മഞോ നോ​ക്കാൻ പറ​ഞ്ഞ​യ​ച്ചു​ച്ചെ​ന്നു റ്യു പ്ലു​മെ ഭവ​ന​ത്തിൽ പാർ​ക്കു​ന്ന​താ​രാ​ണെ​ന്നു പടി​വാ​തി​ലി​ലൂ​ടെ നോ​ക്കി​യ​റി​ഞ്ഞ എപ്പോ​നൈൻ ആ ഘാ​തു​ക​ന്മാ​രെ അങ്ങോ​ട്ട​യ​യ്ക്കാ​തെ കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടു​ക​യും, പി​ന്നെ മരി​യു​സ്സി​നെ അവിടെ കൊ​ണ്ടു പോ​യാ​ക്കു​ക​യും, അങ്ങ​നെ മരി​യു​സ് ആ വീ​ട്ടു​പ​ടി​ക്കൽ വളരെ ദിവസം ആനന്ദ മൂർ​ച്ഛ​യി​ലാ​യി ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ച​തി​നു​ശേ​ഷം, കാ​ന്ത​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഇരി​മ്പി​നെ​യും സ്വ​ന്തം കാ​മി​നി​യു​ടെ വീടു നിർ​മ്മി​ച്ച കല്ലു​ക​ളി​ലേ​യ്ക്കു കാ​മു​ക​നെ​യും ആകർ​ഷി​ക്കു​ന്ന ആ ശക്തി​യാൽ ആകൃ​ഷ്ട​നാ​യി​ട്ടു കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ പൂ​ന്തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു, ജൂ​ലി​യ​റ്റി​ന്റെ പൂ​ന്തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു റോ​മി​യോ എന്ന​വി​ധം [1] കട​ന്നു​കൂ​ടു​ക​യും ചെയ്ത വിവരം വാ​യ​ന​ക്കാർ പക്ഷേ, അറി​ഞ്ഞി​രി​ക്കും. മരി​യു​സ്സി​നു റൊ​മി​യോ​വി​നെ​ക്കാ​ള​ധി​കം എളു​പ്പ​ത്തിൽ കാ​ര്യം സാ​ധി​ച്ചു; റോ​മി​യോ​വി​ന് ഒരു മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു; മരി​യു​സ്സി​നാ​ക​ട്ടെ, വൃ​ദ്ധ​ന്മാ​രു​ടെ പല്ലു​കൾ​പോ​ലെ, തു​രു​മ്പു​പി​ടി​ച്ച കു​ഴി​പ്പ​ഴു​തിൽ ചാ​ഞ്ചാ​ടി​യി​രു​ന്നു പഴയ പടി​യു​ടെ ഒര​ഴി​യി​ന്മേൽ അല്പം ബലം പ്ര​യോ​ഗി​ക്കുക മാ​ത്ര​മേ വേ​ണ്ടി​വ​ന്നു​ള്ളു. മരി​യു​സ് കൃ​ശ​നാ​ണ്; പ്ര​യാ​സം കൂ​ടാ​തെ അക​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു.

തെ​രു​വിൽ ആരും ഒരി​ക്ക​ലും ഇല്ലാ​തി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടും, രാ​ത്രി​യി​ല​ല്ലാ​തെ മരി​യു​സ് തോ​ട്ട​ത്തിൽ കട​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടും, അയാളെ ആരും കാ​ണാ​തെ കഴി​ഞ്ഞു.

ഈ രണ്ടാ​ത്മ​ക്ക​ളു​ടെ വി​വാ​ഹ​നി​ശ്ച​യം ചെയ്ത ആ ഒരു ചും​ബ​ന​ത്തി​ന്റെ അനു​ഗൃ​ഹീ​ത​വും പരി​ശു​ദ്ധ​വു​മായ ജന​ന​മു​ഹൂർ​ത്തം മുതൽ മരി​യു​സ് എല്ലാ ദി​വ​സ​വും വൈ​കു​ന്നേ​രം അവിടെ ഹാജർ കൊ​ടു​ത്തു. കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ ആ പ്രാ​യ​ത്തിൽ അവൾ അല്പ​മെ​ങ്കി​ലും വി​കൃ​തി​യോ വ്യ​ഭി​ചാ​രി​യോ ആയ ഒരാ​ളി​ലാ​ണ് ഹൃ​ദ​യാർ​പ്പ​ണം ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ, അവ​ളു​ടെ കഥ തീർ​ന്നേ​നേ; ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ വശം​വ​ദ​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന ചില പ്ര​കൃ​തി​യു​ണ്ട്; കൊ​സെ​ത്ത് അത്ത​ര​ക്കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു. സ്ത്രീ​യു​ടെ മാ​ഹാ​ത്മ്യ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നു വശം​വ​ദ​യാ​ക​ലാ​ണ്. കേ​വ​ല​ത്വ​ത്തിൽ എത്തു​ന്ന ആ ഉയർ​ന്ന നി​ല​യിൽ അനു​രാ​ഗം വി​ന​യ​ത്തി​ന്റെ എന്തോ അനിർ​വാ​ച്യ​മായ ഒരു ദി​വ്യാ​ന്ധ​ത്വ​വു​മാ​യി കെ​ട്ടു​പി​ണ​യു​ന്നു. പക്ഷേ, അല്ല​യോ ഉത്കൃ​ഷ്ടാ​ത്മാ​ക്ക​ളേ, നി​ങ്ങൾ എന്താ​പ​ത്തിൽ​പ്പെ​ടു​ന്നു! പല​പ്പോ​ഴും നി​ങ്ങൾ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ ദാനം ചെ​യ്യു​ന്നു; ഞങ്ങൾ ദേ​ഹ​ത്തെ കൈ​യി​ലാ​ക്കു​ന്നു. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഹൃദയം നി​ങ്ങ​ളിൽ​ത്ത​ന്നെ നി​ല്ക്കു​ന്നു; അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ നി​ങ്ങൾ അതിനെ ഒരു വി​റ​യോ​ടു​കൂ​ടി നോ​ക്കു​ന്നു. അനു​രാ​ഗം ഒന്നു​കിൽ നശി​പ്പി​ക്കും; അല്ലെ​ങ്കിൽ രക്ഷി​ക്കും; നടു​വി​ലൂ​ടെ അതിനു സഞ്ചാ​ര​മി​ല്ല. എല്ലാ മാ​നു​ഷ​യോ​ഗ​വും ഈ വി​ഷ​മ​സ്ഥി​തി​യി​ലാ​ണ്. അനു​രാ​ഗ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം നി​ഷ്ഠു​ര​മായ വി​ധ​ത്തിൽ ഈ വി​ഷ​മ​സ്ഥി​തി​യെ—നാശം അല്ലെ​ങ്കിൽ രക്ഷ എന്ന നിലയെ—മറ്റൊ​രു ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴ​യും ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​ന്നി​ല്ല. അനു​രാ​ഗം ജീ​വി​ത​മാ​ണ്, മര​ണ​മ​ല്ലെ​ങ്കിൽ. തൊ​ട്ടിൽ; ശവ​മ​ഞ്ച​വും. ഒരേ വി​കാ​രം മനു​ഷ്യ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലി​രു​ന്നു പറ​യു​ന്നു: ‘ഉവ്വ്’, ‘ഇല്ല’ ഈശ്വ​രൻ സൃ​ഷ്ടി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള സക​ല​ത്തി​ലും​വെ​ച്ചു മനു​ഷ്യ​ഹൃ​ദ​യം എന്ന ആ ഒന്നാ​ണ് ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം വെ​ളി​ച്ചം പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്ന​ത്—കഷ്ടം! ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം ഇരു​ട്ടും.

കൊ​സെ​ത്ത് രക്ഷാ​ക​ര​ങ്ങ​ളായ അനു​രാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നി​നോ​ട് എത്തി​മു​ട്ട​ണ​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ഈശ്വ​ര​വി​ധി.

ആ 1832-ആം വർ​ഷ​ത്തി​ലെ മെ​യ്മാ​സം മു​ഴു​വ​നും, ഓരോ രാ​ത്രി​യി​ലും, ദിവസം പ്രതി, ആ ഉപേ​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട മോ​ശ​ത്തോ​ട്ട​ത്തിൽ, അധി​ക​മ​ധി​കം കാ​ടു​പി​ടി​ക്കു​ന്ന​തും സു​ഗ​ന്ധം​കൂ​ടു​ന്ന​തു​മായ ആ കു​റ്റി​ക്കാ​ട്ടി​ന്റെ ചു​വ​ട്ടിൽ, എല്ലാ ചാ​രി​ത്രം കൊ​ണ്ടും എല്ലാ നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​ത​കൊ​ണ്ടും നി​റ​ഞ്ഞു, സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലെ എല്ലാ​ത്ത​രം ആഹ്ലാ​ദ​വും നി​റ​ഞ്ഞു വഴി​ഞ്ഞു, മനു​ഷ്യ​ജാ​തി​യോ​ടെ​ന്ന​തി​ല​ധി​കം ദേ​വ​ശ്രേ​ഷ്ഠ​രോ​ട​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​യി, പരി​ശു​ദ്ധ​രും, പര​മാർ​ത്ഥി​ക​ളും, ലഹ​രി​പി​ടി​ച്ച​വ​രും, പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​രും, നി​ഴ​ലു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ അന്യോ​ന്യാ​വ​ശ്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി മി​ന്നു​ന്ന​വ​രു​മായ ആ രണ്ടു​പേ​രും കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടി. മരി​യു​സ്സി​ന് ഒരു കി​രീ​ട​മു​ണ്ടെ​ന്നു കൊ​സെ​ത്തി​നു തോ​ന്നി; കൊ​സെ​ത്തി​ന് ഒരു പരി​വേ​ഷ​മു​ണ്ടെ​ന്നു മരി​യു​സ്സി​നും, അവർ അന്യോ​ന്യം തൊ​ട്ടു; അവർ അന്യോ​ന്യം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി; അവർ അന്യോ​ന്യം കൈ​പി​ടി​ച്ചു; അവർ അന്യോ​ന്യം തൊ​ട്ടു​രു​മ്മി—എങ്കി​ലും പി​ന്നി​ട്ടു​ക​ഴി​യാ​ത്ത ഒരകലം അവർ​ക്കി​ട​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു, അവർ അതിനെ ശങ്കി​ച്ചി​ല്ലെ​ന്ന​ല്ല, അവർ അതു​ണ്ടെ​ന്നേ അറി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഒരു തട​സ്സം മരി​യു​സ്സി​ന​റി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നു—കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ നി​ഷ്ക​ള​ങ്കത; ഒരു രക്ഷ കൊ​സെ​ത്തി​നും—മരി​യു​സ്സി​ന്റെ വി​ശ്വ​സ്തത. ഒന്നാ​മ​ത്തെ ചും​ബ​നം തന്നെ ഒടു​വി​ല​ത്തേ​തു​മാ​യി. അതു​മു​ത​ല്ക്കു കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കൈയോ അവ​ളു​ടെ കൈ​ലേ​സ്സോ, അവ​ളു​ടെ ഒരു തല​നാ​രി​ഴ​യോ ചു​ണ്ടു​കൊ​ണ്ടു തൊടുക എന്ന​തി​ന​പ്പു​റ​ത്തെ​യ്ക്കു മരി​യു​സ്സ് പ്ര​വേ​ശി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. അയാ​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം, കൊ​സെ​ത്ത് ഒരു പരി​മ​ള​മാ​യി, ഒരു സ്ത്രീ​യ​ല്ലാ​താ​യി. അയാൾ അവളെ ഘ്രാ​ണി​ച്ചു. അവൾ യാ​തൊ​ന്നും ഇല്ലെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞി​ല്ല; അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. കൊ​സെ​ത്തി​നു സു​ഖ​മാ​യി; മരി​യു​സ്സി​നു തൃ​പ്തി​യാ​യി. ഒരാ​ത്മാ​വു മറ്റൊ​രാ​ത്മാ​വി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു മയ​ങ്ങി എന്നു പറ​യാ​വു​ന്ന ആ ഒരാ​ന​ന്ദാ​ധി​ക്യ​ത്തിൽ അവർ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടി. ആദർ​ശ​ത്തിൽ​വെ​ച്ചു​ള്ള രണ്ടു നി​ഷ്ക​ള​ങ്കാ​ത്മാ​ക്ക​ളു​ടെ അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ പ്ര​ഥ​മാ​ലിം​ഗ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു അത്. യങ്ഫ്രൗ​വിൽ [2] വെ​ച്ചു കണ്ടു​മു​ട്ടു​ന്ന രണ്ട​ര​യ​ന്ന​ങ്ങൾ.

അനു​രാ​ഗ​ത്തി​ന്റേ​തായ ആ ഒരു കാ​ല​ത്ത്, ആന​ന്ദ​മൂർ​ച്ഛ​യു​ടെ സർ​വ്വ​ശ​ക്ത​ത്വ​ത്തിൻ​കീ​ഴിൽ വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​ത്വം കേവലം മൂ​ക​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന ആ സമ​യ​ത്തു, മരി​യു​സ്, ശു​ദ്ധ​നും, ദേ​വ​തു​ല്യ​നു​മായ മരി​യു​സ്, കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ ഉടു​പുട ഞെ​രി​യാ​ണി​യോ​ളം പൊ​ന്തി​ച്ചു എന്നാ​വു​ന്ന​തി​നു മുൻപ് ഒരു തേ​വി​ടി​ശ്ശി​യു​ടെ അടു​ക്കൽ പോയി എന്നേ വരൂ. ഒരി​ക്കൽ, നി​ലാ​വ​ത്ത്, നി​ല​ത്തു​നി​ന്ന് എന്തോ എടു​ക്കാൻ വേ​ണ്ടി കൊ​സെ​ത്ത് കു​മ്പി​ട്ടു; അവ​ളു​ടെ കു​പ്പാ​യം നീ​ങ്ങി, കഴു​ത്തി​ന്റെ ആരം​ഭ​ഭാ​ഗം കാ​ണാ​റാ​യി, മരി​യു​സ് കണ്ണെ​ടു​ത്തു.

ഈ രണ്ടു​പേർ എന്തു കാ​ണി​ച്ചു?

ഒന്നു​മി​ല്ല. അവർ അന്യോ​ന്യം ആരാ​ധി​ച്ചു.

രാ​ത്രി​യിൽ, അവർ അവിടെ ഉള്ള​പ്പോൾ, ആ തോ​ട്ടം ദി​വ്യ​വും സചേ​ത​ന​വു​മായ ഒരു പ്ര​ദേ​ശ​മാ​യി​ത്തോ​ന്നി. എല്ലാ പു​ഷ്പ​ങ്ങ​ളും അവ​രു​ടെ ചു​റ്റും വി​രി​ഞ്ഞ് അവർ​ക്കാ​യി പരി​മ​ള​മ​യ​ച്ചു; അവരും തങ്ങ​ളു​ടെ ആത്മാ​വു​ക​ളെ തു​റ​ന്നു പു​ഷ്പ​ങ്ങൾ​ക്കു മീതെ വിതറി. താ​ന്തോ​ന്നി​ത്ത​വും ചോ​ര​ത്തി​ള​പ്പു​മു​ള്ള സസ്യ​പ്ര​കൃ​തി ശക്തി​കൊ​ണ്ടും ലഹ​രി​കൊ​ണ്ടും നിറയെ ആ രണ്ടു നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​രു​ടെ ചു​റ്റും നി​ന്നു വി​റ​കൊ​ണ്ടു; അവരിൽ നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന അനു​രാ​ഗ​വാ​ക്കു​കൾ മര​ങ്ങ​ളെ ഇട്ടു​തു​ള്ളി​ച്ചു.

എന്താ​യി​രു​ന്നു ആ വാ​ക്കു​കൾ? ശ്വാ​സ​ങ്ങൾ, ഒട്ടും അധി​ക​മി​ല്ല. ആ ശ്വാ​സ​ങ്ങൾ ചു​റ്റു​മു​ള്ള പ്ര​കൃ​തി​യെ മു​ഴു​വ​നും സ്വാ​സ്ഥ്യം കെ​ടു​ത്താ​നും പരി​ഭ്ര​മി​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​യാ​നും ധാ​രാ​ളം മതി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇല​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ വ്യാ​പി​ച്ചു കാ​റ്റ​ത്തു പു​ക​ച്ചു​രുൾ​കൾ​പ്പോ​ലെ ചി​ന്നി​പ്പോ​വാൻ​വേ​ണ്ടി സൃ​ഷ്ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഈ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളെ ഒരു പു​സ്ത​ക​ത്തിൽ വാ​യി​ക്കു​ന്ന​പ​ക്ഷം മന​സ്സി​ലാ​ക്കാൻ പ്ര​യാ​സ​മാ​യി​പ്പോ​കു​ന്ന ഒരി​ന്ദ്ര​ജാ​ല​പ്പ​ണി. ഒരു കാ​മു​ക​നും ഒരു കാ​മി​നി​യും കൂ​ടി​യു​ള്ള ആ മന്ത്രി​ക്ക​ലു​ക​ളിൽ​നി​ന്ന്, ആത്മാ​വിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട​തും ഒരു വീ​ണ​പോ​ലെ അവയെ പി​ന്തു​ട​രു​ന്ന​തു​മായ രാ​ഗ​ത്തെ കി​ഴി​ച്ചു​നോ​ക്കുക, ഒരു നി​ഴ​ല​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും ബാ​ക്കി​യു​ണ്ടാ​വി​ല്ല; നി​ങ്ങൾ പറയും, ‘എന്ത്! ഇതേ ഉള്ളു!’ ആ ആ! അതേ, പി​ഞ്ചു​കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ കൊ​ഞ്ചൽ, ഒന്നു​ത​ന്നെ ഉരു​വി​ടൽ, വെ​റു​തെ​യു​ള്ള ചിരി, കമ്പം, ലോ​ക​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും അഗാ​ധ​വും ഏറ്റ​വും ഉത്കൃ​ഷ്ട​വു​മായ സക​ല​വും! പറ​ഞ്ഞി​ട്ടും കേ​ട്ടി​ട്ടും ആകെ ഒരു ഫല​മു​ള്ളവ.

ഈ കഥ​യി​ല്ലാ​യ്മ​ക​ളെ, ഈ നി​സ്സാ​ര​വാ​ക്കു​ക​ളെ, ഒരി​ക്ക​ലും കേ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത മനു​ഷ്യൻ, ഒരി​ക്ക​ലും ഉച്ച​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത മനു​ഷ്യൻ, ഒരു ദുർ​ബ്ബ​ല​നും ദു​ഷ്ട​നു​മാ​ണ്.

കൊ​സെ​ത്ത് മരി​യു​സ്സോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘അറി​യാ​മോ? എന്റെ പേർ യൂ​ഫ്ര​സി എന്നാ​ണ്.’

‘യൂ​ഫ്ര​സി? എന്ത്, അല്ല, കൊ​സെ​ത്ത്.’

‘ഞാൻ ഇത്തി​രി​പോ​രു​മ്പോൾ എനി​ക്കി​ട്ട ഒരു വല്ലാ​ത്ത ചേ​ട്ട​പി​ടി​ച്ച പേ​രാ​ണ് കൊ​സെ​ത്ത്. എന്റെ ശരി​ക്കു​ള്ള പേർ യൂ​ഫ്ര​സി എന്നാ​ണ്. ആ പേ​രെ​ങ്ങ​നെ, നന്നോ—യൂ​ഫ്ര​സി?’

‘നന്ന്, പക്ഷേ, കൊ​സെ​ത്ത് അത്ര ചീ​ത്ത​യ​ല്ല.’

‘യൂ​ഫ്ര​സി​യെ​ക്കാ​ള​ധി​കം നി​ങ്ങൾ​ക്കി​ഷ്ടം കൊ​സെ​ത്താ​ണോ?’

‘എന്തേ, അതേ.’

‘എന്നാൽ എനി​ക്കും അതു​ത​ന്നെ​യാ​ണ് അധി​ക​മി​ഷ്ടം. നേ​രാ​ണ്, കൊ​സെ​ത്ത് ഭം​ഗി​യു​ണ്ട്. എന്നെ കൊ​സെ​ത്തെ​ന്നു വി​ളി​ക്കൂ.’

അതോ​ടു​കൂ​ടി അവൾ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ച പു​ഞ്ചി​രി ഈ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തെ സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു പു​ന്തോ​പ്പി​ലേ​ക്കു പറ്റിയ ഒരു സര​സ​ക​വി​ത​യാ​ക്കി വെ​ച്ചു. മറ്റൊ​രി​ക്കൽ അവൾ അയാളെ സാ​കൂ​ത​മാ​യി സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി. കു​റ​ച്ചു​റ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു: ‘മൊ​സ്യു, നി​ങ്ങൾ സു​ന്ദ​ര​നാ​ണ്, നി​ങ്ങൾ കണ്ടാൽ നന്നു, നി​ങ്ങൾ ഫലി​ത​ക്കാ​ര​നാ​ണ്, നി​ങ്ങൾ ഒട്ടും മന്ത​ന​ല്ല. നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്നെ​ക്കാൾ വള​രെ​യ​ധി​കം അറി​വു​ണ്ട്; പക്ഷേ, ഈ ഒരു വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ട് ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ കവി​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്നു; എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളിൽ അനു​രാ​ഗ​മു​ണ്ട്!’

സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലെ​ത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന മരി​യു​സ്സി​ന് ഒരു നക്ഷ​ത്ര​ത്തിൽ ആല​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഏതോ രാ​ഗ​ശ​ക​ലം കേ​ട്ട​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി.

അല്ലെ​ങ്കിൽ അയാൾ ഒന്നു പതു​ക്കെ ചു​മ​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ട് അവൾ അയാളെ പു​റ​ത്തു കൊ​ട്ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘സേർ, ചു​മ​യ്ക്ക​രു​ത്; എന്റെ സമ്മ​തം കൂ​ടാ​തെ എന്റെ രാ​ജ്യ​ത്തു​വെ​ച്ചു ചു​മ​യ്ക്കാൻ ഞാൻ ആരേ​യും സമ്മ​തി​ക്കു​ക​യി​ല്ല. ചു​മ​ച്ചി​ട്ട് എന്നെ അല​ട്ടു​ന്ന​തു ശു​ദ്ധ​മേ പോ​ക്കി​രി​ത്ത​മാ​ണ്. നി​ങ്ങൾ​ക്കു സു​ഖ​മാ​വ​ണം, എനി​ക്ക​ത്യാ​വ​ശ്യ​മു​ണ്ട്; ഒന്നാ​മ​ത് നി​ങ്ങൾ​ക്കു സു​ഖ​മി​ല്ലെ​ങ്കിൽ എനി​ക്കും വലിയ വ്യ​സ​ന​മാ​വും. ഞാ​നെ​ന്തു ചെ​യ്യും പി​ന്നെ?’

ഇതു കേവലം ദി​വ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഒരി​ക്കൽ മരി​യു​സ് കൊ​സെ​ത്തോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘നോ​ക്കൂ, ഞാ​നൊ​രി​ക്കൽ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ ഉർസുൽ ആണെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു.’

ഇത് അവരെ രണ്ടു​പേ​രേ​യും അന്നു​മു​ഴു​വൻ ചി​രി​പ്പി​ച്ചു.

മറ്റൊ​രു സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​നി​ട​യ്ക്ക് അയാൾ യദൃ​ച്ഛ​യാ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഹാ! ഒരു ദിവസം ലു​ക്സെം​ബു​റിൽ​വെ​ച്ചു ഞാ​നൊ​രു ഭട​വൃ​ദ്ധ​ന്റെ കഥ കഴി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​താ​ണ്!’ പക്ഷേ, അവിടെ നിർ​ത്തി, അയാൾ മുൻ​പോ​ട്ടു പോ​യി​ല്ല. അയാൾ​ക്കു കൊ​സെ​ത്തോ​ട് അവ​ളു​ടെ കീ​ഴ്കാ​ലു​റ​യെ​പ്പ​റ്റി പറ​യേ​ണ്ടി​വ​രും; അതു സാ​ധ്യ​മ​ല്ല. ഇത് അഭൂ​ത​പൂർ​വ്വ​മായ ഒരു വി​ഷ​യ​ത്തി​ന്റെ, ശരീ​ര​ത്തി​ന്റെ, വക്ക​ത്തു ചെ​ന്നു; അതി​ന്റെ സന്നി​ധി​യിൽ ആ അപാ​ര​വും അക​ള​ങ്ക​വു​മായ അനു​രാ​ഗം ഒരു​ത​രം പരി​ശു​ദ്ധ​മായ അമ്പ​ര​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി പിൻ​വാ​ങ്ങി.

കൊ​സെ​ത്തു​മാ​യു​ള്ള ജീ​വി​ത​ത്തെ മരി​യു​സ് ഇങ്ങ​നെ മാ​ത്ര​മാ​യി—മറ്റൊ​ന്നു​മി​ല്ല – സങ്ക​ല്പി​ച്ചു. ദി​വ​സം​പ്ര​തി വൈ​കു​ന്നേ​രം റ്യു പ്ളു മെ​യി​ലേ​ക്കു ചെ​ല്ലുക. പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ പടി​ക്ക​ലു​ള്ള ആ പഴ​യ​തും പാ​ക​ത്തി​ലു​ള്ള​തു​മായ അഴി നീ​ക്കുക, ആ ബഞ്ചി​ന്മേൽ അന്യോ​ന്യം തൊ​ട്ടും​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുക, അടു​ത്തു​വ​രു​ന്ന രാ​ത്രി​യു​ടെ ഒളി​മി​ന്ന​ലു​കൾ മര​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണുക, തന്റെ കാ​ലു​റ​യു​ടെ കാൽ​മു​ട്ടി​ലു​ള്ള ഒരു മട​ക്കി​നെ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ പു​റ​ങ്കു​പ്പാ​യ​ത്തി​ന്റെ വലു​പ്പ​മേ​റിയ ഒരു ചു​ളി​വി​ലേ​ക്കു തി​രു​കുക, അവ​ളു​ടെ തള്ള​വി​ര​ലി​ന്റെ നഖ​ത്തെ ഓമ​നി​ക്കുക, നീ എന്നു വി​ളി​ക്കുക, ഒരു പു​ഷ്പ​ത്തെ​ത്ത​ന്നെ ഘ്രാ​ണി​ക്കുക, എന്നെ​ന്നും ഇതു​ത​ന്നെ മാ​റി​മാ​റി ഇള​വി​ല്ലാ​തെ ചെ​യ്യുക, ഇതി​നി​ട​യ്ക്ക് അവ​രു​ടെ തല​യ്ക്കൽ​ബ്ഭാ​ഗ​ത്തൂ​ടെ മേ​ഘ​ങ്ങൾ സഞ്ച​രി​ച്ചു. ഓരോ സമ​യ​ത്തും കാ​റ്റ​ടി​ക്കു​മ്പോൾ അത് ആകാ​ശ​ത്തു​ള്ള മേ​ഘ​ങ്ങ​ളേ​ക്കാ​ള​ധി​കം മനു​ഷ്യ​രു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളെ​യാ​ണ് കൂടെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​ത്.

ഈ പരി​ശു​ദ്ധ​മായ, ഏതാ​ണ്ടു നാ​ണം​കൂ​ടിയ അനു​രാ​ഗം, ഒരു വി​ധ​ത്തി​ലും. ശൃം​ഗാ​ര​ശൂ​ന്യ​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അവനവൻ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​യെ സ്തു​തി​ക്കു​ന്ന​തു ലാ​ള​ന​ത്തി​ന്റെ പ്ര​ഥ​മ​രൂ​പ​മാ​ണ്; അതു ചെ​യ്തു​നോ​ക്കു​ന്ന ആൾ ഏതാ​ണ്ട് അധി​ക​പ്ര​സം​ഗി​യാ​ണ്. മൂ​ടു​പ​ട​ത്തി​നി​ട​യി​ലൂ​ടെ​യു​ള്ള ഒരു ചും​ബ​നം​പോ​ലെ എന്തോ ഒന്നാ​ണ് ഒരു സ്തു​തി​വാ​ക്ക്. വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​ത്വം ഒളി​ച്ചു​നി​ന്നു​കൊ​ണ്ടു തന്റെ ചെറിയ ഓമ​ന​മ​ട്ടി​നെ അവിടെ കാ​ണി​ക്കു​ന്നു. കു​റെ​ക്കൂ​ടി​യ​ധി​കം ഊന്നി സ്നേ​ഹി​ക്കാൻ മാ​ത്ര​മാ​ണ് വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​ത്വ​ത്തി​ന്റെ മുൻ​പിൽ ഹൃദയം പിൻ​വാ​ങ്ങു​ന്ന​ത്. മനോ​രാ​ജ്യം​കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ ലാ​ള​ന​കൾ ഏതാ​ണ്ട് ആകാ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നു പറ​യ​ട്ടെ; അങ്ങോ​ട്ടു, ദേ​വ​ക​ളു​ടെ പാർ​പ്പി​ട​ത്തി​നു​നേ​രെ, പറ​ന്നു പോ​കു​ന്ന പക്ഷി​കൾ ആ വാ​ക്കു​കൾ കേൾ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വ​ണം. എന്താ​യാ​ലും അവ​യോ​ടു ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റേ​യും മനു​ഷ്യ​ത്വ​ത്തി​ന്റേ​യും സത്ത മരി​യു​സ്സി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു കഴി​യു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം, കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്നി​രു​ന്നു. വള്ളി​ക്കു​ടി​ലിൽ​വെ​ച്ചു പറ​യു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അത്—അറ​യിൽ​വെ​ച്ച് ഇനി പറ​യാ​നു​ള്ള​തി​ന്റെ മു​ഖ​വുര: ഒരു പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന കീർ​ത്ത​ന​ക​വിത, വഴി​പ്പാ​ടും ശൃം​ഗാ​ര​ഗാ​ന​വും കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്ന​ത്, ഓമ​ന​വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന അതി​ശ​യോ​ക്തി, ഒരു പൂ​ച്ച​ണ്ടൊ​യി കെ​ട്ടി​യ​വ​യും ദി​വ്യ​മായ ഒരു പരി​മ​ളം വീ​ശു​ന്ന​വ​യു​മായ പര​സ്പ​രാ​രാ​ധ​ന​ത്തി​ന്റെ സക​ല​വൈ​ശി​ഷ്ട്യ​ങ്ങ​ളും, ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങൾ തമ്മി​ലു​ള്ള ഒര​നിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ കി​ലു​കി​ലെ​ച്ചി​രി.

‘ഹാ!’ മരി​യു​സ് മന്ത്രി​ച്ചു. ‘നി​ങ്ങൾ എന്തു സു​ന്ദ​രി​യാ​ണ്! എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മേ​ലേ​ക്കു നോ​ക്കാൻ വയ്യാ. നി​ങ്ങ​ളെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി എന്റെ കഥ തീ​രു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ ഒരു ഈശ്വ​രാ​നു​ഗ്ര​ഹ​മാ​ണ്. എനി​ക്കെ​ന്തേ പറ്റി​യ​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു കൂടാ. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പാ​പ്പാ​സി​ന്റെ തു​മ്പു ചു​വ​ട്ടി​ലൂ​ടെ പാ​ളി​നോ​ക്കു​മ്പോൾ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മേ​ലു​ടു​പ്പി​ന്റെ തൊ​ങ്ങൾ എന്നെ, അകം​പു​റം മറി​ക്കു​ന്നു. പി​ന്നെ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ചാ​ര​ത്തെ അല്പ​മെ​ങ്കി​ലും തു​റ​ന്നു​കാ​ണി​ച്ചാൽ എന്തൊ​രു മതി​മ​റി​ക്കു​ന്ന വെ​ളി​ച്ചം! നി​ങ്ങൾ അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യ​വി​ധം കാ​ര്യം പറ​യു​ന്നു. ചി​ല​പ്പോൾ എനി​ക്കു നി​ങ്ങൾ ഒരു സ്വ​പ്ന​മാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നും. സം​സാ​രി​ക്കൂ, ഞാൻ ശ്ര​ദ്ധി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; ഞാൻ അഭി​ന​ന്ദി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഹാ, കൊ​സെ​ത്ത്! എന്ത​ത്ഭു​ത​ക​രം, എന്തു മനോ​ഹ​രം! എനി​ക്കു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ തന്റേ​ട​മി​ല്ല. ഹേ മദാം​വ്വ​സേ​ല്ല്, നി​ങ്ങൾ ആരാ​ധി​ക്കേ​ണ്ട​വ​ളാ​ണ്. ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ല​ടി​ക​ളെ സൂ​ക്ഷ്മ​ദർ​ശി​നി​കൊ​ണ്ടു നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ക്കു​ന്നു; നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ആത്മാ​വി​നെ ദൂ​ര​ദർ​ശി​നി​കൊ​ണ്ടും.’

കൊ​സെ​ത്ത് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘ഇന്നു രാ​വി​ലെ മു​ത​ല്ക്കു ഞാൻ കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി യധികം സ്നേ​ഹി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.’

ഈ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തിൽ ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളും ഉത്ത​ര​ങ്ങ​ളും താ​ന്താ​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ര്യം താ​ന്താ​ങ്ങൾ​ത​ന്നെ നട​ത്തി​പ്പോ​ന്നു; അവ രണ്ടും പര​സ്പ​ര​സ​മ്മ​ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ചെറിയ യന്ത്ര​പ്പാ​വ​കൾ അവ​യു​ടെ താ​ങ്ങു​ത​ണ്ടി​ന്മേ​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു ചെ​ല്ലു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, എപ്പോ​ഴും അനു​രാ​ഗ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു.

കൊ​സെ​ത്ത് മു​ഴു​വ​നും കു​ലീ​ന​ത​യാ​യി​രു​ന്നു—ചമൽ​ക്കാ​രം, സ്വ​ച്ഛത, വെ​ളു​പ്പ്, നി​ഷ്ക​പ​ടത, പ്ര​കാ​ശം; കൊ​സെ​ത്തി​നെ​പ്പ​റ്റി, അവൾ നി​ഴ​ലി​ല്ലാ​ത്ത​താ​ണെ​ന്നു പറയാം. അവളെ കാ​ണു​ന്ന​വ​രു​ടെ മന​സ്സിൽ അവൾ വസ​ന്ത​ത്തി​ന്റേ​യും പ്ര​ഭാ​ത​ത്തി​ന്റേ​യും അനു​ഭ​വ​മു​ണ്ടാ​ക്കി. അവ​ളു​ടെ കണ്ണിൽ മഞ്ഞു​തു​ള്ളി​യു​ണ്ട്. കൊ​സെ​ത്ത് ഒരു സ്ത്രീ​രൂ​പ​ത്തിൽ കൊ​ഴു​പ്പി​ച്ചു കട്ടി​യാ​ക്കിയ പു​ലർ​വെ​ളി​ച്ച​മാ​യി​രു​ന്നു.

മരി​യു​സ് അവളെ ഉള്ളു​കൊ​ണ്ടാ​രാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്ന സ്ഥി​തി​ക്ക്, അയാൾ അവളെ ബഹു​മാ​നി​ച്ചു​പോ​ന്ന​തിൽ അത്ഭു​ത​മി​ല്ല. എന്നാൽ, വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ കന്യ​കാ​മഠ വി​ദ്യാ​ല​യ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് അപ്പോൾ വി​ട്ടു​പോ​ന്ന ആ ചെറിയ സ്കൂൾ​കു​ട്ടി മനോ​ഹ​ര​മായ വി​വേ​ക​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും, ചി​ല​പ്പോൾ സൂ​ക്ഷ്മ​ങ്ങ​ളും വാ​സ്ത​വ​ങ്ങ​ളു​മായ ചൊ​ല്ലു​ക​ളെ ഉച്ച​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. അവ​ളു​ടെ കൊ​ഞ്ചൽ സം​ഭാ​ഷ​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. അവൾ ഒന്നി​ലും ഒരി​ക്ക​ലും അബ​ദ്ധം കാ​ണി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; അവൾ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ ശരി​ക്കു കണ്ടു. ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ ലളി​ത​മായ സഹ​ജ​ജ്ഞാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സ്ത്രീ അറി​യു​ക​യും സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു—അതു തെ​റ്റാ​ത്ത​താ​ണ്.

ഒരേ​സ​മ​യ​ത്തു മനോ​ഹ​ര​വും ഗം​ഭീ​ര​വു​മാ​യി​ട്ടു​ള്ളവ പറ​യേ​ണ്ട​തെ​ങ്ങ​നെ​യെ​ന്നു സ്ത്രീ​കൾ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ മറ്റാർ​ക്കും അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. മനോ​ഹ​ര​ത​യും ഗം​ഭീ​ര​ത​യും—സ്ത്രീ​യാ​യി; അവ​യാ​ണ് സ്വർ​ഗ്ഗം.

ഈ പരി​പൂർ​ണ്ണ​ജ്ഞാ​ന​ത്തിൽ; ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും അവ​രു​ടെ കണ്ണു​ക​ളി​ലേ​ക്കു കണ്ണീർ ഏന്തി​വ​ന്നു. ഒരു ചതഞ്ഞ മൂ​ട്ട​പ്പെ​ണ്ണ്. പക്ഷി​ക്കൂ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു വീണ ഒരു തൂവൽ, മു​റി​ഞ്ഞു​വീണ ഒരു പൂ​ച്ചെ​ടി​ച്ചി​ല്ല, അവ​രു​ടെ അനു​ക​മ്പ​യെ ഇള​ക്കി വിടും; വ്യ​സ​ന​ശീ​ല​ത്തോ​ടു ഭം​ഗി​യിൽ കൂ​ടി​യി​ണ​ങ്ങിയ അവ​രു​ടെ ആന​ന്ദ​മൂർ​ച്ഛ കര​ച്ചി​ലി​നെ​ക്കാൾ നന്നാ​യി​ട്ടു മറ്റൊ​ന്നും കണ്ടി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നും. അനു​രാ​ഗ​ത്തി​ന്റെ അത്യു​ത്കൃ​ഷ്ട​മായ ലക്ഷ​ണം ചി​ല​പ്പോൾ ഏതാ​ണ്ട് അസ​ഹ്യ​മാ​യി​ച്ച​മ​യു​ന്ന ഒരു ദയാ​ശീ​ല​മാ​ണ്.

പി​ന്നെ, ഇതി​നും പുറമെ—ഈ എല്ലാ പര​സ്പ​ര​വി​രു​ദ്ധ​ത​ക​ളും അനു​രാ​ഗ​ത്തി​ന്റെ മി​ന്നൽ​ക്ക​ളി​യാ​ണ്— അവർ​ക്കു ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ഇഷ്ട​മാ​യി​രു​ന്നു; ഒരു രസം പി​ടി​ച്ച സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അവർ മി​ണ്ടി​യാൽ ചി​രി​ക്കും; കണ്ടാൽ രണ്ടാൺ കു​ട്ടി​ക​ളാ​ണ​തെ​ന്നു തോ​ന്നു​മാ​റ്, അത്ര​യും കൊ​ഴു​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി​യും.

എങ്കി​ലും, ശു​ദ്ധ​ത​കൊ​ണ്ടു ലഹ​രി​പി​ടി​ച്ച ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങൾ അറി​യാ​തെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, പ്ര​കൃ​തി​ദേ​വി എപ്പോ​ഴും അവിടെ സന്നി​ധാ​നം​കൊ​ള്ളും; വി​സ്മ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യി​ല്ല. നി​ഷ്ഠു​ര​വും വി​ശി​ഷ്ട​വു​മായ ഉദ്ദേ​ശ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അവി​ടു​ന്ന് അവിടെ ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കും; ആത്മാ​ക്ക​ളു​ടെ നി​ഷ്ക​ള​ങ്കത എത്ര​ത​ന്നെ മഹ​ത്താ​യി​രു​ന്നാ​ലും, എത്ര​ത​ന്നെ ലജ്ജാ​പൂർ​ണ്ണ​മായ കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച​യി​ലും, രണ്ടു സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളിൽ നി​ന്നു രണ്ടു കാ​മി​നീ​കാ​മു​ക​ന്മാ​രെ അക​റ്റി​നിർ​ത്തു​ന്ന ആ ആരാ​ധ്യ​വും അവ്യ​ക്ത​വു​മായ നി​ഴ​ല്പാ​ടു കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

അവർ അന്യോ​ന്യം ആരാ​ധി​ച്ചു.

ശാ​ശ്വ​ത​വും വി​കാ​ര​ര​ഹി​ത​വു​മാ​യ​തു സു​സ്ഥി​ര​മാ​ണ്. അവർ കഴി​യു​ന്നു, അവർ പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളു​ന്നു, അവർ ചി​രി​ക്കു​ന്നു, അവർ ചു​ണ്ടു​ക​ളു​ടെ അറ്റം​കൊ​ണ്ടു കു​റേ​ശ്ശെ കൊ​ഞ്ഞ​നം കാ​ട്ടു​ന്നു, അവർ കൈ​വി​ര​ലു​ക​ളെ കൂ​ട്ടി​മെ​ട​യു​ന്നു, അവർ അന്യോ​ന്യം ഓമ​ന​പ്പേർ വി​ളി​ക്കു​ന്നു—ഇതൊ​ന്നും ശാ​ശ്വ​ത​ത്വ​ത്തെ തട​യു​ന്നി​ല്ല.

രണ്ടു കാ​മി​നീ​കാ​മു​ക​ന്മാർ വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്തി​നു​ള്ളിൽ, സന്ധ്യാ​സ​മ​യ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ, അദൃ​ശ്യ​പ്ര​കൃ​തി​യിൽ, പക്ഷി​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി, പനി​നീർ​പ്പൂ​ക്ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി, ഒളി​ക്കു​ന്നു; അവർ കണ്ണു​ക​ളി​ലേ​ക്കെ​റി​യു​ന്ന തങ്ങ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് അന്യോ​ന്യം മയ​ക്കു​ന്നു, അവർ മന്ത്രി​ക്കു​ന്നു; അവർ പി​റു​പി​റെ സ്സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു; ഈയി​ട​യ്ക്കു ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളു​ടെ മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ തൂ​ക്ക​മൊ​പ്പി​ക്ക​ലു​കൾ അപാ​ര​മായ പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തിൽ നി​റ​യു​ന്നു.