കേ​സ്സ് അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട സമ​യ​മാ​യി. വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യു​ന്ന പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പ്ര​തി​യോ​ട് എഴു​ന്നേ​റ്റു നില്‍ക്കാൻ കല്പി​ച്ചു. “നി​ന​ക്ക് ഇനി എന്തെ​ങ്കി​ലും വി​ശേ​ഷി​ച്ചു പറ​യാ​നു​ണ്ടോ?” എന്നു​ള്ള പതിവു ചോ​ദ്യം ചോ​ദി​ച്ചു.

ആ മനു​ഷ്യ​ന്നു യാ​തൊ​ന്നും മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നി; തന്റെ പക്ക​ലു​ള്ള ഒരു വല്ലാ​ത്ത തൊ​പ്പി കൈ​യി​ലി​ട്ടു ചു​രു​ട്ടി മട​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് അയാൾ അവിടെ നി​ന്നു. പ്ര​ധാ​ന​ജ​ഡ്ജി തന്റെ ചോ​ദ്യം ആവർ​ത്തി​ച്ചു.

ഇത്ത​വണ ആ മനു​ഷ്യൻ കേ​ട്ടു. അയാൾ​ക്ക​തു മന​സ്സി​ലാ​യി എന്നു തോ​ന്നി. അപ്പോൾ ഉറ​ക്ക​മു​ണർ​ന്ന ഒരാ​ളെ​പ്പോ​ലെ അയാൾ ഒന്ന​ന​ങ്ങി, നാ​ലു​പു​റ​വും നോ​ക്കി, കാ​ണി​ക​ളേ​യും പട്ടാ​ള​ക്കാ​രേ​യും തന്റെ വക്കീ​ലി​നേ​യും ജൂ​റി​മാ​രേ​യും കോ​ട​തി​യേ​യും തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി, തന്റെ ബെ​ഞ്ചി​നു മുൻ​പി​ലു​ള്ള മര​പ്പ​ണി​യു​ടെ വക്ക​ത്തു രാ​ക്ഷ​സോ​ചി​ത​മായ തന്റെ മു​ഷ്ടി​യ​മർ​ത്തി ഒന്നു​കൂ​ടി നോ​ക്കി, എന്നി​ട്ടു പെ​ട്ടെ​ന്നു ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​ന്റെ​മേൽ ദൃ​ഷ്ടി പതി​ച്ചു പറയാൻ തു​ട​ങ്ങി. അതൊരു പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട​ലാ​യി​രു​ന്നു; പര​സ്പ​ര​സം​ബ​ന്ധ​മി​ല്ലാ​തേ​യും, വി​വേ​ക​ര​ഹി​ത​മാ​യും, സമ്മി​ശ്ര​ത​ര​മാ​യും തമ്മിൽ​ത്ത​മ്മിൽ​ത്ത​ട്ടി മറി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടും വാ​ക്കു​കൾ വാ​യിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന മട്ടു​കൊ​ണ്ടു നോ​ക്കു​മ്പോൾ, അവ​യെ​ല്ലാം​കൂ​ടി ഒരേ​സ​മ​യ​ത്തു പു​റ​ത്തു​ക​ട​ക്കാൻ തി​ര​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി. അയാൾ പറ​ഞ്ഞു; ഇതാണ് എനി​ക്കു പറ​യാ​നു​ള്ള​ത്, ഞാൻ പാ​രി​സ്സിൽ ഒരു വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു; അതു മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വി​ന്റെ കീ​ഴി​ലാ​ണ്. അതൊരു രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത പണി​യാ​ണ്. വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​ന്ന് എപ്പോ​ഴും തു​റ​സ്സായ സ്ഥ​ല​ത്തു, മു​റ്റ​ത്തു, എജ​മാ​ന​ന്മാർ നല്ല​വ​രാ​യാൽ വെ​ച്ചു​കെ​ട്ടി​യു​ടെ ഉള്ളിൽ—സ്ഥലം പോ​വു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ഒരി​ക്ക​ലും പണി​പ്പു​ര​യു​ടെ അക​ത്തു​വെ​ച്ച​ല്ല—അവിടെ വെ​ച്ചാ​ണ് പണി​യെ​ടു​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്ന് അറി​യാ​മ​ല്ലോ. മഴ​ക്കാ​ല​ത്ത് ആളുകൾ അത്ര​യും തണു​ത്തു​പോ​കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു ചൂടു തോ​ന്നാൻ കൈ​കൊ​ണ്ടു താളം പി​ടി​ക്കു​ന്നു; പക്ഷേ, എജ​മാ​ന​ന്മാർ​ക്ക് അത് രസ​മ​ല്ല; അതു സമയം കള​യു​ന്നു എന്നാ​ണ് അവർ പറ​യു​ന്ന​ത്. കൽ​വി​രി​പ്പു​ക​ളു​ടെ ഇടയിൽ മഞ്ഞിൻ​ക​ട്ട​യു​ള്ള​പ്പോൾ ഇരു​മ്പെ​ടു​ത്തു മേ​ടു​ന്ന​തു വല്ലാ​ത്ത പണി​യാ​ണ്. അതു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ആളു​ക​ളെ കി​ഴ​വ​ന്മാ​രാ​ക്കു​ന്നു. അപ്പ​ണി​ക്കാർ​ക്ക് നന്നേ ചെ​റു​പ്പ​ത്തിൽ​ത​ന്നെ വയ​സ്സാ​യി​പ്പോ​കു​ന്നു. നാ​ല്പ​താ​യാൽ ആ ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ കാ​ര്യം തീർ​ന്നു. എനി​ക്ക് അമ്പ​ത്തി​മൂ​ന്നാ​യി. എനി​ക്കു വയ്യാ​താ​യി. അപ്പോൾ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൊ​ക്കെ മോ​ശം​മ​ട്ടു​കാ​രാ​ണ്. ഒരാൾ​ക്കു ചെ​റു​പ്പ​മ​ല്ലെ​ന്നു കണ്ടാൽ അവനെ അവർ തന്ത​ക്ക​ഴു, തന്ത​ജ​ന്തു എന്നൊ​ക്കെ​യേ വി​ളി​ക്കു! എനി​ക്കു ദി​വ​സ​ത്തിൽ മു​പ്പ​തു സു വി​ല​ധി​കം കി​ട്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. കഴി​യു​ന്ന​തും കു​റ​ച്ചേ അവർ എനി​ക്കു കുലി തരാ​റു​ള്ളു. എന്റെ പ്രാ​യാ​ധി​കൃ​ത്തെ എജ​മാ​ന​ന്മാർ ഒരു തഞ്ച​മാ​ക്കി—പി​ന്നെ എനി​ക്കു മക​ളു​ണ്ട്; അവൾ പു​ഴ​യ്ക്കൽ ഒര​ല​ക്കു​കാ​രി​യാ​ണ്. അവളും കു​റ​ച്ചു സമ്പാ​ദി​ക്കും. ഞങ്ങൾ​ക്കു രണ്ടു​പേർ​ക്കും​കു​ടി അതു മതി. അവൾ​ക്കു​മു​ണ്ട് ബു​ദ്ധി​മു​ട്ട്; പകൽ മു​ഴു​വ​നും അര​യ്ക്കു വെ​ള്ള​ത്തിൽ തൊ​ട്ടി​യിൽ, മഴ​യ​ത്തു, മഞ്ഞ​ത്തു, നില്‍ക്ക​ണം. കാ​റ്റ് മു​ഖ​ത്തെ ചെ​ത്തി​മു​റി​ക്കും​പോ​ലെ, എന്തും ഉറ​ച്ച് കട്ടി​യാ​കു​ന്ന സമ​യ​ത്തും ഒക്കെ ശരി, നി​ന്ന​ല​ക്ക​ണം. കു​റ​ച്ചു​മാ​ത്രം വസ്ത്ര​മു​ള്ള​വ​രു​ണ്ട്; അവർ​ക്കു വൈ​കി​ക്കൂ​ടാ; അല​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ത്തി​ല്ലെ​ങ്കിൽ അവർ.വേറെ ആളെ​യാ​ക്കും. തൊ​ട്ടി​യു​ടെ പലകകൾ ചേർ​ത്തി​ട്ടു​ള്ള​ത് അടു​പ്പി​ച്ചാ​യി​രി​ക്കി​ല്ല; എല്ലാ​യി​ട​ത്തു നി​ന്നും വെ​ള്ളം ദേ​ഹ​ത്തിൽ ഇറ്റി​റ്റു​വീ​ഴും; ഉള്ളു​ടു​പ്പും മു​ക​ളി​ലും താ​ഴ​ത്തും ഒരു പോലെ ഈറ​നാ​വും. അതു തു​ള​ച്ചു​ക​ട​ക്കു​ന്നു. കു​ഴ​ലി​ലൂ​ടെ വെ​ള്ളം കി​ട്ടു​ന്ന ആങ് ഫ്രാ​ങ് ഴൂ​ഷി​ലെ അല​ക്കു​പു​ര​യി​ലും അവൾ പണി​യെ​ടു​ത്തി​ട്ടു​ണ്ട്. അവിടെ തൊ​ട്ടി​യിൽ നില്‍ക്കേ​ണ്ടാ; മുൻ​പി​ലു​ള്ള വെ​ള്ള​ക്കു​ഴ​ലി​ന്ന​ടു​ത്തു പി​ടി​ച്ചു തി​രു​മ്മു​ക​യും പി​ന്നി​ലു​ള്ള പാ​ത്ര​ത്തി​ലി​ട്ട ഒലു​മ്പു​ക​യും ചെ​യ്താൽ മതി. മൂടിയ സ്ഥ​ല​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട്, അവിടെ അത്ര തണു​പ്പി​ല്ല; പക്ഷേ, അവിടെ ചുട്ട ആവി​യു​ണ്ട്; അതു വല്ലാ​ത്ത​താ​ണ്; കണ്ണു കളയും. വൈ​കു​ന്നേ​രം ഏഴു​മ​ണി​ക്ക് അവൾ വീ​ട്ടിൽ മട​ങ്ങി​യെ​ത്തി ഉടനെ ചെ​ന്നു കി​ട​ക്കും; അവൾ അത്ര ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​രി​ക്കും. അവ​ളു​ടെ ഭർ​ത്താ​വ് അവളെ അടി​ച്ചി​രു​ന്നു. അവൾ മരി​ച്ചു. ഞങ്ങൾ​ക്കു വലിയ സു​ഖ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അവൾ ഒരു നല്ല പെൺ​കി​ടാ​വാ​യി​രു​ന്നു; അവൾ നൃ​ത്ത​വി​നോ​ദ​ത്തി​നൊ​ന്നും പോ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; ഒതു​ങ്ങിയ മട്ടു​കാ​രി​യാ​ണ്. എനി​ക്കോർ​മ​യു​ണ്ട്. ഒരു കുറി നോൽ​മ്പിൽ തലേ​ദി​വ​സം അവൾ എട്ടു​മ​ണി​ക്കു പോയി കി​ട​ന്നു. അതാ, അപ്പോൾ ഞാൻ നേ​രാ​ണ് പറ​യു​ന്ന​ത്; അന്വേ​ഷി​ച്ചാൽ കഴി​ഞ്ഞു. ഹാ, ശരി! ഞാ​നെ​ന്തു വി​ഡ്ഡി! പാ​രി​സ്സ് ഒരു ഗു​ഹ​യാ​ണ്. ഫാദർ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ അവിടെ ആര​റി​യും? പക്ഷേ, ഞാൻ പറയാം, മൊ​സ്സ്യൂ ബാലു അങ്ങ​നെ​യ​ല്ല, ബാ​ലു​വി​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ പോ​യ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു; ആക​പ്പാ​ടെ എന്താ​ണ് ഞാൻ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ.”

ആ മനു​ഷ്യൻ സം​സാ​രം നിർ​ത്തി. അന​ങ്ങാ​തെ നി​ന്നു. ഉച്ച​ത്തി​ലു​ള്ള​തും വേ​ഗ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും പരു​പ​രു​പ്പേ​റി​യ​തു​മായ ഒരു സ്വ​ര​ത്തി​ലാ​ണ്, ഏതാ​ണ്ടു ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ച​തും കാ​ട​ന്മാർ​ക്കു ചേർ​ന്ന​തു​മായ ഒരു നി​ഷ്ക​പ​ട​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണ്, അയാൾ ഇതൊ​ക്കെ പറ​ഞ്ഞ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച​ത്. ഒരി​ക്കൽ ആ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ആരെയോ കണ്ട് ഉപ​ച​രി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി അയാൾ തല കു​നി​ച്ചു. അപ്പ​പ്പോൾ തന്റെ മുൻ​പി​ലേ​ക്ക് അയാൾ വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​പോ​ലു​ള്ള ആ ഉറ​പ്പി​ച്ച വാ​ക്കു​കൾ ഓരോ ചു​മ​പോ​ലെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു വന്നു; ഓരോ​ന്നി​നും പാ​ക​ത്തിൽ മരം വെ​ട്ടി​പ്പൊ​ളി​ക്കു​ന്ന ഒരു വെ​ട്ടു​കാ​ര​ന്റേ​തു​പോ​ലു​ള്ള ഓരോ ആം​ഗ്യ​വും അയാൾ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തി​രു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ പ്ര​സം​ഗം അവ​സാ​നി​ച്ച​പ്പോൾ, അവി​ടെ​യു​ള്ള കാ​ണി​ക​ളെ​ല്ലാം പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. അയാൾ പൊ​തു​ജ​ന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തെ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി; അവ​രെ​ല്ലാം ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ട​പ്പോൾ, എന്തി​നെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കു​ടാ​തെ അയാ​ളും ചി​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി.

അത​മം​ഗ​ല​മാ​യി.

സശ്ര​ദ്ധ​നും സു​ശീ​ല​നു​മായ പ്ര​ധാ​ന​ജ​ഡ്ജി പറ​യാ​നാ​രം​ഭി​ച്ചു.

അദ്ദേ​ഹം ജൂ​റി​മാർ​ക്ക് ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ത്തു; “പ്രതി കീഴിൽ പണി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു എന്നു പറഞ്ഞ ആൾ​ക്കു, മുൻപ് വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രു​ടെ മേ​ലാ​ളാ​യി​രു​ന്ന മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വി​നു, കല്പ​ന​യ​യ​ച്ചി​ട്ടു ഫല​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അയാൾ പൊ​ളി​ഞ്ഞു പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അന്വേ​ഷി​ച്ചി​ട്ടു കാ​ണാ​നി​ല്ല.” പി​ന്നീ​ടു പ്ര​തി​യു​ടെ നേരെ നോ​ക്കി, താൻ പറ​യു​ന്ന​തി​നെ നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സി​രു​ത്തി കേൾ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് അദ്ദേ​ഹം ആവ​ശ്യ​പെ​ട്ടു; എന്നി​ട്ടു തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: “നല്ല​വ​ണ്ണം ആലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കേ​ണ്ട​ത് അത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​കു​ന്ന ഒരു സ്ഥി​തി​യാ​ണ് ഇപ്പോൾ നി​ന്റേ​ത്. നി​ന്നെ​പ്പ​റ്റി ഏറ്റ​വും സഗൌ​ര​വ​ങ്ങ​ളായ ചില ഊഹ​ങ്ങൾ വന്നു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അവ​യിൽ​നി​ന്നു കഠി​ന​ങ്ങ​ളായ ഫല​ങ്ങൾ ഉണ്ടാ​യി​ത്തീർ​ന്നേ​ക്കും. നി​ന്റെ സ്വ​ന്തം ഗു​ണ​ത്തി​നാ​യി രണ്ടു സം​ഗ​തി​യെ​പ്പ​റ്റി വ്യ​ക്ത​മാ​യി സമാ​ധാ​നം പറ​യു​വാൻ ഞാൻ ഒന്നു​കൂ​ടി ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഒന്നാ​മ​ത് പീ​റൺ​തോ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ക്കു​ക​യും, മര​ക്കൊ​മ്പൊ​ടി​ക്കു​ക​യും, ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കക്കു​ക​യും നീ ചെ​യ്തു​വോ, ഇല്ല​യോ; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, സമ്മ​തം കൂ​ടാ​തെ അക​ത്തു കട​ക്കു​ക​യും മോഷണം ചെ​യ്യു​ക​യു​മു​ണ്ടാ​യോ? രണ്ടാ​മ​തു, തട​വിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​ന്ന കള്ള​പ്പു​ള്ളി​യായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് നീ​യാ​ണോ—അതേയോ, അല്ല​യോ?”

ആ കേ​ട്ട​തു നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ക​യും എന്താ​ണ് മറു​പ​ടി പറ​യേ​ണ്ട​തെ​ന്നു​റ​യ്ക്കു​ക​യും ചെയ്ത ഒരാ​ളെ​പ്പോ​ലെ തട​വു​പു​ള്ളി ഒരു സമർ​ത്ഥ​ത​ര​മായ ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷ​ത്തിൽ തല​യൊ​ന്നി​ള​ക്കി. അയാൾ വായ തു​റ​ന്നു, പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ നേരെ നോ​ക്കി പറ​ഞ്ഞു: ഒന്നാ​മ​ത്—’

എന്നി​ട്ട് അയാൾ തന്റെ തൊ​പ്പി​യൊ​ന്നു നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു, തട്ടി​ന്മേ​ലേ​ക്കു തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി, മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു.

തട​വു​പു​ള്ളി, ഒരു സഗൌ​ര​വ​സ്വ​ര​ത്തിൽ ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ പറ​ഞ്ഞു, ’പറ​യു​ന്ന​ത് ശ്ര​ദ്ധ വെ​ച്ചു കേൾ​ക്കൂ. ചോ​ദി​ച്ച​തി​നൊ​ന്നി​നും താൻ ഇതേ​വ​രെ ഉത്ത​രം പറ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. തന്റെ അമ്പ​ര​പ്പു തന്നെ ശി​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്ന​ല്ല തന്റെ പേ​രെ​ന്നു​ള്ള​തു വെ​ളി​വാ​ണ്. താൻ തട​വു​പു​ള്ളി​യായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണ്. ആ പേർ അമ്മ​യു​ടെ പേരായ ഷാങ് മാ​ത്തി​യോ എന്ന​തിൽ ഒളി​ച്ചു​വെ​ച്ചു; താൻ ഓവർ​ണിൽ പോയി; താൻ ജനി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു ഫെ​വ​റോ​ളെ​യി​ലാ​ണ്; അവിടെ ഒരു മരം​വെ​ട്ടു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു. താൻ പീ​റൺ​തോ​ട്ട​ത്തിൽ കട​ക്കു​ക​യും ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു എന്ന​തു സ്പ​ഷ്ട​മാ​ണ്. ജു​റി​മാർ അവ​രു​ടെ അഭി​പ്രാ​യം ഉണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ള്ളും.”

തട​വു​പു​ള്ളി ഒടു​ക്കം അവിടെ ഇരി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; വക്കീൽ പറ​ഞ്ഞ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു​പ്പോൾ അയാൾ പെ​ട്ടെ​ന്നെ​ണീ​റ്റ് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: “നി​ങ്ങൾ ഒരു വല്ലാ​ത്ത ദു​ഷ്ട​നാ​ണ്, അതു​ത​ന്നെ​യാ​ണ് നി​ങ്ങൾ! ഇതാണ് എനി​ക്കു പറ​യാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്; ആദ്യ​ത്തിൽ എനി​ക്ക​തി​നു വാ​ക്കു കി​ട്ടി​യി​ല്ല. ഞാൻ യാ​തൊ​ന്നും കട്ടി​ട്ടി​ല്ല. എല്ലാ ദി​വ​സ​വും ഓരോ​ന്നു ഭക്ഷി​ക്കാൻ കി​ട്ടാ​റി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഒരാ​ളാ​ണ് ഞാൻ. ഞാൻ എയി​ലി​യിൽ​നി​ന്നു വരു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; നാ​ടൊ​ക്കെ മഞ്ഞ​പ്പി​ച്ച ഒരു മഴ പെ​യ്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​നു​ശേ​ഷം ഞാൻ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തു​ടെ നട​ന്നു​പോ​ന്നു. ചെറു കു​ള​ങ്ങൾ​കൂ​ടി വെ​ള്ളം നി​റ​ഞ്ഞൊ​ഴു​കി​യി​രു​ന്നു. വഴി​വ​ക്ക​ത്തു​ള്ള ചെറിയ പു​ല്ലിൻ കു​മ്പു​ക​ള​ല്ലാ​തെ, മറ്റൊ​ന്നും മണ്ണിൽ​നി​ന്നു പൊ​ന്തി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു മര​ക്കൊ​മ്പ് നി​ല​ത്തു കി​ട​ക്കു​ന്ന​തു ഞാൻ കണ്ടു; എന്നെ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കി​യേ​ക്കു​മെ​ന്ന​റി​യാ​തെ അതു ഞാൻ കട​ന്നെ​ടു​ത്തു. ഞാൻ തട​വി​ലാ​യി; അവ​രെ​ന്നെ മൂ​ന്നു മാ​സ​ത്തോ​ള​മാ​യി വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു നട​ക്കു​ന്നു; ഇതി​ല​ധി​ക​മൊ​ന്നും എനി​ക്കു പറ​യാ​നി​ല്ല; ആളുകൾ എന്നെ​പ്പ​റ്റി ദോഷം പറ​ഞ്ഞു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു; ചോ​ദി​ച്ച​തി​നു മറു​പ​ടി പറയൂ” അവർ പറ​യു​ന്നു: പട്ടാ​ള​ക്കാ​രൻ—അയാൾ ഒരു നല്ലൊ​രു​ത്ത​നാ​ണ്—എന്റെ കൈ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ മു​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​ടി​ച്ചു. പതു​ക്കെ എന്നോ​ടു പറ​യു​ന്നു, “ആട്ടെ, ഉള്ള​തു പറയു.” എനി​ക്ക് എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് കാ​ര്യം പറ​ഞ്ഞു മന​സ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; എനി​ക്ക് പഠി​പ്പൊ​ന്നു​മി​ല്ല; ഞാ​നൊ​രു പാ​വ​മാ​ണ്; ഇവി​ടെ​യാ​ണ് ആളുകൾ എന്നെ ദേ​ഷ്യം പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. അവർ​ക്ക​തു മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നി​ല്ല. ഞാൻ കട്ടി​ട്ടി​ല്ല; നി​ല​ത്തു​നി​ന്ന് അവിടെ കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന സാ​ധ​ന​ങ്ങൾ ഞാൻ പെ​റു​ക്കി​യെ​ടു​ത്തു. നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്നു, ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ണ്, ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ. ഞാൻ അവരെ ആരെ​യും അറി​യി​ല്ല; അവർ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തു​കാ​രാ​ണ്. ഞാൻ മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വി​ന്റെ കീഴിൽ പണി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു; എന്റെ പേർ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്നാ​ണ്. ഞാൻ ജനി​ച്ച​ത് എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വല്ലാ​ത്ത സാ​മർ​ഥ്യം​ത​ന്നെ; എനി​ക്കു​ത​ന്നെ അത​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; ലോ​ക​ത്തിൽ വന്നു ജനി​ക്കു​ന്ന​തി​നു വീ​ടു​ള്ള​വർ എല്ലാ​വ​രു​മി​ല്ല; അങ്ങ​നെ​യാ​യാൽ വളരെ സൌ​ക​ര്യ​മു​ണ്ട്. എന്റെ അച്ഛ​നും അമ്മ​യും നി​ര​ത്തു​വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ അല​ഞ്ഞു നട​ന്നി​രു​ന്ന​വ​രാ​ണെ​ന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു; അങ്ങ​നെ​യ​ല്ലെ​ന്നു പറയാൻ എനി​ക്ക​റി​വി​ല്ല. ഞാൻ കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ ആളുകൾ എന്നെ ചെ​ക്കൻ എന്നു വി​ളി​ച്ചി​രു​ന്നു; ഇപ്പോൾ അവർ തന്ത എന്നു പറ​യു​ന്നു; ഇവ​യാ​ണ് എനി​ക്കി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള പേര്; നി​ങ്ങൾ​ക്കി​ഷ്ട​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ അവ സ്വീ​ക​രി​ക്കാം. ഞാൻ ഓവർ​ണി​ലാ​യി​രു​ന്നു, ഫെ​വ​റോ​ളെ​യി​ലും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈശ്വ​രാ! അപ്പോൾ ഒരു മനു​ഷ്യ​നു തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു പോ​കാ​തെ ഓവർ​ണി​ലും ഫെ​വ​റോ​ളെ​യി​ലും ഉണ്ടാ​യി​ക്കൂ​ടാ എന്നു​ണ്ടോ? ഞാൻ പറ​യു​ന്നു, ഞാൻ കട്ടി​ട്ടി​ല്ല. ഞാൻ ഫാദർ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വാ​ണ്; ഞാൻ മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വി​ന്റെ കീഴിൽ പണി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു; എനി​ക്കു സ്ഥി​ര​മാ​യി ഒരു പാർ​പ്പി​ട​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ഡ്ഡി​ത്തം​കൊ​ണ്ട് അതാ, എന്നെ സ്വൈ​രം​കെ​ടു​ത്തു​ന്നു! എന്തി​നാ​ണ് എല്ലാ​വ​രും​കൂ​ടി എന്നെ ഇങ്ങ​നെ കഠി​ന​മാ​യി ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കു​ന്ന​ത്?

ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ നില്‍ക്കു​ക​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു; അയാൾ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യെ നോ​ക്കി പറ​ഞ്ഞു: ’തട​വു​പു​ള്ളി​യു​ടെ സമ്മി​ശ്ര​ങ്ങ​ളും സമർ​ത്ഥ​ങ്ങ​ളു​മായ നി​ഷേ​ധ​ങ്ങൾ നോ​ക്കു​മ്പോൾ—അയാൾ ഒരു മന്ത​നാ​ണെ​ന്നു വരു​ത്താ​നാ​ണ് ഭാവം; പക്ഷേ, അതു നമു​ക്കാ​ലോ​ചി​ക്കാം—തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളായ ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു, കോ​ഷ്പ​യിൽ എന്നി​വ​രേ​യും, പൊ​ല്ലീ​സ്സിൻ​സ്പെ​ക്ടർ ഴാ​വേ​റെ​യും ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി വരു​ത്തി, ഈ തട​വു​പു​ള്ളി​യും ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങും ഒരാൾ​ത​ന്നെ​യ​ല്ലേ എന്നു​ള്ള കാ​ര്യം ഒടു​വി​ല​ത്തെ​ത്ത​വണ ഒന്നു വി​ചാ​രണ ചെ​യ്വാൻ കോ​ട​തി​ക്കി​ഷ്ട​മു​ണ്ടാ​യാൽ കൊ​ള്ളാം.

“ഞാൻ ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​നെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു, പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു; “ഇൻ​സ്പെ​ക്ടർ ഴാവേർ, ആ നഗ​ര​ത്തിൽ കാ​ര്യ​മു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടു തന്റെ വാ​മൊ​ഴി തന്ന ഉടനെ കോ​ട​തി​യിൽ​നി​ന്നും, ഈ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു​ത​ന്നെ​യും പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; നാം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്നു, ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​ന്റേ​യും പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലി​ന്റേ​യും അനു​മ​തി​യോ​ടു​കൂ​ടി അതിനു സമ്മ​ത​വും കൊ​ടു​ത്തു.”

“അതു വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ്, ’ ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ പറ​ഞ്ഞു: മൊ​സ്സ്യൂ, ഴാവേർ ഇല്ലാ​ത്ത സ്ഥി​തി​ക്ക് അദ്ദേ​ഹം കു​റ​ച്ചു മു​മ്പു പറ​ഞ്ഞ​തി​നെ ജൂ​റി​മാർ​ക്ക് ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത് എന്റെ മു​റ​യാ​ണെ​ന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. ഴാവേർ ബഹു​മാ​നി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട ഒരാ​ളാ​ണ്, അപ്ര​ധാ​ന​ങ്ങ​ളാ​യാ​ലും സാ​ര​വ​ത്തു​ക്ക​ളായ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ അദ്ദേ​ഹം നി​ഷ്ഠ​യോ​ടും സ്ഥി​ര​ത​യോ​ടും​കു​ടി പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കും.” ഇങ്ങ​നെ​യാ​ണ് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മൊഴി. “തട​വു​പു​ള്ളി കു​റ്റം ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു പറ​യു​ന്ന​ത് ശരി​യ​ല്ലെ​ന്നു തെ​ളി​യി​ക്കാൻ മറ്റു തെ​ളി​വു​ക​ളും ഊഹ​ങ്ങ​ളു​മൊ​ന്നും എനി​ക്കു​കി​ട്ടേ​ണ്ട ആവ​ശ്യം​ത​ന്നെ തോ​ന്നു​ന്നി​ല്ല. ഞാൻ അയാളെ തി​ക​ച്ചും കണ്ട​റി​യും. ഈ മനു​ഷ്യ​ന്റെ പേർ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്ന​ല്ല; തട​വിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​ന്ന ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്നൊ​രു​വ​നാ​ണ് ഈ മനു​ഷ്യൻ; ആ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് വളരെ തെ​മ്മാ​ടി​യും ഭയ​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​വ​നു​മാ​ണ്. അവധി കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് അവനെ തട​വിൽ​നി​ന്ന് അന്നു വി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​തു​ത​ന്നെ വൃ​സ​ന​പുർ​വ​മാ​ണ്. കള​വു​കാ​ര്യ​ത്തിൽ അവൻ പത്തൊ​മ്പ​തു​കൊ​ല്ലം തടവിൽ കി​ട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നും പീ​റൺ​തോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്നും ഉള്ള​തി​നു​പു​റ​മെ, കഴി​ഞ്ഞു​പോയ ഡി.യിലെ മെ​ത്രാ​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ​വെ​ച്ചും ഈ മനു​ഷ്യൻ ഒരു കളവു നട​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള​താ​യി ഞാൻ സം​ശ​യി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. തു​ലോ​ങ്ങി​ലെ തട​വു​പു​ള്ളി​പ്പാ​റാ​വു​സൈ​ന്യ​ത്തി​ന്റെ മേ​ലാ​ളാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു പല​പ്പോ​ഴും ഞാൻ ഇയ്യാ​ളെ കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. ഞാൻ ഈ മനു​ഷ്യ​നെ തി​ക​ച്ചും കണ്ട​റി​യു​മെ​ന്ന് ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി പറ​യു​ന്നു.”

തി​ക​ച്ചും സം​ശ​യ​ഹീ​ന​മായ ഈ വാ​മൊ​ഴി കാ​ണി​ക​ളി​ലും ജൂ​റി​മാ​രി​ലും സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി ഫലി​ച്ചു കണ്ടു. ഴാവേർ ഇല്ലാ​ത്ത സ്ഥി​തി​ക്ക്, ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു, കോ​ഷ്പ​യിൽ എന്നീ മൂ​ന്നു സാ​ക്ഷി​ക​ളേ​യും ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി വരു​ത്തി സത്യ​ത്തി​ന്മേൽ വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്നാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ അവ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു.

പ്ര​ധാന ജഡ്ജി ഒരു ശി​പാ​യി​ക്കു കല്പന കൊ​ടു​ത്തു; കു​റ​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, സാ​ക്ഷി​മു​റി​യു​ടെ വാതിൽ തു​റ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ആയു​ധം​കൊ​ണ്ടു വേണ്ട സഹായം ചെ​യ്വാൻ ഒരു​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ള്ള ഒരു പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​നോ​ടു​കൂ​ടി, ശി​പാ​യി തട​വു​പു​ള്ളി​യായ ബ്ര​വെ​യെ ഹാ​ജ​രാ​ക്കി. കാ​ണി​കൾ ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠി​ത​രാ​യി; ഒരാ​ത്മാ​വു മാ​ത്ര​മാ​ണ് എല്ലാ​വർ​ക്കും എന്ന​പോ​ലെ, എല്ലാ മാ​റി​ട​ങ്ങ​ളും തു​ടി​ച്ചു. സെൻ​ട്രൽ ജെ​യി​ലി​ലു​ള്ള​വ​രു​ടെ കറു​പ്പും ചാ​ര​നി​റ​വും കൂടിയ കു​പ്പാ​യ​മാ​ണ് ബ്രവെ ധരി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ആ മനു​ഷ്യ​ന്നു വയ​സ്സ​റു​പ​താ​യി; പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളിൽ ജാ​ഗ്ര​ത​യു​ള്ള ഒരു​വ​ന്റെ മു​ഖ​വും ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​യു​ടെ ഭാ​വ​വു​മാ​ണ് അവ​ന്റേ​ത്. ചി​ല​പ്പോൾ ഇതു രണ്ടും ഒരു​മി​ച്ചാ​യി​രി​ക്കും. പുതിയ ചില ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളേ​ക്കൊ​ണ്ടു പി​ന്നേ​യും തട​വി​ലേ​ക്ക് പോ​കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന ആ മനു​ഷ്യ​ന്ന് അതി​ന്നു​ള്ളിൽ ഒരു പ്ര​ധാ​ന​ന്റെ ഉദ്യോ​ഗ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്മാർ അയാ​ളെ​പ്പ​റ്റി പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു, നന്നാ​വാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു നോ​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.” മത​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ അയാ​ളെ​പ്പ​റ്റി മതാ​ചാ​ര്യ​ന്മാർ നല്ല അഭി​പ്രാ​യം പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ചക്ര​വർ​ത്തി​ഭ​ര​ണം തു​ട​ങ്ങി​യ​തി​ന്നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ് ഇതു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു വാ​യ​ന​ക്കാർ മറ​ന്നു​പോ​ക​രു​ത്.

’ബ്രവെ’ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു, “നി​ങ്ങൾ അവ​മാ​ന​ക​ര​മായ ശി​ക്ഷ​യിൽ​പ്പെ​ട്ട ആളാണ്; സത്യം ചെ​യ്യാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല.”

ബ്ര​വെ​യു​ടെ നോ​ട്ടം കീ​ഴ​പോ​ട്ടു തൂ​ങ്ങി.

“എന്നാ​ലും” പ്ര​ധാന ജഡ്ജി തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു, ’രാ​ജ്യ​നി​യ​മം അധഃ​പ​തി​പ്പി​ച്ചു​വി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​വ​നിൽ​പ്പോ​ലും, ഈശ്വ​ര​കാ​രു​ണ്യം അനു​വ​ദി​ക്കു​മ്പോൾ, മാ​ന​ത്തി​ന്റേ​യും മര്യാ​ദ​യു​ടേ​യും വി​കാ​ര​വി​ശേ​ഷം നി​ല​നി​ന്നു എന്നു വരാം. ഈ വി​ശി​ഷ്ട​സ​ന്ദർ​ഭ​ത്തിൽ ഞാൻ അതിനെ കാ​ര്യ​മാ​ക്കി​പ്പ​റ​യു​ന്നു. അതു നി​ന്നിൽ ഇപ്പോ​ഴും നശി​ക്കാ​തെ​യു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ—ഉവ്വെ​ന്ന് ഞാൻ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു—എന്നോ​ട് മറു​പ​ടി പറ​യു​ന്ന​തി​ന് മുൻപ് ആലോ​ചി​ച്ചു നോ​ക്കുക; നി​ന്റെ ഒരു വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ട് എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി നശി​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​യാ​വു​ന്ന ഈ മനു​ഷ്യ​നെ​പ്പ​റ്റി ഒന്നാ​മ​താ​ലോ​ചി​ക്കുക; പി​ന്നെ നി​ന്റെ ഒരു വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ട് തെ​ളി​യാ​വു​ന്ന നീ​തി​ന്യാ​യ​ത്തേ​യും വി​ചാ​രി​ക്കുക. ഇതൊരു വി​ശി​ഷ്ട സന്ദർ​ഭ​മാ​ണ്; തെ​റ്റി​പ്പോ​യി എന്നു തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, ഇപ്പോ​ഴും പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ക്കു​വാൻ വേണ്ട സമ​യ​മു​ണ്ട്. തട​വു​കാ​രൻ, എഴു​ന്നേ​റ്റു​നി​ന്നാ​ട്ടെ. ബ്രവെ, പ്ര​തി​യെ നല്ല​വ​ണ്ണം നോ​ക്കി​ക്കാ​ണുക; നി​ന​ക്കോർ​മ​കി​ട​ക്കു​ന്ന അട​യാ​ള​ങ്ങ​ളെ ആവർ​ത്തി​ച്ചു നോ​ക്കുക; എന്നി​ട്ടു നി​ന്റെ ആത്മാ​വി​നേ​യും മന​സ്സാ​ക്ഷി​യേ​യും മുൻ​നിർ​ത്തി, ഈ മനു​ഷ്യൻ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു നി​ന്റെ കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്ന ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്ന് ഇപ്പോ​ഴും തീർ​ച്ച തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ അതു പറയുക.”

ബ്രവെ തട​വു​പു​ള്ളി​യെ നോ​ക്കി; എന്നി​ട്ടു കോ​ട​തി​യു​ടെ നേരെ നോ​ക്കി. “ഉവ്വ്, ഞാ​നാ​ണ് ഒന്നാ​മ​ത് ഇയ്യാ​ളെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​ത്; ഇപ്പോ​ഴും ഞാൻ അതു വി​ടു​വാൻ ഭാ​വ​മി​ല്ല; ഈ മനു​ഷ്യൻ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണ്. 1796-ൽ തു​ലോ​ങ്ങിൽ വരു​ക​യും 1815-ൽ വി​ട്ടു​പോ​വു​ക​യും ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള ആൾ ഇതാണ്. ഞാൻ ഒരു കൊ​ല്ലം​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു വി​ട്ടു​പോ​ന്നു. ഇപ്പോൾ ഇയ്യാൾ​ക്ക് ഒരു ജന്തു​വി​ന്റെ ഭാവം കയ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; വാർ​ദ്ധ​ക്യം തക​രാ​റാ​ക്കി​യി​ട്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണം അത്. തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്ത് ഈ മനു​ഷ്യൻ ഉപാ​യി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞാൻ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും കണ്ട​റി​യു​ന്നു​ണ്ട്.”

’ഒരി​ട​ത്തി​രി​ക്കൂ,’ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു. “തട​വു​കാ​രൻ അവി​ടെ​ത്ത​ന്നെ നില്‍ക്കൂ.”

ചു​ക​ന്ന കു​പ്പാ​യ​വും പച്ച​ത്തൊ​പ്പി​യും​കൊ​ണ്ടു ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്ത​ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ഷെ​നിൽ​ദി​യു പി​ന്നീ​ട് ഹാ​ജ​രാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. തു​ലോ​ങ്ങി​ലെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു തന്റെ ശിക്ഷ അനു​ഭ​വി​ച്ചു​തീർ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ആ മനു​ഷ്യൻ; ഈ കേ​സ്സി​ന്റെ ആവ​ശ്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് അവനെ അവി​ടെ​നി​ന്നു വരു​ത്തി​യ​താ​ണ്. അവന് അമ്പ​തു വയ​സ്സാ​യി, ഉയരം കു​റ​ഞ്ഞു, ജാ​ഗ്ര​ത​യു​ള്ള​വ​നാ​യി, ജര കയറി, മെ​ലി​ഞ്ഞു, മഞ്ഞ​ച്ചു, ധൃ​ഷ്ട​മായ മു​ഖ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ഒരു രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നാ​ണ്; അവ​ന്റെ കൈ​കാ​ലു​ക​ളി​ലും ദേ​ഹ​ത്തി​ലാ​കെ​യും ഒരു രോ​ഗി​യു​ടെ ശക്തി​യി​ല്ലാ​യ്മ​യു​ണ്ട്; നോ​ട്ട​ത്തിൽ ഒര​പാ​ര​മായ ശക്തി​വി​ശേ​ഷ​വു​മു​ണ്ട്, തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള കൂ​ട്ടു​കാർ ഈ മനു​ഷ്യ​നെ ഷെ​നിൽ​ദി​യു ( Chenildeau Je-​nie Dieu - ഞാന്‍ നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നു—ഈശ്വ​ര​നെ) എന്ന ശകാ​ര​പ്പേ​രാൽ വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​വ​ന്നു.

ബ്ര​വെ​യോ​ടു പറഞ്ഞ വാ​ക്കു​കൾ​ത​ന്നെ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി ഈ മനു​ഷ്യ​നോ​ടും ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു. സത്യം ചെ​യ്യാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള തന്റെ അവ​മാ​ന​സ്ഥി​തി​യെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, ആ മനു​ഷ്യൻ തല​യു​യർ​ത്തി, കാ​ണി​ക​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കു ചൂ​ളാ​തെ നോ​ക്കി​നി​ന്നു. പ്ര​ധാന ജഡ്ജി അവ​നോ​ട് ആലോ​ചി​ച്ചു പറ​യ​ണ​മെ​ന്നു ക്ഷ​ണി​ച്ചു. ബ്ര​വെ​യോ​ടു പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, അവ​നോ​ടും തട​വു​പു​ള്ളി​യെ കണ്ട​റി​യു​ന്നു​ണ്ടോ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

ഷെ​നിൽ​ദി​യു പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. “നന്നാ​യി, ഞാൻ കണ്ടാൽ അറി​യി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നും! അഞ്ചു കൊ​ല്ല​ത്തോ​ളം ഞങ്ങൾ ഒരു ചങ്ങ​ല​യി​ലാ​ണ് കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. അപ്പോൾ ദു​ശ്ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കാ​നാ​ണ​ല്ലേ പു​റ​പ്പാ​ട്, ചങ്ങാ​തി?”

“ഒരി​ട​ത്തു​പോ​യി ഇരി​ക്കു,’ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു.

ശി​പാ​യി കോ​ഷ്പെ​യി​ലി​നെ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു, മറ്റൊ​രു ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്ത​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു അത്; അവനും തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു​ത​ന്നെ​യാ​ണ് വരു​ന്ന​ത്; ഷെ​നിൽ​ദി​യു​വി​ന്റേ​തു​പോ​ലെ ചു​ക​ന്ന കു​പ്പാ​യ​മാ​ണ് അയാ​ളു​ടേ​തും. അയാൾ ലോർ​ദി​യി​ലെ ഒരു കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​നും പെ​റ​ണീ​സ് പർ​വ​ത​ത്തി​ലെ ഒരു പകു​തി​ക്ക​ര​ടി​യു​മാ​ണ്. കാ​ട്ടു​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ ആ മനു​ഷ്യൻ ആടു​ക​ളെ മേ​യ്ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു പണ്ട്. ഒരാ​ട്ടി​ട​യ​നിൽ​നി​ന്ന് അവൻ ഒരു ഘാ​തു​ക​നി​ലേ​ക്ക് കാൽ വഴു​തി​യി​റ​ങ്ങി. പ്ര​തി​യേ​ക്കാൾ ഒട്ടും കാ​ട​ത്തം കു​റ​ഞ്ഞ​വ​ന​ല്ല കോ​ഷ്പെ​യിൽ, മന്ത​ത്തം കു​റ​ച്ച​ധി​ക​മു​ണ്ടു​താ​നും. പ്ര​കൃ​തി​ദേ​വി കാ​ട്ടു​മൃ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി ഉരു​പ്പ​ടി കഴി​ച്ച​തും, ജന​സ​മു​ദാ​യം തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു​ള്ള തട​വു​പു​ള്ളി​കൾ​ക്കു ചേർ​ന്ന ഒടു​വി​ല​ത്തെ മി​നു​ക്കു​പ​ണി കഴി​ച്ചു​വി​ട്ട​തു​മായ ആ ഒരു​ത​രം ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴ​പി​ടി​ച്ച മനു​ഷ്യ​സം​ഘ​ത്തിൽ അവർ ഉൾ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

സഗൌ​ന​ര​വ​ങ്ങ​ളും സാ​നു​ക​മ്പ​ങ്ങ​ളു​മായ ചില വാ​ക്കു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അയാ​ളു​ടെ ഹൃദയം തൊ​ടു​ന്ന​തി​നു പ്ര​ധാന ജഡ്ജി യത്നി​ച്ചു; എന്നി​ട്ടു മറ്റു രണ്ടു​പേ​രോ​ടും ചെ​യ്ത​പോ​ലെ, ആ മുൻ​പിൽ നി​ല​ക്കു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നെ സംശയം കൂ​ടാ​തെ​യും ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ല്ലാ​തെ​യും അപ്പോ​ഴും അയാൾ​ക്കു കണ്ടു മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്നു​ണ്ടോ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

“അയാൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണ്.” കോ​ഷ്പെ​യിൽ പറ​ഞ്ഞു. ’യന്ത്ര​ത്തി​രി​പ്പാ​ണി ഴാങ് എന്നു​കൂ​ടി പേ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, അത്ര ശക്തി​യു​ണ്ട്.”

കാ​ഴ്ച​യിൽ​ത്ത​ന്നെ നി​ഷ്ക​പ​ട​വും ഹൃ​ദ​യ​പൂർ​വ​വു​മായ ഈ തീർ​ത്തു​പ​റ​യൽ ഓരോ​ന്നും തട​വു​പു​ള്ളി​ക്ക് അമം​ഗ​ല​ത്തെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഓരോ ചെറു സം​സാ​ര​ത്തെ കാ​ണി​ക​ളു​ടെ ഇടയിൽ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്തു— മുൻ​പി​ല​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ശക്ത​വും ദീർ​ഘ​വു​മായ ഓരോ പുതിയ ഉറ​പ്പി​ച്ചു​പ​റ​യൽ കേൾ​ക്കു​മ്പോ​ഴും, ഓരോ ചെ​റു​സം​സാ​രം പൊ​ന്തി​യി​രു​ന്നു.

അന്യാ​യ​ഭാ​ഗ​ത്തെ വാ​ദ​പ്ര​കാ​രം, പ്ര​ധാ​ന​മായ എതിർ​വാ​ദ​മാ​കു​ന്ന ആ അമ്പ​ര​ന്ന തന്റെ മു​ഖ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, തട​വു​പു​ള്ളി അതെ​ല്ലാം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു കേ​ട്ടു; അയൽ​പ​ക്ക​ക്കാ​രായ പട്ടാ​ള​ക്കാർ, അയാൾ ആദ്യ​ത്തിൽ ഇങ്ങ​നെ ഇറു​മ്മിയ പല്ലു​കൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ പി​റു​പി​റു​ക്കു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു; “ഹാ, ശരി വളരെ നല്ല ആള്‍¡‘ രണ്ടാ​മ​ത്തെ വാ​മൊ​ഴി​യെ​ടു​ക്കൽ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, അതി​ലും ഉറ​ക്കെ, ഏതാ​ണ്ട് മന​സ്സ് തൃ​പ്തി​കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒരു സ്വ​ര​ത്തോ​ടു കൂടെ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു; ’നല്ല​ത്!’ മൂ​ന്നാ​മ​ത്തേ​തു കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് അയാൾ അത്യു​ച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു, “വി​ശേ​ഷം!”

പ്ര​ധാന ജഡ്ജി അയാ​ളോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: ’ഈ പറ​യു​ന്ന​തെ​ല്ലാം കേ​ട്ടി​ല്ലേ? എന്താ​ണ് സമാ​ധാ​നം?

അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ’ഞാൻ പറ​യു​ന്നു, ’പൊ​ടി​പാ​റി.’

കാ​ണി​ക​ളു​ടെ ഇട​യിൽ​നി​ന്നു ഒരു​ച്ച​സ്വ​രം പു​റ​പ്പെ​ട്ടു; അതു ജൂ​റി​മാ​രി​ലേ​ക്ക് കട​ന്നു; ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ കാ​ര്യം വ്യ​ക്ത​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ പോ​യ്പോ​യി.

’ശി​പാ​യി​മാർ.” പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു. “ആളു​ക​ളോ​ടു ശബ്ദി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാൻ പറയൂ! ഞാൻ കേ​സ്സ് അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്നു.”

ആ സമ​യ​ത്തു പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ അടു​ത്ത​രി​കിൽ​നി​ന്ന് ഒര​ന​ക്ക​മു​ണ്ടാ​യി; ഒരു ശബദം ഇങ്ങ​നെ വി​ളി​ച്ചു പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു; “ബ്രവെ! ഷെ​നിൽ​ദി​യു! കോ​ഷ്പെ​യിൽ! ഇങ്ങോ​ട്ടു നോ​ക്കൂ!”

ആ ഒച്ച കേ​ട്ട​വര്‍ക്കെ​ല്ലാം കോ​രി​ത്ത​രി​ച്ചു; അത് അത്ര​മേൽ ദയ​നീ​യ​വും ഭയ​ന്ക​ര​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ​ട​ത്തെ​യ്ക്ക് എല്ലാ​വ​രു​ടേ​യും നോ​ട്ടം ഒപ്പം തി​രി​ഞ്ഞു. കോ​ട​തി​ക്കു പി​ന്നി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന പ്ര​മാ​ണി​ക​ളായ കാ​ണി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരാൾ അതാ എണീ​റ്റു. കോ​ട​തി​യേ​യും കാ​ണി​ക​ളേ​യും തമ്മിൽ വേർ​തി​രി​ക്കു​ന്ന വാ​തിൽ​പ്പ​കു​തി ഉന്തി​ത്തു​റ​ന്ന്, ആ ഹാ​ളി​ന്റെ ഒത്ത നടു​വിൽ വന്നു നില്‍ക്കു​ന്നു; പ്ര​ധാന ജഡ്ജി, ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീൽ, മൊ​സ്സ്യു ബാ​മ​ത്ത​ബ്വാ, ഇരു​പ​തു​പേര്‍, അയാളെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞു; അവർ ഏക​ക​ണ്ഠ​മാ​യി വി​ളി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു: ’മൊ​സ്സ്യൂ മദ​ലി​യെൻ.”