SFNസായാഹ്ന ഫൌണ്ടേഷൻ
images/hugo-35.jpg
Le Miserables, a photograph by Otterbein University, Theatre and Dance, USA (2018).
4.13.1
കൊടി: ഒന്നാ​മ​ങ്കം

ഇതേ​വ​രെ ഒന്നും ഉണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല. സാ​ങ്മെ​റി​പ​ള്ളി​യിൽ​നി​ന്നു പത്തു മണി​യ​ടി​ച്ചു ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യും കൊം​ബ്ഫേ​രും കൈയിൽ ചെ​റു​തോ​ക്കു​മാ​യി വലിയ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ ബഹിർ​ദ്വാ​ര​ത്തോ​ട​ടു​ത്തു ചെ​ന്നി​രി​പ്പാ​യി. അവർ അന്യോ​ന്യം സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; സൈ​ന്യം വരു​ന്ന​തി​ന്റെ ഏറ്റ​വും നേർ​ത്ത​തും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ദൂ​ര​ത്തു നി​ന്നു​ള്ള​തു​മായ ശബ്ദ​മെ​ങ്കി​ലും കേൾ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ എന്നു ചെ​വി​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

പെ​ട്ടെ​ന്ന് ആ ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ശാ​ന്ത​ത​യു​ടെ നടു​ക്കു റ്യു സാ​ങ്ദെ​യി​നിൽ​നി​ന്നു​ള്ള​തെ​ന്നു തോ​ന്നിയ തെ​ളി​ഞ്ഞ​തും ആഹ്ലാ​ദ​പൂർ​വ്വ​വും പ്രാ​യം കു​റ​ഞ്ഞ​തു​മായ ഒരു ശബ്ദം ഒരു കോ​ഴി​യു​ടെ കൂ​ക​ലോ​ടു​കൂ​ടി അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന ഈ കവി​താ​ശ​ക​ല​ത്തെ സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി പാ​ടു​ന്ന​തു കേൾ​ക്കാ​റാ​യി

കണ്ണീ​രി​ലാ​ണ്ടു മേ മൂ​ക്കെൻ​പ്രി​യ​ബ്യൂ​ഗോ​വെ, നീ-

യെ​നി​ക്കു ചി​ല​തോ​താ​ന​യ​യ്ക്കു പൊല്ലീസുകാരെ-​

നീ​ല​മാം കു​പ്പാ​യ​വും തൊപ്പിയിൽക്കോഴിക്കുഞ്ഞു-​

മുള്ള നിൻ പൊ​ല്ലീ​സ്സി​നെ; നഗരം വന്നെ​ത്തി​പ്പോ​യ്.

അവർ അന്യോ​ന്യം കൈ​യ​മർ​ത്തി.

‘അതു ഗവ്രോ​ഷാ​ണ്’, ആൻ​ഷൊൽ​രാ പറ​ഞ്ഞു.

‘അയാൾ നമു​ക്കു മു​ന്ന​റി​വു തരി​ക​യാ​ണ്’, കൊം​ബ്ഫേർ പറ​ഞ്ഞു.

വേഗം കൂടിയ ഒരു പാ​ച്ചിൽ ആ വി​ജ​ന​മായ തെ​രു​വീ​ഥി​യെ അസ്വ​സ്ഥ​മാ​ക്കി; ഒരു പൊ​റാ​ട്ടു​കാ​ര​നെ​ക്കാൾ ചു​റു​ചു​റു​ക്കു കൂടിയ ഒരു സത്വം വണ്ടി​യു​ടെ മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു കയ​റു​ന്ന​ത് അവർ കണ്ടു; ഗവ്രോ​ഷ് ശ്വാ​സം​മു​ട്ടി ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞെ​ത്തി: ‘എന്റെ തോ​ക്ക്! അവരതാ!

ആ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലെ​ങ്ങും ഒരു വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി പാ​ഞ്ഞു: ആളുകൾ തോ​ക്കെ​ടു​ക്കു​ന്ന ശബ്ദം കേൾ​ക്കാ​റാ​യി.

‘എന്റെ ചെ​റു​തോ​ക്കു മതിയോ?’ ആൻ​ഷൊൽ​രാ ആ കു​ട്ടി​യോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു.

‘എനി​ക്കൊ​രു വലിയ തോ​ക്കു വേണം,’ ഗവ്രോ​ഷ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

അവൻ ഴാ​വേ​രു​ടെ തോ​ക്കെ​ടു​ത്തു.

രണ്ടു പാ​റാ​വു​ഭ​ട​ന്മാർ സ്ഥാ​ന​ത്തു​നി​ന്നു പോ​ന്നു, ഗവ്രോ​ഷി​നോ​ടൊ​രു​മി​ച്ചു തന്നെ എന്നു പറയാം, അവി​ടെ​യെ​ത്തി. അവർ തെ​രു​വി​ന്റെ അറ്റ​ത്തും റ്യൂ ദ് ല് പെ​തി​ത് ത്രു​വാ​ങ്ദെ​രി​യി​ലു​മു​ള്ള പാ​റാ​വു​കാ​രാ​ണ്. ദെ​പ്രെ​ഷൂർ ഇട​വ​ഴി​യി​ലു​ള്ള കു​തി​ര​പ്പാ​റാ​വു​കാ​രൻ അവി​ടെ​ത്ത​ന്നെ നി​ന്നു; അപ്പോൾ പാ​ല​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും ഹാ​ലി​ന്റെ​യും ഭാ​ഗ​ത്തൂ​ടെ ആരും വരു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നർ​ത്ഥം.

കൊ​ടി​യിൽ​ത്ത​ട്ടു​ന്ന വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​ബിം​ബ​ത്തിൽ ചില പാ​ത​വി​രി​കൾ മാ​ത്രം അസ്പ​ഷ്ട​മാ​യി​ക്കാ​ണാ​നു​ള്ള റ്യു ദ് ല ഷങ്വ്വെ​റി രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹ​ക്കാ​രു​ടെ കണ്ണി​ന്ന് ഒരു പു​ക​യി​ലേ​ക്കു തു​റ​ന്ന ഒരു വലിയ ഇരു​ട്ടു​വാ​തി​ലാ​യി തോ​ന്നി.

ഓരോ​രു​ത്ത​നും യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​ള്ള തന​തു​നി​ല​യെ​ടു​ത്തു.

നാ​ല്പ​ത്തി​മൂ​ന്നു രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹ​ക്കാർ—അവ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യും കൊം​ബ്ഫേ​രും കുർ​ഫെ​രാ​ക്കും ബൊ​സ്സ്വെ​യും ഴൊ​ലി​യും ബയോ​രെ​ലും ഗവ്രോ​ഷു​മു​ണ്ട്—വഴി​മു​ട​ക്ക​ത്തി​ന്റെ ഒത്ത മു​ക​ളോ​ടു തല മു​ട്ടി​ച്ചു വെ​ടി​പ്പ​ഴു​തു​ക​ളി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ കല്ലി​ന്മേൽ തോ​ക്കു​ക​ളും ചെ​റു​തോ​ക്കു​ക​ളും ചൂ​ണ്ടി​വെ​ച്ചു, ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു, മി​ണ്ടാ​തെ, വെ​ടി​വെ​ക്കാൻ തെ​യ്യാ​റാ​യി, വലിയ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ ഉള്ളിൽ നി​ല​യു​റ​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ഫെ​യ്ലി​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തിൽ ആറു​പേർ തോ​ക്കു​ക​ളും ചു​മ​ലിൽ​ച്ചാ​രി കൊ​രി​ന്തി​ന്റെ രണ്ടു നി​ല​ക​ളി​ലേ​യും ജനാ​ല​യ്ക്കൽ നി​ല​വാ​യി.

ഇങ്ങ​നെ പല നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞു; ഉടനെ ക്ര​മ​മു​ള്ള​വ​യും കനം​കൂ​ടി​യ​വ​യും സം​ഖ്യാ​തീ​ത​ങ്ങ​ളു​മായ കാൽ​വെ​പ്പു​ക​ളു​ടെ ഒരു ശബ്ദം സാ​ങ്ലെ​യു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തു നി​ന്നു ശരി​ക്കു കേ​ട്ടു. ആദ്യ​ത്തിൽ നേർ​ത്ത​തും, പി​ന്നീ​ടു സൂ​ക്ഷ്മ​വും, പി​ന്നീ​ട് കനം പി​ടി​ച്ച​തും വമ്പി​ച്ച​തു​മായ ആ ശബ്ദം പതു​ക്കെ, ഇള​വി​ല്ലാ​തെ, ഇട​മു​റി​വി​ല്ലാ​തെ ശാ​ന്ത​വും ഭയ​ങ്ക​ര​വു​മായ ഒരു നി​ര​ന്ത​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി അടു​ത്തെ​ത്തി. ഇത​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും കേൾ​ക്കാ​നി​ല്ല, അതു സൈ​ന്യാ​ദ്ധ്യ​ക്ഷ​പ്ര​തി​മ​യു​ടെ ശബ്ദ​വും നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​യും കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്ന​താ​ണ്; പക്ഷേ, ഈ കനത്ത കാൽ​വെ​പ്പിൽ അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ എന്തോ വമ്പി​ച്ച​തും പല​മ​ട​ങ്ങു​ള്ള​തു​മായ ഒന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അത് ഒരാൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ വി​ചാ​ര​വും അതോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ ഒരു പ്രേ​ത​ത്തി​ന്റെ വി​ചാ​ര​വും കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കി. ഭയ​ങ്ക​ര​മായ പ്ര​തി​മാ​പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തി​ന്റെ മുൻ​പോ​ട്ടു​ള്ള വര​വാ​ണ​തെ​ന്ന് ആർ​ക്കും തോ​ന്നി​പ്പോ​വും. ഈ കാൽ​വെ​പ്പ് അടു​ത്തെ​ത്തി; അതു കു​റേ​ക്കൂ​ടി അടു​ത്തു; അവിടെ നി​ന്നു. തെ​രു​വി​ന്റെ അറ്റ​ത്തു​നി​ന്ന് അസം​ഖ്യം പേ​രു​ടെ ശ്വാ​സോ​ച്ചാ​സ​ശ​ബ്ദം കേൾ​ക്കാ​നു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി. എങ്കി​ലും യാ​തൊ​ന്നും കാ​ണു​ന്നി​ല്ല; പക്ഷേ, ആ നി​ഗൂ​ഢ​ത​യു​ടെ അടി​യിൽ​നി​ന്നും സൂ​ചി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ കനം കു​റ​ഞ്ഞ​വ​യും ഏതാ​ണ്ടു കാണാൻ വയ്യാ​ത്ത​വ​യു​മായ അസം​ഖ്യം ഉരു​ക്കു നൂ​ലു​കൾ, ഉറ​ക്ക​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന സമ​യ​ത്ത് ഒരു മയ​ക്ക​ത്തിൽ അടഞ്ഞ കൺ​പോ​ള​ക​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ നാം കാ​ണാ​റു​ള്ള ആ അനിർ​വ​ച​നീ​യ​ങ്ങ​ളായ തെളി വല​ക്കെ​ട്ടു​കൾ​പോ​ലെ, ആടി​ക്ക​ളി​ച്ചി​രു​ന്നു. അവ ദൂ​ര​ത്തു​നി​ന്നു​ള്ള ചൂ​ട്ടിൻ​വെ​ളി​ച്ചം കൊ​ണ്ട് മി​ന്നു​ന്ന തോ​ക്കിൻ​കു​ന്ത​ങ്ങ​ളും തോ​ക്കിൻ​ച​ട്ട​ക​ളു​മാ​യി​രു​ന്നു.

രണ്ടു ഭാ​ഗ​ക്കാ​രും കാ​ത്തു​നിൽ​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന​പോ​ലെ കു​റ​ച്ചിട ഒരു ശബ്ദ​വു​മി​ല്ല. പെ​ട്ടെ​ന്ന് ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ അഗാ​ധ​ത​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരു ശബ്ദം—ആരേ​യും കാ​ണാ​നി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട് അതു കു​റേ​ക്കൂ​ടി ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു; അന്ധ​കാ​രം തന്നെ​യാ​ണ് ആ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു തോ​ന്നി—വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു: ‘ആരാ​ണ​ത്?’

അതോ​ടു​കൂ​ടി, തോ​ക്കു​കൾ ശരി​ക്കു ചൂ​ണ്ടി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന കി​ടു​കി​ട​ശ​ബ്ദം കേൾ​ക്കാ​റാ​യി.

ആൻ​ഷൊൽ​രാ അഭി​മാ​ന​മ​യ​വും മാ​റ്റൊ​ലി​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന​തു​മായ ഒരൊ​ച്ച​യിൽ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു:‘ഫ്ര​ഞ്ച് ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം!’

‘വെടി’ ആ ഒച്ച ഉച്ച​ത്തിൽ ആജ്ഞാ​പി​ച്ചു.

പെ​ട്ടെ​ന്നു് ഒരു തീ​ച്ചു​ള​യു​ടെ വാതിൽ തള്ളി​ത്തു​റ​ക്കു​ക​യും വീ​ണ്ടും കൊ​ട്ടി​യ​ട​യ്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്ത​തു​പോ​ലെ, ഒരു മി​ന്നൽ​വെ​ളി​ച്ചം തെ​രു​വി​ന്റെ മുൻ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം മി​ന്നി​ച്ചു.

ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ മു​ഴ​ക്കം വഴി​ക്കോ​ട്ട​യിൽ വന്ന​ല​ച്ചു. ചു​ക​ന്ന കൊടി വീണു. ആ വെടി അത്ര​മേൽ ഊക്കോ​ടും ഉഗ്ര​ത​യോ​ടും കൂ​ടി​യ​താ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് കൊ​ടി​മ​രം, അതാ​യ​തു വണ്ടി​യു​ടെ ഏർ​ക്കാ​ലി​ന്റെ തല​പ്പ്, അറ്റു​പോ​യി.

വീ​ടു​ക​ളു​ടെ വള​രു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു തട്ടി​ത്തെ​റി​ച്ചു വെ​ടി​യു​ണ്ട​കൾ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ ഉള്ളി​ലേ​ക്കു തു​ള​ച്ചു​ക​ട​ന്നു പല​രേ​യും മു​റി​പ്പെ​ടു​ത്തി.

ഈ ആദ്യ​ത്തെ വെ​ടി​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടായ ഫലം ഒരു മര​വി​ക്ക​ലാ​ണ്. ആ ആക്ര​മ​ണം കട​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു; എത്ര​വ​ലിയ ധീ​ര​ന്മാ​രേ​യും ഒന്നു​നിർ​ത്തി​യാ​ലോ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. ചു​രു​ങ്ങി​യ​ത് ഒരു സൈ​ന്യ​വ​കു​പ്പ് മു​ഴു​വ​നോ​ടു​മാ​ണ് അവർ​ക്കു മാ​റി​ടേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു വെ​ളി​വാ​യി.

കൂ​ട്ടു​കാ​രെ! കുർ​ഫെ​രാ​ക് വി​ളി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു, നമു​ക്കു നമ്മു​ടെ വെ​ടി​മ​രു​ന്നു വെ​റു​തേ കള​യാ​തി​രി​ക്കുക. അവർ തെ​രു​വി​ലെ​ത്തു​ന്ന​തു​വ​രെ നമു​ക്കു താ​മ​സി​ക്കുക; എന്നി​ട്ടാ​വാം നമ്മു​ടെ മറു​പ​ടി.’

‘പി​ന്നെ, എല്ലാ​റ്റി​നും മു​മ്പേ‘ ആൻ​ഷൊൽ​രാ പറ​ഞ്ഞു,‘നമു​ക്കു വീ​ണ്ടും കൊടി തൂ​ക്കുക’

അയാൾ കൊടി നോ​ക്കി​യെ​ടു​ത്തു; അത​യാ​ളു​ടെ കാ​ല്ക്കൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് വീ​ണി​രു​ന്ന​ത്.

പു​റ​ത്തു​നി​ന്നു തോ​ക്കു​ക​ളിൽ അച്ചു​കോ​ലു​കൾ പെ​രു​മാ​റു​ന്ന കട​ക​ട​ശ​ബ്ദം കേൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു; പട്ടാ​ള​ക്കാർ വീ​ണ്ടും തങ്ങ​ളു​ടെ തോ​ക്കു നി​റ​യ്ക്കു​ക​യാ​ണ്.

ആൻ​ഷൊൽ​രാ വീ​ണ്ടും തു​ട​ങ്ങി:‘ഇവിടെ മന​ക്ക​രു​ത്തു​ള്ള ആൾ ആരു​ണ്ട്? വഴി​ക്കോ​ട്ട​യിൽ വീ​ണ്ടും ആർ കൊടി നാ​ട്ടും?’

ആരും മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞി​ല്ല. രണ്ടാ​മ​തും പട്ടാ​ള​ക്കാർ വെ​ടി​ക്കു​ന്നം​വെ​യ്ക്കു​ന്ന വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ആ സമ​യ​ത്തു കയ​റി​ച്ചെ​ല്ലു​ന്ന​തു ചാ​വു​ക​ത​ന്നെ​യാ​ണ്. അവ​ന​വ​ന്റെ മര​ണ​ശി​ക്ഷ വി​ധി​ക്കു​വാൻ എത്ര​വ​ലിയ ധീ​ര​നും ശങ്കി​ച്ചു ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യ്ക്കു​ത​ന്നെ ഒരു കൂസൽ തോ​ന്നി. അയാൾ ആവർ​ത്തി​ച്ചു:‘ആരും പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നി​ല്ല?’

4.13.2
കൊടി; രണ്ടാ​മ​ങ്കം

അവർ കൊ​രി​ന്തി​ലെ​ത്തി, വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ പണി​യാ​രം​ഭി​ച്ച​തു മുതൽ ഫാദർ മബേ​യെ​പ്പ​റ്റി ആരും ആലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. എന്താ​യാ​ലും മൊ​സ്യു മബേ പു​രു​ഷാ​ര​ത്തെ വി​ട്ടു​പോ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, അയാൾ വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യു​ടെ താ​ഴ​ത്തെ നി​ല​യിൽ​ക്ക​ട​ന്നു പണ​ത്ത​ട്ടി​ലി​രി​പ്പാ​യി. അവിടെ അയാൾ അയാ​ളി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി എന്നു പറ​യ​ട്ടെ. അയാൾ നോ​ക്കു​ക​യോ വി​ചാ​രി​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യാ​താ​യി. കുർ​ഫെ​രാ​ക്കും മറ്റു ചി​ല​രും രണ്ടോ മൂ​ന്നോ തവണ അയാ​ളെ​ച്ചെ​ന്നു വി​ളി​ച്ചു. വരാൻ പോ​കു​ന്ന ആപ​ത്തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും അവി​ടെ​നി​ന്നു തി​രി​ച്ചു പോകാൻ അപേ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു; പക്ഷേ, അയാൾ അതൊ​ന്നും കേ​ട്ടി​ല്ല. അവർ സം​സാ​രി​ക്കാ​തി​രി​ക്കു​മ്പോൾ ആരോടോ മറു​പ​ടി പറ​ക​യാ​ണെ​ന്ന പോലെ അയാൾ ചു​ണ്ട​ന​ക്കും; ആരെ​ങ്കി​ലും അയാ​ളോ​ടു സം​സാ​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി​യാൽ ഉടനേ അയാ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ ഇള​കാ​താ​വും; കണ്ണു​കൾ​ക്കു, ജീ​വ​നു​ള്ളാ​ളു​ടേ​തെ​ന്ന നി​ല​യി​ല്ലാ​താ​യി.

വഴി​ക്കോ​ട്ട ആക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നു വളരെ മുൻ​പു​ത​ന്നെ അയാൾ ഒരു നി​ല​യിൽ ഇരി​പ്പാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്; അതിനു പി​ന്നെ മാ​റ്റ​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല—രണ്ടു കൈ​മു​ഷ്ടി​ക​ളും കാൽ​മു​ട്ടു​ക​ളിൽ ഉറ​പ്പി​ച്ചൂ​ന്നി, ഒര​ഗാ​ധ​കു​ണ്ഡ​ത്തി​ലേ​ക്കു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​മാ​റു തല മുൻ​പോ​ട്ടു നീ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ച്, അയാൾ ആ ഇരി​പ്പി​രു​ന്നു. ഈ ഇരി​പ്പിൽ​നി​ന്ന് അയാളെ ഇള​ക്കി​വി​ടാൻ യാ​തൊ​ന്നി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടും കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല; അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സു വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലാ​ണെ​ന്നും തോ​ന്നി​യി​ല്ല. എല്ലാ​വ​രും ഓരോ​രു​ത്ത​നാ​യി യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​ള്ള ചു​വ​ടു​റ​പ്പി​ക്കു​വാ​നാ​യി അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും പോ​യ​പ്പോൾ ഴാ​വേ​റെ കെ​ട്ടി​യി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള കു​ടി​മു​റി​യിൽ ഴാ​വേ​റെ​യും തന്ന​ത്ത​ന്നെ​യും നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ഉറ​യൂ​രിയ വാ​ളോ​ടു​കൂ​ടി രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹ​ക്കാ​രിൽ ഒരാൾ മാ​ത്ര​മേ അവിടെ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു— മൊ​സ്യു മബേ, വെ​ടി​പൊ​ട്ടിയ സമ​യ​ത്ത്, ആ മു​ഴ​ക്ക​ത്തിൽ, അയാ​ളി​ലും ആ ഒച്ച ചെ​ന്ന​ല​ച്ചു; അയാളെ ഉണർ​ത്തി; അയാൾ പെ​ട്ടെ​ന്നു ഞെ​ട്ടി​യെ​ണീ​റ്റു, മു​റി​യിൽ​നി​ന്നു കട​ന്നു; ആൻ​ഷൊൽ​രാ ‘ആരും പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നി​ല്ല?’ എന്നാ​വർ​ത്തി​ച്ച സമ​യ​ത്ത് ആ കിഴവൻ വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യു​ടെ പു​റ​ത്തെ​ത്തി​ച്ചേർ​ന്നു അയാ​ളു​ടെ വരവ് എല്ലാ​വ​രു​ടേ​യും ഇടയിൽ ഒരു സം​ഭ്ര​മ​മു​ണ്ടാ​ക്കി. ഒരാർ​പ്പു​വി​ളി​പൊ​ന്തി: ‘അതു സമ്മ​ദി​ദാ​നാ​ധി​കാ​രി​യാ​ണ്!’ അതു മഹാ​യോ​ഗ​ത്തി​ലെ ഒരം​ഗ​മാ​ണ്! അതു പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​തി​നി​ധി​യാ​ണ്.

ഇതൊ​ന്നും പക്ഷേ, അയാൾ കേ​ട്ടി​ല്ല.

അയാൾ നേരെ ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യു​ടെ മുൻ​പി​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു; രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹ​ക്കാർ ഒരു മത​സം​ബ​ന്ധി​യായ ഭയ​പ്പാ​ടോ​ടു​കൂ​ടെ ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ മുൻ​പിൽ പിൻ​വാ​ങ്ങി; അയാൾ ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യു​ടെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു കൊടി പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു—ആൻ​ഷൊൽ​രാ അമ്പ​ര​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു പി​ന്നോ​ക്കം വാ​ങ്ങി; എന്നി​ട്ട് ഒരാൾ​ക്കും അയാളെ തട​യാ​നോ സഹാ​യി​ക്കാ​നോ ധൈ​ര്യ​മി​ല്ലാ​തി​രി​ക്കേ, ആ എൺപതു വയ​സ്സു ചെന്ന കിഴവൻ, ഇള​കു​ന്ന തല​യോ​ടു​കൂ​ടി​യെ​ങ്കി​ലും ഉറച്ച കാൽ​വെ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി, വഴി​ക്കോ​ട്ട​യിൽ അടു​ക്കി​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള പാ​ത​വി​രി​ക​ല്ലു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള കോണി പതു​ക്കെ കയ​റു​ക​യാ​യി. ഇത് അത്ര​യും വ്യ​സ​ന​ക​ര​വും അത്ര​യും വി​ശി​ഷ്ട​ത​ര​വു​മാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു ചു​റ്റു​മു​ള്ള ആളുകൾ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു​പോ​യി: ‘തൊ​പ്പി​യെ​ടു​ക്കു​വിൻ!’ ഓരോ ഒതു​ക്കു​ക​യ​റ​ലും ഒര​ത്ഭു​ത​ക്കാ​ഴ്ച​യാ​യി അയാ​ളു​ടെ നരച്ച തല​മു​ടി​യും, ചു​ക്കി​ച്ചു​ളി​ഞ്ഞ മു​ഖ​വും, പര​ന്നു കഷ​ണ്ടി കയറി ചാലു വീണ നെ​റ്റി​യും അമ്പ​ര​ന്നു തു​റ​ന്ന വാ​യ​യും, ചു​ക​ന്ന കൊടി ഉയർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ച കിഴവൻ കൈയും ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ പൊ​ന്തി​വ​ന്നു, ചൂ​ട്ടി​ന്റെ നാ​ശം​പി​ടി​ച്ച വെ​ളി​ച്ച​ത്തു വലു​പ്പം​വെ​ച്ചു കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. 1793-ന്റെ പ്രേ​തം കൈയിൽ കൊ​ടും​ഭ​യ​മാ​കു​ന്ന കൊ​ടി​യോ​ടു​കൂ​ടി ഭൂ​മി​യിൽ​നി​ന്നു പൊ​ന്തി​വ​ന്ന​താ​ണെ​ന്നു കാ​ണി​കൾ​ക്കു തോ​ന്നി​പ്പോ​യി

അയാൾ മു​ക​ളി​ലെ പടി​യി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ, ഈ വി​റ​യ്ക്കു​ന്ന​തും ഭയ​ങ്ക​ര​വു​മായ പ്രേ​തം അദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളായ ആയി​ര​ത്തി​രു​നൂ​റു തോ​ക്കു​കൾ​ക്കു മുൻ​പി​ലു​ള്ള ആ കു​പ്പ​ക്കു​ന്നി​നു മു​ക​ളിൽ, മര​ണ​ത്തി​ന്റെ മുൻ​പിൽ, താൻ അതി​നെ​ക്കാൾ മീ​തെ​യാ​ണെ​ന്ന​പ്പോ​ലെ ശരി​ക്കു നി​വർ​ന്നു നി​ന്ന​പ്പോൾ, ആ വഴി​ക്കോ​ട്ട മു​ഴു​വ​നും ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​നി​ട​യിൽ അലൗ​കി​ക​വും അത്യു​ന്ന​ത​വു​മായ ഒരു രൂപം വഹി​ച്ചു.

ഉടനെ അസാ​ധാ​ര​ണ​ത​ക​ളു​ടെ സന്നി​ധി​യിൽ മാ​ത്ര​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​ക​ളിൽ ഒന്ന് അവിടെ ആവിർ​ഭ​വി​ച്ചു. ആ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​യ്ക്കി​ട​യിൽ കിഴവൻ ചു​ക​പ്പു കൊ​ടി​യി​ള​ക്കി ഉച്ച​ത്തിൽ വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു.‘ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം ജയി​ക്ക​ട്ടെ! പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യം വി​ജ​യി​ക്ക​ട്ടെ! സാ​ഹോ​ദ​ര്യം സമ​ത്വം! മരണം!’

വേ​ഗ​ത്തിൽ ഈശ്വ​ര​പാർ​ത്ഥന ചൊ​ല്ലി​ക്ക​ഴി​ക്കു​ന്ന ഒരു മതാ​ചാ​ര്യ​ന്റെ മന്ത്രി​ക്കൽ​പോ​ലെ, താ​ഴ്‌​ന്ന​തും വേ​ഗ​മേ​റി​യ​തു​മായ ഒരു ചെ​റു​ശ​ബ്ദം വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലു​ള്ള​വർ കേ​ട്ടു. അതു, പക്ഷേ, തെ​രു​വി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തു​നി​ന്നു പൊ​ല്ലീ​സ​ധ്യ​ക്ഷൻ രാ​ജാ​ജ്ഞ കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രി​ക്കും.

ഉടനെ‘ആരാ​ണ​ത്?’ എന്നു ചോ​ദി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടായ അതേ തു​ള​ഞ്ഞു​ക​യ​റു​ന്ന ശബ്ദം തന്നെ വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു: ‘പിൻ​മാ​റുക!’

വി​ളർ​ത്തു, വി​കൃ​ത​മ​ട്ടിൽ, ചി​ത്ത​ഭ്ര​മ​ത്തി​ന്റെ വ്യ​സ​ന​ക​ര​മായ വെ​ളി​ച്ചം​കൊ​ണ്ടു മി​ന്നിയ കണ്ണു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി മൊ​സ്സ്യു മബേ തല​യ്ക്കു മീതേ കൊ​ടി​യു​യർ​ത്തി ആവർ​ത്തി​ച്ചു:‘ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം ജയി​ക്ക​ട്ടെ!’

‘വെടി!’ ആ ശബ്ദം പറ​ഞ്ഞു.

ആദ്യ​ത്തേ​തു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ​യു​ള്ള രണ്ടാ​മ​ത്തെ ഒരു കൂ​ട്ട​വെ​ടി വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ മേൽ ചൊ​രി​യ​പ്പെ​ട്ടു.

ആ വയ​സ്സൻ മു​ട്ടു​കു​ത്തി വീണു, വീ​ണ്ടും എഴു​ന്നേ​റ്റു, കൊടി താ​ഴ​ത്തി​ട്ടു, പാ​ത​വി​രി​യി​ലേ​ക്ക്, ഒരു മര​മു​ട്ടി​പോ​ലെ, കൈയും നീ​ട്ടി പി​ന്നോ​ക്കം മലർ​ന്നു​വി​ണു.

അയാ​ളു​ടെ ചു​വ​ട്ടിൽ ചോ​ര​പ്പു​ഴ​യൊ​ഴു​കി. വി​ളർ​ത്തു വ്യ​സ​ന​മ​യ​മാ​യി​രു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ വൃ​ദ്ധ​ശി​ര​സ്സ് ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി.

മനു​ഷ്യ​നിൽ​നി​ന്നു മീ​തെ​യു​ള്ള മനു​ഷ്യ​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു തന്ന​ത്താൻ വി​സ്മ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന മനോ​വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നു രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹ​ക്കാ​രെ ബാ​ധി​ച്ചു; അവർ ബഹു​മാ​ന​മ​യ​മായ ശങ്ക​യോ​ടു​കൂ​ടി ആ ശവ​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തു ചെ​ന്നു.

‘ഈ രാ​ജ​ഹ​ന്താ​ക്കൾ എന്തൊ​രു കൂ​ട്ട​രാ​യി​രു​ന്നു!’ ആൻ​ഷൊൽ​രാ പറ​ഞ്ഞു.

കുർ​ഫെ​രാ​ക് ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യു​ടെ ചെ​കി​ട്ടിൽ മന്ത്രി​ച്ചു: ‘ഇതു നി​ങ്ങ​ളോ​ടു മാ​ത്ര​മാ​ണ്; ഉത്സാ​ഹ​ത്തെ അമർ​ത്ത​ണ​മെ​ന്ന് എനി​ക്കാ​വ​ശ്യ​മി​ല്ല. പക്ഷേ, ഈ മനു​ഷ്യൻ മറ്റാ​രാ​യാ​ലും രാ​ജ​ഹ​ന്താ​വ​ല്ല. ഞാ​ന​റി​യും ഈയാളെ. ഈയാ​ളു​ടെ പേർ മൊ​സ്യു മബേ എന്നാ​ണ്; ഇന്ന് അയാൾ​ക്കെ​ന്തു പി​ണ​ഞ്ഞു​പോ​യി എന്നെ​നി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. പക്ഷേ, അയാൾ ഒരു​ശി​രൻ​വ​ങ്ക​നാ​ണ്. അയാ​ളു​ടെ തല നോ​ക്കൂ.’

‘ഒരു വങ്ക​ന്റെ തലയും ഒരു ബ്രൂ​ട്ട​സ്സി​ന്റെ ഹൃ​ദ​യ​വും.’ ആൻ​ഷൊൽ​രാ പറ​ഞ്ഞു.

ഉടനെ അയാൾ കു​റ​ച്ചു​ച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു:‘പൌ​ര​ന്മാ​രേ! ഇതാണ് വൃ​ദ്ധ​ന്മാർ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാർ​ക്കു തരു​ന്ന പാഠം. നമ്മൾ ശങ്കി​ച്ചു, അദ്ദേ​ഹം വന്നു. നമ്മൾ പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ച്ചു. അദ്ദേ​ഹം മുൻ​പോ​ട്ടു നട​ന്നു! ഇതാണ് പ്രാ​യാ​ധി​ക്യം​കൊ​ണ്ടു വി​റ​യ്ക്കു​ന്ന​വർ ഭയം​കൊ​ണ്ടു വി​റ​യ്ക്കു​ന്ന​വ​രെ പഠി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്; ഈ വയ​സ്സൻ തന്റെ രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ കണ്ണിൽ വി​ശി​ഷ്ട​നാ​ണ്. അദ്ദേ​ഹം വള​രെ​ക്കാ​ലം ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നു, അന്ത​സ്സോ​ടു​കൂ​ടി മരി​ച്ചു! ഇനി നമു​ക്കു ശവ​ത്തെ മൂ​ടി​യി​ടുക; ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന സ്വ​ന്തം അച്ഛ​നെ എന്ന​പോ​ലെ; നമു​ക്കേ​രോ​രു​ത്ത​ന്നും മരി​ച്ചു​പോയ ഈ വൃ​ദ്ധ​നെ രക്ഷി​ക്കുക! ഇദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സാ​ന്നി​ധ്യം നമ്മു​ടെ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യെ അനു​ല്ലം​ഘ്യ​മാ​ക്കി നിർ​ത്ത​ട്ടെ!’

വ്യ​സ​ന​ത്തോ​ടും ഉത്സാ​ഹ​ത്തോ​ടും കൂടിയ അനു​മ​തി​ദ്യോ​ത​ക​മായ ഒരു മന്ത്രി​ക്കൽ ഈ വാ​ക്കു​ക​ളെ തു​ടർ​ന്നു.

ആൻ​ഷൊൽ​രാ കു​നി​ഞ്ഞു, വയ​സ്സ​ന്റെ തല പൊ​ന്തി​ച്ചു, നി​ഷ്ഠു​ര​ശീ​ല​നെ​ങ്കി​ലും അയാൾ ആ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തെ ചും​ബി​ച്ചു; എന്നി​ട്ട് ആ വൃ​ദ്ധ​ന്റെ ശവ​ത്തിൽ നി​ന്ന്, അതിനു വേ​ദ​ന​യാ​യെ​ങ്കി​ലോ എന്നു തോ​ന്നി​യി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, സനേ​ഹ​പൂർ​വ്വ​മായ മുൻ​ക​രു​ത​ലോ​ടു​കൂ​ടി പെ​രു​മാ​റി​ക്കൊ​ണ്ട് അതി​ന്റെ പു​റം​കു​പ്പാ​യം അഴി​ച്ചെ​ടു​ത്തു; അതി​ലു​ള്ള ചോ​ര​യാ​ണ്ട ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളെ എല്ലാ​വർ​ക്കും കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു പറ​ഞ്ഞു:‘ഇതാണ് ഇനി നമ്മു​ടെ കൊടി.

4.13.3
ഗവ്രോ​ഷി​ന് ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യു​ടെ ചെ​റു​തോ​ക്കു വാ​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ഭേദം

യു​ഷെ​ലു​വി​ധ​വ​യു​ടെ ഒരു കറു​ത്തു നീണ്ട സാൽവ അവർ ഫാദർ മബേ​യു​ടെ മേ​ലി​ട്ടു. ആറു​പേർ തങ്ങ​ളു​ടെ തോ​ക്കു​ക​ളെ ഒരു പല്ല​ക്കാ​ക്കി; അതി​യേൽ അവർ ആ ശവം കി​ട​ത്തി; തലയിൽ തൊ​പ്പി വെ​യ്ക്കാ​തെ, ഭക്തി​പൂർ​വൃ​മായ മന്ദ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി, അതെ​ടു​ത്തു കു​ടി​മു​റി​യി​ലെ വലിയ മേ​ശ​മേൽ കൊ​ണ്ടു കി​ട​ത്തി.

ആ സഗൗ​ര​വ​വും പരി​ശു​ദ്ധ​വു​മായ പ്ര​വൃ​ത്തി​യി​ലേർ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന അവർ തങ്ങ​ളു​ടെ അപാ​യ​ക​ര​സ്ഥി​തി​യെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ച്ച​തേ ഇല്ല.

ശവം ഴാ​വേ​രു​ടെ അടു​ക്ക​ലൂ​ടെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​മ്പോൾ—അയാൾ അപ്പോ​ഴും അന​ങ്ങാ​തെ നി​ല്ക്കു​ക​യാ​ണു്— ആൻ​ഷൊൽ​രാ ആ ഒറ്റു​കാ​ര​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഊഴ​മാ​വും ഉടനെ!’

ഈ സമ​യ​ത്തെ​ല്ലാം ഗവ്രോ​ഷ്കു​ട്ടി—അവൻ മാ​ത്രം തന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്തു​നി​ന്നു വി​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല—ചില ആളുകൾ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലേ​ക്ക് ഉപാ​യ​ത്തിൽ കട​ന്നു​വ​രു​ന്ന​ത് കണ്ടു എന്നാ​ലോ​ചി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പെ​ട്ടെ​ന്ന് അവൻ കു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു: ‘അങ്ങോ​ട്ടു നോ​ക്കൂ!’

കുർ​ഫെ​രാ​ക്കും ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യും ഴാ​ങ്പ്രു​വേ​രും കൊം​ബ്ഫേ​രും ഴൊ​ലി​യും ബയോ​രെ​ലും ബൊ​സ്സ്വെ​യും മറ്റു സക​ല​രും ലഹ​ള​യാ​യി വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യിൽ​നി​ന്നു പറ​ഞ്ഞു. കു​റ​ച്ചു വൈ​കി​പ്പോ​യി, മി​ന്നു​ന്ന തോ​ക്കിൻ​കു​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു കൂ​ട്ടം വഴി​ക്കോ​ട്ട​യ്ക്കു മു​ക​ളിൽ ഓളം തള്ളു​ന്ന​ത് അവർ കണ്ടു. ഉയ​രം​കൂ​ടിയ രാ​ഷ്ട്രീയ രക്ഷി​ഭ​ട​ന്മാർ അക​ത്തേ​ക്കു വരി​ക​യാ​ണ്; ചിലർ വണ്ടി​യു​ടെ മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ കട​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; മറ്റു ചിലർ തെ​രു​വു​വ​ണ്ടി​യു​ടെ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു നീ​ക്കി, പ്ര​വേ​ശ​ദ്വാ​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ കട​ക്കു​ന്നു, അവൻ പിൻ​മാ​റി, പക്ഷേ, പാ​ഞ്ഞി​ല്ല.

അതൊരു വല്ലാ​ത്ത ഘട്ട​മാ​യി. പു​ഴ​വെ​ള്ളം ചി​റ​യു​ടെ ഒപ്പ​മെ​ത്തു​ക​യും ചി​റ​ക്കെ​ട്ടി​ന്റെ വി​ള്ള​ലു​ക​ളി​ലൂ​ടെ വെ​ള്ളം ഇറ്റി​റ്റു കട​ക്കു​വാൻ തു​ട​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​ത്തി​ന്റെ ആ ആദ്യ​ത്തെ ഭയ​ങ്ക​ര​ഘ​ട്ട​മാ​യി​രു​ന്നു അത്. ഒരു നി​മി​ഷം കൂടി കഴി​ഞ്ഞാൽ തീർ​ന്നു, വഴി​ക്കോ​ട്ട പി​ടി​ച്ചു.

അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന ഒന്നാ​മ​ത്തെ രക്ഷി​ഭ​ട​ന്റെ നേർ​ക്കു ബയോ​രെൽ പാ​ഞ്ഞു​കേ​റി; തോ​ക്കു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരൊ​റ്റ​യ​ടി​കൊ​ണ്ട് ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ കഥ കഴി​ച്ചു, ഉടനെ രണ്ടാ​മ​ത്തെ ഭടൻ തോ​ക്കിൻ​കു​ന്തം​കൊ​ണ്ട് ഒരു കു​ത്തു കു​ത്തി ബയോ​രെ​ലി​നേ​യും അവി​ടെ​വെ​ച്ചു തീർ​ത്തു. ‘പോ​രു​വിൻ പി​ന്നാ​ലെ’ എന്നും വി​ളി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു ചെ​ല്ലു​ന്ന കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​നെ മറ്റൊ​രു ഭടൻ തള്ളി​യി​ട്ടു. കൂ​ട്ട​ത്തിൽ വെ​ച്ചു പടു​കൂ​റ്റൻ ഗവ്രോ​ഷി​ന്റെ നേർ​ക്കു കു​ന്ത​വും ചൂ​ണ്ടി​യ​ടു​ത്തു. തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി ഴാ​വേ​രു​ടെ പോ​ത്തൻ​തോ​ക്കെ​ടു​ത്ത് ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ നേരെ ചൂ​ണ്ടി, കൊ​ത്തി​കൊ​ത്തി​ച്ചു. ഒച്ച​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. ഴാ​വേ​രു​ടെ തോ​ക്കു നി​റ​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു, രക്ഷി​ഭ​ടൻ ഒരു ചിരി ചി​രി​ച്ചു, കു​ട്ടി​യു​ടെ നേരെ കു​ന്ത​മോ​ങ്ങി.

തോ​ക്കിൻ​കു​ന്തം ഗവ്രോ​ഷി​നെ തൊ​ട്ടു എന്നാ​കു​മ്പോ​ഴേ​ക്കു, തോ​ക്കു പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​ന്റെ പി​ടി​യിൽ​നി​ന്നു താഴെ വീണു; ഒരു​ണ്ട നെ​റ്റി​ക്കു നടു​വിൽ വന്നു​കൊ​ണ്ട് ആ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ര​ക്ഷി​ഭ​ടൻ നി​ല​ത്തു മലർ​ന്നു​വീ​ണു. കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​ന്റെ മാ​റ​ത്തേ​ക്ക് ഉന്നം​വെ​ച്ച മറ്റൊ​രു ഭടനിൽ രണ്ടാ​മ​തൊ​രു​ണ്ട​യും ചെ​ന്നു​കൊ​ണ്ടു; അയാ​ളും നി​ല​ത്തു മറി​ഞ്ഞു.

ഇത് മരി​യു​സ്സി​ന്റെ പണി​യാ​യി​രു​ന്നു: അയാൾ അപ്പോൾ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യിൽ എത്തി​യ​തേ ഉള്ളൂ.

4.13.4
മരു​ന്നു​പീ​പ്പ

അപ്പോ​ഴും റ്യു മൊ​ങ്ദെ​തൂ​റി​ലെ തി​രി​വിൽ മറ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന മരി​യു​സ് വി​റ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും ശങ്കി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ ആദ്യ​ത്തെ ചു​വ​ടു​മാ​റ്റം കണ്ടു. പക്ഷേ, അഗാ​ധ​ത​യിൽ​നി​ന്നു​ള്ള ആജ്ഞ എന്നു പറ​യാ​വു​ന്ന ആ നി​ഗൂ​ഢ​വും വി​ശി​ഷ്ട​വു​മായ തല​ചു​റ്റ​ലി​നോ​ട് എതിർ​ത്തു​നി​ല്ക്കു​വാൻ അയാൾ​ക്ക് അധി​ക​നേ​രം കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല ആ എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത അപ​ക​ട​സ്ഥി​തി​യു​ടെ മുൻ​പിൽ—മൊ​സ്യു മബേ​യു​ടെ മര​ണ​ത്തി​ന്, ആ വ്യ​സ​ന​ക​ര​മായ കടം​ക​ഥ​യ്ക്കു, മുൻ​പിൽ—ബയോ​രെൽ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ടു​ക​യും‘പോ​രു​വിൻ പി​ന്നാ​ലെ’ എന്നു കുർ​ഫെ​രാ​ക് വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യു​ക​യും ആ കു​ട്ടി​യെ കൊ​ല്ലാൻ നോ​ക്കു​ക​യും സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളെ സഹാ​യി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രി​ക​യും അല്ലെ​ങ്കിൽ അവർ​ക്കു പകരം വീ​ട്ടേ​ണ്ടി​വ​രി​ക​യും ചെയ്ക എന്ന​തി​നു മുൻ​പിൽ—എല്ലാ ശങ്ക​യും നീ​ങ്ങി; അയാൾ കൈയിൽ തന്റെ രണ്ടു കൈ​ത്തോ​ക്കു​ക​ളു​മാ​യി നേരെ യു​ദ്ധ​ക്ക​ള​ത്തി​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു​ക​യ​റി. ഒന്നാ​മ​ത്തെ വെ​ടി​കൊ​ണ്ട് അയാൾ ഗവ്രോ​ഷി​നെ രക്ഷി​ച്ചു; രണ്ടാ​മ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട് കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​നെ​യും രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി.

വെ​ടി​യൊ​ച്ച​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ, എതിർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടെ ആർ​പ്പു​വി​ളി​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ, എതി​രാ​ളി​കൾ കോ​ട്ട​യി​ലേ​ക്കു കയറി; അതി​ന്റെ ഒത്ത മു​ക​ളിൽ നഗര രക്ഷി​ഭ​ട​ന്മാ​രും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ര​ക്ഷി​ഭ​ട​ന്മാ​രും പട്ടാ​ള​ക്കാ​രും കൈയിൽ തോ​ക്കു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി ശരീ​ര​ദൈർ​ഘ്യ​ത്തി​ന്റെ പകു​തി​വ​രെ കു​നി​ഞ്ഞു നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു കാ​ണാ​റാ​യി.

അവർ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ നീ​ള​ത്തിൽ മൂ​ന്നിൽ രണ്ടു ഭാ​ഗ​വും എത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്, പക്ഷേ, വല്ല കെ​ണി​യു​മു​ണ്ടോ എന്നു ശങ്കി​ച്ചി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, കീ​ഴ്പോ​ട്ടു ചാ​ടു​ന്നി​ല്ല ഒരു സിം​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ, അവർ ആ ഉരു​ണ്ട വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ചൂ​ട്ടി​ന്റെ വെ​ളി​ച്ചം അവ​രു​ടെ തോ​ക്കിൻ​കു​ന്ത​ങ്ങ​ളേ​യും കര​ടി​ത്തോൽ​ത്തൊ​പ്പി​ക​ളേ​യും അസ്വ​സ്ഥ​ങ്ങ​ളും അതി​ക്രു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളു​മായ മു​ഖ​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​കൾ​ബ്ഭാ​ഗ​ത്തേ​യും മാ​ത്ര​മേ തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു.

മരി​യു​സ്സി​ന്ന് ആയു​ധ​മി​ല്ലാ​താ​യി; പൊ​ട്ടി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തോ​ടു​കൂ​ടി രണ്ടു കൈ​ത്തോ​ക്കും അയാൾ വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞു; പക്ഷേ, വാ​തി​ലി​ന്ന​ടു​ത്തു കു​ടി​മു​റി​യിൽ മരു​ന്നു​പീ​പ്പ കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത് അയാൾ കണ്ടു.

അയാൾ പകുതി പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞ് അങ്ങോ​ട്ടു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്ന സമ​യ​ത്ത് ഒരു ഭടൻ അയാ​ളു​ടെ നേരെ ഉന്നം​വെ​ച്ചു. മരി​യു​സ്സി​നെ ചൂ​ണ്ടി എന്നാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്ക് ആ പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​ന്റെ തോ​ക്കിൻ​വാ​യിൽ ആരോ പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു. ഇത് അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ മുൻ​പോ​ട്ടു കട​ന്നു​വ​ന്ന ഒരാ​ളു​ടെ—പട്ടു​കാ​ലു​റ​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ആ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ കൂ​ലി​ക്കാ​ര​ന്റെ—പണി​യാ​യി​രു​ന്നു. വെ​ടി​യു​ണ്ട പാ​ഞ്ഞു കൈ തു​ള​ഞ്ഞു​ക​ട​ന്ന് ആ കൂ​ലി​ക്കാ​ര​ന്റെ മേൽ​ത്ത​ന്നെ പക്ഷേ, കൊ​ണ്ടി​രി​ക്ക​ണം; എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ അയാൾ വീ​ണു​പോ​യി; എങ്കി​ലും മരി​യു​സ്സി​നു വെടി കൊ​ണ്ടി​ല്ല വെ​ടി​പ്പു​ക​യു​ടെ ഉള്ളി​ലൂ​ടെ ഊഹി​ക്കാ​മെ​ന്ന​ല്ലാ​തെ കാണാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന ഇതൊ​ന്നും​ത​ന്നെ കു​ടി​മു​റി​യി​ലേ​ക്കു കട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്ന മരി​യു​സ് സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​ല്ല. എങ്കി​ലും തന്റെ നേരെ തോ​ക്കു ചൂ​ണ്ട​പ്പെ​ട്ട​തും ഒരു കൈ അതി​ന്റെ വായ മൂ​ടി​യ​തും വെടി പൊ​ട്ടി​യ​തും അയാൾ കണ്ടി​ല്ലെ​ന്നി​ല്ല. പക്ഷേ, ഈവക സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ ആളുകൾ കാ​ണു​ന്ന​തൊ​ന്നും, ചാ​ഞ്ചാ​ടി​ക്കൊ​ണ്ട് ഉപാ​യ​ത്തിൽ മാ​ഞ്ഞു​പോ​ക​യ​ല്ലാ​തെ, ആലോ​ച​ന​യി​ലേ​ക്കു കട​ക്കുക പതി​വി​ല്ല. അതി​ലും വലിയ അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് നി​ഗൂ​ഢ​മാ​യി വലി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി​പ്പോ​കു​ന്നു; ഭാ​ഗ​ത്തും മൂടൽ.

‘അമ്പ​ര​ന്നു​പോയ—പേ​ടി​ക്കു​ക​യ​ല്ല—രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹ​ക്കാർ ഒത്തു​ചേർ​ന്നു. ആൻ​ഷൊൽ​രാ ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു: വര​ട്ടെ! വെ​റു​തേ വെ​ടി​വെ​ച്ചു​ക​ള​യ​രു​ത്! ആദ്യ​ത്തെ അമ്പ​ര​പ്പിൽ അവർ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ താ​ന്താ​ങ്ങ​ളെ​ത്ത​ന്നെ മു​റി​പ്പെ​ടു​ത്തി എന്നു​വ​ന്നേ​ക്കും. അധി​കം​പേ​രും മു​കൾ​നി​ല​യി​ലെ ജനാ​ല​ക​ളു​ടേ​യും തട്ടിൻ​പു​റ​ത്തു​ള്ള കി​ളി​വാ​തി​ലു​ക​ളു​ടേ​യും അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു; അവിടെ നി​ന്നാൽ അവർ​ക്ക് എതി​രാ​ളി​ക​ളെ നല്ല​വ​ണ്ണം കാണാം.

ഏറ്റ​വും ഉൾ​ക്ക​രു​ത്തു​ള്ള​വർ, ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യോ​ടും കുർ​ഫെ​രാ​ക്കോ​ടും ഴാ​ങ്പ്ര​വേ​രോ​ടും കൊം​ബ്ഫെ​രോ​ടും കൂടി, വീ​ടു​ക​ളി​ലേ​ക്കു പു​റം​തി​രി​ഞ്ഞു, യാ​തൊ​രു രക്ഷ​യു​മി​ല്ലാ​തെ, വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ മു​ക​ളിൽ കയറി നി​ല്ക്കു​ന്ന പട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടെ​യും രക്ഷി​ഭ​ട​ന്മാ​രു​ടേ​യും നേർ​ക്ക് മാ​റു​കാ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു നി​ല​വാ​യി.

ഇതൊ​ക്കെ യാ​തൊ​രു ബദ്ധ​പ്പാ​ടും കൂ​ടാ​തെ, യു​ദ്ധം തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പി​ല​ത്തെ അത്ഭു​ത​ക​ര​വും ഭയ​ങ്ക​ര​വു​മായ ഗൌ​ര​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണ് ചെ​യ്ത​ത്. അവി​ടെ​യു​ള്ള​വർ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും രണ്ടു പങ്കി​ലേ​ക്കും ശരി​ക്കു​ന്നം വെ​ച്ചു; ഒട്ടും ഒച്ച പൊ​ന്തി​ക്കാ​തെ അന്യോ​ന്യം സം​സാ​രി​ക്കാം എന്ന വിധം അത്ര​യും അടു​ത്താ​യി​രു​ന്നു അവർ.

തീ​പ്പൊ​രി പൊ​ട്ടി​ത്തെ​റി​ക്കുക എന്നായ ഈ ഘട്ട​ത്തിൽ കണ്ഠ​ര​ക്ഷ​യു​ള്ള ഒരു ഭടൻ വാൾ നീ​ട്ടി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു; ‘ആയുധം വെ​യ്ക്കു​വിൻ!’

‘വെടി! ആൻ​ഷൊൽ​രാ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. രണ്ടു കൂ​ട്ട​വെ​ടി​യും ഒപ്പം പൊ​ട്ടി; എല്ലാം​കൂ​ടി ഒരു പുക.

മരി​ക്കു​ന്ന​വ​രും മു​റി​പ്പെ​ട്ട​വ​രും നേരിയ ഞര​ക്ക​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി കി​ട​ന്നു​ഴ​യ്ക്കു​ന്ന നി​ഷ്ഠു​ര​വും, ശ്വാ​സം​മു​ട്ടി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു പുക. പുക നീ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ, രണ്ടു ഭാ​ഗ​ത്തു​ള്ള ആൾ​സ്സം​ഘം ചെ​റു​താ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; പക്ഷേ, ഉള്ള​വർ, ആ നി​ന്ന​നി​ല​യിൽ​ത്ത​ന്നെ, നി​ശ്ശ​ബ്ദ​മാ​യി വീ​ണ്ടും തോ​ക്കു നി​റ​യ്ക്കു​ക​യാ​ണ്. പെ​ട്ടെ​ന്ന് ഇടി​മു​ഴ​ക്കം പോ​ലെ​യു​ള്ള ഒരു ശബ്ദം ഇങ്ങ​നെ വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു: ‘പാ​ഞ്ഞു​കൊ​ള്ളിൻ; ഇല്ലെ​ങ്കിൽ വഴി​ക്കോ​ട്ട ഞാ​നി​പ്പോൾ ചു​ട്ടു​പൊ​ട്ടി​ക്കും!’

എല്ലാ​വ​രും ആ ഒച്ച പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ​ട​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി.

മരി​യു​സ് കു​ടി​മു​റി​യി​ലെ​ത്തി മരു​ന്നു​പീ​പ്പ കൈ​യി​ലാ​ക്കി, പു​ക​യു​ടേ​യും നാ​ലു​പു​റ​വും മു​ട്ടി​ച്ചു ഇട​പ്പ​ഴു​തി​ലെ ഒരു​ത​രം മഞ്ഞിൻ​മൂ​ട​ലി​ന്റേ​യും സാ​ഹാ​യ​ത്താൽ കു​ത്തി​നിർ​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള വി​രി​ക​ല്ലു​കൂ​ടു​വ​രെ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലേ​ക്ക് ഉപാ​യ​ത്തിൽ ചെ​ന്നു​ചേർ​ന്നു. ആ ചൂ​ട്ടു വലി​ച്ചെ​ടു​ക്കുക, അവിടെ മരു​ന്നു​പീ​പ്പ വെ​യ്ക്കുക, ആ പീ​പ്പ​യു​ടെ ചു​വ​ട്ടിൽ— ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ഒര​നു​സ​ര​ണ​ശീ​ല​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അതു വേ​ണ്ടി​ട​ത്തേ​ക്കൊ​ക്കെ നീ​ങ്ങി​നി​ന്നു കല്ലു​കൾ തി​രു​കുക, ഇതി​ന്നെ​ല്ലാം​കൂ​ടി ഒന്നു കു​മ്പി​ട്ടു വീ​ണ്ടും പൊ​ന്തു​വാൻ വേണ്ട സമയമേ മരി​യു​സ്സി​നു വേ​ണ്ടി​വ​ന്നു​ള്ളൂ; വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തു കു​ന്നു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്ന രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ര​ക്ഷി​ഭ​ട​ന്മാ​രും നഗ​ര​ര​ക്ഷി​ഭ​ട​ന്മാ​രും ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്മാ​രും പട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​മെ​ല്ലാം കല്ലു​ക​ളിൽ കാ​ല​ടി​യൂ​ന്നി, കൈയിൽ ചൂ​ട്ടു​മാ​യി, ഒര​പാ​യ​ക​ര​മായ നി​ശ്ച​യ​ദാർ​ഢ്യം​കൊ​ണ്ടു തി​ള​ങ്ങു​ന്ന അഭി​മാ​ന​മായ മു​ഖ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, വെ​ടി​മ​രു​ന്നു​പീ​പ്പ​പ്പൊ​ളി​ക​ളെ അവർ​ക്കു നോ​ക്കി​യാൽ കാ​ണാ​വു​ന്ന ആ ഭയ​ങ്ക​ര​മായ സാ​മാ​ന​ക്കു​ന്നി​നു നേരെ വെ​ളി​ച്ചം താ​ഴ്ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു, ‘പാ​ഞ്ഞു​കൊ​ള്ളിൻ, ഇല്ലെ​ങ്കിൽ വഴി​ക്കോ​ട്ട ഞാ​നി​പ്പോൾ ചു​ട്ടു​പൊ​ട്ടി​ക്കും’ എന്നു​ള്ള ആ ഞെ​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ആർ​ത്തു​വി​ളി​ക്കു​ന്ന ആളെ പക​ച്ചും​കൊ​ണ്ടു നോ​ക്കി​നി​ന്നു.

ആ എൺപതു വയ​സ്സു​കാ​ര​ന്റെ പി​ന്നി​ലാ​യി വന്നെ​ത്തിയ മരി​യു​സ്സ് വൃ​ദ്ധ​പ്രേ​ത​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ആവിർ​ഭ​വി​ച്ച യു​വ​ഭ​ര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ കാ​ഴ്ച​യാ​യി​രു​ന്നു.

‘വഴി​ക്കോ​ട്ട ചു​ട്ടു​പൊ​ട്ടി​ക്കൂ!’ ഒരു സർ​ജ്ജ​ന്റു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ പറ​ഞ്ഞു, ‘നി​ങ്ങ​ളേ​യും അതി​ലി​ട്ട്!’

മരി​യു​സ് തി​രി​ച്ച​ടി​ച്ചു: ‘അതേ എന്നേ​യും.’

അയാൾ ആ ചൂ​ട്ടു മരു​ന്നു​പീ​പ്പ​യിൽ കു​ത്തി.

പക്ഷേ, അവി​ടെ​യെ​ങ്ങും ആരു​മി​ല്ലാ​താ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പട്ടാ​ള​ക്കാ​രെ​ല്ലാം മരി​ച്ച​വ​രും മു​റി​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​മായ തങ്ങ​ളു​ടെ കൂ​ട്ടു​കാ​രെ വി​ട്ടും​വെ​ച്ചു സം​ഭ്ര​മ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യും ലഹ​ള​പി​ടി​ച്ചും തെ​രു​വി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തേ​ക്കു പറ​പ​റ​ന്നു; വീ​ണ്ടും അവി​ടെ​യെ​ല്ലാം അന്ധ​കാ​ര​മാ​യി, അതൊരു തല​കു​ത്തി​പ്പാ​ച്ചി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

വഴി​ക്കോ​ട്ട രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു.

4.13.5
ഴാ​ങ്പ്രു​വേ​രു​ടെ കവി​ത​ക​ളു​ടെ അവ​സാ​നം

എല്ലാ​വ​രും മരി​യു​സ്സി​ന്റെ ചു​റ്റും കൂടി. കുർ​ഫെ​രാ​ക് അയാളെ മു​റു​കെ​പ്പി​ടി​ച്ചു.

‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പണി പറ്റി!’

‘എന്തു കു​രു​ത്തം!’ കൊം​ബ്ഫേർ പറ​ഞ്ഞു.

‘നി​ങ്ങൾ തര​ത്തി​നെ​ത്തി!’ ബൊ​സ്സെ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു.

‘നി​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, എന്റെ കഥ തീർ​ന്നു,’ കുർ​ഫെ​രാ​ക്ക് വീ​ണ്ടും തു​ട​ങ്ങി.

‘നി​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​യി​രു​ന്ന​വെ​ങ്കിൽ, എന്റെ പണി​ക​ഴി​ഞ്ഞു, ഗവ്രോ​ഷ് തു​ടർ​ന്നു

മരി​യു​സ് ചോ​ദി​ച്ചു: ‘പ്ര​ധാ​ന​നെ​വി​ടെ?’

‘പ്ര​ധാ​നൻ നി​ങ്ങ​ളാ​ണ്.’ ആൻ​ഷൊൽ​രാ പറ​ഞ്ഞു.

അന്നു മു​ഴു​വ​നും മരി​യു​സ്സി​ന്റെ തല​ച്ചോ​റിൽ ഒരു തീ​ച്ചു​ള​യാ​യി​രു​ന്നു; ഇപ്പോൾ ഒരു കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റാ​യി. അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളി​ലു​ള്ള ഈ കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റു, പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്ന് അയാ​ളെ​യും​കൊ​ണ്ടു പാ​ഞ്ഞു എന്നു പറ​യ​ട്ടെ, അയാൾ അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ ജീ​വി​ത​ത്തിൽ​നി​ന്ന് എത്ര​യോ ദൂ​ര​ത്താ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. ആ ഭയ​ങ്ക​ര​മായ അഗാ​ധ​കു​ണ്ഡ​ത്തിൽ പെ​ട്ടെ​ന്നു വന്ന​വ​സാ​നി​ച്ച തന്റെ സന്തോ​ഷ​വും അനു​രാ​ഗ​വും നി​റ​ഞ്ഞ ആ രണ്ടു​മാ​സം, കൊ​സെ​ത്ത് തനി​ക്കു നഷ്ട​പ്പെ​ടൽ, ആ വഴി​ക്കോ​ട്ട, പ്ര​ജാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി മൊ​സ്യു മബെ ജീ​വ​ത്യാ​ഗം ചെ​യ്യൽ, താൻ ആ രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹി​സം​ഘ​ത്തി​നു തല​വ​നാ​വൽ—ഇതൊ​ക്കെ അയാൾ​ക്കൊ​രു കൂ​റ്റൻ ഭയ​ങ്ക​ര​സ്വ​പ്ന​മാ​യി തോ​ന്നി. ചു​റ്റും നട​ക്കു​ന്ന​തൊ​ക്കെ വാ​സ്ത​വ​സം​ഗ​തി​ക​ളാ​ണെ​ന്ന് ഉറ​പ്പു​വ​രാൻ അയാൾ മന​സ്സു​കൊ​ണ്ട് ശ്ര​മി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. അസാ​ധ്യ​മാ​യ​തി​നെ​ക്കാൾ സം​ഭ​വ്യ​മാ​യി മറ്റൊ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ന്നും, അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യ​താ​ണ് അവ​ശ്യം പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്നും അറി​യാൻ​മാ​ത്രം അയാൾ ജീ​വി​തം കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. കണ്ടാൽ മന​സ്സി​ലാ​കാ​ത്ത ഒരു നാ​ട​ക​ത്തെ​യെ​ന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ തന്റെ ജീ​വി​ത​ക​ഥ​യെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു.

തന്റെ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ മൂ​ടി​നി​ല്ക്കു​ന്ന മഞ്ഞിൻ​പു​ക​യിൽ അയാൾ ഴാ​വേ​റെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞി​ല്ല; വഴി​ക്കോ​ട്ട​യിൽ വെ​ച്ച് അക്ക​ണ്ട ലഹ​ള​യൊ​ക്കെ നട​ന്നി​ട്ടും അയാൾ ആ കെ​ട്ടി​യി​ട​പ്പെ​ട്ടേ​ട​ത്തു​നി​ന്നു തല​യൊ​ന്ന​ന​ക്കു​ക​കൂ​ടി​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല, ധർ​മ്മാർ​ത്ഥ​മാ​യി പീ​ഡ​യ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ഒരാ​ളു​ടെ ശാ​ന്ത​ത​യോ​ടും ഒരു നീതി ന്യാ​യാ​ധി​പ​ന്റെ അന്ത​സ്സോ​ടും​കൂ​ടി അയാൾ തന്റെ ചു​റ്റും നട​ക്കു​ന്ന ലഹളയെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി. മരി​യു​സ് അയാളെ കാ​ണു​ക​ത​ന്നെ ഉണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല.

ഈയി​ട​യ്ക്കു പട്ടാ​ള​ക്കാർ ഒന്നും പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​ല്ല; തെ​രു​വി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തു അവർ നട​ക്കു​ന്ന​തും ഒത്തു​കൂ​ടു​ന്ന​തു​മായ ശബ്ദം​മാ​ത്രം കേൾ​ക്കാ​നു​ണ്ട്; എന്താ​യാ​ലും അവർ വീ​ണ്ടും എതിർ​ക്കാൻ നോ​ക്കു​ന്നി​ല്ല; ഒരു സമയം അവർ മേ​ല​ധി​കാ​ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ള്ള കല്പ​ന​യും കാ​ത്തു​നി​ല്ക്കു​ക​യാ​വാം; അല്ലെ​ങ്കിൽ ഈ അനു​ല്ലം​ഘ്യ​മായ കോ​ട്ട​യിൽ വീ​ണ്ടും വന്നു മാ​റി​ട്ട​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പു്, പു​തു​താ​യി കു​റേ​പ്പേർ​കൂ​ടി വന്നു​ചേർ​ന്നോ​ട്ടെ എന്നു കാ​ക്കു​ക​യാ​വാം. രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹ​ക്കാർ പാ​റാ​വു​കാ​രെ നിർ​ത്തി​യി​രു​ന്നു; വൈ​ദ്യ​വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​ക​ളാ​യി​രു​ന്ന അവരിൽ ചിലർ മു​റി​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ ചി​കി​ത്സ​യി​ലേർ​പ്പെ​ട്ടു.

ചണ​പ്പ​ഞ്ഞി​യും വെ​ടി​ത്തെ​ര​ക​ളും വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള രണ്ടും ഫാദർ മബേ കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒന്നു​മൊ​ഴി​ച്ചു ബാ​ക്കി വീ​ഞ്ഞു​ക​ട​യി​ലെ എല്ലാ മേ​ശ​ക​ളും അവർ പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു; അവയെ അവർ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യോ​ടു ചേർ​ത്തി​ടു​ക​യും അവ​യു​ടെ സ്ഥാ​ന​ത്തു കു​ടി​മു​റി​യിൽ യു​ഷെ​ലൂ വി​ധ​വ​യു​ടേ​യും അവ​ളു​ടെ രണ്ടു ഭൃ​ത്യ​ക​ളു​ടേ​യും കി​ട​പ്പു​സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ വി​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ആ വി​രി​ക​ളിൽ മു​റി​പ്പെ​ട്ട​വ​രെ കൊ​ണ്ടു​കി​ട​ത്തി, കൊ​രി​ന്തിൽ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന ആ മൂ​ന്നു പാ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ കഥ പി​ന്നെ എന്താ​യെ​ന്ന് ആർ​ക്കും അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. എന്താ​യാ​ലും ഒടു​വിൽ അവരെ പി​ന്നെ നി​ല​വ​റ​യിൽ കണ്ടെ​ത്തി.

രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു​കി​ട്ടിയ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലെ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ന് ഒരു കഠി​ന​മായ മനോ​വി​കാ​രം നി​റ​ക്കു​റ​വു വരു​ത്തി.

ചാർ​ത്തു​പ്ര​കാ​ര​മു​ള്ള പേ​രു​കൾ വി​ളി​ച്ചു. കല​ഹ​ക്കാ​രിൽ ഒരാളെ കാ​ണാ​നി​ല്ല. ആരാ​യി​രു​ന്നു അത്? ഏറ്റ​വും പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​രിൽ ഒരാൾ. ഏറ്റ​വും വലിയ വീ​ര​ന്മാ​രിൽ ഒരാൾ. ഴാ​ങ്പ്രു​വേർ അയാളെ മു​റി​യേ​റ്റ​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ നോ​ക്കി; അതി​ലി​ല്ല. അയാളെ മരി​ച്ച​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ നോ​ക്കി; അതി​ലി​ല്ല. നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അയാൾ തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വ​ണം. കൊം​ബ്ഫേർ ആൻ​ഷൊൽ​രാ​യോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘അവർ​ക്കു നമ്മു​ടെ സു​ഹൃ​ത്തി​നെ കി​ട്ടി​യി​ട്ടു​ണ്ട്; നമു​ക്ക​വ​രു​ടെ ഏജ​ന്റി​നേ​യും ആ ഒറ്റു​കാ​ര​ന്റെ കഥ കഴി​ക്കാൻ നി​ങ്ങൾ തയ്യാ​റാ​യോ?’

‘ഉവ്വ്, ആൻ​ഷൊൽ​രാ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു,‘പക്ഷേ, ഴാങ് പ്രു​വേ​രു​ടെ ജീ​വ​നാ​ണ് എനി​ക്ക​തി​ലും മുൻപു വേ​ണ്ട​ത്.’

ഇതു ഴാ​വേ​റെ കെ​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ള​തി​ന്റെ അടു​ത്തു​ള്ള കു​ടി​മു​റി​യിൽ വെ​ച്ചാ​ണു​ണ്ടാ​യ​ത്

‘ആട്ടെ, കൊം​ബ്ഫേർ തു​ടർ​ന്നു,‘ഞാ​നെ​ന്റെ കൈ​ലേ​സ്സ് എന്റെ വടി​ത്ത​ല​പ്പ​ത്തു കെ​ട്ടി, അതു സമാ​ധാ​ന​ക്കൊ​ടി​യാ​ക്കി, നമ്മു​ടെ ആളെ തന്നാൽ അവ​രു​ടെ ആളെ തി​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​മെ​ന്നു പറയാൻ പോ​വു​ക​യാ​ണ്.’

‘കേൾ​ക്കൂ, കൊം​ബ്ഫേ​രു​ടെ ഭു​ജ​ത്തി​ന്മേൽ കൈ വെ​ച്ച് ആൻ​ഷൊൽ​രാ പറ​ഞ്ഞു.

തെ​രു​വി​ന്റെ അറ്റ​ത്തു​നി​ന്ന് ആയു​ധ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു സം​ഘ​ട്ട​ന​ശ​ബ്ദം കേ​ട്ടു.

ഒരു പുരുഷ ശബ്ദം ഇങ്ങ​നെ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​യു​ന്ന​തു് അവർ കേ​ട്ടു: ‘ഫ്രാൻ​സ് ജയി​ക്ക​ട്ടെ! ഫ്രാൻ​സ് സർ​വോൽ​ക്കർ​ഷേണ വർ​ത്തി​ക്ക​ട്ടെ! ഭാ​വി​കാ​ലം സർവ്വ ശ്രേ​യ​സ്സോ​ടും​കു​ടി വർ​ത്തി​ക്ക​ട്ടെ!’

പ്രു​വേ​രു​ടെ ശബ്ദം അവർ കേ​ട്ട​റി​ഞ്ഞു.

ഒരു മി​ന്നൽ മി​ന്നി. ഒരൊ​ച്ച കേ​ട്ടു.

വീ​ണ്ടും നി​ശ്ശ​ബ്ദത.

‘അവർ അയാളെ കൊ​ന്നു​ക​ള​ഞ്ഞു.’ കൊം​ബ്ഫേർ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു.

ആൻ​ഷൊൽ​രാ ഴാ​വേ​റു​ടെ നേരെ നോ​ക്കി, അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘അതാ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൂ​ട്ടു​കാർ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കഥ കഴി​ച്ചു.’

4.13.6
ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ കഠി​ന​വേ​ദ​ന​യ്ക്കു​ശേ​ഷം മര​ണ​ത്തി​ന്റെ കഠി​ന​വേ​ദന

ഇത്ത​രം യു​ദ്ധ​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള ഒരു സവി​ശേ​ഷ​ത​യെ​ന്തെ​ന്നാൽ, വഴി​ക്കോ​ട്ട​യെ ആക്ര​മി​ക്കൽ എപ്പോ​ഴും മുൻ​പിൽ​നി​ന്നേ വരു എന്നു​ള്ള​തും, പതി​യി​രി​പ്പു​ക​ളെ പേ​ടി​ച്ചി​ട്ടോ അല്ലെ​ങ്കിൽ വള​ഞ്ഞു​തി​രി​ഞ്ഞ തെ​രു​വു​കു​ടു​ക്കു​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ കു​ടു​ങ്ങി​പ്പോ​യെ​ങ്കി​ലോ എന്നു ശങ്കി​ച്ചി​ട്ടോ, ആക്ര​മി​ക്കു​ന്ന​വർ സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി നിന്ന നി​ല​യിൽ​നി​ന്നു മാറാൻ നോ​ക്കു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള​തു​മാ​ണ്. അതു​കൊ​ണ്ട് കല​ഹ​ക്കാ​രു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ മു​ഴു​വ​നും വലിയ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ മേ​ലാ​യി​രു​ന്നു; അതാ​ണു​താ​നും എപ്പോ​ഴും ആക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​ത്; നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അവിടെ ഇനി​യും യു​ദ്ധ​മാ​രം​ഭി​ക്കും. പക്ഷേ, മരി​യു​സ് ചെറിയ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ലാ​ണ് മന​സ്സു വെ​ച്ച​ത്; അയാൾ അങ്ങോ​ട്ടു ചെ​ന്നു. അവിടെ ആരു​മി​ല്ല; വി​രി​ക​ല്ലു​ക​ളു​ടെ ഇട​യിൽ​നി​ന്നു വി​റ​യ്ക്കു​ന്ന വെ​ടി​ക്കു​ടു​ക്ക മാ​ത്ര​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും രക്ഷ​യ്ക്കി​ല്ല എന്ന​ല്ല, മൊ​ങ്ദെ​തുർ നട​വ​ഴി​യും റ്യു ദേ ല പൊ​തി​ത്ത്രു വാ​ങ്ദെ​രി​യും റ്യൂ ദ്യു​സി​ഞ്ഞും തി​ക​ച്ചും ശാ​ന്ത​മാ​യി കി​ട​ക്കു​ന്നു.

പരീ​ക്ഷ​ണം കഴി​ഞ്ഞു മട​ങ്ങു​ന്ന സമ​യ​ത്തു മരി​യു​സ് ഇരു​ട്ട​ത്തു​നി​ന്ന് ആരോ തന്റെ പേർ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​ത് കേ​ട്ടു.

‘മൊ​സ്യു മരി​യു​സ്!’

അയാൾ ഞെ​ട്ടി​പ്പോ​യി; രണ്ടു മണി​ക്കൂർ മുൻപു റ്യൂ പ്ളു​മെ​യിൽ വെ​ച്ചു പടി​വാ​തി​ലി​നു​ള്ളി​ലൂ​ടെ തന്നെ വി​ളി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടായ അതേ ശബ്ദ​മാ​ണ​തെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി.

ഒന്നു​മാ​ത്രം, ആ ശബ്ദം ഇപ്പോൾ ഒരു ശ്വാ​സം മാ​ത്ര​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

അയാൾ ചു​റ്റും നോ​ക്കി, ആരേ​യും കണ്ടി​ല്ല.

എന്തോ തെ​റ്റി​പ്പോ​യ​താ​ണെ​ന്നും, ചു​റ്റു​പാ​ടും അടി​ച്ചു​ക​യ​റു​ന്ന അസാ​ധാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളായ വാ​സ്ത​വ​സ്ഥി​തി​ക​ളോ​ടു തന്റെ മന​സ്സു കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്ത ഒരു മി​ത്ഥ്യാ​ഭ്ര​മം മാ​ത്ര​മാ​യി​രി​ക്ക​ണം അതെ​ന്നും മരി​യു​സ് സങ്ക​ല്പി​ച്ചു. ആ വഴി​ക്കോ​ട്ട നി​ല്ക്കു​ന്ന ഏകാ​ന്ത​ത​യിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​രാൻ​വേ​ണ്ടി അയാൾ മുൻ​പോ​ട്ട് ഒരു കാൽ​വെ​ച്ചു.

‘മൊ​സ്യു മരി​യു​സ്!’ ആ ശബ്ദം ആവർ​ത്തി​ച്ചു.

ഇത്ത​വണ വ്യ​ക്ത​മാ​യി കേ​ട്ടു എന്ന​തിൽ സം​ശ​യ​മി​ല്ല; അയാൾ നോ​ക്കി. ഒന്നും കാ​ണാ​നി​ല്ല.

‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ല്ക്കൽ,’ ആ ശബ്ദം പറ​ഞ്ഞു.

അയാൾ കു​നി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി; അയാ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു വലി​ഞ്ഞു​വ​രു​ന്ന ഒരു സ്വ​രൂ​പ​ത്തെ ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ കണ്ടു.

അതു പാ​ത​വി​രി​യി​ലൂ​ടെ നീ​ന്തു​ക​യാ​ണ്. അതാണ് അയാ​ളോ​ടു സം​സാ​രി​ച്ച​ത്.

ആ മരു​ന്നു​ക​ട​യു​ടെ വെ​ളി​ച്ചം​കൊ​ണ്ട് ഒരു കു​റു​ള​ങ്കു​പ്പാ​യ​വും, പരു​ത്ത പട്ടു​തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള കീ​റി​പ്പ​റി​ഞ്ഞ കാ​ലു​റ​ക​ളും, നഗ്ന​ങ്ങ​ളായ കാ​ല​ടി​ക​ളും, ഒരു ചോ​മ​ക്കു​ഴി​പോ​ലെ​യു​ള്ള എന്തോ ഒന്നും. അയാൾ കണ്ടു. ഒരു വി​ളർ​ത്ത തല തന്റെ നേർ​ക്കു​യർ​ത്ത​പ്പെ​ട്ട​താ​യി ഏതാ​ണ്ടു കണ്ടു, അത​യാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘നി​ങ്ങ​ളെ​ന്നെ അറി​യു​ന്നി​ല്ലേ? ‘ഇല്ല.’

‘എപ്പൊ​ണൈൻ’

മരി​യു​സ് പെ​ട്ടെ​ന്നു താ​ണു​നോ​ക്കി—അതു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ, ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട പെൺ​കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. അവൾ പു​രു​ഷ​ന്റെ ഉടു​പ്പി​ട്ടി​രി​ക്ക​യാ​ണ്.

‘നി​ങ്ങൾ എങ്ങ​നെ ഇവി​ടെ​യെ​ത്തി? നി​ങ്ങ​ളി​വി​ടെ എന്തു ചെ​യ്യു​ന്നു?’

‘ഞാൻ മരി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു.

മന​സ്സു ചത്ത സത്ത്വ​ങ്ങ​ളെ ഉണർ​ത്തി​വി​ടു​ന്ന വാ​ക്കു​ക​ളും സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്. മരി​യു​സ് ഒരു ഞെ​ട്ട​ലോ​ടു​കൂ​ടി ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു. ‘നി​ങ്ങൾ​ക്കു മു​റി​വു പറ്റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു’ നി​ല്ക്കു. ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ അക​ത്തേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു​പോ​വാം! അവിടെ ആവർ നി​ങ്ങ​ളെ ശു​ശ്രൂ​ഷി​ക്കും. അധികം വല്ല​തു​മു​ണ്ടോ? നി​ങ്ങ​ളെ വേ​ദ​ന​പ്പെ​ടു​ത്താ​തെ ഞാ​നെ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് പി​ടി​ക്കേ​ണ്ട​ത്? എവി​ടെ​യാ​ണ് വേദന? വരു! എന്റെ ഈശ്വര’ അപ്പോൾ നി​ങ്ങ​ളെ​ന്തി​ന് ഇവിടെ വന്നു?’

പൊ​ന്തി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി അയാൾ അവ​ളു​ടെ ചുവടെ കൈ​യി​ട്ടു.

അവൾ പതു​ക്കെ ഒന്നു ഞെ​ര​ങ്ങി.

‘നി​ങ്ങൾ​ക്കു വേ​ദ​നി​ച്ചു​വോ?’ മരി​യു​സ് ചോ​ദി​ച്ചു.

‘കു​റ​ച്ച്.’

‘ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈ മാ​ത്ര​മേ തൊ​ട്ടു​ള്ളു​വ​ല്ലോ.’

അവൾ തന്റെ കൈ മരി​യു​സ്സി​നു പൊ​ക്കി​ക്കാ​ണി​ച്ചു; ആ കൈ​പ്പ​ട​ത്തി​ന്റെ നടു​ക്ക് മരി​യു​സ് ഒരു കറു​ത്ത ദ്വാ​രം കണ്ടു.

‘എന്താ​ണ് നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈ​യി​ന്മേൽ?”

‘അതു തു​ള​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു.’

‘തു​ള​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു?’

‘ഉവ്വ്.’

‘എന്തു തട്ടി​യി​ട്ട്?’

‘ഒരു വെ​ടി​യു​ണ്ട.’

‘എങ്ങ​നെ?’

നി​ങ്ങ​ളു​ടെ നേർ​ക്ക് ഒരു തോ​ക്ക് ഉന്നം​വെ​ച്ച​തു കാ​ണു​ക​യു​ണ്ടാ​യോ?’

‘ഉവ്വ്, ഒരു കൈ അതി​ന്റെ വാ​യ​ട​യ്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.’

‘ആ കൈയ് എന്റെ​യാ​ണ്.’

മരി​യു​സ് ആകെ വി​റ​ച്ചു.

‘എന്തു ഭ്രാ​ന്ത്! സാ​ധു​ക്കു​ട്ടി! പക്ഷേ, അതു പി​ന്ന​ത്തേ​തിൽ പൊ​റു​തി; അത്ര​യേ ഉള്ളൂ​വെ​ങ്കിൽ, സാ​ര​മി​ല്ല; ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ ഒരു കി​ട​ക്ക​മേൽ കൊ​ണ്ടു​കി​ട​ത്ത​ട്ടെ. അവർ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​റി​വു കെ​ട്ടി​ത്ത​രും; ഒരു കൈ​പ്പ​ടം തു​ള​ഞ്ഞി​ട്ട് ആരും ചാ​കാ​റി​ല്ല.’

അവൾ മന്ത്രി​ച്ചു. ‘ഉണ്ട എന്റെ കൈ തു​ള​ച്ചു​പോ​യി; പക്ഷേ, അതെ​ന്റെ പുറം തു​ള​ച്ചു പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു. എന്നെ ഈ സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു കൊ​ണ്ടു​പോ​യി​ട്ടു പ്ര​യോ​ജ​ന​മി​ല്ല. ഏതൊരു വൈ​ദ്യ​നെ​ക്കാ​ളു​മ​ധി​കം എന്നെ ശു​ശ്രൂ​ഷി​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കു​ക​യെ​ങ്ങ​നെ എന്നു ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു തരാം. എന്റെ അടു​ത്ത് ഈ കല്ലി​ലി​രി​ക്കു.’

അയാൾ അത​നു​സ​രി​ച്ചു; അവൾ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ കാൽ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ തല​വെ​ച്ചു; അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കാ​തെ, പറ​ഞ്ഞു: ‘ഹാ! ഇതെ​ത്ര നന്ന്! എന്തു സു​ഖ​മു​ണ്ട്, ഈ കി​ട​പ്പ്! അതാ, എനി​ക്ക് വേ​ദ​ന​യി​ല്ലാ​താ​യി‘

ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് അവൾ മി​ണ്ടാ​തെ കി​ട​ന്നു; എന്നി​ട്ട് അവൾ ഒരു ഞര​ക്ക​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി മുഖം തി​രി​ച്ചു, മരി​യു​സ്സി​നെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു.

‘നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മോ, മൊ​സ്യു മരി​യു​സ്? നി​ങ്ങൾ ആ തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു കട​ന്ന​പ്പോൾ ഞാൻ അമ്പ​ര​ന്നു; ആ വീടു ഞാ​നാ​ണ​ല്ലോ നി​ങ്ങൾ​ക്കു കാ​ട്ടി​ത്ത​ന്ന​ത്, അതു വി​ഡ്ഢി​ത്ത​മാ​യി; അപ്പോൾ ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു, നി​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലു​ള്ള ഒരു ചെറുപ്പക്കാരൻ-​’

അവൾ നിർ​ത്തി; അവ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും നി​ല​നി​ന്നി​രു​ന്ന വ്യ​സ​ന​മ​യ​ങ്ങ​ളായ വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ ചവു​ട്ടി​ക്ക​വി​ച്ച് ഒരു ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​ക​മായ പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ വി​രൂ​പ​യാ​ണെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ കരുതി, അങ്ങ​നെ​യ​ല്ലേ?’

അവൾ തു​ടർ​ന്നു: കണ്ടി​ല്ലേ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കഥ തീർ​ന്നു, ഇനി ഈ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യിൽ​നി​ന്ന് ഒരാൾ​ക്കും പു​റ​ത്തു കട​ക്കാൻ വയ്യാ, കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​പ്പ​റ​യ​ട്ടെ ഞാ​നാ​ണ് നി​ങ്ങ​ളെ ഇവിടെ എത്തി​ച്ച​ത്, നി​ങ്ങൾ മരി​ക്കാൻ പോ​വു​ക​യാ​ണ്, ഞാനതു കണ​ക്കാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട് എങ്കി​ലും അവർ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ നേർ​ക്കു തോ​ക്കു ചു​ണ്ടു​ന്ന​തു കണ്ട​പ്പോൾ, ഞാ​ന​തി​ന്റെ മോ​ന്ത​യ​മർ​ത്തി. അതെ​ന്തു നേ​രം​പോ​ക്കാ​യി! എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മുൻ​പാ​യി ചാ​കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു. ആ ഉണ്ട കൊ​ണ്ട​യു​ട​നെ, ഞാ​നി​ങ്ങോ​ട്ടു പോ​ന്നു; എന്നെ ആരും കണ്ടി​ല്ല. എന്നെ ആരും കണ്ടെ​ടു​ത്തി​ല്ല; ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ കാ​ത്തു​കി​ട​ക്ക​യാ​യി​രു​ന്നു; ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു, ‘അദ്ദേ​ഹം വന്നി​ല്ല​ല്ലോ!’ ഹാ, നി​ങ്ങ​ള​റി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ! ഞാ​നെ​ന്റെ കു​പ്പാ​യം കടി​ച്ചു, അത്ര വേ​ദ​ന​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു! ഇപ്പോൾ എനി​ക്കു സു​ഖ​മാ​യി. ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​റി​യി​ലേ​ക്കു വന്നു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കണ്ണാ​ടി​യിൽ എന്നെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ട ദി​വ​സ​വും, അല​ക്കു​കാ​രി​ക​ളു​ടെ അടു​ക്കൽ​വെ​ച്ചു നട​ക്കാ​വിൽ ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു വന്ന ദി​വ​സ​വും നി​ങ്ങൾ ഓർ​മ്മി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ? പക്ഷി​കൾ എങ്ങ​നെ പാ​ടി​യി​രു​ന്നു! അതി​പ്പോൾ ഒരു​പാ​ടു കാ​ല​മാ​യി, നി​ങ്ങ​ളെ​നി​ക്ക് ഒരു നൂറു സൂ തന്നു, ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു, ‘എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പണം വേ​ണ്ടാ’ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പണം നി​ങ്ങൾ പെ​റു​ക്കി​യെ​ടു​ത്തി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു? നി​ങ്ങൾ ധന​വാ​ന​ല്ല. അതു പെ​റു​ക്കി​യെ​ടു​ത്തു​കൊൾ​വാൻ ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളോ​ടു പറ​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. സൂ​ര്യൻ തെ​ളി​ഞ്ഞു​നി​ന്നി​രു​ന്നു; തണു​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. നി​ങ്ങൾ​ക്കോർ​മ്മ​യു​ണ്ടോ, മൊ​സ്യു മരി​യു​സ്? ഹാ! എനി​ക്കെ​ന്തു സുഖം! എല്ലാ​വ​രും മരി​ക്കാൻ പോ​ക​യാ​ണ്.

അവൾ​ക്കു ഭ്രാ​ന്തു​ക​യ​റി​യ​തും, ഗൌരവം കൂ​ടി​യ​തും, ഹൃദയം പി​ള​രു​ന്ന​തു​മായ ഒരു മട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അവ​ളു​ടെ കീറിയ കു​റു​ങ്കു​പ്പാ​യം അവ​ളു​ടെ നഗ്ന​മായ കണ്ഠ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തി.

ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​മ്പോൾ, അവൾ ആ തു​ള​ഞ്ഞ കൈ​കൊ​ണ്ടു തന്റെ മാ​റ​ത്ത​മർ​ത്തു—അവിടെ വേ​റേ​യും ഒരു ദ്വാ​ര​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പീ​പ്പ​യു​ടെ വാ​യിൽ​നി​ന്നു വീ​ഞ്ഞിൻ​തെ​റി​പ്പെ​ന്ന​പോ​ലെ, ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കൊ​ക്കെ ഒരു രക്ത​ധാര പു​റ​ത്തേ​ക്കു ചാ​ടു​ന്നു​ണ്ട്.

ഹൃ​ദ​യ​പു​ൂർ​വ്വ​മായ അനു​ക​മ്പ​യോ​ടു​കൂ​ടി മരി​യു​സ് ആ സാ​ധു​കു​ട്ടി​യെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു.

‘ഹാ!’ അവൾ തു​ടർ​ന്നു, ‘അതതാ, വീ​ണ്ടും വരു​ന്നു! എനി​ക്കു ശ്വാ​സം മു​ട്ടു​ന്നു!’

അവൾ തന്റെ കു​റും​കു​പ്പാ​യം പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു വീ​ണ്ടും അതു കടി​ച്ചു; അവ​ളു​ടെ കൈ​കാ​ലു​കൾ പാ​ത​വി​രി​യിൽ വെ​റു​ങ്ങ​ലി​ച്ചു നി​ന്നു.

ആ സമ​യ​ത്തു ഗവ്രോ​ഷി​ന്റെ കോ​ഴി​കൂ​ക​ലൊ​ച്ച വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലെ​ങ്ങും മാ​റ്റൊ​ലി​ക്കൊ​ണ്ടു.

ആ കു​ട്ടി തന്റെ തോ​ക്കു നി​റ​യ്ക്കാൻ മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു കയ​റി​യി​രു​ന്ന് അന്ന​ത്തെ ഒരു നാ​ടോ​ടി​പ്പാ​ട്ട് ആഹ്ലാ​ദ​പൂർ​വ്വം പാ​ടു​ന്നു​ണ്ട്.

പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​ര​താ പേർ​ത്തു​മാ​വർ​ത്തി​പ്പൂ,

കണ്ട​നേ​ര​ത്തു ലഫ​യേ​ത്തി​നെ;

‘നമ്മൾ​ക്കു പായുക! നമ്മൾ​ക്കു പായുക!

നമ്മൾ​ക്കു പായുക! പായുക നാം?’

എപ്പൊ​ണൈൻ തല​യു​യർ​ത്തി ചെ​വി​യോർ​ത്തു; അവൾ മന്ത്രി​ച്ചു: അത​വ​നാ​ണ്.’

മരി​യു​സ്സി​നോ​ടാ​യി​ട്ട്; എന്റെ അനു​ജ​നു​ണ്ട് അതിൽ. അവ​നെ​ന്നെ കാണാൻ പാ​ടി​ല്ല. അവ​നെ​ന്നെ ശകാ​രി​ക്കും.’

‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ അനു​ജ​നോ?’ മരി​യു​സ് ചോ​ദി​ച്ചു—അച്ഛൻ പൈ​തൃ​ക​മാ​യി കൊ​ടു​ത്തേ​ല്പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്കു​ടും​ബ​ത്തോ​ട് തനി​ക്കു​ള്ള സ്വ​ന്തം ചു​മ​ത​ല​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ വ്യ​സ​ന​മ​യ​ങ്ങ​ളായ ഹൃ​ദ​യാ​ന്തർ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ​വെ​ച്ചു മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്ക​യാ​യി​രു​ന്നു, ആരാണ് നി​ങ്ങ​ളു​ടെ അനുജൻ?’

‘ആ ചെറിയ ചെ​ക്കൻ.’

‘ആ പാ​ടു​ന്ന കു​ട്ടി​യോ?’

‘അതേ.

മരി​യു​സ് ഒന്ന​ന​ങ്ങി.

‘അയ്യോ, പോ​ക​രു​തേ’, അവൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘ഇനി​യ​ധി​കം താ​മ​സി​ക്കേ​ണ്ടി വരി​ല്ല.’

അവൾ എഴു​ന്നേ​റ്റു നി​വർ​ന്നി​രി​ക്ക​യാ​ണ്; പക്ഷേ, അവ​ളു​ടെ ഒച്ച വളരെ നേർ​ത്ത​തും എക്കി​ട്ടം​കൊ​ണ്ട് ഇട​മു​റി​ഞ്ഞ​തു​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് അവൾ​ക്കു മര​ണ​വേ​ദന വരും. അവൾ തന്റെ മു​ഖ​ത്തെ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ മു​ഖ​ത്തോ​ടു കഴി​യു​ന്ന​തും അടു​ത്തു​പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു. അവൾ ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​മു​ഖ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി തു​ടർ​ന്നു: ‘കേൾ​ക്കൂ, ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ വഞ്ചി​ക്കാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. എന്റെ കീ​ശ​യിൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള ഒരു കത്തു​ണ്ട്. അതു തപ്പാ​ലി​ലി​ടാ​നാ​ണ് എന്നോ​ടു പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​ത്, ഞാനതു കൈയിൽ വെ​ച്ചു. എനി​ക്ക​തു നി​ങ്ങൾ​ക്കു കി​ട്ട​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. പക്ഷേ, ഇനി നമ്മൾ കാ​ണു​മ്പോൾ നി​ങ്ങൾ​ക്ക​തു​കൊ​ണ്ട് എന്റെ നേരെ ദ്വേ​ഷ്യം തോ​ന്നി​യേ​ക്കും. നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള കത്തെ​ടു​ത്തോ​ളു.’

ആ തു​ള​ഞ്ഞ കൈ​കൊ​ണ്ട് അവൾ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ കൈ ഒരു പി​ട​ച്ചി​ലോ​ടു​കൂ​ടി പി​ടി​ച്ച​മർ​ത്തി; അവൾ​ക്കു വേ​ദ​ന​യൊ​ന്നും അറി​യാ​താ​യി. അവൾ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ കൈ​യെ​ടു​ത്തു തന്റെ കു​റും​കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യി​ലേ​ക്കു തി​രു​കി. അവിടെ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ മരി​യു​സ് ഒരു കട​ലാ​സ്സി​ന്മേൽ തൊ​ട്ടു.

‘അതെ​ടു​ത്തോ​ളൂ,’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു.

മരി​യു​സ് കത്തെ​ടു​ത്തു.

അവൾ സന്തോ​ഷ​വും സം​തൃ​പ്തി​യും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒരു ഭാവം കാ​ണി​ച്ചു;

അപ്പോൾ ഞാ​ന​നു​ഭ​വി​ച്ച ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​കൾ​ക്കാ​യി എന്നോ​ടു സത്യം ചെ​യ്യു—അവൾ നിർ​ത്തി.

‘എന്ത്?’ മരി​യു​സ് ചോ​ദി​ച്ചു.

‘എന്നോ​ടു സത്യം ചെ​യ്യു!’

‘ഞാൻ സത്യം ചെ​യ്യു​ന്നു.’

‘ഞാൻ മരി​ച്ചാൽ എന്റെ നെ​റ്റി​യിൽ ഒരു​മ്മ​വെ​യ്ക്കാ​മെ​ന്നു നി​ങ്ങ​ളെ​ന്നോ​ട് ആണ​യി​ടു—ഞാ​ന​താ​സ്വ​ദി​ക്കും.’

അവൾ വീ​ണ്ടും മരി​യു​സ്സി​ന്റെ കാൽ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ തല വെ​ച്ചു; അവ​ളു​ടെ കണ്ണ​ട​ഞ്ഞു. ആ സാ​ധു​ജീ​വൻ വി​ട്ടു​പോ​യെ​ന്ന് അയാൾ കരുതി. എപ്പൊ​ണൈൻ അന​ങ്ങാ​തെ കി​ട​ന്നു. പെ​ട്ടെ​ന്ന്, അവൾ എന്ന​ന്നെ​ക്കു​മാ​യി ഉറ​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു​വെ​ന്നു മരി​യു​സ്സി​നു തോ​ന്നിയ അതേ നി​മി​ഷ​ത്തിൽ, പതു​ക്കെ അവൾ കണ്ണു തു​റ​ന്നു. അതിൽ മര​ണ​ത്തി​ന്റെ വ്യ​സ​ന​ക​ര​മായ അഗാധത കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു; മറ്റൊ​രു ലോ​ക​ത്തിൽ​നി​ന്നാ​ണ് വരു​ന്ന​തെ​ന്നു തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന മനോ​ഹ​ര​ത​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘കൂ​ട്ട​ത്തിൽ പറ​യ​ട്ടെ, മൊ​സ്യു മരി​യു​സ്, എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മേൽ അല്പം അനു​രാ​ഗ​മു​ണ്ടെ​ന്നാ​ണ് എന്റെ വി​ശ്വാ​സം.’

അവൾ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു, മരി​ച്ചു​പോ​യി.

4.13.7
ഗവ്രോ​ഷ് ദൂരം അള​ന്ന​റി​യു​ന്ന​തിൽ പര​മ​ജ്ഞാ​നി

മരി​യു​സ് വാ​ഗ്ദാ​നം നി​റ​വേ​റ്റി; മു​ത്തു​മ​ണി​ക​ളാ​യി മഞ്ഞിൻ​ത​ണു​പ്പു​ള്ള വി​യർ​പ്പു​തു​ള്ളി​കൾ പറ്റി​നി​ല്ക്കു​ന്ന ആ കരു​വാ​ളി​ച്ച നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തിൽ അയാൾ ഒരു ചും​ബ​നം ചെ​യ്തു.

ഇതു കൊ​സെ​ത്തോ​ടു ചെയ്ത ഒരു വി​ശ്വാ​സ​വ​ഞ്ച​ന​യ​ല്ല; ഒരു ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട ആത്മാ​വി​നോ​ടു ചെയ്ത സൗ​മ്യ​വും വ്യ​സ​ന​മ​യ​വു​മായ ഒരു യാ​ത്ര​പ​റ​യ​ലാ​ണ്.

എപ്പൊ​ണൈൻ കൊ​ടു​ത്ത കത്ത് ഒരു വി​റ​യോ​ടു​കൂ​ടാ​തെ​യ​ല്ല അയാ​ളെ​ടു​ത്ത​ത്. ഉട​നെ​ത്ത​ന്നെ അതെ​ന്തോ ഒരു ഗൗ​ര​വ​മേ​റിയ കാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. അയാൾ​ക്ക​തു വാ​യി​ച്ചു​നോ​ക്കാൻ തി​ടു​ക്ക​മാ​യി. മനു​ഷ്യ​ന്റെ ഹൃദയം അങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ഈശ്വ​രൻ നിർ​മ്മി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്. ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട കു​ട്ടി​യു​ടെ കണ്ണ​ട​ഞ്ഞു എന്നാ​കു​മ്പോ​ഴേ​ക്കും മരി​യു​സ് ആ കട​ലാ​സ് തു​റ​ന്നു​നോ​ക്കാ​നു​ള്ള ആലോചന തു​ട​ങ്ങി.

അയാൾ അവളെ പതു​ക്കെ നി​ല​ത്തു കി​ട​ത്തി, അവി​ടെ​നി​ന്നു പോയി. ആ ശരീ​ര​ത്തി​ന്റെ മുൻ​പിൽ​വെ​ച്ച് അതു തു​റ​ന്നു​നോ​ക്കാൻ പാ​ടി​ല്ലെ​ന്ന് എന്തോ ഒന്ന് അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു.

അയാൾ കു​ടി​മു​റി​യി​ലു​ള്ള ഒരു മെ​ഴു​തി​രി​യു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു. ഒരു സ്ത്രീ​യു​ടെ മനോഹര ശ്ര​ദ്ധ​യോ​ടു​കൂ​ടി മു​ദ്ര​വെ​ച്ച ഒരു ചെ​റു​ക​ത്താ​യി​രു​ന്നു അത് മേൽ​വി​ലാ​സം ഒരു സ്ത്രീ​യു​ടെ കൈ​യ​ക്ഷ​ര​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു; അതി​താ​ണ്;‘മൊ​സ്യു മരി​യു​സ് പൊ​ങ്മേർ​സി, നമ്പർ16, മൊ​സ്യു കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​ന്റെ ഭവനം, റ്യൂദ ല വെ​റെ​റി.’

അയാൾ മുദ്ര പൊ​ട്ടി​ച്ചു, വാ​യി​ച്ചു: ‘എന്റെ പ്രാ​ണ​പ്രിയ, കഷ്ടം! എന്റെ അച്ഛൻ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ കഴിയൂ എന്നു ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ക്കു​ന്നു. ഞങ്ങൾ ഇന്നു വൈ​കു​ന്നേ​രം റ്യൂ ദ് ലോം അർ​മെ​യിൽ 7-ാം നമ്പർ ഭവ​ന​ത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കും. ഒരാ​ഴ്ച​യ​ക്കു​ള്ളിൽ ഞങ്ങൾ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ലെ​ത്തും. കൊ​സെ​ത്ത്, ജൂൺ 4-ാംന്.

കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കൈ​യ​ക്ഷ​രം​കൂ​ടി മരി​യു​സ്സി​നു കണ്ടാൽ അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​തി​രി​ക്കു​മാ​റ്, അത്ര​മേ​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു അവ​രു​ടെ അനു​രാ​ഗ​ത്തി​ന്റെ നി​ഷ്ക​ള​ങ്കത.

എന്താ​ണു​ണ്ടാ​യ​തെ​ന്നു കു​റ​ച്ചു വാ​ക്കു​കൾ​കൊ​ണ്ടു പറയാം. എപ്പൊ​ണൈ​നാ​ണ് എല്ലാ​റ്റി​നും കാരണം ജൂൺ 3-ാംന് രാ​ത്രി​ക്കു ശേഷം അവൾ​ക്കു രണ്ടു കാ​ര്യം ഒപ്പി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​യി—തന്റെ അച്ഛ​ന്റെ​യും മറ്റു ഘാ​തു​ക​ന്മാ​രു​ടേ​യും ഉദ്ദേ​ശം സാ​ധി​ക്കാ​താ​ക്കു​ക​യും മരി​യു​സ്സി​നെ​യും കൊ​സെ​ത്തി​നേ​യും ഭി​ന്നി​പ്പി​ക്കു​ക​യും. ഒരു സ്ത്രീ​യെ​പ്പോ​ലെ ഉടു​പ്പി​ടു​ന്ന​തു നേ​രം​പോ​ക്കാ​യി​ത്തോ​ന്നിയ ഒന്നാ​മ​തു കണ്ട തെ​മ്മാ​ടി​ക്കു തന്റെ കീ​റ​ത്തു​ണി​വേ​ഷം കൊ​ടു​ത്ത്, അവൾ ഒരു പു​രു​ഷ​നാ​യി വേഷം മാറി. അവ​ളാ​ണ് ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങി​നു ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വീടു വിടുക’ എന്നു​ള്ള അർ​ത്ഥ​വ​ത്തായ മു​ന്ന​റി​യി​പ്പ് എത്തി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത​ത്. വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് വീ​ട്ടിൽ മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്നു കൊ​സെ​ത്തോ​ടു, നമ്മൾ ഇന്നു വൈ​കു​ന്നേ​രം പു​റ​പ്പെ​ടു​ക​യാ​യി; നമ്മൾ തു​സ്സാ​ങ്ങോ​ടു​കൂ​ടി റ്യു ദ് ലോം അർ​മെ​യി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു; വരു​ന്ന ആഴ്ച​യിൽ നമ്മൾ ലണ്ട​നി​ലാ​യി​രി​ക്കും’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു. ഈ അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മായ അടി​യേ​റ്റു തി​ക​ച്ചും തല​തി​രി​ഞ്ഞു​പോയ കൊ​സെ​ത്ത് ഉട​നെ​ത​ന്നെ മരി​യു​സ്സി​നു രണ്ടു വരി കു​റി​ച്ചു. പക്ഷേ, അതെ​ങ്ങി​നെ അവൾ തപാ​ലി​ലെ​ത്തി​ക്കും? അവൾ ഒരി​ക്ക​ലും തനി​ച്ചു പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോ​യി​ട്ടി​ല്ല, തു​സ്സാ​ങ്ങാ​ണെ​ങ്കിൽ അങ്ങ​നെ​യൊ​രു കാ​ര്യം ചെ​യ്യാൻ പറ​ഞ്ഞാൽ, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ആ കത്ത് മൊ​സ്യു ഫു​ഷൽ​വാ​ങ്ങി​നു കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കും. ഈ കു​ഴ​പ്പ​ത്തി​ലി​രി​ക്കെ, കൊ​സെ​ത്ത് വേ​ലി​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ പു​രു​ഷ​വേ​ഷ​ത്തി​ലു​ള്ള എപ്പൊ​ണൈ​നെ കണ്ടെ​ത്തി—അവൾ ഏതാ​ണ്ടെ​പ്പോ​ഴും ആ തോ​ട്ട​ത്തി​നു ചു​റ്റും നട​ക്കാ​റു​ണ്ട്; കൊ​സെ​ത്ത് ‘ആ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ കൂ​ലി​ക്കാ​ര​നെ’ വി​ളി​ച്ച് അഞ്ച് ഫ്രാ​ങ്കി​ന്റെ നോ​ട്ടും കത്തും​കൂ​ടി ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞും​കൊ​ണ്ടു കൊ​ടു​ത്തു: ‘ഈ കത്ത് ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ മേൽ​വി​ലാ​സ​ക്കാ​ര​നെ​ത്തി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്ക​ണം.’ എപ്പൊ​ണൈൻ കത്തു കീ​ശ​യി​ലി​ട്ടു. പി​റ്റേ ദിവസം, ജൂൺ 5-ാംന് അവൾ മരി​യു​സ്സി​നെ​പ്പ​റ്റി അന്വേ​ഷി​ച്ചു കുർ​ഫെ​ൊ​രാ​ക്കി​ന്റെ താ​മ​സ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു ചെ​ന്നു; അതു കത്തു കൊ​ടു​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, ഒന്നു കാണാൻ മാ​ത്രം—സാ​പ​ത്ന്യ​വും അനു​രാ​ഗ​വു​മു​ള്ള എല്ലാ​വർ​ക്കും മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്ന ഒരു കാ​ര്യം. അവിടെ അവൾ, കാ​ണു​ന്ന​തി​നു വേ​ണ്ടി​ത്ത​ന്നെ, മരി​യു​സ്സി​ന്റെ വരവു കാ​ത്തു—അല്ലെ​ങ്കിൽ കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​ന്റെ​യെ​ങ്കി​ലും, ‘ഞങ്ങൾ യു​ദ്ധ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു പോ​ക​യാ​ണ്’ എന്നു കുർ​ഫെ​രാ​ക്ക് പറ​ഞ്ഞു​കേ​ട്ട​പ്പോൾ, അവൾ​ക്കു, മറ്റെ​ന്തി​ലേ​ക്കു​മെ​ന്ന​പോ​ലെ, മര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു​ചാ​ടു​ക​യും അതി​ലേ​ക്കു മരി​യു​സ്സി​നേ​യും ഉന്തി​മ​റി​ക്കു​ക​യും ചെയ്ക തന്നെ എന്നൊ​രു തോ​ന്നൽ പെ​ട്ടെ​ന്നു ജനി​ച്ചു. അവൾ കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​ന്റെ പി​ന്നാ​ലെ ചെ​ന്നു; വഴി​ക്കോ​ട്ട കെ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കാൻ പോ​കു​ന്ന സ്ഥലം നോ​ക്കി മന​സ്സി​ലാ​ക്കി, മരി​യു​സ്സി​നു മു​ന്ന​റി​വൊ​ന്നും കി​ട്ടി​യി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥി​തി​ക്കും കത്ത് ഇട​യ്ക്കു​വെ​ച്ച് അവൾ കൈ​യി​ലാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള സ്ഥി​തി​ക്കും, മരി​യു​സ് എല്ലാ ദി​വ​സ​ത്തി​ലു​മെ​ന്ന​പോ​ലെ അന്നും സന്ധ്യ​യോ​ടു​കൂ​ടി സങ്കേ​ത​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു പോ​കാ​തി​രി​ക്കി​ല്ലെ​ന്നു നല്ല തീർ​ച്ച​യു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ട്, അവൾ നേരെ റ്യു പ്ളു​മെ​യി​ലേ​ക്ക നട​ന്നു, മരി​യു​സ് വരു​ന്ന​തു​വ​രെ അവിടെ കാ​ത്തു​നി​ന്നു, വഴി​ക്കോ​ട്ട​യി​ലേ​ക്ക് അയാളെ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കാ​തി​രി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന് അവൾ കരു​തിയ ആ അയാ​ളു​ടെ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളു​ടെ അപേ​ക്ഷ, അവർ​ക്കു​വേ​ണ്ടി അയാളെ അറി​യി​ച്ചു. കൊ​സെ​ത്തി​നെ കാ​ണാ​തി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴ​ത്തെ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ നി​രാ​ശത അവൾ കണ​ക്കാ​ക്കി; അവൾ​ക്കു തെ​റ്റി​യി​ല്ല. അവൾ റ്യു ദ് ല ഷങ് വ്രെ​റി​യി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ മട​ങ്ങി. അവിടെ അവ​ളെ​ന്തു ചെ​യ്തു എന്നു വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​വ​ല്ലോ. അവ​രു​ടെ മര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്ക് അനു​രാ​ഗ​ഭാ​ജ​ന​ത്തെ​ക്കൂ​ടി വലി​ക്കു​ക​യും ‘ഇനി ആർ​ക്കും അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ കി​ട്ടി​ല്ല’ എന്നു പറ​യു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന സാ​പ​ത്ന്യം നി​റ​ഞ്ഞ ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ വ്യ​സ​ന​ക​ര​മായ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തോ​ടു​കു​ടി അവൾ മരി​ച്ചു.

മരി​യു​സ് കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കത്തു ചും​ബ​ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു മൂടി. അപ്പോൾ അവൾ​ക്കു തന്റെ മേൽ സ്നേ​ഹ​മു​ണ്ട്! ഇപ്പോൾ മരി​ച്ചു​കൂ​ടാ​ത്ത​താ​ണെ​ന്ന് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. ഉടനേ അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു: ‘അവൾ പോ​വു​ക​യാ​ണ് അവ​ളു​ടെ അച്ഛൻ അവളെ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു​പോ​വാൻ നിൽ​ക്കു​ന്നു; എന്റെ മു​ത്ത​ച്ഛൻ വി​വാ​ഹ​ത്തി​നു സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നു​മി​ല്ല. ഞങ്ങ​ളു​ടെ ഈശ്വ​ര​വി​ധി​യിൽ മാ​റ്റ​മൊ​ന്നും വന്നി​ട്ടി​ല്ല.’ മരി​യു​സ്സി​നെ​പ്പോ​ലു​ള്ള മനോ​രാ​ജ്യ​ക്കാ​രെ കഠി​ന​ങ്ങ​ളായ മനോ​വ്യ​സ​ന​ങ്ങൾ ബാ​ധി​ച്ചു​പോ​കു​ന്നു; നി​രാ​ശ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടിയ തീർ​പ്പാ​ണ് അതി​ന്റെ ഫലം. ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ലു​ള്ള ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു സഹി​ക്കാൻ വയ്യാ; മരണം വേ​ഗ​ത്തിൽ തീ​രു​മ​ല്ലോ. അപ്പോൾ രണ്ടു ചു​മ​ത​ല​കൾ ചെ​യ്തു​തീർ​ക്കാ​നു​ണ്ടെ​ന്ന് അയാ​ളാ​ലോ​ചി​ച്ചു— കെ​സെ​ത്തി​നു തന്റെ മരണം അറി​വു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും അവ​ളോ​ട് അവ​സാ​ന​ത്തെ യാത്ര പറ​യു​ക​യും; അവിടെ തെ​യ്യാ​റാ​യി വരു​ന്ന ആപ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് എപ്പൊ​ണൈ​ന്റെ സഹോ​ദ​ര​നും തെ​നാർ​ദി​യെ​രു​ടെ മക​നു​മായ ആ സാ​ധു​ക്കു​ട്ടി​യെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തുക.

അയാ​ളു​ടെ കൈയിൽ തന്റെ പോ​ക്ക​റ്റു​പു​സ്ത​ക​മു​ണ്ട്; കൊ​സെ​ത്തോ​ടു​ള്ള തന്റെ അനു​രാ​ഗ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള അത്ര​യ​ധി​കം ചി​ന്ത​കൾ കു​റി​ച്ചു​വെ​ച്ച ആ കു​റി​പ്പു പു​സ്ത​ക​മ​ട​ങ്ങിയ ആ അതു​ത​ന്നെ. അയാൾ ഒരേടു ചീ​ന്തി​യെ​ടു​ത്തു പെൻ​സിൽ കൊ​ണ്ട് അതിൽ ചില വരി​ക​ളെ​ഴു​തി:

‘നമ്മു​ടെ വി​വാ​ഹം അസാ​ധ്യ​മാ​ണ്. ഞാൻ മു​ത്ത​ച്ഛ​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു; അദ്ദേ​ഹം സമ്മ​തി​ച്ചി​ല്ല. എനി​ക്കു മു​ത​ലി​ല്ല, നി​ന​ക്കു​മി​ല്ല. ഞാൻ നി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു വന്നു; നീ അവി​ടെ​നി​ന്നു പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ നി​ന്നോ​ടു ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള പ്ര​തി​ജ്ഞ ഓർ​മ്മ​യി​ലു​ണ്ട​ല്ലോ, ഞാനതു നി​റ​വേ​റ്റാൻ പോ​കു​ന്നു. ഞാൻ മരി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. എനി​ക്കു നി​ന്റെ മേൽ അനു​രാ​ഗ​മു​ണ്ട്. നീ ഇതു വാ​യി​ക്കു​മ്പോ​ഴേ​ക്ക് എന്റെ ആത്മാ​വു നി​ന്റെ അടു​ത്തെ​ത്തി​യി​രി​ക്കും; നീ പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളു​മ​ല്ലോ.’

കത്തി​നു മു​ദ്ര​വെ​ക്കാൻ സാ​മാ​ന​മൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു, കട​ലാ​സ്സ് നാ​ലാ​ക്കി മട​ക്കി അയാൾ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ട്ടു; മേൽ​വി​ലാ​സം എഴുതി:

‘മദാം​വ്വാ​സേ​ല്ല് കൊ​സെ​ത്ത് ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങി​ന്, നമ്പർ 7, മൊ​സ്യു ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങി​ന്റെ ഭവനം, റ്യു ദ് ലോം അർമെ.’

കത്തു മട​ക്കി ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം അയാൾ ആലോ​ചി​ച്ചു​നി​ന്നു, വീ​ണ്ടും തന്റെ പോ​ക്ക​റ്റു​പു​സ്ത​കം പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​ടു​ത്തു, തു​റ​ന്ന്, അതേ പെൻ​സിൽ​കൊ​ണ്ടു തന്നെ ആദ്യ​ത്തെ ഭാ​ഗ​ത്ത് ഇങ്ങ​നെ നാ​ലു​വ​രി​കൂ​ടി എഴുതി:

‘എന്റെ പേർ മരി​യു​സ് പൊ​ങ്മെർ​സി എന്നാ​ണ് എന്റെ ശവം മറേ​യിൽ റ്യു​ദെ ഫിൽ​ദ്യു​കൽ​വേ​റിൽ 6-ാം നമ്പർ ഭവ​ന​ത്തി​ലു​ള്ള മൊ​സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​നെ​ന്ന എന്റെ മു​ത്ത​ച്ഛ​ന്റെ അടു​ക്കൽ എത്തി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്ക​ണം.’

അയാൾ പോ​ക്ക​റ്റു​പു​സ്ത​കം വീ​ണ്ടും കീ​ശ​യി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ തി​രു​കി; എന്നി​ട്ടു ഗവ്രോ​ഷി​നെ വി​ളി​ച്ചു..

മരി​യു​സ്സി​ന്റെ വിളി കേ​ട്ടു തെ​മ്മാ​ടി​ച്ചെ​ക്കൻ തന്റെ ആഹ്ലാ​ദ​മ​യ​വും സനേഹ പൂർ​ണ്ണ​വു​മായ മട്ടോ​ടു​കൂ​ടി ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പാ​ഞ്ഞെ​ത്തി.

‘എനി​ക്കു​വേ​ണ്ടി ഒരു കാ​ര്യം ചെ​യ്യു​മോ?’

‘എന്തും,’ ഗവ്രോ​ഷ് പറ​ഞ്ഞു:‘എന്റെ ഈശ്വര! നി​ങ്ങ​ള​തു ചെ​യ്തി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ ഞാ​നി​പ്പോ​ളി​ല്ല.’

‘ഈ കത്തു കണ്ടു​വോ?’

‘ഉവ്വ്.’

‘ഇതു മേ​ടി​ക്കു. ഇനി ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഈ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യിൽ​നി​ന്നു പോയി, (ഗവ്രോ​ഷ് അസ്വ​സ്ഥ​നാ​യി ചെവി ചൊ​റി​യാൻ തു​ട​ങ്ങി) ‘നാളെ രാ​വി​ലെ, ഈ കത്തു റ്യൂ ദ് ലോം അർ​മെ​യിൽ 7-ാം നമ്പ​റായ മൊ​സ്യു ഫു​ഷൽ​വാ​ങ്ങി​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ​ച്ചെ​ന്നു, മേൽ​വി​ലാ​സ​ത്തിൽ​ക്കാ​ണു​ന്ന മദാം​വ്വ​സേ​ല്ല് കൊ​സെ​ത്തി​നു കൊ​ടു​ക്ക​ണം.’

ആ ഉശി​രൻ​കു​ട്ടി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ശരി, പക്ഷേ! ഇതി​നി​ട​യ്ക്കു വഴി​ക്കോ​ട്ട പി​ടി​ച്ചു​ക​ള​യും; ഞാ​നി​വി​ടെ ഉണ്ടാ​ക​യു​മി​ല്ല’

‘എല്ലാം​കൊ​ണ്ടും നോ​ക്കി​യാൽ പു​ല​രു​ന്ന​തു​വ​രെ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യാ​ക്ര​മി​ക്ക​ലു​ണ്ടാ​വി​ല്ല. നാളെ ഉച്ച​യ്ക്കു മുൻ​പാ​യി പി​ടി​ച്ചു​ക​ഴി​യി​ല്ല.

പട്ടാ​ള​ക്കാർ വഴി​ക്കോ​ട്ട​യ്ക്ക​നു​വ​ദി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത വി​ശ്ര​മ​സ​മ​യം വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ കുറേ നീ​ണ്ടി​രു​ന്നു. രാ​ത്രി​യു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളിൽ പല​പ്പോ​ഴും കാ​ണാ​റു​ള്ള തൽ​ക്കാല ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​യി​രു​ന്നു അത്, എപ്പോ​ഴും അതി​ന്റെ പി​ന്നിൽ പൂർ​വ്വാ​ധി​ക​മായ ശു​ണ്ഠി​യു​ണ്ട്.

‘ആട്ടെ,’ ഗവ്രോ​ഷ് പറ​ഞ്ഞു, ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കത്തു നാളെ കൊ​ണ്ടു​ക്കൊ​ടു​ക്കാ​മെ​ന്നു വെ​ച്ചാ​ലോ?’

‘അപ്പോ​ഴേ​ക്കും വൈ​കി​പ്പോ​വും. വഴി​ക്കോ​ട്ട വള​യ​പ്പെ​ടും; എല്ലാ തെ​രു​വു​ക​ളി​ലും പാ​റാ​വു​ണ്ടാ​വും; നി​ങ്ങൾ​ക്കു പു​റ​ത്തു കട​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പോണം.’

ഇതിന് ഒരു മറു​പ​ടി​യും ഗവ്രോ​ഷി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല; വ്യ​സ​ന​പൂർ​വം ചെവി ചൊ​റി​ഞ്ഞും​കൊ​ണ്ട് അവൻ സം​ശ​യി​ച്ചു നി​ല​വാ​യി.

പെ​ട്ടെ​ന്ന്, അവ​ന്നു പതി​വു​ള്ള പക്ഷി​മ​ട്ടു​ക​ളിൽ ഒന്നോ​ടു​കൂ​ടി അവൻ കത്തു റാ​ഞ്ചി​യെ​ടു​ത്തു.

‘അങ്ങ​നെ​യാ​ട്ടെ’, അവൻ പറ​ഞ്ഞു.

ഉട​നെ​ത​ന്നെ മൊ​ങ്ദെ​തൂർ ഇട​വ​ഴി​യി​ലൂ​ടേ അവൻ ഒരു പാ​ച്ചിൽ കൊ​ടു​ത്തു.

ആവിധം തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തിൽ ഗവ്രോ​ഷി​ന് ഒരു യു​ക്തി തോ​ന്നി; പക്ഷേ, മരി​യു​സ് വല്ല തട​സ്സ​വും പറ​ഞ്ഞെ​ങ്കി​ലോ എന്നു ശങ്കി​ച്ച് അവനതു പു​റ​ത്തേ​ക്കു പറ​ഞ്ഞി​ല്ല.

ഇതാ​യി​രു​ന്നു യു​ക്തി; ‘നേരം അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി ആവു​ന്ന​തേ ഉള്ളൂ; റ്യൂ ദ് ലോം അർമെ ഇവി​ടെ​നി​ന്ന് അധികം ദൂ​ര​ത്ത​ല്ല; ഞാൻ ഈ കത്ത് ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ കൊ​ണ്ടു​ചെ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്തു, സമ​യ​ത്തേ​ക്കു തി​രി​ച്ചെ​ത്തും.’

Colophon

Title: Les Miserables (ml: പാ​വ​ങ്ങൾ).

Author(s): Victor Hugo.

First publication details: Mathrubhumi; Kozhikkode, Kerala; Book 4, Part 13; 1925.

Deafult language: ml, Malayalam.

Keywords: Novel, Les Miserable, Victor Hugo, വി​ക്തോർ യൂഗോ, പാ​വ​ങ്ങൾ, നാ​ല​പ്പാ​ട്ടു് നാ​രാ​യണ മേനോൻ, വി​വർ​ത്ത​നം, Open Access Publishing, Malayalam, Sayahna Foundation, Free Software, XML.

Digital Publisher: Sayahna Foundation; JWRA 34, Jagthy; Trivandrum 695014; India.

Date: September 1, 2021.

Credits: The text of the original item is in the public domain. The text encoding and editorial notes were created and​/or prepared by the Sayahna Foundation and are licensed under a Creative Commons Attribution By ShareAlike 4​.0 International License (CC BY-SA 4​.0). Any reuse of the material should credit the Sayahna Foundation and must be shared under the same terms.

Cover: Le Miserables, a photograph by Otterbein University, Theatre and Dance, USA (2018). The picture is a photograph of a scene from Les Miserables, a theatrical performance of Theatre and Dance group of Otterbein University, USA. The image is taken from Wikimedia Commons and is gratefully acknowledged.

Production history: Typesetter: Sayahna Foundation; Editor: PK Ashok; Translation: Nalappatt Narayana Menon; Digitizer: KB Sujith; Processed by: JN Jamuna, LJ Anjana, KB Sujith; Encoding: CV Radhakrishnan.

Production notes: The entire document processing has been done in a computer running GNU/Linux operating system and TeX and friends. The PDF has been generated using XeLaTeX from TeXLive distribution 2021 using Ithal (ഇതൾ), an online framework for text formatting. The TEI (P5) encoded XML has been generated from the same LaTeX sources using LuaLaTeX. HTML version has been generated from XML using XSLT stylesheet (sfn-​tei-html.xsl) developed by CV Radhakrkishnan.

Fonts: The basefont used in PDF and HTML versions is RIT Rachana authored by KH Hussain, et al., and maintained by the Rachana Institute of Typography. The font used for Latin script is Linux Libertine developed by Phillip Poll.

Web site: Maintained by KV Rajeesh.

Download document sources in TEI encoded XML format.

Download Phone PDF.