നാലോ അഞ്ചോ മാസം മുൻപ് അത്ര​മേൽ മർ​മ്മ​ഭേ​ദ​ക​വും ചൈ​ത​ന്യ​വ​ത്തു​മാ​യി​രു​ന്ന കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ വ്യ​സ​നം, അവൾ അറി​യാ​തെ​ത്ത​ന്നെ, ഭേ​ദ​പ്പെ​ട്ടു​വ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി. പ്ര​കൃ​തി, വസ​ന്തം, യൗ​വ്വ​നം, അച്ഛ​ന്റെ മേ​ലു​ള്ള സ്നേ​ഹം, പക്ഷി​ക​ളു​ടേ​യും ആഹ്ലാ​ദം എന്നിവ കാരണം അത്ര​മേൽ ചെ​റു​പ്പ​വും അത്ര​മേൽ കളവു തട്ടാ​ത്ത​തു​മായ അവ​ളു​ടെ ആത്മാ​വി​ലേ​ക്ക് ഏതാ​ണ്ട് വി​സ്മൃ​തി​പോ​ലു​ള്ള എന്തോ ഒന്നു തു​ള്ളി​തു​ള്ളി​യാ​യി ഇറ​ങ്ങി. അതിലെ തി​യ്യു തീരെ കെ​ട്ടു​വോ? അതോ വെ​ണ്ണീ​റു വന്നു മൂ​ടി​യ​തേ​യു​ള്ളു​വോ? വാ​സ്ത​വ​മെ​ന്തെ​ന്നാൽ, വേ​ദ​ന​യു​ള്ള​തും ചു​ട്ടു​നീ​റു​ന്ന​തു​മായ ഭാഗം അവൾ അറി​യാ​താ​യി.

ഒരു ദിവസം അവൾ പെ​ട്ടെ​ന്നു മരി​യു​സ്സി​നെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ച്ചു; ‘എന്ത്!’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘ഞാൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ക്കാ​താ​യി.’

ആ ആഴ്ച​യിൽ​ത്ത​ന്നെ, കടു​ന്ന​ലി​ന്റെ അര​യോ​ടും കൗ​തു​ക​ക​ര​മായ ഉടു​പ്പോ​ടും പെൺ​കു​ട്ടി​യു​ടെ കവി​ളു​ക​ളോ​ടും തു​ട​യു​ടെ ഒരു വശ​ത്തു വാ​ളോ​ടും മെ​ഴു​കി​ട്ട മേൽ​മീ​ശ​യോ​ടും കൂടിയ ഒരു സു​ഭ​ഗ​നായ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ കു​ന്ത​പ്പ​ട​യാ​ളി​ത്ത​ല​വൻ പടി​ക്ക​ലൂ​ടെ കട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​ത് അവൾ കണ്ടു. അത്ര​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, അയാൾ​ക്കു നേരിയ തല​മു​ടി​യും, നീ​ല​ച്ചു വലി​പ്പ​ത്തി​ലു​ള്ള കണ്ണു​ക​ളും, ഒരു വട്ട​മു​ഖ​വും ഉണ്ട്; അയാൾ ധാ​ടി​ക്കാ​ര​നും അധി​ക​പ്ര​സം​ഗി​യും സു​ന്ദ​ര​നു​മാ​യി​രു​ന്നു—മരി​യു​സ്സി​നു നേരെ എതിർ. അയാ​ളു​ടെ വായിൽ ഒരു ചു​രു​ട്ടു​ണ്ട്. നി​ശ്ച​യ​മാ​യും, റ്യു ദ് ബബി​ലോ​ങ്ങി​ലെ പട്ടാ​ള​ത്താ​വ​ള​ത്തി​ലു​ള്ള ഭട​സം​ഘ​ത്തിൽ ഉൾ​പ്പെ​ട്ട ഒരു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നാ​വ​ണം അയാൾ എന്ന് കൊ​സെ​ത്ത് വി​ചാ​രി​ച്ചു.

പി​റ്റേ​ദി​വ​സ​വും അയാൾ പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടു. അവൾ ആ സമയം ഓർ​മ്മ​വെ​ച്ചു.

അതു മു​ത​ല്ക്ക്—ഇതു യദൃ​ച്ഛാ​സം​ഭ​വ​മാ​ണോ?—ഏതാ​ണ്ടു ദി​വ​സം​പ്ര​തി അയാൾ അതിലേ പോ​യി​രു​ന്ന​താ​യി കണ്ടു.

സു​ഭ​ഗ​നായ ഉപ​സൈ​ന്യാ​ധി​പൻ—അയാൾ വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക് അപ​രി​ചി​ത​ന​ല്ല; അതു തെ​യോ​ദുൽ ഗിൽ​നോർ​മ​നാ​യി​രു​ന്നു—കട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന ഏതു സമ​യ​ത്തും ആ ‘നോ​ക്കാ​തെ​യി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള’ തോ​ട്ട​ത്തിൽ, ആ ദു​ഷ്ട​വി​ചാ​ര​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ ചെ​ടി​വേ​ലി​യു​ടെ പി​ന്നി​ലാ​യി, ഏതാ​ണ്ട് എപ്പോ​ഴും ഒരു പര​മ​സു​ന്ദ​രി​യു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്ന് ആ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ കൂ​ട്ടു​കാർ കണ്ടു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി.

‘ഇതാ നോ​ക്കൂ!’ അവർ അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു, ‘അവിടെ ഒരു പെൺ​കി​ടാ​വു​ണ്ട് നി​ന്നു നി​ങ്ങ​ളെ നോ​ക്കു​ന്നു. കണ്ടു​വോ?’

കു​ന്ത​പ്പ​ട​യാ​ളി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘എന്റെ മേ​ലേ​ക്കു നോ​ക്കു​ന്ന എല്ലാ പെൺ കു​ട്ടി​ക​ളെ​യും നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാൻ എനി​ക്കി​ട​യു​ണ്ടോ?’

ഇതു​ണ്ടാ​യ​തു, മരി​യു​സ് ക്ര​മ​ത്തിൽ മര​ണ​വേ​ദ​ന​യി​ലേ​ക്ക് ഉര​സി​യി​റ​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന ആ സമ​യ​ത്തു​ത​ന്നെ​യാ​ണ്. അയാൾ പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു: ‘ചാ​വു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പാ​യി എനി​ക്ക​വ​ളെ ഒന്നു കാണാൻ!’ അയാ​ളു​ടെ ആഗ്ര​ഹം സാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, ആ സമ​യ​ത്തു കൊ​സെ​ത്ത് കു​ന്ത​പ്പ​ട​യാ​ളി​യെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്ന​ത് അയാൾ കണ്ടി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, ഒര​ക്ഷ​ര​വും അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു പി​ന്നെ മി​ണ്ടാൻ കഴി​യു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; ആധി​കൊ​ണ്ട് ആ മനു​ഷ്യൻ മരി​ച്ചു​പോ​യേ​നേ.

അതാ​രു​ടെ കു​റ്റം? ആരു​ടെ​യു​മ​ല്ല.

ആധി​ക്കു​ള്ളിൽ കു​ഴി​ച്ചു​മൂ​ടി അവിടെ മി​ണ്ടാ​തെ കി​ട​ക്കു​ന്ന സ്വ​ഭാ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു മരി​യു​സ്സി​ന്റേ​ത്! സങ്ക​ട​ത്തി​ലേ​ക്കു ചാടി മു​ങ്ങി ഉടനെ മേ​ല്പോ​ട്ടു കയ​റി​പ്പോ​രു​ന്ന ഒരു മട്ടു​കാ​രി​യാ​ണ് കൊ​സെ​ത്ത്.

എന്ന​ല്ല, ഒരു പെൺ​കി​ടാ​വി​ന്റെ തനിയേ നി​ല്ക്കു​ന്ന ഹൃദയം, യദൃ​ച്ഛാ സംഭവം ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത​നു​സ​രി​ച്ച് ഒരു വെ​ണ്ണ​ക്കൽ​ത്തൂ​ണി​ന്റെ പോ​തി​ക​യി​ലേ​ക്കോ വീ​ഞ്ഞു​വി​ല്പ​ന​ക്കാ​ര​ന്റെ കട്ടി​ള​ക്കാ​ലി​ന്മേ​ലേ​ക്കോ കയ​റി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന മു​ന്തി​രി​വ​ള്ളി​പോ​ലാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന ആ തട​യാ​തെ വിട്ട സ്ത്രീ​മ​നോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ അപാ​യ​ക​ര​ഘ​ട്ടം കട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അന്നു കൊ​സെ​ത്ത്. ദരി​ദ്ര​യാ​യാ​ലും സമ്പ​ന്ന​യാ​യാ​ലും ഏത​നാ​ഥ​പ്പെൺ​കു​ട്ടി​ക്കും കട​ന്നു​പോ​രാൻ വി​ഷ​മ​മായ ഒരു ദ്രു​ത​വും നി​ശ്ചി​ത​വു​മായ ദശാ​വി​ശേ​ഷം: എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, സമ്പ​ത്തു​ണ്ടാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് വി​വാ​ഹം അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​യി​ക്കൂ​ടാ എന്നി​ല്ല; കുലം തെ​റ്റി​യി​ട്ടു​ള്ള വി​വാ​ഹം മേ​ലേ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ട്; യഥാർ​ത്ഥ​ത്തിൽ കുലം തെ​റ്റി​യി​ട്ടു​ള്ള വി​വാ​ഹം ആത്മാ​ക്കൾ തമ്മി​ലാ​ണ്; പേ​രി​ല്ലാ​തെ, തറ​വാ​ടി​ല്ലാ​തെ, സമ്പ​ത്തി​ല്ലാ​തെ ആരു​മ​റി​യാ​തെ​യു​ള്ള പല ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രും മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ സൗ​ശീ​ല്യ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ മനോ​വൃ​ത്തി​ക​ളു​ടേ​യും ഒരു മഹാ​ക്ഷേ​ത്രം വഹി​ച്ചു നി​ല്ക്കു​ന്ന വെ​ണ്ണ​ക്കൽ​ത്തൂ​ണു​ക​ളാ​യി കാ​ണു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ, മയ​മു​ള്ള ബൂ​ട്ടു​സ്സു​ക​ളും വാർ​ണീ​ഷി​ട്ട വാ​ക്കു​ക​ളു​മു​ള്ള സു​ഖി​ത​നും സമ്പ​ന്ന​നു​മായ ഒരു പ്ര​മാ​ണി ബഹിർ​ഭാ​ഗ​ത്തൂ​ടെ​യ​ല്ലാ​തെ, സ്വ​ന്തം ഭാ​ര്യ​യ്ക്കാ​യി ഉഴി​ഞ്ഞു​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ളൊ​ന്നായ ആ അന്തർ​ഭാ​ഗ​ത്തൂ​ടെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​മ്പോൾ, ലഹ​ള​പി​ടി​ച്ച​വ​യും, വൃ​ത്തി​കെ​ട്ട​വ​യും വീ​ഞ്ഞു​പോ​ലു​ള്ള​വ​യു​മായ വി​കാ​ര​ങ്ങൾ നി​ഗൂ​ഢ​മാ​യി പറ്റി​പ്പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന വെറും മര​മു​ട്ടി​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മാ​യി​രി​ക്കി​ല്ല; ഒരു വീ​ഞ്ഞു​വി​ല്പ​ന​സ്ഥ​ല​ത്തി​ലെ കട്ടി​ള​ക്കാൽ.

കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ ആത്മാ​വിൽ എന്തു​ണ്ട്? ശാ​ന്ത​മാ​യ​തോ അല്ലെ​ങ്കിൽ കി​ട​ത്തി​യു​റ​ക്കി​യ​തോ ആയ വി​കാ​രം; സ്വ​ച്ഛ​മാ​യി, പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​മാ​യി, കുറേ താ​ഴ​ത്തോ​ളം ഒഴു​ക്കു​ള്ള​താ​യി. അതി​ലും അടി​യിൽ ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ​തായ എന്തോ ഒന്ന്, മു​കൾ​ഭാ​ഗ​ത്ത് ആ സു​ഭ​ഗ​ഭ​ട​ത്ത​ല​വ​ന്റെ രൂപം പ്ര​തി​ബിം​ബി​ച്ചി​രു​ന്നു. ആഴ​ത്തിൽ —തി​ക​ച്ചും അടി​യിൽ—ഒരു സ്മാ​ര​കം തങ്ങി​യി​രു​ന്നു​വോ? അങ്ങ​നെ വരാം കൊ​സെ​ത്ത് അറി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.

അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ സംഭവം ഇടയിൽ കട​ന്നു.

ഏപ്രിൽ മാ​സ​ത്തി​ലെ ആദ്യ​പ​കു​തി​യിൽ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ഒരു യാ​ത്ര​പോ​യി ഇതു വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക​റി​വു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, വള​രെ​ക്കാ​ലം കൂ​ടു​മ്പോൾ ഇട​യ്ക്കു​ണ്ടാ​കാ​റു​ണ്ട് അയാൾ ഒന്നോ രണ്ടോ ദിവസം താ​മ​സി​ക്കും. അയാൾ എവി​ടേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു? ആർ​ക്കും അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; കൊ​സെ​ത്തി​നു​കൂ​ടി​യി​ല്ല. ഒരി​ക്കൽ​മാ​ത്രം, ഈ യാ​ത്ര​ക​ളി​ലൊ​ന്നിൽ, അവൾ അയാ​ളു​ടെ​കൂ​ടെ ഒരു കൂ​ലി​വ​ണ്ടി​യിൽ ഒരി​രു​ണ്ട ഇട​വ​ഴി​വ​രെ പോയി; അതി​ന്റെ മൂ​ല​യ്ക്കാ​യി അവൾ വാ​യി​ച്ചു: കു​ണ്ട് എന്ന തട​സ്സം. അവിടെ അയാൾ വണ്ടി​യിൽ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങി; വണ്ടി അവളെ റ്യു ദ് ബബി​ലോ​ങ്ങിൽ​ത്ത​ന്നെ കൊ​ണ്ടു​ചെ​ന്നാ​ക്കി. വീ​ട്ടിൽ കു​റ​ച്ചേ പണ​മു​ള്ളൂ എന്നു കാ​ണു​മ്പോ​ഴാ​ണ് ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ഈ യാത്ര ചെ​യ്യാ​റു​ള്ള​ത്.

അങ്ങ​നെ, ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് അവിടെ ഇല്ല. അയാൾ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു: ‘ഞാൻ മൂ​ന്നു ദി​വ​സ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ വരാം.’

അന്നു വൈ​കു​ന്നേ​രം കൊ​സെ​ത്ത് ഇരി​പ്പു​മു​റി​യിൽ തനി​ച്ചി​രി​ക്ക​യാ​ണ്. നേരം പോ​വാൻ​വേ​ണ്ടി അവൾ ‘പി​യാ​നോ’ തു​റ​ന്നു​വെ​ച്ചു. സം​ഗീ​ത​ലോ​ക​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് ഏതാ​ണ്ട് ഏറ്റ​വും മനോ​ഹ​ര​മായ കാ​ട്ടി​ല​ല​യു​ന്ന വേ​ട​ന്മാ​രേ എന്ന യൂ​റി​യാ​ന്തി​ലെ സം​ഘ​ഗാ​നം ഏറ്റു​പാ​ടു​വാൻ തു​ട​ങ്ങി. പാ​ട്ട​വ​സാ​നി​ച്ച​തോ​ടു​കൂ​ടി അവൾ ആലോ​ച​ന​യിൽ​പ്പെ​ട്ടു.

പെ​ട്ടെ​ന്നു തോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരു കാ​ല്പെ​രു​മാ​റ്റ​ത്തി​ന്റെ ഒച്ച കേ​ട്ടു എന്ന​വൾ​ക്കു തോ​ന്നി അത് അച്ഛ​നാ​വാൻ തര​മി​ല്ല; അയാൾ പോ​യി​രി​ക്ക​യാ​ണ​ല്ലോ. അതു തു​സ്സാ​ങ്ങാ​വാ​നും വയ്യാ; അവൾ കി​ട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു; രാ​ത്രി പത്തു മണി​യാ​യി.

അവൾ ഇരി​പ്പു​മു​റി​യു​ടെ ജനാ​ല​യ്ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു; അത​ട​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; അവൾ ചെവി വെ​ച്ചു​നോ​ക്കി.

അത് ഒരാൾ നട​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ഒച്ച​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി; ആ ആൾ വളരെ പതു​ക്കെ നട​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

അവൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു പോയി, സ്വ​ന്തം കി​ട​പ്പു​മു​റി​യിൽ ചെ​ന്നു; ജനാ​ല​യി​ലെ ഒരു ചെ​റു​വാ​തിൽ തു​റ​ന്നു. തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു പതു​ങ്ങി​നോ​ക്കി. പൂർ​ണ്ണ​ച​ന്ദ്രൻ ഉദി​ച്ചു​നി​ന്നി​രു​ന്നു. പക​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ സക​ല​വും വ്യ​ക്ത​മാ​യി​കാ​ണാം.

അവിടെ ആരു​മി​ല്ല.

അവൾ ജനാല തു​റ​ന്നു. തോ​ട്ടം തി​ക​ച്ചും ശാ​ന്ത​മാ​യി​രു​ന്നു; തെ​രു​വു​വ​ഴി പതി​വു​പോ​ലെ വി​ജ​ന​മാ​യി​രു​ന്ന​തു മാ​ത്ര​മേ ഒന്നു കാ​ണാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു.

തെ​റ്റി​പ്പോ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു കൊ​സെ​ത്ത് വി​ചാ​രി​ച്ചു. ഒരൊ​ച്ച കേ​ട്ടു എന്നു തോ​ന്നി. ദുഃ​ഖ​മ​യ​വും ഉത്കൃ​ഷ്ട​വു​മായ ആ വെ​ബ്ബ​റു​ടെ [1] പാ​ട്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത ഒരു ചി​ത്ത​ഭ്ര​മ​മാ​യി​രി​ക്ക​ണം അത്; അതു മന​സ്സി​നു മുൻ​പിൽ ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളായ അഗാ​ധ​ത​ക​ളെ തു​റ​ന്നു​കാ​ട്ടു​ക​യും, കണ്ണ​ഞ്ചി​ക്കു​ന്ന ഒരു കാ​ട്ടു​പു​റം​പോ​ലെ തോ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ മുൻ​പിൽ തു​ള്ളി​വി​റ​യ്ക്കു​ക​യും, മങ്ങ​ലി​ലൂ​ടെ ഓരോ നോ​ക്കു കണ്ടെ​ത്തു​ന്ന നാ​യാ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള കാൽ​വെ​പ്പിൻ ചു​വ​ട്ടിൽ ഉണ​ങ്ങി വീ​ണു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ചി​ല്ലു​ക​ളു​ടെ അന​ക്ക​ങ്ങ​ളെ കേൾ​ക്കാ​റാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

അവൾ പി​ന്നെ അതി​നെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല

എന്ന​ല്ല കൊ​സെ​ത്ത് പ്ര​കൃ​ത്യാ വലിയ ഭീ​രു​വ​ല്ല. ഒരു തെ​ണ്ടി​യു​ടേ​യും വെറും കാ​ലാ​യി നട​ക്കു​ന്ന ഒരു രണ്ടും​കെ​ട്ട​വ​ളു​ടേ​യും രക്തം അവ​ളു​ടെ ഞര​മ്പു​ക​ളി​ലൂ​ടെ പ്ര​സ​രി​ച്ചി​രു​ന്നു. അവൾ ഒരു പ്രാ​വി​നേ​ക്കാ​ള​ധി​കം ഒരു വാ​ന​മ്പാ​ടി​പ്പ​ക്ഷി​യാ​യി​രു​ന്നു എന്നോർ​മ്മി​ക്ക​ണം. താ​ന്തോ​ന്നി​ത്ത​ത്തി​ന്റേ​യും ധീ​ര​ത​യു​ടേ​യും അടി​സ്ഥാ​നം അവ​ളി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

പി​റ്റേ ദിവസം, കു​റേ​ക്കൂ​ടി നേ​ര​ത്തേ, സന്ധ്യ​യോ​ടു​കൂ​ടി, അവൾ തോ​ട്ട​ത്തിൽ ലാ​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. മന​സ്സി​ലു​ള്ള സമ്മി​ശ്രാ​ലോ​ച​ന​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഇരു​ട്ട​ത്തു മര​ങ്ങൾ​ക്കു ചു​വ​ട്ടി​ലൂ​ടെ ഒരാൾ നട​ന്നാ​ല​ത്തെ മാ​തി​രി, തലേ ദിവസം കേ​ട്ട​തു​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ​യു​ള്ള ഒരു ശബ്ദം അധികം ദൂ​ര​ത്തു​നി​ന്ന​ല്ലാ​തെ കേൾ​ക്കാ​നു​ണ്ടെ​ന്ന് അവൾ​ക്ക് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്കു തോ​ന്നി; എന്നാൽ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും കൂ​ട്ടി​മു​ട്ടു​ന്ന രണ്ടു മര​ച്ചി​ല്ല​ക​ളിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന ശബ്ദം​പോ​ലെ, പു​ല്ലി​ലു​ള്ള കാൽ​പ്പെ​രു​മാ​റ്റ​ത്തോ​ടു ശരി​യായ മറ്റൊ​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന് അവൾ തന്ന​ത്താൻ പറ​ഞ്ഞു; അവൾ പി​ന്നെ അതിൽ ശ്ര​ദ്ധ​വെ​ച്ചി​ല്ല. എന്ന​ല്ല, അവൾ​ക്കൊ​ന്നും കാ​ണാ​നു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

അവൾ ‘കു​റും​കാ​ട്ടിൽ’ നി​ന്നു പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു; ഒതു​ക്കു​ക​ളി​ലെ​ത്താൻ അവൾ​ക്ക് ഇനി​യും ഒരു പുൽ​ത്ത​കി​ടി കട​ക്ക​ണം.

അവ​ളു​ടെ പി​ന്നിൽ ഉദി​ച്ചു​നി​ല്ക്കു​ന്ന ചന്ദ്രൻ കു​റ്റി​ക്കാ​ടു​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ നി​ന്നു തി​രി​ഞ്ഞു​പോ​കു​ന്ന അവ​ളു​ടെ നിഴൽ ആ പുൽ​ത്ത​കി​ടി​യിൽ പര​ത്തി.

കൊ​സെ​ത്ത് സം​ഭ്ര​മി​ച്ചു​നി​ന്നു.

അവ​ളു​ടെ നി​ഴ​ലി​നു പുറമേ ചന്ദ്രൻ മൈ​താ​ന​ത്തിൽ മറ്റൊ​ന്നു​കൂ​ടി വ്യ​ക്ത​മാ​യി കു​റി​ച്ചു; അതു വി​ശേ​ഷി​ച്ചും അമ്പ​ര​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തും ഭയ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു​മാ​യി​രു​ന്നു; ആ നി​ഴ​ലി​ന്റെ തലയിൽ വട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു തൊ​പ്പി​യു​ണ്ട്.

അത് ഒരു പു​രു​ഷ​ന്റെ നി​ഴ​ലാ​ണ്; അയാൾ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കു​റ​ച്ചു പി​ന്നിൽ കു​റ്റി​ക്കാ​ടു​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ന​രി​കെ നി​ല്ക്ക​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം.

സം​സാ​രി​ക്കാ​നോ, നി​ല​വി​ളി​ക്കാ​നോ, വി​ളി​ക്കാ​നോ, അന​ങ്ങാ​നോ, തല​യൊ​ന്നു തി​രി​ക്കാ​നോ ശക്തി​യി​ല്ലാ​തെ അവൾ ഒരു ക്ഷ​ണ​നേ​രം നി​ന്നു.

ഉടനെ അവൾ തന്റെ ധൈ​ര്യം മു​ഴു​വ​നും വീ​ണ്ടെ​ടു​ത്തു; മന​സ്സു​റ​പ്പി​ച്ചു പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു.

അവിടെ ആരു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

അവൾ നി​ല​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി. ആ രൂപം മറ​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു

അവൾ പി​ന്നോ​ക്കം​ത​ന്നെ മട​ങ്ങി, മൂ​ല​ക​ളെ​ല്ലാം ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി, പടി​വ​രെ​യ്ക്കും പോയി; യാ​തൊ​ന്നും കണ്ടി​ല്ല.

അവൾ ഭയം​കൊ​ണ്ടു തീരെ മര​വി​ച്ച​പോ​ലെ തോ​ന്നി. ഇതു മറ്റൊ​രു കമ്പ​മാ​യി​രി​ക്കു​മോ? എന്ത്! രണ്ടു ദിവസം ഒരു​പോ​ലെ ഒരു കമ്പം തോ​ന്നി; രണ്ടു​പ്രാ​വ​ശ്യം? അതി​ലു​ള്ള അസ്വാ​സ്ഥ്യ​ക​ര​മായ സം​ഗ​തി​യെ​ന്തെ​ന്നാൽ, ആ നിഴൽ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഒരു പ്രേ​ത​മ​ല്ല. പ്രേ​ത​ങ്ങൾ വട്ട​ത്തൊ​പ്പി വെ​യ്ക്കു​ക​യി​ല്ല.

പി​റ്റേ​ദി​വ​സം ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് മട​ങ്ങി​യെ​ത്തി. അവൾ കേ​ട്ട​തും കണ്ട​തും അയാൾ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കി​ട്ടു​ക​യും അച്ഛൻ ചു​മ​ലൊ​ന്നു ചു​ളു​ക്കി ‘നി​യ്യെ​ന്തു വി​ഡ്ഢി​യാ​ണ്’ എന്നു പറ​യു​ക​യു​മാ​യി​രു​ന്നു അവൾ​ക്കാ​വ​ശ്യം.

ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ഉത്ക​ണ്ഠി​ത​നാ​യി

‘അത് ഒന്നു​മാ​യി​രി​ക്കി​ല്ല’, അയാൾ പറ​ഞ്ഞു.

അയാൾ എന്തോ ഒഴി​വു​പ​റ​ഞ്ഞ് അവളെ വി​ട്ടു​പോ​യി; അയാൾ നേരെ തോ​ട്ട​ത്തിൽ​ച്ചെ​ന്നു വളരെ ശ്ര​ദ്ധ​വെ​ച്ചു പടി പരി​ശോ​ധി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കണ്ടു.

രാ​ത്രി അവൾ ഉണർ​ന്നു. ഇക്കു​റി അവൾ​ക്കു തീർ​ച്ച​യു​ണ്ട്—തന്റെ ജനാ​ല​ച്ചു​വ​ട്ടി​ലു​ള്ള ഒതു​ക്കു​കൾ​ക്ക​രി​കി​ലൂ​ടെ ഒരാൾ നട​ക്കു​ന്ന ഒച്ച അവൾ വ്യ​ക്ത​മാ​യി കേ​ട്ടു അവൾ തന്റെ ചെ​റു​വാ​തി​ല്ക്ക​ലേ​ക്ക് ഓടി​ച്ചെ​ന്ന് അതു തു​റ​ന്നു; യാ​തൊ​രു സം​ശ​യ​വു​മി​ല്ല, കൈയിൽ ഒരു വലിയ വടി​യോ​ടു​കൂ​ടി ആരോ തോ​ട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ട്. അവൾ നി​ല​വി​ളി​ക്കാൻ പു​റ​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടു​കൂ​ടി ചന്ദ്രൻ ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ മു​ഖാ​കൃ​തി തെ​ളി​യി​ച്ചു കാ​ണി​ച്ചു. അത​വ​ളു​ടെ അച്ഛ​നാ​ണ്. അവൾ തി​രി​യേ കി​ട​ക്ക​മേൽ കി​ട​ന്നു; ഇങ്ങ​നെ മന്ത്രി​ച്ചും​കൊ​ണ്ടാ​ണ​ത്: ‘അച്ഛ​ന്നു തീരെ സു​ഖ​മി​ല്ല.’

ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ആ രാ​ത്രി​യും പി​ന്നെ രണ്ടു രാ​ത്രി​കൾ​കൂ​ടി​യും തോ​ട്ട​ത്തിൽ കഴി​ച്ചു. കൊ​സെ​ത്ത് ജനാ​ല​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ അയാളെ കണ്ടു.

മൂ​ന്നാം ദിവസം, കറു​ത്ത പക്ഷ​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു ചന്ദ്രൻ കു​റേ​ക്കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടാ​ണു​ദി​ച്ച​ത്; പു​ല​രാൻ ഒരു മണി​സ്സ​മ​യ​ത്താ​വ​ണം, ഒരു പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​യും, അച്ഛൻ തന്നെ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തും കേ​ട്ടു: ‘കൊ​സെ​ത്ത്!’

അവൾ ചാ​ടി​യെ​ണീ​റ്റു, ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ നി​ല​യ​ങ്കി​യെ​ടു​ത്തു മേ​ലി​ട്ടു. ജനാല തു​റ​ന്നു.

അവ​ളു​ടെ അച്ഛൻ താ​ഴ​ത്തു​ള്ള പുൽ​ത്ത​കി​ടി​യിൽ നി​ല്ക്കു​ന്നു.

‘ഞാൻ നി​ന്നെ ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാൻ വേ​ണ്ടി​യാ​ണ് വി​ളി​ച്ചു​ണർ​ത്തി​യ​ത്’, അയാൾ പറ​ഞ്ഞു. ‘നോ​ക്കൂ, അതാ നി​ന്റെ വട്ട​ത്തൊ​പ്പി​വെ​ച്ച നിഴൽ.’

മൈ​താ​ന​ത്തിൽ നി​ലാ​വ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള നിഴൽ അയാൾ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി; അതിനു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ വട്ട​ത്തൊ​പ്പി​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു പു​രു​ഷ​ന്റെ നല്ല ഛാ​യ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അടു​ത്തു​ള്ള ഒരു മേൽ​പ്പു​ര​യിൽ​നി​ന്നു പൊ​ന്തി നി​ല്ക്കു​ന്ന​തും പു​ക​ക്കു​ഴൽ​ത്തൊ​പ്പി​യോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തു​മായ ഇരി​മ്പു​ത​കി​ടു തീ​ക്കു​ഴൽ ഉണ്ടാ​ക്കി​യ​താ​ണ് ആ നിഴൽ.

കൊ​സെ​ത്ത് അയാ​ളു​ടെ ചി​രി​യിൽ പങ്കു​കൊ​ണ്ടു; വ്യ​സ​ന​മ​യ​ങ്ങ​ളായ അവ​ളു​ടെ എല്ലാ ഊഹ​ങ്ങ​ളും നീ​ങ്ങി; പി​റ്റേ​ദി​വ​സം രാ​വി​ലെ താൻ അച്ഛ​നോ​ടു​കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു പ്രാ​തൽ കഴി​ക്കു​മ്പോൾ ഇരി​മ്പു തീ​ക്കു​ഴൽ​ത്തൊ​പ്പി​ക​ളു​ടെ നി​ഴ​ലു​ക​ളാൽ പ്രേ​ത​സ​ഞ്ചാ​ര​മു​ള്ള​തായ ആ അപ​ക​ടം​പി​ടി​ച്ച തോ​ട്ട​ത്തെ​പ്പ​റ്റി അവൾ നേ​ര​മ്പോ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു.

ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നു സമാ​ധാ​ന​മാ​യി; കൊ​സെ​ത്താ​ണെ​ങ്കിൽ, താൻ കണ്ട—അല്ലെ​ങ്കിൽ കണ്ടു എന്നു വി​ചാ​രി​ച്ച—നി​ഴ​ലി​ന്റെ ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വോ തീ​ക്കു​ഴ​ലി​ന്റെ നില എന്നോ, ചന്ദ്രൻ ആകാ​ശ​ത്തിൽ ആ സ്ഥ​ല​ത്തു തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വോ അന്ന് എന്നോ ഉള്ള​തി​നെ​പ്പ​റ്റി അധി​ക​മൊ​ന്നും ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചി​ല്ല.

എന്ന​ല്ല, ആ വി​ധ​ത്തിൽ കണ്ടെ​ത്തി​പ്പോ​കു​ന്ന​തിൽ ഭയ​മു​ള്ള​തും ആരെ​ങ്കി​ലും തന്റെ നി​ഴ​ലി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കു​മ്പോ​ഴേ​ക്കു മാ​റി​പ്പോ​കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു തീ​ക്കു​ഴ​ലി​ന്റെ അപൂർ​വ്വ​ത​യെ​പ്പ​റ്റി അവൾ ആലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല— കൊ​സെ​ത്ത് തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​യ​തോ​ടു​കൂ​ടി നിഴൽ പേ​ടി​ച്ചു​പോ​ക​യു​ണ്ടാ​യ​ല്ലോ; അക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ കൊ​സെ​ത്തി​നു നല്ല തീർ​ച്ച​യു​ണ്ട്. കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ മനഃ​സ്വാ​സ്ഥ്യം തി​ക​ച്ചും വീ​ണ്ടു​കി​ട്ടി. തെ​ളി​വു പരി​പൂർ​ണ്ണ​മാ​യി എന്ന​വൾ​ക്കു തോ​ന്നി; വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്തോ രാ​ത്രി​സ​മ​യ​ത്തോ തോ​ട്ട​ത്തിൽ ആരെ​ങ്കി​ലും നട​ന്നി​രു​ന്നു എന്നു വരാമോ എന്നു​ള്ള ശങ്ക അവ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ​നി​ന്നു തീരെ മറ​ഞ്ഞു. എന്താ​യാ​ലും കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം മറ്റൊ​രു പു​തു​സം​ഭ​വ​മു​ണ്ടാ​യി.

തോ​ട്ട​ത്തിൽ, തെ​രു​വി​ലെ അഴി​നി​ര​ക്ക​രി​കി​ലാ​യി, ഉത്ക​ണ്ഠി​ത​രു​ടെ നോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഇരി​മ്പ​ക​പ്പ​ടർ​പ്പി​നാൽ മറ​യ​പ്പെ​ട്ട​താ​യി, എങ്കി​ലും ആവ​ശ്യം വന്നാൽ മര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും പടി​യു​ടേ​യും അപ്പു​റ​ത്തു​നി​ന്ന് കൈ​യെ​ത്തി​ച്ചാൽ തൊ​ടാ​വു​ന്ന​താ​യി, ഒരു കല്ലു​ബെ​ഞ്ചു​ണ്ട്.

ആ ഏപ്രിൽ​മാ​സ​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ ഒരു ദിവസം വൈ​കു​ന്നേ​രം ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോയി; സന്ധ്യ​യ്ക്കു​ശേ​ഷം കൊ​സെ​ത്ത് ചെ​ന്ന് ആ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ ഇരു​ന്നു. കാ​റ്റു ചു​റു​ചു​റു​ക്കോ​ടു​കൂ​ടി മര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ പാ​ഞ്ഞു​ക​ളി​ക്കു​ക​യാ​ണ്; കൊ​സെ​ത്ത് മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്ക​യും; ഒര​നു​ദ്ദേ​ശ്യ​മായ കു​ണ്ഠി​തം, വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്താൽ ഇള​ക്കി​വി​ട​പ്പെ​ട്ട​തും, പക്ഷേ—ആർ​ക്ക​റി​യാം? ആ സമ​യ​ത്തു തു​റ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ന്ന ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യി​ലെ നി​ഗൂ​ഢ​ത​യിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​മായ ആ അജ​യ്യ​മായ കു​ണ്ഠി​തം, കു​റെ​ശ്ശെ​ക്കു​റേ​ശ്ശ​യാ​യി അവളെ ബാ​ധി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

ആ നി​ഴ​ല്പാ​ടിൽ പക്ഷേ, ഫൻതീൻ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം.

കൊ​സെ​ത്ത് എണീ​റ്റു, മഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു നന​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള പു​ല്ലി​ലൂ​ടെ, താൻ അപ്പോൾ പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന അത്ത​രം ദുഃ​ഖ​മ​യ​മായ സ്വ​പ്നാ​ട​ന​ത്തിൽ ഇങ്ങ​നെ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു, പതു​ക്കെ തോ​ട്ട​ത്തിൽ ലാ​ത്തി—‘നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഈ സമ​യ​ത്തു തോ​ട്ട​ത്തിൽ നട​ക്കാൻ കാ​ലി​ന്മേൽ മര​പ്പാ​പ്പാ​സു​വേ​ണം. ജല​ദോ​ഷം പി​ടി​ച്ചു പോവും.’

അവൾ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേ​ല്ക്കു മട​ങ്ങി

അവൾ തി​രി​ച്ചു​ചെ​ന്ന് ഇരി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങു​മ്പോൾ, തീർ​ച്ച​യാ​യും ഒരു നി​മി​ഷ​ത്തി​നു​മുൻ​പ് ഇല്ലാ​തി​രു​ന്ന സാ​മാ​ന്യം വലിയ ഒരു കല്ല് അവിടെ ഉള്ള​താ​യി കണ്ടു.

കൊ​സെ​ത്ത് ഇതെ​ന്താ​ണെ​ന്നു സം​ശ​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ആ കല്ലു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി. ആ കല്ലു ബെ​ഞ്ചി​ന്മേ​ലേ​ക്കു തനിയേ വന്ന​താ​യി​രി​ക്കി​ല്ലെ​ന്നും, ആരോ അത​വി​ടെ വെ​ച്ച​താ​വ​ണ​മെ​ന്നും, അഴി​കൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ ആരോ കൈ​യി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നും പെ​ട്ടെ​ന്ന് അവൾ​ക്കൊ​രു വി​ചാ​രം വന്നു; ഇതവളെ പേ​ടി​പ്പി​ച്ചു. ഇത്ത​വണ, ഭയം ശരി​യാ​യി​രു​ന്നു; കല്ല​വി​ടെ​യു​ണ്ട്. സം​ശ​യ​ത്തി​നു വഴി​യി​ല്ല; അവൾ അതു തൊ​ട്ടി​ല്ല. പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കാ​തെ പറ​ഞ്ഞു, വീ​ട്ടിൽ​ച്ചെ​ന്ന​ഭ​യം പ്രാ​പി​ച്ചു; ഉടനെ ജനാ​ല​കൾ അട​ച്ചു, കു​റ്റി​യി​ട്ടു, ഒതു​ക്കു​ക​ളി​ലേ​ക്കു​ള്ള വാ​തിൽ​ജ്ജ​നാല ഓടാ​മ്പ​ലി​ട്ടു. അവൾ തു​സ്സാ​ങ്ങോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: ‘അച്ഛൻ മട​ങ്ങി​യെ​ത്തി​യോ?’

‘ഇല്ല, മാം​സേൽ.’

(തു​സ്സാ​ങ് വി​ക്കി​യി​രു​ന്ന​താ​യി ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞു​വ​ല്ലോ, ഇനി അതിനു സം​ഗ​തി​വ​രാ​തി​രി​ക്ക​ട്ടെ. ഒരു രോ​ഗ​സം​ബ​ന്ധി​യായ സം​ഗീ​ത​സം​ജ്ഞ​യോ​ടു ഞങ്ങൾ​ക്കു വെ​റു​പ്പാ​ണ്.)

വി​ചാ​ര​ശീ​ല​നും രാ​ത്രി​സ​ഞ്ചാ​രം ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ടാ​ളു​മായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് പല​പ്പോ​ഴും വളരെ രാ​ച്ചെ​ന്നേ തി​രി​ച്ചെ​ത്താ​റു​ള്ളൂ.

‘തു​സ്സാ​ങ്’, കൊ​സെ​ത്ത് പറ​ഞ്ഞു തു​ട​ങ്ങി, ‘തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു കട​ക്കാ​നു​ള്ള പഴു​തു​കൾ നല്ല​വ​ണ്ണം അട​ച്ചു വി​ല​ങ്ങി​ടു​ന്ന​തി​ലും അവ​യ​ട​യ്ക്കാ​നു​ള്ള വട്ട​ക്ക​ണ്ണി​ക​ളിൽ അതാ​തി​രു​മ്പിൻ​ക​ഷ്ണ​ങ്ങൾ തി​രു​കു​ന്ന​തി​ലും നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സു​വെ​യ്ക്കു​ന്നി​ല്ലേ?’

‘ഓ, അക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ ശങ്കി​ക്കാ​നി​ല്ല.’

തു​സ്സാ​ങ് അതൊ​ക്കെ ശരി​ക്കു ചെ​യ്യാ​റു​ണ്ട്. അതു കൊ​സെ​ത്തി​നു നല്ല​വ​ണ്ണ​മ​റി​യാം; എങ്കി​ലും ഇങ്ങ​നെ തു​ടർ​ന്നു പറ​യാ​തി​രി​ക്കാൻ അവ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല; ‘ഈ പ്ര​ദേ​ശം അത്ര നിർ​ജ്ജ​ന​മാ​ണ്.’

‘അതി​നെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ,’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘അതു ശരി​യാ​ണ്. ‘അയ്യോ’ എന്നു പറയാൻ ഇട​കി​ട്ടു​ന്ന​തി​നു മുൻപ് നമ്മെ ആരെ​ങ്കി​ലും കഥ​ക​ഴി​ച്ചു എന്നു​വ​രാം.

എന്ന​ല്ല, അദ്ദേ​ഹം ഇവിടെ കി​ട​ക്കു​ന്നു​മി​ല്ല, പോ​രാ​ത്ത​തി​ന്, പക്ഷേ, ഒന്നും പേ​ടി​ക്കേ​ണ്ടാ; ഞാൻ ജെ​യി​ലു​ക​ളി​ലെ മാ​തി​രി വാ​തി​ലു​ക​ളൊ​ക്കെ അട​ച്ചു​പൂ​ട്ടാ​റു​ണ്ട്. പെ​ണ്ണു​ങ്ങൾ തനി​ച്ച്! അതു മതി ആലോ​ചി​ച്ചാൽ പേ​ടി​ക്കാൻ; നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​ത് ശരി​യാ​ണ്. രാ​ത്രി നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കി​ട​പ്പു​മു​റി​യി​ലേ​ക്ക് ആളുകൾ കയറി എന്നു വെ​യ്ക്കുക; മി​ണ്ടി​പ്പോ​ക​രു​ത് എന്നും പറ​ഞ്ഞ്, കഴു​ത്തു മു​റി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി​യാൽ, ആലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കു. മരി​ക്കു​ന്ന​ത​ല്ല സാരം; നി​ങ്ങൾ മരി​ക്കും; എല്ലാ​വ​രും മരി​ക്കും; അതൊ​ക്കെ ശരി; ആ കൂ​ട്ടർ നി​ങ്ങ​ളെ കട​ന്നു​തൊ​ടു​മ്പോ​ഴ​ത്തെ ആ അറ​പ്പ്! പി​ന്നെ, അവ​രു​ടെ കത്തി, അതു​കൊ​ണ്ട് വേ​ണ്ട​വി​ധം മു​റി​ക്കാൻ അവർ​ക്കു നി​ശ്ച​യ​മു​ണ്ടാ​വി​ല്ല. ഹാ, എന്റെ ജഗ​ദീ​ശ്വ​രാ.’

‘മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്കൂ’ കൊ​സെ​ത്ത് പറ​ഞ്ഞു. ‘ഒക്കെ നല്ല​വ​ണ്ണം അട​ച്ചു പൂ​ട്ടി​യി​ടൂ.’

തു​സ്സാ​ങ് തൽ​ക്ഷ​ണം കെ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കിയ വി​ചി​ത്ര​നാ​ട​കം​കൊ​ണ്ടും ഓർ​മ്മ​വ​ന്ന ആ കഴി​ഞ്ഞാ​ഴ്ച​യി​ലെ പ്രേ​ത​ക്കാ​ഴ്ച​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള വി​ചാ​രം​കൊ​ണ്ടും ഭയ​പ്പെ​ട്ട കൊ​സെ​ത്തി​നു, ‘പോയി, ആ കല്ലു​ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള കല്ലൊ​ന്നു നോ​ക്കൂ’ എന്നു പറ​യാൻ​കൂ​ടി ധൈ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല; തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള വാതിൽ തു​റ​ന്നാൽ ‘ആളുകൾ’ അക​ത്തേ​ക്കു കയ​റി​വ​ന്നാ​ലോ! വാ​തി​ലു​ക​ളും ജനാ​ല​ക​ളും സനി​ഷ്കർ​ഷ​മാ​യി ബന്ധി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന് അവൾ കണ്ടു; തട്ടിൻ​പു​റ​ത്തു​നി​ന്നു തു​ട​ങ്ങി നി​ല​വ​റ​ക്കു​ണ്ടു​വ​രെ എല്ലാ​യി​ട​ത്തും തു​സ്സാ​ങ്ങി​നെ പറ​ഞ്ഞ​യ​ച്ചു നോ​ക്കി​ച്ചു; സ്വ​ന്തം കി​ട​പ്പു​മു​റി പൂ​ട്ടി, അഴി​യി​ട്ടു, കട്ടി​ലി​ന്റെ ചു​വ​ട്ടി​ലൊ​ക്കെ നോ​ക്കി, ചെ​ന്നു​കി​ട​ന്നു, അവൾ കു​റ​ച്ചൊ​ക്കെ ഉറ​ങ്ങി; മല​യോ​ളം വലി​യ​തും ഗുഹകൾ കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞ​തു​മായ ആ കല്ലു രാ​ത്രി മു​ഴു​വ​നും അവൾ കണ്ടു.

പു​ലർ​ച്ചെ—തലേ​ദി​വ​സം രാ​ത്രി​യി​ലെ ഭയ​പ്പാ​ടു​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം പറ്റി നമ്മെ​ക്കൊ​ണ്ടു ചി​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ഉദി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന സൂ​ര്യ​നു​ള്ള ഗുണം; ചി​രി​യു​ടെ കനം നമ്മു​ടെ ഭയ​ത്തി​ന്റെ വലു​പ്പ​മ​നു​സ​രി​ച്ചി​രി​ക്കും— ഉണർ​ന്നെ​ണീ​റ്റ​പ്പോൾ കൊ​സെ​ത്ത് തന്റെ ഭയ​ത്തെ ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​സ്വ​പ്ന​മാ​ക്കി; അവൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാ​നെ​ന്തേ ആലോ​ചി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്? ഒന്നോ രണ്ടോ ആഴ്ച​യ്ക്കു​മുൻ​പു ഞാൻ കേ​ട്ടു എന്ന് വി​ചാ​രി​ച്ച കാ​ല്പെ​രു​മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ​ത്! തീ​ക്കു​ഴൽ​ത്തൊ​പ്പി​യു​ടെ നി​ഴൽ​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ! ഞാൻ ഒരു പേ​ടി​ത്തൊ​ണ്ടി​യാ​ക​യാ​ണോ?’ ജനാ​ല​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ മി​ന്നു​ക​യും പനി​നീർ​പ്പൂ​നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള മറ​ശ്ശീ​ല​ക​ളെ ചു​ക​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന സൂ​ര്യൻ സർ​വ്വ​വും, കല്ലു​കൂ​ടി, ആലോ​ച​ന​ക​ളിൽ​നി​ന്നു മാ​ഞ്ഞു​പോ​കു​മാ​റ് അവളെ അത്ര​മേൽ ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി.

‘തോ​ട്ട​ത്തിൽ വട്ട​ത്തൊ​പ്പി വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഒരാ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തി​ല​ധി​ക​മാ​യി ഒരു കല്ലും ബെ​ഞ്ചി​ന്മേ​ലി​ല്ല; ഞാൻ മറ്റു​ള്ള​തൊ​ക്കെ​യെ​ന്ന​പോ​ലെ കല്ലും സ്വ​പ്നം കണ്ടു.’

അവൾ ഉടു​പ്പി​ട്ടു, തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കി​റ​ങ്ങി, ബെ​ഞ്ചി​ന്ന​ടു​ക്ക​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു; അവൾ വി​യർ​ത്തു മു​ങ്ങി​പ്പോ​യി, കല്ല​താ, അവിടെ.

പക്ഷേ, ഇതൊരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​മേ ഉണ്ടാ​യു​ള്ളു. രാ​ത്രി​യിൽ ഭയ​മാ​കു​ന്ന​തു പകൽ ജി​ജ്ഞാ​സ​യാ​ണ്.

‘ഹാ’! അവൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘ആട്ടെ, നമു​ക്കെ​ന്താ​ണെ​ന്നു നോ​ക്കുക.’

അവൾ കല്ലു പൊ​ന്തി​ച്ചു; അത് സാ​മാ​ന്യം വലു​താ​യി​രു​ന്നു. അതിനു ചു​വ​ട്ടിൽ ഒരു കത്തി​ന്റെ ഛാ​യ​യു​ള്ള എന്തോ ഒന്നു​ണ്ട്. അതൊരു വെ​ളു​ത്ത ലക്കോ​ട്ടാ​ണ്. കൊ​സെ​ത്ത് അതു കട​ന്നെ​ടു​ത്തു. അതി​ന്റെ അക​ത്തു മേൽ​വി​ലാ​സ​മി​ല്ല. പു​റ​ത്തു മു​ദ്ര​യു​മി​ല്ല. എങ്കി​ലും, മുദ്ര വെ​യ്ക്കാ​ത്ത​താ​യാ​ലും, ലക്കോ​ട്ടു വെറും ലക്കോ​ട്ട​ല്ല. ഉള്ളിൽ കട​ലാ​സ്സു കാ​ണാ​നു​ണ്ട്.

കൊ​സെ​ത്ത് അതു പരീ​ക്ഷി​ച്ചു, അവൾ​ക്കു​ള്ള​തു പേ​ടി​യ​ല്ലാ​താ​യി, ജി​ജ്ഞാ​സ​യു​മ​ല്ലാ​താ​യി, ഉത്ക​ണ്ഠ​യു​ടെ ആരം​ഭ​മാ​യി.

കൊ​സെ​ത്ത് ലക്കോ​ട്ടി​ലു​ള്ള സാധനം പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​ടു​ത്തു; അതൊരു ചെറിയ നോ​ട്ടു​പു​സ്ത​ക​മാ​യി​രു​ന്നു; ഓരോ ഭാ​ഗ​ത്തും നമ്പ​റി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്; ഓരോ​ന്നി​ലും, കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ വളരെ മേ​ത്ത​ര​വും ഏറ്റ​വും ഭം​ഗി​കൂ​ടി​യ​തു​മായ കൈ​യ​ക്ഷ​ര​ത്തിൽ ചില വരികൾ എഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

കൊ​സെ​ത്ത് പേർ തി​ര​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി; പേ​രി​ല്ല. ഇതാർ​ക്കാ​യി​രി​ക്കാം? പക്ഷേ, തനി​ക്ക്, തന്റെ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേ​ലാ​ണ​ല്ലോ അതാരോ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു വെ​ച്ച​ത്. അതാ​ര​യ​ച്ച​താ​യി​രി​ക്കും? തടു​ത്തു​കൂ​ടാ​ത്ത ഒരു രസം അവളെ ബാ​ധി​ച്ചു; കൈ​യി​ലി​രു​ന്നു വി​റ​യ്ക്കു​ന്ന ആ ഏടു​ക​ളി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കാ​തെ കഴി​ക്കാൻ അവൾ ശ്ര​മി​ച്ചു; അവൾ ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കും, തെ​രു​വി​ലേ​ക്കും, വെ​ളി​ച്ച​ത്തിൽ ആകെ മു​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്ന പടി​ത്തൂ​ണു​ക​ളി​ലേ​ക്കും, അടു​ത്ത ഒരു മേൽ​പ്പു​ര​യ്ക്കു​മീ​തെ പാ​റി​പ്പ​റ​ക്കു​ന്ന പി​റാ​വു​ക​ളു​ടെ നേർ​ക്കും സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി; ഉടനെ അവ​ളു​ടെ ദൃ​ഷ്ടി ആ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​കോ​പ്പി​യിൽ പതി​ഞ്ഞു; അതിൽ എന്താ​ണു​ള്ള​തെ​ന്നു നോ​ക്കി​യ​റി​ഞ്ഞേ കഴിയൂ എന്ന് അവൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു.

പ്ര​പ​ഞ്ചം ഒരാ​ളി​ലേ​ക്കു ചു​രു​ങ്ങുക, ഒരാൾ ഈശ്വ​ര​നി​ലോ​ളം​ത​ന്നെ വലു​താ​വുക— അതാണ് അനു​രാ​ഗം.

അനു​രാ​ഗം എന്ന​തു ദേവകൾ നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളോ​ടു ചെ​യ്യു​ന്ന അഭി​വാ​ദ്യ​മാ​ണ്.

അനു​രാ​ഗം​മൂ​ലം വ്യ​സ​നി​ക്കു​മ്പോൾ, ആത്മാ​വ് എന്തു വ്യ​സ​ന​മ​യ​മാ​ണ്!

തനി​യേ​ത​ന്നെ ലോ​ക​ത്തെ പരി​പൂർ​ണ്ണ​മാ​ക്കു​ന്ന ആ അവ​ളു​ടെ അഭാ​വ​ത്തിൽ എന്തൊ​രു ശൂ​ന്യത! ഹാ! പ്ര​ണ​യ​ഭാ​ജ​നം ഈശ്വ​ര​നാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു എന്ന​ത് എത്ര വാ​സ്ത​വം! സർ​വ്വ​ത്തി​ന്റേ​യും ഏക​പി​താ​വായ ഈശ്വ​രൻ വാ​സ്ത​വ​മാ​യി പ്ര​പ​ഞ്ചം മു​ഴു​വ​നും ആത്മാ​വി​ന്നാ​യും ആത്മാ​വ് അനു​രാ​ഗ​ത്തി​ന്നാ​യു​മ​ല്ല സൃ​ഷ്ടി​ച്ചി​രു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ, തന്തി​രു​വ​ടി​ക്ക് ഇതിൽ അസൂയ തോ​ന്നി​പ്പോ​യേ​നേ!

ഊത​നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു മു​ഖ​മ​റ​യോ​ടു​കൂ​ടിയ പട്ടു​ചു​രുൾ​ത്തൊ​പ്പി​യു​ടെ ഉള്ളിൽ​നി​ന്ന് ഒരു പു​ഞ്ചി​രി ഒരു നോ​ക്കു കണ്ടാൽ മതി, ആത്മാ​വ് സങ്ക​ല്പ​ക്കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ക്കാൻ.

ഈശ്വ​രൻ എല്ലാ​റ്റി​നും പി​ന്നി​ലു​ണ്ട്, പക്ഷേ, എല്ലാം ഈശ്വ​ര​നെ മറ​യ്ക്കു​ന്നു. എല്ലാ വസ്തു​ക്ക​ളും കറു​ത്തി​ട്ടാ​ണ്; എല്ലാ ജീ​വി​ക​ളു​മി​രു​ന്നി​ട്ടും ഒരു സത്ത്വ​ത്തെ സ്നേ​ഹി​ക്കുക എന്ന​ത് അതിനെ സ്വ​ച്ഛ​മാ​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

ചില വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ ഈശ്വ​ര​വ​ന്ദ​ന​ങ്ങ​ളാ​ണ്. ചില ഘട്ട​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്—അപ്പോൾ, ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ നില എന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും, ആത്മാ​വു മു​ട്ടു​കു​ത്തി​യി​രി​ക്കും.

പി​രി​ഞ്ഞു​പോയ കാ​മി​നീ​കാ​മു​ക​ന്മാർ ഒരാ​യി​രം മനോ​രാ​ജ്യ​സൂ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത​യെ തോ​ല്പി​ക്കു​ന്നു, ഏതാ​യാ​ലും, അവ​യ്ക്കെ​ല്ലാം സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഒരു വാ​സ്ത​വ​ത്വ​മു​ണ്ട്. അവർ​ക്കു തമ്മിൽ കാണാൻ തര​മി​ല്ല; അന്യോ​ന്യം കത്ത​യ​പ്പാൻ കഴി​വി​ല്ല; അവർ കത്തി​ട​പാ​ടു നട​ത്താൻ ഒരു ലക്ഷം നി​ഗൂ​ഢ​മാർ​ഗ്ഗ​ങ്ങൾ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കു​ന്നു. അവർ പക്ഷി​ക​ളു​ടെ പാ​ട്ടി​നെ, പു​ഷ്പ​ങ്ങ​ളു​ടെ സു​ഗ​ന്ധ​ത്തെ, കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ പു​ഞ്ചി​രി​യെ, സൂ​ര്യ​ന്റെ വെ​ളി​ച്ച​ത്തെ, കാ​റ്റി​ന്റെ നെ​ടു​വീർ​പ്പു​ക​ളെ, നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ രശ്മി​ക​ളെ പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തെ​യാ​കെ, അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും ദൂ​ത​യ​യ്ക്കു​ന്നു. എന്തു​കൊ​ണ്ടു വേ​ണ്ടാ? ഈശ്വ​ര​സൃ​ഷ്ടി​ക​ളെ​ല്ലാം അനു​രാ​ഗ​ത്തെ ശു​ശ്രൂ​ഷി​ക്കാൻ ഉണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​യാ​ണ്. പ്ര​കൃ​തി​യെ​ക്കൊ​ണ്ട് തന്റെ സന്ദേ​ശം വഹി​പ്പി​ക്കു​വാൻ അനു​രാ​ഗ​ത്തി​നു ശക്തി​യു​ണ്ട്.

അല്ല​യോ വസ​ന്ത​മേ! അങ്ങു ഞാൻ അവൾ​ക്കെ​ഴു​തു​ന്ന ഒരു കത്താ​ണ്.

മന​സ്സു​കൾ​ക്കെ​ന്ന​തി​ല​ധി​കം ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങൾ​ക്കു ചേർ​ന്ന​താ​ണ് ഭാവി? അനു​രാ​ഗം—ശാ​ശ്വ​ത​ത്വ​ത്തെ ആകെ നി​റ​യ്ക്കു​വാൻ അതൊ​ന്നു​മാ​ത്ര​മേ ഉള്ളൂ. അപാ​ര​ത​യ്ക്കു​ള്ളിൽ അക്ഷ​യ്യത അത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്.

അനു​രാ​ഗം ആത്മാ​വി​നെ​ത്ത​ന്നെ പങ്കു​കൊ​ള്ളു​ന്നു. അതും അതേ മട്ടി​ലു​ള്ള​താ​ണ്. ആ മട്ടിൽ​ത്ത​ന്നെ അതും ദി​വ്യ​മായ തേ​ജഃ​സ്ഫു​ലിം​ഗ​മാ​ണ്. ആ മട്ടിൽ​ത്ത​ന്നെ അതും അവി​ഭാ​ജ്യ​മാ​ണ്; അന​ശ്വ​ര​മാ​ണ്. അതു നമ്മു​ടെ ഉള്ളി​ലു​ള്ള ഒര​ഗ്നി​ജ്ജ്വാ​ല​യാ​ണ്; അതു സനാ​ത​ന​മാ​ണ്; അപാ​ര​മാ​ണ്; അതിനെ യാ​തൊ​ന്നി​നും അട​ച്ചി​ടാൻ വയ്യാ. യാ​തൊ​ന്നി​നും കെ​ടു​ക്കാ​നും വയ്യാ. നമ്മു​ടെ എല്ലു​ക​ളി​ലു​ള്ള മജ്ജ​യി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ അതും കത്തി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നു​ന്നു; ആകാ​ശ​ത്തി​ന്റെ അറ്റ​ത്തെ അഗാ​ധ​ത​ക​ളിൽ​പ്പോ​ലും അതു മി​ന്നു​ന്ന​താ​യി കാ​ണു​ന്നു.

അഹോ അനു​രാ​ഗം; ആരാ​ധ​ന​കൾ! അന്യോ​ന്യം അറി​യു​ന്ന രണ്ടു മന​സ്സു​ക​ളു​ടെ, അന്യോ​ന്യം കൈ​മാ​റു​ന്ന രണ്ടു ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ, അന്യോ​ന്യം തു​ള​ഞ്ഞു​ക​ട​ക്കു​ന്ന രണ്ടു നോ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ, മദോ​ന്മാ​ദം! ആന​ന്ദ​മേ, അങ്ങ് എന്നെ പ്രാ​പി​ക്കി​ല്ലേ? ഏകാ​ന്ത​ത​ക​ളിൽ ഇണ​ചേർ​ന്നു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ലാ​ത്ത​ലു​കൾ! അനു​ഗൃ​ഹീ​ത​ങ്ങ​ളും പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​ങ്ങ​ളു​മായ ദി​വ​സ​ങ്ങൾ! ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു ദേ​വ​ക​ളു​ടെ ആയു​സ്സിൽ നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​ന്ന മണി​ക്കൂ​റു​കൾ മനു​ഷ്യ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലൂ​ടെ ലാ​ത്താൻ​വേ​ണ്ടി ഇങ്ങോ​ട്ടു, ഭൂ​മി​യി​ലേ​ക്കു, വരു​ന്ന​താ​യി ഞാൻ ചി​ല​പ്പോൾ വി​ചാ​രി​ക്കാ​റു​ണ്ട്.

അന്യോ​ന്യം സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ സു​ഖ​ത്തോ​ട് അതി​ല​ധി​ക​മൊ​ന്നും കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ക്കാൻ ഈശ്വ​ര​ന്നു സാ​ധി​ക്കി​ല്ല; ഒന്നു​മാ​ത്രം—അതിനെ അവ​സാ​ന​മി​ല്ലാ​ത്തേ​ട​ത്തോ​ളം കാലം നി​ല​നിർ​ത്താം. അനു​രാ​ഗ​പൂർ​ണ്ണ​മായ ഒരു ജീ​വി​ത​ത്തി​നു ശേഷം, അനു​രാ​ഗ​പൂർ​ണ്ണ​മായ ഒരു ശാ​ശ്വ​ത​ത്വം എന്ന​തു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു വലു​പ്പം​കൂ​ട​ലാ​ണ്; എന്നാൽ ഈ ലോ​ക​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ അനു​രാ​ഗം ആത്മാ​വി​ന്നു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന ആ അനിർ​വ​ച​നീയ സു​ഖ​ത്തി​നു കനം കൂ​ട്ടു​വാൻ ഈശ്വ​ര​നെ​ക്കൊ​ണ്ടും​കൂ​ടി സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ന്റെ പരി​പൂർ​ണ്ണ​ത​യാ​ണ് ഈശ്വ​രൻ; മനു​ഷ്യ​ന്റെ പരി​പൂർ​ണ്ണ​ത​യാ​ണ് അനു​രാ​ഗം.

നി​ങ്ങൾ നക്ഷ​ത്ര​ത്തെ രണ്ടു കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്നു; അതു പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടും, അതു ദുർ​ഗ്ര​ഹ​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടും, കു​റെ​ക്കൂ​ടി ഹൃ​ദ​യാ​കർ​ഷ​ക​മായ ഒരു പ്ര​കാ​ശ​വും കു​റെ​ക്കൂ​ടി മഹ​ത്ത​ര​മായ ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​ത​യും നി​ങ്ങ​ളു​ടെ അടു​ത്തു​ണ്ട്. സ്ത്രീ.

നമു​ക്കെ​ല്ലാം—നമ്മൾ ആരാ​യാ​ലും ശരി—പ്രാ​ണ​വാ​യു​ക്ക​ളായ സത്ത്വ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. നമു​ക്കു കാ​റ്റ് കി​ട്ടാ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള മരണം ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​ണ്. ആത്മാ​വി​ന്റെ ശ്വാ​സം​മു​ട്ടൽ.

അനു​രാ​ഗം രണ്ടു​പേ​രെ ഉരു​ക്കി ദി​വ്യ​വും പരി​ശു​ദ്ധ​വു​മായ ഒരു ബന്ധ​ത്തിൽ കൂ​ട്ടി​വി​ള​ക്കി​യാൽ, ആ രണ്ടു പേ​രെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ള​മു​ള്ള ജീ​വി​ത​ര​ഹ​സ്യം വെ​ളി​പ്പെ​ട്ടു, അവർ പി​ന്നെ ഒരേ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ​ത​ന്നെ രണ്ട​തിർ​ത്തി​ക​ള​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മ​ല്ല; അവർ പി​ന്നെ ഒരേ ആത്മാ​വി​ന്റെ​ത​ന്നെ രണ്ടു ചി​റ​കു​ക​ള​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മ​ല്ല. സ്നേ​ഹി​ക്കുക, പറ​ക്കുക.

ഒരു സ്ത്രീ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പോ​കു​മ്പോൾ ആ നട​ത്ത​ത്തിൽ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മേ​ലേ​ക്ക് ഒരു വെ​ളി​ച്ചം തട്ടി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നോ അന്നു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കഥ തീർ​ന്നു; നി​ങ്ങൾ അനു​രാ​ഗ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ടു. ഒന്നു​കൂ​ടി​യേ പി​ന്നെ നി​ങ്ങൾ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തു​ള്ളു; നി​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി അവൾ​ക്കു വി​ചാ​രി​ക്കാ​തെ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലെ​ന്നാ​ക​ത്ത​ക്ക​വി​ധം അത്ര​മേൽ സശ്ര​ദ്ധ​മാ​യി നി​ങ്ങൾ അവ​ളെ​പ്പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ക്കുക.

അനു​രാ​ഗം തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച​തി​നെ ഈശ്വ​ര​ന്നു മാ​ത്ര​മേ മു​ഴു​മി​പ്പി​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കു.

വാ​സ്ത​വാ​നു​രാ​ഗം ഒരു കൈയുറ കാ​ണാ​താ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു നി​രാ​ശ​മാ​വു​ന്നു: ഒരു കൈ​ലേ​സ് കണ്ടെ​ത്തി​യ​തു​കൊ​ണ്ടു മതി​മ​റ​ന്നാ​ഹ്ലാ​ദി​ക്കു​ന്നു; അതി​ന്റെ ആസ്ഥ​യ്ക്കും ആശ​യ്ക്കും ശാ​ശ്വ​ത​ത്വം മു​ഴു​വൻ കി​ട്ട​ണം. അപാ​ര​മായ മഹ​ത്ത്വ​വും അപാ​ര​മായ അണു​ത്വ​വും കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്ന​താ​ണ​ത്.

നി​ങ്ങൾ ഒരു കല്ലാ​ണെ​ങ്കിൽ, വജ്ര​മാ​വുക; നി​ങ്ങൾ ഒരു ചെ​ടി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, തൊ​ട്ടാ​വാ​ടി​യാ​വുക; നി​ങ്ങൾ മനു​ഷ്യ​നാ​ണെ​ങ്കിൽ അനു​രാ​ഗ​മാ​വുക.

യാ​തൊ​ന്നു​കൊ​ണ്ടു​മി​ല്ല അനു​രാ​ഗ​ത്തി​നു തൃ​പ്തി. നമു​ക്കു സു​ഖ​മാ​ണ്, നമു​ക്കു സ്വർ​ഗ്ഗം കി​ട്ട​ണം; നമു​ക്കു സ്വർ​ഗ്ഗം കി​ട്ടി, നമു​ക്കു വൈ​കു​ണ്ഠം വേണം.

അല്ല​യോ അന്യോ​ന്യം സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​രേ, ഇതെ​ല്ലാ​മു​ണ്ട് സ്നേ​ഹ​ത്തിൽ. അതിനെ അവിടെ കണ്ടു​പി​ടി​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ങ്ങ​നെ എന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കുക. സ്നേ​ഹ​ത്തി​നു സ്വർ​ഗ്ഗ​മെ​ന്ന​പോ​ലെ ആലോ​ച​നാ​ശീ​ല​മു​ണ്ട്; സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലും​മീ​തേ, അതിനു വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​ത്വ​മു​ണ്ട്.

‘അവൾ ഇപ്പോ​ഴും ലു​ക്സെം​ബു​റി​ലേ​ക്കു വരാ​റു​ണ്ടോ?’ ‘ഇല്ല, സേർ.’ ‘അവൾ കുർ​ബ്ബാ​ന​യ്ക്കു വരാ​റു​ള്ള​ത് ഈ പള്ളി​യി​ലേ​ക്കാ​ണ്, അല്ലോ?’ ‘അവ​ളി​പ്പോൾ ഇങ്ങോ​ട്ടു വരാ​റി​ല്ല’ ‘അവൾ ഇപ്പോ​ഴും ഈ വീ​ട്ടിൽ താ​മ​സ​മു​ണ്ടോ?’ ‘അവൾ ഇവി​ടെ​നി​ന്നു പോയി.’ ‘ഇപ്പോൾ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തെ​വി​ടെ​യാ​ണ്?’ പറ​ഞ്ഞി​ല്ല.’

അവ​ന​വ​ന്റെ ആത്മാ​വി​നു​ള്ള മേൽ​വി​ലാ​സം അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടെ​ന്നു​വെ​ച്ചാൽ എന്തു സങ്ക​ടം!

അനു​രാ​ഗ​ത്തി​നു അതി​ന്റെ ബാ​ലി​ശ​ത്വ​മു​ണ്ട്; മറ്റു വി​കാ​ര​ങ്ങൾ​ക്ക് അവ​യു​ടെ നി​സ്സാ​ര​ത​ക​ളു​ണ്ട്. മനു​ഷ്യ​നെ ചെ​റു​താ​ക്കു​ന്ന വി​കാ​ര​ങ്ങൾ നി​കൃ​ഷ്ട​ങ്ങൾ​ത​ന്നെ! മനു​ഷ്യ​നെ കു​ട്ടി​യാ​ക്കു​ന്ന ആ ഒന്നു ബഹു​മാ​ന്യം!

ഒര​ത്ഭു​ത​മു​ണ്ട്, അത​റി​യാ​മോ? ഞാൻ പാർ​ക്കു​ന്ന​തു രാ​ത്രി​യി​ലാ​ണ്. ഒരു​വ​ളു​ണ്ട്, പോ​കു​ന്ന പോ​ക്കിൽ അവൾ എന്റെ ആകാ​ശ​വും​കൊ​ണ്ടു നട​ന്നു.

ഹാ! നമ്മൾ അടു​ത്ത​ടു​ത്ത് ഒരു ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യിൽ കൈ​യോ​ടു കൈ ചേർ​ത്ത് ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് ഇരു​ട്ട​ത്തു​വെ​ച്ച് ഒരു കൈ​വി​രൽ പതു​ക്കെ ഓമ​നി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അങ്ങ​നെ കി​ട​ക്കാൻ പറ്റി​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ—എന്റെ ശാ​ശ്വ​ത​ത്വ​ത്തി​ന​തു മതി.

സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു സങ്ക​ട​മ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന അങ്ങ്, ഇനി​യും അധികം സ്നേ​ഹി​ക്കുക! സ്നേ​ഹി​ച്ചി​ട്ടു മരി​ക്കുക സ്നേ​ഹ​ത്തിൽ ജീ​വി​ക്കു​ക​യാ​ണ്!

അനു​രാ​ഗം. ഈ കഠി​ന​ദ​ണ്ഡ​ന​ത്തിൽ ഇരു​ണ്ട​തും നക്ഷ​ത്ര​മ​യ​വു​മായ ഒരു രൂ​പ​മാ​റ്റ​മു​ണ്ട്, മര​ണ​വേ​ദ​ന​യിൽ ആന​ന്ദ​മൂർ​ച്ച​യു​ണ്ട്.

ഹാ, പക്ഷി​ക​ളു​ടെ ആന​ന്ദം! കൂ​ടു​ക​ളു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് അവ പാ​ടു​ന്ന​ത്.

സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലെ വാ​യു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു ദി​വ്യ​മായ ശ്വാ​സം​ക​ഴി​ക്ക​ലാ​ണ് അനു​രാ​ഗം.

അഗാ​ധ​ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങൾ, ഋഷി​ത്വ​മു​ള്ള മന​സ്സു​കൾ, ഈശ്വ​രൻ സൃ​ഷ്ടി​ച്ച വി​ധ​ത്തിൽ ജീ​വി​ത​ത്തെ കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്നു; ‘അതൊരു ദീർ​ഘ​സ​ങ്ക​ട​മാ​ണ്—ഒര​ജ്ഞാത ജീ​വി​ത​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഒരു ദുർ​ഗ്ര​ഹ​മായ ഒരു​ക്കം. ഈ ജീ​വി​തം, പര​മാർ​ത്ഥ​മായ ജീ​വി​തം, മനു​ഷ്യ​ന്നു ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ആദ്യ​ത്തെ കാൽ​വെ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി ആരം​ഭി​ക്കു​ന്നു. അപ്പോൾ എന്തോ ഒന്ന് അയാൾ​ക്കു പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​വു​ന്നു; അയാൾ വ്യ​ക്തി​യെ വേർ​തി​രി​ച്ച​റി​യാൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്നു. വ്യ​ക്തി, ആ വാ​ക്കി​നെ​പ്പ​റ്റി ധ്യാ​നി​ക്കുക. ജീ​വ​നു​ള്ള​വർ അപാ​ര​ത​യെ കാ​ണു​ന്നു; വ്യ​ക്തി​യാ​ക​ട്ടെ മരി​ച്ച​വ​രെ മാ​ത്ര​മേ കാണാൻ സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു. അതി​നി​ട​യ്ക്കു, സ്നേ​ഹി​ക്കുക, ദുഃ​ഖി​ക്കുക, ആശി​ക്കുക, ആലോ​ചി​ക്കുക. ശരീ​ര​ങ്ങ​ളെ, രൂ​പ​ങ്ങ​ളെ, പു​റം​കാ​ഴ്ച​ക​ളെ മാ​ത്രം സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​നാ​രോ അവ​ന്നാ​പ​ത്താ​ണ്! മരണം അവ​ന്നു​ള്ള​തു സക​ല​വും​കൊ​ണ്ടു പോവും. ആത്മാ​ക്ക​ളെ സ്നേ​ഹി​ക്കാൻ നോ​ക്കുക, നി​ങ്ങൾ അവയെ വീ​ണ്ടും കണ്ടെ​ത്തും.

ഞാൻ തെ​രു​വിൽ​വെ​ച്ച് അനു​രാ​ഗ​വാ​നായ ഒരു പര​മ​ദ​രി​ദ്ര​യു​വാ​വി​നെ​ക​ണ്ടെ​ത്തി. അയാ​ളു​ടെ തൊ​പ്പി പഴ​യ​താ​യി​രു​ന്നു, കു​പ്പാ​യം പി​ഞ്ഞി​യി​രു​ന്നു. കൈ​മു​ട്ടു​കൾ പു​റ​ത്തേ​ക്കു തു​റി​ച്ചി​രു​ന്നു; വെ​ള്ളം അയാ​ളു​ടെ പാ​പ്പാ​സ്സു​ക​ളിൽ നി​ന്നു ചോ​രു​ന്നു​ണ്ട്. ആത്മാ​വിൽ​നി​ന്നു നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളും.

സ്നേ​ഹി​ക്ക​പ്പെ​ടുക, എന്തൊ​രു വലിയ കാ​ര്യ​മാ​ണ്; അതി​ലും എത്ര വലിയ കാ​ര്യ​മാ​ണ് സ്നേ​ഹി​ക്കുക! വി​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ ശക്തി​കൊ​ണ്ടു ഗൃദയം ധീ​രോ​ദാ​ത്ത​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. അതു പരി​ശു​ദ്ധി​കൊ​ണ്ട​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​കൊ​ണ്ടു​മ​ല്ലെ​ന്നു വരു​ന്നു; ഉന്ന​ത​വും മഹ​ത്ത​ര​വു​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നി​ന്മേ​ലു​മ​ല്ല അതി​ന്റെ നി​ല്പെ​ന്നു വരു​ന്നു. ഒരു കൊ​ടു​ത്തൂ​വ​യ്ക്കു ഹി​മ​പ്പ​ര​പ്പിൽ എത്ര​ക​ണ്ടോ, അതി​ലൊ​ട്ടു​മ​ധി​കം ഒര​നു​ചിത ചി​ന്ത​യ്ക്ക് അതിൽ മു​ള​യ്ക്കാൻ വയ്യാ. നി​കൃ​ഷ്ട​ങ്ങ​ളായ വി​കാ​ര​ങ്ങൾ​ക്കും മനോ​വൃ​ത്തി​കൾ​ക്കും കയ​റി​ച്ചെ​ല്ലാൻ വയ്യാ​ത്ത​വി​ധം ഉന്ന​ത​വും ഉത്കൃ​ഷ്ട​വു​മായ ആത്മാ​വ്. ഈ ലോ​ക​ത്തി​ലെ മേ​ഘ​ങ്ങ​ളേ​യും നി​ഴ​ലു​ക​ളേ​യും അതി​ന്റെ വി​ഡ്ഢി​ത്ത​ങ്ങ​ളേ​യും കള്ള​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളേ​യും അന്വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളേ​യും മാ​യ​ക​ളേ​യും കഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ളേ​യും ഭരി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ആകാ​ശ​ത്തി​ലെ നീ​ലി​മ​യിൽ കു​ടി​കൊ​ള്ളു​ന്നു; പർ​വ്വ​ത​ങ്ങ​ളു​ടെ കൊ​ടു​മു​ടി​കൾ ഭൂ​മി​കു​ലു​ക്ക​ത്താ​ലു​ള്ള ഇള​ക്ക​ങ്ങ​ളെ എന്ന​പോ​ലെ, അത് അഗാ​ധ​ങ്ങ​ളായ ഭൂ​ഗർ​ഭ​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളെ​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും അറി​യാ​താ​വു​ന്നു.

സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന ഒരാ​ളു​മി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, സൂ​ര്യൻ തനിയേ കെ​ട്ടു​പോ​കും.

വാ​യി​ക്കു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി കൊ​സെ​ത്ത് ക്ര​മ​ത്തിൽ ആലോ​ച​ന​യിൽ​പ്പെ​ട്ടു. നോ​ട്ടു​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ലെ ഒടു​വി​ല​ത്തെ വരി​യിൽ​നി​ന്നു കണ്ണെ​ടു​ത്ത ആ നി​മി​ഷ​ത്തിൽ സു​ഭ​ഗ​നായ പട്ടാ​ള​മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ വി​ജ​യ​പൂർ​വ്വം പടി​ക്ക​ലൂ​ടെ കട​ന്നു​പോ​യി. അത​യാ​ളു​ടെ സമ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു; കൊ​സെ​ത്തി​ന്ന് അയാൾ ഒരു വല്ലാ​ത്താ​ളാ​യി​തോ​ന്നി.

അവൾ പു​സ്ത​ക​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ആലോചന വീ​ണ്ടും തു​ടർ​ന്നു. ഏറ്റ​വും കൗ​തു​ക​ക​ര​മായ കൈ​യ​ക്ഷ​ര​ത്തി​ലാ​ണ് അതെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു കൊ​സെ​ത്ത് വി​ചാ​രി​ച്ചു; ഒരേ വടി​വിൽ, പക്ഷേ, പലേ മഷി​കൊ​ണ്ട്—ചി​ല​പ്പോൾ വളരെ കറു​ത്ത​തു, ചി​ല​പ്പോൾ മഷി​പ്പാ​ത്ര​ത്തിൽ വെ​ള്ളം കൂ​ട്ടി​യ​തു​കൊ​ണ്ട് വെ​ളു​പ്പു കയ​റി​യ​ത്—അങ്ങ​നെ പല ദി​വ​സ​ത്തി​ലാ​യി. അപ്പോൾ അതു വീർ​പ്പു​വീർ​പ്പാ​യി, കണി​ശ​മി​ല്ലാ​തെ, ക്ര​മ​മി​ല്ലാ​തെ, നി​ഷ്കർ​ഷ​യി​ല്ലാ​തെ, തോ​ന്നി​യ​വി​ധ​ത്തിൽ വി​രി​ഞ്ഞു​വ​ന്ന ഒരു മന​സ്സാ​ണ്. കൊ​സെ​ത്ത് അതേ​വ​രെ അങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നു വാ​യി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. നി​ഴ​ലി​നെ​ക്കാ​ള​ധി​കം വെ​ളി​ച്ച​ത്തെ കണ്ടെ​ത്തിയ ആ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​കോ​പ്പി അവ​ളു​ടെ ഉള്ളി​നു പകുതി തു​റ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഒരു തി​രു​വ​ത്താ​ഴ​മ​ണ്ഡ​പ​ത്തി​ന്റെ ഫല​മു​ണ്ടാ​ക്കി. ആ നി​ഗൂ​ഢ​വ​ഴി​കൾ ഓരോ​ന്നും അവ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ മി​ന്നു​ക​യും അവ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ ഒര​പൂർ​വ്വ​പ്ര​കാ​ശം​കൊ​ണ്ടു വഴിയെ നി​റ​യ്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. തി​യ്യി​നെ​പ്പ​റ്റി​യ​ല്ലാ​തെ എപ്പോ​ഴും തീ​ക്കൊ​ള്ളി​യെ​പ്പ​റ്റി പറ​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അവൾ​ക്കു കി​ട്ടി​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം അനു​രാ​ഗ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യ​ല്ലാ​തെ എപ്പോ​ഴും ആത്മാ​വി​നെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണ് സം​സാ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ഈ പതി​ന​ഞ്ചു ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ള്ള കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​കോ​പ്പി പെ​ട്ടെ​ന്നും കൗ​തു​ക​ക​ര​മാ​യും അവൾ​ക്ക് അനു​രാ​ഗ​ത്തെ, ദുഃ​ഖ​ത്തെ, വി​ധി​യെ, ജീ​വി​ത​ത്തെ, ആരം​ഭ​ത്തെ, അവ​സാ​ന​ത്തെ, വ്യ​ക്ത​മാ​യി മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ത്തു. ഒരു കൈ തു​റ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട് അവ​ളു​ടെ മേ​ലേ​ക്ക് ഒരു പിടി പ്ര​കാ​ശ​നാ​ള​ത്തെ പെ​ട്ടെ​ന്ന് എറി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്ത​തു​പോ​ലാ​യി​രു​ന്നു അത്. ഈ കു​റ​ച്ചു​വ​രി​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ അവൾ​ക്ക് ഒരു വി​കാ​ര​മേ​റി​യ​തും, കത്തി​ജ്ജ്വ​ലി​ക്കു​ന്ന​തും, മര്യാദ കൂ​ടി​യ​തു​മായ ഒരു പ്ര​കൃ​തി, ഒരു പരി​ശു​ദ്ധ​മായ ഇച്ഛാ​ശ​ക്തി, ഒര​പാ​ര​മായ ദുഃഖം, ഒര​പാ​ര​മായ നി​രാ​ശത, ഒരു കഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന ഹൃദയം, തി​ക​ച്ചും വി​രി​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ഒര​ത്യാ​ന​ന്ദം, അനു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ടു. ഈ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​കോ​പ്പി എന്താ​യി​രു​ന്നു? ഒരു കത്ത്. പേ​രി​ല്ലാ​തെ, മേൽ​വി​ലാ​സ​മി​ല്ലാ​തെ, ഒപ്പി​ല്ലാ​തെ, തി​ര​ക്കേ​റി​യ​തും ശ്ര​ദ്ധ​യി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ ഒരു കത്ത്—വാ​സ്ത​വ​ത​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു കട​ങ്കഥ, ഒരു ദി​വ്യൻ കൊ​ണ്ടു​വ​രാ​നും ഒരു കന്യക വാ​യി​ക്കാ​നും വേ​ണ്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഒര​നു​രാ​ഗ​സ​ന്ദേ​ശം, ഭൂ​മി​യു​ടെ അതിർ​ത്തി​കൾ​ക്ക​പ്പു​റ​ത്തു​വെ​ച്ചു ചെയ്ത ഒരു നി​ശ്ച​യം, ഒരു പ്രേ​ത​ത്തി​ന്റെ വക ഒരു നി​ഴ​ല്പാ​ടി​ന്നു​ള്ള കാ​മ​ലേ​ഖം. ശാ​ന്ത​നും മന​സ്സി​ടി​ഞ്ഞ​വ​നും മര​ണ​ത്തിൽ​ച്ചെ​ന്നു രക്ഷ​പ്രാ​പി​ക്കാൻ ഒരു​ങ്ങിയ പോ​ലു​ള്ള​വ​നു​മായ ഒര​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​കാ​മു​കൻ ഒര​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​കാ​മി​നി​ക്കു, തന്റെ പ്രേമ ഭാ​ജ​ന​ത്തി​ന്, അയ​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത ഈശ്വ​ര​വി​ധി​യു​ടെ രഹ​സ്യം, ജീ​വി​ത​പ്പൂ​ട്ടി​ന്റെ താ​ക്കോൽ, അനു​രാ​ഗം, ആയി​രു​ന്നു അത്. ഇതെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള​ത് ഒരു കാലടി ശ്മ​ശാ​ന​ത്തി​ലും ഒരു കൈ​വി​രൽ സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലു​മാ​യി​ട്ടാ​ണ്. ഓരോ​ന്നോ​രോ​ന്നാ​യി കട​ലാ​സ്സി​ലേ​ക്കു വീണ ഈ വരികൾ ആത്മാ​വി​ന്റെ തു​ള്ളി​ക​ളാ​ണെ​ന്നു പറയാം.

അപ്പോൾ ഈ ഏടുകൾ വന്ന​ത് ആരിൽ​നി​ന്നാ​വാം? ഇതുകൾ ആരെ​ഴു​തി​യി​രി​ക്കാം?

കൊ​സെ​ത്ത് ഒരു നി​മി​ഷ​മെ​ങ്കി​ലും ശങ്കി​ച്ചി​ല്ല. ഒരാൾ​മാ​ത്രം.

അദ്ദേ​ഹം!

അവ​ളു​ടെ ആത്മാ​വിൽ വീ​ണ്ടും പ്ര​ഭാ​തം വന്നു; സക​ല​വും വീ​ണ്ടും പ്ര​കാ​ശി​ച്ചു. ഒര​ശ്രു​ത​പൂർ​വ്വ​മായ സന്തോ​ഷ​വും ഒര​ഗാ​ധ​മായ സങ്ക​ട​വും അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി. അത​ദ്ദേ​ഹ​മാ​ണ്! ആ എഴു​തി​യ​ത് അദ്ദേ​ഹ​മാ​ണ്! അദ്ദേ​ഹം അവിടെ വന്നി​രു​ന്നു! ആ അഴി​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ കൈ​യി​ട്ട​ത് അദ്ദേ​ഹ​മാ​ണ്! താൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ മറ​ന്നി​രി​ക്കെ, അദ്ദേ​ഹം അവളെ വീ​ണ്ടും കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു. പക്ഷേ, താൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ മറ​ന്നി​രു​ന്നു​വോ? ഇല്ല, ഒരി​ക്ക​ലു​മി​ല്ല! ഒരൊ​റ്റ നി​മി​ഷ​ത്തേ​ക്ക്, അവൾ ആ വിധം കഥ​യി​ല്ലാ​തെ സം​ശ​യി​ച്ചു. താൻ എപ്പോ​ഴും അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സ്നേ​ഹി​ച്ചു​പോ​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ പൂ​ജി​ച്ചു​പോ​ന്നു. ആ തി​യ്യ് ഒന്ന​ട​ങ്ങി, കു​റ​ച്ചി​ട​യ്ക്കു പു​ക​ഞ്ഞു​പോ​യി; പക്ഷേ, അതെ​ല്ലാം അവൾ​ക്കി​പ്പോൾ വ്യ​ക്ത​മാ​യി മന​സ്സി​ലാ​യി; അത് ഒന്നാ​ളി എന്നേ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു; ഇപ്പോൾ അതു പു​തു​താ​യി കത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു; അവ​ളു​ടെ ദേ​ഹ​ത്തെ മു​ഴു​വ​നും അതു ജ്വ​ലി​പ്പി​ച്ചു. ആ മറ്റേ ആത്മാ​വിൽ​നി​ന്നു തന്റേ​തി​ലേ​ക്കു വീണ ഒരു തീ​പ്പൊ​രി​യാ​ണ് ആ നോ​ട്ടു​പു​സ്ത​കം. ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അതു കത്തി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന​താ​യി അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​കോ​പ്പി​യി​ലെ ഓരോ വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ടും അവൾ തന്ന​ത്താൻ തി​ക​ച്ചും നി​റം​പി​ടി​പ്പി​ച്ചു: ‘അതേ, അതേ,’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു. ‘എത്ര നല്ല​പോ​ലെ മന​സ്സി​ലാ​യി എനി​ക്കി​പ്പോൾ! ഞാൻ അത​ന്ന് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ നോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ​താ​ണ്.’ അതു മൂ​ന്നാ​മ​ത് വാ​യി​ച്ച​വ​സാ​നി​ക്കു​മ്പോ​ഴേ​യ്ക്കു ലഫ്റ്റി​ന​ന്റ് തെ​യോ​ദുൽ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി പടി​ക്ക​ലൂ​ടെ കട​ന്നു​പോ​യി; അയാൾ തന്റെ കു​തി​മു​ള്ളു​കൾ പാ​ത​വി​രി​യിൽ ഒന്നു കെ​ട​കെ​ട​പ്പെ​ടു​ത്തി. കൊ​സെ​ത്തി​നു തല​പൊ​ന്തി​ച്ചു നോ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. അവൾ​ക്ക് അയാൾ ചപ്പ​നും വങ്ക​നും മന്ത​നും കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വ​നും കോ​മാ​ളി​യും മു​ഷി​പ്പ​നും അധി​ക​പ്ര​സം​ഗി​യും എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത വി​രൂ​പ​നു​മാ​യി​ത്തോ​ന്നി. അവ​ളോ​ടു പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന​തു തന്റെ മു​റ​യാ​ണെ​ന്ന് ആ പട്ടാ​ള​മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ കരുതി.

അവൾ അവ​മാ​ന​ത്തോ​ടും ദ്വേ​ഷ്യ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി തല തി​രി​ച്ചു, അവൾ എന്തെ​ങ്കി​ലും വലി​ച്ചെ​ടു​ത്ത് അയാ​ളു​ടെ തല​യി​ലേ​ക്കു സസ​ന്തോ​ഷം ഒരേ​റെ​റി​യു​മാ​യി​രു​ന്നു.

അവൾ പറ​പ​റ​ന്നു; വീ​ട്ടിൽ​ച്ചെ​ന്നു, ആ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​കോ​പ്പി ഒന്നു​കൂ​ടി വാ​യി​ക്കാ​നും, അതു കാ​ണാ​പ്പാ​ഠം പഠി​ക്കാ​നും, മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്കാ​നും​വേ​ണ്ടി അറ​യ​ട​ച്ചു കൂടി. തി​ക​ച്ചും പഠി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​ശേ​ഷം അവൾ അതിനെ ഒന്നു ചും​ബി​ച്ചു, മാർ​ക്കീ​ശ​യിൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു.

ഒക്കെ​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു; കൊ​സെ​ത്ത്, അഗാ​ധ​മായ പരി​ശു​ദ്ധാ​നു​രാ​ഗ​ത്തിൽ പതി​ച്ചു. സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലെ ഗുഹ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി വാ പൊ​ളി​ച്ചു.

പകൽ മു​ഴു​വ​നും കൊ​സെ​ത്ത് ഒരു​ത​രം അമ്പ​ര​പ്പിൽ കഴി​ച്ചു. അവൾ ആലോ​ചി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു പറയാം; അവ​ളു​ടെ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം തല​ച്ചോ​റി​ന്നു​ള്ളിൽ ഒരു​ത​രം നൂൽ​ക്കൈ​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു; അവൾ​ക്ക് ഒന്നും ഊഹി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല; അവൾ ഒരു വി​റ​യ​ലി​ലൂ​ടെ ആശി​ച്ചു—എന്ത് അവ്യ​ക്ത​മായ ഓരോ​ന്ന്. അവൾ​ക്കു യാ​തൊ​ന്നും സ്വയം വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്വാൻ ധൈ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല; അവൾ​ക്കു തന്നോ​ടു യാ​തൊ​ന്നും ഇല്ലെ​ന്നു പറ​യാ​നും തോ​ന്നി​യി​ല്ല. വി​ളർ​പ്പി​ന്റെ മി​ന്ന​ലു​കൾ അവ​ളു​ടെ മു​ഖ​ഭാ​വ​ത്തി​ലൂ​ടെ പാ​ഞ്ഞു​പോ​യി; ദേ​ഹ​ത്തി​ലൂ​ടെ കൊടും വിറകൾ പാ​ഞ്ഞു. ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു, താൻ മനോ​രാ​ജ്യ​ലോ​ക​ത്തി​ലേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന​താ​യി അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി; അവൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു: ‘ഇതു നേ​രാ​ണോ?’ ഉടനെ തന്റെ ഉടു​പ്പു​മ​റ​യ്ക്കു​ള്ളിൽ മാർ​ക്കീ​ശ​യിൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട വസ്തു അവൾ തൊ​ട്ടു​നോ​ക്കി; അവൾ അതിനെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തോ​ട​മർ​ത്തി; അതി​ന്റെ കോ​ണു​കൾ തന്റെ മാം​സ​ത്തോ​ട​മ​രു​ന്ന​താ​യി അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി; അസ്സ​മ​യ​ത്ത് അവളെ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് കണ്ടി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അവ​ളു​ടെ കൺ​പോ​ള​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ വഴി​ഞ്ഞു​ത​ള്ളു​ന്ന ആ പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​വും അവി​ജ്ഞാ​ത​വു​മായ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തി​നു മുൻ​പിൽ അയാൾ വി​റ​ച്ചു​പോ​യേ​നേ—‘അതേ, അതേ!’ അവൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു. ‘നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അത​ദ്ദേ​ഹ​മാ​ണ്! ഇത​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ അടു​ക്കൽ​നി​ന്നു വന്ന​താ​ണ്; എനി​ക്കു​ള്ള​തു​മാ​ണ്!’

ദേ​വ​ക​ളു​ടെ ഒത്താ​ശ​യാ​ണ്, ഒരു ദി​വ്യ​മായ യദൃ​ച്ഛാ​സം​ഭ​വ​മാ​ണ്, അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ത​നി​ക്കു തി​രി​ച്ചു​ത​ന്ന​തെ​ന്ന് അവൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു.

അഹോ അനു​രാ​ഗ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന രൂ​പ​മാ​റ്റം! ഹാ, മനോ​രാ​ജ്യ​ങ്ങൾ! ആ ദി​വ്യ​മായ യദൃ​ച്ഛാ​സം​ഭ​വം, ആ ദേ​വ​ക​ളു​ടെ ഒത്താശ, ഷാർൽ​മേൻ മു​റ്റ​ത്തു​നി​ന്നു ‘സിം​ഹ​ച്ചാൽ’ എന്ന സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു ലഫോർ​സി​ന്റെ മേൽ​പ്പു​ര​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഒരു കള്ളൻ മറ്റൊ​രു കള്ള​ന്നു വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്ത ഒര​പ്പ​ഗ്ഗു​ളി​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

വൈ​കു​ന്നേ​ര​മാ​യ​പ്പോൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോയി, കൊ​സെ​ത്ത് ചമ​ഞ്ഞു. അവൾ തല​മു​ടി ഏറ്റ​വും ഭം​ഗി​യിൽ കെ​ട്ടി​വെ​ച്ചു. കു​പ്പാ​യ​ത്തി​നു കത്തി​രി​യു​ടെ നറു​ക്കൽ ഒന്നേ​റി​പ്പോയ ഒരു​ടു​പ്പാ​ണ് അവ​ളി​ട്ട​ത്; ആ നറു​ക്കൽ ഏറി​പ്പോ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ചാ​യ്ച്ചി​ലി​ലൂ​ടെ അവ​ളു​ടെ കഴു​ത്തി​ന്റെ ആരംഭം കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു; പെൺ​കി​ടാ​ങ്ങൾ പറ​യാ​റു​ള്ള​തു​പോ​ലെ ‘അല്പം ആഭാസ’മാ​യി​രു​ന്നു, അതു ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും ആഭാ​സ​മ​ല്ല; അതു സാ​ധാ​ര​ണ​മ​ട്ടി​നേ​ക്കാൾ കൗ​തു​ക​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്തി​നാ​ണ​ങ്ങ​നെ ചെ​യ്ത​തെ​ന്ന​റി​യാ​തെ അവൾ ഈവിധം ഉടു​പ്പി​ട്ടു ചമ​ഞ്ഞു.

അവൾ പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോവാൻ കരു​തി​യി​രു​ന്നു​വോ? ഇല്ല.

ആരെ​ങ്കി​ലും അവളെ കാണാൻ വരു​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചി​രു​ന്നു​വോ? ഇല്ല.

സന്ധ്യ​യ്ക്കു​ശേ​ഷം, അവൾ തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കി​റ​ങ്ങി തു​സ്സാ​ങ് പിൻ​മു​റ്റ​ത്തേ​ക്ക​ഭി​മു​ഖ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള അടു​ക്ക​ള​യിൽ പണി​യെ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു മര​ച്ചി​ല്ല​ക​ളെ കൈ​കൊ​ണ്ടു മാ​റ്റി—നന്നേ താ​ണു​തൂ​ങ്ങിയ ചി​ല​തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു—അവൾ മര​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ ചു​റ്റി​ന​ട​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി

ഈ നി​ല​യിൽ അവൾ ബെ​ഞ്ചി​ന്റെ അടു​ത്തെ​ത്തി

കല്ല് അപ്പോ​ഴും അവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

അവൾ ഇരു​ന്നു; ആ കല്ലി​ന്മേൽ, അതിനെ ഓമ​നി​ക്കാ​നും അതി​നോ​ടു നന്ദി​കാ​ണി​ക്കാ​നു​മെ​ന്ന​പോ​ലെ, അവൾ തന്റെ വെ​ളു​ത്ത കൈ പതു​ക്കെ വെ​ച്ചു.

പെ​ട്ടെ​ന്ന് അവൾ ആളെ കാ​ണു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, പി​ന്നിൽ ഒരാ​ളു​ള്ള​പ്പോൾ ആർ​ക്കും തോ​ന്നാ​റു​ള്ള ആ ഒര​നിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ വി​കാ​രം അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി

അവൾ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി, എഴു​ന്നേ​റ്റു.

അത​ദ്ദേ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു.

അയാ​ളു​ടെ തലയിൽ തൊ​പ്പി​യി​ല്ല, അയാൾ മെ​ലി​ഞ്ഞും വി​ളർ​ത്തു​മി​രു​ന്ന​പോ​ലെ തോ​ന്നി. അയാ​ളു​ടെ കറു​ത്ത ഉടു​പ്പു കാ​ണാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. സന്ധ്യാ സമയം അയാ​ളു​ടെ മനോ​ഹ​ര​മായ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തിൽ ഒരു മങ്ങിയ വെ​ളി​ച്ച​ത്തെ വ്യാ​പി​പ്പി​ക്കു​ക​യും, കണ്ണു​ക​ളെ നി​ഴൽ​കൊ​ണ്ടു മൂ​ടു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. അത്യു​ത്കൃ​ഷ്ട​സൗ​ന്ദ​ര്യ​മാ​കു​ന്ന ഒരു മൂ​ടു​പ​ട​ത്തി​നു​ള്ളിൽ മര​ണ​ത്തേ​യും രാ​ത്രി​യേ​യും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന എന്തോ ഒന്ന് അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അവ​സാ​നി​ച്ചു​പോ​കു​ന്ന പക​ലി​ന്റെ പ്ര​കാ​ശം​കൊ​ണ്ടും പറ​ന്നു​പോ​കു​ന്ന ഒരാ​ത്മാ​വി​ന്റെ വി​ചാ​രം കൊ​ണ്ടും അയാ​ളു​ടെ മുഖം മി​ന്നി​യി​രു​ന്നു

അയാൾ അപ്പോൾ ഒരു പ്രേ​ത​മാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​യി​ല്ല; ഒരു മനു​ഷ്യ​ന​ല്ലാ​താ​യി​രി​ക്കു​ന്നു​താ​നും.

അയാൾ കു​റ​ച്ച​ടി ദൂ​ര​ത്തു​ള്ള ഒരു കു​റ്റി​ക്കാ​ട്ടി​ലേ​ക്കു തന്റെ തൊ​പ്പി വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

മോ​ഹാ​ല​സ്യ​പ്പെ​ടാൻ തെ​യ്യാ​റാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും കൊ​സെ​ത്ത് നി​ല​വി​ളി​ച്ചി​ല്ല. അവൾ പതു​ക്കെ പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ച്ചു, താൻ വശീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​യി അവൾ​ക്ക് തോ​ന്നി. അയാൾ അന​ങ്ങി​യി​ല്ല. അയാളെ മൂ​ടി​യി​രു​ന്ന അനിർ​വ​ച​നീ​യ​വും വ്യ​സ​ന​മ​യ​വു​മായ എന്തോ ഒന്നി​ന്റെ ശക്തി​കൊ​ണ്ടു തനി​ക്കു കാണാൻ കഴി​യാ​തി​രു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ ദൃ​ഷ്ടി​ക​ളി​ലു​ള്ള ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷം അവൾ​ക്ക​റി​വാ​യി.

പി​ന്നോ​ക്കം​വാ​ങ്ങ​ലിൽ കൊ​സെ​ത്ത് ഒരു മര​ത്തിൽ മു​ട്ടി; അവൾ അതി​നോ​ടു ചാരി. ആ മര​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അവൾ വീ​ണു​പോ​യേ​നേ.

ഉടനെ അയാ​ളു​ടെ ശബ്ദം—വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരി​ക്ക​ലും അവൾ കേ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ആ ശബ്ദം—ഇല​ക​ളു​ടെ മർ​മ്മ​ര​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒട്ടു​മ​ധി​കം പൊ​ന്താ​തെ ഇങ്ങ​നെ മന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു:

‘മാ​പ്പു തരണേ, ഇതാ ഞാൻ, എന്റെ ഹൃദയം പൊ​ട്ടാ​റാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​വി​ധ​ത്തിൽ എനി​ക്കി​നി ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കാൻ വയ്യാ; അതാണ് വന്ന​ത്. ഞാൻ ആ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ വെ​ച്ചു​പോ​യി​രു​ന്ന​തു വാ​യി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യോ? ഇതാ എന്നെ കണ്ടി​ട്ടു മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്നു​ണ്ടോ? എന്നെ ശങ്കി​ക്കേ​ണ്ടാ. ലു​ക്സെം​ബ​റിൽ വെ​ച്ചു നി​ങ്ങൾ എന്റെ മേ​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി​യി​ട്ട് ഇപ്പോൾ വളരെ ദി​വ​സ​മാ​യി; ആ ദിവസം ഓർ​മ്മ​യു​ണ്ട​ല്ലോ. നി​ങ്ങൾ എന്റെ മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പോ​യി​ട്ടും വളരെ നാ​ളാ​യി. ജൂൺ 15-​ആനുയും ജൂ​ലാ​യ് 5-​ആം-യുമാണത്. ഏക​ദേ​ശം ഒരു കൊ​ല്ലം മുൻപ്. വള​രെ​ക്കാ​ല​മാ​യി​ട്ടു ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. കസാ​ല​കൾ കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​യോ​ടു ഞാ​ന​ന്വേ​ഷി​ച്ചു; അവൾ നി​ങ്ങ​ളെ ഇപ്പോൾ കാ​ണാ​റി​ല്ലെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു. നി​ങ്ങൾ റ്യു​ദ് ലു​വ​സ്സിൽ, മൂ​ന്നാം നി​ല​യിൽ, ഒരു പുതിയ വീ​ട്ടി​ന്റെ മുൻ​ഭാ​ഗ​ത്താ​യി​ട്ടാ​ണ് താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്—എനി​ക്ക​റി​യാ​മെ​ന്നു കണ്ടു​വ​ല്ലോ! ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു. മറ്റെ​ന്തു ചെ​യ്വാ​നാ​ണ് ഞാൻ? ഉടനെ നി​ങ്ങൾ മറ​ഞ്ഞു. ഒരു ദിവസം ഞാൻ, ദെ​യോ​ങ്ങി​ലെ സ്തം​ഭ​തോ​ര​ണ​പം​ക്തി​യു​ടെ ചു​വ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്രം വാ​യി​ക്കു​മ്പോൾ, നി​ങ്ങൾ അതിലെ കട​ന്നു​പോ​യ​താ​യി കണ്ടു എന്നു തോ​ന്നി. ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ പാ​ഞ്ഞു. പക്ഷേ, അല്ല. നി​ങ്ങ​ളു​ടേ​തു​പോ​ലെ ഒരു തൊ​പ്പി​വെ​ച്ച മറ്റേ​തോ സ്ത്രീ​യാ​യി​രു​ന്നു അത്. രാ​ത്രി ഞാൻ ഇങ്ങോ​ട്ടു പോ​ന്നു. പേ​ടി​ക്കേ​ണ്ട, എന്നെ ആരും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ജനാ​ല​യ്ക്കൽ അടു​ത്തു​നി​ന്നു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാൻ വന്നു. നി​ങ്ങൾ പേ​ടി​ച്ചു​പോ​യെ​ങ്കി​ലോ എന്നു കരുതി നി​ങ്ങൾ​ക്കു കേൾ​ക്കാൻ കഴി​യാ​ത്ത​വി​ധം പതു​ക്കെ കാൽ​വെ​ച്ചാ​ണ് ഞാൻ നട​ന്ന​ത്. അന്നൊ​രു ദിവസം വൈ​കു​ന്നേ​രം ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പി​ന്നി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു! നി​ങ്ങൾ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. ഞാൻ പാ​ഞ്ഞു. ഒരി​ക്കൽ നി​ങ്ങൾ പാ​ട്ടു പാ​ടു​ന്ന​തു ഞാൻ കേ​ട്ടു. എനി​ക്കു സു​ഖ​മാ​യി. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ജനാ​ല​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ ഞാൻ നി​ങ്ങൾ പാ​ടു​ന്ന​തു കേ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടു നി​ങ്ങൾ​ക്കു വല്ല​തു​മു​ണ്ടോ? അതു നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഉപ​ദ്ര​വ​മാ​വാൻ വയ്യാ. ഇല്ല. അങ്ങ​നെ​യ​ല്ലേ? കണ്ടു​വോ, നി​ങ്ങൾ എന്റെ ദേ​വ​സ്ത്രീ​യാ​ണ്! ഞാൻ ഇട​യ്ക്ക് ഇങ്ങോ​ട്ടു വന്നു​കൊ​ള്ള​ട്ടെ; ഞാൻ മരി​ക്കാ​റാ​യെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ അറി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ! ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ ആരാ​ധി​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളോ​ടു സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ മാ​പ്പു തരണേ; പക്ഷേ, എന്താ​ണ് പറ​യു​ന്ന​തെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ മു​ഷി​പ്പി​ച്ചേ​യ്ക്കാം; ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ മു​ഷി​പ്പി​ച്ചു​വോ?’

‘ആവൂ! എന്റെ അമ്മേ!’ അവൾ പറ​ഞ്ഞു.

മരി​ക്കാ​റാ​യി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ അവൾ കു​ഴ​ഞ്ഞു.

അയാൾ പി​ടി​ച്ചു; അവൾ വീണു; അയാൾ അവളെ താ​ങ്ങി​യെ​ടു​ത്തു; എന്താ​ണ് ചെ​യ്യു​ന്ന​തെ​ന്ന​റി​യാ​തെ അയാൾ അവളെ മാ​റോ​ട​ണ​ച്ചു. താൻ​ത​ന്നെ ചാ​ഞ്ചാ​ടു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, അയാൾ അവളെ താ​ങ്ങി. അയാ​ളു​ടെ തല​ച്ചോ​റ് മു​ഴു​വ​നും പു​ക​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി; അയാ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ മി​ന്നൽ പാ​ഞ്ഞു; അയാ​ളു​ടെ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ​ല്ലാം മാ​ഞ്ഞു​പോ​യി; എന്തോ ധാർ​മ്മി​ക​പ്ര​വൃ​ത്തി ചെ​യ്ക​യാ​ണെ​ന്നും ഒര​ധർ​മ്മം കാ​ണി​ക്ക​യാ​ണെ​ന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. എന്ന​ല്ല മാ​റ​ത്ത് അട​ഞ്ഞു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ ഓമ​ന​പ്പെൺ​കി​ടാ​വി​നെ​പ്പ​റ്റി യാ​തൊ​രു വി​കാ​ര​വും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അയാൾ അനു​രാ​ഗം​കൊ​ണ്ടു മതി​മ​റ​ന്നി​രു​ന്നു.

അവൾ അയാ​ളു​ടെ കൈ​യെ​ടു​ത്തു തന്റെ മാ​റ​ത്തു വെ​ച്ചു. അയാൾ അവിടെ ആ കട​ലാ​സ്സു തൊ​ട്ടു; അയാൾ വി​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു: ‘അപ്പോൾ നി​ങ്ങൾ​ക്കെ​ന്നെ സ്നേ​ഹ​മു​ണ്ട്?’

കഷ്ടി​ച്ചു കേൾ​ക്കാ​വു​ന്ന​വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു ശ്വാ​സ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒട്ടും ഉച്ച​മ​ല്ലാ​ത്ത ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ അവൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യൊ​ല്ലേ! അത​ങ്ങ​യ്ക്ക​റി​യാ​മ​ല്ലോ!’

ആ പര​മ​സു​ന്ദ​ര​നും ലഹ​രി​പി​ടി​ച്ച​വ​നു​മായ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​ന്റെ മാ​റ​ത്ത് അവൾ തന്റെ തു​ടു​പ്പു കയറിയ മുഖം ഒളി​പ്പി​ച്ചു.

അയാൾ ആ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ വീണു; അവൾ അതി​ന​ടു​ത്തും. അവർ​ക്ക് ഇനി വാ​ക്കു​ക​ളൊ​ന്നു​മി​ല്ല. നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങൾ മി​ന്നാൻ തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. അവ​രു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ തമ്മിൽ​ച്ചേർ​ന്ന​ത് എങ്ങ​നെ? പക്ഷി​കൾ പാ​ടു​ക​യും മഞ്ഞ് ഉരു​കു​ക​യും, പനി​നീർ​പ്പൂ വി​ട​രു​ക​യും, വസ​ന്തം വ്യാ​പി​ക്കു​ക​യും, കു​ന്നു​ക​ളു​ടെ വി​റ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന നി​റു​ക​യ്ക്കു മു​ക​ളി​ലെ മര​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നു പി​ന്നിൽ പ്ര​ഭാ​തം വെ​ളു​ത്തു​വ​രു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​ത് എങ്ങ​നെ?

ഒരു ചും​ബ​നം, സക​ല​വു​മാ​യി.

രണ്ടു​പേ​രും ഞെ​ട്ടി​യെ​ണീ​റ്റു; മി​ന്നി​ത്തി​ള​ങ്ങു​ന്ന കണ്ണു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

തണു​ത്ത രാ​ത്രി​യും തണു​ത്ത കല്ലും, ഈറൻ ഭൂ​മി​യും, നനഞ്ഞ പു​ല്ലും, ഒന്നും അവ​ര​റി​ഞ്ഞി​ല്ല; അവർ അന്യോ​ന്യം നോ​ക്കി; അവ​രു​ടെ ഹൃദയം മു​ഴു​വ​നും ആലോ​ച​ന​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു തി​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. അവർ അറി​യാ​തെ കണ്ടു കൈകൾ തമ്മിൽ​ച്ചേർ​ത്തു.

അയാൾ എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് അവി​ടെ​യെ​ത്തി​യ​തെ​ന്നും, എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു കട​ന്ന​തെ​ന്നും അവൾ ചോ​ദി​ച്ചി​ല്ല; അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ക​കൂ​ടി ചെ​യ്തി​ല്ല. അയാൾ അവിടെ എത്തുക എന്ന​ത് എത്ര​യും എളു​പ്പ​മു​ള്ള ഒന്നാ​യി അവൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു മരി​യു​സ്സി​ന്റെ കാൽ​മു​ട്ടു കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കാൽ​മു​ട്ടു തൊ​ട്ടു; രണ്ടും വി​റ​ച്ചു.

ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു കൊ​സെ​ത്ത് ഓരോ വാ​ക്കു വി​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു. ഒരു പൂ​വി​ന്മേൽ ഒരു മഞ്ഞു​തു​ള്ളി​യെ​ന്ന​പോ​ലെ, അവ​ളു​ടെ ആത്മാ​വ് അവ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടി​ന്മേൽ പതറി.

കു​റേ​ശ്ശ​ക്കു​റേ​ശ്ശ​യാ​യി അവർ അന്യോ​ന്യം സം​സാ​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. മൗ​ന​ത്തി​നു​ശേ​ഷം വാ​ക്പ്ര​വാ​ഹം— അതു പരി​പൂർ​ണ്ണ​ത​യാ​ണ്. തല​യ്ക്കു മീതേ രാ​ത്രി വി​ശി​ഷ്ട​വും മനോ​ഹ​ര​വു​മാ​യി നി​ല്ക്കു​ന്നു. ജീ​വാ​ത്മാ​ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ പരി​ശു​ദ്ധ​രായ ഈ രണ്ടു​പേർ സർ​വ്വ​വും—തങ്ങ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളും, തങ്ങ​ളു​ടെ കമ്പ​ങ്ങ​ളും, തങ്ങ​ളു​ടെ ആന​ന്ദ​ങ്ങ​ളും, തങ്ങ​ളു​ടെ ഭ്ര​മ​ങ്ങ​ളും, തങ്ങ​ളു​ടെ പോ​രാ​യ്മ​ക​ളും, അക​ല​ത്തു​നി​ന്ന് അന്യോ​ന്യം എങ്ങ​നെ​യെ​ല്ലാം മന​സ്സു​കൊ​ണ്ടാ​രാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു എന്ന​തും, അന്യോ​ന്യം കൈയിൽ വരു​ന്ന​തി​ന് തങ്ങൾ എത്ര​മേൽ ആർ​ത്തി​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു എന്ന​തും, തമ്മിൽ കാണാൻ കഴി​വി​ല്ലാ​താ​യ​തോ​ടു​കൂ​ടി ഉണ്ടായ തങ്ങ​ളു​ടെ നി​രാ​ശ​ത​യും. എല്ലാം അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. യാ​തൊ​ന്നി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടും അധി​ക​മാ​ക്കാൻ കഴി​യാ​ത്ത തങ്ങ​ളു​ടെ ആദർ​ശ​രൂ​പ​മായ സൗ​ഹാർ​ദ്ദ​ത്തെ, ഏറ്റ​വും ഗോ​പ്യ​ങ്ങ​ളും ഏറ്റ​വും ഗൂ​ഢ​ങ്ങ​ളു​മായ തങ്ങ​ളു​ടെ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളെ, അവർ അന്യോ​ന്യം വി​ശ്വാ​സ​പൂർ​വ്വം പറ​ഞ്ഞു​കേൾ​പ്പി​ച്ചു. തങ്ങ​ളു​ടെ കമ്പ​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള നി​ഷ്ക​പ​ട​വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, അനു​രാ​ഗ​വും, യൗ​വ്വ​ന​വും, അപ്പോ​ഴും തങ്ങ​ളിൽ ബാ​ക്കി കി​ട​ക്കു​ന്ന ബാ​ല്യ​ത്തി​ന്റെ അവ​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളും മന​സ്സി​ന്ന് എന്തെ​ല്ലാം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു​വോ അതെ​ല്ലാം അവർ അന്യോ​ന്യം ധരി​പ്പി​ച്ചു. ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ഴേ​ക്ക് ആ യു​വ​തി​യു​ടെ ആത്മാ​വ് കൈ​വ​ശ​മു​ള്ളാൾ ആ യു​വാ​വും, ആ യു​വാ​വി​ന്റെ ആത്മാ​വു കൈ​വ​ശ​മു​ള്ളാൾ ആ യു​വ​തി​യു​മാ​യി​ത്തീ​രു​മാ​റ് അവർ തങ്ങ​ളു​ടെ രണ്ടു ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളും അന്യോ​ന്യം പകർ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്തു. ആ രണ്ടു​പേർ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും പ്ര​വേ​ശി​ച്ചു. അവർ അന്യോ​ന്യം മയ​ക്കി.

അവ​രു​ടെ സം​സാ​രം തീർ​ന്ന​പ്പോൾ, പറ​യാ​നു​ള്ള​തു മു​ഴു​വ​നും അന്യോ​ന്യം പറ​ഞ്ഞു​തീർ​ന്ന​പ്പോൾ, അവൾ അയാ​ളു​ടെ ചു​മ​ലിൽ തല വെ​ച്ചു ചോ​ദി​ച്ചു: ‘എന്താ​ണ് പേർ?’

‘എന്റെ പേർ മരി​യു​സ് എന്നാ​ണ്.’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ​യോ?’

‘കൊ​സെ​ത്ത്.’