ഴാ​വേ​റെ വഴി​തി​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത ആ കെ​ണി​യു​ടെ അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള അവ​സാ​നം മരി​യു​സ് നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു; എന്നാൽ ഴാവേർ മൂ​ന്നു കൂ​ലി​വ​ണ്ടി​ക​ളിൽ തന്റെ തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളേ​യും കയ​റ്റി ആ വീ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു പോയ ഉട​നേ​ത്ത​ന്നെ, മരി​യു​സ്സും പതു​ക്കെ അവി​ടെ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങി. വൈ​കു​ന്നേ​രം ഒമ്പ​തു​മ​ണി​യേ ആയി​ട്ടു​ള്ളു. മരി​യു​സ് നേരെ കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​ന്റെ താ​മ​സ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു​ന​ട​ന്നു. കുർ​ഫെ​രാ​ക് ലാ​റ്റിൻ ക്വാർ​ട്ട​റി​ലെ അക്ഷോ​ഭ്യ​നായ പാർ​പ്പു​കാ​ര​ന​ല്ലാ​താ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അയാൾ ‘രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ ചില കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാൽ’ റ്യു ദ് ലാ വൈ​റ്റി എന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തേ​ക്കു താമസം മാ​റ്റി; അക്കാ​ല​ത്തു രാ​ജ്യ​ക​ല​ഹം ചെ​ന്നു സ്വയം പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ക്ക​പ്പെ​ടു​വാൻ ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന ഒരു സ്ഥ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു അത്. മരി​യു​സ് കുർ​ഫെ​രാ​ക്കോ​ടു പറ​ഞ്ഞു, ‘ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൂടെ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങാ​നാ​ണ് വന്ന​ത്.’ കുർ​ഫെ​രാ​ക് തന്റെ കി​ട​യ്ക്ക​മേൽ​നി​ന്ന് ഒരു​മെ​ത്ത വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു.— അതിൽ രണ്ടെ​ണ്ണ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു—നി​ല​ത്തു വി​രി​ച്ചി​ട്ടു​പ​റ​ഞ്ഞു: ‘അവിടെ.’

പി​റ്റേ​ദി​വ​സം രാ​വി​ലെ ഏഴു​മ​ണി​ക്കു മരി​യു​സ് ചെ​റ്റ​പ്പു​ര​യി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു​ചെ​ന്നു. മദാം ബു​ഴോ​ങ്ങി​നു കൊ​ടു​പ്പാൻ ബാ​ക്കി​യു​ള്ള വാടക തീർ​ത്തു. സ്വ​ന്തം പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ കെ​ട്ടാ​ക്കി, കി​ട​പ്പു​സാ​മാ​നം മേശ, വലി​പ്പു​പെ​ട്ടി, രണ്ടു കസാ​ല​കൾ ഒക്കെ​യെ​ടു​ത്ത് ഒരു കൈ​വ​ണ്ടി​യിൽ കയ​റ്റി, മേൽ​വി​ലാ​സം​കൂ​ടി കൊ​ടു​ത്തേ​ല്പ്പി​ക്കാ​തെ, അവി​ടെ​നി​ന്നു നട​ന്നു; അതു​കാ​ര​ണം തലേ ദി​വ​സ​ത്തെ സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി ചോ​ദി​ച്ച​റി​വാൻ​വേ​ണ്ടി ഴാവേർ ഉച്ച​യ്ക്കു​മുൻ​പാ​യി അവിടെ മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്ന സമ​യ​ത്തു മദാം ബു​ഴോ​ങ്ങി​നെ മാ​ത്ര​മേ വീ​ട്ടിൽ കണ്ടു​ള്ളു. അവൾ മറു​പ​ടി​പ​റ​ഞ്ഞു: ‘പോയി.’

തലേ​ദി​വ​സ​ത്തെ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കാ​രു​ടെ ഏതാ​ണ്ട് ഒരു കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നാ​ണ് മരി​യു​സ്സെ​ന്നു മദാം ബു​ഴോ​ങ്ങി​ന് ഉറ​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ‘ആരെ​ങ്കി​ലും പറ​യു​മോ അത്?’ അവൾ ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ ഒരു പടി​കാ​വ​ല്ക്കാ​രി​യോ​ട് അത്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു​പ​റ​ഞ്ഞു, ‘കണ്ടാൽ ഒരു പെൺ​കി​ടാ​വി​ന്റെ മട്ടു​ള്ള ആ ഒരു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ!’

ഈ പെ​ട്ടെ​ന്നു​ണ്ടായ സ്ഥ​ല​മാ​റ്റ​ത്തിൽ മരി​യു​സ്സി​നു രണ്ടു കാ​ര​ണ​മാ​ണ്. ഒന്നാ​മ​ത്ത​ത്, ആ വീ​ട്ടി​നെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ​ക്കൊ​രു ഭയ​മാ​യി—അവി​ടെ​വെ​ച്ച്, അത്ര​യും​അ​ടു​ത്തു​വെ​ച്ച്, ഒരു സമയം ആ ദു​ഷ്ട​നായ ധന​വാ​നെ​ക്കാൾ, ദു​ഷ്ട​നായ ദരി​ദ്ര​നെ​ക്കാൾ, അധികം ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യി​രു​ന്ന ഒരു സാ​മു​ദാ​യി​ക​വി​രൂ​പത അതി​ന്റെ ഏറ്റ​വും അസ​ഹ്യ​ത​ര​വും ഏറ്റ​വും നി​ഷ്ഠു​ര​ത​ര​വു​മായ നി​ല​യിൽ വളർ​ന്നു​ണ്ടാ​യ​ത് അയാൾ കണ്ടു​വ​ല്ലോ. രണ്ടാ​മ​ത്ത​ത്, ഇനി​യു​ണ്ടാ​വാൻ പോ​കു​ന്ന കേ​സ്സിൽ ഒരു സാ​ക്ഷി​യാ​യി​ത്തീർ​ന്നു, തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്കെ​തി​രാ​യി മൊ​ഴി​കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​ത് അയാൾ​ക്ക് അത്ര പ്രി​യ​മാ​യി തോ​ന്നി​യി​ല്ല.

ആ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ—പേർ ഴാവേർ ഓർ​മ്മ​വി​ട്ടു—പേ​ടി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞ​താ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന്, അല്ലെ​ങ്കിൽ ആ കെ​ണി​ക്കു​ശേ​ഷം അയാൾ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു​ചെ​ല്ലുക തന്നെ ഉണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന്, ഇൻ​സ്പെ​ക്ടർ വി​ചാ​രി​ച്ചു; അയാളെ കണ്ടു​പി​ടി​പ്പാൻ ഗാവേർ ചില ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ ചെ​യ്തു; പക്ഷേ, ഫല​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല.

ഒരു മാസം കഴി​ഞ്ഞു; ഒന്നു​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞു. മരി​യു​സ്സി​ന്റെ താമസം കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​ന്റെ കൂ​ടെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. കോ​ട​തി​ക​ളിൽ എപ്പോ​ഴും ചെ​ന്നു​കൂ​ടാ​റു​ള്ള ഒരു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ വക്കീ​ലോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു, തെ​നാർ​ദി​യെർ തട​വിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു​ള്ള വസ്തുത അയാൾ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി. എല്ലാ തി​ങ്ക​ളാ​ഴ്ച​യും തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്കു കൊ​ടു​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി അഞ്ചു ഫ്രാ​ങ്ക് അയാൾ ജെ​യി​ലി​ലെ ഗു​മ​സ്തൻ​വ​ശം കൊ​ടു​ക്കും.

പണം തീർ​ന്ന​പ്പോൾ മരി​യു​സ് കുർ​ഫെ​രാ​ക്കോ​ട് അഞ്ചു ഫ്രാ​ങ്ക് കടം മേ​ടി​ച്ചു. ജീ​വ​കാ​ല​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഒന്നാ​മ​താ​യി​ട്ടാ​ണ് മരി​യു​സ് കടം വാ​ങ്ങു​ന്ന​ത്. തി​ങ്ക​ളാ​ഴ്ച​തോ​റു​മു​ള്ള ഈ അഞ്ചു ഫ്രാ​ങ്ക്: അതു കടം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​നും, അതു കി​ട്ടി​യി​രു​ന്ന തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്കും ഒരു​പോ​ലെ, ഒരു കടം​ക​ഥ​യാ​യി​രു​ന്നു. ‘ഇതാർ​ക്കാ​ണ് കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്?’

കുർ​ഫെ​രാ​ക് വി​ചാ​രി​ച്ചു. ‘എനി​ക്കി​ത് എവി​ടെ​നി​ന്നു വരു​ന്നു?’ തെ​നാ​ര​ദി​യെർ സ്വയം ചോ​ദി​ച്ചു.

പോ​രാ​ത്ത​തി​നു മരി​യു​സ്സി​ന്റെ ഹൃദയം തകർ​ന്നി​രു​ന്നു. ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ഒരു​ത​ട്ടു​വാ​തിൽ​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ സക​ല​വും പു​റ​ത്തേ​ക്കു ചാ​ടി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു. അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും മുൻ​പിൽ കാ​ണാ​തെ​യാ​യി; അയാ​ളു​ടെ ജീ​വി​തം വീ​ണ്ടും നി​ഗൂ​ഢ​ത​യിൽ കു​ഴി​ച്ചു​മൂ​ട​പ്പെ​ട്ടു! ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ അയാൾ തപ്പി​പ്പി​ടി​ച്ചു നട​ന്നു. ആ നി​ഴ​ല്പ്പാ​ടിൽ അയാൾ, തനി​ക്കു വളരെ അടു​ത്താ​യി, താൻ സ്നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്ന പെൺ​കു​ട്ടി​യേ​യും അവ​ളു​ടെ അച്ഛ​നെ​ന്നു​തോ​ന്നിയ ആ വൃ​ദ്ധ​നേ​യും—ഈ ലോ​ക​ത്തിൽ അയാൾ​ക്ക് ആകെ​യു​ള്ള മു​ത​ലും ആശാ​മാർ​ഗ്ഗ​വു​മായ ആ രണ്ട് അജ്ഞാ​ത​സ​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളെ—ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം കണ്ടെ​ത്തി; അവരെ കൈ​യി​ലാ​ക്കാൻ അയാൾ തു​ട​ങ്ങു​മ്പോ​ഴേ​ക്ക് ഒരു കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റ് ആ നി​ഴ​ലു​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ന്നു. എത്ര​ത​ന്നെ ഭയ​ങ്ക​ര​മായ കൂ​ട്ടി​മു​ട്ട​ലിൽ​പ്പോ​ലും, സത്യ​ത്തി​ന്റേ​യും തീർ​ച്ച​യു​ടേ​യും ഒരു തീ​പ്പൊ​രി പു​റ​പ്പെ​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. ഒരൂ​ഹ​ത്തി​നും നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല. അറി​ഞ്ഞു എന്ന് ഒരി​ക്കൽ കരു​തിയ പേർ​കൂ​ടി അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു മന​സ്സി​ലാ​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അത് ഉർസൂൽ അല്ല. വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ​ക്ഷി എന്ന​ത് ഒരു ശകാ​ര​പ്പേ​രാ​ണ്. പി​ന്നെ ആ വൃ​ദ്ധ​നെ​പ്പ​റ്റി എന്താ​ണ് വി​ചാ​രി​ക്കേ​ണ്ട​ത്? അയാൾ വാ​സ്ത​വ​മാ​യി പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രിൽ​നി​ന്ന് ഒളി​ച്ചു​ന​ട​ക്ക​യാ​ണോ? അനാ​ഥ​ശാ​ല​യ്ക്ക​ടു​ത്തു​വെ​ച്ചു മരി​യു​സ്സ് കണ്ടു​മു​ട്ടു​ക​യു​ണ്ടായ ആ നരച്ച കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നെ ഓർമ്മ വന്നു. ആ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നും മൊസ്യ ലെ​ബ്ലാ​ങ്ങും ഒരേ ആളാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ഇപ്പോൾ തോ​ന്നു​ന്നു. അപ്പോൾ അയാൾ​വേ​ഷം മാറി നട​ക്ക​യാ​ണോ? സ്തു​ത്യർ​ഹ​വും സം​ശ​യ​ജ​ന​ക​വു​മായ രണ്ടു ഭാ​ഗ​മു​ണ്ട് ആ മനു​ഷ്യ​നിൽ. എന്തു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ ലഹ​ള​കൂ​ട്ടി​യി​ല്ല? എന്തി​ന് അയാൾ പാ​ഞ്ഞു​ക​ള​ഞ്ഞു അയാൾ ആ പെൺ​കി​ടാ​വി​ന്റെ അച്ഛ​നാ​ണോ, അച്ഛ​ന​ല്ലേ? ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, തെ​നാർ​ദി​യെർ തനി​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി എന്നു കരു​തിയ ആ ആൾ തന്നെ​യാ​ണോ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ അയാൾ? തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്കു തെ​റ്റി​പ്പോ​യി​രി​ക്കാം ഇവ​യൊ​ക്കെ ശരി​പ്പെ​ട്ടു കി​ട്ടാ​ത്ത വി​ഷ​മ​ത​ക​ളാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. ഇവ​യൊ​ന്നും ലൂ​ക്സെം​ബു​റി​ലെ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യു​ടെ ദേ​വ​സ്ത്രീ​ജ​നോ​ചി​ത​മായ സൗ​ന്ദ​ര്യ​ത്തി​നു യാ​തൊ​രു കോ​ട്ട​വും വരു​ത്തി​യി​ല്ല എന്നു​ള്ള​ത് പര​മാർ​ത്ഥ​മാ​ണ്. ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​ക​മായ സങ്ക​ടം; മരി​യു​സ് ഹൃ​ദ​യ​ത്തിൽ ഒരു വി​കാ​രാ​വേ​ഗ​വും കണ്ണി​ന്മു​മ്പിൽ അന്ധ​കാ​ര​വും കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ന്നു. അയാൾ മുൻ​പോ​ട്ട് തള്ള​പ്പെ​ടു​ക​യും പിൻ​പോ​ട്ട് വലി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു; അങ്ങ​നെ, അയാൾ​ക്ക​ന​ങ്ങാൻ വയ്യാ. അനു​രാ​ഗ​മൊ​ഴി​കെ, മറ്റു​ള്ള​തൊ​ക്കെ മറ​ഞ്ഞു. അനു​രാ​ഗ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം​ത​ന്നെ, പ്ര​കൃ​തി​ബോ​ധ​ങ്ങ​ളും ആ അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​ങ്ങ​ളായ കു​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്ക​ലു​ക​ളും അയാൾ​ക്കി​ല്ലാ​താ​യി. സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി, നമ്മെ കത്തി​ക്കു​ന്ന ഈ അഗ്നി​ജ്വാല നമു​ക്കു കു​റ​ച്ചു വെ​ളി​ച്ച​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യും പു​റ​ത്തേ​ക്കു ചില പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​ങ്ങ​ളായ നാ​ള​ങ്ങ​ളെ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും; എന്നാൽ അനു​രാഗ വി​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഈ മൗ​നോ​പ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൂ​ടി മരി​യു​സ് കേൾ​ക്കാ​താ​യി. അയാൾ ഒരി​ക്ക​ലും ഇങ്ങ​നെ തന്നെ​ത്താൻ പറ​ഞ്ഞി​ല്ല; ‘എന്താ​ണ് ഇന്ന സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കൊ​ന്നു പോയാൽ? അങ്ങ​നെ​യൊ​രു കാ​ര്യം എന്താ​ണ് ഒന്നു പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചു നോ​ക്കി​യാൽ?’ ഉർസൂൽ എന്നു വി​ളി​ക്കാൻ വയ്യാ​തായ ആ പെൺ​കു​ട്ടി ഒരി​ട​ത്തു​ണ്ട്; എവി​ടേ​ക്കാ​ണ് പോ​യി​നോ​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്നു യാ​തൊ​ന്നും അയാൾ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു കൊ​ടു​ത്തി​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ ജീ​വി​തം മു​ഴു​വ​നും രണ്ടു​വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ടു കഴി​ഞ്ഞു; കണ്ണോ​ടാ​ത്ത ഒരു മഞ്ഞിൻ​പു​ക​യ്ക്കു​ള്ളി​ലെ തി​ക​ഞ്ഞ സം​ശ​യ​സ്ഥി​തി. അവളെ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി കാണുക; അയാൾ അപ്പോ​ഴും അതാ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, അതു​ണ്ടാ​വു​മെ​ന്ന് അയാൾ കരു​താ​താ​യി.

എല്ലാം തി​ക​യു​ന്ന​തി​ന്ന്, അയാ​ളു​ടെ ദാ​രി​ദ്യ​വും തി​രി​ച്ചെ​ത്തി. ആ മര​വി​പ്പി​ക്കു​ന്ന നി​ശ്വാ​സം തന്റെ അടു​ത്തു​ണ്ടെ​ന്നു,കാ​ലി​ന്റെ മട​മ്പും തൊ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടെ​ന്ന്, അയാൾ​ക്ക​നു​ഭ​വ​മാ​യി. മനോ​വേ​ദ​ന​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ, ഇതി​നൊ​ക്കെ വളരെ മുൻ​പു​ത​ന്നെ, അയാൾ പ്ര​വൃ​ത്തി വെ​ണ്ടെ​ന്നു​വെ​ച്ചി​രു​ന്നു; പ്ര​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലാ​താ​കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അപകടം പി​ടി​ച്ച​തു വേ​റൊ​ന്നി​ല്ല. അതു മറ​ഞ്ഞു​ക​ള​യു​ന്ന ഒരു സാ​ത്മ്യ​മാ​ണ്. ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഒഴി​ച്ചു​ക​ള​യാ​വു​ന്ന​തും വീ​ണ്ടും കൈ​യി​ലാ​ക്കു​വാൻ വളരെ പ്ര​യാ​സ​മു​ള്ള​തു​മായ ഒരു സാ​ത്മ്യം.

വി​വേ​ക​പൂർ​വ്വ​മാ​യി മാ​ത്ര​യ​നു​സ​രി​ച്ചു പെ​രു​മാ​റു​ന്ന ഒരു​റ​ക്കു​മ​രു​ന്നു​പോ​ലെ, കു​റ​ച്ചൊ​ക്കെ മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്കൽ നല്ല​താ​ണ്. ചില സമ​യ​ത്തു ദു​സ്സ​ഹ​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന പ്ര​സ​വ​വേ​ദ​ന​യിൽ​പ്പെ​ട്ട മന​സ്സി​ന്റെ അസ്വാ​സ്ഥ്യ​ത്തി​ന് അത് ഒരു മയ​ക്കം കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും, പരി​ശു​ദ്ധ​മായ ആലോ​ച​ന​യു​ടെ അതി​ക​ഠി​ന​ങ്ങ​ളായ മു​ഖ​രേ​ഖ​ക​ളെ ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഒരു സൗ​ര​മ്യ​വും ശു​ദ്ധ​വു​മായ ചി​ന്ത​യെ ആത്മാ​വിൽ ഉണ്ടാ​ക്കി​വെ​യ്ക്കു​ക​യും, അങ്ങു​മി​ങ്ങു​മു​ള്ള കു​ഴി​ക​ളെ തൂ​ക്കു​ക​യും, വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളെ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ക്കു​ക​യും, അവ​രു​ടെ മു​ന​മ്പു​ക​ളെ തേ​ച്ചു​രു​ട്ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. പക്ഷേ, അതി​യായ മനോ​രാ​ജ്യം ആണ്ടു​ക​ള​യു​ന്നു, മു​ങ്ങി​ച്ചാ​വു​ന്നു. ആലോ​ച​ന​യിൽ​നി​ന്നു മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലേ​ക്കു തി​ക​ച്ചും ഇടി​ഞ്ഞു​വീ​ഴു​ന്ന ആലോ​ച​നാ​ശീ​ല​ന്റെ കഥ കഷ്ട​മാ​ണ്. വീ​ണ്ടും അതേ​വി​ധം എളു​പ്പ​ത്തിൽ മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു കയ​റാ​മെ​ന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു; ആക​പ്പാ​ടെ രണ്ടും ഒന്നു​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്ന് അയാൾ സ്വയം പറ​യു​ന്നു. അബ​ദ്ധം.

ആലോചന ബു​ദ്ധി​യു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​യാ​ണ്; മനോ​രാ​ജ്യം അതി​ന്റെ വി​ഷ​യാ​സ​ക്തി​യും. ആലോ​ച​ന​യു​ടെ സ്ഥാ​ന​ത്തു മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തെ വെ​യ്ക്കു​ന്ന​തു ഭക്ഷണ സാ​ധ​ന​ത്തെ വി​ഷ​ദ്ര​വ്യ​ത്തോ​ടു കൂ​ട്ടി​ക്ക​ലർ​ത്തു​ക​യാ​ണ്.

വാ​യ​ന​ക്കാർ ഓർ​മ്മി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, മരി​യു​സ് അങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ആരം​ഭി​ച്ച​ത്. വി​കാ​രാ​വേ​ഗം മീതെ കയറി; ഉദ്ദേ​ശ്യ​മോ അടി​ത്ത​ട്ടോ ഇല്ലാ​ത്ത കമ്പ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് അയാളെ ഉപാ​യ​ത്തിൽ ഉറ​ക്കി​യി​ടു​ന്ന പണി മു​ഴു​മി​പ്പി​ച്ചു. മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്കു​വാ​നാ​യി​ട്ട​ല്ലാ​തെ ആരും തന്നിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങാ​റി​ല്ല. വെ​റു​തെ​യു​ള്ള പണി. ക്ഷോ​ഭ​മ​യ​വും കെ​ട്ടി​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു​മായ നീർ​ച്ചു​ഴി. പി​ന്നെ, പ്ര​വൃ​ത്തി കു​റ​യു​ന്തോ​റും ആവ​ശ്യം കൂ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഇതൊരു പ്ര​കൃ​തി​നി​യ​മ​മാ​ണ്. മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലു​ള്ള മനു​ഷ്യൻ പ്രാ​യേണ ധാ​രാ​ളി​യും അല​സ​നു​മാ​ണ്; അഴ​ച്ചി​ട്ട മന​സ്സി​നു ജീ​വി​ത​ത്തെ പി​ടി​ച്ച​ടു​പ്പി​ച്ചു​നിർ​ത്താൻ വയ്യാ.

അത്ത​രം ജീ​വി​ത​ത്തിൽ ദോ​ഷ​വും ഗു​ണ​വു​മു​ണ്ട്. അശ​ക്തി ദോ​ഷ​ക​ര​മാ​ണെ​ങ്കിൽ ഔദാ​ര്യം ഗു​ണ​ക​ര​വു​മാ​ണ്. പക്ഷേ, ഉദാ​ര​നും മാ​ന്യ​നും പ്ര​വൃ​ത്തി യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നു​മായ ദരി​ദ്ര​ന്റെ കാ​ര്യം പോ​യ​തു​ത​ന്നെ. വര​വു​ക​ളൊ​ക്കെ​ത്തീർ​ന്നു; ചെലവു വർ​ദ്ധി​ച്ചും വരു​ന്നു.

ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം മര്യാ​ദ​യു​ള്ള​വ​രും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം മന​സ്സു​റ​പ്പു​ള്ള​വ​രു​മെ​ന്ന പോലെ ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ശക്തി​ക്കു​റ​വാർ​ന്ന​വ​രും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ദുഃ​സ്വ​ഭാ​വം ചേർ​ന്ന​വ​രും കൂടി വലി​ച്ചി​റ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും ആത്മ​ഹ​ത്യ​യോ ദു ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​യോ ആകു​ന്ന കു​ഴി​യിൽ​ച്ചെ​ന്ന​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു അപാ​യ​ക​ര​മായ കടും​തൂ​ക്കം.

ആലോ​ചി​ക്കാൻ വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോ​ക​ലി​ന്റെ ശക്തി കൂ​ടി​കൂ​ടി​ആൾ വെ​ള്ള​ത്തിൽ ചെ​ന്നു ചാ​ടു​ന്ന ഒരു ദിവസം ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ ആധി​ക്യം എസ്കു​സ്സി​നേ​യും ലെ​ബ്രാ​യേ​യും പോ​ലെ​യു​ള്ള ആളു​ക​ളെ വളർ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു.

മരി​യു​സ് ഈ കടും​തു​ക്ക​ത്തി​ലൂ​ടെ പതു​ക്കെ ആ കാ​ണാ​തെ കണ്ട പെൺ​കു​ട്ടി​യു​ടെ മേൽ ദൃ​ഷ്ടി​പ​തി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ഇറ​ങ്ങി​പ്പോ​രു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങൾ ഈ എഴു​തി​യ​ത് അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യി​ത്തോ​ന്നും; പക്ഷേ, വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ്. കാ​ണാ​നി​ല്ലാ​തായ ഒരാ​ളെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ഓർമ്മ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ വെ​ച്ചു കത്തി​യാ​ളു​ന്നു; എത്ര​ക​ണ്ട​ധി​കം മറ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു​വോ അത്ര​ക​ണ്ട​ധി​കം അതു കത്തു​ന്നു; കു​ണ്ഠി​ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും നൈ​രാ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​മായ ആത്മാ​വു ചക്ര​വാ​ള​ത്തി​നു മു​ക​ളിൽ ആ വെ​ളി​ച്ച​ത്തെ കണ്ടെ​ത്തു​ന്നു; ആന്ത​ര​മായ രാ​ത്രി​യി​ലെ നക്ഷ​ത്രം. അവൾ - മരി​യു​സ്സി​ന്റെ ആലോചന മു​ഴു​വ​നും അതായി. മറ്റു യാ​തൊ​ന്നി​നെ​പ്പ​റ്റി​യും അയാൾ ആലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല; തന്റെ പഴയ പു​റം​കു​പ്പാ​യം ഒരു കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത കു​പ്പാ​യ​മാ​യി എന്നും, പുതിയ പു​റം​കു​പ്പാ​യം പഴ​യ​താ​യി​ത്തു​ട​ങ്ങി എന്നും, ഉൾ​ക്കു​പ്പാ​യ​ങ്ങൾ പി​ഞ്ഞി​ത്തു​ട​ങ്ങി​യെ​ന്നും, തൊ​പ്പി പി​ഞ്ഞി​ത്തു​ട​ങ്ങി​യെ​ന്നും, ബൂ​ട്ടു​സ്സു​കൾ കൊ​ള്ള​രു​താ​താ​യി​യെ​ന്നും അയാൾ​ക്ക് ഏതാ​ണ്ടു ബോധം വന്നു. അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞും: ‘മരി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പാ​യി ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അവളെ കാണാൻ!’

ഒരു രസ​മു​ള്ള വി​ചാ​രം​മാ​ത്രം അയാൾ​ക്കു ശേ​ഷി​ച്ചു കി​ട്ടി​യി​ട്ടു​ണ്ട്, അവൾ​ക്കു​ത​ന്നെ സ്നേ​ഹ​മു​ണ്ട്; അവ​ളു​ടെ നോ​ട്ടം അത​റി​യി​ച്ചി​രു​ന്നു; അവൾ​ക്ക് തന്റെ പേ​ര​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടെ​ങ്കി​ലും, അവൾ തന്റെ ആത്മാ​വി​നെ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്: അവൾ എവി​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നാ​ലും, ആ സ്ഥലം എത്ര​ത​ന്നെ നി​ഗൂ​ഢ​മാ​യി​രു​ന്നാ​ലും, അവൾ തന്നെ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്—ഒരു സമയം. താൻ അവ​ളെ​പ്പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്ന​തു പോലെ, അവൾ തന്നെ​പ്പ​റ്റി​യും വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന് ആർ​ക്ക​റി​യും? ചി​ല​പ്പോൾ, അനു​രാ​ഗ​മു​ള്ള ഏതൊരു ഹൃ​ദ​യ​വും അനു​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള അത്ത​രം അനിർ​വ​ച​നീ​യ​ങ്ങ​ളായ സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ, വ്യ​സ​ന​ത്തി​ന​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നി​നും കാ​ര​ണ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും സന്തോ​ഷ​ത്തി​ന്റെ ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​ച​ല​നം അനു​ഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്ന സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ.

അയാൾ സ്വയം പറയും: ‘അവ​ളു​ടെ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ് എന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് വരു​ന്ന​ത്?’ ഉടനെ അയാൾ തു​ടർ​ന്നു പറയും: ‘ഒരു സമയം എന്റെ ആലോ​ച​ന​കൾ അവ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലും എത്തു​ന്നു​ണ്ടാ​വും.’ ഈ കമ്പം— ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അയാൾ തല​യി​ള​ക്കി​യെ​ങ്കി​ലും ആട്ടെ—ചി​ല​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ആശ​യു​ടെ മട്ടു​പി​ടി​ച്ച പ്ര​കാ​ശ​നാ​ള​ങ്ങ​ളെ അയാ​ളു​ടെ ആത്മാ​വി​ലേ​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​വാൻ മതി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു, വി​ശേ​ഷി​ച്ചും മനോ​രാ​ജ്യ​ക്കാർ​ക്കു​കൂ​ടി​യും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം കു​ണ്ഠി​ത​പ്ര​ദ​മായ വൈ​കു​ന്നേ​ര​ങ്ങ​ളിൽ, തന്റെ തല​ച്ചോ​റിൽ നി​റ​ഞ്ഞു​നി​ല്ക്കു​ന്ന ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ശു​ദ്ധി​യു​ള്ള​തും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം പൊ​തു​വേ പറ്റു​ന്ന​തും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ആദർ​ശ​പ​ര​വു​മായ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തെ മറ്റൊ​ന്നും എഴു​താ​ത്ത ഒരു നോ​ട്ടു​പു​സ്ത​ക​ത്തിൽ അയാൾ കു​റി​ച്ചി​ടാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇതിനെ അയാൾ ‘അവൾ​ക്കെ​ഴു​ത്തെ​ഴു​തുക’ എന്നാ​ണു പറ​യാ​റ്.

അയാ​ളു​ടെ ബു​ദ്ധി​ക്കു തക​രാ​റു പറ്റി​യി​രു​ന്നു എന്നു വി​ചാ​രി​ക്ക​രു​ത്. നേ​രേ​മ​റി​ച്ച് ഏതെ​ങ്കി​ലും ഉറച്ച ഒരു കാ​ര്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാ​നും അങ്ങോ​ട്ടു ദൃ​ഢ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി അടു​ക്കു​വാ​നു​മു​ള്ള ശക്തി അയാൾ​ക്കി​ല്ലാ​താ​യി​യെ​ങ്കി​ലും, മുൻ​പ​ത്തെ​ക്കാ​ളെ​ല്ലാ​മ​ധി​കം ഋജു​ത്വ​വും സു​ക്ഷ്മ​ദൃ​ഷ്ടി​യും അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​വ​ന്നു. സവി​ശേ​ഷ​മെ​ങ്കി​ലും ശാ​ന്ത​വും പര​മാർ​ത്ഥ​വു​മായ ഒരു വെ​ളി​ച്ച​ത്തു മരീ​യു​സ് തന്റെ കണ്ണിൻ​മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന സക​ല​ത്തേ​യും ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ഉദാ​സീ​ന​ങ്ങ​ളായ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളേ​യും ആളു​ക​ളേ​യും​കൂ​ടി, നോ​ക്കി പരി​ശോ​ധി​ച്ചു​പോ​ന്നു; അയാൾ സക​ല​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഒരു​ത​രം സമ​ര്യാ​ദ​മായ കു​ണ്ഠി​ത​ത്തോ​ടും നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​മായ പക്ഷ​പാ​ത​രാ​ഹി​ത്യ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി നി​രൂ​പ​ണം ചെ​യ്തു ശരി​യായ അഭി​പ്രാ​യം പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ഏതാ​ണ്ടു തി​ക​ച്ചും ആശ​യിൽ​നി​ന്നു വേർ​പെ​ട്ടി​രു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ വിധി ദൂ​ര​ത്തേ​ക്ക് വാ​ങ്ങി​നി​ല്ക്ക​യും മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു പറ​ന്നു​ചെ​ല്ലു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

മന​സ്സി​ന്റെ ഏതാ​ദൃ​ശ​സ്ഥി​തി​യിൽ യാ​തൊ​ന്നും അയാ​ളു​ടെ ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ​നി​ന്നു മറ​ഞ്ഞി​ല്ല; യാ​തൊ​ന്നും അയാളെ വഞ്ചി​ച്ചി​ല്ല; ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും അയാൾ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ​യും മനു​ഷ്യ​ത്വ​ത്തി​ന്റെ​യും വി​ധി​യു​ടെ​യും അടി​സ്ഥാ​നം​ക​ണ്ടു​പി​ടി​ക്ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കഠി​ന​മായ മനോ​വേ​ദ​ന​യു​ടെ നടു​ക്കും, സ്നേ​ഹ​വും സഹ​താ​പ​വും കൊൾ​വാൻ കഴി​വു​ള്ള​തായ ഒരാ​ത്മാ​വ് ഈശ്വ​ര​നാൽ നല്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​താർ​ക്കോ ആ മനു​ഷ്യൻ ഭാ​ഗ്യ​വാ​നാ​ണ്! ഈ ലോ​ക​ത്തി​ലു​ള്ള​വ​യേ​യും മനു​ഷ്യ​ന്റെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തേ​യും ഈ ഇര​ട്ട​വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലൂ​ടെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​വൻ പര​മാർ​ത്ഥ​വ​സ്തു​വെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച യാ​തൊ​ന്നും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല, യാ​തൊ​ന്നും​അ​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു​മി​ല്ല.

സ്നേ​ഹി​ക്കു​ക​യും സഹ​താ​പ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ആത്മാ​വ് ഒരു​ത​രം വി​ശി​ഷ്ട​ത​യി​ലാ​ണ് നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത്.

ഏതാ​യാ​ലും ദി​വ​സ​ങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞു​പോ​യി, പു​തു​താ​യി യാ​തൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അയാൾ​ക്കു നട​ന്നു​തീർ​ക്കാൻ ബാ​ക്കി​യു​ള്ള ഇരു​ണ്ട​സ്ഥ​ലം ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും അധി​ക​മ​ധി​കം ഇടു​ങ്ങി​വ​രു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു​മാ​ത്രം തോ​ന്നി. ആഴ​മ​റി​യാ​ത്ത​അ​ന്ധ​കാ​ര​കു​ണ്ഡ​ത്തി​ന്റെ വക്കു വ്യ​ക്ത​മാ​യി കണ്ടു​തു​ട​ങ്ങി എന്ന് അയാൾ​ക്കു​തോ​ന്നി.

‘എന്ത്’ അയാൾ തന്നെ​ത്താൻ ആവർ​ത്തി​ച്ചു, ‘അപ്പോൾ അതി​നു​മുൻ​പാ​യി​ഞാ​ന​വ​ളെ ഇനി കാ​ണി​ല്ലെ​ന്നു​ണ്ടോ?’

റ്യൂ സാ​ങ്ഴാ​ക്ക് കയറി അതിർ​ക്കോ​ട്ട​യെ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു വി​ട്ടു കു​റ​ച്ചു​ദു​ര​ത്തേ​ക്ക് അക​ത്തെ ഉപ​ന​ഗ​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ നട​ന്നാൽ നി​ങ്ങൾ റ്യു ദ് ലാ​സാ​ന്ത​യി​ലെ​ത്തു​ന്നു. ഗ്ലാ​സി​യേ​റാ​യിൽ; എന്നി​ട്ട് ഗ്ലോ​ബ്ലാ​ങ് ചെ​റു​പു​ഴ​യ്ക്കൽ എത്തു​ന്ന​തി​നു​കു​റ​ച്ചു​മുൻ​പാ​യി പാ​രി​സ്സി​ന്റെ നീ​ണ്ട​തും ഏക​രീ​തി​യി​ലു​ള്ള​തു​മായ ഉപ​ന​ഗ​ര​ച്ച​ങ്ങ​ല​യിൽ​വെ​ച്ചു വി​സ്ദെ​ലി​ന്ന് [1] ഇരി​ക്കാൻ തോ​ന്നി​പ്പോ​കു​ന്ന​താ​യി ആകെ​യു​ള്ള ആ ഒരേ ഒരു മൈ​താ​ന​ത്തിൽ നി​ങ്ങൾ ചെ​ല്ലു​ന്നു.

സൗ​ഭാ​ഗ്യ​ത്തെ ചു​റ്റും വീ​ശു​ന്ന ഒര​നിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ എന്തോ ഒന്ന് അവി​ടെ​യു​ണ്ട്—കാ​റ്റ​ത്തു കീ​റ​ത്തു​ണി​കൾ പാ​റി​പ്പ​റ​ക്കു​ന്ന​വ​യും മു​റു​ക്കി വലി​ച്ച​പോ​ലു​ള്ള​വ​യു​മായ വഴി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് ഇട​മു​റി​ഞ്ഞ ഒരു പച്ച​ച്ച മൈ​താ​ന​വും, പതി​നെ​ട്ടാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​തും കള്ളി​ജ​നാ​ല​ക​ളാൽ അവി​ട​വി​ടെ തു​ള​യു​ണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട കൂ​റ്റൻ മേൽ​പ്പു​ര​യോ​ടും ഇടി​ഞ്ഞു​പൊ​ളി​ഞ്ഞ അഴി​വേ​ലി​ക​ളോ​ടും പയൻ​മ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇടയിൽ ഒരു ചെ​റു​കു​ള​ത്തോ​ടും സ്ത്രീ​ക​ളോ​ടും ഒച്ച​ക​ളോ​ടും ചി​രി​യോ​ടും കൂ​ടി​യ​തു​മായ ഒരു പഴയ കാ​യ്ക്ക​റി​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​ന്റെ വീടും കാണാം; ചക്ര​വാ​ള​ത്തി​ലാ​യി കറു​ത്തു തടി​ച്ചു കു​റു​താ​യി അത്ഭു​ത​രൂ​പ​ത്തിൽ നേ​രം​പോ​ക്കു തോ​ന്നു​മാ​റ് അന്ത​സ്സിൽ സർ​വ്വ​ദേ​വ​മ​ണ്ഡ​പ​വും മൂ​ക​ബ​ധി​ര​ന്മാ​രു​ടെ ഭവ​നാ​ഗ്ര​വും; പിൻ​ഭാ​ഗ​ത്തു നോ​ത്തൃ​ദാം​പ​ള്ളി​യി​ലെ ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഘന​ഭാ​വ​ത്തി​ലു​ള്ള ചതു​രാ​ഗ്ര​ങ്ങ​ളും.

നോ​ക്കി​ക്കാ​ണേ​ണ്ട ഒരു സ്ഥ​ല​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് ആരും അങ്ങോ​ട്ടു പോ​കാ​റി​ല്ല. ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കു​റി​നു​ള്ളിൽ ഒരു വണ്ടി അതിലേ പോയി എന്നു​വ​രി​ല്ല.

ഈ സ്ഥ​ല​ത്തു കു​ള​ത്തി​ന്ന​രി​കി​ലേ​ക്കാ​യി, സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ, മരി​യു​സ്സി​ന്റെ ലാ​ത്തൽ, ആ ദിവസം അവിടെ ഒര​പൂർ​വ്വ​സം​ഭ​വ​മു​ണ്ടാ​യി—ഒരു വഴി​പോ​ക്കൻ. ആ സ്ഥ​ല​ത്തി​ലെ അപ​രി​ഷ്കൃ​ത​സൗ​ഭാ​ഗ്യം ഏതാ​ണ്ട് ഉള്ളിൽ​ത്ത​ട്ടി​യി​രു​ന്ന മരി​യു​സ് ആ വഴി​പോ​ക്ക​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: എന്താ​ണ് ഈ സ്ഥ​ല​ത്തി​ന്റെ പേര്?

അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഇതു വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യു​ടെ പുൽ​ത്ത​കി​ടി​യാ​ണ്.’

അയാൾ തു​ടർ​ന്നു: ഇവി​ടെ​വെ​ച്ചാ​ണ് ഇധ്വി​യി​ലെ ആട്ടി​ട​യ​ത്തി​യെ ഉൽ​ബാ​ക്ക് കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്.

പക്ഷേ, വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി എന്ന വാ​ക്കി​നു​ശേ​ഷ​മു​ള്ളു​തൊ​ന്നും മരി​യു​സ് കേ​ട്ടി​ല്ല. മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഒരൊ​റ്റ വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന ഇത്ത​രം പെ​ട്ടെ​ന്നു​ള്ള കട്ട​പി​ടി​ക്ക​ലു​കൾ ചി​ല​പ്പോൾ കാണാം. ഒരു വി​ഷ​യ​ത്തി​നു ചു​റ്റു​മാ​യി ആലോചന മു​ഴു​വ​നും പെ​ട്ടെ​ന്നു ചെ​ന്ന് അടി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്നു; അതി​നു​പി​ന്നെ മറ്റു യാ​തൊ​ന്നും കാണാൻ വയ്യെ​ന്നാ​വും.

മരി​യു​സ്സി​ന്റെ വ്യ​സ​ന​ശീ​ല​ത്തി​ന്നു​ള്ള അഗാ​ധ​ത​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ ഉർസൂൽ എന്ന​പേ​രി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്തു വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി എന്നാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ‘നി​ല്ക്കൂ’ ഇത്ത​രം നി​ഗൂ​ഡ​ങ്ങ​ളായ ആത്മ​ഗ​ത​ങ്ങ​ളു​ടെ സവി​ശേ​ഷ​ത​യായ ആ വി​വേ​ക​മ​റ്റ​മ്പ​ര​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘ഇത് അവ​ളു​ടെ പുൽ​ത്ത​കി​ടി​യാ​ണ്. അവൾ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തെ​വി​ടെ​യാ​ണെ​ന്ന് ഇപ്പോൾ അറി​യാം.’

ഇതു കഥ​യി​ല്ലാ​യ്മ​ത​ന്നെ; എങ്കി​ലും അനി​വാ​ര്യ​മാ​ണ്.

അങ്ങ​നെ ഓരോ ദി​വ​സ​വും അയാൾ ആ വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യു​ടെ പുൽ​ത്ത​കി​ടി​യി​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു.

ഗോർബോ ചെ​റ്റ​പ്പു​ര​യിൽ​വെ​ച്ചു ഴാ​വേർ​ക്കു കി​ട്ടിയ ജയം പരി​പൂർ​ണ്ണ​മാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി; പക്ഷേ, അങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

ഒന്നാ​മ​ത്—ഇതാ​യി​രു​ന്നു പ്ര​ധാ​ന​മായ ഉത്ക​ണ്ഠ—ഴാവേർ തട​വു​കാ​ര​നെ​ത​ട​വു​കാ​ര​നാ​ക്കി​യി​ല്ല. ചാ​ടി​പ്പോ​വു​ന്ന കൊ​ല​പ്പു​ള്ളി കൊ​ല​പാ​ത​കി​യെ​ക്കാ​ള​ധി​കം സം​ശ​യി​ക്ക​ത്ത​ക്ക​വ​നാ​ണ്; എന്ന​ല്ല, ആ ഘാ​തു​ക​ന്മാർ​ക്ക് അത്ര​മേൽ വി​ല​യു​ള്ള ഒരു സാ​ധ​ന​മാ​യി​രു​ന്ന ആ മനു​ഷ്യൻ ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​കൾ​ക്ക് ഒട്ടും നന്മ​കു​റ​ഞ്ഞ സമ്മാ​ന​മാ​യി​രി​ക്ക​യി​ല്ല.

പി​ന്നെ, മൊ​ങ്പർ​നാ​സ് ഴാ​വേ​റു​ടെ പി​ടി​യിൽ​നി​ന്നു ചാ​ടു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ആ ‘ചെ​കു​ത്താ​ന്റെ പച്ച​സ്സു​ന്ദ​ര​നെ’ പി​ടി​കൂ​ടു​വാൻ ഒന്നു​കൂ​ടി തഞ്ചം നോ​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ മൊ​ങ്പർ​നാ​സ് നട​ക്കാ​വി​ലെ മര​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നി​ട​യിൽ കാ​വൽ​നി​ന്നി​രു​ന്ന എപ്പൊ​നൈ​നെ കണ്ടെ​ത്തി. അച്ഛ​നു​മാ​യി ഘാ​തു​ക​വേ​ഷം അഭി​ന​യി​ക്കു​ന്ന​തി​നേ​ക്കാൾ മക​ളോ​ടു പച്ച​സ്സു​ന്ദ​ര​വേ​ഷം ചൊ​ല്ലി​യാ​ടു​ന്ന​താ​ണ് നല്ല​തെ​ന്നു നി​ശ്ച​യി​ച്ചു അവൻ അവ​ളേ​യും​കൊ​ണ്ടു നട​ന്നു. ആ ചെ​യ്ത​തു​ന​ന്നാ​യി. അവൻ തട​വി​ലാ​യി​ല്ല. എപ്പൊ​നെ​നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ള​മാ​ണെ​ങ്കിൽ അവളെ ഴാവേർ പി​ടി​പ്പി​ച്ചു; ഒരു നി​സ്സാ​ര​മായ ആശ്വാ​സം. എപ്പൊ​നൈൻ​ചെ​ന്നു ലെ​മ​ദെ​ലോ​ന​ത്തി​ലു​ള്ള അസെൽ​മ​യോ​ടു​കൂ​ടി.

ഇതി​നൊ​ക്കെ​പ്പു​റ​മെ, ഗോർ ബോ​വീ​ട്ടിൽ പോ​കു​ന്ന വഴി​ക്കു​വെ​ച്ചു ക്ല​ക്സു കൈ​യിൽ​നി​ന്നു പോയി. ഇതെ​ങ്ങ​നെ​പ്പ​റ്റി എന്നു നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ല; പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ​ക്കും പട്ടാ​ള​ക്കാർ​ക്കും ‘അതെ​ങ്ങ​നെ എന്നു മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്ന​തേ​യി​ല്ല.’ ആ മനു​ഷ്യൻ​ഒ​രു മഞ്ഞിൻ​പു​ക​യാ​യി വേഷം മാറി. കൈ​യാ​മ​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ളി​ലൂ​ടെ ഉര​സി​പ്പോ​യി, വണ്ടി​യു​ടെ ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ചോർ​ന്നു, വണ്ടി ഒന്നു കി​രു​കി​രു​പ്പി​ച്ച്, ഒരോ​ട്ടം കൊ​ടു​ത്തു; അവർ​ക്കു ഇതു​മാ​ത്ര​മേ പറ​യാ​നു​ള്ളു—ജയി​ലിൽ​ച്ചെ​ന്നു നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ ക്ലു​ക്സു ഇല്ല. യക്ഷി​കൾ​ക്കോ അല്ലെ​ങ്കിൽ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ​ക്കോ അതി​ലൊ​രു കൈ​യു​ണ്ട്. വെ​ള്ള​ത്തിൽ മഞ്ഞു​തു​ള്ളി​പോ​ലെ ക്ല​ക്സു നി​ഴ​ലു​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ ലയി​ച്ചു എന്നു​ണ്ടോ? പൊ​ല്ലീ​സു​കാ​രു​ടെ വല്ല കള്ള​സ​ഹാ​യ​വും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വോ? സമാ​ധാ​ന​ര​ക്ഷ​യും സമാ​ധാ​ന​ലം​ഘ​ന​വു​മെ​ന്ന ഇര​ട്ട​ക്ക​ട​ങ്ക​ഥ​യിൽ​പ്പെ​ട്ട ഒരാ​ളാ​യി​രു​ന്നു​വോ ഈ മനു​ഷ്യൻ? അതി​ക്ര​മ​വും അമർ​ത്തി​നിർ​ത്ത​ലും അവ​നിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ട് എന്നു വരുമോ? ഈ നര​സിം​ഹ​രൂ​പ​ത്തി​ന്റെ കൈ​ന​ഖ​ങ്ങൾ ദു​ഷ്ട​പ്ര​വൃ​ത്തി​യി​ലും കാൽ​ന​ഖ​ങ്ങൾ ഭര​ണാ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലു​മാ​ണെ​ന്നു​ണ്ടോ? ഈ ശാ​പ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളെ ഴാവേർ ശരി​വെ​ച്ചി​ല്ല; ഈ ന്യൂ​ന​പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ നേരെ അയാ​ളു​ടെ രോ​മ​ങ്ങൾ​കൂ​ടി നി​വർ​ന്നു​നി​ല്ക്കും. പക്ഷേ, അയാ​ളു​ടെ സൈ​ന്യ​ത്തിൽ വേ​റേ​യും ഇൻ​സ്പെ​ക്ടർ​മാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പൊ​ല്ലീ​സ്സു​ക​ച്ചേ​രി​യി​ലെ ഗു​ഢ​സം​ഗ​തി​ക​ളിൽ അവർ അയാ​ളു​ടെ കീ​ഴി​ലു​ള്ള​വർ​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, ഒരു സമയം അവർ​ക്ക് അയാ​ളേ​ക്കാൾ അഭ്യാ​സം കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും. പി​ന്നെ ക്ല​ക്സു അത്ര​യും തി​ക​ഞ്ഞ ദു​ഷ്ട​നാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട്, അവൻ ഒരെ​ണ്ണം​പ​റ​ഞ്ഞ ഒറ്റു​കാ​ര​നാ​വാൻ പറ്റും. അന്ധ​കാ​ര​വു​മാ​യി ആവിധം ഇന്ദ്ര​ജാ​ല​സം​ബ​ന്ധി​യായ സൗ​ഹാർ​ദ്ദ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ഘാ​തു​ക​ത്വ​ത്തി​ന് അസ്സൽ​കാ​ര്യ​വും പൊ​ല്ലീ​സ്സൊ​റ്റി​ന് ഒന്നാ​ന്ത​രം സാ​ഹാ​യ്യ​വു​മാ​ണ്. രണ്ടു വശവും മൂർ​ച്ച​യു​ള്ള ഇത്ത​രം തെ​മ്മാ​ടി​ക്ക​ള്ള​ന്മാ​രു​ണ്ട്. അതെ​ന്തെ​ങ്കി​ലു​മാ​വ​ട്ടെ, ക്ല​ക്സു ചാ​ടി​പ്പോ​യി; അവനെ പി​ന്നെ കണ്ട​തു​മി​ല്ല. ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ ഴാ​വേർ​ക്ക് അത്ഭു​ത​ത്തേ​ക്കാ​ള​ധി​കം ശു​ണ്ഠി​യാ​ണ് ഉണ്ടാ​യി​ക്ക​ണ്ട​ത്. ഒരു സമയം പേ​ടി​ച്ചു​പോ​യി​രി​ക്കാ​വു​ന്ന ആ ‘വക്കീ​ല്ക്ക​ഴുത’യായ മരി​യു​സ്സി​നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം—അയാ​ളു​ടെ പേർ ഴാവേർ മറ​ന്നു—ഴാവേർ അയാളെ വലിയ വി​ല​വെ​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. എന്ന​ല്ല, ഒരു വക്കീ​ലി​നെ എപ്പോ​ഴു​മാ​വാ​മ​ല്ലോ നാ​യാ​ടി​പ്പി​ടി​ക്കുക, പക്ഷേ, അയാൾ ആക​പ്പാ​ടെ ഒരു വക്കീ​ലാ​ണോ! വി​ചാ​രണ നട​ന്നു. പത്രോ​ങ്മി​നെ​ത്സം​ഘ​ത്തി​ലെ ഒരു​വ​നെ, അവൻ ഓരോ ഞായം പറയാൻ തു​ട​ങ്ങും എന്ന വി​ചാ​ര​ത്തി​ന്മേൽ, കൂ​ട്ടി​ലി​ട്ട​ട​യ്ക്കാ​തി​രി​യ്ക്കു​ന്ന​തു നന്നെ​ന്നു മജി​സ്ട്രേ​ട്ടി​നു തോ​ന്നി—അങ്ങ​നെ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വൻ ബ്രൂഴോങ്ങാണു്-​റ്യു ദ്യപെത്തി-​ബൻകിയെയിലെ തല​മു​ടി​ക്കാ​രൻ, അവനെ ഷാർൽ​മേൻ​മു​റ്റ​ത്തു ലാ​ത്തി​ക്കൊ​ള്ളാൻ വി​ട്ടു; കാ​വൽ​ക്കാ​രു​ടെ നോ​ട്ടം എപ്പോ​ഴും അവ​നി​ലു​ണ്ടാ​വും താനും.

ഈ ബ്രൂ​ഴോ​ങ് എന്ന പേർ കാ​രാ​ഗൃ​ഹ​ത്തി​ലെ സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണ്. ‘പുതിയ എടു​പ്പ്’ എന്നു പേ​രു​ള്ള​തും ഭര​ണാ​ധി​കാ​രം സാങ് ബേർ​നാർ മു​റ്റ​മെ​ന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തും ഘാ​തു​ക​ന്മാർ ‘സിം​ഹ​ച്ചാൽ’ എന്നു പറ​യു​ന്ന​തു​മായ ആ ഭയ​ങ്ക​ര​മു​റ്റ​ത്ത്, അട​രു​കൾ​കൊ​ണ്ടും കു​ഷ്ഠ​വ്യാ​ധി​കൊ​ണ്ടും നി​റ​ഞ്ഞു ലാ​ഫോർ​സി​ലെ പ്ര​ഭു​മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ലെ പു​രാ​ത​ന​ച്ചെ​റു​പ​ള്ളി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ആ തു​രു​മ്പു പി​ടി​ച്ച പഴയ ഇരി​മ്പു​വാ​തി​ലി​ന്ന​രി​കെ​വെ​ച്ച് മേ​ല്പു​ര​യോ​ളം ഉയർ​ന്നു​ചെ​ന്നു പി​ന്നീ​ടു ഘാ​തു​ക​ന്മാ​രു​ടെ ഉറ​ക്കു​മു​റി​യി​ലേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു​പോ​കു​ന്ന മതി​ലി​ന്മേൽ പന്ത്ര​ണ്ടു കൊ​ല്ലം​മുൻ​പ് ഒരാ​ണി​കൊ​ണ്ടു കു​ത്തി​വ​ര​ച്ചു​ണ്ടാ​ക്കിയ ഒരു​ത​രം കോ​ട്ട​യും അതിനു ചു​വ​ട്ടി​ലാ​യി

ബ്റു​ഴോ​ങ് 1811

എന്ന് ഒപ്പി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​തും ഇന്നും കാണാം.

1811-ലെ ബ്രു​ഴോ​ങ് 1832-ലെ ബ്രൂ​ഴോ​ങ്ങി​ന്റെ അച്ഛ​നാ​യി​രു​ന്നു.

ഗോർ​ബോ​വീ​ട്ടിൽ​വെ​ച്ചു വാ​യ​ന​ക്കാർ ഒരു നോ​ക്കു​മാ​ത്രം കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള ഈ രണ്ടാ​മ​തു പറ​ഞ്ഞ​യാൾ കാ​ഴ്ച​യിൽ അമ്പ​ര​പ്പും വ്യ​സ​ന​ഭാ​വ​വു​മു​ള്ള വലിയ കൗ​ശ​ല​ക്കാ​ര​നും വലിയ സമർ​ത്ഥ​നു​മായ ഒരു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​നാ​ണ്. അവ​ന്റെ ഈ വ്യ​സ​ന​ഭാ​വം കണ്ടി​ട്ടാ​ണ് കൂ​ട്ടി​ലി​ട്ട​ട​യ്ക്കു​ന്ന​തി​നേ​ക്കാൾ ഷാർൽ​മേൻ​മു​റ്റ​ത്താ​ക്കി​യാൽ അധികം പ്ര​യോ​ജ​ന​മു​ണ്ടാ​വു​മെ​ന്നു കരുതി അവനെ മജി​സ്ട്രേ​ട്ടു വി​ട്ട​യ​ച്ച​ത്.

നീ​തി​ന്യാ​യ​ത്തി​ന്റെ കൈ​യി​ലാ​ണ് നിൽ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു കണ്ട​തു​കൊ​ണ്ടു തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കാർ തങ്ങ​ളു​ടെ ജോലി നിർ​ത്തി​ക്ക​ള​യാ​റി​ല്ല. അങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ഒരു നി​സ്സാ​ര​കാ​ര​ണ​ത്തി​ന്മേൽ അവർ മു​ഖ​വും വീർ​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കാ​റി​ല്ല. ഒരു കു​റ്റ​ത്തി​നു തട​വി​ലാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് മറ്റൊ​രു കു​റ്റം ആരം​ഭി​ച്ചു​കൂ​ടാ എന്നി​ല്ല. ഒരു ചി​ത്രം കാ​ഴ്ച​സ്ഥ​ല​ത്താ​യെ​ങ്കി​ലും ഉടനെ മറ്റൊ​രു ചി​ത്ര​ത്തി​ന്മേൽ പണി​യാ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന കലാ​കു​ശ​ല​ന്മാ​രാ​ണ് അവർ.

ബ്രൂ​ഴോ​ങ്ങി​നു തടവിൽ വന്ന​പ്പോൾ ഒര​മ്പ​ര​പ്പു കയ​റി​യ​പോ​ലെ തോ​ന്നി.അവൻ ചി​ല​പ്പോൾ ഷാർൽ​മേൻ​മു​റ്റ​ത്തു​ള്ള പട്ടാ​ള​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​ന്റെ ജനാ​ല​യ്ക്കു​മുൻ​പി​ലാ​യി, വെ​ളു​ത്ത ഉള്ളി 62 സെൻ റൈം [1] എന്നു തു​ട​ങ്ങി ചു​രു​ട്ട് 5 സെൻ റൈം എന്ന​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന ആ പി​ശു​ക്കു പി​ടി​ച്ച സാ​മാ​ന​വി​ല​വി​വ​ര​പ്പ​ട്ടി​ക​യു​ടെ മേലെ ഒരു പെ​രും​മ​ന്ത​നെ​പ്പോ​ലെ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് അനവധി മണി​ക്കൂ​റു​ക​ളാ​യി നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു കാണാം. അല്ലെ​ങ്കിൽ വി​റ​ച്ചു, പല്ലു​കൾ കൂ​ട്ടി​യു​രു​മ്മി​ക്കൊ​ണ്ടും തനി​ക്കു പനി​യാ​ണെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞും, പനി​ക്കാർ​ക്കു​ള്ള കി​ട​പ്പു​മു​റി​യി​ലെ 28 കട്ടി​ലു​ക​ളിൽ ഏതെ​ങ്കി​ലും ഒന്നൊ​ഴി​വു​ണ്ടോ എന്ന​മ്പേ​ഷി​ച്ചും അങ്ങ​നെ അവൻ സമയം കഴി​ക്കും.

പെ​ട്ടെ​ന്ന്, 1832 ഫെ​ബ്ര​വ​രി അവ​സാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ആ ഉറ​ക്കം​തൂ​ക്കി​യാ​യി നി​ന്നി​രു​ന്ന ബ്രൂ​ു​ഴോ​ങ് ജെ​യി​ലി​ലെ ദൂ​ത​ന്മാർ​മു​ഖേന, തന്റെ സ്വ​ന്തം പേ​രി​ല​ല്ല, കൂ​ട്ടു​കാ​രിൽ മു​ന്നാ​ളു​ടെ പേരും വെ​ച്ച്, മൂ​ന്നു സന്ദേ​ശ​ങ്ങൾ പു​റ​ത്തേ​ക്ക​യ​ച്ച​താ​യി​ക​ണ്ടെ​ത്തി. അതി​ന്നു​വേ​ണ്ടി അവ​ന്ന് ആകെ അമ്പ​തു സൂ ചെ​ല​വാ​യി—തടവു മേ​ല​ധി​കാ​രി​യു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യെ ആകർ​ഷി​ക്ക​ത്ത​ക്ക ഒരു വല്ലാ​ത്ത തുക.

അന്വേ​ഷ​ണ​മാ​യി, തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ മു​റി​യിൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള സന്ദേ​ശ​പ്പീ​സ്സു​വി​വ​ര​പ്പ​ട്ടിക, പരി​ശോ​ധി​ച്ച​തിൽ ആ അമ്പ​തു സൂവും ഇന്ന​വി​ധ​മാ​ണ് ചെ​ല​വാ​യി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്ന് അറി​വു​കി​ട്ടി. മൂ​ന്നു സന്ദേ​ശ​ങ്ങൾ: ഒന്ന് പങ്തി​യോ​വി​ലേ​ക്ക്. പത്തു സൂ; ഒന്നു വാൽ-​ദ്-ഗ്രാസ്സിലേക്ക്, പതി​ന​ഞ്ചു സൂ; ഒന്നു ബരി​യെർ​ദ് ഗ്രെ​ന​ലെ​ക്ക്. ഇരു​പ​ത്ത​ഞ്ചു സൂ. ഈ ഒടു​വി​ല​ത്ത​താ​ണ് കടന്ന പീ​സ്സാ​യ​ത്. അപ്പോൾ പങ്തി​യോ​വി​ലും വാൽ ദ് ഗാ​സി​ലും ബരി​യെർ ദ് ഗ്രെ​നെ​ലി​ലു​മാ​ണ് വളരെ ഭയ​ങ്ക​ര​ന്മാ​രായ മൂ​ന്നു ഘാതുകന്മാർ-​ബിസാമൊ എന്നു​കൂ​ടി പേ​രു​ള്ള ക്രു​വി​ദ്നെ​യർ ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​യി​രു​ന്ന ഗ്ലൊ​രി​യേ ബർ-​കമോസ്റ്റ് എന്നി​വർ—ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. ഈ സം​ഭ​വം​കാ​ര​ണം അവരെ മൂ​ന്നു​പേ​രെ​പ്പ​റ്റി​യും പൊ​ല്ലീ​സ്സ​ന്വേ​ഷ​ണം തു​ട​ങ്ങി. ഇവർ പത്രോ​ങ് മി​നെ​ത്തി​ലെ അം​ഗ​ങ്ങ​ളാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു തീർ​ച്ച​യാ​ക്കി; ആ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട ബബെ ഗ്വെൽ​മെർ എന്നി​വ​രെ പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. വീ​ടു​ക​ളി​ലേ​ക്ക​ല്ലാ​തെ. തെ​രു​വിൽ കാ​ത്തു​നി​ല്ക്കു​ന്ന ആളു​കൾ​ക്കാ​യി​രു​ന്ന ആ സന്ദേ​ശ​ത്തിൽ എന്തോ ആലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​യെ​പ്പ​റ്റി പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ഊഹി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. വേ​റെ​യും അവർ​ക്കു സൂ​ച​ന​കൾ കി​ട്ടി; തെ​രു​വിൽ ചു​റ്റി​പ്പ​റ്റി നിൽ​ക്കു​ന്ന മൂ​ന്നു​പേ​രെ അവർ പി​ടി​കൂ​ടി: ബ്രൂ​ഴോ​ങ്ങി​ന്റെ കള്ള​പ്പ​ണി​ക​ളിൽ ഒന്നി​ല​ല്ലെ​ങ്കിൽ മറ്റൊ​ന്നിൽ അവരും പങ്കു​ണ്ടെ​ന്നു നി​ശ്ച​യി​ച്ചു.

ഈ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളെ​ല്ലാം ചെ​യ്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഏക​ദേ​ശം ഒരാ​ഴ്ച​യ്ക്കു​ശേ​ഷം ഒരു ദിവസം രാ​ത്രി പുതിയ എടു​പ്പി​ലെ താ​ഴ​ത്തെ ഭാ​ഗ​ത്തു​ള്ള ശയ​ന​സ്ഥ​ലം പരി​ശോ​ധി​ച്ചി​രു​ന്ന ഒരു പാ​റാ​വു​ത​ല​യാ​ളി പെ​ട്ടി​യിൽ ‘ചെ​സ്ന​ട്ടു’കായ ഇടാൻ തു​ട​ങ്ങു​മ്പോൾ—പാ​റാ​വു​കാർ കണി​ശ​മാ​യി പ്ര​വൃ​ത്തി നട​ത്തി എന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാൻ വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഒരു ചട്ട​മാ​യി​രു​ന്നു ഇത്; ശയ​ന​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ​യെ​ല്ലാം വാ​തിൽ​ക്കൽ ആണി​ക്കി​ട്ടു​റ​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള പെ​ട്ടി​ക​ളിൽ മണി​ക്കൂർ​തോ​റും ഓരോ ചെ​സ്ന​ട്ടു കാ​യ​യി​ട​ണം—ശയ​ന​സ്ഥ​ല​ത്തി​ന്റെ ഒരു നോ​ട്ട​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി ബ്രൂ​ഴോ​ങ് തന്റെ കി​ട​പ്പു​സാ​മാ​ന​ത്തി​ലി​രു​ന്നു ‘ഹാൾ’ വി​ള​ക്കി​ന്റെ വെ​ളി​ച്ച​ത്ത് എന്തോ എഴു​തി​യി​രു​ന്ന​താ​യി കണ്ടു. ജെ​യിൽ​സൂ​ക്ഷി​പ്പു​കാ​രൻ അക​ത്തേ​ക്കു ചെ​ന്നു; ബ്രൂ​ഴോ​ങ്ങി​ന്ന് ഒരു മാ​സ​ത്തെ ഏകാ​ന്ത​ത​ട​വു കി​ട്ടി; പക്ഷേ, അവൻ എഴു​തി​യി​രു​ന്ന​തു കൈ​യി​ലാ​ക്കാൻ അവ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടു കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. അതി​നു​ശേ​ഷം യാ​തൊ​രു വി​വ​ര​വും പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ​ക്കു കി​ട്ടി​യി​ട്ടി​ല്ല.

പി​റ്റേ​ദി​വ​സം രാ​വി​ലെ ഷാർൽ​മേൻ​മു​റ്റ​ത്തു​നി​ന്നു ‘സിം​ഹ​ച്ചാ​ലി’ ലേ​യ്ക്കു​ര​ണ്ടു മു​റ്റ​ങ്ങ​ളും തമ്മിൽ വേർ​തി​രി​ക്കു​ന്ന അഞ്ചു നി​ല​യെ​ടു​പ്പി​ന്റെ മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഒരു ‘സാരഥി’ വലി​ച്ചെ​റി​യ​പ്പെ​ട്ടു എന്നു​ള്ള​തു തീർ​ച്ച​യാ​ണ്.

തട​വു​പു​ള്ളി​കൾ ‘സാരഥി’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു​വ​രു​ന്ന​ത് ഒര; മു​റ്റ​ത്തു​നി​ന്നു മറ്റൊ​രു മു​റ്റ​ത്തേ​ക്കാ​യി, ഐർ​ലാ​ണ്ടി​ലേ​ക്ക്. എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ഒരു ജെ​യി​ലി​ന്റെ മേൽ​പ്പു​ര​യ്ക്കു മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ, അയ​യ്ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന കൗ​തു​ക​ക​ര​മാ​യി നിർ​മ്മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഒരു അപ്പ​പ്പൊ​തി​യാ​ണ്. ശബ്ദ​ശാ​സ്ത്രം: ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​നു മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ; ഒരു രാ​ജ്യ​ത്തു നി​ന്നു മറ്റൊ​രു രാ​ജ്യ​ത്തേ​ക്ക്; ഐർ​ലാ​ണ്ടി​ലേ​ക്ക്. ഈ ചെറിയ അപ്പ​പ്പൊ​തി മു​റ്റ​ത്തു​ചെ​ന്നു വീ​ഴു​ന്നു. അതു കൈ​യി​ലെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വൻ തു​റ​ന്നു​നോ​ക്കി അതി​നു​ള്ളിൽ ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​ക്കു​ള്ള ഒരു കു​റി​പ്പു കാ​ണു​ന്നു. ആ നിധി കണ്ടെ​ത്തു​ന്നത ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ അവൻ ആ കു​റി​പ്പ് അതെ​ത്തേ​ണ്ട ദി​ക്കിൽ എത്തി​ക്കു​ന്നു; അതൊരു പാ​റാ​വു​കാ​ര​നോ, അല്ലെ​ങ്കിൽ ജെ​യി​ലു​ക​ളിൽ ‘ആടുകൾ’ എന്നും തണ്ടു​വ​ലി​ശ്ശി​ക്ഷാ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ ‘കു​റു​ക്ക​ന്മാർ’ എന്നും പറ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​രാ​യി ഉപാ​യ​ത്തിൽ ഭര​ണാ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു വി​ല്ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളിൽ ഒരു​വ​നോ ആണെ​ങ്കിൽ അതെ​ടു​ത്ത് ആപ്പീ​സ്സിൽ കൊ​ണ്ടു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും ഉടനെ അതു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രു​ടെ കൈയിൽ എത്തി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യു​ന്നു.

ഇക്കു​റി, ‘സാരഥി’ അതി​ന്റെ മേൽ​വി​ലാ​സ​ക്കാ​ര​ന്റെ കൈയിൽ, അവൻ തൽ​ക്കാ​ലം ഏകാ​ന്ത​ത​ട​വി​ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും, എത്തി​ച്ചേർ​ന്നു. ഈ മേൽ​വി​ലാ​സ​ക്കാ​രൻ ബബെ​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രു​മ​ല്ല— പത്രൊ​ങ്മി​നെ​ത്തി​ലെ നാലു തല​വ​ന്മാ​രിൽ ഒരുവൻ.

‘സാരഥി’യിൽ ഈ രണ്ടു വരി​മാ​ത്രം എഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള ഒരു കട​ലാ​സ്സു​ചു​രു​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു;—‘ബബെ, റ്യൂ പ്ളു​മെ​യിൽ ഒരു കാ​ര്യ​മു​ണ്ട്! ഒരു തോ​ട്ട​ത്തിൽ ഒരു പടി​വാ​തിൽ.

ഇതാണ് തലേ​ദി​വ​സം രാ​ത്രി ബ്രു​ഴോ​ങ് എഴു​തി​യി​രു​ന്ന​ത്.

പു​രു​ഷ​ന്മാ​രും സ്ത്രീ​ക​ളു​മായ പരി​ശോ​ധ​ക​രി​രു​ന്നാ​ലും, ബബെ ഈ കത്തു ലാ​ഹോർ​സിൽ​നി​ന്നു സാൽ​പ്രെ​തി​യേ​റി​ലേ​ക്ക് അവിടെ ബന്ധ​ന​ത്തി​ലു​ള്ള തന്റെ ‘കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന സു​ഹൃ​ത്തി​ന്’ എങ്ങ​നെ​യോ എത്തി​ച്ചു. ഈ സ്ത്രീ ആ കത്തെ​ടു​ത്തു തനി​ക്കു പരി​ച​യ​മു​ള്ള മറ്റൊ​രു സ്ത്രീ​ക്കും പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാർ കല​ശ​ലാ​യി സം​ശ​യി​ച്ചു​വ​രു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും പി​ടി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു മഞോ​വി​ന് എത്തി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​വി​ധം ഈ മഞോ തെ​നാർ​ദി​യെൽ​ക്കു​ടും​ബ​വു​മാ​യി ബന്ധ​പ്പെ​ട്ട​വ​ളാ​ണു്—ഇതി​നെ​പ്പ​റ്റി വഴിയേ വി​വ​രി​ക്കും; എപ്പൊ​നൈ​നെ കാണാൻ ചെ​ല്ലു​ന്ന​തോ​ടു​കു​ടി അവൾ​ക്കു സാൽ​പ്പെ​ത്രി​യേ​റിൽ നി​ന്നു​ലെ മദെ​ലോ​നെ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഒരു പാ​ല​മി​ടാൻ സാ​ധി​ച്ചു.

സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ, ഇതോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ തെ​നാർ​ദി​യെ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ണ്ടായ വി​ചാ​ര​ണ​യിൽ, രണ്ടു പെൺ​മ​ക്ക​ളു​ടേ​യും കാ​ര്യ​ത്തിൽ തെ​ളി​വു​ക​ളൊ​ന്നും മതി​യാ​വാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട് എപ്പൊ​നൈ​നേ​യും അസെൽ​മ​യേ​യും ജെ​യി​ലിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്താ​ക്കി. എപ്പൊ​നൈൻ പു​റ​ത്തെ​ത്തിയ ഉടനെ, മദെ​ലോ​നെ​ത്തി​ലെ പടി​വാ​തിൽ​ക്കാ​വൽ​ക്കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്ന മഞോ ആ കാ​ര്യ​ത്തിൽ വേ​ണ്ട​തെ​ല്ലാം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​വാൻ അവളെ ചു​മ​ത​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി.

എപ്പൊ​നൈൻ റ്യൂ പ്ളു​മെ​യിൽ ചെ​ന്നു, പടി​വാ​തി​ലും തോ​ട്ട​വും കണ്ടു​മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി, വീടു നോ​ക്കി​യ​റി​ഞ്ഞു, ഒറ്റു നി​ന്നു, പതു​ങ്ങി​ക്കൂ​ടി. കു​റ​ച്ചു​ദി​വ​സ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ അവൾ ഒരു ബി​സ്കോ​ത്ത് മഞോ​വി​നു കൊ​ണ്ടു കൊ​ടു​ത്തു; മഞോ അതിനെ സാൽ​പ്രെ​തി​യേ​റി​ലു​ള്ള ബബെ​യു​ടെ ഉപ​പ​ത്നി​ക്ക് എത്തി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. കാ​രാ​ഗൃ​ഹ​ങ്ങ​ളി​ലെ അന്ധ​കാ​ര​മ​ട​ഞ്ഞ ചി​ഹ്ന​വ്യ​വ​സ്ഥ​പ്ര​കാ​രം ഒരു ബി​സ്കോ​ത്തി​ന്റെ അർ​ത്ഥം ‘നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല’ എന്നാ​ണ്.

അതു കഴി​ഞ്ഞ് ഒരാ​ഴ്ച​യ്ക്കു​ള്ളിൽ ലാ​ഫോർ​സി​ലെ വള​പ്പിൽ​വെ​ച്ച് ഒരാൾ പരി​ശോ​ധ​ന​യ​ക്കു പോ​ക​യും മറ്റാൾ പരി​ശോ​ധന കഴി​ഞ്ഞു വരു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന സമ​യ​ത്തു ബ്രൂ​ഴോ​ങ് ബബെയെ കണ്ട​പ്പോൾ—‘അപ്പോൾ’ ബ്രു​ഴോ​ങ്. ചോ​ദി​ച്ചു: ‘റ്യു പ്ലു?’

‘ബി​സ്കോ​ത്ത്,’ ബബെ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു, അങ്ങ​നെ ലാ​ഫോർ​സിൽ​വെ​ച്ചു ബ്രു​ഴോ​ങ് ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി ഗർ​ഭ​ത്തിൽ അല​സി​പ്പോ​യി.

എന്താ​യാ​ലും ഈ ഗർ​ഭ​മ​ല​സ​ലിൽ​നി​ന്നു ഫല​മു​ണ്ടാ​യി. ബ്രൂ​ഴോ​ങ്ങി​ന്റെ യു​ക്തി​ക്കു നേ​രേ​വി​പ​രീ​ത​മാ​യി​രു​ന്നു അത് എന്നു​മാ​ത്രം. ആ ഫലം എന്താ​ണെ​ന്നു വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്കു കാണാം.

ഒരു ചരടു കു​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു നാം വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്ന പല സമ​യ​ത്തും കെ​ട്ടു പി​ണ​യു​ന്ന​തു മറ്റൊ​രു ചര​ടാ​യി​രി​ക്കും.

മരി​യു​സ് ഒരാ​ളെ​യും ചെ​ന്നു കാ​ണാ​താ​യി; പക്ഷേ, അയാൾ ചി​ല​പ്പോൾ ഫാദർ മബേയെ യദൃ​ച്ഛ​യാ​യി കണ്ടു​മു​ട്ടാ​റു​ണ്ട്.

നി​ല​വ​റ​ക്കോ​ണി എന്നു പറ​യാ​വു​ന്ന​തും വെ​ളി​ച്ച​മി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു​ള്ള​തും തല​യ്ക്കു മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഭാ​ഗ്യ​വാ​ന്മാർ നട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു കേൾ​ക്കാ​വു​ന്ന​തു​മായ ആ ദുഃ​ഖ​മ​യ​ങ്ങ​ളായ കോ​ണി​പ്പ​ടി​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലൂ​ടെ മരി​യു​സ് പതു​ക്കെ ഇറ​ങ്ങി​വ​രു​മ്പോൾ ഫാദർ മബേ​യും തന്റെ ഭാ​ഗ​ത്തു​ടെ ഇറ​ങ്ങി​പ്പോ​രു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

‘ഫ്ലോ​റാ’ സസ്യ​ശാ​സ്ത്ര​പു​സ്ത​കം തീരെ വി​ല്ക്കാ​താ​യി. വെയിൽ വേ​ണ്ട​വി​ധം കി​ട്ടാ​ത്ത ഓസ്തെർ​ലി​ത്ത് ചെ​റു​തോ​ട്ട​ത്തിൽ അമ​രി​ച്ചെ​ടി​ക്കൃ​ഷി പി​ടി​ച്ചി​ല്ല, തണലും ഓതവും ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന ചില ചെ​ടി​കൾ മാ​ത്ര​മേ അവിടെ വെ​ച്ച​പി​ടി​പ്പി​ക്കാൻ പറ്റി​യു​ള്ളൂ. ഏതാ​യാ​ലും അയാൾ നി​രാ​ശ​നാ​യി​ല്ല. ഴാർ​ദാ​ങ് ദ് പ്ലാ​ന്തി​ലെ ഒരു മു​ക്കിൽ നല്ല വെയിൽ തട്ടു​ന്ന സ്ഥലം ‘സ്വ​ന്തം ചെ​ല​വി​ന്മേൽ’ അമ​രി​ച്ചെ​ടി​ക്കൃ​ഷി​യെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള പരീ​ക്ഷ​ണം നട​ത്തു​വാ​നാ​യി അയാൾ കൈ​വ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തി അതി​നു​വേ​ണ്ടി സസ്യ​ശാ​സ്ത്ര​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ലെ ചെ​മ്പു​ചി​ത്ര​പ​ട​ങ്ങൾ അയാൾ പണയം വെ​ച്ചു. അയാൾ തന്റെ പ്രാ​തൽ രണ്ടു കോ​ഴി​മു​ട്ട​യാ​ക്കി കു​റ​ച്ചു; അതി​ലൊ​ന്നു പതി​ന​ഞ്ചു മാ​സ​മാ​യി ശമ്പ​ള​മൊ​ന്നും കൊ​ടു​ക്കാ​താ​യി​ട്ടു​ള്ള കി​ഴ​വി​ഭൃ​ത്യ​യ്ക്കു കൊ​ടു​ക്കും. പല​പ്പോ​ഴും ആ പ്രാ​തൽ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ ഭക്ഷ​ണം. അയാൾ പി​ഞ്ചു​കു​ട്ടി​യു​ടേ​തു​പോ​ലു​ള്ള തന്റെ പു​ഞ്ചി​രി​യി​ടാ​താ​യി; അയാൾ ‘മുകറു വീർ​പ്പി’ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​യി; ആരേ​യും കാണാൻ വരാൻ സമ്മ​തി​ക്കി​ല്ല അങ്ങോ​ട്ടു ചെ​ന്നു​ക​ള​യാം എന്നു മരി​യു​സ്സി​നു തോ​ന്നാ​തി​രു​ന്ന​തു നന്നാ​യി. ചി​ല​പ്പോൾ ഫാദർ മബേ തന്റെ ഴാർ​ദാ​ങ് ദ് പ്ലാ​ന്തി​ലു​ള്ള കൃ​ഷി​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു പോകും വഴി ദ് ലോ​പ്പി​ത്താ​ലിൽ​വെ​ച്ച് ആ വൃ​ദ്ധ​നും യു​വാ​വും തമ്മിൽ കണ്ടു​മു​ട്ടും. അവർ സം​സാ​രി​ക്കി​ല്ല; കു​ണ്ഠി​ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ തല​യി​ള​ക്കൽ​മാ​ത്രം അവർ അന്യോ​ന്യം ചെ​യ്യും. കഷ്ട​പ്പാ​ടു കട​ന്നു സ്നേ​ഹ​ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൂ​ടി അറു​ത്തു​ക​ള​യു​ന്ന ഒരു ഘട്ട​മു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​തു ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​കം​ത​ന്നെ! സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളാ​യി​രു​ന്ന രണ്ടു പേർ യദൃ​ച്ഛ​യാ എത്തി​മു​ട്ടു​ന്ന രണ്ടു വഴി​പോ​ക്ക​രാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു!’

പു​സ്ത​ക​വ്യാ​പാ​രി രൊയോൽ മരി​ച്ചു. മൊ​സ്യു മബെ തന്റെ പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളോ തന്റെ തോ​ട്ട​മോ തന്റെ അമ​രി​ച്ചെ​ടി​യോ അറി​യാ​താ​യി; ഈ മൂ​ന്നു​രൂ​പ​ങ്ങ​ളാ​ണ് സു​ഖ​വും സന്തോ​ഷ​വും ആശ​യും​കൂ​ടി അയാൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി എടു​ത്തി​രു​ന്ന​ത്. അയാൾ​ക്കു ജീ​വി​ക്കാൻ ഇതു മതി​യാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞു “നീ​ലം​മു​ക്കാ​നു​ള്ള ഗു​ളി​ക​കൾ ഞാ​നു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ ധന​വാ​നാ​യി; ഞാൻ എന്റെ ചെ​മ്പു​ചി​ത്ര​പ​ട​ങ്ങൾ പണയം തീർ​ത്തെ​ടു​ക്കും; ധാ​രാ​ളം പണം ചെ​ല​വി​ട്ടു പത്ര​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ക്കെ പര​സ്യം ചേർ​ത്തു ഞാൻ ഉപാ​യ​ത്തിൽ എന്റെ സസ്യ​ശാ​സ്ത്ര​പു​സ്ത​ക​ത്തി​നു പ്ര​ചാ​രം വരു​ത്തും; പിയെർ ദ് ദാ​ങ്ങി​ന്റെ കപ്പ​ലോ​ട്ട​വി​ദ്യ എന്ന​പു​സ്ത​കം മര​പ്പ​തി​പ്പു​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തി​ന്റെ ഒരു കോ​പ്പി, 1655-ലെ പതി​പ്പ്—അതെ​വി​ടെ കി​ട്ടു​മെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​യാം— ഞാൻ വാ​ങ്ങും.’ അതി​നി​ട​യ്ക്കു പകൽ മു​ഴു​വ​നും അയാൾ തന്റെ അമ​രി​ക്കൃ​ഷി​യിൽ പണി​യെ​ടു​ക്കും; രാ​ത്രി​യിൽ തന്റെ​തോ​ട്ടം നന​യ്ക്കു​വാ​നും പു​സ്ത​കം വാ​യി​ക്കു​വാ​നു​മാ​യി വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങും. ഇക്കാ​ല​ത്തു മൊസ്യ മബേ​യ്ക്ക് ഏക​ദേ​ശം എൺപതു വയ​സ്സാ​യി.

ഒരു ദിവസം വൈ​കു​ന്നേ​രം അയാൾ ഒരു ഭൂ​ത​ക്കാ​ഴ്ച കണ്ടു.

പക​ലേ​ത​ന്നെ അയാൾ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി. ആരോ​ഗ്യം ക്ഷ​യി​ച്ചി​രു​ന്ന മദർ പ്ലൂ​ത്താർ​ക്ക് ദീ​ന​ത്തിൽ കി​ട​പ്പി​ലാ​ണ്. കു​റ​ച്ചു മാ​സം​കൂ​ടി ബാ​ക്കി​നി​ന്നി​രു​ന്ന ഒരെ​ല്ലു കൊ​ണ്ടും അടു​ക്ക​ള​മേ​ശ​മേൽ കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​താ​യി​ക്ക​ണ്ട ഒരു കഷ്ണം അപ്പം​കൊ​ണ്ടും അയാൾ ഭക്ഷ​ണം കഴി​ച്ചു; എന്നി​ട്ട് തോ​ട്ട​ത്തിൽ ഒരു ബെ​ഞ്ചി​ന്റെ സ്ഥാ​നം നട​ത്തി​യി​രു​ന്ന ഒരു കി​ഴു​ക്കാം​തൂ​ക്കായ കൽ​ത്തൂ​ണി​ന്റെ​മേൽ ചെ​ന്നി​രു​ന്നു.

ആ ബെ​ഞ്ചി​ന്റെ അടു​ത്താ​യി കാ​യ്ക​നി​ത്തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ലെ പതി​വ​നു​സ​രി​ച്ചു, തു​ലാ​ങ്ങ​ളും പല​ക​ക​ളും നി​റ​ഞ്ഞ് അടി​യി​ലെ നി​ല​യിൽ ഒരു മു​യൽ​ക്കൂ​ടും ഒന്നാം​നി​ല​യിൽ ഒരു കാ​യ​ക്ക​ല​വ​റ​യു​മു​ള്ള ഒരു ഇടി​ഞ്ഞു​പൊ​ളി​ഞ്ഞ കൂ​റ്റൻ പെ​ട്ടി​യു​ണ്ട്. മു​യൽ​ക്കൂ​ട്ടിൽ ഒന്നു​മി​ല്ല; കാ​യ​ക്ക​ല​വ​റ​യിൽ കു​റ​ച്ച് ആപ്പിൾ​ക്കാ​യ​ക​ളു​ടെ—മഴ​ക്കാ​ല​ത്തെ ഭക്ഷ​ണ​ശേ​ഖ​ര​ത്തി​ന്റെ—ബാ​ക്കി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

മൊ​സ്യു മബേ തനി​ക്ക് അത്യ​ധി​കം ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ട രണ്ടു പു​സ്ത​കം കണ്ണ​ട​യു​ടെ സഹാ​യ്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി വാ​യി​ച്ചും മറി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യും ഇരി​ക്ക​യാ​ണ്. അയാ​ളു​ടെ പ്രാ​യ​സ്ഥി​തി​ക്കു സഗൗ​ര​വ​മായ ഒരു കാ​ര്യം—അയാൾ അതിൽ മു​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. പ്ര​കൃ​ത്യാ ഉള്ള അയാ​ളു​ടെ ഭീ​രു​ത്വം ഒരു​ത​രം അന്ധ​വി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് അയാളെ എത്തി​ച്ചി​രു​ന്നു. രണ്ടിൽ ഒരു പു​സ്ത​കം ദെ​ലാൻ​കർ പി​ശാ​ചു​ക്ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള പ്ര​സി​ദ്ധ​കൃ​തി​യാ​ണ്. മറ്റേ​തു മുതോ ദ് ല രു​ബോ​ദി​യെർ എഴു​തി​യ​മ​വോ​വ​റി​ലെ പി​ശാ​ചു​ക്ക​ളേ​യും ബി​യെ​വ​റി​ലെ കു​ട്ടി​ച്ചാ​ത്ത​ത്മാ​രേ​യും പറ്റി എന്ന കാൽ​പ്പാ​യ​പ്പു​സ്ത​ക​വു​മാ​ണ്. ഈ രണ്ടാ​മ​തു പറഞ്ഞ ഗ്ര​ന്ഥം അയാളെ കു​റെ​ക്കൂ​ടി​ഏ​റെ രസി​പ്പി​ച്ചു; എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, അയാ​ളു​ടെ തോ​ട്ടം പണ്ടു കു​ട്ടി​ച്ചാ​ത്ത​ന്മാ​രു​ടെ സഞ്ചാ​ര​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സ്ഥ​ല​മാ​ണ്. സന്ധ്യാ​സ​മ​യം മു​ക​ളി​ലു​ള്ള​വ​യെ വെ​ളു​പ്പി​ക്കാ​നും താ​ഴെ​യു​ള്ള​വ​യെ കറു​പ്പി​ക്കാ​നും തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. വാ​യി​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു ഫാദർ മബേ, കൈ​യി​ലു​ള്ള പു​സ്ത​ക​ത്തി​ന്റെ മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ, തന്റെ ചെ​ടി​ക​ളെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​രു​ന്നു—കൂ​ട്ട​ത്തിൽ തനി​ക്ക​ധി​കം ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ട ഒരു പടർ​ന്നു​പി​ടി​ച്ച ചെ​ടി​യേ​യും; നാലു ദി​വ​സ​മാ​യി, ചൂടും കാ​റ്റും ഒരു തു​ള്ളി മഴ​യി​ല്ലാ​ത്ത​വെ​യി​ലും തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ട്. അതി​ന്റെ ചി​ല്ല​കൾ തൂ​ങ്ങി, മൊ​ട്ടു​കൾ വാടി, ഇലകൾ കൊ​ഴി​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങി; ഇതു​കൊ​ണ്ടൊ​ക്കെ വരു​ന്ന​തു നന കി​ട്ട​ണ​മെ​ന്നാ​ണ്. ആ ഒരു ചെടി വി​ശേ​ഷി​ച്ചും കഷ്ട​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ചെ​ടി​കൾ​ക്ക് ആത്മാ​വു​ണ്ടെ​ന്നു വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന ചി​ല​രു​ള്ള കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഒരാ​ളാ​ണ് ഫാദർ മബേ. ആ കിഴവൻ പക​ലൊ​ക്കെ അമ​രി​ത്തോ​ട്ട​ത്തിൽ പണി​യെ​ടു​ക്ക​യാ​യി​രു​ന്നു; വല്ലാ​തെ ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. എങ്കി​ലും അയാൾ എണീ​റ്റു. പു​സ്ത​കം രണ്ടും ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ വെ​ച്ചു. കൂ​ന്നും കാ​ലി​ട​റി​യും കി​ണ​റ്റി​ന്ന​ടു​ക്ക​ലേ​ക്കു നട​ന്നു; പക്ഷേ, ചങ്ങല പി​ടി​ച്ച​പ്പോൾ, അതി​ന്റെ കൊ​ളു​ത്ത​ഴി​ക്കാൻ​മാ​ത്ര​മെ​ങ്കി​ലും അതു വലി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​യ്യാ. അയാൾ തി​രി​ഞ്ഞു, നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു മൊ​ട്ടി​ട്ടു വരു​ന്ന ആകാ​ശ​ത്തി​ലേ​ക്കു മനോ​വേ​ദ​ന​യോ​ടു​കൂ​ടി ഒരു നോ​ട്ടം നോ​ക്കി.

അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മാ​യ​വി​ധം വ്യ​സ​ന​ക​ര​വും ശാ​ശ്വ​ത​വു​മായ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ന്ന​ടി​യിൽ മനു​ഷ്യാ​രി​ഷ്ടു​ക​ളെ മു​ക്കി​ക്ക​ള​യു​ന്ന ആ ഒരു ശാ​ന്തത വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്തി​നു​ണ്ട്. പകൽ​സ്സ​മ​യം​പോ​ലെ​ത​ന്നെ രാ​ത്രി​യും വര​ണ്ടി​രി​ക്കാ​നാ​ണ് ഭാ​വ​മെ​ന്നു​തോ​ന്നി.

‘എല്ലാ​യി​ട​ത്തും നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങൾ!’ വയ​സ്സൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു. ‘ഒരു കഷ്ണം മേ​ഘ​മി​ല്ല! ഒരു തു​ള്ളി വെ​ള്ള​മി​ല്ല!’

ഒരു നി​മി​ഷം​മുൻ​പ് പൊ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ തല മാ​റ​ത്തേ​ക്കു തു​ങ്ങി.

അയാൾ പി​ന്നെ​യും തല പൊ​ന്തി​ച്ചു; ഇങ്ങ​നെ പി​റു​പി​റു​ത്തു​കൊ​ണ്ട് ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി; ‘ഒരു തു​ള്ളി മഞ്ഞു​ക​ണ്ണു​നീർ! കു​റ​ച്ച​നു​ക​മ്പ!’

അയാൾ വീ​ണ്ടും കി​ണ​റ്റിൻ​ച​ങ്ങ​ല​യു​ടെ കൊ​ളു​ത്ത​ഴി​ക്കാൻ നോ​ക്കി. സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല.

അസ്സു​മ​യ​ത്ത് ഒരു ശബ്ദം പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു: ‘ഫാദർ മബേ, നി​ങ്ങൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി തോ​ട്ടം നന​യ്ക്കാൻ എന്നെ സമ്മ​തി​ക്കു​മോ?’

അസ്സ​മ​യ​ത്തു ചെ​ടി​ക്കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരു കാ​ട്ടു​മൃ​ഗം നട​ന്നു​പോ​കു​മ്പോ​ഴ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ ഒരൊ​ച്ച​കേ​ട്ടു; ഇല​പ്പ​ടർ​പ്പി​നു​ള്ളിൽ​നി​ന്നു നീ​ണ്ടു​മെ​ലി​ഞ്ഞ ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി പു​റ​ത്തേ​ക്കു വരു​ന്ന​തു​ക​ണ്ടു; അവൾ അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ വന്നു​നി​ന്നു മു​ഖ​ത്തേ​ക്ക് ഒരു കൂ​സ​ലി​ല്ലാ​തെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അവൾ​ക്ക് ഒരു മനു​ഷ്യ​സ്വ​രൂ​പ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ഇരു​ട്ടിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഒരു സത്ത്വ​ത്തി​ന്റെ ഛാ​യ​യാ​ണു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്.

ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പേ​ടി​ക്കു​ന്ന​വ​നും, ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, എളു​പ്പ​ത്തിൽ തന്റേ​ടം വി​ടു​ന്ന​വ​നു​മായ ഫാദർ മബേ​യ്ക്ക് ഒര​ക്ഷ​ര​മെ​ങ്കി​ലും മറു​പ​ടി​പ​റ​യാൻ സാ​ധി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പാ​യി, ഇരു​ട്ട​ത്ത് ഒരു​ത​രം വല്ലാ​ത്ത തി​ടു​തി​ടു​ക്ക​മു​ള്ളാ​ളു​ടെ മട്ടു പെ​രു​മാ​റ്റ​ത്തി​ലെ​ല്ലാ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആ സത്ത്വം ചങ്ങ​ല​യ​ഴി​ച്ചു. വെ​ള്ള​ത്തൊ​ട്ടി കി​ണ​റ്റി​ലേ​ക്കി​ട്ടു വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു, നന​ത്തൊ​ട്ടി നി​റ​ച്ചു; എന്നി​ട്ടു വെ​റും​കാ​ലോ​ടും കീ​റ​യു​ടു​പ്പോ​ടും കൂടിയ ആ ഭൂ​ത​രൂ​പം അതി​ന്റെ നാ​ലു​പു​റ​ത്തു​മു​ള്ള സക​ല​ത്തി​നും ജീവൻ കൊ​ടു​ത്തു​കൊ​ണ്ടു, പൂ​ച്ചെ​ടി​കൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ പാ​ഞ്ഞു​ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത് ആ കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന കിഴവൻ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു. അയാൾ​ക്കു തന്റെ ഓമ​ന​ച്ചെ​ടി​ക്കു സു​ഖ​മാ​യി എന്നു തോ​ന്നി.

ആദ്യ​ത്തെ തൊ​ട്ടി ഒഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, പി​ന്നെ​യും നി​റ​ച്ചു, മൂ​ന്നാ​മ​തും നി​റ​ച്ചു. തോ​ട്ടം മു​ഴു​വ​നും അവൾ നന​ച്ചു.

കാ​ഴ്ച​യിൽ തി​ക​ച്ചും കറു​ത്തു, ചട​ച്ചു വി​രൂ​പ​ങ്ങ​ളായ കൈകളെ ആട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു്, ഞെ​റി​ക്കു​പ്പാ​യം മു​ഴു​വ​നും കീ​റി​ത്തു​ട​ങ്ങി, അവൾ നടു​വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ ആവും വിധം പാ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന സമ​യ​ത്ത് ആക​പ്പാ​ടെ ഒരു കട​വാ​തി​ലി​ന്റെ മട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

നന കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, കണ്ണിൽ കണ്ണു​നീ​രോ​ടു​കൂ​ടി ഫാദർ മബേ അവ​ളു​ടെ അടു​ത്തു​ചെ​ന്നു നെ​റ്റി​മേൽ കൈ​വെ​ച്ചു. ‘ഈശ്വ​രൻ കു​ട്ടി​യെ അനു​ഗ്ര​ഹി​ക്കും, അയാൾ പറ​ഞ്ഞു; പു​ഷ്പ​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ ഇത്ര ശ്ര​ദ്ധ​വെ​യ്ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് കു​ട്ടി ഒരു ദേ​വ​സ്ത്രീ​യാ​ണ്.’

‘അല്ല.’ അവൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഒര​സു​ര​സ്ത്രീ​യാ​ണ്. എനി​ക്ക് രണ്ടും വ്യ​ത്യാ​സ​മി​ല്ല.’ അവ​ളു​ടെ മറു​പ​ടി​ക്കു കാ​ക്കു​ക​യോ അതു കേൾ​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യാ​തെ വയ​സ്സൻ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ അത്ര​മേൽ കഷ്ട​ത്തി​ലും ദാ​രി​ദ്ര്യ​ത്തി​ലു​മാ​ണ​ല്ലോ, കഷ്ടം! കു​ട്ടി​ക്കു യാ​തൊ​ന്നും പ്ര​ത്യു​പ​കാ​രം​ചെ​യ്വാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലാ​താ​യി​ല്ലേ?!

‘ഇല്ല, നി​ങ്ങൾ​ക്കൊ​ന്നു ചെ​യ്വാൻ സാ​ധി​ക്കും.’

‘എന്ത്?’

‘മൊ​സ്യു മരി​യു​സ് എവി​ടെ​യാ​ണ് താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് എനി​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​ത​രു.’

കി​ഴ​വ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ല. ‘ഏതു മൊ​സ്യു മരി​യു​സ്?’

അയാൾ തന്റെ ജീ​വ​സ്സു​റ്റ പളു​ങ്കു​ക​ണ്ണു​കൊ​ണ്ട് എന്തോ മറ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ഒന്നി​നെ തി​ര​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി.

‘ഇവിടെ വരാ​റു​ള്ള ഒരു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ.’

ഈയി​ട​യ്ക്കു മൊ​സ്യു മബേ തന്റെ ഓർ​മ്മ​യൊ​ന്നു ചി​ക്കി​നോ​ക്കി.

‘ഓ, ശരി—’ അയാൾ ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു. ‘നി​ങ്ങൾ ആരെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണ് ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​യി. എന്ത്! മൊ​സ്യു മരിയുസ്-​ബാറൺ മരി​യു​സ് പൊ​ങ്മേർ​സി, ഈശ്വര! അയാൾ ഇപ്പോ​ഴു​ണ്ട്—അല്ലെ​ങ്കിൽ ഇപ്പോ​ഴി​ല്ല— ഓ, ശരി, എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു കൂടാ.’

പറ​യു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു തന്റെ ഓമ​ന​ച്ചെ​ടി​യു​ടെ ചി​ല്ല​കൾ ഒന്നൊ​തു​ക്കു​വാൻ വേ​ണ്ടി അയാൾ കു​നി​ഞ്ഞു; എന്നി​ട്ട് തു​ടർ​ന്നു: ‘നി​ല്ക്ക​ണേ, എനി​ക്കി​പ്പോൾ ഓർ​മ്മ​വ​ന്നു. അയാൾ നട​ക്കാ​വി​ലൂ​ടെ പല​പ്പോ​ഴും പോ​കു​ന്ന​ത് കാണാം. റ്യു ക്രൂൽ​ബാർ ബിൽ ഗ്ല​സ്സി​യേ​റി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​ക്കാ​ണ് പോ​കാ​റ്. വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യു​ടെ പുൽ​ത്ത​കി​ടി. അങ്ങോ​ട്ട് ചെ​ല്ലു. അവിടെ അയാളെ കാണാൻ പ്ര​യാ​സ​മു​ണ്ടാ​വി​ല്ല.’

മൊ​സ്യു മബേ നി​വർ​ന്നു​നോ​ക്കി​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്ക് അവിടെ ആരു​മി​ല്ലാ​താ​യി; ആ പെൺ​കു​ട്ടി മറ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞു.

നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അയാൾ പേ​ടി​ച്ചു​പോ​യി.

‘തീർ​ച്ച​യാ​യും,’ അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു, ‘എന്റെ തോ​ട്ടം നന​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അവൾ ഒരു പ്രേ​ത​മാ​ണെ​ന്നു ഞാൻ നി​ശ്ച​യി​ക്കും.’

ഒരു മണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞു, കി​ട​പ്പാ​യ​പ്പോൾ ആ ഭൂ​ത​ക്കാ​ഴ്ച വീ​ണ്ടും വന്നു; ഉറ​ക്കം പി​ടി​ച്ച​തോ​ടു​കൂ​ടി സമു​ദ്രം കട​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി ഒരു മത്സ്യ​മാ​യി വേഷം മാ​റു​ന്ന ആ കെ​ട്ടു​ക​ഥ​യി​ലെ പക്ഷി​യെ​പ്പോ​ലെ ഉറ​ക്കം കട​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി പതു​ക്കെ​പ്പ​തു​ക്കെ ആലോചന ഒരു സ്വ​പ്ന​ത്തി​ന്റെ ആകൃ​തി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന ആ സമ്മി​ശ്ര​സ​മ​യ​ത്ത്, അയാൾ ഒര​മ്പ​ര​ന്ന​മ​ട്ടോ​ടു​കൂ​ടി സ്വയം പറ​ഞ്ഞു: ‘നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അതു രു​ബോ​ദി​യെർ കു​ട്ടി​ച്ചാ​ത്ത​ന്മാ​രെ​പ്പ​റ്റി പറ​യു​ന്ന കഥ​ക​ളോ​ട് വളരെ യോ​ജി​ക്കു​ന്നു. ആ കണ്ട​തു കു​ട്ടി​ച്ചാ​ത്ത​ന്റെ വർ​ഗ്ഗ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട ഒന്നാ​യി​രി​ക്കു​മോ?’

ഫാദർ മബേ​യ്ക്ക് ഒരു ‘യക്ഷി’ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു ചില ദി​വ​സ​ങ്ങൾ​ക്കു​ശേ​ഷം ഒരു രാ​വി​ലെ—തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്കു കൊ​ടു​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി മരി​യു​സ് കുർ ഫെ​രാ​ക്കോ​ട് ഒരു നൂറു സൂ നാ​ണ്യം കടം​മേ​ടി​ച്ച ദിവസം—തി​ങ്ക​ളാ​ഴ്ച​യാ​യി​രു​ന്നു അത്—മരി​യു​സ് ആ നാ​ണ്യം കീ​ശ​യി​ലി​ട്ടു, ഗു​മ​സ്ത​ന്റെ ആപ്പീ​സ്സിൽ അതെ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പാ​യി, മട​ങ്ങി​യെ​ത്തി​യാൽ പണി​യെ​ടു​ക്കാൻ ഉത്സാ​ഹ​മു​ണ്ടാ​കു​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചു ‘കു​റ​ച്ചിട ഒന്നു ലാ​ത്താൻ​വേ​ണ്ടി’ ഇറ​ങ്ങി. ഏതാ​യാ​ലും ഇങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു അയാൾ എന്നും. എഴു​ന്നേ​റ്റ ഉടനെ, ചില തർ​ജ്ജമ കു​ത്തി​ക്കു​റി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി അയാൾ ഒരു പു​സ്ത​ക​ത്തി​നും ഒരു പായ കട​ലാ​സ്സി​ന്നും മുൻ​പിൽ​ചെ​ന്നു കൂടും; ജർ​മ്മ​നി​ക്കാ​രു​മാ​യു​ണ്ടായ ഒരു പ്ര​സി​ദ്ധ​ശ​ണ്ഠ—‘ഗാൻസ്-​സാവിഗ്നി’ത്തർ​ക്കം—ഫ്ര​ഞ്ച്ഭാ​ഷ​യിൽ കു​റി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അന്ന​ത്തെ അയാ​ളു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി; അയാൾ സാ​വി​ഗ്നി​യെ​ടു​ത്തു, ഗാൻ​സെ​ടു​ത്തു, നാ​ലു​വ​രി വാ​യി​ച്ചു; ഒരു വരി എഴു​താൻ നോ​ക്കി, സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല. അയാ​ളും കട​ലാ​സ്സു​മു​ള്ള​തി​നി​ട​യ്ക്ക് ഒരു നക്ഷ​ത്രം കണ്ടു; ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു കസാ​ല​യിൽ​നി​ന്നെ​ണീ​റ്റു; ‘ഞാൻ ഒന്നു നട​ന്നു​വ​ര​ട്ടെ, എന്നാൽ ഒരു​ശി​രു​പി​ടി​ക്കും.’

അയാൾ വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യു​ടെ പുൽ​ത്ത​കി​ടി​യി​ലേ​ക്ക് ഒരു നട കൊ​ടു​ത്തു.

അവിടെ അയാൾ മു​മ്പ​ത്തെ​ക്കാ​ളെ​ല്ലാ​മ​ധി​കം നക്ഷ​ത്രം കണ്ടു; ഗാൻ​സും സാ​വി​ഗ്നി​യും മുൻ​പ​ത്തെ​ക്കാ​ളൊ​ക്കെ കു​റ​ച്ചും.

അയാൾ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു, വീ​ണ്ടും പ്ര​വൃ​ത്തി തു​ട​ങ്ങി. സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല; തല​ച്ചോ​റിൽ​വെ​ച്ചു പൊ​ട്ടി​പ്പോയ ഒരൊ​റ്റ നൂ​ലി​ഴ​യെ​ങ്കി​ലും പി​രി​കൂ​ട്ടു​വാൻ നി​വൃ​ത്തി​ക​ണ്ടി​ല്ല. ഉടനെ അയാൾ സ്വയം പറയും; നാളെ ഞാൻ പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോ​വി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു​പ​ണി നട​ക്കാ​താ​വു​ന്നു. അയാൾ ദി​വ​സം​തോ​റും പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോവും.

കുർ​ഫെ​രാ​ക്കി​ന്റെ താ​മ​സ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള​തി​ല​ധി​കം വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യു​ടെ പുൽ​ത്ത​കി​ടി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ പാർ​പ്പ്. ഇതാ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ ശരി​യായ മേൽ​വി​ലാ​സം; ബുൽ​വാർ ദ് ല സാ​ന്തെ, റ്യു ക്രൂൽ​ബാർ​ബിൽ​നി​ന്ന് ഏഴാ​മ​ത്തെ മര​ത്തി​ന്റെ ചോട്.

അന്നു രാ​വി​ലെ അയാൾ ആ ഏഴാ​മ​ത്തെ മര​ച്ചു​വ​ടു​വി​ട്ടു ദെ​ഗോ​ബ്ലാ​ങ് പു​ഴ​യു​ടെ ആൾ​മ​റ​യി​ന്മേൽ ചെ​ന്നി​രു​ന്നു. പു​തു​തായ, വി​രി​ഞ്ഞ​തും തി​ള​ങ്ങു​ന്ന​തു​മായ ഇല​പ്പ​ടർ​പ്പി​ലേ​ക്ക് ഒരാ​ഹ്ലാ​ദ​മ​യ​മായ വെ​യിൽ​നാ​ളം തി​ര​ക്കി​ക്ക​ട​ന്നു.

അയാൾ ‘അവളെ’ പ്പ​റ്റി മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ആലോചന ഒരു ശകാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞ്, അയാ​ളു​ടെ മേൽ​ത്ത​ന്നെ ചെ​ന്നു​കൊ​ണ്ടു; അയാൾ തന്റെ അല​സ​ത​യേ​യും, ക്ര​മ​ത്തിൽ അധി​ക​മാ​യി ബാ​ധി​ച്ചു​കാ​ണു​ന്ന തന്റെ ആത്മാ​വി​ന്നു​ള്ള പക്ഷ​വാ​ത​രോ​ഗ​ത്തേ​യും ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും അധി​ക​മ​ധി​കം കനം പി​ടി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തേ​യും​പ​റ്റി കു​ണ്ഠി​ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ആലോ​ചി​ച്ചു—ഇതു വർ​ദ്ധി​ച്ചു വർ​ദ്ധി​ച്ചു സൂ​ര്യ​നെ​പ്പോ​ലും അയാൾ കാ​ണാ​താ​യി.

എന്താ​യാ​ലും ഒരു സ്വാ​ഗ​തം​കൂ​ടി​യി​ല്ലാ​ത്ത—അയാ​ളു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​ശ​ക്തി അത്ര​മേൽ ക്ഷീ​ണി​ച്ചു​പോ​യി​രു​ന്നു; നി​രാ​ശ​ത​പ്പെ​ടു​വാൻ​പോ​ലും അയാൾ​ക്കു ശക്തി​യി​ല്ലാ​താ​യി​രു​ന്നു ഈ വ്യ​സ​ന​ക​ര​ങ്ങ​ളായ അസ്പ​ഷ്ട​ചി​ന്ത​ക​ളു​ടെ ഉദ്ധാ​ര​ണ​ങ്ങൾ​ക്കു വി​ല​ങ്ങ​നെ, ഈ വ്യ​സ​ന​മ​യ​മായ ആലോ​ച​നാ​നി​മ​ഗ്ന​ത​യ്ക്കു​ള്ളി​ലൂ​ടെ, ബാ​ഹ്യ​വി​ഷ​യ​ങ്ങൾ അയാ​ളിൽ എത്തി​ച്ചേർ​ന്നു. പി​ന്നി​ലും താ​ഴ​ത്തും പു​ഴ​യു​ടെ​ര​ണ്ടു കര​യി​ലും അല​ക്കു​കാ​രി​കൾ വസ്ത്ര​മ​ടി​ക്കു​ന്ന ശബ്ദ​വും തനി​ക്കു മു​ക​ളി​ലാ​യി പക്ഷി​കൾ ഇരി​മ്പ​ക​വൃ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളി​ലി​രു​ന്നു ചി​ല​യ്ക്കു​ന്ന​തും പാ​ട്ടു​പാ​ടു​ന്ന​തും അയാൾ കേ​ട്ടു. ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു സ്വാ​ത​ന്ത്ര​ത്തി​ന്റെ ശബ്ദം, ചി​റ​കു​ക​ളു​ള്ള സ്വ​സ്ഥ​ത​യു​ടെ അല​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത സുഖം; മറ്റേ ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്ന് അധ്വാ​ന​ത്തി​ന്റെ ശബ്ദം. അഗാ​ധ​മാ​യി അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ഏതാ​ണ്ട് ആലോ​ചി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​തു സന്തോ​ഷ​മ​യ​ങ്ങ​ളായ രണ്ടു ശബ്ദ​ങ്ങ​ളാ​ണ്.

പെ​ട്ടെ​ന്നു, കു​ണ്ഠി​ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ ആഹ്ലാ​ദ​മൂർ​ച്ഛ​യ്ക്കി​ട​യിൽ, ഒരു പരി​ചി​ത​ശ​ബ്ദം അയാ​ളോ​ടു പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു: ‘ആവു! അയാൾ ഇവി​ടെ​യു​ണ്ട്.’

അയാൾ തല​യു​യർ​ത്തി​നോ​ക്കി; ഒരു ദിവസം രാ​വി​ലെ അയാളെ കാണാൻ ചെ​ല്ലു​ക​യു​ണ്ടായ ആ സാ​ധു​പ്പെൺ​കു​ട്ടി, തെ​നാർ​ദി​യെർ​ദ്ദ​മ്പ​തി​ക​ളു​ടെ മൂത്ത മകൾ, എപ്പൊ​നൈ​നാ​യി​രു​ന്നു അത്; അയാൾ​ക്ക് ഇപ്പോൾ അവ​ളു​ടെ പേ​ര​റി​യാം. അത്ഭു​ത​മെ​ന്നേ പറ​യേ​ണ്ടു, അവൾ ദരി​ദ്ര​യും കു​റെ​ക്കൂ​ടി സു​ന്ദ​രി​യു​മാ​യി​രു​ന്നു— അവ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു ചെ​യ്യാൻ കഴി​യു​മെ​ന്നു തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത രണ്ടു കാ​ര്യം. അവൾ ഇര​ട്ട​ന​ട​ത്തം നട​ന്നു— ഒന്നു വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലേ​ക്ക്, മറ്റ​തു കഷ്ട​പ്പാ​ടി​ലേ​ക്ക്. അത്ര​മേൽ ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അയാ​ളു​ടെ മു​റി​യി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു​വ​ന്ന ദി​വ​സ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അവൾ അന്നും വെറും കാ​ലോ​ടും കീ​റ​യു​ടു​പ്പോ​ടും കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു— ഒന്നു​മാ​ത്രം; അവ​ളു​ടെ കീ​റ​ത്തു​ണി​കൾ​ക്കു രണ്ടു​മാ​സ​ത്തെ പഴ​ക്കം കൂ​ടി​യാ​യി; ഉടു​പ്പി​ലെ ദ്വാ​ര​ങ്ങൾ​ക്കു വി​സ്താ​രം കൂടി; പി​ഞ്ഞൽ കു​റേ​ക്കൂ​ടി കല​ശ​ലാ​യി, അതേ പരു​ക്ക​നൊ​ച്ച, കരു​വാ​ളി​പ്പു​കൊ​ണ്ടു മങ്ങി​യ​തും ചു​ളി​വീ​ണ​തു​മായ അതേ നെ​റ്റി​ത്ത​ടം, സ്വാ​ത​ന്ത്യ്ര​വും മര്യാ​ദ​നോ​ക്കാ​ത്ത​തും ചാ​ഞ്ചാ​ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തു​മായ അതേ നോ​ട്ടം. ഇതി​നൊ​ക്കെ​പ്പു​റ​മേ, മുൻ​പി​ല്ലാ​ത്ത​താ​യി, കാ​രാ​ഗൃ​ഹ​ത്തി​ലെ താമസം കഷ്ട​സ്ഥി​തി​ക്കു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന ആ അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ഭയ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും ദയ​നീ​യ​വു​മായ എന്തോ ഒന്ന് അവ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഹാം​ല​റ്റി​ന്റെ ഭ്രാ​ന്തു പകർ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ഭ്രാ​ന്ത​ത്തി​യായ ഒഫീ​ല​യെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി​ട്ട​ല്ല, ഏതോ കു​തി​ര​പ്പ​ന്തി​യി​ലെ വൈ​ക്കോൽ​വി​രി​യിൽ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങി​യ​തു കൊ​ണ്ട്, അവ​ളു​ടെ തല​മു​ടി​യിൽ താ​ളി​ന്റേ​യും വൈ​ക്കോ​ലി​ന്റേ​യും കഷ്ണ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഇതൊ​ക്കെ​യി​രു​ന്നാ​ലും, അവൾ സു​ന്ദ​രി​യാ​ണ്. അല്ല​യോ യൗ​വ​ന​മേ, നീ എന്തൊ​രു നക്ഷ​ത്രം!

ഈയി​ട​യ്ക്ക് തന്റെ കരു​വാ​ളി​ച്ച മു​ഖ​ത്തു സന്തോ​ഷ​ത്തി​ന്റെ ഒരു ലാ​ഞ്ഛ​ന​യോ​ടും ഒരു പു​ഞ്ചി​രി​യു​ടെ മട്ടി​ലു​ള്ള എന്തോ ഒന്നോ​ടും​കൂ​ടി അവൾ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ മുൻ​പിൽ ചെ​ന്നു​നി​ന്നു.

സം​സാ​രി​ക്കാൻ ശക്തി​യി​ല്ലാ​താ​യി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, അവൾ വളരെ നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ളോ​ളം അങ്ങ​നെ നി​ന്നു.

‘അപ്പോൾ ഒടു​ക്കം നി​ങ്ങ​ളെ ഞാൻ കണ്ടെ​ത്തി; അവൾ അവ​സാ​നം പറ​ഞ്ഞു.ഫാദർ മബേ പറ​ഞ്ഞ​തു ശരി​യാ​ണ്; ഈ നട​ക്കാ​വി​ലാ​ണ് അപ്പോൾ നി​ങ്ങൾ; ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ എത്ര​യൊ​ക്കെ അന്വേ​ഷി​ച്ചു! നി​ങ്ങൾ അത​റി​ഞ്ഞാൽ! നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മോ? ഞാൻ പൊ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ടു. ഒരു പതി​ന​ഞ്ചു ദിവസം! ഞാൻ യാ​തൊ​ന്നും ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും, എന്ന​ല്ല, എനി​ക്കു പ്രാ​യ​മാ​യി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും കണ്ട​പ്പോൾ അവർ എന്നെ വി​ട്ട​യ​ച്ചു! എനി​ക്ക് പ്രാ​യം തി​ക​യാൻ ഇനി രണ്ടു​മാ​സം വേണം. ഹാ ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ എവി​ടെ​യൊ​ക്കെ തെ​ണ്ടി​ത്തി​ര​ഞ്ഞു! ഈ ആറാ​ഴ്ച മു​ഴു​വ​നും! അപ്പോൾ നി​ങ്ങൾ ഇനി അവിടെ താ​മ​സി​ക്കാൻ ഭാ​വ​മി​ല്ലേ?’

‘ഇല്ല’, മരി​യു​സ് പറ​ഞ്ഞു.

‘ഹോ! എനി​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി. ആ ഉണ്ടാ​യ​തു​കാ​ര​ണം. ഈ പി​ടു​ത്ത​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​യാ​ണ്. നി​ങ്ങൾ ചോ​ടൊ​ഴി​ച്ചു. ആട്ടെ! അപ്പോൾ നി​ങ്ങൾ എന്താ​ണ് ഇങ്ങ​നെ പഴയ തൊ​പ്പി വെ​യ്ക്കു​ന്ന​ത്! നി​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ ഒരു നല്ല ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ ഒന്നാ​ന്ത​രം ഉടു​പ്പി​ട​ണം മൊ​സ്യു മരി​യു​സ്, നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മോ. ഫാദർ മബേ നി​ങ്ങ​ളെ ബാറൺ മരി​യു​സ് എന്നാ​ണ് വി​ളി​ക്കാ​റ്; എന്തു ബാറൺ,. ഞാൻ മറ​ന്നു. നി​ങ്ങൾ ഒരു പ്ര​ഭു​വാ​ണെ​ന്ന് ആ പറ​ഞ്ഞ​തു നേ​ര​ല്ല പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാർ കി​ഴ​വ​ന്മാ​രാ​ണ്. അവർ ലു​ക്സെം​ബു​റിൽ കോ​ട്ട​യു​ടെ മുൻ​ഭാ​ഗ​ത്ത് ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം വെ​യി​ലു​ള്ളേ​ട​ത്തേ​ക്കു പോവും; ഒരു സൂ​വി​ന്റെ കോ​ത്തി​ദി​യേൻ​ന​പ​ത്രം വാ​യി​ക്കും. ഞാൻ അത്ത​രം ഒരു പ്ര​ഭു​വി​ന് ഒരു കത്തു കൊ​ണ്ടു​പോ​വു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അയാൾ​ക്ക് ഒരു നൂറു വയ​സ്സു കഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കും. പറയൂ, എവി​ടെ​യാ​ണ് നി​ങ്ങ​ളി​പ്പോൾ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​ത്?’

മരി​യു​സ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞി​ല്ല.

‘ഹാഃ’ അവൾ വീ​ണ്ടും തു​ട​ങ്ങി. ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഉൾ​ക്കു​പ്പാ​യ​ത്തിൽ ഒരു പൊ​ത്തു​ണ്ട്. ഞാനതു തു​ന്നി​ക്കു​ത്തി​ത്ത​രും.’

ക്ര​മ​ത്തിൽ മങ്ങൽ കയറിയ ഒരു ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷ​ത്തെ അവ​ലം​ബി​ച്ച് അവൾ പറ​ഞ്ഞു; ‘നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്നെ കാ​ണു​ന്ന​തു രസ​മ​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.’

മരി​യു​സ് മി​ണ്ടാ​തി​രു​ന്നു; കു​റ​ച്ചി​ട​യ്ക്ക് അവൾ ഒന്നും പറ​ഞ്ഞി​ല്ല; പി​ന്നീ​ട് കു​റ​ച്ചു​റ​ക്കെ: ‘പക്ഷേ, എന്താ​യാ​ലും എനി​ക്ക് വേ​ണ​മെ​ന്നു തോ​ന്നി​യാൽ നി​ങ്ങ​ളെ ഞാൻ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കും.’

‘എന്ത്?’ മരി​യു​സ് കൽ​പി​ച്ചു ചോ​ദി​ച്ചു. എന്താ​ണ് നി​ങ്ങ​ളീ പറ​യു​ന്ന​ത്?’

‘ഹാ എന്നെ നി​ങ്ങൾ നീ എന്നാ​ണ​ല്ലോ പറ​യാ​റ്.’ അവൾ തി​രി​ച്ച​ടി​ച്ചു.

‘എന്നാൽ അങ്ങ​നെ​യാ​വ​ട്ടെ. എന്താ​ണ് നീ പറ​യു​ന്ന​ത്?’

അവൾ ചു​ണ്ടു കടി​ച്ചു; എന്തോ ആന്ത​ര​മായ ഒര​സ്വാ​സ്ഥ്യ​ത്തി​ന്ന​ടി​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടെ​ന്ന പോലെ, അവൾ ശങ്കി​ക്കു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി. ഒടു​വിൽ അവൾ ഒന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി.

‘അത്ര​യും ചീത്ത, ആവ​ട്ടെ. നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഒരു രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത മട്ടു​ണ്ട്; എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്ക​ണം. നി​ങ്ങൾ പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളു​മെ​ന്നേ​റ്റാൽ​മാ​ത്രം മതി. എനി​ക്ക് നി​ങ്ങ​ളെ പു​ഞ്ചി​രി​യി​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് കാണണം; നി​ങ്ങൾ ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​തു കേൾ​ക്ക​ണം: ഹാ, നല്ല​ത്, അതു കൊ​ള്ളാം,’ സാധു മി​സ്റ്റർ മരി​യു​സ്! നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മോ? ഞാൻ ചോ​ദി​ച്ച​തെ​ന്തും എനി​ക്കു തരാ​മെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്ക​യു​ണ്ടാ​യി—’

‘ഉവ്വ്. പറ​ഞ്ഞാൽ ചെ​യ്യാം.’

അവൾ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കു കണ്ണു തു​റ​ന്നു നോ​ക്കി​യി​ട്ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘എനി​ക്കു മേൽ​വി​ലാ​സം കി​ട്ടി.’

മരി​യു​സ് വി​ളർ​ത്തു. ഉള്ള ചോര മു​ഴു​വ​നും അയാ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കൊ​ഴു​കി.

‘ഏതു മേൽ​വി​ലാ​സം?’

‘എന്നോ​ടു സമ്പാ​ദി​ച്ചു​ത​ര​ണ​മെ​ന്നു പറഞ്ഞ മേൽ​വി​ലാ​സം.’

‘ഒര​ധ്വാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​മാ​റ് അവൾ തു​ടർ​ന്നു: ആ മേൽ​വി​ലാ​സം—നി​ങ്ങൾ​ക്കു നല്ല​വ​ണ്ണ​മ​റി​യാ​മ​ല്ലോ!’

‘ഉവ്വ!’ മരി​യു​സ് വി​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു.

‘ആ മാ​ന്യ​യു​വ​തി​യു​ടെ.’

ഈ വാ​ക്കു​പ​റ​ഞ്ഞ് അവൾ ഒരു ദീർ​ഘ​നി​ശ്വാ​സ​മി​ട്ടു

‘മരി​യു​സ്, താൻ ഇരു​ന്നി​രു​ന്ന ആൾ​മ​റ​മേൽ​നി​ന്നു ചാ​ടി​യെ​ണീ​റ്റ് അവ​ളു​ടെ കൈ സം​ഭ്ര​മ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി കട​ന്നു​പി​ടി​ച്ചു.

‘ഹാ! ശരി! എന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു കൊ​ണ്ടു​പോ​വൂ! എനി​ക്കു പറ​ഞ്ഞു തരു! നി​ങ്ങൾ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള​തെ​ന്താ​യാ​ലും പറ​ഞ്ഞോ​ളു! എവി​ടെ​യാ​ണ​ത്?’

‘എന്റെ കൂടെ വരൂ,’ അവൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. ‘തെ​രു​വോ വീ​ട്ടു​ന​മ്പ​റോ എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; അത് ഇവി​ടെ​നി​ന്നു നേരെ എതിർ​ഭാ​ഗ​ത്താ​ണ്; പക്ഷേ, വീ​ടെ​നി​ക്കു​ന​ല്ല​വ​ണ്ണ​മ​റി​യാം; ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ അങ്ങോ​ട്ടു കൊ​ണ്ടു​പോ​വാം.’ അവൾ കൈ വലി​ച്ചെ​ടു​ത്ത്, ഒരു ലോ​ക​ര​ക്ഷ​ക​ന്റെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ രണ്ടാ​യി പി​ളർ​ത്തു​ക​ള​യു​ന്ന​തും എന്നാൽ ലഹ​രി​പി​ടി​ച്ച​തും ആഹ്ലാ​ദം കയ​റി​യ​തു​മായ തൽ​ക്കാ ലസ്ഥി​തി​യിൽ മരി​യു​സ്സി​ന് ഒരു​ര​വു​കൂ​ടി ചേർ​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​തു​മായ ഒരു സ്വ​ര​വി​ശേ​ഷ​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഹാ! നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്തൊ​രു സന്തോ​ഷ​മാ​ണ്!’

മരി​യു​സ്സി​ന്റെ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തി​ലൂ​ടെ ഒരു നിഴൽ പാ​ഞ്ഞു. അയാൾ എപ്പൊ​നൈ​നെ കൈ​യ്ക്കു പി​ടി​ച്ചു.

‘എന്നോ​ട് ഒരു കാ​ര്യം സത്യം ചെ​യ്യൂ!’

‘സത്യം ചെയ്ക!’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്താ​ണ​തി​ന്റെ അർ​ത്ഥം?’ ആട്ടെ. അപ്പോൾ ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു സത്യം ചെ​യ്തു​ത​ര​ണം?’

അവൾ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു.

‘നി​ന്റെ അച്ഛൻ! എപ്പൊ​നൈൻ, എന്നോ​ടു വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്യു! ഈ മേൽ​വി​ലാ​സം നീ നി​ന്റെ അച്ഛ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്ക​രു​ത്.’

അവൾ അയാളെ പക​ച്ചു​നോ​ക്കി.

‘എപ്പൊ​നൈൻ! എന്റെ പേർ എപ്പൊ​നൈൻ എന്നാ​ണെ​ന്നു നി​ങ്ങ​ളെ​ങ്ങ​നെ​യ​റി​ഞ്ഞു?’

‘ഞാൻ പറ​ഞ്ഞ​ത് ഏല്ക്കൂ.’

പക്ഷേ, അവൾ അയാൾ പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടി​ല്ല.

‘അതു​കൊ​ള്ളാം. നി​ങ്ങ​ളെ​ന്നെ എപ്പൊ​നൈൻ എന്നു വി​ളി​ച്ചു!’

മരി​യു​സ് പെ​ട്ടെ​ന്ന് അവ​ളു​ടെ കൈ രണ്ടും കൂ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ചു.

‘പക്ഷേ, ഈശ്വ​ര​നെ വി​ചാ​രി​ച്ച് എന്നോ​ടു മറു​പ​ടി പറയു! ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​ത് ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു കേൾ​ക്കൂ. നി​ന​ക്ക​റി​യാ​വു​ന്ന ഈ മേൽ​വി​ലാ​സം നി​ന്റെ അച്ഛ​ന്ന് ഒരി​ക്ക​ലും പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന് എന്നോ​ടു സത്യം ചെ​യ്യൂ!’

‘എന്റെ അച്ഛൻ!’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഓ, എന്റെ അച്ഛൻ! അതി​നെ​പ്പ​റ്റി വ്യ​സ​നി​ക്കേ​ണ്ട. അച്ഛൻ ഇപ്പോൾ ഏകാ​ന്ത​ത്തി​ലാ​ണ്. പി​ന്നെ, എനി​ക്കെ​ന്ത​ച്ഛ​നാ​ണ്!’

‘പക്ഷേ, നീ എന്നോ​ടു വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്തി​ല്ല!’ മരി​യു​സ് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു.

‘എന്നെ വിടു,’ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അവൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘നി​ങ്ങൾ എന്നെ എങ്ങ​നെ പി​ടി​ച്ചു​കു​ലു​ക്കു​ന്നു! ഉവ്! ഉവ്വ്! ഞാൻ വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്യു​ന്നു! ഞാൻ അതു നി​ങ്ങ​ളോ​ടു സത്യം ചെ​യ്യു​ന്നു! എനി​ക്ക​തി​ലെ​ന്താ​ണ്? ഞാൻ അച്ഛ​നോ​ടു മേൽ വി​ലാ​സം പറ​യി​ല്ല. അപ്പൊ​ഴോ, ശരി​യാ​യി​ല്ലേ? അത​ല്ലേ വേ​ണ്ട​ത്?’

‘എന്ന​ല്ല, ആരോ​ടും.’

‘ആരോ​ടും.’

’ഇനി,’ മരി​യു​സ് തു​ടർ​ന്നു: ‘എന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു കൊ​ണ്ടു​പോ​വൂ.’

‘ഇപ്പോൾ?’

‘ഇപ്പോൾ.’

‘വന്നോ​ളൂ. ഹാ! അയാൾ​ക്ക് എന്തു സന്തോ​ഷം!’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു.

കു​റ​ച്ച​ടി പോയ ഉടനെ അവൾ നി​ന്നു.

’മൊ​സ്യു മരി​യു​സ്. നി​ങ്ങൾ എന്റെ പി​ന്നാ​ലെ വള​രെ​യ​ധി​കം അടു​ത്തു വരു​ന്നു. ഞാൻ കു​റ​ച്ചു മു​മ്പേ നട​ക്ക​ട്ടെ. എന്റെ പി​ന്നാ​ലെ പോ​രു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നാ​ത്ത വിധം വരൂ. എന്നെ​പ്പോ​ലെ​യു​ള്ള ഒരു സ്ത്രീ​യു​ടെ കൂടെ നി​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ ഒരു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ പോ​രു​ന്ന​ത് ആളുകൾ കണ്ടു​കൂ​ടാ.’

ആ ‘സ്ത്രീ’ എന്ന വാ​ക്ക് ആ പെൺ​കു​ട്ടി ഉച്ച​രി​ച്ച​പ്പോൾ അതിൽ അന്തർ​ഭ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന അർ​ത്ഥം എത്ര​യെ​ന്നു വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ടു വി​വ​രി​ക്കാൻ വയ്യാ.

അവൾ ഒരു പന്ത്ര​ണ്ട​ടി​കൂ​ടി നട​ന്നു. പി​ന്നെ​യും നി​ന്നു; മരി​യു​സ് ഒപ്പ​മെ​ത്തി. പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കാ​തെ അവൾ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു മു​ഖ​മാ​ക്കി, അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘കൂ​ട്ട​ത്തിൽ പറ​യ​ട്ടെ. നി​ങ്ങൾ എന്നോ​ട് ഒരു വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​ത് അറി​വി​ല്ലേ?’

മരി​യു​സ് കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ കൈ​യി​ട്ടു തപ്പി. അവ​ളു​ടെ അച്ഛ​നായ തെ​നാർ​ദി​യെർ​ക്കു കൊ​ടു​പ്പാ​നാ​യി കരു​തിയ അഞ്ചു ഫ്രാ​ങ്ക്: മാ​ത്ര​മാ​ണ് അയാൾ​ക്കു ഭൂ​മി​യിൽ ആകെ​യു​ള്ള മുതൽ. അയാൾ അതെ​ടു​ത്ത് എപ്പൊ​നൈ​ന്റെ കൈയിൽ വെ​ച്ചു.

അവൾ വി​ര​ല​ക​ത്തി, നാ​ണ്യം നി​ല​ത്തേ​ക്കി​ട്ടു. ഒരു കു​ണ്ഠി​ത​ഭാ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അവൾ അയാളെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

‘എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പണം വേ​ണ്ടാ, അവൾ പറ​ഞ്ഞു.’