അയാൾ ഒരടി മുൻ​പോ​ട്ടു വെ​ച്ചു. പാ​വ​യെ​പ്പോ​ലെ, തന്റെ പി​ന്നി​ലു​ള്ള വാ​തി​ല​ട​ച്ചു; താൻ കാ​ണു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ആ നി​ന്നേ​ട​ത്തു​ത​ന്നെ നി​ന്നു.

ഇട​യ്ക്ക് ഒരി​ര​മ്പി​ച്ച​യിൽ മു​ഴു​കി​യും ഇട​യ്ക്കു തീരെ നി​ശ്ശ​ബ്ദത ബാ​ധി​ച്ചും വലു​താ​യി വേ​ണ്ട​വി​ധം വെ​ളി​ച്ച​മി​ല്ലാ​തെ​യു​ള്ള ഒരു മു​റി​യാ​യി​രു​ന്നു അത്; ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്നി​ട​യിൽ നി​സ്സാ​ര​വും നീ​ര​സ​മ​യ​വു​മായ തന്റെ ഗൌ​ര​വ​ത്തെ കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ണ്ട്, ഒരു ക്രി​മി​നൽ​കേ​സ്സി​നു​ള്ള എല്ലാ സാ​മ​ഗ്രി​യും അവിടെ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു നില്‍ക്കു​ന്നു.

അയാ​ളു​ള്ള വലിയ മു​റി​യു​ടെ ഒര​റ്റ​ത്താ​യി, പി​ഞ്ഞി​ത്തു​ട​ങ്ങിയ പു​റം​കു​പ്പാ​യ​മി​ട്ടു വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാർ അശ്ര​ദ്ധ​ന്മാ​രാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അവർ നഖം കാ​രു​ക​യോ കണ്ണ​ട​യ്ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ട്; അങ്ങേ അറ്റ​ത്തെ ഒരു വൃ​ത്തി​കെ​ട്ട ആൾ​ക്കൂ​ട്ടം; എല്ലാ​ത്ത​രം ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷ​ത്തി​ലു​മു​ള്ള വക്കീൽ​മാർ; ക്രൂ​ര​വും നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​വു​മായ മു​ഖ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി പട്ടാ​ള​ക്കാർ പഴ​യ​തും പു​ള്ളി​ക്കു​ത്തു​ള്ള​തു​മായ മര​പ്പ​ണി​യെ, ഒരു ചളി​പി​ടി​ച്ച തട്ടി​നെ, പച്ച​യെ​ക്കാൾ മഞ്ഞ​നി​റ​മായ ഒരു​ത​രം മു​ന്തിയ കമ്പി​ളി​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ട് മൂടിയ മേശകൾ; കൈ​പ്പാ​ടു​കൾ​കൊ​ണ്ട് കറു​ത്തി​ട്ടു​ള്ള വാ​തി​ലു​കൾ; നി​ര​പ്പു​ല​ക​ച്ചു​മ​രി​ന്മേൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ളേ​ട​ത്തു​നി​ന്നു വെ​ളി​ച്ച​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം പുക പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്ന ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​വി​ള​ക്കു​കൾ; ഇരു​ട്ട്, അറ​യ്ക്കു​ന്ന മട്ട്, സു​ഖ​മി​ല്ലാ​യ്മ; എന്ന​ല്ല, ഇതിൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം വേർ​പെ​ട്ടു നില്‍ക്കു​ന്ന സഗൌ​ര​വ​വും പ്ര​താ​പ​വ​ത്തു​മായ ഒരു തോ​ന്നൽ—എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, നിയമം എന്നു പറ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ മഹ​ത്തായ ദൈ​വി​ക​വ​സ്തു​വും അവിടെ ചെ​ല്ലു​ന്ന​വ​രു​ടെ ഉള്ളിൽ തട്ടി​യി​രു​ന്നു.

ആ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള ആരും​ത​ന്നെ അയാ​ളു​ടെ മേൽ ശ്ര​ദ്ധ​വെ​ച്ചി​ല്ല; എല്ലാ​വ​രു​ടെ നോ​ട്ട​വും ഒരൊ​റ്റ വി​ഷ​യ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു—പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ ഇട​ത്തു ഭാ​ഗ​ത്തു നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ചു​മ​രിൽ ഒരു ചെ​റു​വാ​തി​ലു​ള്ള​തി​ന്നെ​തി​രാ​യി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു മര​ത്തി​ന്റെ ബെ​ഞ്ചി​ലാ​യി​രു​ന്നു; പല മെ​ഴു​തി​രി​ക​ളു​ടെ വെ​ളി​ച്ചം​കൊ​ണ്ടു തെ​ളി​യു​ന്ന ആ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ രണ്ടു പട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടെ നടു​ക്കാ​യി ഒരു മനു​ഷ്യൻ ഇരി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

ഈ മനു​ഷ്യ​നാ​യി​രു​ന്നു ആ മനു​ഷ്യൻ.

അയാള്‍ അവ​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നി​ല്ല; അയാൾ അവനെ കണ്ടി​ല്ല; ആ സ്വ​രൂ​പം എവി​ടെ​യാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു തങ്ങൾ​ക്കു മുൻ​പു​ത​ന്നെ അറി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നു​വോ എന്നു തോ​ന്നു​മാ​റ്, അയാ​ളു​ടെ കണ്ണു​കൾ പ്ര​കൃ​ത്യാ​ത​ന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു ചെ​ന്നു.

കുറേ പ്രാ​യം​ചെ​ന്ന തന്നെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് അവിടെ കാ​ണു​ന്ന​തെ​ന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു: മു​ഖ​ത്തി​നു തി​ക​ച്ചും ആ ഛാ​യ​യി​ല്ല. തീർ​ച്ച​ത​ന്നെ; പക്ഷേ, നി​ല​യും സം​പ്ര​ദാ​യ​വു​മൊ​ക്കെ അതു​ത​ന്നെ. കു​ത്ത​നെ നില്‍ക്കു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ തല​മു​ടി; മൂർ​ഖ​മ​ട്ടി​ലു​ള്ള​തും അസ്വ​സ്ഥ​ത​യോ​ടു​കു​ടി​യ​തു​മായ അയാ​ളു​ടെ കണ്ണ്, ഡി. പട്ട​ണ​ത്തിൽ അയാൾ ചെ​ന്ന​സ​മ​യ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ അതേ കു​പ്പാ​യം, നി​റ​ച്ചും ദ്വേ​ഷം, തട​വു​മു​റി​യി​ലെ നി​ല​ത്തു പത്തൊ​മ്പ​തു കൊ​ല്ലം കി​ട​ന്ന് അടി​ച്ചു കൂ​ട്ടി​യെ​ടു​ത്ത ഭയ​ങ്കര വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ അറ​പ്പു തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ഉരു​ള​യ്ക്കു​ള്ളിൽ തന്റെ ആത്മാ​വി​നെ മറ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള മട്ട്.

അയാൾ ഒരു നടു​ങ്ങ​ലോ​ടു​കൂ​ടി സ്വയം ചോ​ദി​ച്ചു: “എന്റെ ഈശ്വ​രാ! ഞാൻ ഇനി​യും അതു​പോ​ലാ​യി​ത്തീ​രു​മോ?”

ഈ സത്ത്വ​ത്തി​ന്നു വയ​സ്സു ചു​രു​ങ്ങി​യ​ത് ഒര​റു​പ​താ​യെ​ന്നു തോ​ന്നി; നീ​ച​വും അന്ധാ​ളി​ത്ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോ​യ​തു​മാ​യി അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ എന്തോ ഒന്ന് ആ മനു​ഷ്യ​നിൽ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

വാതിൽ തു​റ​ന്ന ഒച്ച കേ​ട്ട്, ആളുകൾ അയാൾ​ക്കു പോ​വാൻ​വേ​ണ്ടി അങ്ങു​മി​ങ്ങും വാ​ങ്ങി നി​ന്നു; പ്ര​ധാന ജഡ്ജി മുഖം തി​രി​ച്ച് ആ വന്ന ആൾ എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മെ​യ​റാ​ണെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് അയാളെ ഉപ​ച​രി​ച്ചു തല​കു​നി​ച്ചു; തന്റെ ഉദ്യോ​ഗം വഴി​ക്ക് ഒന്നി​ല​ധി​കം പ്രാ​വ​ശ്യം എം. പട്ട​ണ​ത്തിൽ പോയി മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​നെ നേ​രി​ട്ടു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഗവര്‍മ്മേ​ണ്ടു വക്കീ​ലും, അയാളെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞു സമ​ര്യാ​ദ​മാ​യി വന്ദി​ച്ചു; അയാൾ അതു കണ്ട​തേ ഇല്ല അയാൾ ഒരു​ത​രം ചി​ത്ത​ഭ്ര​മ​ത്തിൽ പെ​ട്ടി​രു​ന്നു; അയാൾ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാര്‍, ഗു​മ​സ്ത​ന്മാർ, പട്ടാ​ള​ക്കാർ, നിർ​ദ്ദ​യ​മാ​യ​വി​ധം ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​യോ​ടു കൂടിയ ശി​ര​സ്സു​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ടം. ഇതെ​ല്ലാം അയാൾ വള​രെ​ക്കാ​ലം മുൻപ്, ഇരു​പ​ത്തേ​ഴു കൊ​ല്ല​ത്തി​ന​പ്പു​റം, ഒരി​ക്കൽ കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്; ആ അപകടം പി​ടി​ച്ച സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളെ അയാൾ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി കണ്ടു​മു​ട്ടി; അവ​യെ​ല്ലാം അതാ അവിടെ, അവ അന​ങ്ങു​ന്നു; അവ​യ്ക്കു ജീ​വ​നു​ണ്ട്; അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ ഒരു വി​ദ്യ​യ​ല്ല, അയാ​ളു​ടെ ആലോ​ച​ന​യ്ക്കൂ​ള്ളി​ലെ ഒരു മൃ​ഗ​തൃ​ഷ്ണ​യ​ല്ല, അതു​ക​ളൊ​ന്നും; വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള പട്ടാ​ള​ക്കാ​രും, വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രും, വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​വും, രക്ത​മാം​സ​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള മനു​ഷ്യ​രും തന്നെ​യാ​ണ് അതൊ​ക്കെ; കാ​ര്യ​മൊ​ക്കെ കട​ന്നു; വാ​സ്ത​വ​സ്ഥി​തി​ക്കു​ള്ളിൽ ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളാ​യി​ട്ടു​ള്ള സക​ല​ത്തോ​ടും​കു​ടി തന്റെ കഴി​ഞ്ഞു​പോയ കാ​ല​ത്തെ പൈ​ശാ​ചി​ക​ങ്ങ​ളായ എല്ലാ സ്ഥി​തി​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളും പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​താ​യും, തന്റെ ചു​റ്റും ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അവ സജീ​വ​മാ​യി വന്നു​കൂ​ടു​ന്ന​താ​യും അയാൾ കണ്ടു.

ഇതെ​ല്ലാം അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ വായ പി​ളർ​ക്കു​ന്നു.

അയാൾ വല്ലാ​തെ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു; അയാൾ കണ്ണ​ട​ച്ചു, തന്റെ ആത്മാ​വി​ന്റെ അതൃ​ഗാ​ധ​ങ്ങ​ളായ ഗൂ​ഡഃ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു; “ഒരി​ക്ക​ലു​മി​ല്ല!”

അയാ​ളു​ടെ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം ഇട്ടു വി​റ​പ്പി​ക്കു​ക​യും അയാളെ ഏതാ​ണ്ടു ഭ്രാ​ന്തു​പി​ടി​പ്പി​ച്ചു​വി​ടു​ക​യും ചെയ്ത ഇശ്വ​ര​വി​ധി​യു​ടെ പരി​താ​പ​ക​ര​മായ ഒരു നാ​ട​കാ​ഭി​ന​യ​ത്തിൽ അവിടെ നിൽ​ക്കു​ന്ന ആൾ മറ്റൊ​രാ​ളാ​യി​ത്തീർ​ന്നു! വി​ചാ​ര​ണ​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന ആ മനു​ഷ്യ​നെ എല്ലാ​വ​രും ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു.

തന്റെ കണ്ണിൻ​മുൻ​പിൽ​വെ​ച്ച്, അദൃ​ഷ്ട​പൂർ​വ​മായ ഒരു കാ​ഴ്ച​യിൽ തന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ഏറ്റ​വും ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ഒരു ഭാഗം തന്റെ പ്രേ​ത​ത്താൽ അഭി​ന​യി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത് അയാൾ കാ​ണു​ന്നു.

എല്ലാം അവി​ടെ​യു​ണ്ട്, ആ സാ​മ​ഗ്രി​കൾ​ത​ന്നെ സക​ല​വും—രാ​ത്രി​സ​മ​യം, വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടേ​യും പട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടേ​യും കാ​ഴ്ച​ക്കാ​രു​ടേ​യും മു​ഖ​ങ്ങൾ, എല്ലാം ഒന്ന്; എല്ലാം അതേ മാ​തി​രി തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു—പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ തല​യ്ക്കു മു​കൾ​ഭാ​ഗ​ത്ത് ഒരു കു​രി​ശു​മാ​ത്രം പു​തു​താ​യു​ണ്ട്; അയാളെ ശി​ക്ഷി​ച്ച കാ​ല​ത്തു കോ​ട​തി​യിൽ അതു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; അയാ​ളു​ടെ കേ​സ്സ് വി​ചാ​രണ ചെ​യ്ത​പ്പോൾ ഈശ്വ​രൻ അവിടെ ഇല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ പി​ന്നി​ലാ​യി ഒരു കസാ​ല​യു​ണ്ട്; താൻ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​മ​ല്ലോ എന്നു​ള്ള വി​ചാ​ര​ത്താൽ പേ​ടി​ച്ച് അയാൾ അതി​ന്നു​ള്ളിൽ കു​ഴ​ഞ്ഞു​വീ​ണു; ഇരു​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം, ജഡ്ജി​യു​ടെ എഴു​ത്തു​മേ​ശ​യ്ക്കു മു​ക​ളിൽ കൂ​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ള പല കട​ലാ​സ്സു​പെ​ട്ടി​കൾ ഒരു തഞ്ച​മാ​ക്കി അതി​ന്റെ മറവിൽ, ആ മുറി മു​ഴു​വ​നി​ലും നി​ന്ന്, അയാൾ തന്റെ മു​ഖ​ത്തെ ഒളി​പ്പി​ച്ചു. ആരും ഇങ്ങോ​ട്ടു കാ​ണാ​തെ അയാൾ​ക്ക് എല്ലാം അങ്ങോ​ട്ടു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാം; വാ​സ്ത​വ​സ്ഥി​തി​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം പറ്റി​യു​ള്ള ബോധം അയാൾ​ക്കു വീ​ണ്ടും ഉദി​ച്ചു; പതു​ക്കെ​ക്കൊ​ണ്ട് അയാൾ​ക്കു തന്റേ​ടം വന്നു; നാ​ലു​പു​റ​ത്തു കഴി​യു​ന്ന​തും കേൾ​ക്കാ​വു​ന്ന​വി​ധം, അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സി​ന്ന് അത്ര​മേൽ സ്വ​സ്ഥത കി​ട്ടി.

മൊ​സ്സ്യു ബാ​മ​ത്ത​ബ്വ ജു​റി​മാ​രിൽ ഒരാ​ളാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ ഴാ​വേ​റെ അന്വേ​ഷി​ച്ചു. കണ്ടി​ല്ല; ഗു​മ​സ്ത​ന്റെ മേ​ശ​കൊ​ണ്ടു സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഇരി​പ്പി​ടം അയാൾ​ക്കു കാണാൻ സാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല; പി​ന്നെ, ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, വെ​ളി​ച്ചം നന്നേ കു​റ​വാ​യി​രു​ന്നു​താ​നും.

അയാൾ ചെന്ന സമ​യ​ത്ത്, പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലി​ന്റെ പ്ര​സം​ഗം അവ​സാ​നി​ച്ചു.

എല്ലാ​വ​രു​ടേ​യും ശ്ര​ദ്ധ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തോ​ളം പൊ​ന്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; വി​ചാ​രണ തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടു മൂ​ന്നു മണി​ക്കൂ​റാ​യി; മൂ​ന്നു മണി​ക്കൂ​റാ​യി ആ ആൾ​ക്കൂ​ട്ടം, ഒരു ഭയ​ര​മായ ആകൃ​തി​സാ​മൃ​ത്തി​ന്റെ ഭാ​ര​ത്തി​നു കീഴിൽ അമർ​ന്നു​കൊ​ണ്ട് ഒന്നു​കിൽ തി​ക​ച്ചും അന്ധാ​ളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ വല്ലാ​ത്ത ഉപായം കാ​ണി​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യു​ന്ന ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​മ​നു​ഷ്യ​നെ, മനു​ഷ്യ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ലെ നി​കൃ​ഷ്ട​ത​ര​ങ്ങ​ളായ അം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ മാ​തി​രി കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒരു സത്ത്വ​ത്തെ, നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്നു. ഈ മനു​ഷ്യൻ, വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക​റി​വു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, പീ​റൺ​തോ​ട്ടം എന്നു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ഒര​യൽ​പ​ക്ക​ക്കാ​ര​ന്റെ തോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒടി​ച്ചെ​ടു​ത്ത​തും പഴു​ത്ത ആപ്പിൾ​ക്കാ​യ​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തു​മായ ഒരു മര​ക്കൊ​മ്പു കൈയിൽ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു വയ​ലി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന​താ​യി കണ്ടെ​ത്ത​പ്പെ​ട്ട ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഈ മനു​ഷ്യൻ ആരാണ്? ഒരു വി​ചാ​രണ നട​ന്നു; സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ വാ​മൊ​ഴി വാ​ങ്ങി; അവ​രൊ​ക്കെ പറ​ഞ്ഞ​തൊ​ന്നാ​ണ്; വി​ചാ​ര​ണ​യിൽ തെ​ളി​വു​കൾ ധാ​രാ​ളം വന്നു; അന്യാ​യ​ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു പറ​ഞ്ഞു; ഞങ്ങൾ ഈ പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു വെറും ഒരു കൊ​ള്ള​ക്കാ​ര​നെ, ഒരു പഴ​ക്ക​ള്ള​നെ, മാ​ത്ര​മ​ല്ല; ഞങ്ങൾ​ക്കു, ഞങ്ങ​ളു​ടെ കൈയിൽ, ഒരു തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കാ​ര​നെ, തട​വിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​യി​ട്ടു​ള്ള ഒരു പഴയ കള്ള​പ്പു​ള്ളി​യെ, പണ്ടു ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​ത്ത​നെ, ഏറ്റ​വും അപ​ക​ട​ക്കാ​ര​നായ ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​യെ, കോ​ട​തി​യിൽ​നി​ന്ന് അന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​വ​നും എട്ടു​കൊ​ല്ലം മുൻപ് തൂ​ലോ​ങ്ങി​ലെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു കടന്ന ഉടനെ ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി എന്നു പേരായ ഒരു തെ​ണ്ടി​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു രാ​ജ​വീ​ഥി​യിൽ വെ​ച്ച് ഒരു തട്ടി​പ്പ​റി നട​ത്തി​യ​വ​നു​മായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന ഒരു കേ​ഡി​യെ​യാ​ണ് ഇന്നു കി​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ആ തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കു​റ്റ​ത്തി​നു ശി​ക്ഷാ​നി​യ​മം 383-ാം വകു​പ്പു പ്ര​കാ​രം ഈ മനു​ഷ്യ​നെ ഇനി​യും വി​ചാ​ര​ണ​യ്ക്കു വരു​ത്തേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്; അതി​പ്പോൾ ഞങ്ങൾ നിർ​ത്തി​വെ​ക്കു​ന്നു; ആൾ ഞങ്ങൾ പറ​യു​ന്നാൾ തന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു കോ​ട​തി​യിൽ നി​ന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം അതു ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​ണ്. ഇപ്പോൾ ആ മനു​ഷ്യൻ ഒരു പുതിയ കു​റ്റം​കൂ​ടി പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; അതു രണ്ടാ​മ​ത്തേ​താ​ണ്; പുതിയ കു​റ്റ​ത്തി​നു​ള്ള ശിക്ഷ കൊ​ടു​ക്കുക; പി​ന്നീ​ട് പഴയ കു​റ്റ​ത്തി​നു​ള്ള വി​ചാ​രണ തു​ട​ങ്ങാം; ഇങ്ങ​നെ കു​റ്റം ആരോ​പി​ച്ച​തു കേ​ട്ട​പ്പോൾ, സാ​ക്ഷി​ക​ളെ​ല്ലാം ഏക​ക​ണ്ഠ​മാ​യി വാ​മൊ​ഴി കൊ​ടു​ത്ത​പ്പോൾ, ആ പ്രതി, അതേ​വ​രെ മറ്റോ​രൊ​ന്നു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള​തി​ല​ധി​ക​മാ​യി, അമ്പ​ര​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി; ഇല്ല എന്നർ​ത്ഥം വരു​ത്തു​ന്ന ആം​ഗ്യ​ങ്ങ​ളും ഭാ​വ​ങ്ങ​ളും ആ മനു​ഷ്യൻ കാ​ണി​ക്കും; അല്ലെ​ങ്കിൽ വെ​റു​തെ തട്ടി​ന്മേ​ലേ​ക്ക് തു​റി​ച്ചു നോ​ക്കും. അയാൾ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണ് സം​സാ​രി​ച്ച​ത്: പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞ​ത്; എങ്കി​ലും അയാ​ളു​ടെ സ്വ​രൂ​പം അടി​മു​തൽ മു​ടി​വ​രെ ആക​പ്പാ​ടെ ഒരു നി​ഷേ​ധ​മാ​യി​രു​ന്നു; ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ ചു​റ്റും യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി ഒരു​ക്കി​നിർ​ത്തിയ ഇത്ര​യു​മ​ധി​കം ആളു​കൾ​ക്കു മുൻ​പിൽ അയാൾ ഒരു പൊ​ട്ട​നാ​യി; അയാളെ കട​ന്നു​പി​ടി​കൂ​ടു​വാൻ നില്‍ക്കു​ന്ന ഈ സമു​ദാ​യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ അയാൾ ഒര​പ​രി​ചി​ത​നെ​ന്ന​പോ​ലെ കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. എങ്കി​ലും ഇത് അയാ​ളു​ടെ ഭാ​വി​ജീ​വി​തം മു​ഴു​വ​നും അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കു​ന്ന ഒരു കാ​ര്യ​മാ​യി​രു​ന്നു: ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും സാ​ദൃ​ശ്യം വർ​ദ്ധി​ച്ചു​വ​ന്നു; പി​ന്നേ​യും പി​ന്നേ​യും അയാ​ളു​ടെ തല​യ്ക്കു​മീ​തേ അധികം അടു​ത്തി​റ​ങ്ങി​വ​രു​ന്ന ആ ആപ​ത്തു​കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞ ശി​ക്ഷാ​വി​ധി​യെ ആൾ​ക്കൂ​ട്ടം, അയാ​ളെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​യോ​ടു​കൂ​ടി നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു. വരാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കു​റേ​ശ്ശെ മുന്‍കൂ​ട്ടി കാ​ണാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു: തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യ്ക്കു​പു​റ​മേ, അയാൾ ആ വി​ചാ​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ആൾ തന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു സ്ഥാ​പി​ക്കു​ന്ന പക്ഷ​വും, ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കാ​ര്യം മേലിൽ ശി​ക്ഷ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ ചെ​ന്ന​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന പക്ഷ​വും, മര​ണ​ശി​ക്ഷ​യ്ക്കു​കൂ​ടി സം​ഗ​തി​യു​ണ്ട്. ഈ മനു​ഷ്യൻ ആരാണ്! അയാ​ളു​ടെ ഔദാ​സീ​ന്യം എന്തു​മാ​തി​രി​യു​ള്ള​താ​ണ്? ബു​ദ്ധി​യി​ല്ലാ​യ്മ​യോ അതി​ബു​ദ്ധി​യോ അത്? അയാൾ​ക്കു കാ​ര്യ​മെ​ല്ലാം വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം മന​സ്സി​ലാ​യോ? അതോ തീരെ മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്നി​ല്ലേ? ഈ ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ജന​ക്കു​ട്ടു​ത്തെ കക്ഷി​തി​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്; ഇവ​ത​ന്നെ​യാ​ണ് ജൂ​റി​മാ​രേ​യും ഭി​ന്നി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​തെ​ന്നു തോ​ന്നി; ഭയ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും അമ്പ​ര​പ്പി​ക്കു​ക​യും രണ്ടും ചെ​യ്യു​ന്ന എന്തോ ഒന്ന്, ഈ കേ​സ്സി​ലു​ണ്ട്. ഈ നാടകം ദുഃ​ഖ​മ​യ​മാ​ണെ​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല അസ്പ​ഷ്ട​വു​മാ​യി​രു​ന്നു.

പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീൽ നല്ല ഭം​ഗി​യിൽ സം​സാ​രി​ച്ചു—വള​രെ​ക്കാ​ല​മാ​യി വക്കീൽ​മാ​രു​ടെ വാ​ഗ്മി​ത്വം നി​ല​നിൽ​ക്കു​ന്ന​തും, പാ​രി​സ്സി​ലേ​യും മറ്റും അഭി​ഭാ​ഷക ലോകം മു​ഴു​വ​നും പണ്ടു​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന​തും, ഇന്നു പരി​ശു​ദ്ധ​ഭാ​ഷാ​ശൈ​ലി​യാ​യി​ച്ച​മ​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ടു നീ​തി​ന്യാ​യ​ക്കോ​ട​തി​ക​ളി​ലെ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​പ്രാ​സം​ഗി​ക​ന്മാ​ര​ല്ലാ​തെ—സഗാ​ൌ​ര​വ​മായ മു​ഴ​ക്ക​വും അന്ത​സ്സേ​റിയ ചു​വ​ട​ക​ല​ക്കൂ​ടു​ത​ലും കാരണം അവർ​ക്ക് യോ​ജി​ച്ച​താ​ണ്—മറ്റാ​രും പ്ര​യോ​ഗി​ക്കാ​റി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ ആ ഒരു ഗ്രാ​മൃ​ഭാ​ഷ​യിൽ—ഭർ​ത്താ​വി​നെ സം​ബ​ന്ധ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നും ഭാ​ര്യ​യെ അക​ത്തു​ള്ള​വ​രെ​ന്നും, പാ​രി​സ്സി​നെ കലാ​വി​ദ്യ​യു​ടേ​യും പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്റേ​യും കേ​ന്ദ്ര​മെ​ന്നും, രാ​ജാ​വി​നെ മഹാ​രാ​ജാ​വെ​ന്നും പ്ര​ധാന മെ​ത്രാ​നെ വി​ശു​ദ്ധി​കൂ​ടിയ പു​രോ​ഹി​ത​നെ​ന്നും, ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീ​ലി​നെ പൊ​തു​ജന വി​ചാ​ര​ണ​യു​ടെ വാ​ഗ്മി​പ്ര​ഭാ​ഷ​ക​നെ​ന്നും, അഭി​ഭാ​ഷ​ക​പ്ര​സം​ഗ​ത്തെ നാ​മി​പ്പോൾ കേട്ട ശബ്ദ​ധോ​ര​ണി​യെ​ന്നും, ലൂയി പതി​ന്നാ​ലാ​മ​ന്റെ കാ​ല​ത്തെ ശ്രേ​ഷ്ഠ​ശ​താ​ബ്ദ​മെ​ന്നും, നാ​ട​ക​വേ​ദി​യെ മെല്‍പൊ​മീ​നി​ന്റെ ദേ​വാ​ല​യ​മെ​ന്നും, രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തെ നമ്മു​ടെ മഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ ശ്രേ​ഷ്ഠ​വം​ശ​മെ​ന്നും, സം​ഗീ​താ​ഘോ​ഷ​ത്തെ ഗാ​നോ​ത്സ​വ​മെ​ന്നും, പ്ര​ധാ​ന​സേ​നാ​നാ​യ​ക​നെ ഉൽ​കൃ​ഷ്ട​യു​ദ്ധ​ഭ​ട​നെ​ന്നും, മതാ​ധ്യ​യ​നാ​ല​യ​ത്തി​ലെ അധ്യേ​താ​ക്ക​ളെ ആ പ്രാ​യം കു​റ​ഞ്ഞ ചപ​ല​ത​ക​ളെ​ന്നും, പത്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ അബ​ദ്ധ​ങ്ങ​ളെ പത്ര​പം​ക്തി​ക​ളി​ലൂ​ടെ തന്റെ വി​ഷ​ത്തെ ഈറി​വീ​ഴി​ക്കു​ന്ന കു​ള്ള​പ്പ​ണി​യെ​ന്നും, മറ്റും, മറ്റും പറ​യു​ന്ന ആ ഒരു ഭാ​ഷ​യിൽ—നല്ല ഭം​ഗി​യിൽ പ്ര​സം​ഗി​ച്ചു. ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം മോ​ഷ്ടി​ച്ചു എന്ന​തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഒരു സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണ് വക്കീൽ പ്ര​സം​ഗ​മാ​രം​ഭി​ച്ച​ത്—ഒരു വി​ല​ക്ഷ​ണ​സം​ഗ​തി രസ​ക​ര​മായ ഭാ​ഷ​യിൽ പൊ​തി​ഞ്ഞു​കാ​ണി​ച്ചു; എന്നാൽ സാ​ക്ഷാൽ ബെ​നി​ങ് ബൊ​സ്സ്വെ​യ്ക്കു​കൂ​ടി ഒരു ചര​മ​പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഒരു കോ​ഴി​ക്കു​ട്ടി​യെ​പ്പ​റ്റി പ്ര​സം​ഗി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്; അയാൾ ആ ദുർ​ഘ​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു രാ​ജ​കീ​യ​മായ അന്ത​സ്സോ​ടു​കൂ​ടി പു​റ​ത്തു​ക​ട​ന്നു. ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ട​ത് വേ​ണ്ട​വി​ധം തെ​ളി​യി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള വാ​സ്ത​വം വക്കീൽ സ്ഥാ​പി​ച്ചു. അയാ​ളു​ടെ കക്ഷി—വക്കീൽ എന്ന നി​ല​യിൽ അയാൾ പ്ര​തി​യെ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്നു തന്നെ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ച്ചു—ആ മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ന്ന​താ​യും ആ കൊ​മ്പ് ഒടി​ച്ച​താ​യും ഒരു​ത്ത​നും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. കൈയിൽ കൊ​മ്പോ​ടു​കൂ​ടി (വക്കീൽ അതു ചി​ല്ല​യാ​ണെ​ന്നേ പറ​യു​ക​യു​ള്ളൂ) ആ മനു​ഷ്യൻ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു; പക്ഷേ, അതു മു​റി​ഞ്ഞു നി​ല​ത്തു കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​താ​ണ്. കണ്ട​പ്പോൾ താ​ന​തെ​ടു​ത്തു എന്നേ ഉള്ളു എന്ന് അയാൾ പറ​യു​ന്നു. അങ്ങ​നെ​യി​ല്ലെ​ന്ന​തി​ലേ​ക്ക് തെ​ളി​വെ​ന്താ​ണു​ള്ള​ത്? ആ കൊ​മ്പ് ഒടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണെ​ന്നും മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം ഒളി​ച്ചു​വെ​ച്ച​താ​ണെ​ന്നും ഒടു​വിൽ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോയ ആ കള്ളൻ അതു വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞ​താ​ണെ​ന്നു​മു​ള്ള​തിൽ സം​ശ​യി​ക്കാ​നി​ല്ല; ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ ഒരു കള്ള​നു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​തിൽ സം​ശ​യ​മി​ല്ല. പക്ഷേ, ആ കള്ളൻ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വാ​ണ് എന്ന​തി​ന് എന്താ​ണ് തെ​ളി​വ്? ഒന്നു മാ​ത്രം. ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​ണെ​ന്നു​ള്ള​ത്, നിർ​ഭാ​ഗ്യ​വ​ശാൽ, ആ കാ​ര്യം വേ​ണ്ട​വി​ധം തെ​ളി​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന​ത് വക്കീൽ എതിർ​ത്തി​ല്ല; പ്രതി ഫെ​വ​റോ​ളെ​യിൽ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു; പ്രതി അവിടെ ഒരു മരം​വെ​ട്ടു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു; ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്ന പേർ ഴാങ് മാ​ത്തി​യോ എന്ന​തിൽ​നി​ന്നു​ത്ഭ​വി​ച്ച​താ​ണെ​ന്നു വന്നേ​ക്കാം; ഇതൊ​ക്കെ ശരി​യാ​ണ്—ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ. നാലു സാ​ക്ഷി​കൾ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​യി​രു​ന്ന ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്നു തി​ക​ച്ചും, സംശയം കൂ​ടാ​തെ​യും, കണ്ട​റി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു; ഈ അട​യാ​ള​ങ്ങൾ​ക്ക്, ഈ തെ​ളി​വി​ന്ന്, എതി​രാ​യി തന്റെ കക്ഷി​യു​ടെ, പക്ഷ​പാ​ത​മു​ള്ള ഒരാ​ളു​ടെ, വാ​ക്കു​മാ​ത്ര​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും വക്കീ​ലി​നു കാ​ണി​ക്കാ​നി​ല്ല; പക്ഷേ. ആ മനു​ഷ്യൻ തട​വു​പു​ള്ളി​യായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് തന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു വെ​ച്ചാൽ​ത്ത​ന്നെ, അതു​കൊ​ണ്ട് അയാ​ളാ​ണ് ആ ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ട​തെ​ന്നു തെ​ളി​ഞ്ഞു​വോ? ഏറി​യാൽ അങ്ങ​നെ ഒന്നൂ​ഹി​ക്കാം, എന്ന​ല്ലാ​തെ അതൊരു തെ​ളി​വാ​യി​ല്ല. അപ്പോൾ ബന്ധാ​വ​സ്ഥ​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന പ്ര​തി​യും, ’മനോ​വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കു​ടി” അതു സമ്മ​തി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലും “ഒരു തി​രി​ഞ്ഞു​മ​റി​ഞ്ഞ എതിർ​വാ​ദ​മാ​ണ് ചെ​യ്യു​ന്ന​തെ​ന്നു​ള്ള​തു ശരി​യാ​ണ്. പ്രതി യാ​തൊ​ന്നും സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; കള​വു​മി​ല്ല, തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​ണെ​ന്നു​മി​ല്ല. ഒടു​വി​ല​ത്തെ ഭാഗം സമ്മ​തി​ച്ചു​ക​ള​ക​യാ​യി​രു​ന്നു നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഭേദം; വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ ദയ അതു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു; അതു ചെ​യ്യു​വാൻ വക്കീൽ കക്ഷി​യോ​ടു​പ​ദേ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, ഒന്നും സമ്മ​തി​ക്കാ​തെ നി​ന്നാൽ എല്ലാം നേ​രെ​യാ​യി​ക്കൊ​ള്ളു​മെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചി​ട്ടാ​വും, സം​ശ​യ​മി​ല്ല, പ്രതി വാ​ശി​യോ​ടു​കൂ​ടി നി​ഷേ​ധി​ച്ചു. അതൊ​ര​ബ​ദ്ധ​മാ​ണ്; പക്ഷേ, അയാ​ളു​ടെ ബു​ദ്ധി​യി​ല്ലാ​യ്മ ആലോ​ചി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട ഒന്ന​ല്ലേ? കാ​ഴ്ച​യിൽ​ത്ത​ന്നെ അയാൾ ഒരു മന്ത​നാ​ണ്. തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു കി​ട​ന്ന് അനു​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള വള​രെ​ക്കാ​ല​ത്തെ കഷ്ട​പ്പാ​ടും, അതിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു​ക​ട​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം ഉണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള വള​രെ​ക്കാ​ല​ത്തെ വല​ച്ചി​ലും, ആ മനു​ഷ്യ​നെ മൃ​ഗം​പോ​ലാ​ക്കി​യി​രി​ക്ക​ണം, മറ്റും മറ്റും. ആ മനു​ഷ്യൻ വേ​ണ്ട​വി​ധം തന്റെ കാ​ര്യം പറ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല; അയാളെ ശി​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് അതൊരു കാ​ര​ണ​മാ​ണോ? ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, വക്കീൽ യാ​തൊ​ന്നും പറ​യേ​ണ്ട​തി​ല്ല; അത് ഈ കേ​സ്സിൽ വന്നി​ട്ടി​ല്ല. പ്രതി ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്നു​ള്ള വാദം വാ​സ്ത​വ​മാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്ന​പ​ക്ഷം ബന്ധാ​വ​സ്ഥ​യിൽ​നി​ന്നു ചാ​ടി​പ്പോയ കു​റ്റ​ത്തി​നു പൊ​ല്ലീ​സ് നി​യ​മ​പ്ര​കാ​ര​മു​ള്ള ശി​ക്ഷ​കൾ അയാൾ​ക്കു കൊ​ടു​ക്കു​ക​യ​ല്ലാ​തെ, രണ്ടാ​മ​തും നി​യ​മ​വി​രു​ദ്ധ​മാ​യി പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചാ​ലു​ള്ള ഭയ​ങ്ക​ര​ശി​ക്ഷ പ്ര​തി​യു​ടെ മേൽ പതി​പ്പി​ക്ക​രു​തെ​ന്നു ജൂ​റി​മാ​രോ​ടും കോ​ട​തി​യോ​ടും അപേ​ക്ഷി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു വക്കീൽ തന്റെ പ്ര​സം​ഗം അവ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു.

ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീല്‍ പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലിന്‍റെ വാ​ദ​ത്തി​നു മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. എല്ലാ ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ​മാ​രെ​യും​പോ​ലെ അയാ​ളും നല്ല രസ​ത്തി​ലും ശക്തി​യി​ലും സം​സാ​രി​ച്ചു.

പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലി​ന്റെ രാ​ജ​ഭ​ക്തി’യെ അയാൾ അഭി​ന​ന്ദി​ച്ചു; ഈ രാ​ജ​ഭ​ക്തി​യെ അയാള്‍ സാ​മര്‍ത്ഥ്യ​ത്തോ​ടു​കു​ടി തന്റെ ഗു​ണ​ത്തി​ന് ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തി. പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലിന്‍റെ എല്ലാ സമ്മ​ത​ങ്ങ​ളേ​യും പി​ടി​ച്ച് അയാൾ പ്ര​തി​യു​ടെ മേൽ​പാ​ഞ്ഞു​ക​യ​റി. ആ ബന്ധാ​വ​സ്ഥ​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന ആൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്നു പ്ര​തി​വ​ക്കീൽ സമ്മ​തി​ച്ചു എന്നു തോ​ന്നു​ന്നു. ഈ വാ​ദ​മു​ഖം അന്യാ​യ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്ക​നു​കൂ​ല​മാ​യി തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ത്ത​ന്ന സ്ഥി​തി​ക്ക് ഇനി അതി​നെ​പ്പ​റ്റി വാ​ദി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ല. ഇവിടെ, ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ ആദി​കാ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കും ഉത്ഭ​വ​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കും തി​രി​ഞ്ഞു​ചെ​ല്ലു​ന്ന ഒരു സമർ​ഥ​ത​ര​മായ പു​തു​വി​ദ്യ​യോ​ടു​കു​ടി, ആ കാ​ല​ത്തു പൈ​ശാ​ചി​ക​പ്ര​സ്ഥാ​നം എന്ന പേരിൽ—ഈ പേർ മറ്റു ഗു​ണ​ദോ​ഷ​നി​രൂ​പ​ക​ന്മാർ കൽ​പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത​താ​ണ്—പു​റ​പ്പെ​ട്ടു​തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ള്ള പുതിയ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ ചീ​ത്ത​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ കു​റ​ച്ചിട നി​ന്നു ഗർ​ജ്ജി​ച്ചു; ഈ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു ചേർ​ന്ന ഓരോ നീ​ച​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​ചാ​ര​മാ​ണ് ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​ന്റെ, അല്ലെ​ങ്കിൽ കു​റെ​ക്കൂ​ടി ശരി​യാ​ക്കി പറ​യു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ഴാങ് വാൽ ഴാ​ങ്ങി​ന്റേ​തു​പോ​ലു​ള്ള ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ കാ​ര​ണ​മെ​ന്നു—തീരെ അതിൽ സം​ഭാ​വ്യത ഇല്ലാ​യ്ക​യി​ല്ല—അയാൾ വാ​ദി​ച്ചു. ഈവക ആലോ​ച​ന​ക​ളു​ടെ​യെ​ല്ലാം കലവറ തീർ​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം, അയാൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ​പ്പ​റ്റി പറ​യാ​നാ​രം​ഭി​ച്ചു. ഈ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ആരാണ്? ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ വി​വ​ര​ണം; ഒരു രാ​ക്ഷ​സൻ, അങ്ങ​നെ, ഇങ്ങ​നെ, ഇത്ത​രം വി​വ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ മാതൃക തെ​റാ​മേ​നി​ന്റെ കെ​ട്ടു​ക​ഥ​യിൽ കാ​ണാ​വു​ന്ന​താ​ണ്; ദുഃ​ഖ​പ​ര്യ​വ​സാ​യി​ക​ളായ നാ​ട​ക​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഇതു​കൊ​ണ്ട് ഉപ​യോ​ഗ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, വക്കീൽ​മാ​രു​ടെ പ്ര​സം​ഗ​ചാ​തു​ര്യം വർ​ദ്ധി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ഇതു വളരെ സഹാ​യി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. കാ​ണി​ക​ളും ജൂ​റി​മാ​രും “വി​റ​ച്ചു പോയി.” വി​വ​ര​ണം കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു ശേഷം പൊ​ല്ലീ​സ് മേ​ല​ധ്യ​ക്ഷ​ന്റെ വക പി​റ്റേ​ദി​വ​സ​ത്തെ ദി​ന​സ​രി​ക്കു​റി​പ്പു​കൾ​ക്ക് ഉശിരു കൂ​ട്ടു​വാൻ പറ്റി​യ​വി​ധം ഒരു വാ​ഗ്മി​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീൽ ആരം​ഭി​ച്ചു: തെ​മ്മാ​ടി​യും ഇര​പ്പാ​ളി​യും കഴി​ഞ്ഞു കൂ​ടു​വാൻ വഴി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നും മറ്റും മറ്റു​മാ​യി ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ​ക്കു​ള്ള പഴ​യ​കാ​ല​ത്തെ വാ​സ​ന​യാൽ പ്രേ​രി​ത​നും, ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച ദു​ഷ്കർ​മം​കൊ​ണ്ടു തെ​ളി​ഞ്ഞ​പോ​ലെ, തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു കി​ട​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു യാ​തൊ​രു മനഃ​പ​രി​ഷ്കാ​ര​വും വരാ​ത്ത​വ​നു​മാ​യി, അങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ഒരു​ത്ത​നാ​ണ്, കയ​റി​ക്ക​ട​ന്ന മതി​ലി​ന്റെ അടു​ത്തു​വെ​ച്ച്, അപ്പോ​ഴും കൈയിൽ മോ​ഷ്ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട സാ​ധ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി നില്‍ക്കെ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള അങ്ങ​നെ ഒരു​വ​നാ​ണ്, താൻ കു​റ്റം പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു, കേ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു, മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ന്നി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന്, എതിർ​വാ​ദം ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. സക​ല​വും അവൻ നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നു, താൻ ആരാ​ണെ​ന്നു കൂടി അവൻ നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നു! വേറെ ഒരു നൂറു തെ​ളി​വു​ക​ളു​ള്ള​തി​നു പുറമെ—അവ​യൊ​ക്കെ ഇനി​യും നമു​ക്കാ​വർ​ത്തി​ക്കേ​ണ്ട—അതാ നാലു സാ​ക്ഷി​കൾ അവനെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു—സത്യ​നി​ഷ്ഠ​നായ പൊ​ല്ലീ​സ്സിൻ​സ്പെ​ക്ടർ ഴാ​വേ​റും, തടവിൽ കൂ​ട്ടു​കാ​രാ​യി​രു​ന്ന ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു, കോ​ഷ്പ​യിൽ എന്നി മൂ​ന്നു തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളും. ഈ അമ്പ​ര​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്ന തെ​ളി​വി​ന്നെ​തി​രാ​യി അയാ​ളു​ടെ പക്കൽ എന്തു​ണ്ട്? അയാ​ളു​ടെ നി​ഷേ​ധം എന്തു ദു​ശ്ശാ​ഠ്യം! മാ​ന്യ​ന്മാ​രായ ജൂ​റി​മാ​രേ, നി​ങ്ങൾ നീതി പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കും, മറ്റും മറ്റും ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​മ്പോൾ, ഏതാ​ണ്ടൊ​രു ബഹു​മാ​നം നി​ശ്ച​യ​മാ​യും കൂ​ടി​ക​ലർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​ത​രം അമ്പ​ര​പ്പോ​ടു​കു​ടി, പ്രതി വായും പി​ളർ​ന്നു കേ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു നി​ന്നു. ഒരു മനു​ഷ്യൻ ഇങ്ങ​നെ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു​വ​ല്ലോ എന്നു കാ​ഴ്ച​യിൽ അയാൾ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു. അന്യാ​യ​വ​ക്കീ​ലി​ന്റെ പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​ലെ ആ ’ഉശി​രു​ക​യ​റി’ ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള അതാതു സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ, ഉള്ളി​ലൊ​തു​ങ്ങാ​ത്ത വാ​ഗ്മി​ത്വം വാ​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ ഒരു തള്ളി​ക്ക​യ​റ്റ​മാ​യി പൊ​ട്ടി​യൊ​ഴു​കു​ക​യും ഒരു വേ​ലി​യേ​റ്റം​പോ​ലെ പ്ര​തി​യെ മൂ​ടി​ക്ക​ള​യു​ക​യും ചെ​യ്യു​മ്പോൾ, ആ പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​ന്റെ ആരംഭം മു​തല്‍ക്ക് എന്തൊ​ന്നു കൊ​ണ്ടു താൻ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ട്ടു​പോ​ന്നു​വോ ആ നി​ശ്ശൂ​ബ്ദ​വും ദുഃ​ഖ​മ​യ​വു​മായ തന്റെ വി​സ​മ്മ​തം കാ​ണി​ക്ക​ലാ​യി പതു​ക്കെ ഇട​ത്തു​നി​ന്നു വല​ത്തോ​ട്ടും വല​ത്തു നി​ന്നി​ട​ത്തോ​ട്ടും, ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക്, ആ മനു​ഷ്യൻ തല​യൊ​ന്നി​ള​ക്കി​യി​രു​ന്നു. രണ്ടോ മു​ന്നോ തവണ പ്ര​തി​ക്കു വളരെ അടു​ത്തു നി​ന്നി​രു​ന്ന കാ​ണി​കൾ, ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ അയാൾ ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടി​രു​ന്നു, “അതാണ് മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വോ​ടു ചോ​ദി​ക്കാ​ഞ്ഞാ​ലു​ണ്ടാ​വുക.” കാ​ഴ്ച​യിൽ​ത്ത​ന്നെ മനഃ​പുർ​വ​മാ​യ​തും, ബു​ദ്ധി​ശു​ന്യ​ത​യെ​യ​ല്ല, കൌ​ാ​ശ​ല​ത്തേ​യും സാ​മർ​ഥ്യ​ത്തേ​യും നീ​തി​ന്യാ​യ​ത്തെ തോല്‍പി​ക്കു​ന്ന​ത് ഒരു സാ​ത്മൃ​മാ​യി​ത്തിർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന​തി​നേ​യും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​തും, ആ മനു​ഷ്യൻ ”എന്താ​യാ​ലും നേ​രെ​യാ​വി​ല്ലെ’ന്ന​തി​നെ തി​ക​ഞ്ഞ നഗ്ന​ത​യിൽ പ്ര​കാ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ആ മന്ത​ത്ത​ത്തോ​ടു​കു​ടിയ നി​ല്പ് വി​ശേ​ഷി​ച്ചും നോ​ക്കി​ക്കാ​ണേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നു ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു വക്കീൽ ജു​റി​മാർ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കാ​ര്യം മറ്റൊ​രു സന്ദർ​ഭ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​യി കല​വ​റ​യിൽ വെ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും, കഠി​ന​മായ ഒരു ശിക്ഷ കൊ​ടു​പ്പാൻ ജു​റി​മാ​രോ​ട് ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടും വക്കീൽ പ്ര​സം​ഗ​മ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു.

ആ കാ​ല​ത്തു, വാ​യ​ന​ക്കാർ ഓർ​മി​ക്കാ​വു​ന്ന​വി​ധം, ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്തം കഠി​ന​ത​ട​വാ​യി​രു​ന്നു ശിക്ഷ.

പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീൽ എണീ​റ്റു; ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​ന്റെ ’കൌ​തു​ക​ക​ര​മായ പ്ര​സം​ഗ​ത്തെ” അഭി​ന​ന്ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​രം​ഭി​ച്ചു, തന്നാൽ സാ​ധി​ക്കു​ന്ന​വി​ധ​മെ​ല്ലാം അയാൾ സമാ​ധാ​നം പറ​ഞ്ഞു; പക്ഷേ, അയാൾ കു​റ​ച്ചു ചെ​ല്ലു​ന്തോ​റും അധികം ക്ഷീ​ണി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി; അയാ​ളു​ടെ കാ​ലി​ന്ന​ടി​യിൽ​നി​ന്നു നിലം താ​ണു​താ​ണു പോ​യി​രു​ന്നു എന്നു കണ്ടാൽ​ത്ത​ന്നെ തോ​ന്നും.