ന്നാ​മ​തൊ​രു​വൻ, ഒരു നാ​ലു​രുൾ​വ​ണ്ടി തല​കീ​ഴ്മ​റി​ഞ്ഞ​തു കണ്ട​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു്; പി​ന്നെ​യു​മൊ​രു​വൻ, ഒരു പൗ​ര​ന്റെ കണ്ണു​തെ​റി​പ്പി​ച്ചു എന്ന നി​ല​യ്ക്കാ​ക്കിയ ഒരു പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​നെ അറി​യു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു്.

ഒരു പാ​രി​സ്കാ​രൻ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്റേ​തായ ഈ പ്രസിദ്ധവാക്ക്-​ഒരു സം​ഭാ​ഷ​ണാ​വ​സാ​ന​ത്തി​ലെ അഗാ​ധ​വാ​ക്യം; അർഥം മന​സ്സി​ലാ​കാ​തെ ആഭാ​സ​ന്മാർ കേ​ട്ടു ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഒന്ന്-​ഇതുകൊണ്ടു് സുഗ്രഹമാകുന്നു-​എടടാ! ഞാൻ എന്തു ഭാ​ഗ്യം കെ​ട്ട​വ​നാ​ണ്! അഞ്ചാം​നി​ല​യിൽ ഒരു ജനാ​ല​യിൽ​നി​ന്നു് ഒരുവൻ തല​കു​ത്തി മറി​യു​ന്ന​തു് ഇതു​വ​രെ കണ്ടി​ല്ല​ല്ലോ’ (ഭാ​ഗ്യം എന്ന​തി​നു പാ​ക്യ​മെ​ന്നും നില എന്ന​തി​നു നെല എന്നു​മാ​ണു് ഉച്ചാ​ര​ണം).

നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഒരു കൃ​ഷീ​വ​ല​ന്റെ ഈ വാ​ക്കു രസ​മു​ണ്ടു്; ‘ഫാദർ ഇന്നാ​ളേ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭാര്യ അവ​രു​ടെ ദീ​നം​കൊ​ണ്ടു മരി​ച്ചു; എന്തേ നി​ങ്ങൾ വൈ​ദ്യ​ന്നാ​ളെ​യ​യ​യ്ക്കാ​ഞ്ഞ​തു?’ ‘സേർ, നി​ങ്ങ​ളെ​ന്തോ പറ​യു​ന്നു, ഞങ്ങൾ, സാ​ധു​ക്കൾ, ഞങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ​യാ​ണു് മരി​ക്കു​ന്ന​തു്.’ കൃ​ഷീ​വ​ല​ന്റെ ഉശി​രി​ല്ലാ​യ്മ മു​ഴു​വ​നും ഈ വാ​ക്കി​ലു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, നഗ​ര​പ്രാ​ന്ത​ങ്ങ​ളി​ലെ ചെ​ക്ക​ന്റെ സ്വ​ത​ന്ത്രാ​ലോ​ച​ന​യോ​ടു​കൂ​ടിയ അരാ​ജ​ക​ത്വം മു​ഴു​വൻ, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും, ഈ മറ്റൊ​രു ചൊ​ല്ലിൽ അട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. മര​ണ​ശി​ക്ഷ വി​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഒരുവൻ കൊ​ല​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു​ള്ള വണ്ടി​യി​ലി​രു​ന്നു മതാ​ചാ​ര്യ​ന്റെ പ്ര​സം​ഗം ശ്ര​ദ്ധി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. പാ​രി​സി​ന്റെ കു​ട്ടി ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​യു​ന്നു; ‘അയാൾ തന്റെ കരും​തൊ​പ്പി​യോ​ടു സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്! ഹാ! ആഭാസൻ!’

മത​വി​ഷ​യ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു​ത​രം ധൃ​ഷ്ടത തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്റെ ലക്ഷ​ണ​മാ​ണു്. മന​ശ്ശ​ക്തി ഒരു പ്രാ​ധാ​ന​സം​ഗ​തി​യാ​ണു്.

മര​ണ​ശി​ക്ഷാ​സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തുക ഒരു ചു​മ​ത​ല​യാ​ണു്. അവൻ തൂ​ക്കു​മ​ര​ത്തി​ന​ടു​ക്കൽ ഹാജർ കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു; അവൻ ചി​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു; അതിനെ അവൻ എല്ലാ​ത്ത​രം ഓമ​ന​പ്പേ​രു​കൾ​കൊ​ണ്ടും വി​ളി​ക്കു​ന്നു. ‘സൂ​പ്പി​ന്റെ അവ​സാ​നം, ‘നാ​ലു​രുൾ​വ​ണ്ടി,’ ‘മാന (ആകാശ)ത്തു​ള്ള​മ്മ,’ ‘ഒടു​വി​ല​ത്തെ ഇറ​ക്കൽ,’ മറ്റു മറ്റും. അക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ ഒന്നും വി​ട്ടു​പോ​കാ​തി​രി​പ്പാൻ​വേ​ണ്ടി, അവൻ മതി​ലു​ക​ളു​ടെ മീതെ പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു കയറും, ജനാ​ല​പ്പു​റ​ന്ത​ട്ടു​ക​ളി​ലേ​ക്കു തന്ന​ത്താൻ ‘കു​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ക്കും,’ മര​ത്തി​ന്മേൽ കേറും, ഇരു​മ്പ​ഴി​ക​ളിൽ ഞാ​ന്നു​കി​ട​ക്കും. പു​ക​ക്കു​ഴ​ലു​ക​ളോ​ടു പറ്റി​നി​ല്ക്കും. ജന്മ​നാ ഒരു കപ്പ​ലോ​ട്ട​ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ന്ന​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ ജനനാൽ ഒരോ​ടു​മേ​ച്ചിൽ​ക്കാ​ര​നു​മാ​ണു്. ഒരു കപ്പൽ​പ്പായ കണ്ടാ​ല​ത്തേ​തിൽ ഒട്ടു​മ​ധി​കം ഒരു മേ​ല്പുര കണ്ടാൽ അവനു പേ​ടി​യി​ല്ല. ഒരു മര​ണ​ശി​ക്ഷ നട​ക്കു​ന്ന​തി​നൊ​ത്ത ഒരു​ത്സ​വം അവ​നി​ല്ല. പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി ആ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​നെ അവൻ പു​ച്ഛി​ച്ചാർ​ക്കു​ന്നു. അവൻ ചി​ല​പ്പോൾ അയാളെ അഭി​ന​ന്ദി​ക്കും. ലാ​സെ​നേർ [1] ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു് ആ വല്ലാ​ത്ത​വ​നായ ദൊതെ [1] ഒരു കൂ​സ​ലി​ല്ലാ​തെ മരി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു് ഒരു ഭാവി മു​ഴു​വ​നു​മ​ട​ങ്ങിയ ഈ വാ​ക്കു​കൾ ഉച്ച​രി​ക്ക​യു​ണ്ടാ​യി: ‘എനി​ക്ക​യാ​ളെ​പ്പ​റ്റി അസൂ​യ​തോ​ന്നി.’ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ആർ​ക്കും വൊൾ​ത്തെ​യ​രു​ടെ പേ​ര​റി​വി​ല്ല; പക്ഷേ, പപ​വ്യാ​ങ് [1] അങ്ങ​നെ​യ​ല്ല. ഓരോ​രു​ത്ത​ന്റെ​യും ഒടു​വി​ല​ത്തെ വേ​ഷ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി അവർ​ക്ക് ഓരോ ഐതി​ഹ്യ​മു​ണ്ടു്. തൊ​ല്രോ​ങ്ങി​നു് [1] ഒരു ജല​യ​ന്ത്ര​ക്കാ​ര​ന്റെ തൊ​പ്പി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നും, അവ്രി​ലി​നു് [1] ഒരു നീർ​നാ​യ​ത്തൊ​പ്പി​യാ​ണെ​ന്നും, ലൊവെ [1] ഒരു വട്ട​ത്തൊ​പ്പി​വെ​ച്ചി​രു​ന്നു എന്നും, കിഴവൻ ദെ​ല​പൊർ​തു് [1] കഷ​ണ്ടി​ത്ത​ല​യ​നും വെ​റും​ത​ല​യ​നു​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നും, കസ്താ​ങ് ആകെ ചു​വ​ന്നി​രു​ന്നു എന്നും കണ്ടാൽ സു​ഭ​ഗ​നാ​ണെ​ന്നും, ബൊ​രി​യെ​യ്ക്ക് [1] ഒരു ഭം​ഗി​യു​ള്ള ചെ​റു​താ​ടി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നും, ഴാ​ങ്മർ​തെ​ങ് [1] അപ്പോ​ഴും തന്റെ ചു​മൽ​പ്പ​ട്ട​യോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു എന്നും, ലെ​ക്കു​ഫെ​യും [1] അമ്മ​യും കൂടി ശണ്ഠ​യി​ട്ടു എന്നും അവർ​ക്കു വി​വ​ര​മു​ണ്ടു്. ആ കല​ശൽ​കൂ​ട്ടു​ന്ന​വ​രോ​ടു് ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ കൂ​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു: ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കോ​ട്ട​യ്ക്കു​വേ​ണ്ടി തമ്മിൽ കൊ​ഞ്ഞ​നം കാ​ട്ടാ​തി​രി​ക്കിൻ.’ മറ്റൊ​രു​വൻ, കൂ​ട്ട​ത്തിൽ കുറേ നീളം കു​റ​ഞ്ഞ​വ​നാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു, ദെബകെ [1] പോ​കു​മ്പോൾ ഒരു നോ​ട്ടം കാണാൻ വേ​ണ്ടി പാ​താ​റി​ലെ ഒരു വി​ള​ക്കു​കാൽ പി​ടി​ച്ച് അതി​ന്മേൽ കയറി. അതി​ന്ന​പ്പു​റ​ത്തു നി​ല്ക്കു​ന്ന പട്ടാ​ള​ക്കാ​രൻ നെ​റ്റി ചു​ളി​ച്ചു. ‘ആട്ടെ, ഞാ​നൊ​ന്നും കയറി നോ​ക്കി​ക്കോ​ട്ടെ,’ ആ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ പറ​ഞ്ഞു. ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളെ സമാ​ധാ​നി​പ്പി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി അവൻ തു​ടർ​ന്നു: ‘ഞാൻ വീ​ഴി​ല്ല.’ ‘നി​യ്യു വീണാൽ എനി​ക്കെ​ന്താ​ണ്!’ ആ പട്ടാ​ള​ക്കാ​രൻ എതിർ​ത്തു പറ​ഞ്ഞു.

തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ വർ​ഗ​ത്തിൽ സ്മ​ര​ണീ​യ​മായ ഒര​പ​ക​ട​സം​ഭ​വം വളരെ വി​ല​യു​ള്ളൊ​ന്നാ​ണു്. ‘എല്ലാ കാ​ണ​ത്ത​ക്ക​വ​ണ്ണം’ ആഴ​ത്തിൽ ഒരു മു​റി​വു പറ്റി​യാൽ അതു് എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത ഒര​വ​സ്ഥ​യാ​ണു്.

ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കെ​ല്പു് ഒട്ടും നി​സ്സാ​ര​മായ ഒരു ബഹു​മ​തി​യ​ല്ല. തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്നു് ഏറ്റ​വും ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ട ഒരു ചൊ​ല്ലി​താ​ണു്: ‘എനി​ക്കി​പ്പോൾ നല്ല ശക്തി​യും ഉശി​രു​മു​ണ്ടു്. ഒന്നു പി​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കൂ.’ ‘ഇട​വൻ​ക​യ്യ’നായാൽ അവ​നോ​ടു് എല്ലാ​വർ​ക്കും അസൂ​യ​യാ​ണു്. കോ​ങ്ക​ണ്ണൻ വലിയ ബഹു​മാ​ന​പാ​ത്ര​മ​ത്രേ.

വേ​ന​ല്ക്കാ​ല​ത്തു് അവൻ ഒരു തവ​ള​യാ​യി വേഷം മാ​റു​ന്നു; വൈ​കു​ന്നേ​രം, സന്ധ്യ​യാ​യാൽ, ഓസ്തെർ​ലി​ത്സ്പാ​ല​ത്തി​ന്റേ​യും യെ​നാ​പാ​ല​ത്തി​ന്റേ​യും മുൻ​പിൽ​വെ​ച്ചു കല്ക്ക​രി​വ​ണ്ടി​ക​ളു​ടേ​യും അല​ക്കു​കാ​രി​ക​ളു​ടെ വഞ്ചി​ക​ളു​ടേ​യും മു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു സയിൻ നദി​യി​ലേ​ക്കും മര്യാ​ദ​യു​ടേ​യും പൊ​ല്ലീ​സ്സി​ന്റേ​യും വക നി​യ​മ​ങ്ങൾ​ക്കെ​ല്ലാം അപ്പു​റ​ത്തേ​ക്കും അവൻ ‘മു​ത​ല​ക്കൂ​പ്പു​കു​ത്തും.’ എന്താ​യാ​ലും പൊ​ല്ലീ​സ്സി​ന്റെ കണ്ണു് എപ്പോ​ഴും അവ​നി​ലു​ണ്ടു്; അതി​ന്റെ ഫല​മാ​ണു് സ്മ​ര​ണീ​യ​വും സഹോ​ദ​ര​ത്വ​ത്തെ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു നി​ല​വി​ളി പു​റ​പ്പെ​ടു​വാൻ മാ​ത്രം അസാ​ധാ​ര​ണ​മായ ഈയൊരു സംഭവം; ഏക​ദേ​ശം 1830-ൽ പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യി​രു​ന്ന ആ നി​ല​വി​ളി തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്മാർ​ക്കു തമ്മിൽ​ത്ത​മ്മിൽ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കു​വാ​നു​ള്ള ഒരു ബു​ദ്ധി​പൂർ​വ​മായ മു​ന്ന​റി​വു​വാ​ക്കാ​യി; മന്ത്രം​പോ​ലെ അർഥം തി​രി​യാ​ത്ത ഒരു ഗണി​ത​സം​ജ്ഞ​യോ​ടു​കൂ​ടി ഹോ​മ​റു​ടെ ഒരു പദ്യ​ശ​ക​ലം വാ​യി​ക്കു​ന്ന വി​ധ​മാ​ണു് അതു കേ​ട്ടാൽ. അതിതാ: ‘ഏഹേ, കോ​ഴി​ക്കു​ട്ടി, അതാ വരു​ന്നു, തീ​പ്പെ​ട്ടി​ക്കോൽ. അതാ വരു​ന്നു, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കീ​റ​ത്തു​ണി​യും തപ്പി​യെ​ടു​ത്തു പറ​ന്നോ​ളിൻ. ഓവു​ചാ​ലി​ലൂ​ടെ പാ​ഞ്ഞോ​ളിൻ.’

ചി​ല​പ്പോൾ ഈ കൊതുവിന്ന്-​ഇതാണു് അവൾ-​തന്നത്താൻ വി​ളി​ക്കു​ന്ന പേർ-​വായിക്കാനറിയാം; ചി​ല​പ്പോൾ എഴു​താ​ന​റി​യാം; എപ്പോ​ഴും കു​ത്തി​വ​ര​യ്ക്കാ​ന​റി​യാം. പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു​പ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ന്ന എല്ലാ വിദ്യകളും-​അന്യോന്യം പഠി​പ്പി​ക്കു​വാ​നു​ള്ള എന്തു നിഗൂഢസാമർഥ്യംവഴിക്കെന്നറിഞ്ഞുകൂടാ-​അവൻ സമ്പാ​ദി​ച്ചു​വെ​ക്കും; 1815 മുതൽ 1830 വരെ അവൻ ചു​മ​രി​ന്മേൽ ‘സബർജൽ’പ്പഴം കു​ത്തി​വ​ര​ച്ചി​രു​ന്നു. വേ​ന​ല്ക്കാ​ല​ത്തു് ഒരു ദിവസം വൈ​കു​ന്നേ​രം ലൂയി ഫി​ലി​പ്പു് കാൽ നട​യാ​യി അര​മ​ന​യി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു​പോ​രും​വ​ഴി​ക്ക്, അവി​ടു​ത്തെ കാൽ​മു​ട്ടു​ക​ളോ​ളം മാ​ത്രം വലി​പ്പ​മു​ള്ള ഒരു ചെ​ക്കൻ, നു​യി​യി​ലെ പടി​ക്ക​ലു​ള്ള തൂ​ണു​ക​ളി​ലൊ​ന്നിൽ ഒരു കൂ​റ്റൻ ‘സബർജൽ’പ്പഴം വര​യ്ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി വി​യർ​ത്തു മു​ങ്ങി കയ​റി​പ്പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടു; നാ​ലാ​മൻ ആങ്റി​യിൽ​നി​ന്നു കി​ട്ടിയ സൗ​ശീ​ല്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി രാ​ജാ​വു് ആ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നെ സഹാ​യി​ച്ചു. സബർ​ജൽ​പ്പ​ഴം വര​ച്ചു മു​ഴു​മി​പ്പി​ച്ചു; ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു് ഒരു ലൂയി നാ​ണ്യം അവ​ന്നു കൊ​ടു​ത്തു; ‘അതി​ലു​മു​ണ്ടു് ‘സബർജൽ’പ്പഴം. [1] തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്നു ലഹള രസ​മാ​ണു്. ഒരു തര​ത്തി​ലു​ള്ള കയ്യേ​റ്റം അവനെ രസി​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്നു. ‘മതാ​ചാ​ര്യ​ന്മാ​രോ​ടു്’ അവ​ന്നു വെ​റു​പ്പാ​ണു്. ഒരു ദിവസം, ദ്യു ദു് ലു​നി​വേർ​സി​നെ എന്ന സ്ഥ​ല​ത്തു്, 69-ആം നമ്പർ വീ​ട്ടി​ന്റെ വണ്ടി​പ്പ​ടി​ക്കൽ​വെ​ച്ച് ഈ തെ​ണ്ടി​ക​ളിൽ ഒരുവൻ മൂ​ക്കു​ചീ​റ്റു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ‘എന്തി​നാ​ണു് പടി​ക്കൽ​വെ​ച്ച് ഇതു ചെ​യ്യു​ന്ന​തു?’ ഒരു വഴി​പോ​ക്കൻ ചോ​ദി​ച്ചു. ആ കു​ട്ടി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഇവിടെ ഒരു മതാ​ചാ​ര്യ​നാ​ണു് താമസം.’ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ അവി​ടെ​യാ​ണു് പോ​പ്പി​ന്റെ പ്ര​തി​നി​ധി താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു്.

എന്താ​യാ​ലും ചെറിയ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്നു​ള്ള വോൾ​ത്തെ​യർ​ത്തം എന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും, പള്ളി​യിൽ ഗാ​യ​ക​നാ​കാ​നു​ള്ള സൗ​ക​ര്യം മുൻ​പിൽ​പ്പെ​ട്ടാൽ, അവൻ അതു സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു് പതി​വു്. എന്നാൽ അവൻ മര്യാ​ദ​യ്ക്കു കുർ​ബ്ബാന നട​ത്തും. രണ്ടു കാ​ര്യ​ത്തി​ലാ​ണു് അവൻ കി​ട​ന്നു ചക്ര​ശ്വാ​സം വലിക്കുന്നത്-​അതു രണ്ടും ആഗ്ര​ഹി​ക്കു​ക​യ​ല്ലാ​തെ ഒരി​ക്ക​ലും അവ​ന്നു സാ​ധി​ക്കു​ന്നി​ല്ല: ഭര​ണാ​ധി​കാ​ര​ത്തെ അടി​ച്ചു​ട​യ്ക്കാ​നും, കാ​ലു​റ​കൾ പി​ന്നേ​യും തു​ന്നി​ക്കു​ത്താ​നും.

ഒരു തി​ക​വെ​ത്തിയ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നിൽ പാ​രി​സ്സി​ലെ പൊ​ല്ലീ​സ്സു് സൈ​ന്യം മു​ഴു​വ​നു​മു​ണ്ടു്; തന്റെ മുൻ​പിൽ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആരു​ടേ​യും​ത​ന്നെ മു​ഖ​ത്തു നോ​ക്കി പേ​രി​ന്ന​താ​ണെ​ന്നു പറവാൻ അവ​ന്നു സാ​ധി​ക്കും. അതൊ​ക്കെ അവർ വി​ര​ലു​കൊ​ണ്ടു കണ​ക്കു പി​ടി​ച്ചു പറയും. അവൻ ആളു​ക​ളു​ടെ സമ്പ്ര​ദാ​യ​ങ്ങ​ളെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ക്കു​ന്നു; ഓരോ​ന്നി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും അവ​ന്റെ വക സവി​ശേ​ഷ​ക്കു​റി​പ്പു​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും. ഒരു തു​റ​ന്ന പു​സ്ത​കം​പോ​ലെ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രു​ടെ ആത്മാ​ക്ക​ളെ അവൻ നോ​ക്കി വാ​യി​ക്കു​ന്നു. അവൻ തപ്പു​കൂ​ടാ​തെ​യും കൂ​സ​ലി​ല്ലാ​തെ​യും നി​ങ്ങൾ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​ത​രും: ‘ആ ഒരുവൻ രാ​ജ്യ​ദ്രോ​ഹി​യാ​ണു്; മറ്റ​വൻ ദു​ഷ്ട​നാ​ണു്; മറ്റ​വൻ വലി​യാ​ളാ​ണു്; മറ്റ​വൻ കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വ​നാ​ണു്.’ (രാ​ജ്യ​ദ്രോ​ഹി, ദു​ഷ്ടൻ, വലി​യാൾ, കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വൻ എന്നീ എല്ലാ വാ​ക്കു​കൾ​ക്കും അവ​ന്റെ വാ​യിൽ​നി​ന്നു വരു​മ്പോൾ അർഥം അസാ​ധാ​ര​ണ​മാ​ണു്); ആ ഒരാൾ പൊ​ങ്നെ​പ്ര​ദേ​ശം മു​ഴു​വ​നും തന്റേ​താ​ണെ​ന്നു വിചാരിക്കുന്നു-​ആൾമറയ്ക്കു പു​റ​ത്തു​ള്ള വള​രി​ന്മേ​ലൂ​ടെ ആളു​ക​ളെ നട​ക്കാൻ അയാൾ സമ്മ​തി​ക്കു​ക​യി​ല്ല. ആ മറ്റ​വ​ന്നു കണ്ട​വ​രു​ടെ ചെവി പി​ടി​ച്ചു തി​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഒരു കമ്പ​മാ​ണു്; മറ്റും, മറ്റും.

മത്സ്യ​ച്ച​ന്ത​യു​ടെ സന്താ​ന​മായ പൊ​ക്ക​ലെ​ങ്ങിൽ [1] ആ കു​ട്ടി​യു​ടെ ഏതാ​ണ്ടൊ​ന്നു​ണ്ടു്; ബൊ​മെർ​ഷെ​യ്ക്ക് [2] അവ​ന്റെ ഒരു ഭാ​ഗ​മു​ണ്ടു്. പണ്ട​ത്തെ ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ ഒരു നി​ഴ​ലാ​ണു് തെ​മ്മാ​ടി​ത്തം. ബു​ദ്ധി​യോ​ടു കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്നാൽ, അതു വീ​ഞ്ഞി​നു റാ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ, ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ ഉശി​രി​നു ശക്തി കൂ​ട്ടു​ന്നു. ചി​ല​പ്പോൾ അതൊരു കേ​ടാ​യി എന്നും വരും. ഹോമർ എന്നെ​ന്നും തന്നെ​ത്താ​നാ​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്നു. സമ്മ​തം; വോൾ​ത്തെ​യർ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്റെ വേ​ഷ​മാ​ടു​ന്നു എന്നു പറയാം. കമിൽ ദെ​മു​ലെ​ങ് [3] ഉപ​ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ ഒരു താ​മ​സ​ക്കാ​ര​നാ​ണു്. ക്രി​സ്തു​വി​ന്റേ​യും മറ്റും അത്ഭു​ത​കർ​മ​ങ്ങ​ളെ നിർ​ദ്ദ​യം അധി​ക്ഷേ​പി​ച്ചു​വി​ട്ട ഷാം​പി​യോ​നെ [4] കൽ​വി​രി​ക​ളിൽ നി​ന്നാ​ണു് പൊ​ന്തി​വ​ന്ന​തു്; ഒരു ചെ​റു​കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു് അയാൾ സാ​ങ്ഴാ​ങ് ദു് ബൊ​വെ​യു​ടെ​യും സാങ് എതി​യെൻ​ദ്യു​മോ​ങ്ങി​ന്റെ​യും പൂ​മു​ഖ​ങ്ങ​ളിൽ പാ​ഞ്ഞു നട​ന്നി​രു​ന്നു; ഴനൂ​റി​യു​വി​ന്റെ കു​പ്പി​ക്ക് ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​വാൻ അവർ അതി​പ​രി​ച​യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സാംങ് ഗെ​നെ​വി​യെ​വു് പള്ളി​യിൽ ചെ​ന്നു പറയും. പാ​രി​സ്സി​ലെ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ മാ​ന്യ​നും നി​ന്ദാ​സ്തു​തി​ക്കാ​ര​നും അധി​ക​പ്ര​സം​ഗി​യു​മാ​ണു്. അവ​ന്റെ പല്ലു​കൾ വികൃതിപ്പല്ലുകളാണ്-​എന്തുകൊണ്ടെന്നാൽ, അവ​ന്റെ ഭക്ഷ​ണം മോ​ശ​വും വയറു തക​രാ​റി​ലു​മ​ത്രേ; അവ​ന്റെ കണ്ണു​കൾ സുഭഗങ്ങളാണ്-​എന്തുകൊണ്ടെന്നാൽ, അവ​ന്നു ഫലിതം കൂടും.

സർ​വ്വേ​ശ്വ​രൻ​ത​ന്നെ മുൻ​പി​ലു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും, അവൻ സ്വർ​ഗ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള കോ​ണി​പ്പ​ടി​കൾ ഒറ്റ​ക്കാ​ലി​ന്മേൽ കൊ​ക്കി​ച്ചാ​ടി​ക്ക​യ​റും. അവൻ കയ്യാം​ക​ളി​യിൽ സമർ​ഥ​നാ​ണു്. എല്ലാ വി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളും അവ​ന്നാ​വാം. അവൻ ഓവു​ചാ​ലിൽ കളി​ക്കും; ചു​ണ​യോ​ടു​കൂ​ടി നി​വർ​ന്നു നി​ല്ക്കും; വെ​ടി​യു​ണ്ട​കൾ​ക്കു മുൻ​പി​ലും അവ​ന്റെ ധി​ക്കാ​രം എതിർ​ത്തു​നി​ല്ക്കും; അതേ​വ​രെ അവൻ ആഭാ​സ​നാ​യി​രു​ന്നു, അതാ അപ്പോൾ അവൻ ധീ​രോ​ദാ​ത്ത​നാ​വു​ന്നു; തീ​ബ്സ്കാ​രൻ [5] കു​ട്ടി​യെ പ്പോ​ലെ, അവൻ സിം​ഹ​ത്തി​ന്റെ മേൽ​നി​ന്നു തൊലി പി​ടി​ച്ചു വലി​ക്കു​ന്നു; പട്ടാ​ള​ച്ചെ​ണ്ട​കൊ​ട്ടു​കാ​രൻ ബാര [6] പാ​രി​സ്സി​ലെ ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​നാ​യി​രു​ന്നു; വേ​ദ​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ലെ കുതിര ‘ബോ!’ എന്നു പറ​യും​പോ​ലെ, അവൻ കൂ​ക്കി​വി​ളി​ക്കു​ന്നു: ‘മു​മ്പോ​ട്ട്!’ ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അവൻ ചെ​റു​ചെ​ക്ക​നിൽ​നി​ന്നു കട​ന്നു, ഒരു രാ​ക്ഷ​സ​നാ​യി.

ഈ ചേ​റ്റു​കു​ണ്ടി​ന്റെ കു​ട്ടി ആദർ​ശ​ത്തി​ന്റേ​യും കു​ട്ടി​യാ​ണു്. മോ​ളി​യെ​റിൽ​നി​ന്നു ബാ​ര​യി​ലോ​ളം നീ​ണ്ടു​നി​ല്ക്കു​ന്ന ചി​റ​കു​ക​ളു​ടെ ആ പര​പ്പു് ഒന്ന​ള​ന്നു നോ​ക്കുക.

എല്ലാം​കൂ​ടി ഒരു വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ടു് പറ​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, എപ്പോ​ഴും കളി​ച്ചു നട​ന്നു കഴി​യു​ന്ന ഒരു​വ​ന​ത്രേ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ. എന്തു​കൊ​ണ്ടു? അവൻ ദുഃ​ഖി​ത​നാ​ണു്.

എല്ലാം ഒന്നു​കൂ​ടി അടി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​യു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ഇന്ന​ത്തെ പാ​രി​സ്സു​കാ​രൻ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ, പണ്ടു റോ​മി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന അങ്ങാ​ടി​പ്പി​ള്ള​രെ​പ്പോ​ലെ, നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തിൽ വൃ​ദ്ധ​ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ ജര​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ജന​ക്കൂ​ട്ട​പ്പി​ഞ്ചു​കു​ട്ടി​യാ​ണു്.

തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ ജന​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​നു് ഒരു മോ​ടി​യാ​ണു് - അതോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ ഒരു രോ​ഗ​വു​മാ​ണു്; മാ​റ്റി​ക്ക​ള​യേ​ണ്ടു​ന്ന ഒരു രോഗം-​എങ്ങനെ? വെ​ളി​ച്ചം കൊ​ണ്ടു്.

വെ​ളി​ച്ചം ആരോ​ഗ്യ​ത്തെ​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു.

വെ​ളി​ച്ചം കത്തു​ന്നു.

ശ്രേ​ഷ്ഠ​ങ്ങ​ളായ എല്ലാ സാ​മു​ദാ​യി​ക​ദീ​പ്തി​ക​ളും പ്ര​കൃ​തി​ശാ​സ്ത്ര​ത്തിൽ നി​ന്നു, സാ​ഹി​ത്യ​ത്തിൽ​നി​ന്നു, കലാ​വി​ദ്യ​ക​ളിൽ​നി​ന്നു, വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തിൽ​നി​ന്നു് ഉദി​ച്ചു​വ​രു​ന്നു. മനു​ഷ്യ​രെ​യു​ണ്ടാ​ക്കുക. മനു​ഷ്യ​രെ​യു​ണ്ടാ​ക്കുക. അവർ നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ണർ​വു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു നി​ങ്ങൾ അവർ​ക്കു വെ​ളി​ച്ചം കൊ​ടു​ക്കുക. പര​മ​സ​ത്യ​ത്തി​ന്റെ അപ്ര​തി​ഹ​താ​ധി​കാ​ര​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, സാർ​വ​ജ​നീ​ന​മായ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം എന്ന ഉൽ​ക്കൃ​ഷ്ട​വി​ഷ​യം ഇന്ന​ല്ലെ​ങ്കിൽ നാളെ മനു​ഷ്യ​ബു​ദ്ധി​ക്കു മുൻ​പിൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​വും; അപ്പോൾ, ഫ്രാൻ​സു​കാ​രു​ടെ ജീ​വി​ത​സി​ദ്ധാ​ന്ത​ത്തെ അനു​സ​രി​ച്ചു രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന​വർ​ക്ക് ഇവയിൽ ഒന്നു തിരഞ്ഞെടുക്കേണ്ടിവരും-​ഫ്രാൻസിലെ കു​ട്ടി​ക​ളേ​യോ, പാ​രി​സ്സി​ലെ തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്മാ​രെ​യോ; വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലെ നാ​ള​ങ്ങ​ളേ​യോ, ഇരു​ട്ടി​ലെ പൊ​ട്ടി​ച്ചൂ​ട്ടു​ക​ളേ​യോ.

തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ പാ​രി​സ്സി​നെ​കാ​ണി​ക്കു​ന്നു, പാ​രി​സ്സു് ലോ​ക​ത്തേ​യും.

എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, പാ​രി​സ്സു് ഒരാ​കെ​ത്തു​ക​യാ​ണു്. മനു​ഷ്യ​ജാ​തി​യു​ടെ മേൽ​പ്പു​ര​ത്ത​ട്ടാ​ണു് പാ​രി​സ്സു്. ഈ കൂ​റ്റൻ നഗരം മു​ഴു​വ​നും​കൂ​ടി മരി​ച്ചു​പോയ ആചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ആചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും ഒരു ചു​രു​ക്ക​മാ​ണു്. പാ​രി​സ്സി​നെ കാ​ണു​ന്ന​വർ, ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കെ​ല്ലാം സ്വർ​ഗ​ത്തോ​ടും നക്ഷ​ത്ര​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി സർ​വ​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്റേ​യും അടി​ത്ത​ട്ടു താൻ കാ​ണു​ന്ന​താ​യി വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. പാ​രി​സ്സി​നു് ഒരു തല​സ്ഥാ​ന​മു​ണ്ടു്. ടൗൺ​ഹാൾ; ഒരു പാർ​ത്ത​നൊ [1] വു​ണ്ടു്, നോ​ത്തൃ​ദാം​പ​ള്ളി; ഒരു അവെൻ​തീൻ​കു​ന്നു​ണ്ടു്, അങ്ത്വാ​ങ് പ്ര​ദേ​ശം; ഒരു സർ​വ​ദേ​വ​മ​ണ്ഡ​പ​മു​ണ്ടു്, പങ്തി​യൊ [2] ഒരു കാ​റ്റു​ക​ളു​ടെ അമ്പ​ല​മു​ണ്ടു്, അഭി​പ്രാ​യം; ഗെ​മോ​ണി​യെ​യു​ടെ [3] സ്ഥാ​ന​ത്തു് അതു പരി​ഹാ​സ​ത്തെ​യാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. മറ്റെ​വി​ടെ​യു​ള്ള എന്തൊ​ന്നും പാ​രി​സ്സി​ലു​ണ്ടു്. ദ്യു​മെർ​സേ​യു​ടെ [4] മീൻ​പി​ടു​ത്ത​ക്കാ​രി​ക്കു യൂ​രി​പ്പി​ഡി​സ്സി​ന്റെ [5] കി​ഴ​ങ്ങു​ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​നോ​ടു പകരം പറയാം. പകി​ട​ക​ളി​ക്കാ​ര​നായ വെ​യാ​നു​സ്സു് കമ്പ​ക്കൂ​ത്താ​ട്ട​ക്കാ​ര​നായ ഫോ​റി​യോ​സോ​വിൽ വീ​ണ്ടും ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. പയി​നു​വാ​ണി​ഭ​ക്കാ​രൻ ദമ​സി​പ്പു​സ്സി​നു് അപൂർ​വ​വ​സ്തു വ്യാ​പാ​രി​ക​ളു​ടെ ഇടയിൽ സു​ഖ​മാ​യി​ക്കൂ​ടാം; അഗോ​റാ​യ്ക്കു [6] ദി​ദെ​രോ​വി​നെ തു​റു​ങ്കി​ലി​ടാൻ കഴി​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, വിൻ​സ​ന്നു [7] സോ​ക്ര​ട്ടി​സ്സി​നേ​യും പി​ടി​യി​ലൊ​തു​ക്കാൻ സാ​ധി​യ്ക്കും; കുർ​ത്തി​ലു​സു് [8] പൊ​രി​ച്ച മു​ള്ള​മ്പ​ന്നി മാം​സ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​തു​പോ​ലെ, ഗ്രി​മോ ദു് ലരെ​യി​ഞ്യേർ​പ്ര​ദേ​ശം വൃ​ത്തി​പ്പെ​ടു​ത്തി​പ്പൊ​രി​ച്ച മൂ​രി​യി​റ​ച്ചി​യും കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു; പ്ലൗ​ത്തു​സ്സി​ന്റെ കൃ​തി​ക​ളി​ലു​ള്ള വി​ഷ​മ​ച​തു​ഷ്കോ​ണ​ക്ഷേ​ത്ര​ത്തെ നാം വീ​ണ്ടും ലെ​ത്വാ​ലി​ലെ കമാ​ന​ത്തി​നു ചു​വ​ട്ടിൽ വെ​ളി​വാ​യി കാ​ണു​ന്നു; അപു​ലെ​യു​സ്സി​നാൽ എതിർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പൊ​യ്കി​ലു​സ്സി​ലെ വാൾ​തീ​നി പൊ​ങ്നെ​കു​ന്നി​ന്മേ​ലു​ള്ള ഒരു വാൾ വി​ഴു​ങ്ങി​യാ​ണു്; റോ​മി​ലെ നാലു സു​ന്ദ​ര​വി​ഡ്ഢി​കൾ - ആ അൽ​കെ​സി മാർ​കു​സു്, ഫീ​ദ്രോ​മു​സു്, ദി​യ​ബോ​ലൂ​സു്, ആർ​ഗി​രി​പു​സു് എന്നിവർ-​ലബതുവിന്റെ കു​തി​ര​വ​ണ്ടി​യിൽ​നി​ന്നു കു​ത​ല്യേ​യിൽ വന്നി​റ​ങ്ങു​ന്ന​തു കാണാം; പു​ഞ്ചി​നെ​ല്ലോ​വി​നു മുൻ​പിൽ നൊ​ദി​യൊ [9] എത്ര​ക​ണ്ടു നി​ല്ക്കു​മോ അതി​ല​ധി​ക​മൊ​ന്നും കോൺ​ഗ്രി​യോ​വി​ന്നു [10] മുൻ​പിൽ ഗെ​ലി​യു​സ് [11] നി​ന്നി​രി​ക്കി​ല്ല; നേ​ര​മ്പോ​ക്കു​കാ​ര​നായ പന്തൊ​ല​ബു​സ് [12] കഫെ ആൻ​ഗ്ലെ​യിൽ (=ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് കാ​പ്പി​ഹോ​ട്ടൽ) വെ​ച്ചു ബദ്ധ​പ്പാ​ടു​കൂ​ടിയ നൊ​മൻ​ത​നു​സ്സി​നെ [12] ഇളി​ച്ചു കാ​ട്ടു​ന്നു; ഹെർ​മോ​ഗെ​നു​സ്സാ​ക​ട്ടെ [13] ഷാം​സെ​ലി​സെ​യി​ലെ ഒരാർ​പ്പു​വി​ളി​യാ​ണു്; അയാൾ​ക്കു ചു​റ്റും ബോ​ബെ​ഷോ​വി​നെ [12] പ്പോ​ലെ ഉടു​പ്പി​ട്ട യാചകൻ ത്രാ​സ്യു​സ് [12] ധർമം വാ​ങ്ങി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്നു; തു​ലെ​രി​യിൽ​വെ​ച്ചു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പു​റം​കു​പ്പാ​യ​ക്കു​ടു​ക്കി​ന്മേൽ പി​ടി​കൂ​ടി നിർ​ത്തു​ന്ന ‘സ്വൈ​രം​കൊ​ല്ലി’ രണ്ടാ​യി​രം കൊ​ല്ല​ങ്ങൾ​ക്കു​ശേ​ഷം നി​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു തെ​സ്പ്രി​യോ​ന്റെ [12] ഈ സം​ബോ​ധ​നാ​ല​ങ്കാ​ര​ത്തെ ആവർ​ത്തി​പ്പി​ക്കു​ന്നു: ‘എന്റെ കു​പ്പാ​യ​ത്തി​ന്മേൽ ആർ പി​ടി​കൂ​ടു​ന്നു?’ സു​രേ​നി​ലെ വീ​ഞ്ഞ് ആൽ​ബി​യി​ലെ വീ​ഞ്ഞി​ന്റെ ഒര​നു​ക​ര​ണ​വി​ശേ​ഷ​മാ​ണു്; ദെ​സൊ​ഗി​യെ​റി​ലെ ചു​ക​ന്ന അതിർ​വ​ര​മ്പു​കൾ ബല​ത്രോ​വി​ലെ വലിയ വി​ള്ള​ലി​നു കി​ട​നി​ല്ക്കു​ന്നു; എസ്ക്വി​ലി​യാ​യെ [14] പ്പോ​ലെ, രാ​ത്രി​യി​ലെ മഴ​യ​ത്തു പെർ​ല​ഷെ​സ്സും അതേ പ്ര​കാ​ശ​നാ​ള​ങ്ങ​ളെ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, അഞ്ചു​കൊ​ല്ല​ത്തേ​ക്കാ​യി വാ​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ള്ള സാ​ധു​ക്ക​ളു​ടെ ശ്മ​ശാ​ന​സ്ഥ​ലം നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അടി​മ​യു​ടെ ശവ​മ​ഞ്ച​ക്ക​ടു​ന്നൽ​ക്കൂ​ടി​നു സമാ​ന​മാ​ണു്.

പാ​രി​സ്സി​ലി​ല്ലാ​ത്ത ഒന്നി​നെ തി​ര​ഞ്ഞു​നോ​ക്കുക. ത്രൊ​ഫോ​നി​യു​സ്സി​ന്റെ അരി​പ്പ​ത്തൊ​ട്ടി​യിൽ [15] മെ​സ്മ​രു​ടെ [16] തൊ​ട്ടി​ക്കു​ള്ളിൽ കാ​ണാ​ത്ത യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല; ബ്രാ​ഹ്മ​ണ​രു​ടെ അമ്പ​ലം കൊ​ന്തു് ദു് സാങ് ഴെർ​മാ​ങ്ങിൽ [17] വീ​ണ്ടും അവ​ത​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; സാ​ങ്മൊ​ദാ​റി​ലെ ശ്മ​ശാ​ന​സ്ഥ​ലം ഡമാ​സ്ക​സ്സി​ലു​ള്ള ഉമു​മി​യെ മു​ഹ​മ്മ​ദീയ പള്ളി​യെ​പ്പോ​ലെ എല്ലാ​ത്ത​രം അത്ഭു​ത​കർ​മ​ങ്ങ​ളും കാ​ണി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്.

പാ​രി​സ്സി​നു് ഒരു ഈസോ​പ്പും [18] ഒരു കനി​ദി​യ​യു [19] മു​ണ്ടു്, മാം​സെൽ ലെ​നോർ​മാൻ [20] മി​ന്ന​ലാ​ട്ട​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലു​ള്ള സ്വ​പ്ന​ക്കാ​ഴ്ച​യു​ടെ യാ​ഥാർ​ഥ്യ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി ദെൽ​ഫൊ​സ്സ് [21] പട്ട​ണം​പോ​ലെ, അതു ഭയ​പ്പെ​ടു​ന്നു; ദൊദോന [22] ഇട്ടു മു​ക്കാ​ലി​ക​ളെ തി​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അതു മേ​ശ​ക​ളേ​യും തി​രി​ക്കു​ന്നു. സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ന്മേൽ റോം സാ​മ്രാ​ജ്യം വേ​ശ്യ​യെ എടു​ത്തു​വെ​ച്ച​തു​പോ​ലെ അവിടെ അതു ദാ​സി​പ്പെ​ണ്ണി​നെ കേ​റ്റി​വെ​ക്കു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, എല്ലാം എടു​ത്തു​പ​റ​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, പതി​ന​ഞ്ചാ​മൻ ലൂയി ക്ലോ​ദി​യ​സ്സി​നെ [23] ക്കാൾ കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വ​നാ​ണെ​ങ്കിൽ, മദാം ദ്യു ബാറി മെ​സ്സ​ലി​നി​യെ [24] ക്കാൾ ഭേ​ദ​മാ​ണു്. ഇപ്പോ​ഴും നി​ല​നിൽ​ക്കു​ന്ന​തും നമ്മൾ തി​ര​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​തു​മായ ഒര​പൂർ​വ​രീ​തി​യിൽ ഗ്രീ​സ്സി​ലെ നഗ്ന​ത​യേ​യും ഹീ​ബ്രു​ക്കാ​രു​ടെ ദുർ​ന്ന​ട​പ്പി​നേ​യും ഗാ​സ്ക​ണി​യി​ലെ കടം​ക​ഥ​യേ​യും പാ​രി​സു് നഗരം കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ക്കു​ന്നു. അതു ഡയോ​ജെ​നി​സ്സി​നേ​യും യോ​ബി​നേ​യും [25] ചക്ക​പ്പ​ല​ഹാ​ര​ത്തേ​യും കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ക്കു​ു​ക​യും ‘കോ​ന്സ്തി​ത്യു​സി​യെ​നെ’ പത്ര​ത്തി​ന്റെ പഴയ കോ​പ്പി​ക​ളിൽ ഒരു പ്രേ​ത​രൂ​പ​ത്തെ കെ​ട്ടി​ച്ച​മ​യി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു, ദ്യു​ക്ലോ​വി​നെ [26] നിർ​മി​ക്കു​ന്നു.

പ്ര​ജാ​ദ്രോ​ഹി​ക്ക് ഒരി​ക്ക​ലും വയ​സ്സാ​വു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു് പ്ലു​ത്താർ​ക്ക് [27] അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഡൊ​മീ​ഷി​യ​ന്റെ [28] യെ​ന്ന​പോ​ലെ സി​ല്ല​യു​ടെ [29] കീഴിൽ റോം വശം കെ​ട്ടു ധാ​ടി​യൊ​ന്നു കു​റ​ച്ചു. വാ​രു​സു് വി​ബി​സ്ക്കൂ​സ് [30] ഉണ്ടാ​ക്കിയ ഈ ഉപ​ദേ​ശ​രൂ​പ​മായ സ്തുതിവാക്യത്തെ-​ഗ്രീസ്സുകാരോടെതിർക്കാൻ നമു​ക്കു ടൈ​ബർ​ന​ദി​യു​ണ്ടു്; വെ​ള്ളം കു​ടി​ക്കാൻ നമു​ക്കു ടൈ​ബർ​ന​ദി​യു​ണ്ടു്; ടൈ​ബർ​ന​ദി​ത​ന്നെ രാ​ജ്യ​ദ്രോ​ഹ​ത്തേ​യും ഘോഷിക്കുന്നു-​വിശ്വസിക്കാമെങ്കിൽ ടൈബർ ഒരു ലീ​ത്തി [31] യാ​യി​രു​ന്നു. പാ​രി​സ്സു് ഒരു ദിവസം പത്തു​ല​ക്ഷം കു​പ്പി​വെ​ള്ളം കു​ടി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്; എങ്കി​ലും ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു നി​ല​വി​ളി​കൂ​ട്ടു​ന്ന​തി​നും ആപൽ​സൂ​ച​ക​മായ മണി​യ​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നും അതി​ന്നു് ഇട​കി​ട്ടാ​യ്ക​യി​ല്ല.

അതൊ​ഴി​ച്ചാൽ, പാ​രി​സ്സു് സൗ​മ്യ​മാ​ണു്, എന്തി​നേ​യും പാ​രി​സ്സു് അന്ത​സ്സിൽ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു; അതിനു തന്റെ കാ​മ​ദേ​വത ഇന്ന​ത​ര​ത്തി​ലാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു സി​ദ്ധാ​ന്ത​മി​ല്ല; അതി​ന്റെ സു​ഭ​ഗ​പൃ​ഷ്ടത കാ​ട​ന്റേ​താ​ണു്; അതു ചി​രി​ക്കു​വാൻ വേ​ണ്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണെ​ന്നേ ഉള്ളു-​അതു സർ​വ​വും ക്ഷ​മി​ക്കു​ന്നു; വൈ​രൂ​പ്യം അതിനെ ആഹ്ലാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്നു, വഷ​ള​ത്തം അതിനെ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​പ്പി​ക്കു​ന്നു, ദുഃ​സ്വ​ഭാ​വം അതിനെ രസി​പ്പി​ക്കു​ന്നു; കമ്പ​ക്കാ​ര​നാ​വുക, നി​ങ്ങൾ​ക്കു കമ്പ​ക്കാ​ര​നാ​യി കഴി​യാം; ആ മഹ​ത്തായ നി​കൃ​ഷ്ട​ശീ​ലം, കള്ള​ത്ത​രം​പോ​ലും, അതിനെ വെ​റു​പ്പി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; ബാ​സി​ലി​നു [32] മുൻ​പിൽ മൂ​ക്കു​പി​ടി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാൻ മാ​ത്രം അതിനു സാ​ഹി​ത്യ​കു​ശ​ല​ത​യു​ണ്ടു്; എന്ന​ല്ല, പ്രി​യാ​പ​സ്സി​ന്റെ ‘ചുമ’കൊ​ണ്ടു് ഫോ​റ​സു് എത്ര കണ്ടു് പി​ന്നോ​ക്കം തെ​റി​ച്ചു​വോ അതി​ലൊ​ട്ടു​മ​ധി​കം തർ​ത്തു​ഫി​ന്റെ പ്രാർ​ഥ​ന​കൊ​ണ്ടു് അതു നാ​ണം​കെ​ടു​ക​യി​ല്ല. പാ​രി​സ്സി​ന്റെ മു​ഖാ​കൃ​തി​യിൽ പ്ര​പ​ഞ്ച​മു​ഖ​ത്തി​ന്റെ ഒരം​ശ​വും കാ​ണാ​തെ കണ്ടി​ല്ല. മബൈൽ കളി ഒരി​ക്ക​ലും ജനി​ക്യു​ല​ത്തി​ലെ ‘പാ​ട്ടും കളിയു’മല്ല-​പക്ഷേ, വ്യ​ഭി​ചാ​ര​ത്തി​നു ഏർ​പ്പാ​ടു​ചെ​യ്തു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന സ്റ്റാ​ഫിയ ലോ​ക​പ​രി​ച​യ​മി​ല്ലാ​ത്ത പ്ലാ​നീ​സി​യ​ത്തെ പി​ടി​കൂ​ടാൻ​വേ​ണ്ടി പതി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ, ഇവി​ട​ത്തെ പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളു​ടെ ഉടു​പ്പു​വി​ല്പ​ന​ക്കാ​രി തേ​വ​ടി​ശ്ശി​പ്പെ​ണ്ണി​നെ തന്റെ നോ​ട്ട​ങ്ങൾ​കൊ​ണ്ടു് ആകെ വി​ഴു​ങ്ങി​ക്ക​ള​യാ​റു​ണ്ടു്. ബരിയർ ദ്യു​കൊം​ബെ എന്ന പ്ര​ദേ​ശം ഒരി​ക്ക​ലും കൊ​ല്ലൊ​സിയ [33] മല്ല-​പക്ഷേ, സീസർ ചക്ര​വർ​ത്തി നോ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ എന്നു തോ​ന്നു​മാ​റു് അവി​ടെ​യു​ള്ള ആളു​കൾ​ക്ക് അത്ര​യും കൊ​ടും​ക്രൂ​രത കാ​ണു​ന്നു. സി​റി​യ​യി​ലെ ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​ക്കാ​രി​ക്കു മദർ​സ​ഗ്വേ​ക്കാൾ അന്തസ്സുണ്ട്-​പക്ഷേ, വെർ​ജിൽ റോ​മി​ലെ വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​ക​ളിൽ തെ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, ബൽ​സാ​ക് [34] ഷാർലെ [35] എന്നി​വർ പാ​രി​സ്സി​ലെ ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​ക​ളി​ലെ കു​ടി​സ്ഥ​ല​ത്തു് കൂ​ട്ടം​കൂ​ടി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. പാ​രി​സു് ലോകം ഭരി​ക്കു​ന്നു. അപൂർ​വ​ബു​ദ്ധി​മാ​ന്മാർ അവി​ടെ​നി​ന്നു് ഉദി​ച്ചു​വ​രു​ന്നു. ഇടി​യും മി​ന്ന​ലു​മാ​കു​ന്ന പന്ത്ര​ണ്ടു ചക്ര​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ തന്റെ രഥ​ത്തിൽ അദോനെ [36] എഴു​ന്ന​ള്ളു​ന്നു; സി​ലെ​നു​സ് [37] തന്റെ കഴു​ത​മേൽ കയറി അങ്ങോ​ട്ടു വരു​ന്നു. സി​ലെ​നു​സ്സി​നു​പ​ക​രം റാം​പൊന [38] എന്നു വാ​യി​ക്കുക.

പാ​രി​സ്സു് പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തി​ന്റെ പര്യാ​യ​മാ​ണു്; പാ​രി​സ്സു് അതെൻസാണ്-​സിബരിസ്സു്, [39] യെ​രു​സ​ലം, [40] പന്തിൻ [41] എല്ലാ പരി​ഷ്കാ​ര​ങ്ങ​ളും സം​ക്ഷി​പ്ത​രൂ​പ​ത്തിൽ അവി​ടെ​യു​ണ്ടു്; എല്ലാ കാ​ട​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളും, പാ​രി​സ്സു് തനി​യ്ക്കൊ​രു തൂ​ക്കു​മ​രം ഇല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ വല്ലാ​തെ കു​ണ്ഠി​ത​പ്പെ​ട്ടേ​യ്ക്കും.

പ്ലാ​സു് ദു് ഗ്രേ​വു് തെ​രു​വി​ന്റെ ഒരു കഷ്ണം ഒരു നല്ല കാ​ര്യ​മാ​ണു്. ഈ ഒരു രസം പി​ടി​പ്പി​ക്ക​ലി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, ആ ശാ​ശ്വ​തോ​ത്സ​വം എന്തി​നു കൊ​ള്ളാം? നമ്മു​ടെ രാ​ജ്യ​നി​യ​മ​ങ്ങൾ ബു​ദ്ധി​പൂർ​വം ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ട്ട​വ​യാ​ണു്; ഈ കത്തി​യ​ല​ക് നോൽ​മ്പിൻ തലേ​ന്നാൾ ചോ​ര​യൊ​ഴു​കു​ന്ന​തി​നു നാം അവ​യോ​ടു നന്ദി പറയുക.

പാ​രി​സ്സി​നു അതി​രി​ല്ല. കീ​ഴ​ട​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​രെ ചി​ല​പ്പോൾ പു​ച്ഛി​ക്കു​ന്ന​തായ ആ ഒരാ​ധി​പ​ത്യം ഒരു നഗ​ര​ത്തി​നു​മി​ല്ല. ‘അല്ല​യോ അതെൻ​സ്കാ​രേ, നി​ങ്ങ​ളെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി,’ അലെ​ക്സാൻ​ഡർ പറ​യു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. പാ​രി​സു് നി​യ​മ​ത്തേ​ക്കാൾ വലു​തായ ഒന്നിനെയുണ്ടാക്കുന്നു-​അതു പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തെ​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു; പാ​രി​സ്സു് പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തെ​ക്കാൾ വലു​തായ ഒന്നി​നെ ക്രമപ്പെടുത്തുന്ന-​അതു ദി​ന​സ​രി​യെ ക്ര​മ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. വേ​ണ​മെ​ന്നു തോ​ന്നി​യാൽ, പാ​രി​സ്സു് വി​ഡ്ഢി​ത്തം പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചേ​യ്ക്കാം; ഈ ധാ​രാ​ളി​ത്തം അതു ചി​ല​പ്പോൾ കാ​ണി​ക്കാ​റു​ണ്ടു്; എന്നാൽ ലോകം മു​ഴു​വ​നും അതി​ന്റെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​ക്കൂ​ടി, വി​ഡ്ഢി​ത്തം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്ക​യാ​യി; ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പാ​രി​സ്സു് ഞെ​ട്ടി​യു​ണ​രും; കണ്ണും തു​ട​ച്ചു പറയും. ‘ഞാ​നെ​ന്തു വി​ഡ്ഢി​യാ​ണ്!’ അതു മനു​ഷ്യ​ജാ​തി​യു​ടെ മു​ഖ​ത്തു നോ​ക്കി പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ക്കും. ഇങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ഒരു നഗരം എന്തൊ​ര​ത്ഭു​ത​വ​സ്തു! ഈ ഗാം​ഭീ​ര്യ​വും ഈ പരി​ഹാ​സ​മ​ട്ടും യോ​ജി​പ്പു​ള്ള രണ്ട​യൽ​പ​ക്ക​ക്കാ​രാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തും, ഈ വി​ക​ട​ക​വി​ത​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടൊ​ന്നും ആ രാ​ജ​കീ​യ​പ്രാ​ഭ​വ​ത്തി​നു തക​രാ​റി​ല്ലാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തും, ധർ​മ​രാ​ജ​സ​ന്നി​ധി​യി​ലെ വി​ധി​പ​റ​യൽ​കാ​ല​ത്തു​ള്ള കാ​ഹ​ളം​വി​ളി​യെ ഇന്നും, വെറും ഓട​ക്കു​ഴൽ നാ​ദ​ത്തെ നാ​ളെ​യും, ഒറ്റ വാ​യ​ത​ന്നെ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കുക എന്നു​ള്ള​തും വി​സ്മ​യ​ജ​ന​കം​ത​ന്നെ! പാ​രി​സ്സി​നു് അന്ത​സ്സു​കൂ​ടിയ ഒരു വി​നോ​ദ​ശീ​ല​മു​ണ്ടു്. അതി​ന്റെ ആഹ്ലാ​ദം മേ​ഘ​ഗർ​ജ്ജ​ന​ത്തി​ന്റേ​താ​ണു്; അതി​ന്റെ പൊ​റാ​ട്ടു​ക​ളി ചെ​ങ്കോൽ ധരി​ക്കു​ന്നു.

അതി​ന്റെ കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റു ചി​ല​പ്പോൾ ഒരു മുഖം കറ​ക്ക​ലിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു. അതി​ന്റെ വെ​ടി​പൊ​ട്ട​ലു​കൾ, അതി​ന്റെ വി​ശേ​ഷ​ദി​വ​സ​ങ്ങൾ, അതി​ന്റെ പ്ര​ധാന കൃ​തി​കൾ, അതി​ന്റെ അത്ഭു​ത​കർ​മ​ങ്ങൾ, അതി​ന്റെ മഹാ​കാ​വ്യ​ങ്ങൾ, ബ്ര​ഹ്മാ​ണ്ഡ​ത്തി​ന്റെ അതിർ​ക്കി​ട​ങ്ങു​കൾ​വ​രെ തള്ളി​യ​ല​യ്ക്കു​ന്നു; അതു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ അതി​ന്റെ പൊ​ട്ട​ക്ക​ഥ​ക​ളും. ഭൂ​മി​യി​ലെ​ങ്ങും ചളി തെ​റി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒര​ഗ്നി​പർ​വ​ത​മു​ഖ​മാ​ണു് അതി​ന്റെ ചിരി. അതി​ന്റെ നേ​രം​പോ​ക്കു​കൾ തീ​പ്പൊ​രി​ക​ളാ​ണു്. അതു തന്റെ ആദർ​ശ​ത്തെ എന്ന​പോ​ലെ ഹാ​സ്യ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളേ​യും ആളു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു; മാ​നു​ഷ​പ​രി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ അത്യു​ന്ന​ത​ങ്ങ​ളായ സ്മാ​ര​ക​സ്തം​ഭ​ങ്ങൾ പാ​രി​സ്സി​ന്റെ കപ​ട​നാ​ട്യ​ങ്ങ​ളെ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും തങ്ങ​ളു​ടെ ശാ​ശ്വ​ത​ത്വ​ത്തെ അതി​ന്റെ വി​കൃ​തി​ത്തം കൂടിയ തു​ള്ളി​ക്ക​ളി​കൾ​ക്കു കടം കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. അതു വി​ശി​ഷ്ട​മാ​ണു്; മഹ​ത്ത​ര​മായ അതി​ന്റെ ഒരു ജൂ​ലാ​യി 14-ാം നു് ഭൂ​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തെ മു​ഴു​വ​നും സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​ന്നു. വല​പ്പ​ന്തു​ക​ളി​യി​ലെ പ്ര​തി​ജ്ഞ​യെ​ടു​ക്കു​വാൻ അതു സകല രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളെ​യും നിർ​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്നു; പര​സ്സ​ഹ​സ്ര​വർ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി​ട്ടു​ള്ള കു​ടി​യാ​യ്മ​യെ അതി​ന്റെ ഒരാ​ഗ​സ്തു് നാ​ലാം​തി​യ്യ​തി [1] മൂ​ന്നു​മ​ണി​ക്കൂ​റി​ട​കൊ​ണ്ടു തകർ​ത്തു​ക​ള​യു​ന്നു; ഏകീ​കൃ​ത​മായ ഇച്ഛാ​ശ​ക്തി​യു​ടെ മാം​സ​പേ​ശി​യെ അതു തന്റെ ന്യാ​യ​സി​ദ്ധാ​ന്തം​കൊ​ണ്ടു നിർ​മി​ക്കു​ന്നു; ഉൽ​കൃ​ഷ്ട​ത​യു​ടെ എല്ലാ​ത്ത​രം ആകൃ​തി​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളി​ലും അത​വ​ത​രി​ക്കു​ന്നു; വാ​ഷി​ങ്ടൻ, [2] കൊ​ഷ്യ​സ്കോ [3] ബൊ​ലി​വർ, [4] ബൊ​സ്സാ​രി​സു്, [5] ബെം, [6] മാനിൻ, [7] ലോ​പ്പ​സു്, [8] ജോൺ​ബ്രൗൺ, [9] ഗരി​ബാൽ​ദി എന്നി​വ​രെ​യെ​ല്ലാം അതു തന്റെ അറി​വു​കൊ​ണ്ടു നി​റ​ച്ചു. ഭാവി തെ​ളി​യാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന എല്ലാ​യി​ട​ത്തും അതുണ്ട്-​ബോസ്റ്റണിൽ 1779-ലും [10] യോനിൽ 1820-ലും [11] പെ​സ്തിൽ 1848-ലും [12] പാ​ലെർ​മോ​വിൽ 1860-ലും [13] ഹാർ​പെ​സു് ഫെ​റി​യി​ലെ [14] ഓടി​ക്കു ചു​റ്റും ഒത്തു​കൂ​ടിയ അമേ​രി​ക്കൻ അടി​മ​വ്യാ​പാര നാ​ശ​ക​ന്മാർ​ക്കു ചെ​കി​ട്ടി​ലും, ഇരു​ട്ട​ത്തു യോഗം കൂടിയ ആൻ​കോ​ണ​യി​ലെ [15] സ്വ​രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹി​ക​ളു​ടെ ചെ​കി​ട്ടി​ലും അതു തന്റെ ശക്തി​മ​ത്തായ മോ​ലൊ​പ്പി​നെ മന്ത്രിച്ചു-​സ്വാതന്ത്ര്യം; കാ​ന​റി​സ്സി​നെ [16] അതു സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു; ഭൂ​മി​യി​ലെ എല്ലാ മഹാ​ന്മാ​രേ​യും അതാ​ണു് ജ്വ​ലി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു്; അതി​ന്റെ ഉച്ഛ ്വാ​സ​ത്താൽ തള്ളി​യ​യ​യ്ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നേ​ട​ത്തേ​ക്കു പോ​കു​മ്പോ​ഴാ​ണു് മി​സ്സ​ലോൺ​ഗി​യിൽ [17] വെ​ച്ചു ബയറൻ മൃ​ത​നാ​യ​തും ബാർ​സെ​ലോ​ണ​യിൽ​വെ​ച്ചു മസെബ് [6] മരി​ച്ച​തും; മി​റ​ബോ​വി​ന്റെ [18] കാൽ​ച്ചു​വ​ട്ടി​ലെ പ്ര​സം​ഗ​പീ​ഠ​വും, റൊ​ബെ​പി​യ​രു​ടെ കാൽ​ച്ചു​വ​ട്ടി​ലെ അഗ്നി​പർ​വ​ത​പ്പി​ളർ​പ്പും, അതാ​ണു്; അതി​ന്റെ പു​സ്ത​ക​ങ്ങൾ, അതി​ന്റെ നാ​ട​ക​ശാല, അതി​ന്റെ സു​കു​മാ​ര​ക​ല​കൾ, അതി​ന്റെ പ്ര​കൃ​തി​ശാ​സ്ത്രം, അതി​ന്റെ സാ​ഹി​ത്യം, അതി​ന്റെ തത്ത്വശാസ്ത്രം-​ഇവയൊക്കെ മനു​ഷ്യ​ജാ​തി​യു​ടെ സം​ക്ഷി​പ്ത​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളാ​ണു്; അതിനു പാ​സ്ക​ലു​ണ്ടു് [19] രെ​ഞ്യെ [20] യു​ണ്ടു്, കോർ​ണീ​ലി​യു​ണ്ടു്, ദെ​ക്കാർ​ത്തെ​യു​ണ്ടു്, രു​സ്സൊ​വു​ണ്ടു്. അതി​നു് ഏതു നി​മി​ഷ​ത്തേ​ക്കു​മാ​യി വോൾ​ത്തെ​യ​റും എല്ലാ നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളി​ലേ​ക്കു​മാ​യി മൊ​ളി​യെ​റു​മു​ണ്ടു്; അതു തന്റെ ഭാഷയെ പ്ര​പ​ഞ്ച​മു​ഖ​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു സം​സാ​രി​പ്പി​ക്കു​ക​യും, ആ ഭാ​ഷ​യെ​യാ​വ​ട്ടെ പ്ര​ണ​വ​മാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. അതു സർ​വ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലും അഭി​വൃ​ദ്ധി​യെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള വി​ചാ​രം ജനി​പ്പി​ക്കു​ന്നു; അതു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സി​ദ്ധ​മ​ന്ത്ര​ങ്ങൾ പു​രു​ഷാ​ന്ത​ര​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള വി​ശ്വ​സ്ത​സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളാ​ണു്; 1789 മു​ത​ല്ക്ക് എല്ലാ രാ​ജ്യ​ത്തി​ലേ​യും മഹാ​ന്മാർ അതി​ന്റെ തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​ക​ളു​ടേ​യും അതി​ന്റെ മഹാ​ക​വി​ക​ളു​ടേ​യും ആത്മാ​വു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് ഉണ്ടാ​കു​ന്ന​തു്; ഇതു തെ​ണ്ടി​ന​ട​പ്പി​നെ തട​യു​ന്നി​ല്ല; എന്ന​ല്ല, പാ​രി​സ്സെ​ന്നു പറ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ മഹ​ത്തായ അതി​ബു​ദ്ധി സ്വ​ന്തം പ്ര​കാ​ശം​കൊ​ണ്ടു് ലോ​ക​ത്തെ മു​ഴു​വ​നും രൂ​പാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു തെ​സി​യു​സ്സി​ന്റെ [21] അമ്പ​ല​ച്ചു​മ​രി​ന്മേൽ ബൂ​ഴി​ഞെ​യു​ടെ [6] മു​ക്കു കരി​ക്ക​ട്ട​കൊ​ണ്ടു വര​യ്ക്കു​ക​യും ‘പി​റ​മി​ഡ്ഡി​മേൽ ക്രെ​ദെ​വിൽ കള്ളൻ എന്നു കു​റി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

പാ​രി​സ്സു് എപ്പോ​ഴും പല്ലു കാ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണു്; ഇളി​ച്ചു​കാ​ട്ടു​ക​യ​ല്ലാ​ത്ത​പ്പോൾ അതു ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്.

ഇതാ​ണു് പാ​രി​സ്സു്. അതി​ന്റെ മേ​ല്പു​ര​ക​ളിൽ​നി​ന്നു​ള്ള പുക ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളെ രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ​ക്ക​ങ്ങ​നെ​യാ​ണി​ഷ്ട​മെ​ങ്കിൽ, കല്ലും ചളി​യു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു കു​ന്നു്; പക്ഷേ, എല്ലാ​റ്റി​നും മു​ക​ളിൽ, ധർ​മാ​ധർ​മ​വി​വേ​ക​മു​ള്ള ഒരു സ്വ​ന്തം. അതു മഹ​ത്തി​ലും അധികമാണ്-​അപരിമേയം. എന്തു​കൊ​ണ്ടു്? അതു​ശി​രു​ള്ള​താ​ണു്.

ഉശിർ കാ​ണി​ക്കുക; അഭി​വൃ​ദ്ധി​ക്കു​ള്ള മൂ​ല്യം അതാ​ണു്.

എല്ലാ ഉൽ​ക്കൃ​ഷ്ട​വി​ജ​യ​ങ്ങ​ളും ഏതാ​ണ്ടു് ഉശി​രി​നു​ള്ള സമ്മാ​ന​ങ്ങ​ളാ​ണു്. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​മു​ണ്ടാ​ക​ണ​മെ​ങ്കിൽ, മൊ​ങ്തെ​സ്ക്യു [22] അതു മുൻ​കൂ​ട്ടി കണ്ട​തു​കൊ​ണ്ടും, ദിദരോ അതു പ്ര​സം​ഗി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടും, ബൊ​മാർ​ഷെ [23] അതു വി​ളി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ടും, കൊ​ങ്ദൊർ​സെ [24] അതു കണ​ക്കു​കൂ​ട്ടി​യ​തു​കൊ​ണ്ടും, അരുവെ [6] അതു തയ്യാ​റാ​ക്കി​യ​തു​കൊ​ണ്ടും രു​സ്സൊ അതു മുൻ​കൂ​ട്ടി കണ്ട​തു​കൊ​ണ്ടു​മാ​യി​ല്ല; ദാ​ന്തോ ഉശി​രോ​ടു​കൂ​ടി അതി​ന്നി​റ​ങ്ങു​ക​ത​ന്നെ വേണം.

ധൃ​ഷ്ടത! എന്ന നി​ല​വി​ളി ‘വെ​ളി​ച്ച​മു​ണ്ടാ​ക​ട്ടെ’ എന്ന ഈശ്വ​ര​ക​ല്പ​ന​യാ​ണു്. മനു​ഷ്യ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ മു​ന്നോ​ട്ടു​ള്ള ഗതി​ക്ക് അഭി​മാ​ന​ജ​ന​ക​ങ്ങ​ളായ ധൈ​ര്യ​പാ​ഠ​ങ്ങൾ എന്നെ​ന്നും മു​കൾ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​വ​ശ്യ​മാ​ണു് ഉശി​രോ​ടു​കൂ​ടിയ പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ ചരി​ത്ര​ത്തെ അമ്പ​ര​പ്പി​ക്കു​ന്നു; മനു​ഷ്യ​ന്റെ ജ്ഞാ​ന​ല​ബ്ധി​ക്കു​ള്ള മഹാ​പ​ഥ​ങ്ങ​ളിൽ അതൊ​ന്നാ​ണു്. ഉദി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന സമ​യ​ത്തു പ്ര​ഭാ​തം ഉശിർ കാ​ണി​ക്കു​ന്നു. ശ്ര​മി​ക്കുക, മാ​റി​ടുക, ശഠി​ക്കുക, കൊ​ണ്ടു​പി​ടി​ക്കുക, ആത്മാ​വി​നെ വി​ശ്വ​സി​ക്കുക, വി​ധി​യു​മാ​യി ഗു​സ്തി​പി​ടി​ക്കുക, നമു​ക്കു​ണ്ടാ​യി​ക്കാ​ണു​ന്ന ഭയ​ക്കു​റ​വു​കൊ​ണ്ടു കഷ്ട​പ്പാ​ടി​നെ സം​ഭ്ര​മി​പ്പി​ക്കുക, നീ​തി​വി​രു​ദ്ധ​മായ അധി​കാര ശക്തി​യോ​ടു മാ​റി​ടുക, ലഹ​രി​പി​ടി​ച്ച വി​ജ​യ​ത്തെ വീ​ണ്ടും അധി​ക്ഷേ​പി​ക്കുക, നി​ല​വി​ടാ​തി​രി​ക്കുക, ചുവടു മാറാതിരിക്കുക-​ജനസമുദായങ്ങൾക്കത്യാവശ്യമായ സാ​ധ​ന​പാ​ഠം ഇതാ​ണു്; ഇതാ​ണു് അവയിൽ വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി കട​ത്തു​ന്ന പ്ര​കാ​ശ​നാ​ളം. ഇതേ അപ്ര​തി​ഹ​ത​മായ മി​ന്ന​ല്പി​ണ​രാ​ണു് പ്രൊ​മൊ​ത്തി​യു​സ്സി​ന്റെ ചൂ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു കം​ബ്രോ​ന്നി​ന്റെ പു​ക​യി​ല​ക്കു​ഴ​ലി​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു​ക​ട​ക്കു​ന്ന​തു്.

പാ​രി​സ്സി​ലെ പൊ​തു​ജ​ന​ക്കൂ​ട്ട​മാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഒരു മു​തിർ​ന്നാ​ളാ​യാൽ​ക്കൂ​ടി, എപ്പോ​ഴും അതൊരു തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി​യാ​ണു്; കു​ട്ടി​യെ കു​റി​ച്ചു കാ​ണി​ക്കുക എന്ന​തു നഗ​ര​ത്തെ കു​റി​ച്ചു കാ​ണി​ക്കു​ക​യാ​ണു്; അതു​കൊ​ണ്ട​ത്രേ ഈ വെറും കു​രു​കി​ല്പ​ക്ഷി​യിൽ ഞങ്ങൾ കഴു​കി​നെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ച​തു്. എല്ലാ​റ്റി​ലും​വെ​ച്ച് ഉപ​ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണു് പാ​രി​സ്സു​കാ​രൻ അധി​ക​മാ​യി വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ന്ന​തെ​ന്നു ഞങ്ങൾ തീർ​ത്തു പറ​യു​ന്നു; അവി​ടെ​യാ​ണു് ആ പരി​ശു​ദ്ധ​ര​ക്തം; അവി​ടെ​യാ​ണു് ആ ശരി​ക്കു​ള്ള മുഖം; അവിടെ വെ​ച്ചാ​ണു് ആ പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ അധ്വാ​നി​ക്കു​ക​യും കഷ്ട​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നത്-​അധ്വാനിക്കലും കഷ്ട​പ്പെ​ട​ലും മനു​ഷ്യ​ന്റെ രണ്ടു മു​ഖ​ങ്ങ​ളാ​ണു്. അജ്ഞാ​ത​ങ്ങ​ളായ അനവധി സത്വ​ങ്ങൾ അവിടെ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്നു; ലരി​പെ​യി​ലെ പടി​കാ​വ​ല്ക്കാ​രൻ മുതൽ മൊ​ങ്ഫൊ​സൊ​വി​ലെ കളി​ക്കോ​പ്പു പണി​ക്കാ​രൻ​വ​രെ​യു​ള്ള എല്ലാ അപൂർ​വ​സ​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളും അവ​യ്ക്കി​ട​യിൽ കൂ​ട്ടം​കൂ​ടു​ന്നു. തീ​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന ഇഷ്ടക, സിസറോ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​യു​ന്നു; ലഹ​ള​ക്കൂ​ട്ടം, ബർ​ക്ക് ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ചു തു​ടർ​ന്നു പറ​യു​ന്നു; ആൾ​ക്കൂ​ട്ടം, പു​രു​ഷാ​രം, പൊ​തു​ജ​ന​സം​ഘം ഇതൊ​ക്കെ വാ​ക്കു​ക​ളാ​ണു്; ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. എന്നാൽ അങ്ങ​നെ​യാ​വ​ട്ടെ, അതു​കൊ​ണ്ടെ​ന്താ​ണു്? അവർ വെ​റും​കാ​ലൊ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണു് നട​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ, എനി​യ്ക്കെ​ന്ത്! അവർ​ക്ക് അക്ഷ​ര​മ​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; അത്ര​യും ചീത്ത. അതു​കൊ​ണ്ടു നി​ങ്ങൾ അവരെ ഉപേ​ക്ഷി​ക്കു​മോ? അവ​രു​ടെ കഷ്ട​പ്പാ​ടി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു നി​ങ്ങൾ ഒരു ശാ​പ​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​മോ? ഈ പൊ​തു​ജ​ന​സം​ഘ​ത്തി​നു​ള്ളി​ലേ​ക്കു വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​നു പ്ര​വേ​ശി​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ലേ? നമു​ക്ക് ഈ ഒരു നി​ല​വി​ളി​ത​ന്നെ ആവർ​ത്തി​ക്കുക; വെ​ളി​ച്ചം! നമു​ക്കു പി​ന്നെ​യും പി​ന്നെ​യും അതു​ത​ന്നെ ഊന്നി​പ്പ​റ​യുക! വെ​ളി​ച്ചം! വെ​ളി​ച്ചം! ഈ അസ്വ​ച്ഛ​ത​കൾ സ്വ​ച്ഛ​ങ്ങ​ളാ​യി​ത്തീ​രി​ല്ലെ​ന്നു് ആർ​ക്ക​റി​യാം? ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ രൂ​പ​മാ​റ്റ​ങ്ങ​ള​ല്ല​യോ? വരു​വിൻ, ഹേ തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​ക​ളെ, പഠി​പ്പി​ക്കു​വിൻ, അറി​വു​ണ്ടാ​ക്കു​വിൻ, പ്ര​കാ​ശി​പ്പി​ക്കു​വിൻ, ഉറ​ക്കെ ആലോ​ചി​ക്കു​വിൻ, ഉറ​ക്കെ സം​സാ​രി​ക്കു​വിൻ, മഹ​ത്തായ സൂ​ര്യ​നി​ലേ​ക്ക് ആഹ്ലാ​ദ​പൂർ​വം പാ​ഞ്ഞു​ചെ​ല്ലു​വിൻ, പൊ​തു​സ്ഥ​ല​വു​മാ​യി സഹോ​ദ​ര​ത്വം കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​വിൻ, നല്ല വർ​ത്ത​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യു​വിൻ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ അക്ഷ​ര​മാ​ല​ക​ളെ കയ്യ​ഴ​ച്ചു വി​ത​റി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​വിൻ, അധി​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ ഘോ​ഷി​ക്കു​വിൻ, രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ഗാ​ന​ങ്ങ​ളെ പാ​ടു​വിൻ, ഉത്സാ​ഹ​ബീ​ജ​ങ്ങ​ളെ പര​ക്കെ​പ്പാ​കു​വിൻ, ഓക്കു​മ​ര​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു പച്ച​ച്ചി​ല്ല​ക​ളെ പറി​ച്ചി​ടു​വിൻ, സങ്ക​ല്പ​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ഒരു കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റു​ണ്ടാ​ക്കു​വിൻ! ഈ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തെ വി​ശി​ഷ്ട​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കാം. ചില സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ മി​ന്നി​ത്തി​ള​ങ്ങു​ക​യും കത്തി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​ക​യും തു​ള്ളി​യി​ള​കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ആ ധർ​മ​നി​ഷ്ഠ​ക​ളു​ടേ​യും മനോ​ഗു​ണ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും മഹ​ത്ത​ര​മായ അഗ്നി​പ്ര​ള​യ​ത്തെ എങ്ങ​നെ​യാ​ണു​പ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തേ​ണ്ട​തെ​ന്നു നമു​ക്കു പഠി​ക്കുക. ഈ നഗ്ന​ങ്ങ​ളായ കാ​ല​ടി​ക​ളെ, ഈ നഗ്ന​ങ്ങ​ളായ കൈകളെ, ഈ കീ​റ​ത്തു​ണി​ക​ളെ, ഈ അജ്ഞ​ത​ക​ളെ, ഈ നി​കൃ​ഷ്ട​ത​ക​ളെ, ഈ അന്ധ​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ, ഒരു സമയം ആദർ​ശ​സി​ദ്ധി​ക്കു​പ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്താം. ഈ പൊ​തു​ജ​ന​സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ അപ്പു​റ​ത്തേ​ക്കു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കുക; നി​ങ്ങൾ സത്യ​ത്തെ കണ്ടെ​ത്തും. നി​ങ്ങൾ കാൽ​കൊ​ണ്ടു ചവി​ട്ടി​പ്പോ​കു​ന്ന ആ നി​സ്സാ​ര​മ​ണ​ലി​നെ തീ​ക്കു​ണ്ഡ​ത്തി​ലേ​ക്കു മറി​ക്കുക; അത​വി​ടെ​ക്കി​ട​ന്നു് ദ്ര​വി​ച്ചു തി​ള​ച്ചു​മ​റി​യ​ട്ടെ; അതൊരു വി​ശി​ഷ്ട​മായ സൂ​ര്യ​കാ​ന്ത​ക്ക​ല്ലാ​വും; ഗലീ​ലി​യോ​വും ന്യൂ​ട്ട​നും നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കു​ന്നു എന്ന​തു്, അതി​നോ​ടു​ള്ള നന്ദി പറ​യ​ലാ​ണു്.

ഈ കഥ​യു​ടെ രണ്ടാം​ഭാ​ഗ​ത്തു പറഞ്ഞ സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞ് എട്ടോ ഒമ്പ​തോ കൊ​ല്ല​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ബുൽ​വാർ ദ്യു തെം​പ്ലി​ലും ഷാ​തൊ​ദൊ എന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തും വെ​ച്ച് ആളുകൾ പതി​നൊ​ന്നോ പന്ത്ര​ണ്ടോ വയ​സ്സു​ള്ള ഒരാൺ​കു​ട്ടി​യെ കണ്ടെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു; അവ​ന്റെ പ്രാ​യ​ത്തി​നു ചേർ​ന്ന ചിരി ചു​ണ്ട​ത്തു​ള്ള​തോ​ടു​കൂ​ടി, തി​ക​ച്ചും ഇരു​ണ്ട​തും ശൂ​ന്യ​വു​മായ ഒരു ഹൃദയം അവ​നി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, ഇതിനു മുൻപേ കു​റി​ച്ചു കാ​ണി​ച്ച തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്ക​ന്റെ മാ​തൃ​ക​യെ ആ കു​ട്ടി ഒരു​വി​ധം ശരി​യാ​യി അനു​ഭ​വ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ത്ത​ന്നേ​നേ. ഈ കു​ട്ടി പ്രാ​യം​ചെ​ന്നാ​ളു​ടെ ഒരു ജോടി കാലുറകൊണ്ടും-​പക്ഷേ, അത​വ​ന്നു തന്റെ അച്ഛ​ന്റെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു കിട്ടിയിട്ടുള്ളതല്ല-​ഒരു സ്ത്രീ​യു​ടെ ഉൾക്കുപ്പായംകൊണ്ടും-​പക്ഷേ, അത​വ​ന്നു് തന്റെ അമ്മ​യിൽ​നി​ന്നു കിട്ടിയിട്ടുള്ളതല്ല-​മൂടിപ്പുതച്ചിട്ടുണ്ടു്. ധർ​മ​മാ​യി ഏതോ ചിലർ അവനെ ആ കീ​റ​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു പൊ​തി​ഞ്ഞു. എങ്കി​ലും അവ​ന്നൊ​ര​ച്ഛ​നും അമ്മ​യു​മു​ണ്ടു്. പക്ഷേ, അച്ഛൻ അവ​നെ​പ്പ​റ്റി ചി​ന്തി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; അമ്മ അവനെ സ്നേ​ഹി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല.

എല്ലാ​വ​രി​ലും​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം അനു​ക​മ്പ​യെ അർ​ഹി​ക്കു​ന്ന കു​ട്ടി​ക​ളിൽ ഒരു​വ​നാ​ണു് അവൻ; അച്ഛ​നു​മ​മ്മ​യു​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടും അനാ​ഥ​രാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന കു​ട്ടി​ക​ളിൽ ഒരുവൻ.

തെ​രു​വി​ലാ​കു​മ്പോ​ഴ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ സുഖം അവ​ന്നൊ​രി​ക്ക​ലു​മി​ല്ല. അവനെ അമ്മ​യു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ​ക്കാൾ കു​റ​ച്ചേ കൽ​വി​രി​കൾ അവ​ന്നു കഠി​ന​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു.

അവ​ന്റെ മാ​താ​പി​താ​ക്ക​ന്മാർ അവനെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഒരു​ച​വി​ട്ടു ചവി​ട്ടി

അവൻ ഒരൊ​റ്റ പാ​ച്ചിൽ കൊ​ടു​ത്തു.

അവൻ ഒച്ച​യി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു, വി​ളർ​ത്തു, ചു​ണ​യോ​ടു​കൂ​ടി, ആരോ​ഗ്യ​വാ​നെ​ങ്കി​ലും കാ​ഴ്ച​യിൽ ശക്തി കു​റ​ഞ്ഞു, തന്റേ​ട​മു​ള്ള ഒരു പര​പു​ച്ഛ​ക്കാ​രൻ കു​ട്ടി​യാ​ണു്, അവൻ അങ്ങോ​ട്ടും ഇങ്ങോ​ട്ടും പായും. പാ​ട്ടു പാടും, ‘വട്ടു കളി​ക്കും,’ ഓവു​ചാ​ലു​ക​ളിൽ തപ്പും, ചിലതു കക്കും-​എന്നാൽ പൂ​ച്ച​ക​ളേ​യും കു​രു​കി​ല്പ​ക്ഷി​ക​ളേ​യും പോലെ. വി​കൃ​തി എന്നു വി​ളി​ച്ചാൽ അവൻ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യും കള്ളൻ എന്നു വി​ളി​ച്ചാൽ ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും. അവ​ന്നു വീ​ടി​ല്ല. ഭക്ഷ​ണ​മി​ല്ല, തി​യ്യി​ല്ല, സ്നേ​ഹ​മി​ല്ല; പക്ഷേ, സ്വ​ത​ന്ത്ര​നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു്, എപ്പോ​ഴും ആഹ്ലാ​ദ​മേ​യു​ള്ളൂ.

ഈ സാ​ധു​ജ​ന്തു​ക്കൾ ആൾ​ക്കു​മാ​ത്രം പോ​ന്നാൽ സാ​മു​ദാ​യി​ക​വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ അര​ക​ല്ലു​കൾ അവയെ പി​ടി​കൂ​ടി ചമ്മ​ന്തി​യ​ര​യ്ക്കും; എന്നാൽ കു​ട്ടി​ക​ളാ​യി​രി​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം കാലം, ചെ​റു​പ്പം കാരണം, അവർ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്നു. എത്ര ചെറിയ പൊ​ത്തും അവയെ രക്ഷി​ക്കു​ന്നു.

എന്താ​യാ​ലും, ഉപേ​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു എങ്കി​ലും, രണ്ടോ മൂ​ന്നോ മാസം കൂ​ടു​മ്പൊ​ഴൊ​ക്കെ അവൻ ഇങ്ങ​നെ പറ​യാ​റു​ണ്ടു്, ‘ആട്ടെ, ഞാൻ പോയി അമ്മ​യെ ഒന്നു കാ​ണ​ട്ടെ!’ എന്നാൽ അവൻ നഗരം കട​ന്നു, പൊർത്സാങ്-​മർതെങ് കട​ന്നു, പാ​താ​റി​ലി​റ​ങ്ങി, പാലം കട​ന്നു, കോ​ട്ട​പ്പു​റ​ത്തെ​ത്തി, സൽ​പെ​ത്രി​യേ​റിൽ ചെ​ന്നു് ഒരി​ട​ത്തു നില്ക്കും-​എവിടെ? വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക​റി​വു​ള്ള ആ ഇരട്ട നമ്പർ സ്ഥലത്തുതന്നെ-​ഗൊർബോചെറ്റപ്പുരയിൽ.

അക്കാ​ല​ത്തു, സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി ആരു​മി​ല്ലാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തും ‘വാ​ട​ക​യ്ക്കു​കൊ​ടു​പ്പാൻ മു​റി​കൾ’ എന്നെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള പല​ക​കൊ​ണ്ടു് ഏതു​കാ​ല​ത്തും അല​ങ്ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ 50-58 നമ്പർ ചെ​റ്റ​പ്പുര, പാ​രി​സ്സിൽ എന്നും പതി​വു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, അന്യോ​ന്യം യാ​തൊ​രു സം​ബ​ന്ധ​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത പല​രും​കൂ​ടി താ​മ​സി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന ഒരു സ്ഥ​ല​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. ദീ​പാ​ളി പി​ടി​ച്ചു​പോയ ആ ഏറ്റ​വും മോ​ശ​ക്കാ​രായ പ്ര​മാ​ണി​ക​ളിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പി​രി​യാൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​തും, ചളി വാ​രി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്ന ഓവു​ചാ​ല്ക്കാ​ര​നും തു​ണി​ക്ക​ഷ്ണ​ങ്ങൾ പെ​റു​ക്കി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്ന കീ​റ​ത്തു​ണി​പ്പെ​റു​ക്കി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്ന പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ അവ​സാ​ന​പ്പ​ടി​ക​ളി​ലെ രണ്ടു സത്ത്വ​ങ്ങ​ളിൽ ചെ​ന്നു​മു​ട്ടു​ന്ന​തു​വ​രെ​യ്ക്ക് സമു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തെ അടി​ത്ത​ട്ടി​ലേ​ക്കു, കഷ്ട​പ്പാ​ടിൽ നി​ന്നു കഷ്ട​പ്പാ​ടി​ലേ​ക്കാ​യി, വ്യാ​പി​ച്ചു നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു​മായ ആ ദരി​ദ്ര​വർ​ഗ​ത്തിൽ ഉൾ​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​ണു് അവി​ടെ​യു​ള്ള​വ​രെ​ല്ലാം.

ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ‘പ്ര​ധാ​ന​പ്പാർ​പ്പു​കാ​രി’ മരി​ച്ചു, ആ മാ​തി​രി​യിൽ​ത്ത​ന്നെ​യു​ള്ള മറ്റൊ​രു​വൾ ആ സ്ഥാ​ന​ത്താ​യി ‘കി​ഴ​വി​കൾ​ക്ക് ഒരു കാ​ല​ത്തും ദുർ​ഭി​ക്ഷ​മി​ല്ല’ എന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു് ഏതു തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​യാ​ണെ​ന്നു് എനി​ക്കോർ​മ​യി​ല്ല.

ഈ പുതിയ കി​ഴ​വി​യു​ടെ പേർ മദാം ബൂർ​ഴോ​ങ് എന്നാ​ണു്. മൂ​ന്നു മു​ള​ന്ത​ത്ത​ക​ള​ട​ങ്ങിയ ഒരു രാ​ജ​വം​ശം അവ​ളു​ടെ ആത്മാ​വിൽ വഴി​ക്കു വഴിയേ രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണം ചെ​യ്തു​പോ​ന്നു എന്ന​ല്ലാ​തെ, അവ​ളു​ടെ ജീ​വ​ദ​ശ​യിൽ എടു​ത്തു​പ​റ​യ​ത്ത​ക്ക​താ​യി വേറെ യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല.

ആ ചെ​റ്റ​പ്പു​ര​യിൽ പാർ​ത്തു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും ദാ​രി​ദ്ര്യം പി​ടി​ച്ച​തു്, ഒര​ച്ഛ​നും അമ്മ​യും നല്ല​വ​ണ്ണം മു​തിർ​ന്ന രണ്ടു പെൺ​മ​ക്ക​ളും കൂടി നാ​ലു​പേ​ര​ട​ങ്ങിയ ഒരു കു​ടും​ബ​മാ​ണു്; ആ നാ​ലു​പേ​രും​കൂ​ടി ഞങ്ങൾ ഇതിനു മുൻപേ വി​വ​രി​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞ തട്ടിൻ​പു​റ​ത്തു​ള്ള ഗു​ഹ​ക​ളി​ലൊ​ന്നിൽ താ​മ​സി​ക്കു​ന്നു.

പ്ര​ഥ​മ​ദൃ​ഷ്ട​ത്തിൽ, മഹാ​ദാ​രി​ദ്ര്യ​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും ആ കു​ടും​ബ​ത്തി​നു വി​ശേ​ഷ​ത​യാ​യി പറ​യാ​നി​ല്ല; ആ മുറി വാ​ട​ക​യ്ക്കെ​ടു​ത്ത അച്ഛൻ തന്റെ പേർ ഴൊൻ​ദ്രെ​തു് എന്നാ​ണെ​ന്നേ പറ​ഞ്ഞ​തു്. ഴൊൻ​ദ്രെ​തു് അവിടെ പെ​രു​മാ​റാൻ തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടു് - പ്ര​ധാന പാർ​പ്പു​കാ​രി​യു​ടെ സ്മ​ര​ണീ​യ​മായ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തെ കടം വാ​ങ്ങു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ആ പെ​രു​മാ​റ്റ​ത്തി​നു യാ​തൊ​ന്നും അവിടെ കട​ന്നു​വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ലാ​ഞ്ഞാ​ലു​ള്ള നി​ല​യു​മാ​യി ഒരസാധാരണസാദൃശ്യമുണ്ട്-​കുറച്ചു കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു​ശേ​ഷം, അയാൾ, അവിടെ മുൻ​പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​വ​ളെ​പ്പോ​ലെ ഒരു​മി​ച്ചു​ത​ന്നെ പടി​ക്കാ​വ​ല്ക്കാ​രി​യും അടി​ച്ചു തളി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന ആ സ്ത്രീ​യോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘ഹേ, അമ്മേ-​എന്താ പേര്!-​ഇവിടെ പോ​ള​ണ്ടു​കാ​ര​നെ​യോ, ഇറ്റ​ലി​ക്കാ​ര​നെ​യോ, ഒരു സമയം സ്പെ​യിൻ​കാ​ര​നേ​യോ ആവ​ട്ടെ, സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ ആരെ​ങ്കി​ലും അന്വേ​ഷി​ച്ചു​വ​ന്നാൽ അതു ഞാ​നാ​ണു്.’

ഈ കു​ടും​ബ​മാ​യി​രു​ന്നു ആ വെ​റും​കാ​ലോ​ടു​കൂ​ടിയ നേ​ര​മ്പോ​ക്കു​കാ​രൻ കു​ട്ടി​യു​ടേ​തു്. അവൻ അവിടെ വന്നു കഷ്ട​പ്പാ​ടു കണ്ടു: അതി​ലും കഷ്ടം, പു​ഞ്ചി​രി കണ്ടി​ല്ല; ആ തണു​ത്ത അടു​പ്പും കുറേ തണു​ത്ത ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ടു്. അവൻ അക​ത്തേ​ക്കു കട​ന്ന​പ്പോൾ ആരോ ചോ​ദി​ച്ചു: ‘നി​യ്യെ​വി​ടു​ന്നു വരു​ന്നു?’ അവൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘തെ​രു​വിൽ​നി​ന്നു്.’ അവൻ പോ​കു​മ്പോൾ അവർ ചോ​ദി​ച്ചു: ‘നി​യ്യെ​വി​ടേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു?’ അവൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘തെ​രു​വു​ക​ളി​ലേ​ക്ക്.’ അവ​ന്റെ അമ്മ അവ​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: ‘നി​യ്യെ​ന്തി​നു് ഇങ്ങോ​ട്ടു പോ​ന്നു?’

കു​ണ്ട​റ​ക​ളിൽ മു​ള​ച്ചു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ചില വി​ളർ​ത്ത ചെ​ടി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ ഈ കു​ട്ടി ഈ സ്നേ​ഹ​ഭാ​വ​ത്തിൽ ജീ​വി​ച്ചു. അതവനെ ദുഃ​ഖി​പ്പി​ച്ചി​ല്ല. അവൻ ആരെ​യും കു​റ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തു​മി​ല്ല. ഒര​ച്ഛ​നും അമ്മ​യും ഏതു നി​ല​യി​ലാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു് അവൻ ശരി​ക്ക​റി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.

എന്താ​യാ​ലും അവ​ന്റെ അമ്മ അവ​ന്റെ സഹോ​ദ​രി​മാ​രെ സ്നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു.

ബുൽ​വാർ ദ്യു തെം​പ്ലു് എന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു് ഈ കു​ട്ടി​യെ ആളുകൾ ഗവ്രോ​ഷ്കു​ട്ടി എന്നാ​ണു് വി​ളി​ച്ചു​വ​ന്നി​രു​ന്ന​തെ​ന്നു പറയാൻ ഞങ്ങൾ വി​ട്ടു​പോ​യി. എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് അവനെ ഗവ്രോ​ഷ്കു​ട്ടി എന്നു വി​ളി​ച്ചു​വ​ന്നി​രു​ന്ന​തു?

ഒരു സമയം അവ​ന്റെ അച്ഛ​ന്റെ പേർ ഴൊൻ​ദ്രെ​തു് എന്നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു്.

പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ച്ച​ര​ടു പൊ​ട്ടി​ക്കു​ന്ന​തു് ചില ദരി​ദ്ര​കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളു​ടെ സഹ​ജ​ബു​ദ്ധി​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.

ഴൊൻ​ദ്രെ​തു് കു​ടും​ബ​ക്കാർ ഗൊർ​ബോ​ചെ​റ്റ​പ്പു​ര​യിൽ അധി​വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന മുറി ഇട​നാ​ഴി​യു​ടെ അറ്റ​ത്തു​ള്ള ഒടു​വി​ല​ത്തേ​താ​ണു്. അതിനു തൊ​ട്ട​ടു​ത്തു​ള്ള ഗു​ഹ​യിൽ മൊ​സ്സ്യു മരി​യു​സു് എന്നു പേ​രു​ള്ള ഒരു മഹാ​ദ​രി​ദ്ര​യു​വാ​വാ​യി​രു​ന്നു താമസം.

ഈ മൊ​സ്സ്യു മരി​യു​സു് ആരാ​ണെ​ന്നു ഞങ്ങൾ വി​വ​രി​ക്ക​ട്ടെ.