ജൂ​ലാ​യ് വി​പ്ല​വ​ത്തോ​ട് അടു​ത്തു​സം​ബ​ന്ധി​ച്ച 1831-ം 1832-ം സം​വ​ത്സ​രം ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഏറ്റ​വും അസാ​ധാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളും ഹൃ​ദ​യാ​വർ​ജ്ജ​ക​ങ്ങ​ളു​മായ ഘട്ട​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​ണ്. കഴി​ഞ്ഞ​വ​യ്ക്കും കഴി​യാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​യ്ക്കും നടു​ക്കു രണ്ടു മലകൾ പോ​ലെ​യാ​ണ് ഈ രണ്ടു കൊ​ല്ല​ങ്ങൾ. ഇവ​യ്ക്കു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​സം​ബ​ന്ധി​യായ ഒര​ന്ത​സ്സു​ണ്ട്. അഗാ​ധ​സ്ഥ​ല​ങ്ങൾ ഇവയിൽ വേറെ കാണാം. സാ​മു​ദാ​യി​ക​ങ്ങ​ളായ വ്യ​ക്തി​പി​ണ്ഡ​ങ്ങൾ, പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ യഥാർ​ത്ഥ​പ​രി​മാ​ണ​ങ്ങൾ, മീ​തെ​യ്ക്കു​മീ​തെ സ്ഥാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​യും തമ്മിൽ ഒട്ടി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന​വ​യു​മായ അവ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഉറച്ച കട്ട, പു​രാ​ത​ന​മായ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​നിർ​മ്മി​തി​യു​ടെ നൂ​റ്റാ​ണ്ടു പ്രാ​യം​ചെ​ന്ന മു​ഖ​രൂ​പ​ങ്ങൾ, ആ അഗാ​ധ​ക്കു​ഴി​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ, വ്യ​വ​സ്ഥ​ക​ളു​ടേ​യും വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ടേ​യു​മായ കരി​ങ്കാ​റു​കൾ​ക്കു വി​ല​ങ്ങ​നെ, ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക​യും അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഈ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക​ലി​നും അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക​ലി​നും ജന​ങ്ങൾ പ്ര​സ്ഥാ​ന​മെ​ന്നും പ്ര​തി​ബ​ന്ധ​മെ​ന്നും പേ​രി​ടു​ന്നു​ണ്ട്. ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു സത്യം, മനു​ഷ്യാ​ത്മാ​വി​നു​ള്ള ആ പകൽ​വെ​ളി​ച്ചം, അവിടെ മി​ന്നു​ന്ന​തു കാണാം.

ഈ സ്മ​ര​ണീ​യ​മായ ചരി​ത്ര​ഘ​ട്ടം അസ​ന്ദി​ഗ്ദ്ധ​മാ​യ​വി​ധം അതി​രി​ട​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ്. എന്ന​ല്ല ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ അതിലെ പ്ര​ധാ​ന​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ നമു​ക്കു നോ​ക്കി മന​സ്സി​ലാ​ക്കാൻ കഴി​യു​മാ​റ് അതു വേ​ണ്ടി​ട​ത്തോ​ളം അക​ന്നു തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഞങ്ങൾ ശ്ര​മി​ച്ചു​നോ​ക്കാം.

രാ​ജ​ത്വ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​നം എന്ന​തു വി​വ​രി​ക്കാൻ പ്ര​യാ​സ​മു​ള്ള ആ അന്ത​ര​വർ​ത്തി​ക​ളായ ഘട്ട​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണ്; അതിൽ ക്ഷീ​ണ​വും, തി​ര​ക്കും, പി​റു​പി​റു​ക്ക​ലും, ഉറ​ക്ക​വും, ലഹ​ള​യും കാണാം; ഇവ​യെ​ല്ലാം ഒരു മഹ​ത്തായ ജന​സ​മു​ദാ​യം ഒരു താ​വ​ള​ത്തിൽ എത്തി​ച്ചേ​ര​ല​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മ​ല്ല.

ഈ ചരി​ത്ര​ഘ​ട്ട​ങ്ങൾ സവി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​ണ്; അവ​യെ​ക്കൊ​ണ്ടു തങ്ങൾ​ക്ക് ഗു​ണ​മു​ണ്ടാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാ​രെ അവ തോ​ല്പി​ക്കു​ന്നു. ആദ്യ​ത്തിൽ, രാ​ജ്യ​ത്തി​നു വി​ശ്ര​മ​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും വേ​ണ്ടാ; അത് ഒന്നേ ഒന്നി​നു​മാ​ത്ര​മാ​ണ് ആർ​ത്തി​പി​ടി​ച്ചു നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത്—വി​ശ്ര​മം; അതിന് ഒരൊ​റ്റ കാ​ര്യ​മേ​ഉ​ള്ളൂ—ചെ​റു​താ​വ​ണം. ഇതു സ്വ​സ്ഥ​മാ​യി​രി​ക്കുക എന്ന​തി​ന്റെ ഭാ​ഷാ​ന്ത​ര​മാ​ണ്. മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളേ​യും, മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ അപാ​യ​ങ്ങ​ളേ​യും, മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ പരാ​ക്ര​മ​ങ്ങ​ളേ​യും, മഹാ​ന്മാ​രായ ആളു​ക​ളേ​യും—നമു​ക്ക് ഈശ്വ​ര​നോ​ടു​ന​ന്ദി പറയുക—നാം ധാ​രാ​ളം കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞു; നമ്മു​ടെ തല​മു​ടി മൂ​ട​ത്ത​ക്ക​വി​ധം അവ കു​ന്നു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പ്രൂ​സി​യ​സ്സി​നു [1] സീസറെ നമു​ക്കു മാ​റ്റം കൊ​ടു​ക്കാം; ഐവ്തോ​വി​ലെ [2] രാ​ജാ​വി​നു​പ​ക​രം നെ​പ്പോ​ളി​യ​നേ​യും. ‘അവി​ടു​ന്ന് എന്തൊ​രു ‘നല്ല കൊ​ച്ചു​തി​രു​മേ​നി​യാ​യി​രു​ന്നു!’ നേരം പു​ലർ​ന്ന​തു​മു​തൽ നാം നട​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി ദീർ​ഘ​വും ക്ലേ​ശ​ഭൂ​യി​ഷ്ഠ​വു​മായ ഒരു പക​ലി​ന്റെ സന്ധി​യിൽ നാം എത്തി​ച്ചേർ​ന്നു. മി​റ​ബോ​വോ​ടു [3] കൂടി നാം ഒന്നാ​മ​ത്തെ തി​രി​ച്ചൽ തി​രി​ഞ്ഞു. രണ്ടാ​മ​ത്ത​തു റൊ​ബെ​പി​യ​റോ​ടു​കു​ടി; മൂ​ന്നാ​മ​ത്ത​തു ബോ​നാ​പ്പാർ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യും നമ്മൾ തളർ​ന്നു കഴി​ഞ്ഞു. ഓരോ കി​ട​യ്ക്ക ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ഓരോ​ന്നും.

തളർ​ന്നു​പോയ ഭക്തി, പ്രാ​യം​ചെ​ന്ന ധീ​രോ​ദാ​ത്തത, സി​ദ്ധി​യ​ട​ഞ്ഞ പ്രാ​ഭ​വ​കാം​ക്ഷ​കൾ, കി​ട്ടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ ഭാ​ഗ്യ​ങ്ങൾ, ഒന്നി​നെ അന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്നു, ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു, യാ​ചി​ക്കു​ന്നു; കെ​ഞ്ചി​നോ​ക്കു​ന്നു—എന്തി​നെ? ഒരു താ​വ​ള​ത്തെ, അത​വ​യ്ക്കു​കി​ട്ടി. അവ സ്വ​സ്ഥ​ത​യെ, സമാ​ധാ​ന​ത്തെ, വി​ശ്ര​മ​ത്തെ, കൈ​യി​ലാ​ക്കു​ന്നു; അത​വ​യ്ക്കു തൃ​പ്തി​യാ​യി. പക്ഷേ, അതോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ ചില വാ​സ്ത​വാ​സ്ഥ​കൾ ഉദി​ച്ചു വരു​ന്നു; അവയെ കണ്ടു​കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്ന് നിർ​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്നു; അവ​അ​താ​തു​ൂ​ഴ​മ​നു​സ​രി​ച്ചു വന്നു വാ​തി​ല്ക്കൽ മു​ട്ടു​ന്നു. ഈ വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​കൾ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും യു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും സന്ത​തി​ക​ളാ​ണ്; അവ ഉള്ള​താ​ണ്; അവ നി​ല​നിൽ​ക്കു​ന്നു; അവ​യ്ക്കു സമു​ദാ​യ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ സ്ഥലം പി​ടി​ക്കാൻ അധി​കാ​ര​മു​ണ്ട്; അതു​പ്ര​കാ​രം അവ സ്ഥലം പി​ടി​ക്കു​ന്നു. മി​ക്ക​പ്പോ​ഴും ഈ വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​കൾ കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ കാ​ര്യ​സ്ഥ​ന്മാ​രും, മുൻ​ന​ട​ന്നു മൂ​ല​ത​ത്ത്വ​ങ്ങൾ​ക്കു താ​മ​സ​സ്ഥ​ലം അന്വേ​ഷി​ക്കു​ക​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റു പണി​യി​ല്ലാ​ത്ത ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്മാ​രു​മാ​ണ്.

അപ്പോൾ തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​ക​ളായ രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാർ​ക്കു തോ​ന്നു​ന്ന​താ​ണി​ത്; ക്ഷീ​ണി​ച്ച മനു​ഷ്യൻ വി​ശ്ര​മം ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ സമ​യ​ത്തു​ത​ന്നെ, കൃ​ത​ക്രി​യ​ങ്ങ​ളായ വാ​സ്ത​വാ​സ്ഥ​കൾ ഉറ​പ്പു​ജാ​മ്യം ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. മനു​ഷ്യർ​ക്കു വി​ശ്ര​മം​പോ​ലെ​യാ​ണ്, വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​കൾ​ക്ക് ഉറ​പ്പു​ജാ​മ്യം.

ക്രോം​വെ​ലി​ന്റെ [4] മര​ണ​ശേ​ഷം ഇം​ഗ്ല​ണ്ട് സ്റ്റു​വർ​ട്ട് രാ​ജ​വം​ശ​ത്തോ​ടാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​ത് ഇതാണ്; ഇതാണ് ചക്ര​വർ​ത്തി​ഭ​ര​ണ​ശേ​ഷം ഫ്രാൻ​സ് ബുർ​ബൊ​ങ് രാ​ജ​വം​ശ​ത്തോ​ടാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​തും.

ഈ ഉറ​പ്പു​കൾ അതാതു കാ​ല​ത്തേ​ക്ക് അത്യാ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ്, അവ കൊ​ടു​ത്തേ കഴിയൂ. രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാർ അവയെ ‘കൽ​പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു;’ പക്ഷേ, വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ അതാതു സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ ശക്തി​യാ​ണ് അവയെ കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്. ഒര​ഗാ​ധ​മായ വാ​സ്ത​വം; അറി​ഞ്ഞി​രി​ക്കേ​ണ്ട​തായ ഒന്ന്—സ്റ്റു​വർ​ട്ട് രാ​ജ​വം​ശ​ക്കാർ 1662–ൽ ഇതി​നെ​പ്പ​റ്റി സം​ശ​യി​ച്ചി​ല്ല; ബൂർ​ബൊ​ങ് രാ​ജ​വം​ശ​ക്കാർ 1814-ൽ ഇതിനെ ഒരു നോ​ക്കെ​ങ്കി​ലും കണ്ടി​ല്ല.

നെ​പ്പോ​ളി​യൻ അധഃ​പ​തി​ച്ച​തോ​ടു​കൂ​ടി ഫ്രാൻ​സി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചെ​ത്തിയ ആ മുൻ​നി​ശ്ചി​ത​മായ രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​ന്ന്, താ​നാ​ണ് ഫ്രാൻ​സി​ന് അതു കൽ​പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത​തെ​ന്നും, താൻ കൽ​പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത​തി​ന്റെ തി​രി​ച്ചു​വാ​ങ്ങാ​നും തനി​ക്ക​ധി​കാ​ര​മു​ണ്ടെ​ന്നും, ബൂർ​ബൊ​ങ് കു​ടും​ബ​ത്തി​നു ഈശ്വ​ര​ദ​ത്ത​മായ ഭര​ണാ​ധി​കാ​ര​മു​ണ്ടെ​ന്നും, ഫ്രാൻ​സി​നു യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ന്നും, പതി​നെ​ട്ടാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ അവ​കാ​ശ​ദാ​ന​പ​ത്രം വഴി​ക്കു കൊ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട രാ​ഷ്ട്രീ​യാ​വ​കാ​ശം ഈശ്വ​ര​ദ​ത്ത​മായ അവ​കാ​ശ​ത്തി​ന്റെ ഒരു ചി​ത്രം മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നും, അതു ബൂർ​ബൊ​ങ് രാ​ജ​വം​ശ​ക്കാർ ഒടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു, രാ​ജാ​വി​നു തി​രി​ച്ചു​വാ​ങ്ങാൻ തോ​ന്നു​ന്ന​തു​വ​രെ​യ്ക്കും കൈവശം വെ​ച്ചു​കൊ​ള്ളാ​നാ​യി പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു സദയം സമ്മാ​നി​ച്ച​താ​ണെ​ന്നും വി​ശ്വ​സി​ക്ക​ത്ത​ക്ക​വി​ധം അപാ​യ​ക​ര​മായ വങ്ക​ത്ത​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എങ്കി​ലും ആ സമ്മാ​ന​ത്താൽ ഇള​കി​ത്തീർ​ന്ന നീ​ര​സ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ബൂർ​ബൊ​ങ് കു​ടും​ബ​ക്കാർ​ക്ക് അതു തങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു ദാ​ന​മാ​യി കൂ​ട്ടി​ക്കൂ​ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​യി​രി​ക്ക​ണം.

ഈ രാ​ജ​വം​ശം പത്തൊ​മ്പ​താം​നൂ​റ്റാ​ണ്ടോ​ടു ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ത്തു. ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ ഓരോ ഉൽ​ഗ​തി​യി​ലും അതു നെ​റ്റി ചു​ളി​ച്ചു. ഒരു നാ​ടോ​ടി​വാ​ക്ക്, അതാ​യ​തു നി​സ്സാ​ര​വും പര​മാർ​ത്ഥ​വു​മായ ഒരു വാ​ക്ക്, ഉപ​യോ​ഗി​ക്ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, അതു മുകർ വീർ​പ്പി​ച്ചു. ജന​ങ്ങൾ കണ്ടു.

ഒരു നാ​ട​കാ​ഭി​ന​യ​ത്തി​ലെ രം​ഗ​മാ​റ്റം​പോ​ലെ ചക്ര​വർ​ത്തി​ഭ​ര​ണം മാ​റ്റി​ക്ക​ള​യ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടു താൻ ശക്തി​യു​ള്ള ഒന്നാ​ണെ​ന്ന് ആ രാ​ജ​വം​ശം വി​ചാ​രി​ച്ചു. ആ സമു​ദാ​യ​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് തന്നേ​യും രം​ഗ​ത്തിൽ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്ന് അതു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​ല്ല. നെ​പ്പോ​ളി​യ​നെ മാ​റ്റി​ക്ക​ള​ഞ്ഞ കൈ​യേ​തോ അതിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് താനും നിൽ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് അതു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​ല്ല.

പണ്ട​ത്തേ​താ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് തനി​ക്കു വേ​രു​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് അതു കരുതി. അതിനു വി​ഡ്ഡി​ത്തം പറ്റി. അതു പണ്ട​ത്തേ​തി​ന്റെ ഒരു ഭാഗം മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു; പണ്ട​ത്തേ​തു മു​ഴു​വ​നും കൂ​ടി​യു​ള്ള​തു ഫ്രാൻ​സാ​ണ്. ഫ്ര​ഞ്ച് ജന​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ വേ​രു​കൾ ഉറ​ച്ചു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത് ബൂർ​ബൊ​ങ് രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​ല​ല്ല, ഫ്രാൻ​സ് രാ​ജ്യ​ക്കാ​രി​ലാ​ണ്. ആ നി​ഗൂ​ഢ​ങ്ങ​ളും സജീ​വ​ങ്ങ​ളു​മായ വേ​രു​കൾ ഒരു വം​ശ​ത്തി​ന്റെ അവ​കാ​ശ​ത്തെ​യ​ല്ല, ഒരു രാ​ജ്യ​ക്കാ​രു​ടെ ചരി​ത്ര​ത്തെ​യാ​ണ് ഉണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​ത്. ആ വേ​രു​കൾ എല്ലാ​യി​ട​ത്തു​മു​ണ്ട്—സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ന്റെ ചു​വ​ട്ടി​ലൊ​ഴി​ച്ച്.

ഫ്രാൻ​സ് രാ​ജ്യ​ത്തി​നു ബുർ​ബൊ​ങ് രാ​ജ​വം​ശ​മെ​ന്ന​ത് അതി​ന്റെ ചരി​ത്ര​ത്തിൽ മാ​ന്യ​വും, ചോ​ര​യൊ​ലി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു മു​ഴ​യാ​യി​രു​ന്നു; അല്ലാ​തെ, അതു ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ കർ​മ്മ​ഗ​തി​യിൽ ഒരു പ്ര​ധാന ചല​ന​ശ​ക്തി​യും അതി​ന്റെ രാ​ഷ്ട്രീയ സ്ഥി​തി​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള ഒര​സ്തി​വാ​ര​വു​മ​ല്ല. ബുർ​ബൊ​ങ് രാ​ജ​വം​ശ​മി​ല്ലാ​തെ​ത്ത​ന്നെ ഫ്രാൻ​സി​നു കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാം; അതി​ല്ലാ​തെ ഇരു​പ​ത്തി​ര​ണ്ടു കൊ​ല്ലം കഴി​ഞ്ഞു: ഒരു ധാ​ര​മു​റി​യൽ ഉണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. അത് ആ രാ​ജ​വം​ശ​ക്കാർ ആലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല. അവർ അതെ​ങ്ങ​നെ സം​ശ​യി​ക്കും?— അതേ, പതി​നേ​ഴാ​മൻ ലൂയി തെർ​മി​ദൊ [5] 9-​ാംനു-: [6] സിം​ഹാ​സ​നാ​രോ​ഹ​ണം ചെ​യ്തു എന്നും മാ​റെൻ​ഗോ യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്തു പതി​നെ​ട്ടാ​മൻ ലൂയി സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നും സ്വ​പ്നം കണ്ടി​രു​ന്ന ആ രാ​ജ​വം​ശ​ക്കാർ? ചരി​ത്ര​മു​ണ്ടാ​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​ക​ളു​ടേ​യും വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​ക​ളിൽ അട​ങ്ങി​യ​തും അവയാൽ ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​മായ ഈശ്വ​രാ​ജ്ഞാം​ശ​ത്തി​ന്റേ​യും മുൻ​പിൽ ഇങ്ങ​നെ ഒരു കാ​ല​ത്തും രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാർ അന്ധ​ന്മാ​രാ​കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ അവ​കാ​ശം എന്നു ഭൂ​മി​യിൽ പറ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ മേ​നി​നാ​ട്യം ഈശ്വ​ര​നിൽ​നി​ന്നു വന്നി​ട്ടു​ള്ള അവ​കാ​ശ​ത്തെ ഒരി​ക്ക​ലും ഇത്ര​മേൽ നി​ര​സി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല.

1814-ൽ ‘കല്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട’ ഉറ​പ്പു​ക​ളി​ന്മേൽ, അതു​ത​ന്നെ നാ​മ​ക​ര​ണം ചെ​യ്ത​വി​ധ​മാ​ണെ​ങ്കിൽ സമ്മ​ത​ങ്ങ​ളി​ന്മേൽ, ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ആ കു​ടും​ബം കൈ​വെ​ച്ച​തു പര​മാ​ബ​ദ്ധം. കഷ്ടം! ഒരു കഷ്ട​സം​ഭ​വം! അതു തന്റെ സമ്മ​ത​ങ്ങൾ എന്നു​പേ​രി​ട്ടവ നമ്മു​ടെ സമ്പാ​ദ്യ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു; അതു നമ്മു​ടെ കയ്യേ​റ്റ​ങ്ങൾ എന്നു പേ​രി​ട്ടവ നമ്മു​ടെ അവ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു.

സമയം വന്നു എന്നു തോ​ന്നി​യ​പ്പോൾ, രാ​ജ​ത്വ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​ന​മാ​ക​ട്ടേ, താൻ ബോ​നാ​പ്പാർ​ത്തി​നെ തോൽ​പി​ച്ച​യ​ച്ചു എന്നും രാ​ജ്യ​ത്തു താൻ വേ​രൂ​ന്നി​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നും കരുതി, അതാ​യ​ത് തനി​ക്കു ശക്തി​യു​ണ്ടെ​ന്നും ഉറ​പ്പു​ണ്ടെ​ന്നും വി​ശ്വ​സി​ച്ചു, താൻ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തെ​ന്തെ​ന്നു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി പണി​തു​ട​ങ്ങി. ഒരു ദിവസം രാ​വി​ലെ അത് ഫ്രാൻ​സി​നു മുൻ​പിൽ നി​വർ​ന്നു​നി​ന്ന്, ഉച്ച​ത്തിൽ, രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത്തിൽ ഓരോ​രു​ത്തർ​ക്കും പൊ​തു​വാ​യു​ള്ള അധി​കാ​ര​ത്തെ, സ്വാ​ത​ന്ത്ര​ത്തി​നു​ള്ള ഓരോ പൗ​ര​ന്റേ​യും അധി​കാ​ര​ത്തെ, എതിർ​ത്തു. മറ്റൊ​രു വിധം പറ​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഫ്രാൻ​സി​നെ ഫ്രാൻ​സാ​ക്കി​യ​തെ​ന്തോ അതു ഫ്രാൻ​സി​നും പൗരനെ പൗ​ര​നാ​ക്കി​യ​തെ​ന്തോ അതു പൗ​ര​നും ഇല്ലെ​ന്നു തർ​ക്കി​ച്ചു.

ജൂ​ലാ​യി​നി​യ​മ​ങ്ങൾ എന്നു പറ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ പ്ര​സി​ദ്ധ​വ​കു​പ്പു​ക​ളു​ടെ അടി​സ്ഥാ​നം ഇതാണ്. രാ​ജ​ത്വ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​നം വീണു.

അതു വീ​ണു​പോ​കേ​ണ്ട​താ​ണ്. പക്ഷേ, അത് അഭി​വൃ​ദ്ധി​യു​ടെ എല്ലാ രൂ​പ​ങ്ങ​ളോ​ടും എതിർ​നി​ന്നി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു ഞങ്ങൾ സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നു. അതോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ, മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളും അതു നി​റ​വേ​റ്റി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

രാ​ജ​ത്വ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ശാ​ന്ത​മാ​യി വാ​ദ​പ്ര​തി​വാ​ദം ചെ​യ്ക​യും—ഇതു പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​കാ​ല​ത്ത് ഇല്ലാ​യി​രു​ന്നു—സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ അന്ത​സ്സ​നു​ഭ​വി​ക്ക​യും - ഇതു ചക്ര​വർ​ത്തി ഭര​ണ​കാ​ല​ത്ത് ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല—ജന​ങ്ങൾ​ക്കു ശീ​ല​മാ​യി. സ്വ​ത​ന്ത്ര​വും ശക്തി​മ​ത്തു​മായ ഫ്രാൻ​സ് യൂ​റോ​പ്പി​ലെ അന്യ​രാ​ജ്യ​ങ്ങൾ​ക്ക് ഉത്സാ​ഹ​ജ​ന​ക​മായ കാഴ്ച കാ​ട്ടി​ക്കൊ​ടു​ത്തു. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​മാ​ണ് റോ​ബെ​പി​യ​രു​ടെ കാ​ല​ത്തെ ആജ്ഞാ​വാ​ക്യം; നെ​പ്പോ​ളി​യ​ന്റെ കാ​ല​ത്തെ ആജ്ഞാ​വാ​ക്യം പീ​ര​ങ്കി​യാ​യി; എന്നാൽ പതി​നെ​ട്ടാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടേ​യും പത്താം ഷാർ​ലി​ന്റേ​യും കാ​ല​ത്തേ ബു​ദ്ധി​ക്ക് ആജ്ഞാ​വാ​ക്യ​മാ​യി​രി​ക്കാൻ യോഗം വന്നു​ള്ളൂ. കാ​റ്റു നി​ല​ച്ചു; ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ചൂ​ട്ടു​ക​ത്തി. ഉയർ​ന്ന ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ മന​സ്സി​ന്റെ പരി​ശു​ദ്ധ​വെ​ളി​ച്ചം പാ​ളി​ക്ക​ത്തു​ന്ന​തു കാ​ണാ​റാ​യി. മഹ​ത്തും പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​വും ഹൃ​ദ​യാ​കർ​ഷ​ക​വു​മായ ഒരു കാഴ്ച. ആലോ​ച​നാ​ശീ​ല​ന്ന് അത്ര​മേൽ പഴ​കി​യ​വ​യും, രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​ന്ന് അത്ര​മേൽ പു​തി​യ​വ​യു​മായ ആ ഉത്കൃ​ഷ്ട​മൂ​ല​ത​ത്ത്വ​ങ്ങൾ—നി​യ​മ​ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ സമ​ത്വം, മനഃ​സാ​ക്ഷി​ക്കു സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം, പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​നു സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്ര​ങ്ങൾ​ക്ക് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം, എല്ലാ ഉദ്യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കും പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​വാൻ എല്ലാ ഔചി​ത്യ​ങ്ങൾ​ക്കും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം എന്നിവ—തി​ക​ച്ചും സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി പൊതു സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ വ്യാ​പ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി. ഇങ്ങ​നെ 1830 വരെ നട​ന്നു. ഈശ്വ​ര​ന്റെ കൈ​യിൽ​വെ​ച്ചു പൊ​ട്ടി​പ്പോയ പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഒരാ​യു​ധ​മാ​ണ് ബുർ​ബൊ​ങ് രാ​ജ​വം​ശം.

ബൂർ​ബൊ​ങ് കു​ടും​ബ​ക്കാ​രു​ടെ അധഃ​പ​ത​നം മാ​ഹാ​ത്മ്യ​പൂർ​ണ്ണ​മാ​യി​രു​ന്നു—അവ​രു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു നോ​ക്കു​മ്പോ​ള​ല്ല, ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു നോ​ക്കു​മ്പോൾ, അവർ ഗൗ​ര​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, എന്നാൽ അധി​കാ​ര​ത്തോ​ടു​കൂ​ടാ​തെ. സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തിൽ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങി; രാ​ത്രി​യി​ലേ​ക്കു​ണ്ടായ അവ​രു​ടെ ഇറ​ങ്ങൽ, ദുഃ​ഖ​മ​യ​മാ​യ​ഒ​രു വി​കാ​ര​ത്തെ ചരി​ത്ര​ത്തിൽ ഇട്ടും​വെ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള അത്ത​രം വി​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളായ തി​രോ​ധാ​ന​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; ഒന്നാം ചാ​റ​ത്സി​ന്റെ ആ പ്രേ​ത​സം​ബ​ന്ധി​യായ ശാ​ന്ത​ത​യോ നെ​പ്പോ​ളി​യ​ന്റെ ആ കഴു​കിൻ​ക​ര​ച്ചി​ലോ അതി​ലി​ല്ല. അവർ പോയി. അത്ര​ത​ന്നെ. അവർ കി​രീ​ടം താ​ഴ​ത്തു​വെ​ച്ചു; പ്ര​ഭാ​പ​രി​ധി​യൊ​ന്നും അവരിൽ തങ്ങി​നി​ന്നി​ല്ല. അവർ കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന​വ​രാ​യി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, മഹ​ത്ത്വ​മു​ള്ള​വ​ര​ല്ല. അവ​രു​ടെ നിർ​ഭാ​ഗ്യ​ത​യു​ടെ അന്ത​സ്സ് അവർ​ക്കി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു എന്നു പറയാം. ഷേർ​ബു​റിൽ നി​ന്നു​ള്ള കപ്പൽ​യാ​ത്ര​യിൽ ഒരു വട്ട​മേ​ശ​യെ വെ​ട്ടി​മു​റി​ച്ചു ചതു​ര​മേ​ശ​യാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത പത്താം ഷാർൽ, തകർ​ന്നു​പോ​കു​ന്ന രാ​ജ​ത്വ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം കഷ്ട​ത്തിൽ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആചാ​ര​ത്തെ​യാ​ണ് നോ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​തെ​ന്നു തോ​ന്നി. ഈ ചെ​റു​താ​കൽ അവ​രു​ടെ ദേ​ഹ​ത്തെ സ്നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്ന രാ​ജ​ഭ​ക്ത​ന്മാ​രേ​യും അവ​രു​ടെ വം​ശ​ത്തെ ബഹു​മാ​നി​ച്ചി​രു​ന്ന ഗൗ​ര​വ​ശീ​ല​ന്മാ​രേ​യും വ്യ​സ​നി​പ്പി​ച്ചു. പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ അഭി​ന​ന്ദ​നീ​യ​രാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു​ത​രം രാ​ജ​കീ​യ​ല​ഹ​ള​സ്സം​ഘ​ത്താൽ ആയു​ധ​ങ്ങ​ളോ​ടു കൂടി ഒരു ദിവസം രാ​വി​ലെ ആക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​യി​ക്ക​ണ്ട ഫ്രാൻ​സ്, തന്റെ ഭാ​ഗ​ത്ത് അത്ര​യും ശക്തി​യു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള ബോ​ധ​ത്താൽ ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ക്കാ​തെ നി​ന്നു. അത് ആക്ര​മ​ണ​ത്തെ തടു​ത്തു, വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ അട​ക്കി, ഓരോ​ന്നി​നേ​യും അതാ​തി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്തേ​ക്കു​ത​ന്നെ​യാ​ക്കി, രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത്തെ നി​യ​മാ​നു​സൃ​ത​മാ​ക്കി, ബൂർ​ബൊ​ങ്രാ​ജ​വം​ശ​ക്കാ​രെ നാ​ടു​ക​ട​ത്തി. ഹാ, എന്നി​ട്ട് അവിടെ നി​ന്നു! പതി​ന്നാ​ലാ​മൻ ലൂ​യി​യെ രക്ഷി​ച്ച പീ​ഠ​ത്തി​ന്റെ ചു​വ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു​ത​ന്നെ, ആ വയ​സ്സൻ പത്താം​ഷാർ​ലി​നെ അതു പി​ടി​ച്ചു പതു​ക്കെ നി​ല​ത്തു​വെ​ച്ചു. വ്യ​സ​ന​ത്തോ​ടും മുൻ​ക​രു​ത​ലോ​ടും കൂടി മാ​ത്ര​മേ അതു രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രെ തൊ​ട്ടു​ള്ളു. ഒരാ​ള​ല്ല, കുറെ ആളു​ക​ള​ല്ല, ഫ്രാൻ​സാ​ണ്, ഫ്രാൻ​സ് മു​ഴു​വ​നു​മാ​ണ്. ജയി​ച്ചു വി​ജ​യ​ഹർ​ഷം​കൊ​ണ്ടു ലഹ​രി​പി​ടി​ച്ച ഫ്രാൻ​സാ​ണ്, സ്വ​ബോ​ധം വന്നു, ലോകം മു​ഴു​വ​നും നോ​ക്കി​നിൽ​ക്കെ, രാ​ജ​ധാ​നി​യെ വര​ഞ്ഞി​ട്ട​തി​ന്റെ പി​റ്റേ​ദി​വ​സം ഗി​യോം​ദ്യു​വെ പറഞ്ഞ ഈ സഗൗ​ര​വാ​ക്ഷ​ര​ങ്ങ​ളെ പ്ര​വൃ​ത്തി​യിൽ വരു​ത്തി​യ​ത്.—‘മഹാ​ന്മാ​രു​ടെ പ്രീ​തി​ക​ളെ അടി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി​യെ​ടു​ക്കു​ക​യും, ചി​ല്ല​യിൽ​നി​ന്നു ചി​ല്ല​യി​ലേ​ക്കു ഒരു പക്ഷി എന്ന​പോ​ലെ, നിർ​ഭാ​ഗ്യ​ത​യിൽ​നി​ന്നു മഹാ​ഭാ​ഗ്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ചാ​ടി​ച്ചെ​ല്ലു​ക​യും ഒരു പതി​വാ​യി​ട്ടു​ള്ള​വർ​ക്ക് ആപ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട രാ​ജാ​വി​നോ​ടു പരുഷത കാ​ണി​പ്പാൻ എളു​പ്പം കൂടും; പക്ഷേ, എനി​ക്കാ​ണെ​ങ്കിൽ, എന്റെ രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ സ്ഥി​തി, വി​ശേ​ഷി​ച്ചും ആപ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന എന്റെ രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ സ്ഥി​തി, എപ്പോ​ഴും ആദ​ര​ണീ​യ​മാ​ണ്.’

ബൂർ​ബൊ​ങ് വം​ശ​ക്കാർ ബഹു​മാ​ന​വും​കൊ​ണ്ടാ​ണു പോയത്, പശ്ചാ​ത്താ​പ​വും​കൊ​ണ്ട​ല്ല, ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ അവ​രു​ടെ നിർ​ഭാ​ഗ്യത അവ​രെ​ക്കാ​ള​ധി​കം മാ​ഹാ​ത്മ്യ​മു​ള്ള​താ​യി​രു​ന്നു. അവർ ആകാ​ശാ​ന്ത​ത്തിൽ മങ്ങി​മ​റ​ഞ്ഞു.

ജൂ​ലാ​യി​വി​പ്പ്ല​വ​ത്തി​നു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഭൂ​മി​യി​ലെ​ങ്ങും ബന്ധു​ക്ക​ളും ശത്രു​ക്ക​ളു​മു​ണ്ടാ​യി. ഒന്നാ​മ​ത്ത​വർ ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടും ഉന്മേ​ഷ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി പാ​ഞ്ഞെ​ത്തി; പി​ന്ന​ത്ത​വർ ഫ്രാൻ​സിൽ​നി​ന്നു മുഖം തി​രി​ച്ചു—അവ​ര​വ​രു​ടെ സ്വ​ഭാ​വം​പോ​ലെ. ആദ്യ​ത്തെ വെ​ളി​ച്ചം​വെ​യ്ക്ക​ലിൽ യൂ​റോ​പ്പി​ലെ രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാർ, അതാ​യ​ത് ഈ പ്ര​ഭാ​ത​ത്തി​ലെ മൂ​ങ്ങ​കൾ, മു​റി​പ്പെ​ട്ടും അമ്പ​ര​ന്നും കണ്ണ​ട​ച്ചു; പേടി കാ​ട്ടാൻ​മാ​ത്ര​മേ അതു​പി​ന്നെ തു​റ​ന്നി​ട്ടു​ള്ളു—നമു​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​വു​ന്ന ഒരു ഭയം; ക്ഷ​മി​ക്കാ​വു​ന്ന ഒരു ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ക്കൽ, ഈ അഭൂ​ത​പൂർ​വ​മായ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം ഒരു ക്ഷോ​ഭ​വു​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​ല്ല; അപ​ജ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ട രാ​ജ​ത്വ​ത്തി​ന്ന് ഒരു ശത്രു​വാ​യി നി​ന്നു യു​ദ്ധം​വെ​ട്ടു​ന്ന ബഹു​മ​തി​കൂ​ടി അതു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ത്തി​ല്ല. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം അവ​മാ​ന​പ്പെ​ട്ടു​കാ​ണു​ന്ന​തിൽ എപ്പോ​ഴും രസ​മു​ള്ളൊ​ന്നായ ഉച്ഛ ്യംഖല ഭര​ണാ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ കണ്ണിൽ, ജൂ​ലാ​യി​വി​പ്ല​വം താൻ ഭയ​ങ്ക​ര​മെ​ങ്കി​ലും സൗ​ര​മ്യ​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ​യി​രു​ന്നു എന്നു​ള്ള ഒര​ബ​ദ്ധം കാ​ണി​ച്ചു. എന്താ​യാ​ലും അതി​ന്നെ​തി​രാ​യി ആരും പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ക​യോ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാൻ നോ​ക്കു​ക​യോ ഉണ്ടാ​യി​ല്ല. ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം അതൃ​പ്തി​യു​ള്ള​വ​രും, ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ത്ത​വ​രും, ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം പേ​ടി​ച്ച​വ​രും​കൂ​ടി അതിനു മുൻ​പിൽ തല​കു​നി​ച്ചു; നമ്മു​ടെ അഹം​ഭാ​വ​വും ശത്രു​ത​യും എന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും, മനു​ഷ്യ​നിൽ​നി​ന്നു മീ​തെ​യു​ള്ള ഒരാ​ളു​ടെ കൈ വ്യാ​പ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു ബോ​ധ​മു​ള്ള സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ നേരെ നമു​ക്ക് ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​മായ ബഹു​മാ​നം ഉദി​ച്ചു​പോ​കു​ന്നു.

വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​യെ മറി​ച്ചി​ടു​ന്ന അവ​കാ​ശ​ത്തി​ന്റെ വി​ജ​യ​മാ​ണ് ജൂ​ലാ​യി വി​പ്ല​വം. തേ​ജ​സ്സു​കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞ ഒരു വസ്തു.

അവ​കാ​ശം വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​യെ മറി​ച്ചി​ടുക. അതിൽ​നി​ന്നാ​ണ് ജു​ലാ​യി​വി​പ്ല​വ​ത്തി​നു​ള്ള പ്ര​കാ​ശം. അതി​ന്റെ സാ​മ്യ​ത​യും അതിൽ​നി​ന്നു​ത​ന്നെ. വി​ജ​യ​മ​ട​ഞ്ഞ അവ​കാ​ശ​ത്തി​ന് അക്ര​മം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കേ​ണ്ട ആവ​ശ്യ​മി​ല്ല.

അവ​കാ​ശം ന്യാ​യ​വും പര​മാർ​ത്ഥ​വു​മാ​ണ്.

അവ​കാ​ശ​ത്തി​ന്റെ ഗുണം എന്നെ​ന്നും പരി​ശു​ദ്ധ​വും കൗ​തു​ക​ക​ര​വു​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്. ആക​പ്പാ​ടെ ഏറ്റ​വും അത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും, സമ​കാ​ലീ​ന​ന്മാ​രെ​ല്ലാം തി​ക​ച്ചും സമ്മ​തി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​ത​ന്നെ​യു​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും, വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ ഒരു വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ എന്ന നി​ല​യ്ക്കു മാ​ത്ര​മേ നി​ല്ക്കു​ന്നു​ള്ളു​വെ​ങ്കിൽ, കു​റ​ച്ചു​മാ​ത്ര​മേ അവ​കാ​ശം അതി​ലു​ള്ളു എങ്കിൽ, അല്ലെ​ങ്കിൽ ഒട്ടും​ത​ന്നെ ഇല്ലെ​ങ്കിൽ, കാ​ല​ക്ര​മേണ അതു വി​കൃ​ത​വും അശു​ദ്ധ​വും ഒരു സമയം പൈ​ശാ​ചി​കം​കൂ​ടി​യു​മാ​യി​ത്തീ​രും. വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​യ്ക്ക് എത്ര​ക​ണ്ടു പൈ​ശാ​ചി​ക​മാ​വാ​മെ​ന്ന് ഒര​ടി​യാ​യി മന​സ്സി​ലാ​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കിൽ, അയാൾ അനവധി ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങ​ളോ​ളം ദൂ​ര​ത്തു​നി​ന്നാ​ണെ​ങ്കി​ലും മാ​ക്കി​യ​വെ​ല്ലി​യെ [7] ഒന്നു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണ​ട്ടെ. മാ​ക്കി​യ​വെ​ല്ലി ഒരു ദു​ഷ്ട​ന​ല്ല,ഒരു ചെ​കു​ത്താ​ന​ല്ല, നി​സ്സാ​ര​നും ഭീ​രു​വു​മായ ഒരെ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​ന​ല്ല; അയാൾ വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മ​ല്ല. അയാൾ ഇറ്റ​ലി​യി​ലെ വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ മാ​ത്ര​മ​ല്ല; അയാൾ യൂ​റോ​പ്പി​ലെ മു​ഴു​വ​നും വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​യാ​ണ്, പതി​നാ​റാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ. അയാൾ ഒരു പി​ശാ​ചി​ന്റെ മട്ടി​ലി​രി​ക്കു​ന്നു; പത്തൊ​മ്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ മനഃ​പ​രി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​നു മുൻ​പിൽ അത​ങ്ങ​നെ​ത്ത​ന്ന​യാ​ണ്.

സമു​ദാ​യം ഉണ്ടായ മുതൽ അവ​കാ​ശ​വും വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​യു​മാ​യു​ള്ള ഈയു​ദ്ധം നട​ന്നു​വ​രു​ന്നു. ഈ ദ്വ​ന്ദ്വ​യു​ദ്ധ​ത്തെ അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കുക, പരി​ശു​ദ്ധ​മായ ആലോ​ച​ന​യെ മാ​നു​ഷി​ക​മായ സത്യ​സ്ഥി​തി​യോ​ട് കൂ​ട്ടി​യോ​ജി​പ്പി​ക്കുക, അവ​കാ​ശ​ത്തെ വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​യി​ലേ​ക്കും വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​യെ അവ​കാ​ശ​ത്തി​ലേ​ക്കും ലഹള കൂ​ടാ​തെ പ്ര​വേ​ശി​പ്പി​ക്കുക—ഇത് മഹാ​ത്മാ​ക്ക​ളു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​യാ​ണ്.

പക്ഷേ, മഹാ​ത്മാ​ക്ക​ളു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി ഒന്ന്, കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി മറ്റൊ​ന്ന്. 1830-ലെ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം പെ​ട്ടെ​ന്നു നി​ന്നു​പോ​യി. ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം കര​യ്ക്ക​ണ​ഞ്ഞാൽ ഉടനെ കപ്പ​ലു​ട​യ്ക്കാ​നാ​യി,കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രു​ടെ കൊ​ണ്ടു​പി​ടു​ത്തം.

നമ്മു​ടെ നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ കൗ​ശ​ല​ക്കാർ അവർ​ക്കു രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാർ എന്ന സ്ഥാ​നം കൊ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു; അങ്ങ​നെ രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാർ എന്ന വാ​ക്ക് ഏതാ​ണ്ടൊ​രാ​ഭാ​സ​ശ​ബ്ദ​മാ​യി കലാ​ശി​ച്ചു. ഒന്നോർ​മ്മ​വെ​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണ്: കൗ​ശ​ല​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്തേ​ട​ത്ത് വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ചെ​റ്റ​ത്തം കൂ​ടി​യേ കഴിയൂ. ‘കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രൻ’ എന്നു വെ​ച്ചാൽ ഏതാ​ണ്ടു ‘ചെറ്റ’ എന്നാ​ണർ​ത്ഥം.

അതു​പോ​ലെ ‘രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞൻ’ എന്നു പറ​യു​ന്ന​ത് ചി​ല​പ്പോൾ ‘രാ​ജ്യ​ദ്രോ​ഹി’ എന്നു പറ​യു​ന്ന​തി​ന്ന് ഏതാ​ണ്ട് ശരി​യാ​യി. അപ്പോൾ നമ്മൾ കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രെ വി​ശ്വ​സി​ക്ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ജൂ​ലാ​യി വി​പ്ല​വം​പോ​ലു​ള്ള ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ മു​റി​ച്ചു​നീ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട രക്ത​നാ​ഡി​ക​ളാ​ണ്; ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഒരു കെ​ട്ടു​കെ​ട്ടു​ന്ന​ത് അത്യാ​വ​ശ്യ​മ​ത്രേ. വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം ഉച്ച​ത്തിൽ ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടാൽ അവ​കാ​ശം കു​ലു​ങ്ങി​പ്പോ​കും. എന്ന​ല്ല, അവ​കാ​ശ​ത്തെ ഒരി​ക്കൽ ഉറ​പ്പി​ച്ചു​നിർ​ത്തി​യാൽ​പ്പി​ന്നെ, രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത്തി​നു ശക്തി കൂ​ട്ട​ണം. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം ഒരി​ക്കൽ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ​പ്പി​ന്നെ, അധി​കാ​ര​ശ​ക്തി​യി​ലാ​ണ് മന​സ്സു വെ​യ്ക്കേ​ണ്ട​ത്.

ഇതു​വ​രെ മഹാ​ത്മാ​ക്കൾ കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രോ​ട് അക​ലു​ന്നി​ല്ല, അവർ ശങ്കി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്നു. അധി​കാ​ര​ശ​ക്തി വളരെ നല്ല​ത്. പക്ഷേ, ഒന്നാ​മ​ത്, എന്താ​ണ് അധി​കാ​ര​ശ​ക്തി? രണ്ടാ​മ​ത്, അതെ​വി​ടെ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​കു​ന്നു? പി​റു​പി​റു​ക്ക​ലൊ​ന്നും കൗ​ശ​ല​ക്കാർ കേൾ​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നും; അവർ തങ്ങ​ളു​ടെ യു​ക്തി​പ്പ​യ​റ്റു​ക​ളെ കൊ​ണ്ടു​പി​ടി​ക്കു​ന്നു.

സമ്പാ​ദ്യ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​വ​യായ മനോ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളെ ആവ​ശ്യം എന്ന മൂ​ടു​പ​ട​മി​ടു​വി​ക്കാൻ മി​ടു​ക്ക​ന്മാ​രായ രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാ​രു​ടെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ, ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം കഴി​ഞ്ഞാൽ ഉടനെ ആ രാ​ജ്യ​ക്കാർ —അവർ രാ​ജ​വാ​ഴ്ച നട​പ്പു​ള്ള ഒരു ഭൂ​ഖ​ണ്ഡ​ത്തിൽ ചേർ​ന്ന​വ​രാ​ണെ​ങ്കിൽ വി​ശേ​ഷി​ച്ചും—ഒന്നാ​മ​താ​യി ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തു സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഒരു രാ​ജ​വം​ശ​ത്തെ സമ്പാ​ദി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. എന്നാൽ അവർ പറ​യു​ന്നു, ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു​ശേ​ഷം സമാ​ധാ​നം കി​ട്ടും—അതാ​യ​തു മു​റി​കൾ വെ​ച്ചു​കെ​ട്ടു​വാ​നും വീ​ടു​കൾ ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാ​നും ഇട​യു​ണ്ടാ​വും. രാ​ജ​വം​ശം ശി​ര​ച്ഛേ​ദ​ന​വി​ദ്യ​യെ ഒളി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചി​കി​ത്സാ​ഗൃ​ഹ​ത്തെ മൂ​ടി​ക്ക​ള​യു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. പക്ഷേ, ഒരു രാ​ജ​വം​ശ​ത്തെ സമ്പാ​ദി​ക്കുക എന്ന​ത് എപ്പോ​ഴും അത്ര എളു​പ്പ​മാ​യി​രി​ക്ക​യി​ല്ല.

തി​ക​ച്ചും കൂ​ടി​യേ കഴിയൂ എങ്കിൽ, ഒരു രാ​ജാ​വി​നെ ഉണ്ടാ​ക്കു​വാൻ ഒന്നാ​മ​താ​യി കണ്ണിൽ​പ്പെ​ട്ട ഒര​തി​ബു​ദ്ധി​മാ​നെ​യോ ഒര​തി​ഭാ​ഗ്യ​വാ​നെ​യോ പി​ടി​കൂ​ടി​യാൽ മതി. ഒന്നാ​മ​ത്ത​തി​ന് ഉദാ​ഹ​ര​ണം, നെ​പ്പോ​ളി​യൻ; രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തി​ന് ഇതുർ​ബി​ദ്. [1]

പക്ഷേ, ഒരു രാ​ജ​വം​ശ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കാൻ ഒന്നാ​മ​ത് കൈ​യിൽ​ക്കി​ട്ടിയ കു​ടും​ബം പോരാ. ഒരു വം​ശ​മാ​വു​മ്പോൾ അതി​ന്ന് ഒരു പഴ​ക്കം കൂ​ടി​യേ കഴിയൂ; ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള നെ​റ്റി​ച്ചു​ളി​വ് തൽ​ക്കാ​ലം വെ​ച്ച് ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കാൻ വയ്യ.

‘രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാ’രോടു നമ്മ​ളും യോ​ജി​ക്ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, എല്ലാം സമ്മ​തി​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞാ​ലും, ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, അതിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​കു​ന്ന രാ​ജാ​വി​നു വേണ്ട ഗു​ണ​ങ്ങൾ എന്തെ​ല്ലാ​മാ​ണ്? അദ്ദേ​ഹം ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ക​നാ​യി​രി​ക്കാം—അത​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​വു​മാ​ണ്;എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, സ്വ​ന്തം നി​ല​യിൽ ആ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ലെ ഒരു പങ്കു​കാ​രൻ, അതിൽ ഒരു കൈ​യു​ള്ളാൾ, അതിൽ​പ്പെ​ടു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ളാൾ, ശി​ര​ച്ഛേ​ദ​നാ​യു​ധം തൊ​ടു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ അതിൽ വാ​ളെ​ടു​ത്തു പെ​രു​മാ​റു​ക​യോ ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ളാൾ.

രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​നു വേണ്ട ഗു​ണ​ങ്ങൾ? അത് രാ​ജ്യ​ക​ക്ഷി​യി​ലു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്ക​ണം; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ദൂ​ര​ത്തു​നി​ന്നു​കൊ​ണ്ട് പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യ​ല്ല, അം​ഗീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള അഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങൾ വഴി​ക്കു, ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തിൽ പട​ങ്കെ​ടു​ത്തി​ട്ടു​ള്ള ഒന്നാ​വ​ണം; അതു ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തോ​ടു ചേർ​ന്ന​തും ചരി​ത്ര​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട​തു​മാ​വ​ണം; ഭാ​വി​യോ​ടു യോ​ജി​ക്കു​ന്ന​തും പുതിയ ആദർ​ശ​ങ്ങ​ളെ കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന​തു​മാ​യി​രി​ക്ക​ണം.

കഴി​ഞ്ഞ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ക്രോം​വെ​ലി​നെ​യോ നെ​പ്പോ​ളി​യ​നെ​യോ—ഒരാളെ— കണ്ടു​പി​ടി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ട് തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടാ​നും, പി​ന്ന​ത്തെ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം ബ്രൺ​സ്വി​ക്ക് രാ​ജ​വം​ശ​ത്തെ​യോ ഓർ​ലി​യാ​ങ് രാ​ജ​വം​ശ​ത്തെ​യോ—ഒരു കു​ടും​ബ​ത്തെ—കണ്ടെ​ത്തി​യേ നി​ല്ക്കു എന്നു സി​ദ്ധാ​ന്തി​ക്കാ​നു​മു​ള്ള കാരണം ഇതു​കൊ​ണ്ടു തെ​ളി​ഞ്ഞു.

രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ, ഓരോ കൊ​മ്പും ഭൂ​മി​യി​ലേ​ക്കു ചാ​ഞ്ഞു​വ​ന്നു, വേർ​പി​ടി​ച്ചു, വെ​വ്വേ​റെ ഓരോ മര​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന ഇന്ത്യ​യി​ലെ അത്തി​മ​ര​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണ്. ഓരോ താ​വ​ഴി​യും ഓരോ രാ​ജ​വം​ശ​മാ​യി എന്നു​വ​രാം. ഒന്നു​മാ​ത്രം കൂ​ടി​യേ കഴിയു. അതു പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചാ​ഞ്ഞു​കൊ​ള്ള​ണം.

ഇതാണ് കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രു​ടെ സി​ദ്ധാ​ന്തം.

അപ്പോൾ ഇവി​ടെ​യാ​ണ് ആ മഹ​ത്തായ കലാ​വി​ദ്യ കി​ട​പ്പ്; വി​ജ​യം​കൊ​ണ്ട് സമ്പാ​ദ്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള​വർ അതു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ ഭയ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യാൻ വേ​ണ്ടി, ഒരു കഷ്ട​സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ ഒച്ച​പ്പാ​ട് അതി​ന്നും അല്പ​മൊ​ന്നു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കുക; എടു​ത്തു​വെ​യ്ക്കു​ന്ന ഓരോ കാൽ​വെ​പ്പി​ലും ഭയം പു​ര​ട്ടുക; അഭി​വൃ​ദ്ധി​യെ തട​യ​ത്ത​ക്ക​വി​ധം അവ​സ്ഥാ​ന്ത​ര​ത്തി​ന്റെ വള​വി​നെ വലു​താ​ക്കുക; ആ തേ​ജോ​വി​ലാ​സ​ത്തെ മങ്ങി​ക്കുക; ഉന്മേ​ഷ​ത്തി​ന്റെ കാ​ഠി​ന്യ​ത്തെ അധി​ക്ഷേ​പി​ക്കു​ക​യും ചു​രു​ക്കു​ക​യും ചെയ്ക; എല്ലാ മു​ന​മ്പു​ക​ളേ​യും നഖ​ങ്ങ​ളേ​യും ചെ​ത്തുക; വി​ജ​യ​ത്തി​ന്റെ വായിൽ തുണി തി​രു​കുക; അവ​കാ​ശ​ത്തി​ന്റെ മോന്ത പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്കുക; പെ​രും​കൂ​റ്റ​നായ ജന​സ​മു​ദാ​യ​ത്തെ രോ​മ​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു മൂ​ടി​പ്പു​ത​പ്പി​ച്ചു വളരെ വേ​ഗ​ത്തിൽ കി​ട​ക്ക​യിൽ കൊ​ണ്ടു​കി​ട​ത്തുക; ആ ആരോ​ഗ്യ​ത്തി​ന്റെ ആധി​ക്യ​ത്തെ പത്ഥ്യ​ത്തി​ലി​രു​ത്തുക; ലോ​ക​മ​ഹാ​ശ​ക്ത​നെ, രോഗം മാ​റി​ത്തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ഒരാളെ എന്ന​പോ​ലെ, കൊ​ണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു ചി​കി​ത്സി​ക്കുക; ഉപാ​യ​പ്പ​ണി​കൊ​ണ്ടു സം​ഭ​വ​ത്തെ നേർ​പ്പി​ക്കുക; ആദർ​ശ​പ്രാ​പ്തി​ക്കാ​യി തൊ​ണ്ട​വ​ര​ണ്ടു നി​ല്ക്കു​ന്ന ജീ​വ​ന്ന് ഒരു കഷാ​യ​വെ​ള്ളം കൂ​ട്ടി വീ​ര്യം കെ​ടു​ത്തിയ അമൃതു കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കുക. വിജയം ഏറി​പ്പോ​വാ​തി​രി​പ്പാൻ വേണ്ട മുൻ കരു​ത​ലെ​ടു​ക്കുക; ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തെ ഒരു നി​ഴൽ​കൊ​ണ്ട​ല​ങ്ക​രി​ക്കുക.

1688-ൽ [2] ഇം​ഗ്ല​ണ്ടു​കാർ മുൻ​പു​ത​ന്നെ പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള ഈ വി​ദ്യ​യെ 1830-ൽ ഫ്രാൻ​സെ​ടു​ത്തു.

പകുതി വഴി​ക്കു​വെ​ച്ചു പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്ത​പ്പെ​ട്ട ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​മാ​ണ് 1830. അഭി​വൃ​ദ്ധി​യു​ടെ പകുതി; അവ​കാ​ശാർ​ദ്ധം. അപ്പോൾ സൂ​ര്യ​ന്നു മെ​ഴു​തി​രി​വെ​ളി​ച്ചം അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത​പോ​ലെ​ത​ന്നെ ന്യാ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന് ‘ഏതാ​ണ്ട്’ എന്ന വാ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ.

ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളെ പകു​തി​വ​ഴി​ക്കു​വെ​ച്ച് ആർ പി​ടി​ച്ചു നിർ​ത്തു​ന്നു? നാ​ടു​വാ​ഴി​ക​ളാ​ണോ?

എന്തു​കൊ​ണ്ട്?

എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, നാ​ടു​വാ​ഴി​കൾ എന്ന​തു നി​റ​വേ​റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ ആവ​ശ്യ​മാ​ണ്. ഇന്ന​ലെ അതു രു​ചി​യാ​യി​രു​ന്നു; ഇന്ന് അതു സമൃ​ദ്ധി​യാ​ണ്; നാളെ അതു മടു​പ്പാ​വും.

നെ​പ്പോ​ളി​യ​ന്നു ശേ​ഷ​മു​ണ്ടായ 1814-ലെ കാഴ്ച പത്താം ഷാർ​ലി​നു ശേഷം 1830-ൽ ആവർ​ത്തി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

ഒരു​കൂ​ട്ടം നാ​ടു​വാ​ഴി​ക​ളെ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കാൻ നോ​ക്കി; ശരി​യാ​യി​ല്ല. തൃ​പ്തി​യോ​ടു​കൂ​ടിയ പൊ​തു​ജ​ന​ഭാ​ഗം​മാ​ത്ര​മാ​ണ് നാ​ടു​വാ​ഴി​കൾ എന്നു​വെ​ച്ചാൽ. ഇപ്പോൾ ഇരി​ക്കാൻ ഇട കി​ട്ടി എന്നായ ഒരാ​ളാ​ണ് നാ​ടു​വാ​ഴി. ഒരു കസാല ഒരു​ജാ​തി​യ​ല്ല.

പക്ഷേ, വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം മു​മ്പാ​യി ഇരി​ക്കാൻ ആഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു മനു​ഷ്യ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ മു​ന്നോ​ട്ടു​ള്ള ഗതി പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്ത​പ്പെ​ട്ടേ​ക്കും. നാ​ടു​വാ​ഴി​കൾ​ക്കു പല​പ്പോ​ഴും ഈ അബ​ദ്ധം പറ്റി​പ്പോ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഒര​ബ​ദ്ധം പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചു എന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ഒന്ന് ഒരു വർ​ഗ്ഗ​മാ​യി​ല്ല. സാ​മു​ദാ​യിക വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ സ്വാർ​ഥം ഒരെ​ണ്ണ​മി​ല്ല.

പി​ന്നെ, നാം സ്വാർ​ഥ​ത്തോ​ടു നീതി കാ​ണി​ക്ക​ണം. നാ​ടു​വാ​ഴി​കൾ എന്ന പൊതു ജന​വി​ഭാ​ഗം 1830-ലെ കു​ലു​ക്ക​ത്തി​നു​ശേ​ഷം കി​ട്ടാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്, ഔദാ​സീ​ന്യ​ത്തോ​ടും അല​സ​ത​യോ​ടും​കു​ടി കെ​ട്ടു​പി​ണ​ഞ്ഞ​തും കു​റ​ച്ചു പോ​രാ​യ്മ കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്ന​തു​മായ ആ മന്ദ​ത​യ​ല്ല; സ്വ​പ്ന​ങ്ങൾ​ക്കു പ്ര​വേ​ശ​മു​ള്ള ഒരു ക്ഷ​ണിക വി​സ്മൃ​തി മുൻ​പു​റ​ത്തു​ള്ള ഒരു​റ​ക്ക​മ​ല്ല—നി​ല്പാ​ണ്.

നി​ല്പ് എന്ന​ത് പര​സ്പ​ര​വി​രു​ദ്ധാർ​ത്ഥ​ത്തി​ലു​ള്ള രണ്ടു വാ​ക്കു​കൾ അസാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ​വി​ധം കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്ന ഒരു വാ​ക്കാ​ണ്. നട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന ഒരു സൈ​ന്യം, എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ചലനം; ഒരു നില, എന്നു​വെ​ച്ചാൽ വി​ശ്ര​മം.

നി​ല്പ് ശക്തി​ക​ളെ വീ​ണ്ടെ​ടു​ക്ക​ലാ​ണ്,ആയുധം ധരി​ച്ചും കരു​ത​ലോ​ടു​കൂ​ടി​യു​മു​ള്ള വി​ശ്ര​മ​മാ​ണ​ത്; പാ​റാ​വു​കാ​രെ നിർ​ത്തു​ന്ന​തും സ്വയം കരു​തി​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു നി​റ​വേ​റിയ കാ​ര്യ​മാ​ണ​ത്.

നി​ല്പ് എന്ന​തിൽ​നി​ന്ന് ഇന്ന​ല​ത്തെ യു​ദ്ധ​വും നാ​ള​ത്തെ യു​ദ്ധ​വും ഊഹി​ക്കാം.

അത് 1830-​നേയും 1848-നേ [3] യും വേർ​തി​രി​ക്കു​ന്ന പഴു​താ​ണ്.

ഇവിടെ യു​ദ്ധം എന്നു ഞങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​തി​നെ അഭി​വൃ​ദ്ധി​യെ​ന്നും പേര് വി​ളി​ക്കാം.

അപ്പോൾ, നാ​ടു​വാ​ഴി​കൾ​ക്കും ആവി​ധം​ത​ന്നെ രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാർ​ക്കും ഈ നി​ല്പ് എന്ന വാ​ക്കു കാ​ണി​ക്കാൻ ഒരാൾ വേണം. ഒരു എങ്കി​ലും—അതു​കൊ​ണ്ട്. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തും സ്ഥി​ര​ത​യെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ മറ്റൊ​രു​വി​ധം പറ​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഭാ​വി​കാ​ല​വു​മാ​യി ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​നു പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത്തി​ലു​ള്ള യോ​ജി​പ്പു​കൊ​ണ്ട് വർ​ത്ത​മാ​ന​കാ​ല​ത്തെ ഉറ​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തായ ഒരു സങ്ക​ലി​ത​സ​ത്ത്വം.

ഈ ആളെ ‘കി​ട്ടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു.’ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പേർ ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് ദോർ​ലി​യാ​ണ് എന്നാ​ണ്.

ജന​പ്ര​തി​നി​ധി​സം​ഘം ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​നെ രാ​ജാ​വാ​ക്കി. ലഫ​യേ​ത്ത് [4] പട്ടാ​ഭി​ഷേ​കം നട​ത്തി.

അയാൾ അതിനെ ജന​പ്രാ​തി​നി​ധ്യ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും നല്ല​ത് എന്ന് വി​ളി​ച്ചു. റീ​മി​ലെ വലിയ പള്ളി​യു​ടെ [5] സ്ഥാ​നം പാ​രീ​സ്സി​ലെ ടൗൺ​ഹാൾ കയ്യേ​റ്റു.

ഒരു പൂർ​ണ്ണ​സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്ത് ഈ ഒരർ​ദ്ധ​സിം​ഹാ​സ​നം വെ​യ്ക്കു​ക​യാ​ണ് ‘1830 ചെയ്ത പ്ര​വൃ​ത്തി.’

കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രു​ടെ ജോലി മു​ഴു​മി​ച്ച​പ്പോൾ അവ​രു​ടെ യു​ക്തി​യി​ലു​ള്ള അപാര ദു​ഷ്ടത വെ​ളി​പ്പെ​ട്ടു. ഇതെ​ല്ലാം നട​ന്ന​ത് കേ​വ​ലാ​വ​കാ​ശ​ത്തി​ന്റെ അതിർ​ത്തി​പ്പു​റ​ത്തു​വെ​ച്ചാ​ണ്. കേ​വ​ലാ​വ​കാ​ശം ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: ‘എനി​ക്കി​തു സമ്മ​ത​മ​ല്ല!’ എന്നി​ട്ടു, പറയാൻ ഭയം തോ​ന്നു​ന്നു, അത് അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു വാ​ങ്ങി.

ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ​ക്ക് ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ കൈയും ഒരു ഭാ​ഗ്യ​മേ​റിയ കൈ​പ്പ​ട​വു​മു​ണ്ട്; അവ ശക്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി തല്ലു​ക​യും ശരി​യാ​യി തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. അപൂർ​ണ്ണ​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ങ്കി​ലും, 1830-ലെ വി​പ്ല​വം​പോ​ലെ നി​കൃ​ഷ്ട​വും അധി​ക്ഷി​പ്ത​വും ഒരു ചി​ല്ലറ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം എന്ന നി​ല​യി​ലോ​ളം ഇടു​ങ്ങി​യ​തു​മാ​യി​രു​ന്നാൽ​ക്കൂ​ടി​യും, അബ​ദ്ധ​ത്തിൽ ചെ​ന്നു​ചാ​ടാ​തെ കഴി​യാൻ​മാ​ത്രം വേണ്ട ഒര​നു​ഗൃ​ഹീ​ത​മായ തന്റേ​ട​ത്തെ അവ വി​ടു​ന്നി​ല്ല. അവ​യു​ടെ മറയൽ ഒരി​ക്ക​ലും ഒരു സ്ഥാ​ന​ത്യാ​ഗ​മ​ല്ല.

എങ്കി​ലും, നമു​ക്കു വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം ഉച്ച​ത്തിൽ മേനി പറ​യാ​തി​രി​ക്കുക; ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ​ക്കും ചതി പറ്റി​പ്പോ​വാം; ഗൗ​ര​വ​മേ​റിയ അബ​ദ്ധ​ങ്ങൾ വന്നു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഞങ്ങൾ 1830-​ലേക്കു മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ല്ല​ട്ടെ. വഴി​തെ​റ്റ​ലി​ലും 1830-നു ഭാ​ഗ്യ​മു​ണ്ട്. ഭരണ പരി​വർ​ത്ത​നം ഇട​യ്ക്കു​വെ​ച്ചു നിർ​ത്ത​പ്പെ​ട്ട​തി​നു​ശേ​ഷം, സമാ​ധാ​ന​ര​ക്ഷ എന്നു സ്വയം സ്ഥാ​ന​പ്പേ​രി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടായ വ്യ​വ​സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ലെ രാ​ജാ​വിൽ രാ​ജ​ത്വം മാ​ത്ര​മ​ല്ല ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു. ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് ഒര​സാ​ധാ​രണ മനു​ഷ്യ​നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

ചരി​ത്രം ചില വി​ല​ക്കു​റ​വു​ക​ളെ​ല്ലാം കല്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന ഒര​ച്ഛ​ന്റെ മകൻ, എന്നാൽ അച്ഛൻ എത്ര​ക​ണ്ടു നി​ന്ദ​യ്ക്കർ​ഹ​നാ​ണോ മകൻ അത്ര​ക​ണ്ടും ബഹു മതി​ക്കർ​ഹൻ,; കു​ടും​ബ​ജീ​വി​ത​ത്തി​നു​വേ​ണ്ട പല ഗു​ണ​ങ്ങ​ളു​മു​ള്ളാൾ; തന്റെ ആരോ​ഗ്യ​ത്തി​ലും, തന്റെ യോ​ഗ​ക്ഷേ​മ​ത്തി​ലും, തന്റെ ദേ​ഹ​സ്ഥി​തി​യി​ലും, തന്റെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ശ്ര​ദ്ധാ​ലു; ഒരു നി​മി​ഷ​ത്തി​ന്റെ വി​ല​യ​റി​യു​ന്ന​വ​നും ഒരു വർ​ഷ​ത്തി​ന്റെ വില എപ്പോ​ഴും അറി​ഞ്ഞു എന്നു​വ​രാ​ത്ത​വ​നും; തന്റേ​ട​വും ഗൗ​ര​വ​വും ശാ​ന്ത​ത​യും ക്ഷ​മ​യു​മു​ള്ളാൾ; ഒരു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നും, ഒരു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന രാ​ജാ​വും; ഭാ​ര്യ​യോ​ടു​കൂ​ടി കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ക​യും സഭാ​ര്യ​നായ തന്റെ കി​ട​പ്പു​മു​റി​യെ നാ​ടു​വാ​ഴി​കൾ​ക്കു കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാൻ ചു​മ​ത​ല​പ്പെ​ട്ട ഭൃ​ത്യ​ന്മാ​രെ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തിൽ നി​യ​മി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ളാൾ—പൂർ​വ്വി​ക​രു​ടെ പണ്ട​ത്തെ അന്യാ​യ​പ്ര​ക​ട​ന​ങ്ങൾ നോ​ക്കു​മ്പോൾ പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​മായ ഒരു ധാടി; യൂ​റോ​പ്പി​ലെ എല്ലാ ഭാ​ഷ​ക​ളും അറി​യു​ന്നാൾ; എന്ന​ല്ല, കു​റെ​ക്കൂ​ടി അപൂർ​വം, എല്ലാ ആവ​ശ്യ​ങ്ങൾ​ക്കു​മു​ള്ള ഭാഷകൾ ധരി​ക്കു​ക​യും അവ​യി​ലെ​ല്ലാം സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യാൻ കഴി​വു​ള്ള ഒരാൾ; ‘ഇട​ത്ത​ര​ക്കാ​രു​ടെ ഒര​ഭി​ന​ന്ദ​നീയ പ്ര​തി​നി​ധി; പക്ഷേ, ആ നി​ല​യിൽ​നി​ന്നു കട​ന്ന​വ​നും അവ​രിൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം ഉയർ​ന്ന​വ​നും; നല്ല തന്റേ​ട​മു​ള്ളാൾ; തന്റെ വം​ശോൽ​കൃ​ഷ്ടത മന​സ്സി​ലാ​ക്കി തന്റെ ആന്ത​ര​ഗു​ണ​ത്തെ​ത്ത​ന്നെ സർ​വ്വോ​പ​രി ഗണി​ക്കു​ന്ന ഒരാൾ; സ്വ​ന്ത​വം​ശ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, താൻ ഓർ​ലി​യാ​ങ് വം​ശ​ക്കാ​ര​നെ​ന്ന​ല്ലാ​തെ ബൂർ​ബൊ​ണ​ങ് വം​ശ​ക്കാ​ര​നെ​ന്ന് ഒരി​ക്ക​ലും പറ​യാ​ത്ത ആൾ; ഒരു ‘തി​രു​മേ​നി’മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ഒരൊ​ന്നാ​ന്ത​രം കു​ലീ​ന​രാ​ജാ​വും, രാ​ജ​പ​ട്ട​മെ​ടു​ത്ത​തു​മു​ത​ല്ക്ക് ഒരു നല്ല നാ​ടു​വാ​ഴി​യും; പൊ​തു​ജ​ന​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം വി​സ്ത​ര​വും സ്വ​ന്തം കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം സം​ക്ഷേ​പ​വും പൂണ്ട ആൾ; പ്ര​സി​ദ്ധി അങ്ങ​നെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, പി​ശു​ക്ക​നെ​ന്നു തെ​ളി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്താൾ; വക​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ, സ്വ​ന്തം ആവ​ശ്യ​മോ ചു​മ​ത​ല​യോ അനു​സ​രി​ച്ചു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ധാ​രാ​ളി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന അത്ത​രം ചെ​ല​വു​ക​ണി​ശ​ക്കാ​രിൽ ഒരാൾ; പണ്ഡി​തൻ, എന്നാൽ പാ​ണ്ഡി​ത്യ​ത്തിൽ ഭ്ര​മ​മി​ല്ലാ​ത്താൾ; ഒരു മാ​ന്യൻ, എന്നാൽ ഒരു യോ​ഗ്യൻ എന്നി​ല്ല; ശു​ദ്ധൻ, ശാ​ന്തൻ, കു​ടും​ബ​ത്താ​ലും കൂ​ടെ​ക്ക​ഴി​യു​ന്ന​വ​രാ​ലും പൂ​ജി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​വൻ; മയ​ക്കി​ക്ക​ള​യു​ന്ന ഒരു​വാ​ഗ്മി; ആന്ത​ര​മാ​യി ഉറ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി, തൽ​ക്കാ​ല​ത്തെ ആവ​ശ്യ​ത്തിൽ ആണ്ടു​കൊ​ണ്ട്, അടു​ത്തെ​ത്തി​യാൽ എന്തി​നേ​യും എപ്പോ​ഴും വശ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ട്, പക​യ്ക്കും നന്ദി​ക്കും കീ​ഴ​ട​ങ്ങാ​തെ, പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​ത്തെ സാ​ധു​ത്വ​ത്തി​ന്മേൽ ദയ​യി​ല്ലാ​തെ പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്, ജീ​വ​നി​ല്ലാ​തെ സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​നു ചു​വ​ട്ടിൽ കി​ട​ന്നു പി​റു​പി​റു​ക്കു​ന്ന ആ നി​ഗൂ​ഢൈ​ക​മ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ വി​ഡ്ഡി​ത്ത്വ​ത്തിൽ ചാ​ടി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​സ​ഭ​യി​ലെ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തെ കൈ​വ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ സമർ​ത്ഥ​നാ​യി, ആരാ​ലും വഞ്ചി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​ത്ത ഒരു രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞൻ; ഉള്ളിൽ കല​വ​റ​യി​ല്ലാ​തെ ആ കല​വ​റ​ക്കു​റ​വു​കൊ​ണ്ട് വക​തി​രി​വു​കേ​ടു​ത​ന്നെ പറ്റി​പ്പോ​കു​മെ​ങ്കി​ലും ആ വക​തി​രി​വു​കേ​ടിൽ​പ്പോ​ലും അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ സാ​മർ​ത്ഥ്യ​മു​ള്ള ഒരാൾ; ഉപാ​യ​ങ്ങൾ, കള്ള​മ​ട്ടു​കൾ, ഭാ​വ​മാ​റ്റ​ങ്ങൾ, ധാ​രാ​ളം തോ​ന്നു​ന്നാൾ; ഫ്രാൻ​സി​നെ​ക്കൊ​ണ്ട് യൂ​റോ​പ്പി​നേ​യും യൂ​റോ​പ്പി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു പ്രാൻ​സി​നേ​യും പേ​ടി​പ്പി​ച്ചാൾ; സ്വ​രാ​ജ്യ​ത്തെ നി​സ്തർ​ക്ക​മാ​യി സ്നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും, കു​ടും​ബ​ത്തി​ന്റെ മേൽ അതി​ല​ധി​കം പ്ര​തി​പ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നാൾ; അധി​കാ​ര​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ആജ്ഞാ​ശ​ക്തി​യും അന്ത​സ്സി​ല​ധി​കം അധി​കാ​ര​വും കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നാൾ—ഈ ശീ​ല​ത്തി​ന് ഇങ്ങ​നെ​യൊ​രു ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴ​പി​ടി​ച്ച വി​ശേ​ഷ​ത​യു​ണ്ട്; എല്ലാം വി​ജ​യ​ത്തിൽ കലാ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി വഞ്ച​ന​യെ അതു സമ്മ​തി​ക്കു​ക​യും നീ​ച​ത്വ​ത്തെ തീരെ കള​യാ​തി​രി​ക്ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു; എന്നാൽ ഈ വി​ല​പി​ടി​ച്ച ഭാ​ഗ​വും അതി​ലു​ണ്ട്; രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ത്തെ വലിയ ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും രാ​ജ്യ​ത്തെ ഉട​വു​ക​ളിൽ​നി​ന്നും സമു​ദാ​യ​ത്തെ കഷ്ട​പ്പാ​ടു കളിൽ​നി​ന്നും അതു കാ​ക്കു​ന്നു; സൂ​ക്ഷ്മ​ത​യോ​ടും ഔചി​ത്യ​ത്തോ​ടും ശു​ഷ്കാ​ന്തി​യോ​ടും സാ​മർ​ത്ഥ്യ​ത്തോ​ടും അക്ഷീ​ണ​ത​യോ​ടും​കൂ​ടിയ ആൾ; ചി​ല​പ്പോൾ തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ തർ​ക്കി​ച്ചു തന്ന​ത്താൻ നു​ണ​യ​നാ​ക്കു​ന്ന ഒരാൾ; ആൻ​കോ​ണ​യിൽ​വെ​ച്ച് ആസ്ത്രീ​യ​യു​ടെ മുൻ​പിൽ അതി​ധീ​ര​നും, സ്പെ​യി​നിൽ​വെ​ച്ച് ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ന്റെ മു​മ്പിൽ ദു​ശ്ലാ​ഢ്യ​ക്കാ​ര​നും; ആന്റ്വേർ​പ്പ് വള​യു​ക​യും പ്രി​പ്പേർ​ഡ് വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെയ്ത ആൾ; ഉള്ളിൽ​ക്കൊ​ണ്ട് ഉത്ത​മ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ഗാ​നം പാ​ടു​ന്നാൾ; നി​രാ​ശ​ത​യ്ക്കും, അല​സ​ത​ത​യ്ക്കും, കൗ​തു​ക​ക​ര​വും ആദർ​ശ​പ​ര​വു​മാ​യ​തി​നോ​ടു​ള്ള വാ​സ​ന​യ്ക്കും, ധീ​രോ​ദാ​ത്ത​മായ ഉദാ​ര​ത​യ്ക്കും, മനോ​രാ​ജ്യ​സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​നും, മി​ത്ഥ്യാ​ഭ്ര​മ​ങ്ങൾ​ക്കും, ദേ​ഷ്യ​ത്തി​നും, ഡം​ഭി​നും, ഭയ​ത്തി​നും അപ്രാ​പ്യൻ; നിർ​ഭ​യ​ത്വ​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ രൂ​പ​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളും കൈ​വ​ശ​മു​ള്ളാൾ; വാൽ​മി​യിൽ [1] ഒരു സേ​നാ​പ​തി, ഴെ​മെ​യ്പ്പിൽ [2] ഒരു ഭടൻ; രാ​ജ​ഹ​ന്താ​ക്ക​ളാൽ എട്ടു തവണ ആക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വൻ; ആ എട്ടു​ത​വ​ണ​യും സ്മേ​ര​മു​ഖൻ; ഒരു പട​യാ​ളി​യെ​പ്പോ​ലെ ഉശി​ര​നും ഒരു തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​യെ​പ്പോ​ലെ ധീ​ര​നും; യൂ​റോ​പ്പു മു​ഴു​വ​നും​കൂ​ടി കു​ലു​ങ്ങു​ന്ന ഘട്ട​ങ്ങ​ളിൽ മാ​ത്രം അസ്വ​സ്ഥ​നും മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പ​രാ​ക്ര​മ​ങ്ങൾ​ക്ക് അനർ​ഹ​നും; തന്റെ ജീവനെ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കാൻ എപ്പോ​ഴും സന്ന​ദ്ധൻ, എന്നാൽ തന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​യെ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കാൻ തീരെ അസ​ന്ന​ദ്ധൻ; ഒരു രാ​ജാ​വെ​ന്ന​തി​ല​ധി​കം ഒരു ബു​ദ്ധി​മാൻ എന്ന നി​ല​യിൽ അനു​സ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടാൻ​വേ​ണ്ടി അധി​കാ​ര​ശ​ക്തി​ക്കി​ട​യിൽ തന്റെ ഇച്ഛ​യെ ഒളി​പ്പി​ച്ചു​വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നാൾ; ദൈ​വ​ജ്ഞ​ത​കൊ​ണ്ട​ല്ല ലോ​ക​നി​രീ​ക്ഷ​ണ​ശ​ക്തി​കൊ​ണ്ട് അനു​ഗൃ​ഹീ​തൻ; അധികം ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു​നോ​ക്കാ​തെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും മനു​ഷ്യ​രെ മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്ന— അതാ​യ​ത്, കണ്ട​തു​കൊ​ണ്ട് ആളെ അറി​യു​ന്ന—ഒരാൾ; സമ​യോ​ചി​ത​വും സർ​വ​വ്യാ​പ​ക​വു​മായ തന്റേ​ട​ത്തോ​ടും പ്രാ​യോ​ഗി​ക​മായ വി​ജ്ഞാ​ന​ത്തോ​ടും നി​ഷ്പ്ര​യാ​സ​മായ വാ​ഗ്ധാ​ടി​യോ​ടും മഹ​ത്തായ ഓർ​മ്മ​ശ​ക്തി​യോ​ടും കൂടിയ മനു​ഷ്യൻ; ഈ ഓർ​മ്മ​യ്ക്കു​ള്ളിൽ സീസർ, അലെ​ക്സാ​ണ്ടർ, നെ​പ്പോ​ളി​യൻ എന്നി​വ​രു​മാ​യി തനി​ക്കു​ള്ള സാ​ദൃ​ശ്യം​മാ​ത്രം ഇട​വി​ടാ​തെ വര​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ളാൾ; പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളും വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​ക​ളും സൂ​ക്ഷ്മ​വി​വ​ര​ങ്ങ​ളും തി​യ​തി​ക​ളും പേ​രു​ക​ളും അറി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു, മനോ​ഗ​തി​ക​ളും വി​കാ​രാ​വേ​ഗ​ങ്ങ​ളും ജന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ വി​ഭി​ന്ന ബു​ദ്ധി​ക​ളും ആന്ത​ര​ങ്ങ​ളായ ആഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളും ആത്മാ​ക്ക​ളു​ടെ നി​ഗൂ​ഢ​ങ്ങ​ളും അവ്യ​ക്ത​ങ്ങ​ളു​മായ മത്സ​ര​ങ്ങ​ളും, ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, അന്തഃ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ അദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളായ ഗതി​ത​രം​ഗ​ങ്ങ​ളെ​ന്ന് പറ​യ​പ്പെ​ടാ​വു​ന്ന​വ​യിൽ യാ​തൊ​ന്നും അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത ആൾ; മു​കൾ​ഭാ​ഗ​ത്താൽ സമ്മ​തൻ, പക്ഷേ, ചു​വ​ട്ടി​ലെ ഫ്രാൻ​സു​മാ​യി തീരെ യോ​ചി​ക്കാ​ത്ത ആൾ; വി​വേ​ക​ത്തി​ന്റെ ബലം​കൊ​ണ്ട് അപ​ക​ട​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും ജയി​ച്ചു​പോ​രു​ന്ന​വൻ; അത്യ​ധി​കം, എന്നാൽ വേ​ണ്ടി​ട​ത്തോ​ള​മാ​വാ​ത്ത, ഭര​ണ​ശീ​ല​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​വൻ; അവ​ന​വ​ന്റെ​ത​ന്നെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി; വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​ക​ളു​ടെ നി​സ്സാ​ര​ത​യിൽ​നി​ന്നും ആലോ​ച​ന​ക​ളു​ടെ അപാ​ര​ത​യ്ക്കു മുൻ​പിൽ ഒരു വി​ഘ്നം ഉണ്ടാ​ക്കു​വാൻ മി​ടു​ക്കൻ; പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തേ​യും സമാ​ധാ​ന​ര​ക്ഷ​യേ​യും സം​ഘ​ശ​ക്തി​യേ​യും സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​വാ​നു​ള്ള ഒരു യഥാർ​ത്ഥ ത്രാ​ണി​യെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളും കള്ള​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളും കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കു​വാ​നു​ള്ള ഒര നിർ​വാ​ച്യ​ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടു കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കു​ന്നാൾ; ഒരു രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​ന്റെ സ്ഥാ​പ​ക​നും അതി​ന്റെ വക്കീ​ലും; ഷാർൽ​മാൻ ചക്ര​വർ​ത്തി​യു​ടെ ചില ഭാ​ഗ​വും ഒരു വക്കീ​ലി​ന്റെ ചില ഭാ​ഗ​വും കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ളാൾ; ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, തി​ക​ച്ചും പൊ​ന്തി​നി​ല്ക്കു​ന്ന ഒര​പൂർ​വ്വ പു​രു​ഷൻ; ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ അസ്വാ​സ്ഥ്യ​മി​രു​ന്നാ​ലും അധി​കാ​ര​ബ​ല​ത്തേ​യും യൂ​റോ​പ്പി​ന്റെ അസൂ​യ​യി​ലി​രു​ന്നാ​ലും ഭര​ണ​ശ​ക്തി​യേ​യും ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ങ്ങ​നെ എന്ന​റി​യു​ന്ന ഒരു രാ​ജാ​വ്. പ്ര​ശ​സ്തി​യെ കു​റ​ച്ചെ​ങ്കി​ലും ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ക​യും പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​മാ​യ​തി​നോ​ടു​ള്ള​പോ​ലെ മഹ​ത്ത​ര​മാ​യ​തി​നോ​ടു പ്ര​തി​പ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​യും ചെ​യ്തു​വെ​ങ്കിൽ, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് തന്റെ ശതാ​ബ്ദ​ത്തി​ലെ പ്ര​മു​ഖ​രു​ടെ ഇടയിൽ ഒരാ​ളാ​യി എണ്ണ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഏറ്റ​വും ബഹു​മാ​ന്യ​ന്മാ​രായ ഭര​ണ​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ ഇടയിൽ തന്റെ പേർ ചേർ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തേ​നേ.

ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് സു​ന്ദ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു; വാർ​ദ്ധ​ക്യ​ത്തി​ലും അദ്ദേ​ഹം ആ അന്ത​സ്സു​വി​ട്ടി​ല്ല. രാ​ജ്യ​ത്താൽ എപ്പോ​ഴും അഭി​ന​ന്ദി​ത​നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ എപ്പോ​ഴും സ്നേ​ഹി​ച്ചു​പോ​ന്നു; അദ്ദേ​ഹം സന്തോ​ഷി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ആളു​ക​ളെ വശ​ത്താ​ക്കാ​നു​ള്ള ഒരു സാ​മർ​ത്ഥ്യം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു പ്ര​താ​പ​മി​ല്ല; രാ​ജാ​വാ​ണെ​ങ്കി​ലും അദ്ദേ​ഹം കി​രീ​ടം ധരി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല; വൃ​ദ്ധ​നാ​ണെ​ങ്കി​ലും വെ​ളു​ത്ത തല​മു​ടി​യു​ള്ളാ​ള​ല്ല; അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സമ്പ്ര​ദാ​യ​ങ്ങൾ പഴയ കാ​ല​ത്തേ​ക്കു ചേർ​ന്ന​വ​യാ​യി​രു​ന്നു; നട​പ​ടി​കൾ പുതിയ കാ​ല​ത്തേ​ക്കും. 1830-​ലേക്കു പറ്റി​യ​വി​ധം പ്ര​ഭു​വും നാ​ടു​വാ​ഴി​യും കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്ന​ത്. അവ​സ്ഥാ​ന്ത​രം നാ​ടു​വാ​ഴുക എന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ്, പണ്ട​ത്തെ ഉച്ചാ​ര​ണ​വും പണ്ട​ത്തെ അക്ഷ​ര​ശു​ദ്ധി​യും അദ്ദേ​ഹം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​പോ​ന്നു; രണ്ടും അദ്ദേ​ഹം നൂ​ത​നാ​ഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചൊ​ല്പ​ടി​യിൽ നിർ​ത്തി. പത്താം ഷാർ​ലി​നെ​പ്പോ​ലെ അദ്ദേ​ഹം രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ര​ക്ഷി​ഭ​ട​ന്റെ ഉടു​പ്പും നെ​പ്പോ​ളി​യ​നെ​പ്പോ​ലെ ബഹു​മ​തി​ചി​ഹ്ന​മായ പട്ടു​നാ​ട​ക്കെ​ട്ടും ധരി​ച്ചി​രു​ന്നു.

അദ്ദേ​ഹം അല്പാ​ല്പ​മൊ​ക്കെ പള്ളി​യിൽ പോവും; നാ​യാ​ട്ടി​നു പോ​വു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല; സം​ഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​യി​ലേ​ക്ക് ഒരി​ക്ക​ലു​മി​ല്ല. പള്ളി​ക്കാ​വ​ല്ക്കാ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടും നാ​യാ​ട്ടു​മു​പ്പ​ന്മാ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടും ആട്ട​ക്കാ​രി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും അദ്ദേ​ഹം ചീ​ത്ത​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല; പ്ര​മാ​ണി​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഒരു സമ്മ​തം വീ​ണ​തിൽ ഒരു ഭാഗം ഇതു​കാ​ര​ണ​മാ​ണ്. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ഹൃ​ദ​യ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. കക്ഷ​ത്തിൽ കു​ട​യു​മാ​യി അദ്ദേ​ഹം പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങും; ഈ കുട അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ തേജഃ പരി​ധി​യു​ടെ ഒരു ഭാ​ഗ​മാ​യി. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു കു​റ​ച്ചാ​ശാ​രി​പ്പ​ണി​യ​റി​യാം; കു​റ​ച്ചു തോ​ട്ട​ക്കാ​ര​ന്റെ പണി​യ​റി​യാം; ഏതാ​ണ്ടൊ​ക്കെ വൈ​ദ്യ​വും; കു​തി​ര​പ്പു​റ​ത്തു നി​ന്നു​രു​ണ്ടു​വീണ ഒരു വണ്ടി​ക്കാ​ര​ന്ന് അദ്ദേ​ഹം മു​റി​കെ​ട്ടി; നാ​ലാ​മൻ ആങ്ത​ന്റെ കട്ടാ​രം കൂ​ടാ​തെ എത്ര​ക​ണ്ടു പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ണ്ടോ, അതി​ലും കു​റ​ച്ചേ ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് തന്റെ ശസ്ത്ര​മെ​ടു​ക്കാ​തെ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ളൂ. രാ​ജ​ക​ക്ഷി​ക്കാർ ഈ കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത രാ​ജാ​വി​നെ, മുറി ഭേ​ദ​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാൻ​വേ​ണ്ടി ചോര വരു​ത്തി​യി​രു​ന്ന ഈ ഒന്നാ​മ​ത്തെ രാ​ജാ​വി​നെ, കളി​യാ​ക്കി.

ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​നെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ആവ​ലാ​തി​ക​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം, ഒന്നു കു​റ​യ്ക്കേ​ണ്ടാ​താ​യി​ട്ടു​ണ്ട്, രാ​ജ​ത്വ​ത്തെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടോ അത്, രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടോ അത്, രാ​ജാ​വി​നെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടോ അതു വെ​വ്വേ​റെ തുക കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന മൂ​ന്നു വരികൾ. പൊ​തു​ജ​നാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളെ പി​ടി​ച്ച​ട​ക്കുക, അഭി​വൃ​ദ്ധി ഒര​പ്ര​ധാ​ന​കാ​ര്യ​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കുക, തെ​രു​വീ​ഥി​യിൽ​നി​ന്നു​ള്ള എതി​ര​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തെ ബലാൽ​ക്കാ​രേണ പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്തുക. ലഹ​ള​ക്കാ​രെ പട്ടാ​ള​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു വെ​ടി​വെ​പ്പി​ക്കുക, ആക്ര​മ​ണ​ത്തെ ആയു​ധ​പ്ര​യോ​ഗം​കൊ​ണ്ട് ഇല്ലാ​താ​ക്കുക, യു​ദ്ധ​കാ​ര്യാ​ലോ​ച​ന​സഭ കൂ​ട്ടുക, വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള രാ​ജ്യ​ത്തെ നി​യ​മ​സം​ബ​ന്ധി​യായ രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു വി​ഴു​ങ്ങി​ക്കുക—ഇതൊ​ക്കെ​യാ​ണ് രാ​ജ​ത്വ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ. ബെൽ​ജി​യ​ത്തി​ന്റെ അവ​കാ​ശ​ത്തെ നി​ര​സി​ക്കുക, അത്യ​ധി​കം നി​ഷ്ഠു​ര​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി​യും ഇന്ത്യ​യിൽ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടു കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ, പരി​ഷ്കൃ​ത​മ​ട്ടി​നെ​ക്കാ​ള​ധി​കം കാ​ട​മ​ട്ടോ​ടു​കൂ​ടി​യും ആൽ​ജീ​റി​യാ [3] രാ​ജ്യം കീ​ഴ​ട​ക്കുക. അബ്ദുൽ​കാ​ത​രോ​ടു [4] വി​ശ്വാ​സ​പാ​ത​കം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കുക—ഇതൊ​ക്കെ രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ടെ വി​ദ്യ​ക​ളാ​ണ്; രാ​ജ​സം​ബ​ന്ധി​യാ​വു​ന്ന​തി​ല​ധി​കം, കൂ​ടും​ബ​സം​ബ​ന്ധി​യായ ഭര​ണ​ന​യം രാ​ജാ​വു പറ്റി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്.

നോ​ക്കി​യാൽ കാ​ണാ​വു​ന്ന​വി​ധം, വേ​ണ്ടി​ട​ത്തോ​ളം കു​റ​വു​ചെ​യ്തു വരു​മ്പോൾ, രാ​ജാ​വി​നു​ള്ള കു​റ്റം കു​റ​ച്ചേ ഉള്ളൂ.

ഇതാണ് ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ വലിയ കു​റ്റം: ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ പേർ പറഞ്ഞ അദ്ദേ​ഹം ഒതു​ങ്ങി​നി​ന്നു.

ഈ കു​റ്റം എവി​ടെ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​യി?

ഞങ്ങൾ പറയാം.

വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം പി​തൃ​വാ​ത്സ​ല്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു രാ​ജാ​വാ​യി​രു​ന്നു ലൂ​യി​ഫി​ലി​പ്പ്; ഒരു രാ​ജ​വം​ശം സ്ഥാ​പി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ഉദ്ദേ​ശ്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യു​ള്ള ഒരു കു​ടും​ബം ‘വി​രി​പ്പി​ക്കൽ’ സർ​വ്വ​ത്തേ​യും​പ​റ്റി ശങ്കി​ക്കു​ന്നു; ഒരു ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും സ്വാ​സ്ഥ്യ​ഭം​ഗം അതി​ന്നി​ഷ്ട​മ​ല്ല; അതിൽ​നി​ന്ന് അതി​യായ ഭീ​രു​ത്വ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നു; രാ​ജ്യ​ഭ​രണ സം​ബ​ന്ധി​യായ പഴ​ങ്ക​ഥ​യിൽ ജൂ​ലാ​യ് 14-​ാംനുയും യു​ദ്ധ​സം​ബ​ന്ധി​യായ ഇതി​ഹാ​സ​ത്തിൽ ഓസ്തെർ​ലി​ത്സും തന​താ​യി​ട്ടു​ള്ള രാ​ജ്യ​ക്കാർ​ക്ക് ഇതു രസി​ക്കു​ക​യി​ല്ല.

എന്ന​ല്ല, ഒന്നാ​മ​താ​യി നി​റ​വേ​റ്റേ​ണ്ടു​ന്ന പൊ​തു​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ കി​ഴി​ച്ചാൽ, ലൂ​യി​ഫി​ലി​പ്പി​നു തന്റെ കു​ടും​ബ​ത്തോ​ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഹൃ​ദ​യ​പുർ​വ്വ​മായ വാ​ത്സ​ല്യം ആ കു​ടും​ബം അർ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു​താ​നും. ആ കു​ടും​ബം അഭി​ന​ന്ദി​ക്ക​ത്ത​ക്ക​താ​യി​രു​ന്നു. സാ​മർ​ത്ഥ്യ​ത്തോ​ടു മു​ട്ടി​യു​രു​മ്മി​ക്കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ സൗ​ശീ​ല്യം അതിൽ താ​മ​സി​ച്ചു​പോ​ന്നു. ഷാർൽ​ദോർ​ലീ​യാ​ണ് തന്റെ വം​ശ​ത്തെ കവി​ക​ളു​ടെ ഇടയിൽ പെ​ടു​ത്തി​യ​തു​പോ​ലെ, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ ഒരു മകൾ തന്റെ വം​ശ​ത്തെ കലാ​നി​പു​ണ​വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഉയർ​ത്തി​വെ​ച്ചു. ആ മാന്യ തന്റെ ആത്മാ​വി​നെ​ക്കൊ​ണ്ട് ഒരു വെ​ണ്ണ​ക്ക​ല്ലു കൊ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​ക്കി; അതിനു ഴാ​ന്ന്ദാർ​ക്ക് എന്നു പേ​രി​ട്ടു. ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ രണ്ടു പെൺ​മ​ക്കൾ മെ​തെർ​നി​ക്കിൽ​നി​ന്ന് ഈ സ്തു​തി പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ചു: ‘കണ്ടെ​ത്താൻ ഞെ​രു​ക്ക​മു​ള്ള രണ്ടു യു​വ​തി​ക​ളാ​ണ​വർ,; ഒരി​ക്ക​ലും കണ്ടെ​ത്താൻ കഴി​യാ​ത്ത രണ്ടു രാ​ജ​കു​മാ​രി​മാർ.’

യാ​തൊ​രു കളവും കൂ​ടാ​തെ​യും യാ​തൊ​ര​തി​ശ​യോ​ക്തി​യു​മി​ല്ലാ​തെ​യു​മു​ള്ള ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ ഒരു വി​വ​ര​ണ​മാ​ണി​ത്.

സമ​ത്വ​രാ​ജാ​വാ​യി​രി​ക്കുക, രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ടേ​യും ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റേ​യും പര​സ്പ​ര​വി​രു​ദ്ധ​ത​യെ ആത്മാ​വിൽ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കുക, ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​യി​ലാ​വു​മ്പോൾ വി​ശ്വാ​സ​ജ​ന​ക​മാ​യി​ച്ച​മ​യു​ന്ന ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ക​നി​ലെ ആ അസ്ധാ​സ്ഥ്യ​ക​ര​ത്വ​ഭാ​ഗം ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കുക - ഇതി​ലാ​ണ് ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ 1830-ലെ ഭാ​ഗ്യം കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത്; ഒരു സം​ഭ​വ​ത്തോ​ട് ഇതി​ല​ധി​കം ഒരു മനു​ഷ്യൻ യോ​ജി​ക്കുക എന്ന​തു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല; ഒന്നു മറ്റൊ​ന്നി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു, ഒര​വ​താ​ര​മാ​യി. ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് 1830-ന്റെ മനു​ഷ്യാ​വ​താ​ര​മാ​ണ്. എന്ന​ല്ല, സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഈ മഹ​ത്തായ ശി​പാർ​ശി​ഗു​ണ​വും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു—രാ​ജ്യ​ഭ്ര​ഷ്ടൻ. അദ്ദേ​ഹം രാ​ജ്യ​ത്തു കട​ക്കാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു തെ​ണ്ടി, ഇര​പ്പാ​ളി, സ്വ​ന്തം പ്ര​യ​ത്നം കൊ​ണ്ടാ​ണ് അദ്ദേ​ഹം കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന​ത്. ഫ്രാൻ​സി​ലെ ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം സമ്പ​ന്ന​മായ രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തി​ന് ഒന്നാം അവ​കാ​ശി​യായ അദ്ദേ​ഹം സ്വി​റ്റ്സർ​ലാ​ണ്ടിൽ​വെ​ച്ച് ഒരു നേ​ര​ത്തെ ഭക്ഷ​ണ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി തന്റെ കി​ള​വൻ​കു​തി​ര​യെ​വി​റ്റു​ക​ള​ഞ്ഞു. റെ​ക്നോ​വിൽ [5] വെ​ച്ച് അദ്ദേ​ഹം കണ​ക്കു​ശാ​സ്ത്രം പഠി​പ്പി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി; അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സഹോ​ദ​രി രോ​മ​ച്ച​ര​ടു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യും തു​ന്നൽ​പ്പ​ണി ചെ​യ്യു​ക​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. പതി​നൊ​ന്നാ​മൻ ലൂയി ഉണ്ടാ​ക്കി​ച്ച​തും പതി​ന​ഞ്ചാ​മൻ ലൂയി ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​മായ മോങ്-​സാങ്-മിഷേലിലെ ഇരി​മ്പു​കൂ​ട് അദ്ദേ​ഹം തന്റെ കൈ​കൊ​ണ്ട് അടി​ച്ചു തകർ​ത്തു. അദ്ദേ​ഹം ദ്യു മു​രി​യെ​യു​ടെ [6] കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നും, ലഫ​യേ​ത്തി​ന്റെ സ്നേ​ഹി​ത​നു​മാ​യി​രു​ന്നു; അദ്ദേ​ഹം ജെ​ക്കോ​ബിൻ സം​ഘ​ത്തി​ലെ ഒരം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു; മിറബോ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചു​മ​ലിൽ താളം പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്; ദാ​ന്തോ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ‘ഹേ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ’ എന്നു വി​ളി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഇരു​പ​ത്തി​നാ​ലാ​മ​ത്തെ വയ​സ്സിൽ, 1793-ൽ, അന്നു മൊ​സ്യു ദ് ഷാർതൃ ആയി​രു​ന്ന അദ്ദേ​ഹം സാ​ധു​ജ​ന​ദ്രോ​ഹി എന്നു യഥാർ​ത്ഥ​മാ​യി വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന പതി​നാ​റാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ വി​ചാ​രണ ഒരു പെ​ട്ടി​യു​ടെ ഉള്ളിൽ​നി​ന്നു നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. രാ​ജാ​വി​ലു​ള്ള രാ​ജ​ത്വ​ത്തെ​യും രാ​ജ​ത്വ​ത്തോ​ടു​കു​ടി രാ​ജാ​വി​നെ​യും ഇല്ലാ​താ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ അന്ധ​മായ ദൂ​ര​ദൃ​ഷ്ടി ആലോ​ച​ന​യെ നി​ഷ്ഠു​ര​മാ​യി അര​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്ന​തിൽ മനു​ഷ്യ​നേ​യും, വി​ചാ​ര​ണ​സ​ഭ​യി​ലെ​ങ്ങും പര​ന്നു​പി​ടി​ച്ച ക്ഷോ​ഭ​ത്തെ​യും, ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യു​ന്ന പൊ​തു​ജ​ന​ക്രോ​ധ​ത്തെ​യും, ഉത്ത​രം പറ​യേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കു​ടാ​ത്ത രാ​ജ​വം​ശ​ത്തേ​യും, ആ അപാ​യ​ക​ര​മായ ശ്വാ​സ​ഗ​ക​തി​ക്ക് കി​ഴിൽ​നി​ന്നു​ള്ള രാ​ജ​ശി​ര​സ്സി​ന്റെ ഭയ​ങ്ക​ര​വും സം​ഭ്രാ​ന്ത​വു​മായ അന​ക്ക​ത്തേ​യും, ആ കഷ്ട​സം​ഭ​വ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട സക​ല​രു​ടേ​യും— ശി​ക്ഷി​ച്ച​വ​രു​ടെ​യെ​ന്ന​പോ​ലെ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ​യും—നി​ര​പ​രാ​ധി​ത്വ​ത്തെ​യും, ഏതാ​ണ്ടു നോ​ക്കാ​തെ​യാ​ണ് അപ്ര​കാ​രം പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച​ത് - ഇവ​യെ​ല്ലാം അദ്ദേ​ഹം നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു; ആ തല​ചു​റ്റ​ലി​നെ​പ്പ​റ്റി അദ്ദേ​ഹം ആലോ​ചി​ച്ചു; ആ വി​ചാ​ര​ണ​സ​ഭ​യു​ടെ കൂ​ട്ടി​നു മുൻ​പിൽ ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങൾ വന്നു നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത് അദ്ദേ​ഹം കണ്ടി​രു​ന്നു; പതി​നാ​റാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ—ഉത്ത​ര​വാ​ദി​യാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ—പി​ന്നിൽ ആ ഭയ​ങ്ക​ര​നായ കു​റ്റ​ക്കാ​രൻ—രാ​ജ​വാ​ഴ്ച—നി​ഴ​ല്പാ​ടു​ക​ളി​ലൂ​ടെ പൊ​ന്തി​വ​ന്ന​ത് അദ്ദേ​ഹം നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​രു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, ഈശ്വ​ര​ന്റെ നീ​തി​ന്യാ​യം​പോ​ലെ ഏതാ​ണ്ടു വ്യ​ക്തി​ര​ഹി​ത​മായ പൊ​തു​ജ​ന​സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ നീ​തി​ന്യാ​യ​മ​ഹി​മ​യെ​പ്പ​റ്റി ബഹു​മാ​ന​പൂർ​വ്വ​മായ ഭയം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആത്മാ​വിൽ തങ്ങി​നി​ല്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം അദ്ദേ​ഹം ഇട്ടും​വെ​ച്ചു​പോയ വടു വലു​താ​യി​രു​ന്നു. നി​മി​ഷം നി​മി​ഷ​മാ​യി നീണ്ട ആ വർ​ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു ജീ​വ​ത്തായ മു​ദ്ര​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു അതി​ന്റെ സ്മരണ. ഒരു ദിവസം ഞങ്ങൾ​ക്ക് അവി​ശ്വ​സി​ക്കു​വാൻ നിർ​വാ​ഹ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു സാ​ക്ഷി​യു​ടെ മുൻ​പിൽ​വെ​ച്ചു വി​ചാ​ര​ണ​സ​ഭ​യു​ടെ അക്ഷ​ര​ക്ര​മ​ത്തി​ലു​ള്ള പേ​രു​വി​വ​ര​പ്പ​ട്ടി​ക​യിൽ ‘എ’ എന്ന അക്ഷ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള​തും മു​ഴു​വ​നും അദ്ദേ​ഹം ഓർ​മ്മ​യിൽ​നി​ന്നു ശരി​ക്ക് ഉരു​വി​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി.

പച്ച​പ്പ​ക​ല​ത്തെ ഒരു രാ​ജാ​വാ​യി​രു​ന്നു ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ്. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വാ​ഴ്ച​ക്കാ​ല​ത്ത് പത്ര​ലോ​കം സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു; പ്ര​സം​ഗ​പീ​ഠം സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു; അന്തഃ​ക​ര​ണം സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. സെ​പ്തേം​മ്പ​റി​ലെ [7] നി​യ​മ​ങ്ങൾ വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​ള്ള​വ​യാ​ണ്. സവി​ശേ​ഷാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളെ കടി​ച്ചു​കാ​രു​ന്ന​തിൽ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്നു​ള്ള ശക്തി നല്ല​വ​ണ്ണം അറി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും, അദ്ദേ​ഹം തന്റെ സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തെ വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​ത​ന്നെ വെ​ച്ചു. ഈ വി​ശ്വ​സ്ത​ത​യ്ക്കു ചരി​ത്രം അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ബഹു​മാ​നി​ക്കും.

രം​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു മറ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞ എല്ലാ ചരി​ത്ര​പു​രു​ഷ​ന്മാ​രേ​യും​പോ​ലെ ലൂ​യി​ഫി​ലി​പ്പ് മനു​ഷ്യാ​ന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്താൽ ഇന്നു വി​ചാ​ര​ണ​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടു വരു​ന്നു. ഇതു​വ​രെ​ക്കും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കാ​ര്യം കീ​ഴ്ക്കോ​ട​തി​യിൽ മാ​ത്ര​മേ ആയി​ട്ടു​ള്ളൂ. ചരി​ത്രം തന്റെ സ്വ​ത​ന്ത്ര​വും ബഹു​മാ​ന​പ​ര​വു​മായ ഉച്ചാ​ര​ണ​വി​ശേ​ഷ​ത്തോ​ടു കൂടി സം​സാ​രി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ഘട്ടം അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം ഇതു​വ​രെ എത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. ഈ രാ​ജാ​വി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഒരു തീർ​ച്ച​വി​ധി കല്പി​ക്കാ​നു​ള്ള സമ​യ​മാ​യി​ട്ടി​ല്ല; സഗൗ​ര​വ​നും സു​പ്ര​സി​ദ്ധ​നു​മായ ചരി​ത്ര​കാ​രൻ ലു​യ്ബ്ലാ​ങ് [8] തന്നെ തന്റെ ഒന്നാ​മ​ത്തെ വി​ധി​യെ ഇയ്യി​ടെ​വെ​ച്ച് ഒന്നു മയ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. 221 എന്നും 1830 എന്നും പേ​രു​ള്ള ആ രണ്ട് ഏക​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളാൽ, എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ഒരർ​ദ്ധ​പ്ര​ജാ​സ​ഭ​യാ​ലും ഒരർ​ദ്ധ​ഭ​ര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്താ​ലു​മാ​ണ് ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് രാ​ജാ​വാ​യി തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്; അതെ​ന്താ​യാ​ലും, തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നം ചെ​ന്നു നി​ല്ക്കേ​ണ്ട​തായ ആ ഉത്കൃ​ഷ്ട​സ്ഥി​തി​യിൽ​നി​ന്നു നോ​ക്കു​മ്പോൾ, വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​വി​ധം, പൊ​തു​ജ​ന​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ കേ​വ​ല​ത​ത്ത്വ​ത്തെ മുൻ​നിർ​ത്തി ചില വി​ട്ടൊ​ഴി​ച്ച​ലു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ​ല്ലാ​തെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഇവിടെ വെ​ച്ചു നമു​ക്കു വി​ചാ​രണ ചെ​യ്വാൻ പാ​ടി​ല്ല; കേ​വ​ല​ത്വ​ത്തി​ന്റെ ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ, ഒന്നാ​മ​തു മനു​ഷ്യ​നു​ള്ള അവ​കാ​ശം; രണ്ടാ​മ​തു പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള അവ​കാ​ശം എന്നീ രണ്ട​വ​കാ​ശ​ങ്ങൾ​ക്കു പുറമെ ഉള്ള​തെ​ല്ലാം അപ​ഹ​ര​ണ​മാ​ണ്, എന്നാൽ ഈ വി​ട്ടൊ​ഴി​ച്ച​ലു​ക​ളെ​ല്ലാം ചെ​യ്ത​തി​ന്നു​ശേ​ഷം ഇക്കാ​ല​ത്തു​കൂ​ടി​യും ഞങ്ങൾ​ക്കു പറ​യാ​വു​ന്ന​തെ​ന്തെ​ന്നാൽ, ആക​പ്പാ​ടെ ഏതു​വി​ധ​മാ​ലോ​ചി​ച്ചാ​ലും, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ്, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് എന്ന നി​ല​യ്ക്ക്, മാ​നു​ഷി​ക​സൗ​ശീ​ല്യ​ത്തെ മുൻ​നിർ​ത്തി നോ​ക്കു​മ്പോൾ, പണ്ട​ത്തെ ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ പു​രാ​ത​ന​ഭാ​ഷ​യിൽ പറ​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഇതു​വ​രെ സിം​ഹാ​സ​നാ​രോ​ഹ​ണം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള ഏറ്റ​വും മേ​ലേ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രിൽ ഒരാ​ളാ​യി എന്നെ​ന്നേ​ക്കും നി​ല​നി​ല്ക്കും.

അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്നെ​തി​രെ​ന്താ​ണ്? ആ സിം​ഹാ​സ​നം, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് രാ​ജാ​വി​നെ എടു​ത്തു​ക​ള​യുക, ആ ആൾ ബാ​ക്കി​നി​ല്ക്കു​ന്നു. ആ ആൾ നന്നു​താ​നും. അഭി​ന​ന്ദ​നീ​യ​നാ​യി​ത്തീ​ര​ത്ത​ക്ക​വ​ണ്ണം ചി​ല​പ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം അത്ര​യും നന്നാ​വും. അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള അത്യ​ധി​കം സഗൗ​ര​വ​ങ്ങ​ളായ സ്മാ​ര​ക​ചി​ഹ്ന​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഇതു​ണ്ട്; ഭൂ​ഖ​ണ്ഡ​ത്തി​ന്റെ നയോ​പാ​യം മു​ഴു​വ​നോ​ടും ഒരു പകൽ മു​ഴു​വൻ യു​ദ്ധം വെ​ട്ടി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, രാ​ത്രി​യിൽ തന്റെ മു​റി​ക​ളി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്ന്, അവി​ടെ​ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ടു തളർ​ന്ന് ഉറ​ക്കം​കൊ​ണ്ടു കു​ഴ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്ന അദ്ദേ​ഹം പല​പ്പോ​ഴും എന്തു ചെ​യ്തി​രു​ന്നു? ഒരു മര​ണ​ശി​ക്ഷാ​വി​ധി കൈ​യി​ലെ​ടു​ത്തു, യൂ​റോ​പ്പി​നോ​ടു മു​ഴു​വ​നും മല്ലി​ട്ടു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത് ഒരു കാ​ര്യം​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, മര​ണ​ശി​ക്ഷാ​വി​ധി നട​ത്തു​ന്ന​വ​നിൽ​നി​ന്ന് ഒരു മനു​ഷ്യ​നെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത് അതി​ലും വലിയ കാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്നു കരുതി, ഒരു ക്രി​മി​നൽ വ്യ​വ​ഹാ​ര​ത്തി​ന്റെ രേഖകൾ പരീ​ക്ഷി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അദ്ദേ​ഹം രാ​ത്രി​മു​ഴു​വൻ കഴി​ക്കും. അദ്ദേ​ഹം തന്റെ നീ​തി​ന്യായ നട​ത്തി​പ്പു​കാ​ര​ന്നെ​തി​രാ​യി സ്വാ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തെ സി​ദ്ധാ​ന്ത​പൂർ​വ്വം സ്ഥാ​പി​ക്കും; ഗവൺ​മേ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ല​ന്മാ​ക്ക്, അദ്ദേ​ഹം വി​ളി​ക്കാ​റു​ള്ള വിധം ആ നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ വാ​യാ​ടി​കൾ​ക്കു, തു​ക്കു​മ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കാ​തെ അദ്ദേ​ഹം അടി​യ​ടി​യാ​യി എതിർ​ത്തു​നോ​ക്കും. ചി​ല​പ്പോൾ കോ​ട​തി​വി​ധി​കൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു കു​ന്നു​കൂ​ടി​ക്കി​ട​ക്കും; അവ​യെ​ല്ലാം അദ്ദേ​ഹം പരി​ശോ​ധി​ക്കും. ആ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പാ​വ​ങ്ങ​ളെ കൈ​വി​ടു​ന്ന​ത് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു പ്രാ​ണ​സ​ങ്ക​ട​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങൾ ഇതി​ന്ന​ടു​ത്തു മുൻപു സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടായ അതേ സാ​ക്ഷി​യോ​ട് അദ്ദേ​ഹം ഒരു ദിവസം പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഇന്ന​ലെ ഏഴു ‘മേശ’ സമ്പാ​ദി​ച്ചു.’ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വാഴ്ച തു​ട​ങ്ങിയ ആദ്യ​കാ​ല​ത്തു മര​ണ​ശി​ക്ഷ ഏതാ​ണ്ടു വേ​ണ്ടെ​ന്നു​വെ​ച്ച​തു​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു; ഒരു തു​ക്കു​മ​രം നാ​ട്ടുക എന്ന​തു രാ​ജാ​വോ​ടു ചെ​യു​ന്ന ഒര​ക്ര​മം​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു. പൂർ​വ്വി​ക​രോ​ടു​കൂ​ടി ഗ്രീ​വ് എന്ന പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള കൊ​ല​സ്ഥ​ലം ഇല്ലാ​താ​യ​പ്പോൾ ബരി​യേർ സാ​ങ്ഴാ​ക്ക് എന്ന പേരിൽ പ്ര​മാ​ണി​കൾ​ക്കു​ള്ള ഒരു വധ​ഭു​മി ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ട്ടു; കാ​ര്യ​പ​രി​ച​യ​മു​ള്ള ആളു​കൾ​ക്ക് ഒരർ​ദ്ധ​നി​യ​മാ​നു​സാ​രി​യായ തൂ​ക്കു​മ​ര​ത്തി​ന്റെ ആവ​ശ്യ​കത ബോ​ധ​പ്പെ​ട്ടു; നാ​ടു​വാ​ഴി​ക​ളു​ടെ സങ്കു​ചി​ത​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ ഉദാ​ഹ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന കാ​സി​മി​പെ​റി​യെ [9] അവ​രു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​വി​ശാ​ല​ത​യെ കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്ന ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ മേൽ സമ്പാ​ദി​ച്ച ജയ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​യി​രു​ന്നു ഇത്. ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് സ്വ​ഹ​സ്താ​ക്ഷ​ര​ത്തിൽ ബി​ക്കാ​റി​യ​യു​ടെ കൃതി വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ച്ചു. മറ്റൊ​രു സന്ദർ​ഭ​ത്തിൽ, തന്റെ മന്ത്രി​സം​ഘം എതിർ​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്, അക്കാ​ല​ത്തെ ഏറ്റ​വും വലിയ മര്യാ​ദ​ക്കാ​രിൽ ഒരാ​ളായ ഒരു രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്ത​ട​വു​പു​ള്ളി​യെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് അദ്ദേ​ഹം എഴു​തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി: അയാൾ​ക്കു മാ​പ്പു കൊ​ടു​ത്തു; ഇനി എനി​ക്കു മാ​പ്പു​കി​ട്ടു​ക​മാ​ത്ര​മേ വേ​ണ്ടു.’ ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് ഒമ്പ​താ​മൻ ലൂ​യി​യെ​പ്പോ​ലെ സൗ​മ്യ​നും നാ​ലാ​മൻ ആങ്റി​യെ​പ്പോ​ലെ ദയാ​ലു​വു​മാ​യി​രു​ന്നു.

എന്നാൽ ഞങ്ങ​ളു​ടെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ, ദയ ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം അപൂർ​വ്വ​മായ ഒരു വൈ​ര​ക്ക​ല്ലാ​യി കാ​ണു​ന്ന ചരി​ത്ര​ത്തിൽ, മഹാ​നായ ആളെ​ക്കാൾ ഏതാ​ണ്ട് അധികം മേന്മ ദയാ​ലു​വായ ആൾ​ക്കാ​ണ്.

ചി​ല​രാൽ സഗൗ​ര​വ​മാ​യും മറ്റു​ചി​ല​രാൽ നി​ഷ്ഠു​ര​മാ​യും വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള സ്ഥി​തി​ക്ക് ആ രാ​ജാ​വി​നെ നേ​രി​ട്ട​റി​യു​ന്ന ഒരാൾ—ഇന്ന് അയാൾ ഒരു പ്രേ​തം​മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ങ്കി​ലു​മാ​വ​ട്ടെ—ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ മു​മ്പിൽ വന്ന് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ഗു​ണ​മാ​യി മൊഴി കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത് ആവ​ശ്യ​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; ഈ വാ​മൊ​ഴി, അതു മറ്റെ​ന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും ശരി, പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ സർ​വ്വ​ത്തി​നും ഉപ​രി​യാ​യി, സർ​വ്വ​ഥാ നി​ഷ്പ​ക്ഷ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള​താ​ണ്; മരി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ഒരാൾ എഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള ചരമം പര​മാർ​ത്ഥ​മാ​യി​രി​ക്കും; ഒരു നിഴൽ മറ്റേ നി​ഴ​ലി​നെ ആശ്വാ​സ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യേ​ക്കാം; ഒരേ നി​ഴ​ലു​ക​ളെ പങ്കു​കൊ​ള്ളൽ സ്വയം പു​ക​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ടു​വാ​നു​ള്ള അവ​കാ​ശം തരു​ന്നു, നാ​ടു​ക​ട​ത്ത​പ്പെ​ട്ട രണ്ടു ശവ​കു​ടീ​ര​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി, ഇതു മറ്റ​തി​നെ മേ​നി​കേ​റ്റി” എന്നൊ​ര​ഭി​പ്രാ​യം പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ​ക്കു​മെ​ന്നു വള​രെ​യൊ​ന്നും ഭയ​പ്പെ​ടാ​നി​ല്ല.

ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞു​വ​രു​ന്ന നാടകം ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രം മൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ദുഃ​ഖ​മ​യ​ങ്ങ​ളായ മേ​ഘ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നി​ന്റെ അഗാ​ധ​ത​ക​ളി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ഇസ്സ​മ​യ​ത്തു യാ​തൊ​രു ശ്ലേ​ഷ​പ്ര​യോ​ഗ​വും കൂ​ടാ​തെ കഴി​ക്കു​ന്ന​ത​ത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്; ഈ രാ​ജാ​വി​നെ​പ്പ​റ്റി ചില സമാ​ധാ​ന​ങ്ങ​ളെ ഈ പു​സ്ത​കം പറ​ഞ്ഞു​വെ​യ്ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രം കൈ​ക്കൊ​ണ്ട​തു യാ​തൊ​രു ക്ര​മ​ത്തോ​ടും കൂ​ടി​യ​ല്ല, തന്റെ യാ​തൊ​രു ശ്ര​മം​മൂ​ല​വു​മ​ല്ല. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ യഥാർ​ത്ഥോ​ദ്ദേ​ശ്യ​ത്തിൽ​നി​ന്നു പ്ര​ഥ​മ​ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ കേവലം ഭി​ന്ന​മെ​ങ്കി​ലും, അദ്ദേ​ഹം, ദ്യു​ക് ദാർ​ലി​യാ​ങ്, യാ​തൊ​രു സ്വാർ​ത്ഥ​വും പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു വി​പ്ലവ സം​ബ​ന്ധി​യായ മാ​റ്റം കാ​ര​ണ​മാ​യി​ട്ടാ​ണ്. അദ്ദേ​ഹം, ജനി​ച്ച​ത് ഒരു രാ​ജ​കു​മാ​ര​നാ​യി​ട്ടാ​ണ്; താൻ രാ​ജാ​വാ​യി തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു എന്ന് അദ്ദേ​ഹ​വും വി​ശ്വ​സി​ക്ക​യും ചെ​യ്തു. ഈ കല്പന അദ്ദേ​ഹം​ത​ന്നെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്ന​യ​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത​താ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; അത​ദ്ദേ​ഹം​ത​ന്നെ കട​ന്നു കൈ​യി​ലാ​ക്കി​യ​ത​ല്ല; അത​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്ന​യ​ച്ചു​കി​ട്ടി; അദ്ദേ​ഹം അതു സ്വീ​ക​രി​ച്ചു; അവ​കാ​ശ​ര​പ്ര​കാ​ര​മാ​ണ് അതു തനി​ക്ക​യ​ച്ചു​കി​ട്ടി​യ​തെ​ന്നും അതിനെ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തു തന്റെ ധർ​മ്മ​മാ​ണെ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ബോധം—തെ​റ്റായ ബോധം തീർ​ച്ച​ത​ന്നെ; എങ്കി​ലും അങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ബോധം. അതി​നാൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഭര​ണ​മേൽ​ക്കൽ ഉത്ത​മ​വി​ശ്വാ​സ​പൂർ​വ്വ​മാ​ണ്. അപ്പോൾ ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് തി​ക​ച്ചും ഉത്ത​മ​വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ഭരണം കയ്യേൽ​ക്കു​ക​യും പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യം അതേ​വി​ധം ഉത്ത​മ​വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ എതിർ​നി​ല്ക്ക​യും ചെ​യ്ത​താ​ക​കൊ​ണ്ടു, സാ​മു​ദാ​യി​ക​ശ​ണ്ഠ​ക​ളിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടായ ഭയ​ങ്ക​ര​കർ​മ്മ​ങ്ങൾ​ക്കു രാ​ജാ​വി​നെ​യോ പ്ര​ജ​ക​ളെ​യോ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൂ​ടെ​ന്നു ഞങ്ങൾ മന​സ്സാ​ക്ഷി​യെ മുൻ​നിർ​ത്തി പറ​യു​ന്നു. ധർ​മ്മ​നി​ഷ്ഠ​കൾ തമ്മി​ലു​ള്ള കലശൽ മൂ​ല​പ്ര​കൃ​തി​കൾ തമ്മി​ലു​ള്ള ഒരു കല​ശൽ​പോ​ലെ​യാ​ണ്. സമു​ദ്രം വെ​ള്ള​ത്തെ കാ​ക്കു​ന്നു; കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റു വാ​യു​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തെ കാ​ക്കു​ന്നു; രാ​ജാ​വ് രാ​ജ​ത്വ​ത്തെ കാ​ക്കു​ന്നു; പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യം പൊ​തു​ജ​നാ​വ​കാ​ശ​ത്തെ കാ​ക്കു​ന്നു; സാ​പേ​ക്ഷത, അതാ​യ​തു രാ​ജ​വാ​ഴ്ച, നി​ര​പേ​ക്ഷ​ത​യോ​ട്, അതാ​യ​തു പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തോ​ട്, എതി​രി​ടു​ന്നു; ഈ പൊ​രു​ത​ലിൽ സമു​ദാ​യ​ത്തി​ന്നു മു​റി​പ​റ്റി​പ്പോ​കു​ന്നു; പക്ഷേ അതി​ന്റെ ഇന്ന​ത്തെ കഷ്ട​പ്പാ​ട് അതി​ന്റെ മേ​ലാ​ല​ത്തെ രക്ഷ​യാ​യി​ത്തീ​രും; എന്ന​ല്ല, ഏതു​നി​ല​യി​ലും യു​ദ്ധം​വെ​ട്ടു​ന്ന​വ​രെ ആക്ഷേ​പി​ച്ചു​കൂ​ടാ; രണ്ടു​ള്ള​തിൽ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ തെ​റ്റു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണം; കൊ​ളോ​സ​സ് പ്ര​തി​മ​യെ പ്പോ​ലെ, ഒരേ​സ​മ​യ​ത്തു രണ്ടു കര​യി​ലും കാൽ​വെ​ച്ച​ല്ല—ഒരു കാൽ പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലും മറ്റേ​തും രാ​ജ​ത്വ​ത്തി​ലു​മാ​യി​ട്ട​ല്ല— അവ​കാ​ശ​ത്തി​ന്റെ നില; അതു വി​ഭാ​ജ്യ​മാ​ണ്,; എപ്പോ​ഴും അതു ഒരു ഭാ​ഗ​ത്താ​യി​രി​ക്കും; എന്നാൽ ആ തെ​റ്റു​കാർ​ത​ന്നെ​യും അത്ര​മേൽ ശരി​യാ​ണെ​ന്ന് ദൃ​ഢ​വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണ് പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രി​ക്കുക; ഒരു വെൻ​ഡി​യ​ക്കാ​രൻ [1] എത്ര​ത്തോ​ളം ഘാ​തു​ക​നോ, അതിൽ ഒട്ടു​മ​ധി​കം കു​റ്റ​ക്കാ​ര​ന​ല്ല ഒര​ന്ധൻ. അതി​നാൽ, ഈ ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളായ ശണ്ഠ​ക​ളെ നാം ദൈ​വ​ഗ​തി​ക​ളാ​യി​ട്ടു​മാ​ത്രം ഗണി​ക്കുക, ഈ കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റു​ക​ളു​ടെ മട്ടെ​ന്താ​യാ​ലും മനു​ഷ്യ​ന്റെ അനു​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വം അവ​യോ​ടു കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഈ വ്യാ​ഖ്യാ​ന​ത്തെ ഞങ്ങൾ മു​ഴു​മി​പ്പി​ക്ക​ട്ടെ.

1840-ലെ ഗവർ​മേ​ണ്ട് ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഒര​സ്വ​സ്ഥ​ജീ​വി​തം തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ചു. ഇന്ന​ലെ പെ​റ്റു​വീ​ണ​തെ​ങ്കി​ലും യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്നി​റ​ങ്ങേ​ണ്ടി​വ​ന്നു; സ്ഥാ​ന​ത്തി​രു​ന്ന​പ്പോ​ഴേ​ക്കും പു​തു​താ​യി നിലം കണ്ട​തും അത്ര ഉറ​പ്പു​വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ ആ ജൂ​ലാ​യി ഭര​ണ​യ​ന്ത്ര​ത്തിൽ ചില വലി​വു​ക​ളു​ടെ അവ്യ​ക്ത​ച​ല​നം പര​ക്കെ കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു തു​ട​ങ്ങി.

പി​റ്റേ ദി​വ​സം​ത​ന്നെ എതിർ​ഭാ​ഗ​ക്കാർ പു​റ​പ്പെ​ട്ടു. ഒരു സമയം ആ എതിർ​ഭാ​ഗം തലേ​ദി​വ​സം വൈ​കു​ന്നേ​രം​ത​ന്നെ ജനി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. മാ​സം​പ്ര​തി ശത്രു​ത​കൂ​ടി വന്നു; രഹ​സ്യ​മാ​യി വെ​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ട് അതു പര​സ്യ​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു.

ഫ്രാൻ​സി​ന്നു പു​റ​ത്തു​ള്ള രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ ഇടയിൽ സമ്മ​തം കി​ട്ടാ​തി​രു​ന്ന ജൂ​ലാ​യി​വി​പ്ല​വം ഫ്രാൻ​സിൽ​ത്ത​ന്നെ, ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, പലേ​വി​ധ​ത്തിൽ വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

ഈശ്വ​രൻ തന്റെ ദൃ​ശ്യ​മായ ഇച്ഛ​യെ സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ​മു​ഖേന മനു​ഷ്യർ​ക്കു കാ​ട്ടി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​ഭാ​ഷ​യിൽ എഴു​ത​പ്പെ​ട്ട ഒര​വ്യ​ക്ത​വേ​ദ​വാ​ക്യം. മനു​ഷ്യർ ഉടൻ​ത​ന്നെ അതി​ന്റെ തർ​ജ്ജ​മ​കൾ തു​ട​ങ്ങു​ക​യാ​യി; അനാ​ലോ​ചി​ത​ങ്ങ​ളും, അബ​ദ്ധ​മ​യ​ങ്ങ​ളും, തെ​റ്റു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും വി​ട​വു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും വി​ഡ്ഡി​ത്ത​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും നി​റ​ഞ്ഞ​വ​യു​മായ തർ​ജ്ജ​മ​കൾ. ദി​വ്യ​ഭാഷ വള​രെ​ക്കു​റ​ച്ചു​പേർ​ക്കേ മന​സ്സി​ലാ​ക​യു​ള്ളു. ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ബു​ദ്ധി​കൂർ​മ്മ​ത​യും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ശാ​ന്ത​ത​യും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം അവ​ഗാ​ഹ​വു​മു​ള്ള​വർ ഓരോ അക്ഷ​ര​മാ​യി പതു​ക്കെ അതു​വാ​യി​ക്കും; അവർ തങ്ങ​ളു​ടെ തർ​ജ്ജ​മ​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളും​കൊ​ണ്ടു പു​റ​ത്തെ​ത്തു​മ്പോ​ഴേ​ക്കു കാ​ര്യ​മൊ​ക്കെ എന്നോ കഴി​ഞ്ഞു​പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വും. നാ​ട്ടിൽ ഒരി​രു​പ​തു​തർ​ജ്ജമ. ഓരോ​ന്നിൽ നി​ന്നും ഓരോ ഭാ​ഗ​ക്കാർ പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു; ഓരോ അബദ്ധ തർ​ജ്ജ​മ​യിൽ​നി​ന്നും ഓരോ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ഭേ​ദ​വും. ഓരോ ഭാ​ഗ​ക്കാ​രും തങ്ങൾ​ക്കു​മാ​ത്ര​മേ ശരി​യായ മൂലം കി​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ളു എന്നു വി​ചാ​രി​ക്കും; ഓരോ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ഭേ​ദ​വും അതി​നു​മാ​ത്ര​മേ ശരി​യായ ജ്ഞാ​ന​മു​ള്ളു എന്നു വി​ചാ​രി​ക്കും.

അധി​കാ​ര​ശ​ക്തി​ത​ന്നെ പല​പ്പോ​ഴും ഒരു പ്ര​സ്ഥാ​ന​ഭേ​ദ​മാ​ണ്.

ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം ഒഴു​ക്കി​നെ​തി​രാ​യി നീ​ന്തു​ന്ന ചി​ല​രു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും; ഇവ​രാ​ണ് പഴയ കക്ഷി​ക്കാർ.

ഈശ്വ​രാ​നു​ഗ്ര​ഹം മൂ​ല​മായ വം​ശ​പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​ന്മേൽ പറ്റി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന പഴയ കക്ഷി​ക്കാർ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം എതിർ​നി​ല്ക്കാ​നു​ള്ള അവ​കാ​ശ​ത്തിൽ നി​ന്നു​ണ്ടാ​യ​താ​ക​കൊ​ണ്ട് അവ​യോ​ടു പൊ​രു​തു​വാൻ ആർ​ക്കും അധി​കാ​ര​മു​ണ്ടെ​ന്നു കരു​തു​ന്നു. അബ​ദ്ധം, എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, ഈ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം ശണ്ഠ​യ്ക്കു നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ള​ല്ല, രാ​ജാ​വാ​ണ്. ലഹ​ള​കൂ​ട​ലി​ന്റെ നേരെ വി​പ​രീ​ത​മാ​ണ് ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം. പ്ര​കൃ​ത്യാ​ഉ​ണ്ടാ​യി​വ​രു​ന്ന ഒന്നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട്, ഓരോ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ലും അതി​നു​ള്ള ന്യാ​യത അട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; ഈ ന്യാ​യ​ത​യെ അയ​ഥാർ​ത്ഥ​ഭ​ര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ക​ന്മാർ ചി​ല​പ്പോൾ അവ​മാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും, അതു കള​ങ്കി​ത​മാ​യി​ട്ടു​കൂ​ടി നി​ല​നിൽ​ക്കും; ചോര പു​ര​ണ്ടാ​ലും അതു ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കും.

ഒരു വെറും യാ​ദൃ​ച്ഛാ​സം​ഭ​വ​ത്തിൽ​നി​ന്ന​ല്ല ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്— ആവ​ശ്യ​ത്തിൽ​നി​ന്നാ​ണ്. അവാ​സ്ത​വ​ത്വ​ത്തിൽ​നി​ന്നു വാ​സ്ത​വ​ത്വ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള തി​രി​ച്ചു​വ​ര​ലാ​ണ് ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, അതു​ണ്ടാ​വ​ണ​മെ​ന്നു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് അതു​ണ്ടാ​യ​ത്.

അതെ​ന്താ​യാ​ലും, കഥ​യി​ല്ലാ​തെ ആലോ​ച​ന​യിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​കു​ന്ന എല്ലാ നി​ഷ്ഠൂ​ര​ത​യോ​ടും​കൂ​ടി പഴയ അവ​കാ​ശ​വാ​ദി​സം​ഘ​ക്കാർ 1830-ലെ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തോ​ടെ​തിർ​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. അബ​ദ്ധ​ങ്ങൾ ഒന്നാ​ന്ത​രം പ്ര​ക്ഷേ​പ​ണ​വി​ദ്യ​ക​ളെ ഉണ്ടാ​ക്കു​ന്നു. അതി​ന്റെ മർ​മ്മ​ത്തിൽ, അതി​ന്റെ കവ​ച​മി​ല്ലാ​യ്മ​യിൽ, അതി​ന്റെ യു​ക്തി​ഭം​ഗ​ത്തിൽ, അവ സാ​മർ​ത്ഥ്യ​ത്തോ​ടു​കു​ടി ചെ​ന്നു​ത​റ​യ്ക്കു​ന്നു; ഈ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തെ അവ അതി​ന്റെ രാ​ജ​ത്വ​ത്തിൽ ചെ​ന്നു​കു​ത്തു​ന്നു; അവ അതി​നോ​ടു് വി​ളി​ച്ചു പറ​യു​ന്നു: ‘ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം; ഈ രാ​ജാ​വെ​ന്തി​ന്ന്?’ ശരി​യ്ക്കു​ന്നം വെ​ക്കു​ന്ന അന്ധ​ന്മാ​രാ​ണ് പ്ര​സ്ഥാ​ന​ഭേ​ദ​ങ്ങൾ.

ഈവി​ധം​ത​ന്നെ ഈ നി​ല​വി​ളി പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​ക​ക്ഷി​ക്കാ​രും കൊ​ണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു. പക്ഷേ, അവ​രിൽ​നി​ന്നു വന്ന​പ്പോൾ ഈ നി​ല​വി​ളി യു​ക്തി​യു​ക്ത​മാ​യി. അവ​കാ​ശ​വാ​ദി​ക​ളിൽ അന്ധ​ത്വ​മാ​യി​രു​ന്ന​തു പൊ​തു​ജ​ന​ക​ക്ഷി​ക്കാ​രി​ലാ​യ​പ്പോൾ കാ​ഴ്ച​ത്തെ​ളി​വാ​യി. ആ 1830 ജന​ങ്ങ​ളെ ദീ​പാ​ളി പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ച പൊതു ജന​ക​ക്ഷി​ക്കാർ ഇതും പറ​ഞ്ഞ് അതിനെ ശകാ​രി​ച്ചു.

ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ആക്ര​മ​ണ​ത്തി​നും ഭാ​വി​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ആക്ര​മ​ണ​ത്തി​നും നടു​ക്കു​നി​ന്നു ജൂ​ലാ​യി​വി​പ്ല​വം യു​ദ്ധം​വെ​ട്ടി. ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ശതാ​ബ്ദ​പ​ര​മ്പ​ര​യും മറ്റേ ഭാ​ഗ​ത്തു സനാ​ത​ന​ബോ​ധ​വും നി​ന്നു കല​ഹി​ക്കു​ന്ന ആ നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തെ അതു സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചു.

പോ​രാ​ത്ത​തി​ന്, ഇതി​നൊ​ക്കെ​പ്പു​റ​മേ, ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം എന്ന നി​ല​വി​ട്ട​ഒ​രു രാ​ജ​വാ​ഴ്ച എന്നാ​യി​ത്തീർ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് 1830 യൂ​റോ​പ്പി​നു മു​ഴു​വ​നും മാർ​ഗ്ഗ​ദർ​ശി​ത്വം വഹി​ച്ചു. സമാ​ധാ​ന​ത്തെ നി​ല​നിർ​ത്തു​ന്ന​തു കു​ഴ​ക്കി​നെ വർ​ദ്ധി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. വി​വേ​ക​ത്തി​ന്നെ​തി​രാ​യി സ്ഥാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ഒരു സ്വ​സ്ഥത പല​പ്പോ​ഴും ഒരു യു​ദ്ധ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ഞെ​രു​ക്കം കൂ​ടി​യ​താ​ണ്. എപ്പോ​ഴും വാ​യ​മൂ​ട​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ങ്കി​ലും എപ്പോ​ഴും മു​ര​ണ്ടും​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഈ നി​ഗൂ​ഢ​ക​ല​ഹ​ത്തിൽ​നി​ന്ന്, ആയു​ധ​ധാ​രി​യായ സമാ​ധാ​നം യൂ​റോ​പ്പി​ലെ മു​ഴു​വ​നും മന്ത്രി​സ​ഭ​ക​ളാ​കു​ന്ന പട​ച്ച​മ​യ​ത്തി​ന്നു​ള്ളിൽ സ്വ​ത​വേ സം​ശ​യി​ക്ക​ത്ത​ക്ക ഒന്നാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന ആ അപാ​യ​ക​ര​മായ പരി​ഷ്കാ​ര​യു​ക്തി ജനി​ച്ചു. യു​റോ​പ്പി​ലെ മു​ഴു​വ​നും മന്ത്രി​സ​ഭ​ക​ളാ​കു​ന്ന പട​ച്ച​മ​യ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ​നി​ന്നു കി​ട്ടി​യ​താ​ണെ​ങ്കി​ലും ജൂ​ലാ​യി​യി​ലെ രാ​ജ​ത്വം വളരുക തന്നെ ചെ​യ്തു. മെ​ത്തർ​നി​ക് അതിനെ സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ചവി​ട്ടു​തോൽ​വാ​റി​ടു​വി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. അഭി​വൃ​ദ്ധി​യാൽ ഫ്രാൻ​സിൽ വെ​ച്ചു​ന്ത​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ അതു രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​ക​ളെ​യും—യൂ​റോ​പ്പി​ലെ ആ മടി​യ​ന്മാ​രെ​യും—ഉന്തി​ക്കൊ​ടു​ത്തു. കെ​ട്ടി വലി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തി​നു​ശേ​ഷം അതു​ത​ന്നെ കെ​ട്ടി​വ​ലി​ക്ക​യാ​യി.

ഈയി​ട​യ്ക്കു ഫ്രാൻ​സിൽ​ത്ത​ന്നെ, വമ്പി​ച്ച ദാ​രി​ദ്ര്യം, ഇര​പ്പാ​ളി​കൾ, ശമ്പ​ളം, വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം, നാ​ടു​ക​ട​ത്തൽ, വ്യ​ഭി​ചാ​രം, സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ സങ്ക​ടം, സമ്പ​ത്ത്, കഷ്ട​പ്പാ​ട്, വിളവ്, ദുർ​വ്യ​യം, വി​ഭാ​ഗം, ഇട​പാ​ട്, നാ​ണ്യം, വ്യാ​പാ​ര​വി​ശ്വാ​സം, മൂ​ല​ധ​നാ​വ​കാ​ശം, കൂ​ലി​പ്ര​വൃ​ത്തി​ക്കാ​രു​ടെ അവ​കാ​ശ​ങ്ങൾ—ഈ എല്ലാ വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളും സമു​ദാ​യ​ത്തി​നു​മീ​തെ കു​ന്നു​കൂ​ടി; ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ താ​ഴ്‌​വാ​രം.

ശരി​ക്കു​ള്ള രാ​ഷ്ട്രീ​യ​സം​ഘ​ങ്ങൾ​ക്കു പുറമേ, മറ്റൊ​രു സം​ഘം​കൂ​ടി വെ​ളി​പ്പെ​ട്ടു. പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പത​യ​ലി​നു തത്ത്വ​ശാ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ പതയൽ മറു​പ​ടി​പ​റ​ഞ്ഞു. പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ പ്ര​മാ​ണി​ക​ളും അസ്വ​സ്ഥ​രാ​യി; മറ്റൊ​രു വി​ധ​ത്തിൽ, പക്ഷേ, അത്ര​ത്തോ​ളം​ത​ന്നെ.

ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ വലി​വു​ക​ളാൽ ഇട മു​റി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട നിലം, അതാ​യ​തു പൊ​തു​ജ​ന​ക്കൂ​ട്ടം, അനിർ​വാ​ച്യ​മാ​യ​വി​ധം അസ്പ​ഷ്ട​ങ്ങ​ളായ അപ​സ്മാ​ര​വി​കൃ​തി​ക​ളാൽ അടി​യിൽ​ക്കി​ട​ന്നു തു​ള്ളി​വി​റ​യ്ക്കെ, തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​കൾ മനോ​രാ​ജ്യം തു​ട​ങ്ങി. ഈ മനോ​രാ​ജ്യ​ക്കാർ—ചിലർ ഒറ്റ​പ്പെ​ട്ടും, മറ്റു ചിലർ കു​ടും​ബം ചേർ​ന്നും, ഏതാ​ണ്ടു തി​രു​വ​ത്താ​ഴം​കൊ​ള്ള​ലി​ന്നെ​ന്ന​പോ​ലെ ഒത്തു​കൂ​ടി​യും—ശാ​ന്ത​മാ​യും അവ​ഗാ​ഢ​മാ​യും സാ​മു​ദാ​യി​ക​വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി ചി​ന്തി​ക്ക​യാ​യി; സ്വ​ന്തം തട്ടി​രി​പ്പി​ട​ങ്ങ​ളെ ഒര​ഗ്നി​പർ​വ്വ​ത​ത്തി​ന്റെ അഗാ​ധ​ത​ക​ളി​ലേ​ക്കു ക്ര​മ​ത്തിൽ തള്ളി​യി​ടു​ന്ന​വ​രും ഉന്മേ​ഷ​ര​ഹി​ത​മായ ലഹ​ള​യാ​ലും തങ്ങൾ ചില നോ​ക്കു കണ്ടെ​ത്തു​ന്ന ചൂ​ള​പ്പു​ര​ക​ളാ​ലും ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും അസ്വാ​സ്ഥ്യ​പ്പെ​ടാ​ത്ത​വ​രു​മായ ആ കു​ലു​ക്ക​മി​ല്ലാ​ത്ത തു​ര​ങ്ക​പ്പ​ട​യാ​ളി​കൾ.

ഈ ശാ​ന്തത ഈ ക്ഷു​ഭി​ത​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ അത്ര സൗ​ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട കാ​ഴ്ച​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

അവ​കാ​ശ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ആലോചന രാ​ഷ്ട്രീ​യ​സം​ഘ​ങ്ങൾ​ക്കാ​യി വി​ട്ടും കൊ​ടു​ത്ത്, ഇവർ സു​ഖ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ആലോ​ച​ന​യിൽ മു​ഴു​കി.

മനു​ഷ്യ​ന്റെ ക്ഷേ​മം—ഇതാണ് അവർ​ക്ക് സമു​ദാ​യ​ത്തിൽ​നി​ന്നു പി​ഴു​തെ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്ന​ത്.

അവർ കൃഷി, വ്യ​വ​സാ​യം, കച്ച​വ​ടം എന്നീ ലൗ​കി​ക​വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളെ എടു​ത്ത് ഏതാ​ണ്ട് ഒരു ധർ​മ്മ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​നു​ള്ള പ്രാ​ഭ​വ​ത്തി​ലേ​ക്കു​യർ​ത്തി.

പരി​ഷ്കാ​രേ​ച്ഛ​യാ​ലും അധി​ക​ഭാ​ഗ​വും മനു​ഷ്യ​പ്ര​യ​ത്ന​ത്താ​ലും ഉണ്ടാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ആവ​ശ്യ​ങ്ങൾ ഒരു​മി​ച്ചു​കൂ​ടു​ക​യും യോ​ജി​ക്കു​ക​യും, രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്രാ​ഭി​ജ്ഞ​ന്മാർ—രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ത്തി​ലെ ഭൂ​ത​ത്ത്വ​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാർ —ക്ഷ​മ​യോ​ടു​കൂ​ടി പഠി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ ഒരു ചല​ന​ശാ​സ്ത്ര​നി​യ​മ​മ​നു​സ​രി​ച്ച് ഒരൊ​ന്നാ​ന്ത​രം പാ​റ​യു​ടെ​മ​ട്ടിൽ ഒന്നി​ച്ചു​ചേ​രു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. പലേ പേ​രു​ക​ളി​ലാ​യി സം​ഘം​ചേർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള​വ​രും എന്നാൽ സമ​ഷ്ടി​വാ​ദി​കൾ എന്ന സാ​ധാ​രണ സ്ഥാ​ന​പ്പേർ​കൊ​ണ്ട് ഒരു പോലെ വി​ളി​ക്കാ​വു​ന്ന​വ​രു​മായ ഈ മനു​ഷ്യർ ആ പാറയെ കു​ത്തി​ത്തു​ള​യ്ക്കു​വാ​നും, മാ​നു​ഷ​സു​ഖോ​പ​ഭോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ ഉറ​വു​നീ​രു​ക​ളെ അതിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കാ​നും ശ്ര​മി​ച്ചു.

തൂ​ക്കു​മ​രം തു​ട​ങ്ങി യു​ദ്ധം​വ​രെ സക​ല​ത്തേ​യും അവ​രു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ പരാ​മർ​ശി​ച്ചു. ഫ്രാൻ​സി​ലെ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്താൽ ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പു​രു​ഷാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളോ​ട് അവർ സ്ത്രീ​യു​ടെ അവ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളേ​യും കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ അവ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളേ​യും കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു.

സമ​ഷ്ടി​വാ​ദ​ത്തിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന വാ​ദ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി ഞങ്ങൾ പല കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ലും അവ്യാ​വ​ഹാ​രി​ക​മായ നി​ല​യിൽ നി​ന്നു​കൊ​ണ്ടും പരി​പൂർ​ണ്ണ​മാ​യി പരാ​മർ​ശി​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, അതിൽ വാ​യ​ന​ക്കാർ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ക​യി​ല്ല. ഞങ്ങൾ അവയെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ക​മാ​ത്ര​മേ ചെ​യ്യു​ന്നു​ള്ളു.

മനോ​രാ​ജ്യ​വും വി​ശ്വാ​സ​വാ​ദ​വും തള്ളി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, സമ​ഷ്ടി​വാ​ദി​കൾ തങ്ങ​ളോ​ടു​ത​ന്നെ ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം രണ്ടു പ്ര​ധാന വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളാ​ക്കി ചു​രു​ക്കാം.

ഒന്നാ​മ​ത്തെ വിഷയം: ധന​മു​ണ്ടാ​ക്കുക.

രണ്ടാ​മ​ത്തെ വിഷയം: അതു പങ്കി​ടുക.

ആദ്യ​ത്തെ വി​ഷ​യ​ത്തിൽ പ്ര​വൃ​ത്തി​യെ​ടു​ക്കൽ ഉൾ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

രണ്ടാ​മ​ത്ത​തിൽ ശമ്പ​ള​കാ​ര്യ​വും ഉൾ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്.

ആദ്യ​ത്തെ സം​ഗ​തി​യിൽ ശക്തി​വി​നി​മ​യ​മാ​ണ് പ്ര​ധാ​നം.

രണ്ടാ​മ​ത്ത​തിൽ, സു​ഖ​വി​ഭ​ജ​നം.

ശക്തി​ക​ളെ വേ​ണ്ട​വി​ധം വി​നി​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തിൽ​നി​ന്നാ​ണ് പൊ​തു​ശ​ക്തി​യു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​ത്.

സു​ഖ​ത്തെ വേ​ണ്ട​വി​ധം പങ്കി​ടു​ന്ന​തിൽ​നി​ന്നാ​ണ് ഓരോ​രു​ത്ത​ന്നു​മു​ള്ള സു​ഖ​ല​ബ്ധി​യു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​ത്.

വേ​ണ്ട​വി​ധം പങ്കി​ടുക എന്ന​തി​ന് ഒപ്പ​ത്തി​ലു​ള്ള ഭാ​ഗി​ക്കൽ എന്ന​ല്ല, ന്യാ​യ​മായ വി​ഭ​ജി​ക്കൽ എന്നാ​ണ് അർ​ത്ഥം മന​സ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ട​ത്.

ഈ രണ്ടു സം​ഗ​തി​കൾ, പുറമെ പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള ശക്തി​യും അകമേ ഓരോ​രു​ത്ത​ന്നു​മു​ള്ള സു​ഖ​വും ഒരു​മി​ച്ചു​ചേ​രു​ന്ന​തിൽ​നി​ന്നാ​ണ് സാ​മു​ദാ​യി​ക​മായ അഭ്യു​ദ​യ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​ത്.

സാ​മു​ദാ​യി​ക​മായ അഭ്യു​ദ​യം എന്നു​വെ​ച്ചാൽ സു​ഖി​ത​നായ മനു​ഷ്യൻ സ്വ​ത​ന്ത്ര​നായ പൗരൻ, ഉത്കൃ​ഷ്ട​മായ ജന​സ​മു​ദാ​യം.

ഇം​ഗ്ല​ണ്ട് ആദ്യ​ത്തെ വിഷയം നി​റ​വേ​റ്റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. അതു സമ്പ​ത്തി​നെ അഭി​ന​ന്ദ​നീ​യ​മാ​യ​വി​ധം സമ്പാ​ദി​ക്കു​ന്നു; കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വി​ധം പങ്കി​ടു​ന്നു. ഒരു ഭാഗം മാ​ത്രം ശരി​യായ ഈ കാ​ര്യ​നി​വൃ​ത്തി ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​നെ ഈ രണ്ട​റ്റ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് അപാ​യ​ക​ര​മാ​യ​വി​ധം എത്തി​ക്കു​ക​മാ​ത്രം ചെ​യ്യു​ന്നു—എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത സമ്പ​ന്നത; എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത ദാ​രി​ദ്ര്യം. എല്ലാ സു​ഖ​ങ്ങ​ളും ചി​ലർ​ക്ക്, എല്ലാ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ളും ബാ​ക്കി​യു​ള്ള​വർ​ക്ക്— എന്നു​വെ​ച്ചാൽ പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്ക്. അദ്ധ്വാ​ന​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ത​ന്നെ ഉണ്ടാ​യ​തായ അധി​കാ​ര​വി​ശേ​ഷം, വ്യ​ത്യ​സ്തത, അവ​കാ​ശ​ക്കു​ത്തക, കു​ടി​യാ​യ്മ, കൃ​ത്രി​മ​വും അപാ​യ​ക​ര​വു​മായ ഒരു സ്ഥി​തി; ഇതു പൊ​തു​വാ​യു​ള്ള അധി​കാ​ര​ബ​ല​ത്തെ​യോ ഓരോ വ്യ​ക്തി​യു​ടേ​യും കഷ്ട​പ്പാ​ടി​നെ​യോ വേ​ണ്ടു​വോ​ളം വർ​ദ്ധി​പ്പി​ക്കു​ന്നു; ഇതു രാ​ജ​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ വേ​രി​നെ ഓരോ വ്യ​ക്തി​യു​ടെ​യും കഷ്ട​പ്പാ​ടിൽ ഉറ​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ശാ​രീ​ര​ങ്ങ​ളായ എല്ലാ മൂ​ല​ത​ന്തു​ക്ക​ളേ​യും കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ക്കു​ന്ന​തും എന്നാൽ മാ​ന​സ​മായ യാ​തൊ​രു മു​ല​ത​ന്തു​വേ​യും കൂ​ട്ടി​ത്തൊ​ടു​വി​ക്കാ​ത്ത​തു​മാ​യി, കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വി​ധം ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ട്ട ഒരു മഹ​ത്ത്വം.

സമ​ത്വ​വാ​ദ​വും ഭൂ​സം​ബ​ന്ധി​യായ നി​യ​മ​വി​ശേ​ഷ​വും​കൂ​ടി തങ്ങൾ രണ്ടാ​മ​ത്തെ ആവ​ശ്യം നി​വർ​ത്തി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു, അവ​യ്ക്കു തെ​റ്റി​പ്പോ​യി. അവ ചെ​യ്യു​ന്ന വി​ഭാ​ഗം വി​ള​വി​നെ നശി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. സമമായ വി​ഭാ​ഗം ജയേ​ച്ഛ​യെ ഇല്ലാ​താ​ക്കു​ന്നു; തന്മൂ​ലം പ്ര​യ​ത്ന​ശീ​ല​ത്തെ​യും. ഈ വി​ഭാ​ഗം വി​ഭ​ക്ത​ത്തെ കൊ​ന്നു​ക​ള​യു​ന്നു. അതി​നാൽ ഈ യു​ക്തി​നാ​ട്യ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ക്കാൻ പ്ര​യാ​സം. സമ്പ​ത്തി​നെ നശി​പ്പി​ക്കൽ അതിനെ വി​ഭ​ജി​ക്ക​ലാ​യി​ല്ല.

രണ്ടു കാ​ര്യ​വും ഒന്നി​ച്ച് ശരി​പ്പെ​ട​ണം; നന്നാ​യി​ട്ടു ശരി​പ്പെ​ട​ണം. രണ്ടു കാ​ര്യ​ത്തെ​യും ഒന്നി​ച്ചു ചേർ​ത്ത് ഒന്നാ​ക്ക​ണം.

ഈ രണ്ടു കാ​ര്യ​ത്തിൽ ആദ്യ​ത്തേ​തി​നെ മാ​ത്രം ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തുക—നി​ങ്ങൾ വെ​നി​സ്സാ​വും, നി​ങ്ങൾ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടാ​വും. നി​ങ്ങൾ​ക്കു വെ​നി​സ്സി​നെ​ന്ന​പോ​ലെ ഒരു കൃ​ത്രി​മ​ശ​ക്തി കി​ട്ടും; അല്ലെ​ങ്കിൽ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​നെ​ന്ന പോലെ ഒരു സമ്പ​ച്ഛ​ക്തി കി​ട്ടും: നി​ങ്ങൾ ദു​ഷ്ട​നായ ധന​വാ​നാ​വും. വെ​നി​സ്സ് നശി​ച്ച​തു​പോ​ലെ, നി​ങ്ങ​ളും ഒര​ടി​കി​ട്ടി മരി​ക്കും; അല്ലെ​ങ്കിൽ, ഇം​ഗ്ല​ണ്ട് നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഇനി വീ​ഴും​പോ​ലെ, നി​ങ്ങ​ളും ദീ​പാ​ളി​ത്തം​കൊ​ണ്ടു നശി​ക്കും. വെറും സ്വാർ​ത്ഥ​മായ സക​ല​വും, മനു​ഷ്യ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന് ഒരു സവി​ശേ​ഷ​മായ മനോ​ഗു​ണ​മോ വി​ചി​ന്ത​ന​വി​ഷ​യ​മോ കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ടു​ക്കാ​ത്ത സർ​വ്വ​വും, നശി​ക്കു​ക​യും അധഃ​പ​തി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​തു ലോ​ക​ത്തി​നു സമ്മ​ത​വു​മാ​ണ്.

വെ​നി​സ്, ഇം​ഗ്ല​ണ്ട് എന്നീ വാ​ക്കു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു ഞങ്ങൾ അതാതു രാ​ജ്യ​ത്തെ​യ​ല്ല, അവി​ട​വി​ടെ​യു​ള്ള സമു​ദാ​യ​ഘ​ട​ന​ക​ളെ​യാ​ണ്, എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, അതാതു രാ​ജ്യ​ങ്ങൾ​ക്കു മു​ക​ളിൽ പണി​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള പ്ര​ഭു​ജ​ന​വാ​ഴ്ച​യെ​യാ​ണ്, സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു സു​സ്പ​ഷ്ട​മ​ത്രേ. അല്ലാ​തെ ആ ജന​സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളെ​യ​ല്ല എന്നർ​ത്ഥം. ആ രണ്ടു രാ​ജ്യ​ങ്ങൾ​ക്കു ഞങ്ങ​ളു​ടെ ആദ​ര​വും അനു​ക​മ്പ​യും എപ്പോ​ഴു​മു​ണ്ട്. ഒരു രാ​ജ്യ​ക്കാർ എന്ന നി​ല​യിൽ വെ​നി​സ് ഇനി​യും ജീ​വി​ക്കും; പ്ര​ഭു​ജ​ന​വാ​ഴ്ച​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടു വീ​ണു​പോ​കു​മെ​ങ്കി​ലും ഒരു ജന​സ​മു​ദാ​യ​മായ ഇം​ഗ്ല​ണ്ട് അന​ശ്വ​ര​മാ​ണ്. ഇത്ര​യും പറ​ഞ്ഞു ഞങ്ങൾ വിഷയം തു​ട​ര​ട്ടെ.

രണ്ടു കാ​ര്യ​ത്തെ​യും ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തുക, ധന​വാ​ന്മാ​രെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ദരി​ദ്ര​ന്മാ​രെ സഹാ​യി​ക്കു​ക​യും ചെയ്ക, കഷ്ട​പ്പാ​ടി​നെ കെ​ടു​ക്കുക, ശക്തർ അശ​ക്ത​രെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന അന്യാ​യ​സ​മ്പാ​ദ്യ​ത്തെ അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കുക, പ്രാ​പ്യ​സ്ഥാ​ന​ത്തെ​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള മനു​ഷ്യ​ന്റെ നേരെ അങ്ങോ​ട്ടു ചെ​ല്ലാൻ നോ​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു​ള്ള അന്യാ​യ​ദ്വേ​ഷ​ത്തെ അട​യ്ക്കുക, പണി​കൂ​ലി​യെ കണ​ക്കു​ശാ​സ്ത്ര​മ​നു​സ​രി​ച്ചും സാ​ഹോ​ദ​ര്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യും ക്ര​മ​പ്പെ​ടു​ത്തുക, ബാ​ല്യ​ത്തി​ന്റെ വളർ​ച്ച​യോ​ടു​കു​ൂ​ടി സൗ​ജ​ന്യ​മാ​യും നിർ​ബ​ന്ധ​പൂർ​വ്വ​മാ​യു​മു​ള്ള വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തെ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ക്കുക, അങ്ങ​നെ പ്ര​കൃ​തി​ശാ​സ്ത്ര​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു പു​രു​ഷ​ത്വ​ത്തി​ന്റെ അടി​സ്ഥാ​ന​മാ​ക്കുക, കൈ​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് എപ്പോ​ഴും പണി​യെ​ടു​പ്പി​ക്കെ​ത്ത​ന്നെ മന​സ്സി​നെ സം​സ്ക​രി​ക്കുക, ഒരു ശക്തി​മ​ത്തായ ജന​സ​മു​ദാ​യ​മെ​ന്നും സു​ഖി​ത​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു കു​ടും​ബ​മെ​ന്നു​മു​ള്ള നില ഒരു​മി​ച്ചു​ത​ന്നെ വരു​ത്തി​വെ​യ്ക്കുക, സ്വ​ത്തു പ്ര​ജ​കൾ​ക്കു​ള്ള​താ​ക്കുക. ഇതു സ്വ​ത്തി​ല്ലാ​താ​ക്കി​യി​ട്ട​ല്ല, യാ​തൊ​രു ഭേ​ദ​വും​കൂ​ടാ​തെ ഏതൊരു പര​ന്നും ഉട​മ​സ്ഥ​നാ​കാ​വു​ന്ന​വി​ധം - ഇതു സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി വി​ചാ​രി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന​തി​ലും എളു​പ്പ​മു​ള്ള​താ​ണു്—സ്വ​ത്ത് എല്ലാ​വർ​ക്കു​മു​ള്ളൊ​ന്നാ​ക്കി​യി​ട്ട് - രണ്ടു വാ​ക്കിൽ പറ​ഞ്ഞാൽ, എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ധന​മു​ണ്ടാ​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്നും എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് പങ്കി​ടേ​ണ്ട​തെ​ന്നും പഠി​പ്പി​ക്കുക; അപ്പോൾ ഫ്രാൻ​സ് എന്നു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​വാൻ നി​ങ്ങൾ അർ​ഹ​രാ​വും.

ഇതാണ്, വഴി​തെ​റ്റി​പ്പോയ ചില കൂ​ട്ട​രിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു മീതേ നി​ന്നു​കൊ​ണ്ട് പറ​ഞ്ഞാൽ സമ​ഷ്ടി​വാ​ദം; വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​ക​ളിൽ​നി​ന്ന് അതെ​ടു​ക്കാൻ നോ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​ത് ഇതാണ്; ഇതാണ് അതു മന​സ്സിൽ കു​റി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.

അഭി​ന​ന്ദ​നാർ​ഹ​ങ്ങ​ളായ ശ്ര​മ​ങ്ങൾ! പാ​വ​ന​ങ്ങ​ളായ ഉദ്യ​മ​ങ്ങൾ!

ഈ വി​ശ്വ​സ​ങ്ങൾ, ഈ സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങൾ, ഭരണ ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാർ​ക്കു തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​ക​ളെ വി​ല​വെ​ച്ചേ കഴിയു എന്നാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​ന്ന അപ്ര​തീ​ക്ഷി​താ​വ​ശ്യം, നമ്മൾ ഒരു​നോ​ക്കു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്ന സമ്മി​ശ്ര​ത്തെ​ളി​വു​കൾ, പുതിയ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നാ​ദർ​ശ​ത്തോ​ട് അധികം വി​രു​ദ്ധ​മാ​കാ​തെ പഴയ ലോ​ക​ത്തോ​ട് യോ​ജി​ക്കു​ന്ന​താ​യി ഇനി ഉണ്ടാ​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഒരു നൂ​ത​ന​രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ന​യം, പോ​ളി​ഞ്ച്യാ​ക്കി​നെ [2] പി​ന്താ​ങ്ങു​വാൻ ലഫ​യേ​ത്തി​നെ ഉപ​യോ​ഗി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​ഒ​രു സ്ഥി​തി, ലഹ​ള​യു​ടെ അടി​യിൽ മി​ന്നി​ക്കാ​ണു​ന്ന അഭി​വൃ​ദ്ധി​യെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള സഹ​ജ​ജ്ഞാ​നം, മണി​മ​ച്ചു​ക​ളും തെ​രു​വീ​ഥി​ക​ളും, തന്റെ ചു​റ്റും നി​ല​യ്ക്കു​നിർ​ത്തേ​ണ്ട​വ​യായ മത്സ​ര​ങ്ങൾ, ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തിൽ തനി​ക്കു​ള്ള വി​ശ്വാ​സം, മേ​ലേ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള ഒരു നി​ശ്ച​യാർ​ത്ഥ​കാ​വ​കാ​ശ​ത്തെ ഏതാ​ണ്ട് കൈ​ക്കൊ​ണ്ട​തിൽ​നി​ന്നു പക്ഷേ, ജനി​ച്ച പി​ന്ന​ത്തെ ഒര​നിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ കീ​ഴ്‌​വ​ണ​ക്കം, തന്റെ വർ​ഗ്ഗ​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ നി​ല്ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​ള്ള ആഗ്ര​ഹം, കു​ടും​ബ​സ്നേ​ഹാ​ധി​ക്യം, പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളോ​ട് തനി​ക്കു​ള്ള ഹൃ​ദ​യ​പൂർ​വ്വ​മായ ആദരം, മര്യാദ—ഇതെ​ല്ലാം കൂടി ലൂ​യി​ഫി​ലി​പ്പി​നെ ഏതാ​ണ്ട് സങ്ക​ട​ക​ര​മാ​യ​വി​ധം പി​ടി​ച്ചു മു​ക്കി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു; എന്ന​ല്ല, ശക്ത​നും ധീ​ര​നു​മാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും, രാ​ജാ​വാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ലു​ള്ള ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​കൾ​കൊ​ണ്ട് അദ്ദേ​ഹം കു​ഴ​ങ്ങി​പ്പോ​ക​ത​ന്നെ ചെയ്ത ചില സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

പൂർ​വ്വാ​ധി​ക​മാ​യി ഫ്രാൻ​സ് ഫ്രാൻ​സാ​കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് തന്റെ കാൽ​ച്ചു​വ​ട്ടിൽ ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ചി​ന്നി​ത്ത​ക​രൽ—ഇത്, എന്താ​യാ​ലും, പൊ​ടി​യാ​വ​ല​ല്ല—ഉണ്ടാ​കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ബോധം വന്നു.

നി​ഴ​ല്പാ​ടു​ക​ളു​ടെ കു​ന്നു​കൾ ആകാ​ശാ​ന്ത​ത്തെ മൂടി. ക്ര​മ​ത്തിൽ അധി​ക​മ​ധി​കം അടു​ത്തെ​ത്തു​ന്ന ഒര​ഭൂ​ത​പൂർ​വൃ​മായ നിഴൽ കു​റേ​ശ്ലെ​ക്കു​റേ​ശ്ശെ​യാ​യി ആളു​ക​ളു​ടേ​യും സം​ഗ​തി​ക​ളു​ടേ​യും ആലോ​ച​ന​ക​ളു​ടേ​യും മീതെ വ്യാ​പി​ച്ചു—അതേ, ദ്വേ​ഷ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും നി​ബ​ന്ധ​ന​ക​ളിൽ​നി​ന്നും പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഒരു നിഴൽ, ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അമർ​ത്തി​യി​ട​പ്പെ​ട്ട​തായ സക​ല​വും, ചലി​ക്കു​ക​യും നു​ര​യു​ക​യും ചെ​യ്തു. ചില സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ മര്യാ​ദ​ക്കാ​ര​നായ മനു​ഷ്യ​ന്റെ മന​സ്സാ​ക്ഷി വി​ണ്ടും ശ്വാ​സം വലി​ക്കു​ക​യാ​യി—സത്യ​ങ്ങ​ളോ​ടു സത്യാ​ഭാ​സ​ങ്ങൾ കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്ന ആ വാ​യു​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തി​ലെ സു​ഖ​മി​ല്ലാ​യ്മ അത്ര മഹ​ത്താ​യി​രു​ന്നു. ഒരു കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റി​നു മുൻ​പിൽ ഇല​ക​ളെ​ന്ന​പോ​ലെ, സാ​മു​ദാ​യി​ക​മായ ഉത്ക​ണ്ഠ​യിൽ, ആത്മാ​ക്കൾ വി​റ​ച്ചു. ചില സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​മ​തെ​ത്തിയ ആൾ, ഒര​പ​രി​ചി​തൻ, വെ​ളി​ച്ച​മു​ണ്ടാ​ക്കി​ത്ത​ന്നു എന്നാ​കു​മാ​റ് അത്ര​യാ​യി​രു​ന്നു വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി​യു​ടെ ഒരു വലിവ്. ഉടനെ സന്ധ്യാ​സ​മ​യ​ത്തു​ള്ള നി​ഗൂ​ഢത വീ​ണ്ടും വന്നു​കൂ​ടി. ചി​ല​ചില ഘട്ട​ങ്ങ​ളിൽ കനം​കൂ​ടി​യ​വ​യും രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​യു​മായ പി​റു​പി​റു​ക്ക​ലു​കൾ​കൊ​ണ്ട് മേ​ഘ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ അട​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ള്ള ഇടി​മു​ഴ​ക്ക​ത്തി​ന്റെ തു​ക​യെ​പ്പ​റ്റി ഒരു മതി​പ്പു​ണ്ടാ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

ജൂ​ലാ​യി​വി​പ്പ്ല​വം കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് പന്ത്ര​ണ്ടു​മാ​സം കഷ്ടി​ച്ചാ​യി; അപ്പോ​ഴെ​യ്ക്ക് എന്തോ അശു​ഭ​സു​ച​ക​വും ഭയ​ജ​ന​ക​വു​മായ ഒരു ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ക്രി​സ്താ​ബ്ദം 1832 ആവിർ​ഭ​വി​ച്ചു.

പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ അരി​ഷ്ട്, പട്ടി​ണി​ക്കാ​രായ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാർ നി​ഴൽ​പ്പാ​ടു​ക​ളിൽ കു​ഴി​ച്ചു​മൂ​ട​പ്പെ​ട്ട ഒടു​വി​ല​ത്തെ കോ​ങ്ദേ രാ​ജ​കു​മാ​രൻ [3] ബൂർ​ബോ​ങ് രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തെ പാ​രീ​സ് എന്ന​പോ​ലെ, നാ​സ്സോ​രാ​ജ​വം​ശ​ത്തെ ബ്രു​സ്സെൽ​സ് അട്ടി​പ്പാ​യി​ക്കൽ, ബെൽ​ജി​യം അതിനെ ഒരു ഫ്ര​ഞ്ചു​രാ​ജാ​വി​നു കൊ​ടു​ക്കാ​മെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞ് ഒരു ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് രാ​ജാ​വി​ന് കൊ​ടു​ത്ത​ത്, നി​ക്കോ​ള​സ്സി​ന്റെ​മേൽ റഷ്യ​ക്കാർ​ക്കു​ള്ള വെ​റു​പ്പ്, നമ്മു​ടെ പി​ന്നി​ലു​ള്ള തെ​ക്കൻ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ രാ​ക്ഷ​സ​ന്മാർ, സ്പെ​യി​നിൽ ഫോർ​ഡി​നാൻ​സ്, പോർ​ച്ചു​ഗ​ലിൽ മികെൽ, ഇറ്റ​ലി​യിൽ ഭൂ​ക​മ്പം, ബൊ​ളോ​ന​യു​ടെ മീ​തെ​യു​ള്ള മെ​ത്തേർ​നി​ക്കി​ന്റെ [4] കൈ​പ​ര​ത്തൽ, ആൻ കോ​ന​യിൽ​വെ​ച്ചു ഫ്രാൻ​സ് ആസ്ട്രി​യ​യോ​ട് കാ​ണി​ച്ച നി​ഷ്ഠു​ര​പെ​രു​മാ​റ്റം, പോ​ള​ണ്ടി​നെ ശവ​മ​ഞ്ച​ത്തിൽ കി​ട​ത്തി ആണി മേ​ടു​ന്ന ചു​റ്റി​ക​യു​ടെ ആ ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴ​പി​ടി​ച്ച ശബ്ദം, യൂ​റോ​പ്പി​ലെ​ല്ലാ​ട​ത്തും​നി​ന്നു ഫ്രാൻ​സി​നെ പാ​ളി​നോ​ക്കു​ന്ന ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ച നോ​ട്ട​ങ്ങൾ, ചാ​ഞ്ചാ​ടി​ക്ക​ണ്ട​തി​ന്ന് ഒരു​ന്തു​കൊ​ടു​ക്കാ​നും വീഴാൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു​മേൽ വി​ര​ണ്ട​ടി​ച്ചു വീ​ഴാ​നും ഒരു​ങ്ങി​നി​ല്ക്കു​ന്ന ഒരു വി​ശ്വ​സ്ത​മി​ത്ര​മായ ഉം​ഗ്ല​ണ്ട്, നാലു തലകളെ നി​യ​മ​ശാ​സ​ന​ത്തി​നു പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​തെ കഴി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ബെ​ക്കാ​രി​യ​യു​ടെ പി​ന്നിൽ പ്ര​ഭു​ത്വം ചെ​ന്ന​ഭ​യം പ്രാ​പി​ക്കൽ, രാ​ജ​വാ​ഹ​ന​ത്തിൽ​നി​ന്നു രാ​ജ​മു​ദ്ര​ക​ളെ ചു​ര​ണ്ടി​ക്ക​ള​യൽ, നോർ​ത്തൃ​ദാം പള്ളി​യിൽ​നി​ന്ന് കു​രി​ശു വലി​ച്ചെ​ടു​ക്കൽ. ലഫ​യേ​ത്തി​ന്റെ നില താഴൽ, ലഫി​ത്തു നശി​ക്കൽ, ബെൻ​ജ​മിൻ കോൺ​സ്റ്റ​ന്റ് ദാ​രി​ദ്ര്യ​ത്തിൽ കി​ട​ന്നു മരി​ക്കൽ, സ്വ​ശ​ക്തി​നാ​ശ​ത്തോ​ടു​കു​ടി കാ​സി​മി പെ​രി​യെ മരി​ച്ചു​പോ​കൽ, ആലോ​ച​നാ​ശീ​ല​ത്തി​ന്റെ ഇരി​പ്പി​ട​ത്തിൽ ഒന്നും അധ്വാ​ന​ശീ​ല​ത്തി​ന്റെ ഇരി​പ്പി​ട​ത്തിൽ മറ്റ​തു​മാ​യി രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ രണ്ടു പ്ര​ധാ​ന​ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലും ഒരു​മി​ച്ചു തന്നെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വും സാ​മു​ദാ​യി​ക​വു​മായ മഹാ​രോ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ പു​റ​പ്പാ​ട്, പാ​രി​സ്റ്റി​ലെ ആഭ്യ​ന്ത​ര​ക​ല​ഹ​വും ലയോ​ങ്ങി​ലെ അടി​മ​ക്ക​ല​ശ​ലും, രണ്ടു നഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലും ചൂ​ള​പ്പു​ര​യിൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഒരേ തീ​നാ​ളം, പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തിൽ ഒര​ഗ്നി​പർ​വ്വ​ത​മു​ഖ​ത്തി​ലെ ചു​ക​പ്പു​നി​റം, തെ​ക്കൻ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നു ഭ്രാ​ന്തു​ക​യ​റൽ, പടി​ഞ്ഞാ​റൻ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തി​ന്റെ അസ്വ​സ്ഥത, രാ​ജ​ദ്രോ​ഹ​ങ്ങൾ, കള്ള​ക്കൂ​ട്ടു​കെ​ട്ടു​കൾ, ലഹളകൾ, നട​പ്പു​ദീ​നം—ഇവ​യെ​ല്ലാം​കൂ​ടി ആലോ​ച​ന​ക​ളു​ടെ ദുഃ​ഖ​മ​യ​മായ ഇര​മ്പ​ത്തോ​ടു സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ ദുഃ​ഖ​മ​യ​മായ ഇര​മ്പ​ത്തെ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു.

ഏപ്രിൽ​മാ​സാ​വ​സാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സക​ല​വും അങ്ങേ അറ്റ​ത്തെ​ത്തി. നുര പൊ​ന്തി​യി​രു​ന്ന​തു തി​ള​ച്ചു​മ​റി​യ​ലാ​യി. 1830 മു​തൽ​ക്കു​ത​ന്നെ ചി​ല്ലറ ലഹളകൾ അവി​ട​വി​ടെ ഉണ്ടാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു; അവ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അമർ​ത്ത​പ്പെ​ടും; പക്ഷേ, എപ്പോ​ഴും പു​തു​താ​യി പു​റ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കും—അടി​യിൽ പര​ക്കെ തീ​പ്പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​തി​ന്റെ അട​യാ​ളം. ഭയ​ങ്ക​ര​മായ എന്തോ ഒന്ന് അണി​യ​റ​യിൽ തെ​യ്യാ​റാ​വു​ന്നു​ണ്ട്. വന്നേ​ക്കാ​വു​ന്ന ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ അപ്പോ​ഴും അവ്യ​ക്ത​ങ്ങ​ളും അപൂർ​ണ്ണ​മാ​യി​മാ​ത്രം തെ​ളി​വേ​റ്റ​വ​യു​മായ മു​ഖാ​വ​യ​വ​ങ്ങ​ളെ ഓരോ​നോ​ക്കു കാണാം. ഫ്രാൻ​സ് പാ​രി​സ്സി​ന്റെ​മേൽ ഒരു കണ്ണൂ​ന്നി; പാ​രി​സ്സ് സാങ്-​അന്താങ്ങിലും കണ്ണു​വെ​ച്ചു.

ഒരു മങ്ങിയ വെ​ളി​ച്ചം മാ​ത്രം കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്ന സാങ്-​അന്താങ് ആളി​ക്ക​ത്താൻ ആരം​ഭി​ച്ചു.

റ്യൂ ദ് ഷാ​റോ​ന്നി​ലെ വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​കൾ (ഈ രണ്ടു വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ യോ​ജി​പ്പു വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി​യാ​കു​മ്പോൾ കു​റെ​യ​ധി​കം അസാ​ധാ​ര​ണ​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും) സൗ​ഗ​ര​വ​ങ്ങ​ളും ലഹ​ള​മ​യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി.

അവി​ടെ​വെ​ച്ചു ഭര​ണാ​ധി​കാ​രം ശരി​ക്കു സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടു അവി​ടെ​വെ​ച്ച് ആളുകൾ യു​ദ്ധം​ചെ​യ്ക​യോ മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്ക​യോ വേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​കാ​ര്യം പര​സ്യ​മാ​യി വാ​ദ​പ്ര​തി​വാ​ദ​ത്തി​നെ​ടു​ത്തു. പിൻ​ക​ട​ക​ളിൽ​വെ​ച്ചു, കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടു തങ്ങൾ ആദ്യ​ത്തെ വിളി കേട്ട തെ​രു​വീ​ഥി​ക​ളി​ലെ​ത്തി​ക്കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നും ‘ശത്രു​ക്ക​ളു​ടെ എണ്ണം നോ​ക്കാ​തെ യു​ദ്ധം ചെ​യ്തു​കൊ​ള്ളാ’മെ​ന്നും സത്യം ചെ​യ്യി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഈ ഏർ​പ്പാ​ടു ചെ​യ്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ, വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യു​ടെ മൂ​ല​യ്ക്ക​ലി​രി​ക്കു​ന്ന ഒരാൾ ‘ഒരു ചി​ല​മ്പ​നൊ​ച്ച’യിൽ പറയും: ‘മന​സ്സി​ലാ​യോ നി​ങ്ങൾ സത്യം ചെ​യ്തു!’

ചി​ല​പ്പോൾ ആളുകൾ മു​കൾ​നി​ല​യി​ലേ​ക്കും, മു​ക​ളി​ലു​ള്ള ഒരു സ്വ​കാ​ര്യ​മു​റി​യി​ലേ​ക്കും, ചെ​ല്ലും; പി​ന്നെ അവി​ടെ​വെ​ച്ചു ‘ഫ്രീ​മേ​സൺ’കാ​രു​ടെ മട്ടി​ലു​ള്ള ചി​ല​ഗൂ​ഢ​വി​ദ്യ​കൾ നട​ക്കു​ക​യാ​യി. ‘ദീ​ക്ഷാ​ക​ല​ശ​മാട’പ്പെ​ട്ട​വ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടു തങ്ങൾ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളി​ലെ അച്ഛ​ന്മാർ​ക്കു​വേ​ണ്ടി എല്ലാ സാ​ഹാ​യ്യ​വും ചെ​യ്തു​തു​കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്ന് അവർ സത്യം ചെ​യ്യി​ക്കും. ഇതാ​യി​രു​ന്നു സത്യ​വാ​ച​കം.

കു​ടി​മു​റി​ക​ളിൽ​വെ​ച്ചു ‘നാ​ശ​ക​ര​ങ്ങ​ളായ’ലഘു​പ്ര​തി​ക​കൾ വാ​യി​ക്ക​പ്പെ​ടും. അവ ഗവർ​മെ​ണ്ടി​നെ പു​ച്ഛ​ത്തോ​ടു​കു​ടി ഗണി​ച്ചു എന്ന് അന്ന​ത്തെ ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​മായ സം​ഭ​വ​ക്കു​റി​പ്പു് പറ​യു​ന്നു.

താഴെ കാ​ണു​ന്ന​വി​ധ​മു​ള്ള വാ​ക്കു​കൾ അവിടെ കേൾ​ക്കാം—‘എനി​ക്കു നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ പേ​ര​റി​വി​ല്ല. നമ്മു​ടെ കൂ​ട്ടു​കാർ​ക്കു രണ്ടു മണി​ക്കൂർ മു​മ്പ​ല്ലാ​തെ ദിവസം തന്നെ മന​സ്സി​ലാ​വി​ല്ല.’ ഒരു കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘നമ്മൾ മു​ന്നൂ​റു​പേ​രു​ണ്ട്; ഓരോ​രു​ത്ത​നും മു​ന്നു സൂ വീ​ത​മെ​ടു​ക്കുക; അപ്പോൾ മരു​ന്നും ഉണ്ട​ക​ളും വാ​ങ്ങി​ക്കാൻ ഒരു നൂ​റ്റ​മ്പ​തു ഫ്രാ​ങ്കാ​യി.’

മറ്റൊ​രാൾ പറ​ഞ്ഞു: ഞാൻ ആറു​മാ​സ​ത്തെ ഇട ചോ​ദി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; രണ്ടു​മാ​സം കൂടി വേ​ണ്ടാ. ഒരു പതി​ന​ഞ്ചു ദി​വ​സ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ നമു​ക്കു ഗവർ​മെ​ണ്ടോ​ടു നേരും കി​ട​യു​മാ​യി നി​ല്ക്ക​ണം. ഇരു​പ​ത്താ​യ്യി​രം ആളാ​യാൽ നമു​ക്കു പൊ​രു​താം. മറ്റൊ​രാൾ പറ​ഞ്ഞു; ‘ഞാൻ രാ​ത്രി​യിൽ ഉറ​ങ്ങാ​റി​ല്ല; രാ​ത്രി മു​ഴു​വ​നും തി​ര​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യാ​ണ്.’ ‘ഇട​ത്ത​ര​ക്കാ​രു​ടെ മട്ടി​ലും നല്ല പു​റം​കു​പ്പാ​യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യു’മുള്ള ആളുകൾ ഇട​യ്ക്കു വന്നു കു​ഴ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​ക്കും, അവർ ‘കൽ​പി​ക്കു​ന്ന’മട്ടോ​ടു​കു​ടി ഏറ്റ​വും വലിയ പ്ര​ധാ​നർ​ക്കു കൈ​കൊ​ടു​ത്തു മട​ങ്ങി​പ്പോ​വും. അവർ പത്തു​നി​മി​ഷ​ത്തി​ല​ധി​കം നി​ല്ക്കി​ല്ല. ഒരു താന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ സാ​ര​ഗർ​ഭ​ങ്ങ​ളായ ചില അഭി​പ്രാ​യ​പ്ര​ക​ട​ന​ങ്ങൾ നട​ക്കും. ‘കെ​ണി​യൊ​ക്കെ ശരി​യാ​യി, കാ​ര്യം ശരി​പ്പെ​ട്ടു.’ അവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഒരാ​ളു​ടെ വാ​ക്കു കടം വാ​ങ്ങു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ‘അവി​ടെ​യു​ള്ള​വ​രെ​ല്ലാം ഇതു വെ​വ്വേ​റെ മന്ത്രി​ച്ചു.’ ആവേ​ശം​ക​യ​റൽ അത്ര​യ​ധി​ക​മാ​യി​രു​ന്നു— ഒരു ദിവസം ഒരു കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യി​ലു​ള്ള എല്ലാ​വ​രു​ടേ​യും മുൻ​പിൽ വെ​ച്ച് ഇങ്ങ​നെ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: ‘നമു​ക്ക് ആയു​ധ​മി​ല്ല​ല്ലോ!’ കൂ​ട്ടു​കാ​രിൽ ഒരാൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘പട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടെ വശ​മു​ണ്ട്!’ അയാൾ താ​ന​റി​യാ​തെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, ബോ​നാ​പ്പാർ​ത്ത് ഇറ്റ​ലി​യി​ലു​ള്ള തന്റെ സൈ​ന്യ​ത്തോ​ടു ചെയ്ത വി​ളം​ബ​ര​ത്തി​ന് ആവിധം ഒര​നു​ക​ര​ണ​ക​വി​ത​യു​ണ്ടാ​ക്കി. ‘എന്തെ​ങ്കി​ലും ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​ത​ര​മായ കാ​ര്യ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ’ ഒരു സം​ഭ​വ​ക്കു​റി​പ്പിൽ പറ​ഞ്ഞു​കാ​ണു​ന്നു. ‘അവർ അത​ന്യോ​ന്യം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തി​രു​ന്നി​ല്ല.’ അവർ പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തു നോ​ക്കു​മ്പോൾ അവർ​ക്കു മറ​ച്ചു​വെ​യ്ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തെ​ന്താ​ണെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കാൻ പ്ര​യാ​സ​മു​ണ്ട്.

ഈ യോ​ഗം​കൂ​ട​ലു​കൾ ചി​ല​പ്പോൾ കാ​ലാ​നു​ക്ര​മ​മാ​യി​രി​ക്കും. ചില യോ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ ആകെ എട്ടോ പത്തോ പേ​രി​ല​ധി​കം ഹാ​ജ​രു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കി​ല്ല; അവ​രെ​ല്ലാം എപ്പോ​ഴും ഒരേ കൂ​ട്ടർ​ത്ത​ന്നെ​യാ​യി​രി​ക്കും​താ​നും. മറ്റു ചില യോ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ വേ​ണ​മെ​ന്നു തോ​ന്നി​വ​യർ​ക്കെ​ല്ലാം ചെ​ല്ലാം; അങ്ങ​നെ മുറി മു​ഴു​വ​നും നി​റ​ഞ്ഞു, ചെ​ല്ലു​ന്ന​വ​രൊ​ക്കെ നി​ല്ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നേ​ക്കും. ചിലർ ഉത്ക​ണ്ഠ​കൊ​ണ്ടും അത്യാർ​ത്തി​കൊ​ണ്ടും വന്ന​താ​യി​രി​ക്കും; മറ്റു ചിലർ തങ്ങ​ളു​ടെ പണി​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു​ള്ള വഴി അതി​ലെ​യാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടും. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​കാ​ല​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, ഈ വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​ക​ളിൽ ചി​ല​തിൽ സ്വ​രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ സ്ത്രീ​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അവർ പു​തു​താ​യി വന്ന​വ​രെ ആലിം​ഗ​നം ചെ​യ്യും.

മറ്റ് അർ​ത്ഥ​വ​ത്തായ സം​ഗ​തി​കൾ വെ​ളി​പ്പെ​ട്ടു.

ഒരാൾ ഒരു ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യിൽ വരും, കു​ടി​ക്കും, ഇതും​പ​റ​ഞ്ഞു മട​ങ്ങി​പ്പോ​വും; ‘ഹേ, ഷാ​പ്പു​കാ​രൻ, നി​ങ്ങൾ​ക്കു വരാ​നു​ള്ള സം​ഖ്യ​യെ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം തന്നു തീർ​ക്കും.’

റ്യൂ ദ് ഷാ​റോ​ന്നിൽ എതി​രാ​യു​ള്ള വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യ്ക്കു മുൻ​പിൽ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ക​സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ ആൾ​ക്കാ​രെ നിർ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. അവ​രു​ടെ തൊ​പ്പി​ക​ളി​ലി​ട്ടാ​ണ് നറു​ക്കെ​ടു​ക്കാ​റ്.

റ്യൂ ദ് കോ​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് അഭ്യാ​സം നട​ത്തി​യി​രു​ന്ന വാൾ​പ്പ​യ​റ്റാ​ശാ​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാർ യോഗം കൂടും. അവിടെ മര​വാ​ളു​കൾ, ചൂ​ര​ലു​കൾ, പന്തീ​രാൻ​വ​ടി​കൾ, കള​രി​വാ​ളു​കൾ എന്നി​ങ്ങ​നെ ശത്രു​ക്ക​ളിൽ​നി​ന്നു പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്ത ആയുധ പര​മ്പ​ര​യു​മു​ണ്ട്. ഒരു ദിവസം കള​രി​വാ​ളു​ക​ളു​ടെ ഉറ​ക്കു​ടു​ക്കു​ക​ളൂ​രി.

ഒരു കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞങ്ങൾ ഇരു​പ​ത്ത​ഞ്ചു പേ​രു​ണ്ട്, പക്ഷേ, എന്നെ അവർ കണ​ക്കാ​ക്കു​ന്നി​ല്ല; എന്നെ ഒരു യന്ത്ര​മാ​യി​ട്ടാ​ണ് വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്!’ പി​ന്നീ​ട് ആ യന്ത്രം കെ​നി​സെ​യാ​യി.

കാ​ച്ചി​യെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന ആ അവ​സാ​ന​മ​റ്റ വസ്തു​ക്കൾ പതു​ക്കെ​ക്കൊ​ണ്ട് അഭൂ​ത​പൂർ​വ്വ​വും അനിർ​വ​ച​നീ​യ​വു​മായ ഒരു കു​പ്ര​സി​ദ്ധി​യെ സമ്പാ​ദി​ച്ചു. ഉമ്മ​റം അടി​ച്ചു​വാ​രി​യി​രു​ന്ന ഒരു സ്ത്രീ മറ്റൊ​രു​വ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘കു​റേ​ക്കാ​ല​മാ​യി​ട്ട് ഒരു വലിയ സംഘം കൊ​ണ്ടു​പി​ടി​ച്ച് തി​ര​യു​ണ്ടാ​ക്കി​വ​രു​ന്നു​ണ്ട്.’ തെ​രു​വീ​ഥി​ക​ളു​ടെ നടു​ക്കു രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ക​ക്ഷി​സം​ഘ​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള വി​ളം​ബ​ര​ങ്ങൾ കാണാം. ഈ വി​ളം​ബ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നിൽ ഇങ്ങ​നെ ഒപ്പി​ട്ടു കണ്ടു: ബുർ​ത്തോ, വീ​ഞ്ഞു​ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​രൻ.

ഒരു ദിവസം, കഴു​ത്തു​പ​ട്ട​യു​ടെ ഛാ​യ​യിൽ താ​ടി​വ​ളർ​ത്തി ഇറ്റ​ലി​ക്കാ​ര​ന്റെ ഉച്ചാ​ര​ണ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരാൾ മാർ​ഷെ​ലെ​മ്പാ എന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ള്ള ഒരു കല്ലു​ക​ട്ടി​ള​മേൽ കയ​റി​നി​ന്ന്, എന്തോ നി​ഗൂ​ഢ​ശ​ക്തി​യിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട​താ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നിയ ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​രേഖ ആളു​ക​ളെ ഉച്ച​ത്തിൽ വാ​യി​ച്ചു കേൾ​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങൾ അയാ​ളു​ടെ ചു​റ്റും​കൂ​ടി അഭി​ന​ന്ദി​ച്ചു.

ആൾ​ക്കു​ട്ട​ത്തെ ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ഇള​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത വാ​ച​ക​ങ്ങ​ളെ വേ​റെ​യെ​ടു​ത്തു കു​റി​ച്ചു​വെ​ച്ചി​രു​ന്നു: ‘നമ്മു​ടെ പ്ര​മാ​ണ​ങ്ങ​ളെ തട​യു​ന്നു, നമ്മു​ടെ വി​ളം​ബ​ര​ങ്ങ​ളെ ചീ​ന്തി​ക്ക​ള​യു​ന്നു, നമ്മു​ടെ പര​സ്യം പതി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ ഒറ്റു​നി​ന്നു പി​ടി​ച്ചു​ജ​യി​ലി​ലി​ടു​ന്നു’—‘പരു​ത്തി​വി​ല​യിൽ ഇയ്യി​ടെ​യു​ണ്ടായ ഇടിവ് നമു​ക്ക് അനവധി ഇട​നി​ല്പു​കാ​രെ തന്നി​രി​ക്കു​ന്നു.’ ‘രാ​ജ്യ​ങ്ങൾ​ക്കു ശോ​ഭ​ന​മായ ഭാ​വി​യെ ഉണ്ടാ​ക്കി വെ​യ്ക്കു​ന്ന​തു മോ​ശ​ക്കാ​രായ നമ്മു​ടെ ഇട​യിൽ​നി​ന്നാ​ണ്.’ ‘മാ​റ്റ​മി​ല്ലാ​ത്ത നി​ശ്ച​യ​ങ്ങൾ ഇതാ: ഒന്നു​കിൽ ഊർ​ദ്ധ്വ​ഗ​തി, അല്ലെ​ങ്കിൽ അധോ​ഗ​തി; ഒന്നു​കിൽ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം, അല്ലെ​ങ്കിൽ എതിർ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം. നമ്മു​ടെ കാ​ല​ത്തു നമു​ക്ക് ആല​സ്യ​ത്തി​ലോ സ്ഥാ​വ​ര​ത്വ​ത്തി​ലോ വി​ശ്വാ​സ​മി​ല്ല. ജന​ങ്ങൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി​യോ ജന​ങ്ങൾ​ക്കെ​തി​രാ​യോ, ഇതേ ചോ​ദ്യ​മു​ള്ളു. മറ്റൊ​ന്നി​ല്ല.’—‘ഞങ്ങൾ നി​ങ്ങൾ​ക്കു കൊ​ള്ളു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നാ​വു​ന്ന​തെ​ന്നോ അന്നേ​ദി​വ​സം ഞങ്ങ​ളെ തകർ​ത്തു​ക​ള​യുക; പക്ഷേ, അതു​വ​രെ ഞങ്ങ​ളെ മു​മ്പോ​ട്ടു നട​ക്കാൻ സഹാ​യി​ക്ക​ണം.’ ഇതൊ​ക്കെ പച്ച​പ്പ​ക​ലാ​ണ്.

കു​റേ​ക്കൂ​ടി ധൃ​ഷ്ട​ങ്ങ​ളായ മറ്റു ചില പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ അവ​യു​ടെ ധൃ​ഷ്ടത കാരണം ജന​ങ്ങ​ളു​ടെ ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ ശങ്ക ജനി​പ്പി​ച്ചു. 1832 ഏപ്രിൽ 4-ാംനു ഒരു വഴി പോ​ക്കൻ റ്യു സാങ് - മാർ​ഗ്യു​റീ​ത്തി​ലെ വഴി​മൂ​ല​യ്ക്ക​ലു​ള്ള ഒരു തറയിൽ കയ​റി​നി​ന്നു വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഒരു ബബു​ക​ക്ഷി​ക്കാര [1] നാണ്.’പക്ഷേ, ബബു​വി​നു പി​ന്നിൽ ആളുകൾ ഗി​ക്കെ​യെ [2] മണ​ത്ത​റി​ഞ്ഞു.

മറ്റു പല​തി​ന്നി​ട​യിൽ ഈ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘സ്വ​ത്തു​ക്ക​ളെ നശി​പ്പി​ക്കുക! ഇട​ത്തു​ഭാ​ഗ​ത്തു​ടെ​യു​ള്ള എതിർ​ക്കൽ ഭീ​രു​ത്വ​വും വഞ്ച​ന​യു​മാ​ണ്. വല​ത്തു​പു​റ​ത്തു നി​ല്ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​ള്ള​പ്പോൾ അതു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തെ​പ്പ​റ്റി പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​ന്നു; തോ​ല്ക്കാ​തെ കഴി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി അതു പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭാഗം പറ​ക​യാ​ണ്; യു​ദ്ധം ചെ​യ്യേ​ണ്ടി​വ​രാ​തെ കഴി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി അതു രാ​ജ​ക​ക്ഷി​യാ​വു​ന്നു. പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​ക്കാർ തൂ​വ​ലു​ക​ളോ​ടു​കു​ടിയ മൃ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ണ്. ഹേ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രു​ടെ വർ​ഗ്ഗ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട പൗ​ര​ന്മാ​രേ, നി​ങ്ങൾ പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​വാ​ദി​ക​ളെ വി​ശ്വ​സി​ക്കാ​തി​രി​ക്കിൻ.’

‘മി​ണ്ട​രു​ത്, ഹേ പൗ​ര​നായ ഒറ്റു​കാ​രൻ!’ ഒരു കൈ​ത്തൊ​ഴിൽ​ക്കാ​രൻ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു.

ഈ വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യൽ​കൊ​ണ്ടു സം​ഭാ​ഷ​ണം അവ​സാ​നി​ച്ചു.

അത്ഭു​ത​ക​ര​ങ്ങ​ളായ സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ നട​ന്നു.

രാ​ത്രി​യാ​യ​തോ​ടു​കൂ​ടി, തോ​ട്ടി​ന​ടു​ത്തു​വെ​ച്ച് ഒരു കൂ​ലി​വേ​ല​ക്കാ​രൻ ഒരു മേ​ത്ത​രം ഉടു​പ്പി​ട്ട ആളെ’കണ്ടെ​ത്തി; അയാൾ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: ‘ഹേ പരൻ, എവി​ടേ​ക്കാ​ണ് പോ​കു​ന്ന​ത്?’ ‘സേർ,’ ആ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു, ‘എനി​ക്ക് നി​ങ്ങ​ളു​മാ​യി പരി​ച​യ​പ്പെ​ടാ​നു​ള്ള ഭാ​ഗ്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല.’ ‘എങ്കി​ലും ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ നല്ല​വ​ണ്ണ​മ​റി​യും’ അയാൾ തു​ടർ​ന്നു: ‘പേ​ടി​ക്കേ​ണ്ട, ഞാൻ യോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ ഒരാ​ളാ​ണ്. നി​ങ്ങൾ തി​ക​ച്ചും വി​ശ്വ​സ്ത​ന​ല്ലെ​ന്ന് ഒരു ശജം ജനി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. എന്തെ​ങ്കി​ലും പു​റ​ത്താ​ക്കി​യാൽ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ​മേൽ കണ്ണു​ണ്ടെ​ന്ന​റി​യാ​മ​ല്ലോ.’ എന്നി​ട്ട് അയാൾ ആ കൂ​ലി​വേ​ല​ക്കാ​ര​ന്നു കൈ കൊ​ടു​ത്ത്, ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞും​കൊ​ണ്ടു പി​രി​ഞ്ഞു, ‘നമ്മൾ​ക്ക് ഇനി​യും താ​മ​സി​യാ​തെ തമ്മിൽ കാണാം.’

ചെവി കൂർ​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന പൊ​ല്ലീ​സ് സൈ​ന്യം വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​ക​ളിൽ​നി​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല, തെ​രു​വു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു​കൂ​ടി അസാ​ധാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളായ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളെ ശേ​ഖ​രി​ച്ചു.

‘വേ​ഗ​ത്തിൽ ചെ​ന്നു​ചേർ​ന്നോ​ളു’, ഒരു നെ​യ്ത്തു​കാ​രൻ ഒരു മന്ത്രി​യോ​ഗാം​ഗ​ത്തോ​ടു പറ​ഞ്ഞു.

‘എന്തി​ന്ന്?’

‘ഒരു വെ​ടി​വെ​പ്പു നട​ക്കാൻ ഭാ​വ​മു​ണ്ട്.

ഇര​പ്പാ​ളി വേ​ഷ​ത്തി​ലു​ള്ള രണ്ടു വഴി​പോ​ക്കർ സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി ലഹ​ള​ച്ചു​വ​യു​ള്ള ഈ സ്മ​ര​ണീ​യ​സം​ഭാ​ഷ​ണം നട​ത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി:

‘നമ്മെ ആർ ഭരി​ക്കു​ന്നു?’

‘മൊസ്യ ഫി​ലി​പ്പ്.

‘അല്ല, നാ​ടു​വാ​ഴി​കൾ.’

ലഹള എന്ന​തു ഞങ്ങൾ ചീത്ത അർ​ത്ഥ​ത്തി​ലാ​ണ് വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്ന് വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ അതു വാ​യ​ന​ക്കാ​രു​ടെ തെ​റ്റാ​ണ്. ലഹള സാ​ധു​ക്ക​ളു​ടേ​താ​ണ്. മറ്റൊ​രു സന്ദർ​ഭ​ത്തിൽ രണ്ടു പേർ നട​ന്നു​പോ​കും വഴി​ക്ക് ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു: ‘ഞങ്ങൾ യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ട യു​ക്തി​ക​ളൊ​ക്കെ ആലോ​ചി​ച്ചു​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.’

ദ്യു തു​റോ​ങ് എന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ള്ള ഒരു കു​ഴി​യിൽ കു​നി​ഞ്ഞു​നി​ന്നി​രു​ന്ന നാ​ലു​പേർ തമ്മി​ലു​ണ്ടായ ഗൂ​ഢ​സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തിൽ ഈ താഴെ കാ​ണു​ന്ന ഭാഗം മാ​ത്രം പു​റ​ത്തു കേ​ട്ടു; ഇനി അയാൾ പാ​രി​സ്സിൽ സഞ്ച​രി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​നു​ള്ള എല്ലാ ഏർ​പ്പാ​ടു​ക​ളും ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടും.’

ഈ അയാൾ ആരാണ്? ഭയ​ങ്ക​ര​മായ നി​ഗൂ​ഢത.

ആളുകൾ പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ‘പ്ര​ധാ​ന​നേ​താ​ക്ക​ന്മാർ’ പി​ന്മാ​റി​നി​ന്നു. സാ​ങ്തു​സ്താ​ഷി​ന്ന​ടു​ത്തു​ള്ള ഒരു വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യിൽ​വെ​ച്ച് അവർ ആലോ​ച​ന​സ​ഭ​കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു എന്നാ​ണ് ഊഹം. റ്യു മൊ​നെ​ത്തു​വിൽ തു​ന്ന​ല്ക്കാ​രു​ടെ സഹാ​യ​യോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ കാ​ര്യ​ദർ​ശി​യായ ഏതോ ഒരു ഓ..., നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രും സാങ്-​ആന്ത്വാങ്ങിലെ സം​ഘ​വു​മാ​യു​ള്ള ആലോ​ച​ന​ക​ളിൽ പ്ര​ധാന മധ്യ​സ്ഥ​നാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ് പ്ര​സി​ദ്ധി.

ഏതാ​യാ​ലും ഈ നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം ഒരു വമ്പി​ച്ച നി​ഗൂ​ഢത എപ്പോ​ഴു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പ്ര​ഭു​യോ​ഗ​ത്തി​നു മുൻ​പാ​കെ വി​ചാ​ര​ണ​യ്ക്കു കൊ​ണ്ടു​ചെ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട ഒരാൾ പി​ന്നീ​ടു പറ​ക​യു​ണ്ടായ ഈ മറു​പ​ടി​ക്കു​ള്ളിൽ തു​ളു​മ്പി​യി​രു​ന്ന അഹ​ങ്കാ​ര​ത്തെ യാ​തൊ​രു വാ​സ്ത​വ​സം​ഭ​വ​ത്തി​നും സാ​ര​മി​ല്ലെ​ന്നാ​ക്കാൻ വയ്യാ:

‘ആരാണ് നി​ങ്ങ​ളു​ടെ നേ​താ​വ്?’

ഞാൻ ആരേ​യും അറി​യി​ല്ല; ഞാൻ ആരേ​യും സ്വീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​മി​ല്ല.

സ്വ​ച്ഛ​ങ്ങ​ളെ​ങ്കി​ലും നി​സ്സാ​ര​ങ്ങ​ളായ വാ​ക്കു​ക​ള​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ചി​ല​പ്പോൾ വെറും സം​സാ​രം, കള്ള​ക്കഥ, കിം​വ​ദ​ന്തി. മറ്റു ചില സൂ​ച​ന​കൾ പു​റ​പ്പെ​ട്ടു​വ​രു​ന്നു.

റ്യൂ ദ് റ്യു​യി​യിൽ പണി​ചെ​യ്തു വന്നി​രു​ന്ന ഒരു ഭവ​ന​ത്തി​ന്റെ പറ​മ്പിൻ ചു​റ്റു​മു​ള്ള വേ​ലി​ക്കു പലക തറ​യ്ക്കു​ന്ന ഒരാ​ശാ​രി, താഴെ കാ​ണു​ന്ന വരികൾ അപ്പോ​ഴും വാ​യി​ക്കാ​വു​ന്ന ഒരു കത്തിൻ​ക​ഷ്ണം അവി​ടെ​നി​ന്നു കണ്ടെ​ടു​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി:

അതാത് സം​ഘ​ങ്ങ​ളു​ടെ വക ഓരോ വകു​പ്പു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് പു​തു​താ​യി ആളെ ചേർ​ക്കു​ന്ന​ത് നിർ​ത്തു​വാൻ യോഗം വേണ്ട ഏർ​പ്പാ​ടു​കൾ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​താ​ണ്.

ഇങ്ങ​നെ ഒരു ചു​വ​ട്ടിൽ​ക്കു​റി​പ്പും:

റ്യു ദ്യു ഫോബർ ഫാ​സ്പോ​ന്നി​യേ​റിൽ അവി​ടു​ത്തെ ഒരു തോ​ക്കു​പ​ണി​ക്കാ​ര​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ അയ്യാ​റാ​യി​രം തോ​ക്കു​ക​ളോ​ളം ശേ​ഖ​രി​ച്ചു​ണ്ടെ​ന്നു ഞങ്ങൾ അറി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ആ യോ​ഗ​വ​കു​പ്പിൽ തോ​ക്കു​ക​ളി​ല്ല;

ആശാരി പരി​ഭ്ര​മി​ക്കാ​നും ഇതിനെ അയൽ​പ​ക്ക​ക്കാർ​ക്കു കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​നു​മു​ണ്ടായ സംഗതി, കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി അപ്പു​റ​ത്തു​നി​ന്ന് ആദ്യ​ത്തേ​തു​പോ​ലെ തന്നെ കീ​റി​യി​ട്ട​തും കു​റേ​ക്കൂ​ടി സാ​ര​ഗർ​ഭ​വു​മായ മറ്റൊ​രു കട​ലാ​സ്സിൻ​ക​ഷ്ണം കണ്ടു​കി​ട്ടി​യ​താ​ണ്; ഈ അസാ​ധാ​രണ രേ​ഖ​കൾ​ക്കു​ള്ള ചരി​ത്ര​സം​ബ​ന്ധി​യായ വി​ല​ക​രു​തി ഞങ്ങൾ അതി​ന്റെ ഒരു നേ​രു​പ​കർ​പ്പു​ത​ന്നെ ഇവിടെ കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു:

• ക്യൂ സി ഡി ഇ – ഈ പട്ടി​ക​യെ മനഃ​പാ​ഠ​മാ​ക്കുക. അതു കഴി​ഞ്ഞു ചീ​ന്തി​ക്ക​ള​യ​ണം. സ്വീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ആളു​കൾ​ക്കു തങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള കല്പ​ന​കൾ നി​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു കി​ട്ടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ അവരും. അങ്ങ​നെ​ത​ന്നെ ചെ​യ്യ​ണം.
• ആരോ​ഗ്യ​വും സാ​ഹോ​ദ​ര്യ​വും, യു ഓ എ ഫ ല.

ഈ നി​ഗൂ​ഢ​മായ കണ്ടു​കി​ട്ടൽ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​വർ കു​റ​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​നു ശേഷമേ ആ നാലു വലി​യ​ക്ഷ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ സാരം ധരി​ച്ചു​ള്ളു: ക്യു. അയ്യ​ഞ്ചു ഭട​ന്മാ​രു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ന്മാർ. സി. നൂ​റു​നൂ​റു ഭട​ന്മാ​രു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ന്മാർ, ഡി. പതി​പ്പ​ത്തു​ഭ​ട​ന്മാ​രു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ന്മാർ, ഇ. ഒറ്റു​കാർ, അതു​പോ​ലെ,യു ഓ എ ഫ എന്നീ അക്ഷ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ അർ​ത്ഥം ഒരു തി​യ്യ​തി​യാ​യി​രു​ന്നു—1832 ഏപ്രിൽ 15, ഓരോ വലി​യ​ക്ഷ​ര​ത്തി​ന്റേ​യും താഴെ സവി​ശേ​ഷ​ക്കു​റി​പ്പു​ക​ളോ​ടു​കു​ടിയ പേ​രു​ക​ളും എഴു​ത​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ഇങ്ങ​നെ: ക്യു ബാ​നെ​രൽ. 8 തോ​ക്ക്, 83 തെര. ഒരു വി​ശ്വ​സ്തൻ – സി. ബു​ബി​യെർ 1 കൈ​ത്തോ​ക്ക്, 40 തെര-​ഡി. റോയെ, 1 കള​രി​വാൾ, 1 കൈ​ത്തോ​ക്ക്, റാ​ത്തൽ മരു​ന്ന്—ഇ. തെ​സ്സി​യെ. 1 വാൾ. 1 തെ​ര​പ്പെ​ട്ടി – കണി​ശ​ക്കാ​രൻ - തെ​റ്യു 8 തോ​ക്ക്, ധീരൻ, മറ്റും മറ്റും.

ഒടു​വിൽ അതേ വേ​ലി​ക്കു​ള്ളിൽ​ത്ത​ന്നെ ഈ ആശാരി മൂ​ന്നാ​മ​തൊ​രു കട​ലാ​സ്സു കണ്ടെ​ത്തി; അതിൽ പെൻ​സിൽ​കൊ​ണ്ടാ​ണെ​ങ്കി​ലും വളരെ സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി ഈ ഒരു ദുർ​ഗ്ര​ഹ​മായ പട്ടിക എഴു​ത​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു:

യു​നി​ത്തെ: ബ്ലാ​ങ്ഷാ​രീ. ഓ-​വകുപ്പ് 6.

ബറ. സ്വാ​സ്. സാൽ-​ഓ-കോത്.

കൊ​ഷ്യു​സ്ക്കോ. കശാ​പ്പു​കാ​രൻ ഓബ്രി?

ജെ. ജെ. ആർ.

കയുസ് ഗ്രാ​ക​സ്.

പരി​ശോ​ധ​നാ​വ​കാ​ശം. ദ്യു ഫോ​ങ്ങ്. നാല്,

‘ഗി​റോൺ​ഡി​സ്റ്റു​ക​ളു​ടെ’ [3] നാശം. ദർബക്. മൊബൊ

വാ​ഷി​ങ്ടൻ. പിൻസൺ. കൈ​ത്തോ​ക്ക്, 86 തെര.

മാ​ര​സെ​യി​ലെ​സ്.

പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണം. മി​കേ​തി. കെൻ​കാം​പ്വാ വാൾ.

ഹോഷ്.

മാർസോ പ്ലാ​റ്റോ എ: വകു​പ്പ്

വാർസോ. പെ​രു​മ്പ​റ​ക്കാ​രൻ തി​ല്ലി.

ഈ പട്ടിക സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ കി​ട്ടിയ മര്യാ​ദ​ക്കാ​രായ ഇട​ത്ത​ര​ക്കാർ​ക്ക് അതി​ന്റെ അർ​ത്ഥം മന​സ്സി​ലാ​യി. ‘മനു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ​സം​ര​ക്ഷ​ക​സംഘ’ത്തി​ലെ നാലാം ഭാ​ഗ​ത്തി​ലെ വകു​പ്പു​ക​ളു​ടെ മു​ഴു​വ​നും പേരും അതാതു വകു​പ്പു​ക​ളു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ പേരും മേൽ​വി​ലാ​സ​വും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അത്. നി​ഗൂ​ഢ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്ന ഇവ​യെ​ല്ലാം ഇന്നു ചരി​ത്ര​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മ​ല്ലാ​താ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള സ്ഥി​തി​ക്ക് ഞങ്ങൾ​ക്ക് ഇവയെ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കാം. ഈ കട​ലാ​സ്സു കണ്ടു​കി​ട്ടി​യ​തി​നു മുൻ​പാ​യി ‘മനു​ഷ്യാ​വ​കാശ സം​ര​ക്ഷ​ക​സം​ഘം’ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​രി​ക്ക​ണം എന്നു​കൂ​ടി പറ​യാ​വു​ന്ന​താ​ണ്. ഒരു​സ​മ​യം ഇതൊരു കര​ടു​പ​കർ​പ്പു​മാ​ത്ര​മാ​യി​രി​ക്കും.

എങ്കി​ലും, എഴു​തി​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​വ​യി​ലെ കു​റി​പ്പു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും വാ​ക്കു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും നോ​ക്കു​മ്പോൾ ഓരോ​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ടു​തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

റ്യൂ പൊ​പ്പിൻ​കൂർ എന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു കൗ​തു​ക​ക​ര​സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു കച്ച​വ​ടം ചെ​യ്യു​ന്ന ഒരാ​ളു​ടെ വീ​ട്ടിൽ​വെ​ച്ച്, ഒരേ നീ​ള​ത്തിൽ നാ​ലാ​യി മട​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള ഏഴു പായ ചാ​ര​നി​റ​ക്ക​ട​ലാ​സ്സ് കണ്ടെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു; ആ കട​ലാ​സ്സു​പാ​യ​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ അതേ ചാ​ര​നി​റ​ക്ക​ട​ലാ​സ്സു​ത​ന്നെ വെ​ടി​ത്തെ​ര​പോ​ലെ മട​ക്കിയ ഇരു​പ​ത്താ​റു ചതു​ര​ക്ക​ഷ്ണ​ങ്ങ​ളും താഴെ കാ​ണു​ന്ന​തെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള ഒരു ശീ​ട്ടും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

1. വെ​ടി​യു​പ്പ് – 12 ഓൺസ്
2. ഗന്ധ​കം – 2 ഓൺസ്
3. കരി – 2 1/2 ഓൺസ്
4. വെ​ള്ളം – 2 1/2 ഓൺസ്

ഈ കണ്ടു​കി​ട്ട​ലി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള വി​വ​ര​ണ​ക്കു​റി​പ്പിൽ, മേ​ശ​വ​ലി​പ്പി​നു​ള്ളിൽ നി​ന്നു വെ​ടി​മ​രു​ന്നു​ഗ​ന്ധം പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​താ​യി പറ​ഞ്ഞു​കാ​ണു​ന്നു​ണ്ട്.

ഒരു ദി​വ​സ​ത്തെ പണി കഴി​ഞ്ഞു​പോ​രു​ന്ന ഒരു കല്ലാ​ശാ​രി ഓസ്തെർ ലി​ത്സ് പാ​ല​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തു​ള്ള ഒരു ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ ഒരു ചെറിയ കട​ലാ​സ്സു​കെ​ട്ടു മറ​ന്നു​വെ​ച്ചു​പോ​യി. ഈ കെ​ട്ടു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​ക​ച്ചേ​രി​യിൽ എത്തി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. അതു തു​റ​ന്നു​നോ​ക്കി; അതി​നു​ള്ളിൽ ലി​യൊ​ത്തി​യേർ എന്നു പേ​രെ​ഴു​തി ഒപ്പി​ട്ട രണ്ട് അച്ച​ടി​ച്ച സം​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും, ‘കൂ​ലി​ക്കാ​രെ, കൂ​ടി​ക്കൊൾ​വിൻ’ എന്ന തല​വാ​ച​ക​ത്തോ​ടു കൂടിയ ഒരു പാ​ട്ടും, വെ​ടി​ത്തെ​ര​കൾ നി​റ​ച്ച ഒരു തക​ര​പ്പെ​ട്ടി​യും കണ്ടു.

ഒരു ചങ്ങാ​തി​യോ​ടു​കൂ​ടി കു​ടി​ച്ചി​രു​ന്ന ഒരു കൈ​ത്തൊ​ഴിൽ​ക്കാ​രൻ തനി​ക്ക് എന്തു ചൂ​ടു​ണ്ടെ​ന്നു മറ്റാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു തൊ​ടു​വി​ച്ചു​നോ​ക്കി; ആ മറ്റാൾ മാർ​ക്കു​പ്പാ​യ​ത്തി​ന​ടി​യിൽ ഒരു കൈ​ത്തോ​ക്കു കണ്ടെ​ത്തി.

ഉപ​ന​ഗ​ര​ത്തിൽ, പെർ-​ലഷെസിനും ദ്യു ത്രോ​ങ്ങി​നും നടു​ക്ക്, ആൾ​സ്സ​ഞ്ചാ​രം നന്നേ കു​റ​ഞ്ഞ ഒരി​ട​ത്തു ചില കു​ട്ടി​കൾ കളി​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു ക്ഷാ​രം​ചെ​യ്തി​ട്ട രോ​മ​ക്കു​ന്നി​നും വലി​ച്ചെ​റി​യ​പ്പെ​ട്ട മര​ക്ക​ഷ്ണ​ങ്ങൾ​ക്കും അടി​യി​ലാ​യി ഒരു പീ​ര​ങ്കി​യു​ണ്ട​യും, വെ​ടി​ത്തെ​ര​യു​മു​ണ്ടാ​ക്കാ​നു​ള്ള ഒരു മര​ക്കു​ത്തു​ളി​യും, വെ​ടി​മ​രു​ന്നു പൊ​ടി​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു മര​പ്പാ​ത്ര​വും, അകം നോ​ക്കി​യാൽ ഉരു​ക്കിയ ഈയ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്ന​തി​ന്റെ ചി​ഹ്ന​ങ്ങ​ളോ​ടു​കു​ടിയ ഒരു ചെ​റു​ചീ​ന​ച്ച​ട്ടി​യും അട​ങ്ങിയ ഒരു സഞ്ചി കണ്ടെ​ത്തി.

പെ​ട്ടെ​ന്നും അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യും, രാ​വി​ലെ അഞ്ചു​മ​ണി​ക്ക്, പാർദോ എന്നു​പേ​രാ​യി, പി​ന്നീ​ടു വഴി​ത​ട​യൽ​പ്പ​ട്ടാ​ള​ത്തി​ലെ ഒരം​ഗ​മാ​യി​ച്ചേർ​ന്ന് 1834 ഏപ്രി​ലി​ലെ ലഹ​ള​ക്കാ​ല​ത്തു ചെ​ന്നു തല​ക​ള​ഞ്ഞ ഒരാ​ളു​ടെ താ​മ​സ​സ്ഥ​ല​ത്തു കയ​റി​ച്ചെ​ന്ന പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ അയാൾ തന്റെ കട്ടി​ലി​ന്ന​ടു​ക്കൽ അപ്പോൾ ഉണ്ടാ​ക്കി​വ​രു​ന്ന ഒരു വെ​ടി​ത്തെര കൈ​യിൽ​പ്പി​ടി​ച്ചു​നി​ന്നി​രു​ന്ന​താ​യി കണ്ടെ​ത്തി.

കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാർ കി​ട​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന സമ​യ​ത്തും, പി​ക്പി​ക്കും ഷാ​റൻ​തോ​വി​നും ഇട​യ്ക്കു രണ്ടു മതി​ലി​ന്നി​ട​യി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന ഒരു ചെറിയ ഇട​വ​ഴി​യിൽ, പന്തു​രു​ട്ടി​ക്ക​ളി​സ്ഥ​ല​മെ​ന്ന് ഉമ്മ​റ​ത്തെ​ഴു​തി​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഒരു വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യ്ക്ക​രി​കെ​വെ​ച്ചു രണ്ടു​പേർ തമ്മിൽ കണ്ടു​മു​ട്ടി. ഒരാൾ കു​റു​ക്കു കു​പ്പാ​യ​ത്തി​ന​ടി​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരു കൈ​ത്തോ​ക്കു വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു മറ്റാ​ളു​ടെ കൈയിൽ കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു. കൊ​ടു​ത്ത​സ​മ​യ​ത്ത്, മാ​റ​ത്തു​ള്ള വി​യർ​പ്പ് കാരണം വെ​ടി​മ​രു​ന്ന് ഈറ​നാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന് ആ മറ്റാൾ കണ്ടു. ആ മനു​ഷ്യൻ കൈ​ത്തോ​ക്കു വൃ​ത്തി​പ്പെ​ടു​ത്തി, തട്ടിൽ സ്വതേ ഉള്ള​തി​നോ​ടു കു​റേ​ക്കൂ​ടി മരു​ന്നു കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു. എന്നി​ട്ടു രണ്ടു​പേ​രും പി​രി​ഞ്ഞു.

ഏപ്രിൽ​ല​ഹ​ള​യിൽ റ്യൂ ബോ​ബൂ​റിൽ​വെ​ച്ചു പി​ന്നീ​ടു കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ടു​പോയ ഒരു ഗല്ലൈ എന്നാൾ തന്റെ വീ​ട്ടിൽ എഴു​നൂ​റു തെ​ര​യും 26 തോ​ക്കു​മു​ണ്ടെ​ന്നു മേനി പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

നഗ​ര​പ്രാ​ന്ത​ത്തിൽ തോ​ക്കു​ക​ളും രണ്ടു ലക്ഷം വെ​ടി​ത്തെ​ര​ക​ളും പങ്കി​ട്ടു കൊ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നു ഗവർ​മേ​ണ്ടി​ലേ​ക്ക് ഒര​റി​യി​പ്പു കി​ട്ടി. പി​ന്ന​ത്തെ ആഴ്ച​യിൽ മു​പ്പ​തി​നാ​യി​രം തെ​ര​കൾ​കൂ​ടി പങ്കി​ട്ടു​കൊ​ടു​ത്തു. അതിൽ എടു​ത്തു​പ​റ​യേ​ണ്ട​കാ​ര്യ​മെ​ന്തെ​ന്നാൽ, പൊ​ല്ലീ​സ്സു​സൈ​ന്യ​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ട് അതിൽ ഒരൊ​റ്റ​ത്തെ​ര​യെ​ങ്കി​ലും പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.

ഇട​യ്ക്കു​വെ​ച്ചു പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഒരു കത്തിൽ പറ​യു​ന്നു: ‘നാ​ലു​മ​ണി​ക്കൂർ ഇട​കൊ​ണ്ട് എൺ​പ​തി​നാ​യി​രം സ്വ​രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹി​കൾ യു​ദ്ധ​സ​ന്ന​ദ്ധ​രാ​വു​ന്ന ദിവസം അടു​ത്തു​മു​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.’

ഈ എല്ലാ പത​ഞ്ഞു​പൊ​ങ്ങ​ലും പര​സ്യ​മാ​യി​ട്ടാ​ണ്—സാ​വ​ധാ​ന​മാ​യി​ട്ടാ​ണെ​ന്നു തന്നെ ഏതാ​ണ്ടു പറയാം. വരാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന ലഹള തന്റെ പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട​ലി​നെ ഗവർ​മേ​ണ്ടി​ന്റെ മു​ഖ​ത്തു​വെ​ച്ചാ​ണ് ശാ​ന്ത​മാ​യി തെ​യ്യാ​റാ​ക്കി​വ​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ കണ്ടു​തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന ആ ഉള്ളി​ലൂ​ടെ​യു​ള്ള തു​ര​പ്പൻ​പ​ണി​ക്കു യാ​തൊ​ര​പൂർ​വ്വ​ത​യും പോ​രാ​യ്ക​യി​ല്ല. ആ ഒരു​ക്ക​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള എല്ലാ വി​വ​ര​വും ഇട​ത്ത​ര​ക്കാർ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാർ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭാ​ര്യ​യ്ക്ക് എങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കു​ന്നു?’ എന്നു ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ അവർ പറ​ഞ്ഞു: ഒടു​ക്കം എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ലഹള തു​ട​ങ്ങുക?’

വ്യു മൊ​റോ​വി​ലെ ഒരു വീ​ട്ടു​സാ​മാ​ന​വ്യാ​പാ​രി ചോ​ദി​ച്ചു: ‘ആട്ടെ, എന്നാ​ണ് നി​ങ്ങൾ യു​ദ്ധം തു​ട​ങ്ങാൻ ഭാവം?’

മറ്റൊ​രു കച്ച​വ​ട​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: ‘യു​ദ്ധം ക്ഷ​ണ​ത്തി​ലാ​രം​ഭി​ക്കും.’

‘എനി​ക്ക​റി​യാം. ഒരു മാ​സം​മു​മ്പു നി​ങ്ങൾ ആയി​ര​ത്ത​ഞ്ഞൂ​റേ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു; ഇപ്പോൾ ഇരു​പ​ത്ത​യ്യാ​യി​ര​മാ​യി.’ അയാൾ തന്റെ തോ​ക്കു സമ്മാ​നി​ച്ചു; ഒര​യൽ​പ​ക്ക​ക്കാ​രൻ ഏഴു ഫ്രാ​ങ്കി​നു താൻ വി​ല്ക്കാൻ തെ​യ്യാ​റാ​യി​രു​ന്ന ഒരു ചെ​റു​കൈ​ത്തോ​ക്കു കൊ​ടു​ത്തു.

എന്ന​ല്ല, ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ജ്വ​രം വർ​ദ്ധി​ക്കു​ക​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. പാ​രി​സ്സി​ലും ഫ്രാൻ​സിൽ​ത്ത​ന്നെ​യും ഒരി​ട​വും അതു വ്യാ​പി​ക്കാ​തെ​യി​ല്ല. എല്ലാ​യി​ട​ത്തു​മു​ണ്ട് രക്ത​നാ​ഡി മി​ടി​ക്കു​ന്നു. ഒരു​ത​രം വീ​ക്ക​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​യി മനു​ഷ്യ​ശ​രീ​ര​ത്തിൽ ഒരു ഭാ​ഗ​മാ​യി​ക്കൂ​ടു​ന്ന അത്ത​രം തൊ​ലി​പ്പൊ​ള്ള​പ്പു​കൾ പോലെ, രാ​ജ്യ​ത്തെ​ങ്ങും ഗൂ​ഢ​സം​ഘ​ങ്ങൾ വ്യാ​പി​ച്ചു. അക്കാ​ല​ത്തു ഗൂ​ഢ​ങ്ങ​ളും അഗൂ​ഢ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി​രു​ന്ന ‘പൊ​തു​ജ​ന​സു​ഹൃ​ത്സംഘ’ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു മനു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ​സം​ര​ക്ഷ​ക​സം​ഘ​ങ്ങൾ ഉത്ഭ​വി​ച്ചു; ഇതു​ക​ളും അക്കാ​ല​ത്തു നട​പ്പു​ള്ള വി​ധ​ത്തിൽ ഒരു തി​യ്യ​തി​യോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ തു​ട​ങ്ങി—ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നാ​ബ്ദം 40-ാം വർഷം; നീ​തി​ന്യാ​യ​ക്കോ​ട​തി​യിൽ​നി​ന്നു സംഘം പി​രി​ച്ചു​കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്നു​ള്ള കല്പന പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടും അവ​യു​ടെ ആയു​സ്സു നി​ന്നി​ല്ല; എന്ന​ല്ല, താഴെ കാ​ണു​ന്ന​വി​ധം അർ​ത്ഥ​ഗർ​ഭ​ങ്ങ​ളായ പേ​രു​ക​ളെ ഓരോ വകു​പ്പു​കൾ​ക്കി​ടു​വാൻ​കൂ​ടി അവ​യ്ക്കു സങ്കോ​ച​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല:

കു​ന്ത​ങ്ങൾ.

ആപൽ​സൂ​ച​ക​മ​ണി​യ​ടി.

കു​റി​വെ​ടി.

ഫ്രി​ജി​യ​ക്കാ​രൻ തൊ​പ്പി.

ജനവരി 21.

യാ​ച​ക​ന്മാർ.

തെ​ണ്ടി​കൾ.

മുൻ​പോ​ട്ടു​ചെ​ല്ലൽ.

റോ​ബെ​പി​യർ.

കു​റി​നോ​ക്കൽ.

‘മനു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ​സം​ര​ക്ഷ​ക​സം​ഘം’ ‘മുൻ​പോ​ട്ടു പാഞ്ഞ ചില പൊ​റു​തി​കെ​ട്ട​വ​രാ​ണ്. മറ്റു സം​ഘ​ങ്ങൾ ആദ്യ​ത്തെ മഹാ​സം​ഘ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു​ത​ന്നെ അം​ഗ​ങ്ങ​ളെ എടു​ക്കാൻ നോ​ക്കി. അതാതു വകു​പ്പു​ക​ളി​ലെ അം​ഗ​ങ്ങൾ താ​ന്താ​ങ്ങ​ളെ പി​ടി​ച്ചു ചീ​ന്തി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു എന്നാ​വ​ലാ​തി കൂ​ട്ടി. അങ്ങ​നെ, സം​ഘ​വും നഗ​ര​സം​ര​ക്ഷക സം​ഘ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ടാ​യി. അങ്ങ​നെ, പത്ര​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ​യും മനു​ഷ്യ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ​യും രക്ഷി​പ്പാ​നു​ള്ള സം​ഘ​ങ്ങ​ളും പൊ​തു​ജ​ന​സ​മ്മ​തം കൂ​ടാ​തെ നി​കു​തി ചു​മ​ത്തു​ന്ന​തി​നെ എതിർ​ക്കാൻ വേണ്ട ഉപ​ദേ​ശം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന സം​ഘ​ങ്ങ​ളും. പി​ന്നെ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രു​ടെ സംഘം; ഇതു മൂ​ന്നു ഭാ​ഗ​മാ​ണ്—സമ​ത്വ​വാ​ദി​കൾ, സമ​ഷ്ടി​വാ​ദി​കൾ, സമു​ദാ​യ​പ​രി​ഷ്കാ​രി​കൾ. പട്ടാ​ള​നി​യ​മ​മ​നു​സ​രി​ച്ചേർ​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ട്ട ഒരു​ത​രം സൈ​ന്യ​ഭാ​ഗ​മായ ബാ​സ്തീൽ സൈ​ന്യം—നാ​ലു​പേർ​ക്ക് ഒരു മേലാൾ, പത്തു​പേർ​ക്ക് ഒരു സർ​ജ്ജ​ന്റു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ, ഇരു​പ​തു​പേർ​ക്ക് ഒരു​പ​സൈ​ന്യാ​ധി​പൻ, നാ​ല്പ​തു​പേർ​ക്ക് ഒരു സൈ​ന്യാ​ധി​പൻ, ഇങ്ങ​നെ; അന്യോ​ന്യ​മ​റി​യു​ന്ന​വ​രാ​യി അഞ്ചു​പേ​രി​ല​ധി​കം ഈ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലി​ല്ല. മുൻ​ക​രു​തൽ അധിക പ്ര​സം​ഗ​ത്തോ​ടു കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്ന സൃ​ഷ്ടി​വി​ശേ​ഷം.

തല​യ്ക്കൽ​ഭാ​ഗ​ത്തു​ള്ള പ്ര​ധാന സം​ഘ​ത്തി​ന്നു രണ്ടു കൈ​ക​ളാ​ണു​ള്ള​ത്. ഒന്നു പ്ര​വൃ​ത്തി​സം​ഘം, മറ്റേ​തു ബാ​സ്തീൽ​സൈ​ന്യം.

വി​ശ്വ​സ്ത​പ്ര​മാ​ണി​കൾ എന്നു​പേ​രായ ഒരു രാ​ജ​ക​ക്ഷി​സം​ഘം ഈ സം​ഘ​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങൾ​ക്കെ​ല്ലാ​മി​ട​യിൽ സഞ്ച​രി​ച്ചു. ഈ സംഘം പ്ര​ധാ​ന​സം​ഘ​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് അധി​ക്ഷേ​പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും നി​ഷേ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്തു.

പാ​രി​സ്സി​ലെ സം​ഘ​ങ്ങൾ​ക്കു പ്ര​ധാ​ന​ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളിൽ—ലയോങ്, നാ​ന്തെ, ലിൽ​മാർ​സെ​യിൽ എന്നി​വി​ടെ​യെ​ല്ലാം—ശാ​ഖ​ക​ളു​ണ്ട്; ഓരോ​ന്നി​ന്റെ വക​യാ​യും പ്ര​ത്യേ​കം മനു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ​സം​ര​ക്ഷ​ക​സം​ഘ​വും സ്വ​ത​ന്ത്ര്യ​സം​ഘ​വു​മു​ണ്ട്. എല്ലാ​റ്റി​നും ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ക​സം​ഘ​മു​ണ്ട്; അതിനു കു​ഗൂർ​ദ് എന്നു പേർ പറ​യു​ന്നു. ഈ പേർ ഞങ്ങൾ മുൻപേ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്.

പാ​രി​സ്സിൽ, ഫോബൂർസാങ്-​മോർസോ എന്ന പ്ര​ദേ​ശം ഫോബൂർസാങ്-​ആന്ത്വാങ്ങിൽ ഒരേ ഒരി​ര​മ്പ​ലു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു പോ​ന്നു; ആവക പരി​സ​ര​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കാൾ ഒട്ടും കു​റ​ച്ച​ല്ല സ്കൂ​ളു​ക​ളി​ലും ഒച്ച​പ്പാ​ട്. റ്യു സാങ് തയാ​സി​ന്തി​ലു​ള്ള ഒരു കാ​പ്പി​പ്പീ​ടി​ക​യും റ്യൂ ദെ മത്ത്യൂ​റി​ങ്—സാ​ന്ത്ഴാ​ക്കി​ലെ ഏഴു ‘ബി​ല്ലി​യേർ​ഡു​കൾ’ എന്ന വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യും സ്കൂൾ​കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ യോ​ഗ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. എബിസി സു​ഹൃ​ദ്സം​ഘം ആം​ഗേ​റി​ലെ പര​സ്പ​ര​സം​ബ​ന്ധ​വാ​ദി​ക​ളോ​ടു് കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്നു; എയി​യി​ലെ കു​ഗൂർ​ദ് നമ്മൾ കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ മു​സെ​ങ് കാ​പ്പി​പ്പീ​ടി​ക​യിൽ​വെ​ച്ചു യോഗം കൂടി. ഞങ്ങൾ മുൻ​പു​ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ ഈ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാർ റ്യു മൊ​ങ്ദെ​ത്തു​വി​ലെ കൊ​റി​ന്ത് എന്ന വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യി​ലും സം​ഘം​ചേർ​ന്നു. ഈ യോ​ഗം​കൂ​ടൽ ഗൂ​ഢ​മാ​ണ്. മറ്റു​ള്ള​വ​യെ​ല്ലാം കഴി​യു​ന്ന​തും പര​സ്യ​മാ​യി​ട്ടാ​കു​ന്നു; പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ പി​ടി​ച്ചു കേ​സ്സാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടായ ഒരു വി​ചാ​ര​ണ​യിൽ നടന്ന ഈ ചോ​ദ്യോ​ത്ത​ര​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഇവ​രു​ടെ ധൈ​ര്യം വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക് ഏക​ദേ​ശം തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്താം. ‘എവി​ടെ​വെ​ച്ചാ​ണ് ഈ യോഗം കൂ​ടി​യ​ത്?’ ‘റ്യു ദ്ല പെയ് എന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​വെ​ച്ച്.’ ‘ആരുടെ വീ​ട്ടിൽ?’ ‘തെ​രു​വിൽ.’ ‘ഏതെ​ല്ലാം വകു​പ്പു​ക​ളാ​ണ് അവിടെ കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന​ത്?’. ‘ഒന്നു​മാ​ത്രം.’ ‘ഏതു?’ ‘കൂ​ലി​പ്പ​ണി​സം​ഘം.’ ‘അതി​ന്റെ നേ​താ​വ് ആരാണ്?’ ‘ഞാൻ.’ ഗവർ​മെ​ണ്ടി​നോ​ടെ​തിർ​ക്കുക എന്ന ധീര പ്ര​വൃ​ത്തി ചെ​യ്യാൻ തനി​ച്ചു​റ​യ്ക്കു​ന്ന​തി​ന്നു നി​ങ്ങൾ വളരെ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​നാ​ണ​ല്ലോ. ‘നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ആരിൽ​നി​ന്നാ​ണ് ഉപ​ദേ​ശം കി​ട്ടി​യി​രു​ന്ന​ത്?’ ‘പ്ര​ധാന സം​ഘ​ത്തിൽ​നി​ന്ന്.’

ഒബഫോർ, യു​നെ​വിൽ, എപ്പി​നാർ എന്നി​വ​രു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളിൽ​നി​ന്നു പി​ന്നീ​ടു തെ​ളി​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ​ന്ന​വി​ധം സൈ​ന്യ​ത്തി​നി​ടി​യി​ലും തു​ര​ങ്ക​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അമ്പ​ത്തി​ര​ണ്ടും അഞ്ചും എട്ടും മു​പ്പ​ത്തേ​ഴും പട്ടാ​ള​വ​കു​പ്പു​ക​ളും ഇരു​പ​താം കു​തി​ര​പ്പ​ട്ടാ​ള​വും തങ്ങ​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്താ​ണെ​ന്ന് അവർ കണ​ക്കാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. ബർ​ഗൺ​ഡി​യി​ലും തെ​ക്കൻ​പ​ട്ട​ണ​ങ്ങ​ളി​ലും അവർ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​വൃ​ക്ഷം കു​ഴി​ച്ചി​ട്ടി​രു​ന്നു— എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ചു​ക​ന്ന തൊ​പ്പി​കൊ​ണ്ടു തല​മൂ​ടിയ കൊ​ടി​മ​രം.

ഇതാ​യി​രു​ന്നു സ്ഥി​തി.

സാങ് –ആന്ത്വാ​ങ്ങാൺ, ഞങ്ങൾ ആദ്യം​ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, മറ്റെ​ല്ലാ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം, ഈ സ്ഥി​തി​ക്കു ശക്തി​വെ​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​തും വില കൂ​ട്ടി​യി​രു​ന്ന​തും, അതാ​യി​രു​ന്നു പു​ണ്ണു​ള്ള ഭാഗം. ഒരു ചി​തൽ​പ്പു​റ്റു​പോ​ലെ ആൾ​പ്പാർ​പ്പു​കൂ​ടി​യ​തും പണി​ത്തി​ര​ക്കു​ള്ള​തും ധൈ​ര്യ​മേ​റി​യ​തും ഒരു തേ​നീ​ച്ച​ക്കൂ​ടു​പോ​ലെ ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ച​തു​മായ ഈ പഴയ ഉപ​ന​ഗ​രം ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​കൊ​ണ്ടും ഒരു ലഹ​ള​യ്ക്കു​ക്കു​ള്ള ആർ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടും തു​ള്ളി​യി​രു​ന്നു. പതി​വു​പ​ണി​ക്കു യാ​തൊ​രു തട​സ്സ​വും തട്ടി​പ്പോ​കാ​തെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, അവി​ടെ​യു​ള്ള സക​ല​വും ഒന്നി​ള​കി​യി​രു​ന്നു. ഈ ഉന്മേ​ഷ​പ​ര​മെ​ങ്കി​ലും അപ്ര​സ​ന്ന​മായ മു​ഖാ​കൃ​തി​യെ​പ്പ​റ്റി ഒരു വി​വ​ര​മു​ണ്ടാ​ക്കുക അസാ​ധ്യ​മാ​ണ്. പരി​ഷ്കൃ​ത​ങ്ങ​ളായ മേൽ​പ്പു​ര​കൾ​ക്കു​ള്ളി​ലാ​യി ഈ ഉപ​ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ​ങ്ങും മർ​മ്മ​ഭേ​ദ​ക​മായ അസ്വ​സ്ഥത ഒളി​ച്ചു​കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു; അപൂർ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളും ഉത്ക​ണ്ഠാ​പ​ര​ങ്ങ​ളു​മായ മന​സ്സു​ക​ളും അവി​ടെ​യു​ണ്ട്. അവ​സാ​ന​ത്തിൽ രണ്ട​റ്റ​വും ഒന്നി​ച്ചു​കൂ​ടു​ന്നു എന്ന​തു, വി​ശേ​ഷി​ച്ചും, ആപ​ത്തി​ലും ബു​ദ്ധി​ശ​ക്തി​യി​ലു​മാ​ണ് അപാ​യ​ക​ര​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​ത്.

സാങ് - ആന്ത്വാ​ങ്ങി​നു [4] വിറ കയ​റു​വാൻ വേ​റെ​യും കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; കച്ച​വ​ട​ത്തെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച അപ​ക​ട​സ്ഥി​തി​ക​ളു​ടേ​യും അപ​ജ​യ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും പണി​മു​ട​ക്ക​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും ഉദാ​സീ​ന​നി​ല​ക​ളു​ടേ​യും എതിർ​ക്ഷോ​ഭം—മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളോ​ടു പറ്റി​നി​ല്ക്കു​ന്ന സക​ല​വും— അതി​ന്മേൽ ചെ​ന്ന​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ കഷ്ട​പ്പാ​ടു കാ​ര​ണ​വും കാ​ര്യ​വു​മാ​ണ്. അത​ടി​ക്കു​ന്ന അടി അതി​ന്മേൽ​ത​ന്നെ ചെ​ന്നു​കൊ​ള്ളു​ന്നു. അഭി​മാ​ന​മ​യ​മായ മനോ​ഗു​ണ​ത്താൽ, നി​റ​യ​പ്പെ​ട്ട​തും, അങ്ങേ അറ്റ​ത്തോ​ളം ഉശിർ​കാ​ണി​ക്കാൻ കഴി​യു​ന്ന​തും, ആയു​ധ​മെ​ടു​ത്തു ചാടാൻ എപ്പോ​ഴും തെ​യ്യാ​റാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തും, ക്ഷണം കൊ​ണ്ടു പൊ​ട്ടി​ത്തെ​റി​ക്കു​ന്ന​തും, ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ച​തും, ആഴ​മേ​റി​യ​തും, അടി​യിൽ തു​ര​ങ്കം​വെ​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​മായ ഈ പൊ​തു​ജ​ന​സം​ഘം ഒരു തീ​പ്പൊ​രി വീ​ണു​കി​ട്ടാ​നാ​യി മാ​ത്രം കാ​ത്തു​നി​ല്ക്ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി. സം​ഭ​വ​പ​ര​മ്പ​ര​യാ​കു​ന്ന കാ​റ്റി​നാൽ അട്ടി​പ്പാ​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു ചില തീ​പ്പൊ​രി​കൾ ആകാ​ശാ​ന​ത്ത​ത്തി​ലൂ​ടെ എപ്പോ​ഴെ​ങ്കി​ലും പറ​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു കാ​ണു​മ്പോൾ, സാങ് ആന്ത്വാ​ങ്ങി​നെ​പ്പ​റ്റി​യും, പാ​രി​സ്സി​ന്റെ പടി​വാ​തി​ല്ക്കൽ​ത്ത​ന്നെ കഷ്ട​പ്പാ​ടും ആലോ​ച​ന​ക​ളു​മായ വെ​ടി​മ​രു​ന്നു​പുര കൊ​ണ്ടു​വെ​ച്ച ആ ഭയ​ങ്ക​ര​മായ യദൃ​ച്ഛാ​സം​ഭ​വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും വി​ചാ​രി​ക്കാ​തി​രി​പ്പാൻ വയ്യാ.

വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞ വി​വ​ര​ണ​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഒന്നി​ല​ധി​കം പ്രാ​വ​ശ്യം വര​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ആന്ത്വാ​ങ് ഉപ​ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​കൾ​ക്കു ചരി​ത്ര​സം​ബ​ന്ധി​യായ കു​പ്ര​സി​ദ്ധി​യു​ണ്ട്. സ്വാ​സ്ഥ്യ​മ​റ്റ കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ അവിടെ ആളു​കൾ​ക്കു വീ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തി​ല​ധി​കം വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ട് ലഹ​രി​പി​ടി​ക്കു​ന്നു. ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളെ ഇള​ക്കി​മ​റി​ക്കു​ക​യും ആത്മാ​ക്ക​ളെ വലു​പ്പം​വെ​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ട് ഒരു​ത​രം ദീർ​ഘ​ദർ​ശ​ന​സാ​മർ​ത്ഥ്യ​വും ഭാ​വി​യെ​സ്സും​ബ​ന്ധി​ച്ചു​ള്ള ഒരാ​വേ​ശം​കൊ​ള്ള​ലും ആ പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ ചു​റ്റി​ന​ട​ക്കു​ന്നു. സാങ്-​ആന്ത്വാങ്ങിലെ വീ​ഞ്ഞു​ഷാ​പ്പു​കൾ, സി​ബി​ലി​ന്റെ [5] ഗു​ഹ​യ്ക്കു​മീ​തെ പണി​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​യും പര​മ​വും പരി​ശു​ദ്ധ​വു​മായ ഈശ്വ​ര​വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടും ബന്ധ​പ്പെ​ട്ട​വ​യു​മായ അവെ​ന്തീൻ കു​ന്നി​ലെ ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​ക​ളെ​പ്പോ​ലു​ള്ള​വ​യാ​ണ്— അതേ, മേശകൾ ഏതാ​ണ്ടു മു​ക്കാ​ലി​ക​ളാ​യി​ട്ടു​ള്ള​വ​യും വെ​ളി​ച്ച​പ്പാ​ട്വീ​ഞ്ഞ് എന്ന് എന്നി​യു​സ്സ് [5] നാ​മ​ക​ര​ണം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള ആ ഒരു വീ​ഞ്ഞ് ആളുകൾ ഇരു​ന്നു​കു​ടി​ക്കു​ന്ന​വ​യു​മായ ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​കൾ.

സാങ്-​ആന്ത്വാങ് ജന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു ഏരി​യ​യാ​ണ്. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ ഇള​ക്ക​ങ്ങൾ അവിടെ ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു; ആ ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ പൊ​തു​ജ​ന​വാ​ഴ്ച കി​നി​ഞ്ഞു​വ​രു​ന്നു. ഈ പൊ​തു​ജ​ന​വാ​ഴ്ച ദോഷം ചെ​യ്തേ​ക്കാം; അതും മറ്റേ​തൊ​ന്നി​നേ​യും​പോ​ലെ തെ​റ്റി​ദ്ധ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടാം; പക്ഷേ, വഴി തെ​റ്റി​പ്പോ​യി​യെ​ങ്കി​ലും​കൂ​ടി, അതു മഹ​ത്ത​ര​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ നി​ല്ക്കു​ന്നു.

നാ​ലു​പു​റ​വും പാ​റി​ന​ട​ന്നി​രു​ന്ന ആലോചന നല്ല​തോ ചീ​ത്ത​യോ അത​നു​സ​രി​ച്ചു. മത​ഭ്രാ​ന്തി​ന്റെ​യോ അത്യു​ത്സാ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​യോ കാലം അത​നു​സ​രി​ച്ചു. സാങ് - ആന്ത്വാ​ങ്ങിൽ​നി​ന്നു കാ​ട​ന്മാ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​വും 1793-ൽ ചി​ല​പ്പോൾ ധീ​രോ​ദാ​ത്ത​ന്മാ​രു​ടെ സം​ഘ​വും പൊ​ന്തി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടും.

കാടൻ. ഞങ്ങൾ ഈ വാ​ക്കി​നെ വി​വ​രി​ക്ക​ട്ടെ. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത​മ​സ്സി​ന്റെ ആദ്യ​കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ കീ​റി​പ്പൊ​ളി​ഞ്ഞു, നി​ല​വി​ളി കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു, ശു​ണ്ഠി​ക​യ​റി. മു​ണ്ടൻ​വ​ടി​യും പൊ​ത്തി​ച്ചു​പി​ടി​ച്ചു, മു​ക​ളിൽ കു​ന്ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ഒരു ലഹ​ള​യാ​യി പഴയ പാ​രി​സ്റ്റി​ന്മേൽ ചെ​ന്നു തല​യി​ട്ട​ടി​ച്ച ഈ പോ​ക്കി​രി​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്ന് എന്താ​യി​രു​ന്നു ആവ​ശ്യം? അവർ​ക്കും ദ്രോ​ഹ​ത്തി​ന് ഒര​വ​സാ​നം കി​ട്ട​ണം—ദു​ഷ്പ്ര​ഭു​ത്വ​ത്തി​ന്ന് ഒര​വ​സാ​നം, വാൾ​പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​ന് ഒര​വ​സാ​നം, പു​രു​ഷ​ന്മാർ​ക്കു പ്ര​വൃ​ത്തി, കു​ട്ടി​കൾ​ക്കു പഠി​പ്പ്, സ്ത്രീ​കൾ​ക്കു സാ​മു​ദാ​യി​ക​സു​ഖം, സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം, സമ​ത്വം, സഹോ​ദ​ര​ത്വം, എല്ലാ​വർ​ക്കും ഭക്ഷ​ണം, എല്ലാ​വർ​ക്കും ആലോ​ച​നാ​വി​ഷ​യം, ഭൂമി സ്വർ​ഗ്ഗ​മാ​യി​ത്തീ​രൽ. അഭി​വൃ​ദ്ധി; ആ ദി​വ്യ​വും മനോ​ഹ​ര​വും ഉത്ത​മ​വു​മായ സാ​ധ​ന​ത്തെ, അഭി​വൃ​ദ്ധി​യെ അവർ, കഷ്ട​പ്പാ​ടി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തെ​ത്തി​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ വി​ധ​ത്തിൽ അർ​ദ്ധ​ന​ഗ്ന​ന്മാ​രാ​യി, കൈയിൽ മു​ണ്ടൻ​വ​ടി​യോ​ടും വായിൽ ഒര​ലർ​ച്ച​യോ​ടും​കൂ​ടി, അവ​കാ​ശ​പ്പെ​ട്ടു. അവർ കാ​ട​ന്മാ​രാ​യി​രു​ന്നു, അതേ; പക്ഷേ, പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ കാ​ട​ന്മാർ.

അവർ ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ത്തു​കൊ​ണ്ട് അവ​കാ​ശ​ത്തെ ഘോ​ഷി​ച്ചു. ഭയ​ത്തോ​ടും വി​റ​യ​ലോ​ടും​കൂ​ടി മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും, മനു​ഷ്യ​ജാ​തി​യെ സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലേ​ക്കു പി​ടി​ച്ചു​കേ​റ്റു​വാൻ അവർ ആഗ്ര​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു. അവർ കാ​ട​ന്മാ​രാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി; അവർ ലോ​ക​സം​ഗ്ര​ഹം നി​റ​വേ​റ്റി​യ​വ​രാ​ണ്. രാ​ത്രി​യാ​കു​ന്ന മു​ഖ​പ​ട​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അവർ വെ​ളി​ച്ചം കി​ട്ട​ണ​മെ​ന്നാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു.

നി​ഷ്ഠൂ​ര​ന്മാ​രും, ഞങ്ങൾ സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നു, ഭയ​ങ്ക​ര​ന്മാ​രു​മായ—പക്ഷേ, നല്ല കാ​ര്യ​ങ്ങൾ സാ​ധി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി നി​ഷ്ഠൂ​ര​ന്മാ​രും ഭയ​ങ്ക​ര​ന്മാ​രു​മായ—ഈ മനു​ഷ്യർ​ക്ക് അഭി​മു​ഖ​മാ​യി പു​ഞ്ചി​രി​യി​ട്ടും, വി​ചി​ത്രാ​ല​ങ്കാ​ര​ങ്ങ​ള​ണി​ഞ്ഞും, തങ്ക​പ്പൂ​ച്ചു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യും, രത്ന​പ്പൊ​ട്ടു​ക​ളാർ​ന്നും, പട്ടു​കീ​ഴ്ക്കാ​ലു​റ​ക​ളി​ട്ടും, വെ​ള്ള​പ്ര​ഭു​ത്വ ചി​ഹ്ന​ങ്ങ​ള​ണി​ഞ്ഞും, മഞ്ഞ​ക്കൈ​യു​റ​ക​ളി​ട്ടും, ‘വാർ​ണ്ണി​ഷി’ട്ട പാ​പ്പാ​സ്സു​ക​ളോ​ടു കൂ​ടി​യും വേറെ ചി​ല​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇവർ വെ​ണ്ണ​ക്ക​ല്ലു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പു​ക​ക്കു​ഴൽ​ത്തി​ണ്ണ​യു​ടെ അടു​ക്കൽ ഒരു വി​ല്ലീ​സ്സു​മേ​ശ​വി​രി​മേൽ കൈ​മു​ട്ടു കു​ത്തി പണ്ട​ത്തെ, ഇട​ക്കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ, സമ്പ്ര​ദാ​യ​ങ്ങ​ളേ​യും, ദി​വ്യ​മായ അധി​കാ​ര​ത്തേ​യും, മത​ഭ്രാ​ന്തി​നേ​യും, നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​ത​യേ​യും അടി​മ​ത്ത​ത്തേ​യും, മര​ണ​ശി​ക്ഷ​യേ​യും, യു​ദ്ധ​ത്തേ​യും നി​ല​നിർ​ത്ത​ണ​മെ​ന്നും, പഴയ നട​പ​ടി​ക​ളെ വി​ല​വെ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​മാ​യി മയ​ത്തിൽ ശാ​ഠ്യം​പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു—വാ​ളി​നേ​യും വധ​സ്തം​ഭ​ത്തേ​യും തൂ​ക്കു​മ​ര​ത്തേ​യും ഒരു താ​ന്ന​സ്വ​ര​ത്തി​ലും മര്യാ​ദ​യോ​ടു​കു​ടി​യും വെ​ച്ചു​പു​ക​ഴ്ത്തി​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങ​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചെ​ട​ത്തോ​ള​മാ​ണെ​ങ്കിൽ, പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ കാ​ട​ന്മാ​രും കാ​ട​ത്ത​ര​ത്തി​ന്റെ പരി​ഷ്കാ​രി​ക​ളു​മു​ള്ള​തിൽ ഒരു​കൂ​ട്ട​രെ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കാൻ ഞങ്ങൾ നിർ​ബ​ന്ധി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഞങ്ങൾ കാ​ട​ന്മാ​രു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തേ കൂടൂ.

പക്ഷേ,—ഈശ്വ​ര​നോ​ടു നന്ദി പറ​യ​ട്ടെ—മറ്റൊ​രു നി​ല്ക്ക​ക്ക​ള്ളി​കൂ​ടി​യു​ണ്ട്. മു​ന്നി​ലേ​ക്കെ​ന്നി​ല്ല പി​ന്നി​ലേ​ക്കും കു​ത്ത​നെ​യു​ള്ള വീഴ്ച ആവ​ശ്യ​മി​ല്ല.

സ്വേ​ച്ഛാ​പ്ര​ഭു​ത്വ​വും വേ​ണ്ടാ, നി​ഷ്ഠു​ര​ഭ​ര​ണ​വും വേ​ണ്ടാ. കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി മയ​ത്തിൽ ചരി​വോ​ടു​കൂ​ടിയ അഭി​വൃ​ദ്ധി​യാ​ണ് ഞങ്ങൾ ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.

ഈശ്വ​രൻ അതിൽ ശ്ര​ദ്ധ​വെ​യ്ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. താ​ഴ്‌​വാ​ര​ങ്ങ​ളെ പി​ന്നെ​യും പി​ന്നെ​യും കു​ത്ത​നെ​യ​ല്ലാ​താ​ക്കു​ന്ന​തി​ലാ​ണ് ഈശ്വ​ര​ന്റെ നയം മു​ഴു​വ​നും നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത്.

ഒര​ത്യാ​പ​ത്തു വരാ​നി​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു​വെ​ച്ച്, ഈ കാ​ല​ത്താ​ണ് ആൻ​ഷൊൽ​രാ നി​ഗൂ​ഢ​മാ​യി ഒരു കാ​നേ​ഷു​മാ​രി​ക്ക​ണ​ക്കെ​ടു​ത്ത​ത്.

മു​സെ​ങ് കാ​പ്പി​പ്പീ​ടി​ക​യിൽ​വെ​ച്ചു​ണ്ടായ ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​യോ​ഗ​ത്തിൽ എല്ലാ​വ​രും ഒത്തു​കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു.

പകു​തി​യും ദുർ​ഗ്ര​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും അർ​ത്ഥ​ഗർ​ഭ​ങ്ങ​ളായ ചില രൂ​പ​കാ​ല​ങ്കാ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടു തന്റെ വാ​ക്കു​ക​ളെ കൂ​ട്ടി​ക്ക​ലർ​ത്തി ആൻ​ഷൊൽ​രാ പറ​ഞ്ഞു:

‘നമ്മു​ടെ നില ഇപ്പോൾ എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നും ആരെ​യെ​ല്ലാം നമു​ക്കു കണ​ക്കു​പി​ടി​ക്കാ​മെ​ന്നും അറി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​തു നന്ന്. യു​ദ്ധ​ഭ​ട​ന്മാർ ആവ​ശ്യ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ അവരെ ഉണ്ടാ​ക്ക​ണം. അടി​ക്കാ​നു​ള്ള സാധനം കൈ​യി​ലാ​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു ദോ​ഷ​മൊ​ന്നും വരാ​നി​ല്ല. വഴി​യിൽ കാ​ള​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് ഇല്ലാ​തി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം യാ​ത്ര​ക്കാർ​ക്കു കു​ത്തു​കൊ​ള്ളാൻ സം​ഗ​തി​യു​ള്ള​ത്. അതു​കൊ​ണ്ട് നമു​ക്കു നമ്മു​ടെ കൂ​ട്ടു​കാ​രെ ഒന്നു കണ​ക്കി​ട്ടു​നോ​ക്കുക. നമ്മൾ എത്ര പേ​രു​ണ്ട്? ഈ പണി നാ​ളെ​യ്ക്കു നീ​ട്ടി​വെ​യ്ക്കു​ന്ന കാ​ര്യം ആലോ​ചി​ക്കാ​നേ ഇല്ല. ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ക​ന്മാർ എപ്പോ​ഴും ബദ്ധ​പ്പാ​ടോ​ടു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്ക​ണം; അഭി​വൃ​ദ്ധി​ക്കു വെ​റു​തേ കളയാൻ സമ​യ​മി​ല്ല. അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യ​തെ​ന്തോ അതിനെ നമു​ക്ക് അവി​ശ്വ​സി​ക്കുക. കരു​തി​യി​രി​ക്കാ​ത്ത​പ്പോൾ നമ്മെ പി​ടി​കൂ​ടി എന്നു വന്നു​കൂ​ടാ. എല്ലാ ചേർ​പ്പു​ക​ളും നട​ന്നു​നോ​ക്കി അവ​യൊ​ക്കെ ഉറ​ച്ചു​നി​ല്ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ എന്നു നമു​ക്കു പരി​ശോ​ധി​ക്കുക. ഈ പണി ഇന്നു ചെ​യ്തു കഴി​യ​ണം. കുർ​ഫെ​രാ​ക്, വി​വി​ധ​യ​ന്ത്ര​നിർ​മ്മാ​ണ​വി​ദ്യ​കൾ അഭ്യ​സി​ക്കു​ന്ന കു​ട്ടി​ക​ളെ നി​ങ്ങൾ നോ​ക്ക​ണം. അവർ​ക്കു പു​റ​ത്തു​പോ​കാ​നു​ള്ള ദി​വ​സ​മാ​ണ് ഇന്ന്. ഇന്നു ബു​ധ​നാ​ഴ്ച​യാ​ണ്. ഫെ​യ്ലി, ഗ്ലൂ​സി​യേ​റി​ലു​ള്ള​വ​രെ നി​ങ്ങൾ നോ​ക്കുക, അങ്ങ​നെ​യ​ല്ലേ? കൊം​ബ്ഫെർ പി​ക്പ്യു​വി​ലേ​ക്കു പോ​യ്ക്കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്ന് എന്നോ​ടേ​റ്റി​ട്ടു​ണ്ട്. അവിടെ ഒരൊ​ന്നാ​ന്ത​രം ആൾ​കൂ​ട്ട​മു​ണ്ട്; അതു നന്നു​താ​നും, ബയോ​രെ​ലാ​ക​ട്ടെ എസ്ര​പ്പാ​ദ് ചെ​ന്നു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ള്ളും. പ്രു​വെർ, കല്ലാ​ശാ​രി​കൾ ക്ര​മ​ത്തിൽ ചു​ണ​കെ​ട്ട​വ​രാ​യി​ത്തീ​രു​ക​യാ​ണ്; നി​ങ്ങൾ റ്യു ദ് ഗ്രെ​നൽ സാ​ങ്തൊ​ണോ​റെ​യിൽ പോയി അവി​ട​ത്തെ വർ​ത്ത​ന​മാ​നം ഞങ്ങ​ളോ​ടു വന്നു​പ​റ​യ​ണം. ദ്യു പ്യു​ത്രെ​ങ്ങി​ന്റെ രോ​ഗ​നി​ദാ​ന​പ്ര​സം​ഗം കേൾ​ക്കാൻ പോയി ഴൊലി ആ വൈ​ദ്യ​വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​ക​ളു​ടെ നാഡി പരി​ശോ​ധി​ച്ചു​വ​ര​ട്ടെ. ബൊ​സ്സെ പതു​ക്കെ കോ​ട​തി​യിൽ ഒന്നു ലാ​ത്തി ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രായ വക്കീൽ​മാ​രു​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്ക​ണം.

‘അപ്പോൾ എല്ലാം ഏർ​പ്പാ​ടാ​യി,’ കുർ​ഫെ​രാ​ക് പറ​ഞ്ഞു.

‘ഇല്ല.’

‘ഇനി എന്താ​ണ് ബാ​ക്കി?’

‘വളരെ പ്ര​ധാ​ന​മായ ഒന്ന്.’

‘അതെ​ന്താ​ണ്?’

‘ദ്യു മേൻ പ്ര​ദേ​ശം.’

ആൻ​ഷൊൽ​രാ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി​യ​പോ​ലെ കു​റ​ച്ചിട നി​ന്നു; എന്നി​ട്ട് വീ​ണ്ടും ആരം​ഭി​ച്ചു:

‘ദ്യു മേനിൽ, പണി​ക്കാ​രു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ വെ​ണ്ണ​ക്കൽ​പ്പ​ണി​ക്കാ​രു​ണ്ട്, ചി​ത്ര​മെ​ഴു​ത്തു​കാ​രു​ണ്ട്, ദി​വ​സ​പ്പ​ണി​ക്കാ​രു​ണ്ട്, അവർ ഒരു​ത്സാ​ഹി​ക്കു​ടും​ബ​മാ​ണ്; പക്ഷേ, ഉത്സാ​ഹം കു​റ​ഞ്ഞു​പോ​വാൻ മതി. കു​റ​ച്ചു​കാ​ല​മാ​യി​ട്ട് എന്താ​ണ്അ​വ​രു​ടെ സ്ഥി​തി​യെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അവർ മറ്റെ​ന്തി​നെ​യോ പറ്റി ആലോ​ചി​ക്ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു. അവർ ഇല്ലാ​താ​വാൻ തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. അവർ​ഓ​രോ കളി​കൊ​ണ്ട് സമയം പോ​ക്കു​ന്നു. ആരെ​ങ്കി​ലും ഒരാൾ അവി​ടെ​പ്പോ​യി അവ​രു​മാ​യി കു​റ​ച്ചു​നേ​രം—പക്ഷേ, ശക്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി— സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​ത് അത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. അവർ റി​ഷ്ഫെ​യു​ടെ ഷാ​പ്പി​ലാ​ണ് കൂ​ടാ​റ്. പന്ത്ര​ണ്ടു മണി​ക്കും ഒരു മണി​ക്കും ഉള്ളിൽ അവരെ അവിടെ കാണാം. ആ വെ​ണ്ണീർ ഒന്നു വീ​ശി​ക്ക​ത്തി​ക്ക​ണം. അതിനു ഞാൻ ആ നൊ​സ്സു​പി​ടി​ച്ച ആ മരി​യു​സ്സി​നെ​യാ​ണ് കണ​ക്കാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​ത്; അയാൾ ആക​പ്പാ​ടെ ഒരു നല്ലാ​ളാ​ണ്; പക്ഷേ, ഇപ്പോൾ അയാൾ ഇങ്ങോ​ട്ടു വരാ​താ​യി​രി​ക്കു​ന്നു, ദ്യൂ മേ​നി​ലേ​ക്ക​യ​യ്ക്കാൻ എനി​ക്കൊ​രാൾ വേണം. അതി​ന്നൊ​രാ​ളി​ല്ല.

‘അപ്പോൾ എന്നെ എന്തു ചെ​യ്യു​ന്നു?’ ഗ്ര​ന്തേർ പറ​ഞ്ഞു. ‘ഞാ​നി​താ.’

‘നി​ങ്ങ​ളോ?’

‘ഞാൻ.’

‘നി​ങ്ങൾ പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​ക​ക്ഷി​ക്കാ​രെ ഉപ​ദേ​ശി​ക്കുക! നി​ങ്ങൾ ഉശിർ​കെ​ട്ട ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളെ ഓരോ മൂ​ല​ത​ത്ത്വ​ങ്ങൾ മുൻ​നിർ​ത്തി ചൂ​ടു​പി​ടി​പ്പി​ക്കുക! കൊ​ള്ളാം!

‘എന്തു​കൊ​ണ്ടി​ല്ല?’

‘നി​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് എന്തി​നെ​ങ്കി​ലും കൊ​ള്ളു​മോ?’

‘അക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ എനി​ക്കൊ​ന്നു പേ​രെ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു കഷ്ടി​ച്ചു തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ട്.’ ഗ്ര​ന്തേർ പറ​ഞ്ഞു.

‘നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എല്ലാ​റ്റി​ലും ഒര​വി​ശ്വാ​സ​മു​ണ്ട്..

“എനി​ക്ക് നി​ങ്ങ​ളിൽ വി​ശ്വാ​സ​മു​ണ്ട്.”

‘ഗ്ര​ന്തേർ, നി​ങ്ങൾ എനി​ക്കു​വേ​ണ്ടി ഒരു​പ​കാ​രം ചെ​യ്യു​മോ?’

‘എന്തും, ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ബൂ​ട്ടൂ​സ്സ് തു​ട​യ്ക്കും.

‘ആട്ടെ, ഞങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ നി​ങ്ങൾ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടാ​തി​രി​ക്കുക. മദ്യ​ത്തിൽ മു​ങ്ങാ​തെ തന്റേ​ട​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങുക.’

‘ആൻ​ഷൊൽ​രാ, നി​ങ്ങൾ ഒരു നന്ദി​കെ​ട്ട​വ​നാ​ണ്.

‘ദ്യു മേ​നി​ലേ​ക്കു പോ​വാ​നു​ള്ള ആൾ നി​ങ്ങൾ! നി​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അതു സാ​ധി​ക്കു​മോ?’

‘ദ്യു ദ് ഗ്രെ ഇറ​ങ്ങി. സാ​ങ്മി​കേൽ കട​ന്നു. റ്യു മൊസ്യു-​ല-പ്രിൻസിലുടെ ഉര​സി​യി​റ​ങ്ങി, വോ​ഗി​രാ​റിൽ ചെ​ന്ന്, അങ്ങ​നെ കാർ​മ​ലി​ത്ത് കട​ന്നു. റ്യു ദസാ​യി​ലേ​ക്കു​തി​രി​ഞ്ഞു.’ ‘റ്യൂ ദ്യു ഷേർഷ് മി​ദി​യി​ലെ​ത്തി. കോ​ങ്സീ ദ് ഗേ പി​ന്നി​ട്ടു. ദ്യു ദെ​വീ​യൽ ത്വി​ലെ​രി കട​ന്നു, നട​ക്കാ​വി​ന്റെ അപ്പു​റ​ത്തു ചെ​ന്നു. ഷോ​സെ​ദ്യു​മേ​നി​ലൂ​ടെ, കോ​ട്ട​പ്പു​റ​ത്തെ​ത്തി. റി​ഷ്ഫെ​യു​ടെ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്താൻ എനി​ക്ക് ത്രാ​ണി​യു​ണ്ട്.’ എനി​ക്ക​തി​നു ത്രാ​ണി​യു​ണ്ട്. എന്റെ പാ​പ്പാ​സു​കൾ​ക്ക് അതിനു ത്രാ​ണി​യു​ണ്ട്.

‘റി​ഷ്ഫെ​യു​ടെ ഭവ​ന​ത്തിൽ കൂ​ടു​ന്ന കൂ​ട്ട​രെ​പ്പ​റ്റി എന്തെ​ങ്കി​ലും നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​വു​ണ്ടോ?’

‘അധി​ക​മി​ല്ല. ഞങ്ങൾ അന്യോ​ന്യം നീ എന്നാ​ണ് വി​ളി​ക്കാ​റ്.’

‘നി​ങ്ങൾ അവ​രോ​ട് എന്തു പറയും?’

‘ആവു, ഞാ​ന​വ​രോ​ടു റോ​ബെ​പി​യ​റെ​പ്പ​റ്റി പറയും. ദാ​ന്തൊ​വി​നെ​പ്പ​റ്റി. മൂ​ല​ത​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി’.

‘നി​ങ്ങൾ?’

‘ഞാൻ, പക്ഷേ, എനി​ക്കു കി​ട്ടേ​ണ്ടു​ന്ന​തു കി​ട്ടു​ന്നി​ല്ല. ഞാ​ന​തി​ന്നി​റ​ങ്ങി​യാൽ, വല്ലാ​ത്തൊ​രാ​ളാ​വും. ഞാൻ വാ​യി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്; റു​സ്സോ​വി​ന്റെ പ്ര​ധാ​ന​കൃ​തി എനി​ക്ക​റി​യാം. എനി​ക്ക് 1795-ലെ ഭര​ണ​വ്യ​വ​സ്ഥ കാ​ണാ​പ്പാ​ഠം തോ​ന്നും. ഒരു പൗ​ര​ന്റെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം മറ്റൊ​രു പൗ​ര​ന്റെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം എവി​ടെ​നി​ന്നു തു​ട​ങ്ങു​ന്നു​വോ അവി​ടെ​വെ​ച്ച​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു.’ ‘എന്നെ നി​ങ്ങൾ ഒരു ജന്തു​വാ​യി​ട്ടാ​ണോ കൂ​ട്ടു​ന്ന​ത്? പ്ര​ജാ​വാ​ഴ്ച​ക്കാ​ല​ത്തെ ഒരു ഉണ്ടിക എന്റെ മേ​ശ​വ​ലി​പ്പി​ലു​ണ്ട്. മനു​ഷ്യ​ന്റെ അവ​കാ​ശ​ങ്ങൾ, പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ രാ​ജ​ത്വം! ഞാൻ ഒരു കഷ്ണം എബെർ [1] കക്ഷി കൂ​ടി​യാ​ണ്. ഏറ്റ​വും ഉത്കൃ​ഷ്ട​മായ നി​സ്സാ​ര​സം​സാ​രം ഗഡി​യാൾ കൈയിൽ വെ​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്, ആറു മണി​ക്കൂർ നേരം എനി​ക്ക് സം​സാ​രി​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കും.’

‘കളി പോ​ട്ടെ’, ആൻ​ഷൊൽ​രാ പറ​ഞ്ഞു.

‘എനി​ക്കു ഭ്രാ​ന്താ​ണ്.’ ഗ്ര​ന്തേർ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

ആൻ​ഷൊൽ​രാ കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ളോ​ളം ആലോ​ചി​ച്ചു നി​ന്നു; എന്നി​ട്ട് ഒരു തീർ​പ്പു​ചെ​യ്താ​ളു​ടെ ആം​ഗ്യം കാ​ണി​ച്ചു.

‘ഗ്ര​ന്തേർ,’ അയാൾ ഗൗ​സ്ര​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി പറ​ഞ്ഞു, ‘ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ പരീ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കാ​മെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ ദ്യു മേ​നി​ലേ​ക്ക് പോ​യ്ക്കൊൾക.’

മു​സെ​ങ് കാ​പ്പി​പ്പീ​ടി​ക​യു​ടെ വളരെ അടു​ത്തു വീ​ട്ടു​സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു പാർ​പ്പി​ട​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഗ്ര​ന്തേ​രു​ടെ താമസം. അയാൾ പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോയി, ഒര​ഞ്ചു​നി​മി​ഷ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി. ഒരു ‘റൊ​ബെ​പി​യർ’ മാർ​ക്കു​പ്പാ​യ​മെ​ടു​ത്തി​ടാ​നാ​ണ് അയാൾ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു പോയത്.

‘ചു​ക​പ്പ്,’ അക​ത്തേ​ക്കു കടന്ന ഉടനെ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: അയാൾ സശ്ര​ദ്ധ​മാ​യി ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യു​ടെ നേരെ നോ​ക്കി, എന്നി​ട്ടു തന്റെ ഉന്മേ​ഷ​മേ​റിയ കൈ​പ്പ​ടം കൊ​ണ്ടു മാർ​ക്കു​പ്പാ​യ​ത്തി​ലെ കടും​ചു​ക​പ്പു​ള്ള രണ്ട​റ്റ​ങ്ങ​ളെ ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി.

അതു കഴി​ഞ്ഞ് ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു ചെ​കി​ട്ടിൽ മന്ത്രി​ച്ചു:

‘പരി​ഭ്ര​മി​ക്കാ​തി​രി​ക്കൂ.’

അയാൾ തൊ​പ്പി ഇറു​ക്കി​വെ​ച്ചു. പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി.

ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ഴേ​ക്കു മു​സെ​ങ് കാ​പ്പി​പ്പീ​ടി​ക​യു​ടെ പിൻ​പു​റ​ത്തു​ള്ള മുറി വി​ജ​ന​മാ​യി. ഓരോ​രു​ത്ത​നും ഓരോ ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കാ​യി. ഓരോ​രു​ത്ത​നും താ​ന്താ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക്കാ​യി, എബിസി സു​ഹൃ​ത്തു​ക്കൾ മു​ഴു​വ​നും പി​രി​ഞ്ഞു. എയി​യി​ലെ കു​ഗുർ​ദ് തന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക്കാ​യി നീ​ക്കി​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യാ​ണ് അവ​സാ​നം അവി​ടെ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങി​യ​ത്.

പാ​രീ​സ്സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന എയി​യി​ലെ കു​ഗൂർ​ദി​ലു​ള്ള അം​ഗ​ങ്ങൾ അപ്പോൾ ഇസ്സി​മൈ​താ​ന​ത്തിൽ, പാ​രി​സ്റ്റി​ന്റെ ആ ഭാ​ഗ​ത്തു ധാ​രാ​ള​മു​ള്ള വി​ജ​ന​ങ്ങ​ളായ കൽ​ക്കു​ഴി​ക​ളി​ലൊ​ന്നി​ലാ​ണ് യോ​ഗം​കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന​ത്.

അങ്ങോ​ട്ടു പോ​കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് ആൻ​ഷൊൽ​രാ മന​സ്സു​കൊ​ണ്ട് അപ്പോ​ഴ​ത്തെ സ്ഥി​തി മു​ഴു​വ​നും ഒന്നാ​ലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കി. സം​ഗ​തി​ക​ളു​ടെ ഗൗരവം സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി​രു​ന്നു. സം​ഗ​തി​കൾ, മറ​ഞ്ഞു​കി​ട​ക്കു​ന്ന സാ​മു​ദാ​യി​ക​രോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ ‘പൂർ​വ്വ​രൂ​പ​ങ്ങൾ’, ശക്തി​യിൽ മുൻ​പോ​ട്ടു നീ​ങ്ങു​മ്പോൾ, എത്ര​യും നി​സ്സാ​ര​മായ ഒരു തക​രാ​റു​കൂ​ടി അവയെ നിർ​ത്തു​ക​യും തമ്മിൽ കെ​ട്ടു​പി​ണ​യ്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. നാ​ശ​വും പുതിയ ജന​ങ്ങ​ളും പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തായ ഒര​പൂർ​വ്വ​സ്ഥി​തി. ഭാ​വി​യു​ടെ മങ്ങിയ ഉടു​പ്പു​ഞെ​റി​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഒരു പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​മായ ഉദ്ഗ​തി​യെ ആൻ​ഷൊൽ​രാ കണ്ടു. ആർ​ക്ക​റി​യാം? ഒരു സമയം മു​ഹൂർ​ത്തം വന്നി​രി​ക്കാം. പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ വി​ണ്ടും അവ​കാ​ശ​ത്തെ കൈ​യി​ലാ​ക്കു​ന്നു—എന്തൊ​രു മനോ​ഹ​ര​ക്കാ​ഴ്ച! ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം അന്ത​സ്സോ​ടു​കു​ടി പി​ന്നെ​യും ഫ്രാൻ​സി​നെ കൈ​യി​ലാ​ക്കി ലോ​ക​ത്തോ​ടു പറ​യു​ക​യാ​യി: ശേഷം നാളെ. ആൻ​ഷൊൽ​രാ തൃ​പ്ത​നാ​യി. ചൂ​ള​പ്പു​ര​യിൽ തി​യ്യി​ട്ടു​വ​രു​ന്നു. അസ്സ​മ​യ​ത്ത് അയാൾ ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ എല്ലാ ഭാ​ഗ​ത്തും ഒരു വെ​ടി​മ​രു​ന്നു സു​ഹൃ​ത്സം​ഘ​ത്തെ വ്യാ​പി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. മന​സ്സിൽ​വെ​ച്ചു കൊം​ബ്ഫെ​രു​ടെ തത്ത്വ​ജ്ഞാ​ന​പ​ര​വും ഹൃ​ദ​യ​സ്പൃ​ക്കു​മായ വാ​ഗ്മി​ത്വം​കൊ​ണ്ടും, ഫെ​യ്ലി​യു​ടെ സർ​വ്വ​വ്യാ​പി​യായ ആവേ​ശം​കൊ​ണ്ടും, കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​ന്റെ ചു​റു​ചു​റു​ക്കു​കൊ​ണ്ടും, ബയൊ​ര​ലി​ന്റെ പു​ഞ്ചി​രി​കൊ​ണ്ടും, പ്രു​വെ​രു​ടെ കു​ണ്ഠി​ത​ഭാ​വം​കൊ​ണ്ടും, ഴൊ​ലി​യു​ടെ പ്ര​കൃ​തി​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞാ​നം കൊ​ണ്ടും, ബൊ​സ്വെ​യു​ടെ കൊ​ള്ളി​വാ​ക്കു​കൾ​കൊ​ണ്ടും​കൂ​ടി ഏതാ​ണ്ട് എല്ലാ​യി​ട​ത്തും ഒരൊ​റ്റ​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ തീ​പ്പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒരു വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി​ത്തീ​പ്പൊ​രി അയാൾ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്തു. എല്ലാ​വ​രും പ്ര​വൃ​ത്തി തു​ട​ങ്ങി. നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഫലം ശ്ര​മ​ത്തി​ന്റെ മറു​പ​ടി പറയും. ഇതു നന്നാ​യി. ഇത് അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു ഗ്ര​ന്തേ​രെ​പ്പ​റ്റി വി​ചാ​രി​പ്പി​ച്ചു.

‘നി​ല്ക്ക​ണേ,’ അയാൾ തന്നെ​ത്താൻ പറ​ഞ്ഞു. ‘ദ്യു മേ​നി​ലെ​യ്ക്ക് എന്റെ വഴി​യിൽ​നി​ന്ന് അധി​ക​മൊ​ന്നും വി​ട്ടു​പോ​കേ​ണ്ട​തി​ല്ല. ഞാൻ റി​ഷ്ഫെ​യു​ടെ ഭവ​നം​വ​രെ ഒന്നു പോ​യി​നോ​ക്കി​യാൽ എന്താ​ണ്? ഗ്ര​ന്തേർ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത് എന്താ​ണെ​ന്നു നമു​ക്കൊ​ന്നു നോ​ക്കാം; അയാൾ എങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന​റി​യു​ക​ത​ന്നെ.

വോ​ഗി​രാർ​ഗോ​പു​രാ​ഗ്ര​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരു മണി​യ​ടി​ക്കു​ന്നു അസ്സ​മ​യ​ത്തെ അയാൾ റി​ഷ്ഫെ​യു​ടെ ചു​രു​ട്ടു​വ​ലി​മു​റി​യിൽ എത്തി.

അയാൾ വാതിൽ ഉന്തി​ത്തു​റ​ന്നു, അക​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു, വാ​തി​ല​ക്കീ​റ​ട​ഞ്ഞു ചു​മ​ലിൽ വന്നു​ത​ട്ടു​വാൻ വി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു, കൈ​കെ​ട്ടി നി​ന്നു; അങ്ങ​നെ അയാൾ മേ​ശ​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും ആളു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും പു​ക​യെ​ക്കൊ​ണ്ടും നി​റ​ഞ്ഞ ആ മു​റി​യെ​ങ്ങും സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

ഒരു സ്വരം മറ്റൊ​രു സ്വ​ര​ത്തിൽ തട​യ​പ്പെ​ട്ടും കൊ​ണ്ട് ആ പു​ക​യ്ക്കു​ള്ളിൽ​നി​ന്നു​പു​റ​പ്പെ​ട്ടു. ഒരെ​തി​രാ​ളി​യു​മാ​യി ഗ്ര​ന്തേർ വാദം നട​ത്തു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അത്

തവി​ടു​കൊ​ണ്ടും കളി​സ്സാ​മാ​നം​കൊ​ണ്ടും നി​റ​ഞ്ഞ ഒരു വെ​ണ്ണ​ക്കൽ​മേ​ശ​യ്ക്ക​ടു​ത്തു മറ്റൊ​രു സ്വ​രൂ​പ​ത്തി​ന്നെ​തി​രാ​യി ഗ്ര​ന്തേർ ഇരി​ക്കു​ന്നു.

അയാൾ മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു മു​ഷ്ടി​കൊ​ണ്ട് ഇടി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; ആൻ​ഷൊൽ​രാ കേ​ട്ട​ത്

ഇതാണ്:

‘ഈരാറ്.’

‘ഇരു​നാ​ല്’

‘തേങ്ങ. എന്റെ കൈയിൽ ഇനി ഇല്ല.’

‘നി​ങ്ങൾ ചത്തു, ഒരു രണ്ട്.’

‘ആറ്.’

‘മൂ​ന്ന്.’

‘ഒന്ന്.’

‘ഞാ​നാ​ണ് വെ​യ്ക്കേ​ണ്ട​ത്.’

‘നാൽ.’

‘ഇനി നി​ങ്ങ​ളാ​ണ്.’

‘എനി​ക്കൊ​രു കൂ​റ്റൻ തെ​റ്റു​പ​റ്റി.’

‘നി​ങ്ങൾ നല്ല​വ​ണ്ണം കളി​ക്കു​ന്നു.’

‘പതി​ന​ഞ്ച്.’

‘ഏഴും​കൂ​ടി.’ ‘അപ്പോൾ ഇരു​പ​ത്തി​ര​ണ്ടാ​യി.’ (ആലോ​ച​നാ​പൂർ​വും, ‘ഇരു​പ​ത്തി​ര​ണ്ട്’)

ഈരാറു നി​ങ്ങൾ കരു​തി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അത് ആദ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ കളി​യാ​കെ തി​രി​ഞ്ഞേ​നെ.

‘രണ്ടും​കൂ​ടി.’

‘ഒന്ന്.’

‘ഒന്ന്! ആട്ടെ, അഞ്ച്.’

‘എനി​ക്കൊ​ന്നു​മി​ല്ല.’

‘ഇനി നി​ങ്ങ​ളാ​ണ് കളി​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.’

‘അതേ.’

‘ഒന്നു​മി​ല്ല.’

അയാൾ​ക്ക് എന്തു ഭാ​ഗ്യ​മാ​ണ്! ഹാ! നി​ങ്ങൾ ഭാ​ഗ്യ​വാ​നാ​ണ്!

(ഒരു നീണ്ട മനോ​രാ​ജ്യം) രണ്ട്!’

‘ഒന്ന്.’

‘അഞ്ചു​മി​ല്ല ഒന്നു​മി​ല്ല, അതു നന്നാ​യി​ല്ല.’

‘ഡോ​മി​നോ കളി.’

‘കൊ​ണ്ടു​പോ​യി​ക്ക​ള​യു.’