SFNസാ​യാ​ഹ്ന ഫൌ​ണ്ടേ​ഷൻ
images/hugo-19.jpg
Le Miserables, a photograph by Otterbein University, Theatre and Dance, USA (2018).
3.3.3
ശാ​ന്തി ഭവി​ക്ക​ട്ടെ

മരി​യൂ​സു് പൊ​ങ്മേർ​സി ലോ​ക​ത്തി​ലാ​ക​പ്പാ​ടെ ഒന്ന​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തു മദാം ദു് റ്റി.യുടെ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​യാ​ണു്. ജീ​വി​ത​ത്തെ ഒരു​നോ​ക്കു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​വാൻ അയാൾ​ക്കു കി​ട്ടി​യി​രു​ന്ന ഒരു പഴു​തു് അതു​മാ​ത്ര​മാ​ണു്. ഈ പഴുതു മങ്ങി​യ​താ​യി​രു​ന്നു; ആ നാ​ട്ടു​വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലൂ​ടെ ചൂ​ടി​നെ​ക്കാ​ള​ധി​കം തണു​പ്പാ​ണു് അയാൾ​ക്കു കിട്ടിയിരുന്നത്-​പകലിനെക്കാളധികം രാ​ത്രി. ഈ അപ​രി​ചി​ത​ലോ​ക​ത്തിൽ കട​ക്കു​മ്പോൾ ആകെ ആഹ്ലാ​ദ​വും പ്ര​കാ​ശ​വു​മാ​യി​രു​ന്ന ഈ കു​ട്ടി വേ​ഗ​ത്തിൽ വ്യ​സ​ന​ശീ​ല​നാ​യി; എന്ന​ല്ല, ആ പ്രാ​യ​ത്തി​നു് ഏറ്റ​വും വി​രു​ദ്ധ​മായ മറ്റൊന്ന്-​അയാൾ സഗൗ​ര​വ​മാ​യി, ഗം​ഭീ​ര​ങ്ങ​ളും അസാ​ധാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​മായ അത്ത​രം സത്ത്വ​ങ്ങ​ളാൽ ചു​റ്റ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടു് അവൻ വല്ലാ​ത്ത അമ്പ​ര​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി നാ​ലു​പു​റ​വും നോ​ക്കു​ക​യാ​യി. അവനിൽ ഈ അമ്പ​ര​പ്പു വർ​ദ്ധി​പ്പി​ക്കു​വാൻ സക​ല​വും കൂ​ട്ടു​കൂ​ടി. മദാം ദു് റ്റി​യു​ടെ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​യിൽ മത്താൻ, നോ, ലെവിസ്-​ഇതിന്റെ ഉച്ചാ​ര​ണം ലെവി എന്നായിരുന്നു-​കംബിസ്-ഇതിന്റെ ഉച്ചാ​ര​ണം കം​ബൈ​സു് എന്നായിരുന്നു-​ എന്നി​ങ്ങ​നെ പേ​രു​ള്ള ചില എണ്ണ​പ്പെ​ട്ട പ്ര​ഭ്വി​കൾ ഒത്തു​കൂ​ടാ​റു​ണ്ടു്. അവ​രു​ടെ പ്രാ​യം കൂടിയ മു​ഖ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളും വേ​ദ​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ലെ ഈ പേ​രു​ക​ളു​മൊ​ക്കെ ആ കു​ട്ടി കാ​ണാ​പ്പാ​ഠം പഠി​ച്ചു​പോ​ന്നി​രു​ന്നു. പഴയ നി​യ​മ​ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തോ​ടു് അവ​ന്റെ ഉള്ളിൽ​വെ​ച്ചു കെ​ട്ടി​മ​റി​ഞ്ഞു; പച്ച​മൂ​ടി​യി​ട്ട ഒരു വി​ള​ക്കി​ന്റെ മങ്ങൽ​വെ​ളി​ച്ച​ത്തു്, ഒരു കെ​ടാ​റായ അടു​പ്പിൻ​തീ​യി​ന്റെ ചു​റ്റു​മാ​യി, ആ പ്ര​ഭ്വി​മാർ, തങ്ങ​ളു​ടെ കനം പി​ടി​ച്ച മു​ഖ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടും, നര​ച്ച​തോ വെ​ളു​ത്ത​തോ ആയ തല​മു​ടി​യോ​ടും, കു​ണ്ഠി​ത​മ​ട്ടു​ള്ള നി​റ​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളെ വേർ​തി​രി​ച്ച​റി​യു​വാൻ വയ്യാ​തെ മറ്റൊ​രു ശതാ​ബ്ദ​ത്തി​ലേ​ക്കു ചേർ​ന്ന​തായ നീ​ള​നു​ടു​പ്പോ​ടും​കൂ​ടി, പ്രാ​ഭ​വ​വും ഗൗ​ര​വ​വും കലർ​ന്ന ഓരോ വാ​ക്കു​കൾ അപൂർ​വ​മാ​യി ചി​ല​പ്പോൾ ഉച്ച​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കെ, ആ കാ​ണു​ന്ന​തൊ​ന്നും സ്ത്രീ​ക​ള​ല്ല, പത്രി​യാർ​ക്കീ​സ്സു​മാ​രും മന്ത്രിവാദിനികളുമാണെന്ന-​ജീവനോടുകൂടിയ ചില സത്ത്വ​ങ്ങ​ള​ല്ല, ചില പ്രേതങ്ങളാണെന്ന-​ ബോ​ധ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി മരി​യു​സു് കു​ട്ടി അവരെ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കും.

ഈ പ്രേ​ത​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി ആ പഴയ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​യി​ലെ പതി​വു​കാ​രായ മതാ​ചാ​ര്യ​ന്മാ​രും, ചില മാ​ന്യ​പു​രു​ഷ​ന്മാ​രും ചി​ല​പ്പോൾ ഒന്നി​ച്ചു​കൂ​ടാ​റു​ണ്ടു്; മദാം ദു് ബെ​റി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ദർ​ശി​യായ മാർ​ക്കി ദു് സസ്സു്....ഷാർൽ ആങ്താ​ങ് എന്ന കള്ള​പ്പേ​രിൽ ഒറ്റ​പ്രാ​സ​പ്പാ​ട്ടു​കൾ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള വി​ക്കോ​ന്ത്ദ്വൽ...., വളരെ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​നെ​ങ്കി​ലും ഒരു നരച്ച തലയും, ആ നി​ഴൽ​സ്വ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളെ പേ​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന തു​ടു​പ്പു​പ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു സ്വർ​ണ​ക്ക​മ്പി​പ്പ​ണി​യോ​ടു​കൂ​ടി കഴു​ത്തി​ടു​ക്കി​യു​ണ്ടാ​ക്കിയ ഒരു​ടു​പ്പ​ണി​ഞ്ഞു സു​ന്ദ​രി​യും ഫലി​ത​ക്കാ​രി​യു​മായ ഭാ​ര്യ​യു​മു​ള്ളാ​ളു​മായ ദു് ബോ... രാ​ജ​കു​മാ​രൻ, ഫ്രാൻ​സിൽ മു​ഴു​വ​നും​വെ​ച്ചു ശരി​യായ മര്യാ​ദ​യ​റി​യു​ന്ന മാർ​ക്കി ദ്സ...., സൗ​മ്യ​ശീ​ല​മു​ള്ള കവിൾ​ത്ത​ട​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടിയ ദയാ​വാൻ കൊ​ന്തു് ദാം..., രാ​ജാ​വി​ന്റെ മന്ത്രി​സഭ എന്നു പേ​രു​ള്ള ലാർ ഗ്ര​ന്ഥ​ശാ​ല​യു​ടെ ഒരു തൂണായ ഷെ​വ​ലി​യെ ദു് പൊർത്-​ദു് ഗ്വി. ഇങ്ങ​നെ കഷ​ണ്ടി​ക്കാ​ര​നും, വയ​സ്സ​നെ​ന്ന​തി​ല​ധി​കം പ്രാ​യ​ക്കാ​ര​നു​മായ മൊ​സ്സ്യു ദു് പൊർത്-​ദ്-ഗ്വി, 1793-ൽ, പതി​നാ​റു വയ​സ്സു​ള്ള​പ്പോൾ, ദു​ശ്ശാ​ഠ്യ​ക്കാ​ര​നെ​ന്ന നി​ല​യിൽ​ത്ത​ന്നെ അവിടെ എത്തി​ക്കൂ​ടിയ ഒരെൺ​പ​തു വയ​സ്സു​കാ​രൻ മീർ​പ്വ​യി​ലെ മെത്രാനോടുകൂടിയാണ്-​താൻ അവിടെ പെ​ട്ട​തു് പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണെ​ങ്കിൽ, മറ്റേ ആൾ മതാചാര്യനായതുകൊണ്ടാണ്-​തന്നെ ചങ്ങ​ല​യ്ക്കി​ട്ടി​രു​ന്ന​തെ​ന്നും കഥ പറ​യാ​റു​ണ്ടു്. ഇതു് തൂ​ലോ​ങ്ങി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ഈ രണ്ടു​പേർ​ക്കും തട​വു​കാ​ല​ത്തെ പണി, പകൽ​സ്സ​മ​യ​ത്തു ശി​ര​സ്സു ഛേ​ദി​ച്ചു​വി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള പു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ​യെ​ല്ലാം തലയും ഉടലും രാ​ത്രി​യിൽ പോയി ശേ​ഖ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; ഇവർ ആ ചോ​ര​യി​റ്റു​വീ​ഴു​ന്ന ശവ​ങ്ങ​ളെ പു​റ​ത്തേ​റ്റി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​രും; അവ​രു​ടെ ചു​ക​ന്ന തട​വു​പു​ള്ളി​യു​ടു​പ്പിൽ കഴു​ത്തി​ന്റെ പിൻ​ഭാ​ഗ​ത്തു ചോര കട്ട​കു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വും. അതു് രാ​വി​ലെ ഉണ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കും, രാ​ത്രി​യിൽ കു​തിർ​ത്തും. ഈ വക ദുഃ​ഖ​മ​യ​ങ്ങ​ളായ കഥകൾ മദാം ദു് റ്റി.യുടെ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​യിൽ ധാ​രാ​ളം കേൾ​ക്കാം; മരായെ ശപി​ക്കു​ന്ന​തി​ലു​ള്ള ശക്തി​കൊ​ണ്ടു് അവർ ത്ര​സ്തെ​യൊ [1] വിനെ സ്തു​തി​ക്കും. കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ വയ്യാ​ത്ത വർ​ഗ​ത്തി​ന്റെ ചില പ്ര​തി​നി​ധി​കൾ അവി​ടെ​വെ​ച്ചു ‘ബ്രി​ഡ്ജ്’ കളിക്കും-​മൊസ്സ്യുതിബോർ ദ്യു ഷാ​ലാ​റും, മൊ​സ്സ്യു ലമർ​ഷാർ​ങ്ദു് ഗൊ​മിൻ​കൂ​റും, പേർ കേട്ട ധർ​മ​പ​രി​ഹാ​സി മൊ​സ്സ്യു കോർനെ ദെൻ​കൂ​റും, നീളം കു​റ​ഞ്ഞ കാ​ലു​റ​ക​ളോ​ടും മെ​ലി​വു കൂടിയ കാ​ലു​റ​ക​ളോ​ടും കൂടി ദു് ഫെ​റെ​തു് എന്ന ജപ്തി​യാ​മീൻ മൊ​സ്സ്യു ദു് തലി​രാ​ങ്ങി​നെ കാണാൻ പോ​കും​വ​ഴി​ക്കു ചി​ല​പ്പോൾ ആ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​യി​ലൂ​ടെ ഒന്നു ലാ​ത്തും. അയാൾ മൊ​സ്സ്യു ദു് കൊ​ന്ത്ദാർ​ത്ത്വാ​വി​ന്റെ നല്ല കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചങ്ങാ​തി​യാ​യി​രു​ന്നു; അരി​സ്റ്റോ​ട്ടൽ കാം​പ​സ്പി​യു​ടെ [2] മുൻ​പിൽ നമ​സ്ക​രി​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ​യ​ല്ലാ​തെ, അയാ​ളാ​ക​ട്ടേ ഗ്വി​മാ​റി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ആന​ക​ളി​പ്പി​ച്ചു; അങ്ങ​നെ, ഒരു ജപ്തി​യാ​മീൻ ഒരു തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​യോ​ടു പക​രം​വീ​ട്ടു​ന്ന കാഴ്ച അയാൾ പു​രു​ഷാ​ന്ത​ര​ങ്ങൾ​ക്കു കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. മതാ​ചാ​ര്യ​ന്മാ​രാ​ണെ​ങ്കിൽ, അബൈ​ഹൽമ ആ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ല ഫൂ​ദൃ​പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ നട​ത്തി​പ്പിൽ കൂ​ട്ടാ​ളി​യാ​യി​രു​ന്ന മൊ​സ്സ്യു ലരോ​സു് ആരോ​ടാ​ണോ ‘ഹാ!’ അമ്പ​തു വയ​സ്സു പ്രാ​യം ചെ​ല്ലാ​തെ ആരു​ണ്ടു്? ചില പൊ​ട്ട​ന്മാ​രു​ണ്ടാ​വാം. പക്ഷേ?’ എന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു്. അദ്ദേ​ഹം​ത​ന്നെ. രാ​ജാ​വി​ന്റെ മതോ​പ​ദേ​ശി​യായ ആബെ ലെ​ത്തൂർ​നെ; ഇതേ​വ​രെ കൊ​ന്തോ മെ​ത്രാ​നോ മന്ത്രി​യോ പ്ര​ഭു​വോ ആയി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ആളും കു​ടു​ക്കെ​വി​ടെ​യോ പൊ​യ്പോയ ഒരു പഴയ നി​ല​യ​ങ്കി ധരി​ക്കു​ന്ന ആളു​മായ ആബെ ഫ്രാ​സി​നു; സാങ്-​ഴെർമെങ് ദെ​പ്രെ പള്ളി​യി​ലെ ഉപ​ബോ​ധ​ക​നായ ആബെ കെ​റ​വ​നാ​ങ്; പി​ന്നീ​ടു് പോ​പ്പി​ന്റെ പ്ര​തി​നി​ധി, അന്നു മൊ​സ്സ്യു മാർ​ച്ചി; നീ​ണ്ടു കു​ണ്ഠി​ത​ഭാ​വ​മു​ള്ള മൂ​ക്കോ​ടു​കൂ​ടിയ ആ പി​ന്നീ​ടു് കർ​ദി​നാ​ലായ നി​സി​ബി പ്ര​ധാ​ന​മെ​ത്രാൻ; പാ​പ്പ​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ലെ ഏഴു പ്ര​ധാ​ന​ഗു​മ​സ്ത​ന്മാ​രിൽ ഒരാ​ളും സ്വർ​ഗ​വ​കു​പ്പി​ലേ​ക്കു​ള്ള ‘അപേ​ക്ഷ​ക​ളു​ടെ മേ​ല​ധി​കാ​രി’ എന്നു് ഏതാ​ണ്ടു് പറ​യാ​വു​ന്നാ​ളു​മായ പൽ​മി​യെ​രി മതാ​ചാ​ര്യൻ മൊ​സ്സ്യു ദ്ല​ലു​സേർൻ, മൊ​സ്സ്യു ദു് ക്ല... എന്നീ രണ്ടു കർ​ദി​നാൽ​മാർ. ആദ്യ​ത്തെ ആൾ ഒരെ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നാ​ണു്; കുറെ കൊ​ല്ലം കഴി​ഞ്ഞാൽ കേൻ​സെർ​വാ​തെ പത്ര​ത്തിൽ ഷാ​തൊ​ബ്രി​യാ​ങ്ങി​ന്റെ അടു​ത്തു​ത​ന്നെ ഒപ്പി​ട്ട ലേ​ഖ​ന​ങ്ങൾ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കുക എന്ന ബഹു​മ​തി കി​ട്ടാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന ഭാ​ഗ്യ​വാ​നും, രണ്ടാ​മ​തു പറഞ്ഞ കർ​ദി​നാൽ ക്ല...ലെ പ്ര​ധാന മെ​ത്രാ​നും യു​ദ്ധ​ക്ക​പ്പ​ലു​ക​ളേ​യും കര​യു​ദ്ധ​ത്തേ​യും സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു​ള്ള പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യായ തന്റെ മരു​മ​ക​നെ കാണാൻ പല​പ്പോ​ഴും പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു പോ​കാ​റു​ള്ളാ​ളു​മാ​ണു്. ഈ കർ​ദി​നാൽ ക്ല... ഒരു നേ​രം​പോ​ക്കു​കാ​ര​നായ മു​ണ്ട​നാ​ണു്; അയാൾ മേ​ല്പോ​ട്ടു ചു​രു​ക്കി​വെ​ച്ച നി​ല​യ​ങ്കി​യു​ടെ ചു​വ​ട്ടിൽ തന്റെ ചു​ക​ന്ന കീ​ഴ്ക്കാ​ലുറ കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കും; അയാൾ​ക്കു​ള്ള വി​ശേ​ഷ​ത​കൾ സർ​വ​ജ്ഞാ​ന​നി​ധി എന്ന മഹാ​ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തോ​ടു​ള്ള വെ​റു​പ്പും ‘രണ്ടും​കെ​ട്ട’ നി​ല​യി​ലു​ള്ള ബി​ല്ലി​യേർ​ഡ് കളി​ക്ക​ലു​മാ​ണു്; ഹൊ​ത്തേൽ ദു് ക്ല-​അന്നു നി​ന്നി​രു​ന്ന രുമ....യി​ലൂ​ടെ വൈ​കു​ന്നേ​രം നട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​വർ പന്തു​കൾ ചെ​ന്ന​ടി​ക്കു​ന്ന ഒച്ച​യും തന്റെ എതി​രാ​ളി​യായ മൊ​സ്സ്യു കൊതിരയോടു-​മെത്രാൻ കരി​സ്തി​ന്റെ ഭാഗത്തായിരിക്കും-​നോക്കൂ. ഞാൻ ‘കാനനെ’ [3] ടു​ത്തു് എന്നു് ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യു​ന്ന കർ​ദി​നാ​ലി​ന്റെ തു​ള​ഞ്ഞു​കേ​റു​ന്ന ശബ്ദ​വും കേൾ​ക്കാൻ നി​ല്ക്കും. കർ​ദി​നാൽ ദു് ക്ല...യെ മദാം ദു് റ്റി.യുടെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു ആദ്യം കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു ചെ​ന്ന​തു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പര​മ​സു​ഹൃ​ത്തും സെൻ​ലി​യി​ലെ മെ​ത്രാ​നു​മായ മൊ​സ്സ്യു ദു് രൊ​ക്ലോ​റാ​ണു്. മൊ​സ്സ്യു ദു് രോ​ക്ലോർ തന്റെ ഉയർ​ന്ന ശരീ​രം​കൊ​ണ്ടും, പണ്ഡി​ത​സ​ഭാ​യോ​ഗ​ത്തി​ലെ ചു​റു​ചു​റു​ക്കു​കൊ​ണ്ടും പേ​രെ​ടു​ത്താ​ളാ​ണു്; പണ്ഡി​ത​യോ​ഗം കൂ​ടാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഗ്ര​ന്ഥ​ശാ​ല​യു​ടെ അടു​ത്ത മു​റി​യി​ലെ ചി​ല്ലു​വാ​തി​ലി​ലൂ​ടെ നോ​ക്കു​ന്ന ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠി​ത​ന്മാർ​ക്ക്, എല്ലാ ചൊ​വ്വാ​ഴ്ച​യും സാ​ലി​യി​ലെ പണ്ട​ത്തെ മെ​ത്രാൻ പു​തു​താ​യി പൊ​ടി​യി​ട്ടു്, ഊത​ക്കാ​ലു​റ​യോ​ടു​കൂ​ടി, വാ​തി​ല്ക്ക​ലേ​ക്കു പു​റം​തി​രി​ഞ്ഞു, സാ​ധാ​ര​ണ​യാ​യി നീ​ണ്ടു നി​വർ​ന്നു, ശരി​ക്കു തന്റെ ചെറിയ കഴു​ത്തു​പ​ട്ട മറ്റു​ള്ള​വ​രെ നല്ല​വ​ണ്ണം കാ​ണി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു കാണാം. പള്ളി​പ്ര​വൃ​ത്തി​ക്കാ​രെ​ന്ന​പോ​ലെ​ത​ന്നെ രാ​ജ​സേ​വ​ക​ന്മാർ​കൂ​ടി​യായ ഈ മതാ​ചാ​ര്യ​ന്മാ​രെ​ല്ലാം കൂടി റ്റി.യുടെ സൽ​ക്കാര മു​റി​യു​ടെ പ്രാ​ഭ​വ​ത്തി​നു കനം കൂ​ട്ടി​യി​രു​ന്നു; ആ സഗൗ​ര​വ​ത്വ​ത്തെ ഫ്രാൻ​സി​ലെ അഞ്ചു മഹാ​പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാർ വർദ്ധിപ്പിച്ചു-​മാർക്കി ദു് വിബ... മാർ​ക്കി ദു് താൽ.... മാർ​ക്കി ദു് ഹെർ​ബ്വ....., വ്ക്കൊ​ന്തെ ദാം...., ദ്യു​ക് ദു് വൽ... ഈ ദ്യു​ക് ഫ്രാൻ​സിൽ നി​ന്ന​പ്പു​റ​ത്തു മൊങ്... എന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു വാ​ഴു​ന്ന ഒരു രാ​ജാ​വാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഫ്രാൻ​സി​നേ​യും ഫ്രാൻ​സി​ലെ പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാ​രേ​യും പറ്റി വളരെ വലിയ ഒര​ഭി​പ്രാ​യ​മു​ള്ളാ​ളാ​ണു്. അദ്ദേ​ഹ​മാ​ണു് ഒരി​ക്കൽ ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞ​തു്: ‘കർ​ദി​നാൽ​മാർ റോ​മി​ലെ ഫ്രാൻ​സി​ലു​ള്ള പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാ​രാ​ണു്; പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാർ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ലെ ഫ്രാൻ​സി​ലു​ള്ള നാ​ടു​വാ​ഴി​ക​ളു​മാ​ണു്.’ അത്ര​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഈ നൂ​റ്റാ​ണ്ടിൽ എവി​ടെ​യും ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​മു​ണ്ടാ​യേ കഴിയൂ എന്നു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടു്, ഈ നാടൻ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി, ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, ഒരു നാ​ടു​വാ​ഴി​യാൽ ഭരി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ അവിടെ രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണം ചെ​യ്തു.

പാ​രി​സ്സി​ലെ വെ​ള്ള​സ്സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ സത്തും സാ​ര​വും ഇവി​ടെ​യാ​ണു്. പ്രാ​മാ​ണ്യ​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം രാ​ജ​കീ​യ​ക​ക്ഷി​ക്കാ​രു​ടെ പ്രാ​മാ​ണ്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൂ​ടി, ഇവിടെ തള​ച്ചി​ടു​ന്നു. പ്ര​സി​ദ്ധി​യിൽ എപ്പോ​ഴും അരാ​ജ​ക​ത്വ​ത്തി​ന്റെ ഒരു വാ​ലു​ണ്ടു്. ഷതൊ​ബ്രി​യാ​ങ് ഇവി​ടെ​യ്ക്കു കട​ന്നു​വ​ന്നി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, പെർ​ദ്യു​ഷീൻ എത്തി​യാ​ല​ത്തെ ഒരു മട്ടു​ണ്ടാ​ക്കും. എന്നി​ട്ടും, സർ​വ​രും പരി​ഹ​സി​ക്കു​ന്ന ചി​ലർ​ക്ക് ആരും വി​രോ​ധം പറ​യാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു് അവിടെ കട​ന്നു​കൂ​ടാൻ പറ്റി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്... പറഞ്ഞ വിധം കേ​ട്ടു​കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്ന കരാ​റി​ന്മേൽ കൊ​ന്തെ ബു...വിനെ അങ്ങോ​ട്ടു കട​ത്തി​വി​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി.

ഇന്ന​ത്തെ ‘പ്ര​മാ​ണി’ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​കൾ​ക്ക് ഇവ​യു​ടെ യാ​തൊ​രു ഛാ​യ​യു​മി​ല്ല. ഇപ്പോ​ഴും സാ​ങ്ഴെർ​മാ​ങ് പ്ര​ദേ​ശ​ത്തി​നു് ഒരു കി​ഴ​വ​ത്ത​മു​ണ്ടു്. ഇന്ന​ത്തെ രാ​ജ​കീ​യ​ക​ക്ഷി​ക്കാർ ജനസംഘത്തലവന്മാരാണ്-​അവരുടെ ഗു​ണ​ത്തി​നാ​യി ഇതു ഞങ്ങൾ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ട്ടെ.

മദാം ദു് റ്റി.യുടെ വീ​ട്ടി​ലെ വി​രു​ന്നു​കാർ മേ​ലേ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള​വ​രാ​ണു്; വലിയ മര്യാ​ദ​നാ​ട്യ​ത്തി​നു​ള്ളി​ലെ അവ​രു​ടെ മട്ടു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന​തും അന്ത​സ്സു കൂ​ടി​യ​തു​മാ​ണു്. സം​സ്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തും എന്നാൽ ജീവൻ പോ​യി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ പണ്ട​ത്തെ സമ്പ്രദായത്തിന്-​എല്ലാത്തരം അകൃത്രിമപരിഷ്കാരത്തിനും-​അവിടെ കട​ന്നു ചെ​ല്ലു​വാൻ വി​രോ​ധ​മി​ല്ല. ഈ സമ്പ്ര​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ ചില ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം, വി​ശേ​ഷി​ച്ചും ഭാഷയെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചവ, നമു​ക്കു കമ്പ​മാ​യി തോ​ന്നും. അവ​യെ​പ്പ​റ്റി നല്ല വി​വ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത​വർ അവിടെ കേൾ​ക്കു​ന്ന വെറും പഴ​മ​വാ​ക്കു​ക​ളെ ദേ​ശ്യ​പ​ദ​ങ്ങ​ളെ​ന്നു കരു​തി​യേ​ക്കും. മദാം ല ജെനറൽ എന്നു് ഒരു സ്ത്രീ​യെ വി​ളി​ച്ചി​രു​ന്നു. മദാം ല കേർണൽ എന്ന​തും ഇല്ലാ​താ​യി​ട്ടി​ല്ല. നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ദു​ഷെ​സു് ദു് ലോ​ഗു​വി​ന്റേ​യും ദു് ഷെ​വ്രെ​സ്സി​ന്റേ​യും ഓർ​മ​യിൽ, അതി​സു​ന്ദ​രി​യാ​യി​രു​ന്ന മദാം ദു് ലെ​യൊ​വി​നു രാ​ജ​കു​മാ​രി എന്ന​തി​നെ​ക്കാൾ ഈ സ്ഥാ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു ഇഷ്ടം. മാർ​ക്കി​സു് ദു് ക്രെ​ക്കി​യേ​യും മദാം ല കേർണൽ എന്നാ​യി പറ​യാ​റു്.

ഈ ചെറിയ പ്ര​മാ​ണി​ക്കൂ​ട്ട​മാ​ണു് രാ​ജാ​വി​നെ ഗൂ​ഢ​മാ​യി കണ്ടു സം​സാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ രാ​ജാ​വേ എന്നു സം​ബോ​ധ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന സമ്പ്ര​ദാ​യം തു​ലെ​രി രാ​ജ​ധാ​നി​യിൽ കണ്ടു​പി​ടി​ച്ച​തു്; തി​രു​മ​ന​സ്സു​കൊ​ണ്ടു് എന്ന വാ​ക്ക് ഒരി​ക്ക​ലും ഉപ​യോ​ഗി​യ്ക്കാ​താ​യി. തി​രു​മ​ന​സ്സു​കൊ​ണ്ടു് എന്ന​തു് ‘ആ അധി​ക​പ്ര​സം​ഗി അശു​ദ്ധി​പ്പെ​ടു​ത്തി’ക്ക​ള​ഞ്ഞു.

മനു​ഷ്യ​രും അവ​രു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളും ഇവിടെ വി​ചാ​ര​ണ​യ്ക്കു വരും. ആ വി​ധി​ന്യാ​യ​കർ​ത്താ​ക്ക​ളെ ഏതൊരു കാ​ല​വി​ശേ​ഷ​മാ​ണോ തന്നെ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യേ കഴിയൂ എന്നു​ള്ള നിർ​ബ​ന്ധ​ത്തിൽ​നി​ന്നു വി​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ത്ത​തു്, ആ കാ​ല​ത്തെ അവർ പു​ച്ഛി​ച്ചു. അവർ അമ്പ​ര​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി അന്യോ​ന്യം ഇണ​നി​ന്നു. അവർ തങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള അറി​വിൻ​ശ​ക​ല​ത്തെ അന്യോ​ന്യം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. എപി​മെ​നി​ഡ്സി​ന്ന് [4] മെ​ത്തു​സേല [5] ഓരോ വിവരം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. കാ​ര്യ​ഗ​തി ഇന്ന​തെ​ന്നു ചെ​കി​ടു​പൊ​ട്ടൻ കണ്ണു​പൊ​ട്ട​നെ ധരി​പ്പി​ച്ചു. കൊ​ബ്ലെൻ​സു് യു​ദ്ധ​ത്തി​നു ശേ​ഷ​മു​ള്ള​തൊ​ന്നും ഉണ്ടാ​യി​ട്ടേ ഇല്ലെ​ന്നു് അവർ നി​ശ്ച​യി​ച്ചു. പതി​നെ​ട്ടാ​മൻ ലൂയി ഈശ്വ​രാ​നു​കൂ​ല്യം കൊ​ണ്ടു് രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ലേർ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു് അങ്ങ​നെ ഇരു​പ​ത്ത​ഞ്ചു കൊ​ല്ല​മാ​യോ അങ്ങ​നെ​ത​ന്നെ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തിൽ ഓടി​പ്പോ​യ​വ​രും അവ​കാ​ശ​വ​ഴി​ക്കു പ്രാ​യം​ചെ​ന്നു് ഇരു​പ​തി​രു​പ​ത്ത​ഞ്ചു വയ​സ്സു കഴി​ഞ്ഞ​വ​രാ​യി.

എല്ലാം ഭം​ഗി​യാ​യി; ആർ​ക്കും പ്രാ​യ​മേ​റി​യി​ട്ടി​ല്ല; പ്ര​സം​ഗം ഒരു ശ്വാ​സ​ത്തോ​ളം തന്നെ ഇല്ലാ​യി​രു​ന്നു. സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​ക​ളോ​ടു യോ​ജി​ച്ചു വർ​ത്ത​മാ​ന​പ​ത്ര​ങ്ങ​ളും ഒരു ഞങ്ങ​ണ​പ്പു​ല്ലാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. ചില ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, അവർ മരി​ച്ച​പോ​ലെ​യേ ഉള്ളു. ഈ തി​ക​ച്ചും പഴ​കി​പ്പോയ സത്ത്വ​ങ്ങൾ​ക്കു സാ​ഹാ​യ​ത്തി​നു് അതേ നി​ല​യ്ക്കു​ള്ള ഭൃ​ത്യ​വർ​ഗ​വു​മു​ണ്ടു്.

അവർ​ക്കെ​ല്ലാ​വർ​ക്കും അന​വ​ധി​ക്കാ​ല​മാ​യി ജീ​വി​ച്ചു​പോ​ന്നാ​ല​ത്തെ ഒരു മട്ടു​ണ്ടു്; അവർ ശവ​ക്കു​ഴി​യോ​ടു മനഃ​പൂർ​വം മല്ലി​ട്ടു​നി​ല്ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നും. നി​ഘ​ണ്ടു​വി​ലൊ​ക്കെ​ക്കൂ​ടി ഒരു വാ​ക്കേ ഉള്ളൂ എന്നു തോന്നും-​പഴമക്കാരൻ; തഞ്ച​ത്തിൽ നില്ക്കുക-​അതാണു് കാ​ര്യം. വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഈ വന്ദ്യ​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ സു​ഗ​ന്ധ​ദ്ര​വ്യ​ങ്ങൾ വ്യാ​പി​ച്ചി​രു​ന്നു; അവർ പറ​യു​ന്ന​തി​ലൊ​ക്കെ അതി​ന്റെ വാ​സ​ന​യു​ണ്ടു്. സു​ഗ​ന്ധ​ദ്ര​വ്യ​മി​ട്ടു​ണ​ക്കി​യെ​ടു​ത്ത ഒരു സം​ഘ​മാ​യി​രു​ന്നു അതു്. എജ​മാ​ന​ന്മാ​രി​ലെ​ല്ലാം സു​ഗ​ന്ധ​ദ്ര​വ്യം നി​റ​ച്ചി​രു​ന്നു; ഭൃ​ത്യ​ന്മാ​രി​ലെ​ല്ലാം വൈ​ക്കോ​ലും.

പണ്ടു ചാ​ടി​പ്പോ​യി ഒരു കാ​ശു​മി​ല്ലാ​താ​യി ഒരൊ​റ്റ പെ​ണ്ണു കൂ​ടെ​യു​ള്ള ഒരു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന കി​ഴ​വി​പ്ര​ഭ്വി മാ​ത്രം ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു പറയും; ‘എന്റെ ആളുകൾ.’

ഇവ​രെ​ല്ലാം​കൂ​ടി റ്റി.യുടെ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​യിൽ എന്തു ചെ​യ്തു? അവർ മറു​ക​ണ്ടം ചാടി.

മറു​ക​ണ്ടം ചാടുക; ഈ വാ​ക്ക് എന്തി​നെ കാ​ണി​ക്കു​ന്നു​വോ അതു തീരെ ഇല്ലാ​താ​യി​ട്ടി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, ഈ വാ​ക്കു പറ​ഞ്ഞാൽ ഇന്നു് ഒരർ​ഥ​വു​മി​ല്ല. ഞങ്ങൾ വി​വ​രി​ക്കാം.

മറു​ക​ണ്ടം ചാടുക അപ്പു​റ​ത്താ​വു​ക​യാ​ണു്. സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ന്റെ പേരും പറ​ഞ്ഞു ചെ​ങ്കോ​ലി​നെ എതിർ​ക്കുക; തി​രു​വ​ത്താ​ഴ​മേ​ശ​യു​ടെ പേരിൽ സഭാ​ധ്യ​ക്ഷ​കി​രീ​ട​ത്തെ എതിർ​ക്കുക; വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​തെ​ന്തി​നെ​യോ അതിനെ ദ്രോ​ഹി​ക്കുക; ചവി​ട്ട​ടി​പ്പാ​ടു​ക​ളിൽ ചവി​ട്ടുക; മത​ദ്രോ​ഹി​കൾ​ക്കു കി​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ള വെ​പ്പു പണി​യു​ടെ തോ​ത​നു​സ​രി​ച്ചു വി​റ​കു​ചു​ള്ളി​ക്കെ​ട്ടി​നെ കു​ത്തി​ച്ച​ത​യ്ക്കുക; ബിം​ബാ​രാ​ധ​ന​യു​ടെ ശക​ല​ത്തെ​പ്പി​ടി​ച്ചു ബിം​ബ​ത്തെ ശകാ​രി​ക്കുക; ബഹു​മാ​ന​ത്തി​ന്റെ ആധി​ക്യം​കൊ​ണ്ടു് അവ​മാ​നി​ക്കുക; പോ​പ്പു് തി​ക​ച്ചും പോ​പ്പാ​യി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും, രാ​ജാ​വു വേ​ണ്ട​വി​ധം രാ​ജാ​വാ​യി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും. രാ​ത്രി​ക്കു വെ​ളി​ച്ചം കൂ​ടു​ന്നു എന്നും കണ്ടു​പി​ടി​ക്കുക; വെ​ളു​പ്പി​നു​വേ​ണ്ടി ചന്ദ്ര​കാ​ന്ത​ക്ക​ല്ലി​നോ​ടും മഞ്ഞി​നോ​ടും അര​യ​ന്ന​ത്തോ​ടും വെ​ള്ളാ​മ്പ​ലോ​ടും മുകർ വീർ​പ്പി​ക്കുക; ശത്രു​ത​യിൽ കട​ക്കു​മാ​റു് എന്തെ​ങ്കി​ലും ഒന്നി​ന്റെ ഭാഗം പി​ടി​ക്കുക; എതി​രാ​വാൻ മാ​ത്രം അനു​കൂ​ല​മാ​വുക.

രാ​ജ​ത്വ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​ക​നായ മൊ​സ്സ്യു ദു് വി​ല്ലെ​ലി​ന്റെ വര​വോ​ടു​കൂ​ടി, 1814-ൽ ആരം​ഭി​ച്ച് 1820-​ന്നടുത്തുവെച്ചവസാനിച്ച ആ കാൽ​മ​ണി​ക്കൂ​റി​നു സമ​മാ​യി യാ​തൊ​ന്നും ചരി​ത്ര​ത്തി​ലി​ല്ല. ഈ ആറു കൊ​ല്ലം ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​നി​മി​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒരേ ഒരു സമ​യ​ത്തു​ത​ന്നെ തെ​ളി​വു​ള്ള​തും ഇരു​ണ്ട​തും, പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ണ്ട​തും മു​കർ​വീർ​ത്ത​തും, പ്ര​ഭാ​ത​ത്തി​ലു​ള്ള പ്ര​കാ​ശ​ത്താ​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​വും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ ആകാ​ശാ​ന്ത​ത്തിൽ നി​റ​ഞ്ഞു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തും പതു​ക്കെ ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കി​രു​ത്തു​ന്ന​തു​മായ മഹാ​വി​പ​ത്തു​ക​ളു​ടെ നി​ഴ​ല്പാ​ടു​ക​ളാൽ തി​ക​ച്ചും മൂ​ട​പ്പെ​ട്ട​തു​മായ ഒരു നി​മി​ഷം. ആ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്റേ​യും ആ നി​ഴ​ലി​ന്റേ​യും ഉള്ളിൽ പു​തി​യ​തും പഴ​യ​തും, നേ​ര​മ്പോ​ക്കു​ള്ള​തും വ്യ​സ​ന​മ​യ​വും, പ്രാ​യം കു​റ​ഞ്ഞ​തും പ്രാ​യം കൂ​ടി​യ​തു​മായ ഒരു ചെറിയ മു​ഴു​വൻ​ലോ​കം കണ്ണും തി​രു​മ്മി​ക്കൊ​ണ്ടു നി​ന്നി​രു​ന്നു; ഉണർ​ന്നെ​ഴു​ന്നേ​ല്ക്ക​ലി​നു തി​രി​ച്ചു​വ​ര​വി​നെ​പ്പോ​ലെ സദൃ​ശ​മായ മറ്റൊ​ന്നി​ല്ല. ഫ്രാൻ​സി​നെ മു​ഷി​ച്ച​ലോ​ടു​കൂ​ടി കരു​തു​ന്ന​തും ഫ്രാൻ​സു് അങ്ങോ​ട്ടു് കപ​ട​ഭ​ക്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി കരു​തി​പ്പോ​രു​ന്ന​തു​മായ ഒരു​കൂ​ട്ടം; മട​ങ്ങി​യെ​ത്തിയ പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാ​രും പ്രേ​ത​ങ്ങ​ളു​മായ മു​തു​മു​ത്തൻ ഊമ​ന്മാർ; ആദ്യം പറഞ്ഞവരാകട്ടേ-​എല്ലാറ്റിനു മുൻ​പി​ലും മി​ഴി​ച്ചു​നി​ല്ക്കു​ന്ന ചിലർ-​ഫ്രാൻസിൽ എത്തി​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളു​ക​യും എന്നാൽ അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ കര​യു​ക​യും, തങ്ങ​ളു​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തെ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി കാ​ണാ​റാ​യ​തിൽ സന്തോ​ഷി​ക്ക​യും തങ്ങ​ളു​ടെ രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യെ കാ​ണാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു നി​രാ​ശ​രാ​വു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ധീ​ര​ന്മാ​രും പ്രാ​മാ​ണി​ക​ളു​മായ മാ​ന്യ​ന്മാർ; സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാ​രെ, അതാ​യ​തു വാ​ളി​ന്റെ കാ​ല​ത്തി​ലെ പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാ​രെ, പു​ച്ഛി​ക്കു​ന്ന കു​രി​ശു​യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്തി​ലെ പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാർ, ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഗന്ധം​പോ​ലു​മി​ല്ലാ​തായ ചരി​ത്ര​പ്ര​സി​ദ്ധ​ന്മാ​രു​ടെ വർ​ഗ​ക്കാർ; നെ​പ്പോ​ളി​യ​ന്റെ കൂ​ട്ടു​കാ​രെ അധി​ക്ഷേ​പി​ക്കു​ന്ന ഷാർ​ലി​മാ​ന്റെ കൂ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ സന്ത​തി​കൾ. ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, വാ​ളു​കൾ ആ അധി​ക്ഷേ​പ​ത്തി​നു പകരം ചോ​ദി​ച്ചു; ഫോ​ന്തെ​നോ യു​ദ്ധ​ത്തി​ലെ വാൾ പരി​ഹാ​സ​യോ​ഗ്യ​വും തു​രു​മ്പു​പി​ടി​ച്ച ഒരി​രി​മ്പിൻ​ക​ഷ്ണം മാ​ത്ര​വു​മാ​യി; മാ​റെൻ​ഗോ യു​ദ്ധ​ത്തി​ലെ വാൾ അറ​പ്പു തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന​തും ഒരു ചുരിക മാ​ത്ര​വു​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. പണ്ട​ത്തെ കാ​ല​ങ്ങൾ ഇന്ന​ലെ​യെ ഗണി​ക്കാ​താ​യി. മഹ​ത്താ​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി ആളു​കൾ​ക്കു ഒരു വി​ല​യും തോ​ന്നാ​താ​യി. ബോ​നാ​പ്പാർ​ത്ത്ഷ​പെൻ എന്നു പേരായ ഒരാൾ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈയൊരു സമു​ദാ​യം ഇന്നി​ല്ല. ഞങ്ങൾ ഒന്നു​കൂ​ടി​പ്പ​റ​യു​ന്നു, അതി​ന്റെ ഒരു ഭാ​ഗ​വും ഇന്നി​ല്ല. അതി​ന്നു​ള്ളിൽ​നി​ന്നു് ഇട​യ്ക്കൊ​ന്നി​നെ പെ​റു​ക്കി​യെ​ടു​ത്തു് അതിനെ ആലോ​ച​ന​യിൽ വെ​ച്ചു ഞങ്ങൾ വീ​ണ്ടും ജീ​വി​ക്കാൻ നോ​ക്കു​മ്പോൾ, അത്ര പ്ര​ള​യ​ത്തി​നു മുൻ​പി​ല​ത്തെ ലോ​ക​ത്തെ​പ്പോ​ലെ അത്ര​മേൽ അസാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി​പ്പോ​കു​ന്നു. എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, പറ​ഞ്ഞു​വ​രു​മ്പോൾ, അതും വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു പ്ര​ള​യ​ത്തി​ന്നു​ള്ളിൽ ആണ്ടു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. രണ്ടു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ അതും മറ​ഞ്ഞു​പോ​യി. എന്തു തി​ര​മാ​ല​ക​ളാ​ണു് വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ! എന്തി​നെ​യെ​ല്ലാം നശി​പ്പി​ക്കു​ക​യും കു​ഴി​ച്ചു​മൂ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യാൻ​വേ​ണ്ടി​യാ​ണോ ഉണ്ടാ​യ​തു് അതി​നെ​യെ​ല്ലാം അവ എത്ര ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ മറ​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്നു; എത്ര ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി അവ ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളായ പാ​താ​ള​ങ്ങ​ളെ സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്നു.

വോൾ​ത്തെ​യ​റെ​ക്കാ​ള​ധി​കം മൊ​സ്സ​യു മർ​ത്തെ​ങ്വി​ലി​ന്നു [6] ഫലി​ത​മു​ണ്ടാ​യി​ത്തീർ​ന്ന ആ സു​ദൂ​ര​വും നി​ഷ്ക​പ​ട​വു​മായ നാ​ളി​ലെ സല്ക്കാ​ര​മു​റി​ക​ളു​ടെ മു​ഖാ​കൃ​തി ഇങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു.

ആ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​കൾ​ക്കു സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഒരു സാ​ഹി​ത്യ​വും രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​യു​ക്തി​യു​മു​ണ്ടു്. അവ ഫി​യെ​വെ​യൽ [7] വി​ശ്വ​സി​ച്ചു. മൊ​സ്സ്യു അഗിയെ [8] അവ​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള നി​യ​മ​ങ്ങ​ളെ വ്യ​വ​സ്ഥ​പ്പെ​ടു​ത്തി. മലകെ പാ​താ​റി​ലു​ള്ള പഴയ പു​സ്ത​ക​വ്യാ​പാ​രി​യും ഗ്ര​ന്ഥ​പ്ര​സാ​ധ​ക​നു​മായ മൊ​സ്സ്യു കെൽ​നെ​യെ അവ വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ച്ചു. നെ​പ്പോ​ളി​യൻ അവ​യ്ക്കു തി​ക​ച്ചും കോർ​സി​ക്ക​ക്കാ​രൻ രാ​ക്ഷ​സ​നാ​യി​രു​ന്നു. രാ​ജ​സൈ​ന്യ​ത്തി​ലെ ഉപ​സേ​നാ​ധി​പ​നാ​യി​രു​ന്ന മാർ​ക്കി ദു് ബോ​നാ​പ്പാർ​ത്തി​നെ പി​ന്നീ​ടു ചരി​ത്ര​ത്തിൽ പ്ര​വേ​ശി​പ്പി​ച്ച​തു് അന്ന​ത്തെ കാ​ല​സ്ഥി​തി​ക്കു കൊ​ടു​ത്ത ഒര​നു​വാ​ദ​മാ​ണു്.

ഈ സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​കൾ സ്വ​ന്തം പരി​ശു​ദ്ധി​യെ അധി​ക​കാ​ലം നി​ല​നിർ​ത്തി​പ്പോ​ന്നി​ല്ല. 1818-ന്റെ ആരം​ഭ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അവ​യ്ക്കി​ട​യിൽ നൂ​ത​നോ​പ​ദേ​ശി​കൾ പു​റ​പ്പെ​ടാൻ തുടങ്ങി-​സ്വസ്ഥത കെ​ടു​ത്തു​ന്ന നി​ഴ​ലു​കൾ. അവ​രു​ടെ സമ്പ്ര​ദാ​യം രാ​ജ​കീ​യ​ക​ക്ഷി​ക്കാ​രാ​ക​യും അങ്ങ​നെ​യാ​യ​തി​നു ഞായം പറ​യു​ക​യു​മാ​ണു്. മറു​ക​ണ്ടം ചാ​ടി​യ​വർ എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത അഭി​മാ​നം കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നേ​ട​ത്തു നൂ​ത​നോ​പ​ദേ​ശി​കൾ ലജ്ജ ഭാ​വി​ച്ചു. അവർ​ക്കു രസി​ക​ത്ത​മു​ണ്ടു്; അവർ​ക്കു മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്കാൻ കഴി​യും; അവ​രു​ടെ രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​സി​ദ്ധാ​ന്ത​ത്തി​നു​ള്ളിൽ വേ​ണ്ട​വി​ധം ദു​ര​ഹ​ങ്കാ​രം നി​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു, അവർ ജയി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണു്. വെ​ള്ള​ക്ക​ഴു​ത്തു​കെ​ട്ടു​ക​ളു​ടേ​യും കു​റു​ക്കി​ക്കു​ടു​ക്കി​ട്ട പു​റം​കു​പ്പാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും കാ​ര്യ​ത്തിൽ ആണ്ടു​മു​ങ്ങു​വാൻ അവർ നി​ശ്ച​യി​ച്ചു; അതു പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. നൂ​ത​നോ​പ​ദേ​ശ​ക​ക്ഷി​യ്ക്കു പി​ണ​ഞ്ഞ അബ​ദ്ധം, അല്ലെ​ങ്കിൽ ആപ​ത്തു്, അവർ പ്രാ​യം​ചെ​ന്ന ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രെ സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു എന്ന​താ​ണു്. അവർ അറി​വു​ള്ള​വ​രു​ടെ നാ​ട്യം നടി​ച്ചു. കവി​ഞ്ഞ​തും കൂ​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ മൂ​ല​ത​ത്ത്വ​ത്തി​ന്മേൽ ഒരു ശാ​ന്ത​മായ അധി​കാ​ര​ശ​ക്തി​യെ വെ​ച്ചു​പി​ടി​പ്പി​ക്കാ​മെ​ന്നു് അവർ മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ച്ചു. നശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തായ പരി​ഷ്കാ​രേ​ച്ഛ​യോ​ടു പഴമയെ പിൻ​താ​ങ്ങു​ന്ന പരി​ഷ്കാ​രേ​ച്ഛ​യെ അവർ ചി​ല​പ്പോൾ, അസാ​ധാ​ര​ണ​മായ ബു​ദ്ധി​വൈ​ഭ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ, നേ​രി​ടു​വി​ച്ചു. അവർ പറ​ക​യു​ണ്ടാ​യ​ത്രേ. ‘രാ​ജ​ത്വ​വാ​ദ​ത്തോ​ടു നാം നന്ദി പറയുക! അതു് ഒന്നി​ല​ധി​കം ഗുണം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ടു്. അതു പഴമയെ, പൂജയെ, മത​ത്തെ, ബഹു​മാ​ന​ത്തെ, വീ​ണ്ടു​കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. അതു വി​ശ്വ​സി​ക്കാ​വു​ന്ന​തും ധൈ​ര്യ​മു​ള്ള​തും ദാ​ക്ഷി​ണ്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തും ഭക്തി​യേ​റി​യ​തു​മാ​ണു്. ജന​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ പുതിയ അന്ത​സ്സു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ടെ ലൗ​കി​ക​ങ്ങ​ളായ അന്ത​സ്സു​ക​ളെ അതു, പശ്ചാ​ത്താ​പ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കി. അതി​ന്റെ തെ​റ്റു് അതു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തെ, സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തെ, മാ​ഹാ​ത്മ്യ​ത്തെ, സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ, നൂ​ത​ന​വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളെ, ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രെ, കാ​ല​ത്തെ, മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​ല്ല എന്ന​താ​ണു് നമ്മെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം അതു കാ​ണി​ച്ച ഈ തെറ്റ്-​ഇതു നമ്മൾ അവ​രോ​ടും ചി​ല​പ്പോൾ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലേ? നമ്മൾ എന്തൊ​ന്നി​ന്റെ സന്ത​തി​ക​ളാ​ണോ ആ ഭരണ പരി​വർ​ത്ത​നം എല്ലാ കാ​ര്യ​ത്തി​ലും വേണം ബു​ദ്ധി​യു​പ​യോ​ഗി​ക്കുക. രാ​ജ​ത്വ​വാ​ദ​ത്തെ എതിർ​ക്കു​ന്ന​തു പരി​ഷ്കാ​രേ​ച്ഛ​യെ തെ​റ്റി വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്ക​ലാ​ണു്. എന്ത​ബ​ദ്ധം! എന്ന​ല്ല, എന്ത​ന്ധത! ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​കാ​ല​ത്തി​ലെ ഫ്രാൻ​സി​നു പണ്ടേ​യ്ക്കു പണ്ടു​ള്ള ഫ്രാൻസിനോട്-​ എന്നു​വെ​ച്ചാൽ അതി​ന്റെ അമ്മ​യോ​ടു്, അതിനോടുതന്നെ-​ബഹുമാനം പോരാ. സെ​പ്തം​ബർ 5-ആം തി​യ്യ​തി​ക്കു [9] ശേഷം രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​ക്കാ​ല​ത്തി​ലെ പ്ര​ഭു​സ​മു​ദാ​യ​ത്തോ​ടു​ണ്ടായ പെ​രു​മാ​റ്റം, ജൂ​ലാ​യ് 8-ആം തി​യ്യ​തി​ക്കു [10] ശേഷം സാ​മ്രാ​ജ്യ​വാ​ഴ്ച​ക്കാ​ല​ത്തി​ലെ പ്ര​ഭു​സ​മു​ദാ​യ​ത്തോ​ടു് എങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വോ അങ്ങ​നെ​യാ​യി. അവർ ചക്ര​വർ​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ക്കൂ​റ​യോ​ടു് അനീ​തി​കാ​ണി​ച്ചു; നമ്മൾ രാ​ജാ​വി​ന്റെ കൊ​ടി​ക്കൂ​റ​യോ​ടും. എന്തെ​ങ്കി​ലും ഒന്നി​നെ നമു​ക്ക് എപ്പോ​ഴും നാ​ടു​ക​ട​ത്ത​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു് തോ​ന്നു​ന്നു! പതി​ന്നാ​ലാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ കീ​രി​ട​ത്തി​ന്റെ പൂ​ച്ചു കള​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ടു, നാ​ലാ​മൻ ആങ്റി​യു​ടെ കവചം ചു​ര​ണ്ടി​യ​തു​കൊ​ണ്ടു, നമു​ക്കെ​ന്തു പ്ര​യോ​ജ​ന​മു​ണ്ടാ​യി? യേ​ന​യി​ലെ പാ​ല​ത്തി​ന്മേൽ നി​ന്നു് N എന്ന അക്ഷ​രം [11] മാ​ച്ച​തിൽ നമ്മൾ മൊ​സ്സ്യു ദു് വൊ​ബ്ലാ​നെ പരി​ഹ​സി​ക്കു​ന്നു; അയാൾ എന്താ​ണു് ചെ​യ്ത​തു? നമ്മൾ എന്താ​ണു് ചെ​യ്യു​ന്ന​തു? മറൻ​ഗോ​യു​ദ്ധം​പോ​ലെ​ത​ന്നെ, ബൂ​വിൻ​യു​ദ്ധ​വും നമ്മു​ടെ​യാ​ണു്. N അട​യാ​ളം​പോ​ലെ​ത​ന്നെ, ഫ്ളൂർദ ലീയും നമ്മു​ടെ​യാ​ണു്. അതു നമ്മു​ടെ പൂർ​വ​സ്വ​ത്താ​ണു്. നമ്മൾ അതെ​ന്തി​നു കു​റ​യ്ക്കു​ന്നു? ഇന്ന​ത്തെ നമ്മു​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തെ വിടാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത​തു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ പണ്ട​ത്തെ നമ്മു​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തെ നമു​ക്കു വി​ട്ടു​കൂ​ടാ. ചരി​ത്ര​ത്തെ മു​ഴു​വ​നും നമു​ക്കെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടു സ്വീ​ക​രി​ച്ചു​കൂ​ടാ? ഫ്രാൻ​സി​നെ മു​ഴു​വ​നും നമു​ക്കെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടു് സ്നേ​ഹി​ച്ചു​കൂ​ടാ?’

ഇങ്ങ​നെ​യാ​ണു് നൂ​ത​നോ​പ​ദേ​ശി​കൾ രാ​ജ​ത്വ​വാ​ദ​ത്തെ ഗു​ണ​ദോ​ഷ​വി​വേ​ച​നം ചെ​യ്ത​തും രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തും; ഗു​ണ​ദോ​ഷ​വി​വേ​ച​ന​ത്തിൽ അതു മുഖം വീർ​പ്പി​ച്ചു; രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലിൽ അതു ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ത്തു.

മറു​ക​ണ്ടം​ചാ​ടി​യ​വർ രാ​ജ​ത്വ​വാ​ദ​ത്തി​ന്റെ ആദ്യ​ഭാ​ഗ​ത്തെ കാ​ണി​ക്കു​ന്നു, മറ്റ​വർ പി​ന്ന​ത്തേ​യും. സാ​മർ​ഥ്യം ശ്ര​ദ്ധ​യെ പി​ന്തു​ട​രു​ന്നു. ഈ വി​വ​ര​ണം​കൊ​ണ്ടു ഞങ്ങൾ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ട​ട്ടെ.

ഈ കഥ​യെ​ഴു​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഗ്ര​ന്ഥ​കാ​രൻ ഇദാ​നീ​ന്ത​ന​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഈ അസാ​ധാ​ര​ണ​ഘ​ട്ട​ത്തെ മുൻ​പിൽ എത്തി​മു​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; ഒരോ​ടി​ച്ച നോ​ട്ട​ത്തെ അതിൽ വ്യാ​പ​രി​പ്പി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​നും ഇന്നി​ല്ലാ​താ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ആ സമു​ദായ വി​ശേ​ഷ​ത്തി​ന്റെ ചില അസാ​ധാ​രണ രൂ​പ​ങ്ങ​ളെ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി വര​ച്ചു​കാ​ണി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​നും അയാൾ​ക്കു സാ​ധി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. പക്ഷേ, അതു വേ​ഗ​ത്തി​ലും നീ​ര​സ​മോ പു​ച്ഛ​മോ കൂ​ടാ​തെ​യു​മാ​ണു് ചെ​യ്യു​ന്ന​തു്. ബഹു​മാ​ന​വും സ്നേ​ഹ​വും തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ഈ സ്മാരകചിഹ്നങ്ങൾ-​അവ അയാ​ളു​ടെ അമ്മയുടേതാണല്ലോ-​അയാളെ ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കാ​കർ​ഷി​ക്കു​ന്നു. എന്ന​ല്ല, ഈ നി​സ്സാ​ര​ലോ​ക​ത്തി​നു് അതി​ന്റെ​തായ ഒരു മാ​ഹാ​ത്മ്യ​വി​ശേ​ഷ​മു​ണ്ടു്. അതിനെ കണ്ടു പു​ഞ്ചി​രി​യി​ടാം; പക്ഷേ, ആർ​ക്കും അതിനെ പു​ച്ഛി​ക്കാ​നോ വെ​റു​ക്കാ​നോ വയ്യ. അതു മുൻ​കാ​ല​ത്തെ ഫ്രാൻ​സാ​ണു്.

എല്ലാ കു​ട്ടി​ക​ളും ചെ​യ്യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ മരി​യു​സു് പൊ​ങ്മേർ​സി കു​റ​ച്ചൊ​ക്കെ പഠി​ച്ചു. വലി​യ​മ്മ​യു​ടെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ട​തോ​ടു​കൂ​ടി, മു​ത്ത​ച്ഛൻ അയാളെ തി​ക​ച്ചും സാ​ഹി​ത്യ​നിർ​ദ്ദോ​ഷി​യായ ഒരു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന ഉപാ​ധ്യാ​യ​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ല്പി​ച്ചു. വളർ​ന്നു​വ​രു​ന്ന ഈ ചെറിയ ആത്മാ​വു് ഒരു നാ​ണം​കു​ണു​ങ്ങി​യിൽ നി​ന്നു കട​ന്നു് ഒരു കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത ജ്ഞാ​ന​ല​വ​ദുർ​വി​ദ​ഗ്ധ​നി​ലെ​ത്തി.

സർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ലെ ആയു​ഷ്കാ​ലം പി​ന്നി​ട്ട​ശേ​ഷം, മരി​യു​സു് നി​യ​മ​വി​ദ്യാ​ല​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ച്ചു. അയാൾ ഒരു രാജ്യത്വവാദിയായിരുന്നു-​അതിൽ ഭ്രാ​ന്തും ശു​ഷ്കാ​ന്തി​യു​മു​ള്ള ആളാ​യി​രു​ന്നു. മു​ത്ത​ച്ഛ​ന്റെ നേ​ര​മ്പോ​ക്കും ലോ​ക​ദ്വേ​ഷ​വും തീരെ രസി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു്, അയാൾ മു​ത്ത​ച്ഛ​നെ സ്നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല; അച്ഛ​നോ​ടു​ള്ള മനോ​വൃ​ത്തി​യും അത്ര നന്നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

അയാൾ ആക​പ്പാ​ടെ ചു​ണ​കെ​ട്ടു. സൗ​ശീ​ല്യ​വും മര്യാ​ദ​യും അഭി​മാ​ന​വും മത​നി​ഷ്ഠ​യു​മു​ള്ള ഒരു കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു; ക്രൂ​ര​ത​യോ​ട​ടു​ക്കു​ന്ന അഹ​ങ്കാ​ര​ത​ത്തോ​ടും നാ​ണം​കു​ണു​ങ്ങി​യാ​ക​ത്ത​ക്ക​വി​ധം മനഃ​ശു​ദ്ധി​യോ​ടും​കൂ​ടിയ ഒരു കു​ട്ടി.

കു​റി​പ്പു​കൾ

[1] അത്ര പ്ര​സി​ദ്ധ​ന​ല്ല.

[2] മഹാ​നായ അലെ​ക്സാ​ന്ദർ ചക്ര​വർ​ത്തി​യു​ടെ ഉപ​പ​ത്നി​യാ​യി​രു​ന്ന ഒരു മഹാ​സു​ന്ദ​രി.

[3] ബി​ല്ലി​യേർ​ഡ് കളി​യിൽ ഒരു പെ​രു​പ്പം എന്നു വെ​യ്ക്കുക.

[4] ഗ്രീ​സ്സി​ലെ ഒരു മഹാ​ക​വി ഇദ്ദേ​ഹം അതെൻ​സി​നെ പ്ലേ​ഗിൽ​നി​ന്നു രക്ഷി​ച്ചു 57 കൊ​ല്ലം ഒന്നി​ച്ചു കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങി​യെ​ന്നാ​ണു് കഥ.

[5] 969 കൊ​ല്ലം ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന ഒരു ബൈബിൾ കഥാ​പാ​ത്രം.

[6] അത്ര പ്ര​സി​ദ്ധ​ന​ല്ല.

[7] ഫ്രാൻ​സി​ലെ ഒരെ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നും രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​നും.

[8] പ്ര​സി​ദ്ധ​ന​ല്ല.

[9] സാ​മ്രാ​ജ്യ​സ്ഥാ​പ​ന​ദി​വ​സം.

[10] രാ​ജ​ത്വ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​ന​ദി​വ​സം.

[11] ചക്ര​വർ​ത്തി​യു​ടെ അട​യാ​ളം.

Colophon

Title: Les Miserables (ml: പാ​വ​ങ്ങൾ).

Author(s): Victor Hugo.

First publication details: Mathrubhumi; Kozhikkode, Kerala; Book 3, Part 3; 1925.

Deafult language: ml, Malayalam.

Keywords: Novel, Les Miserable, Victor Hugo, വി​ക്തോർ യൂഗോ, പാ​വ​ങ്ങൾ, നാ​ല​പ്പാ​ട്ടു് നാ​രാ​യണ മേനോൻ, വി​വർ​ത്ത​നം, Open Access Publishing, Malayalam, Sayahna Foundation, Free Software, XML.

Digital Publisher: Sayahna Foundation; JWRA 34, Jagthy; Trivandrum 695014; India.

Date: August 31, 2021.

Credits: The text of the original item is in the public domain. The text encoding and editorial notes were created and​/or prepared by the Sayahna Foundation and are licensed under a Creative Commons Attribution By ShareAlike 4​.0 International License (CC BY-SA 4​.0). Any reuse of the material should credit the Sayahna Foundation and must be shared under the same terms.

Cover: Le Miserables, a photograph by Otterbein University, Theatre and Dance, USA (2018). The picture is a photograph of a scene from Les Miserables, a theatrical performance of Theatre and Dance group of Otterbein University, USA. The image is taken from Wikimedia Commons and is gratefully acknowledged.

Production history: Typesetter: Sayahna Foundation; Editor: PK Ashok; Translation: Nalappatt Narayana Menon; Digitizer: KB Sujith; Processed by: JN Jamuna, LJ Anjana, KB Sujith; Encoding: CV Radhakrishnan.

Production notes: The entire document processing has been done in a computer running GNU/Linux operating system and TeX and friends. The PDF has been generated using XeLaTeX from TeXLive distribution 2021 using Ithal (ഇതൾ), an online framework for text formatting. The TEI (P5) encoded XML has been generated from the same LaTeX sources using LuaLaTeX. HTML version has been generated from XML using XSLT stylesheet (sfn-​tei-html.xsl) developed by CV Radhakrkishnan.

Fonts: The basefont used in PDF and HTML versions is RIT Rachana authored by KH Hussain, et al., and maintained by the Rachana Institute of Typography. The font used for Latin script is Linux Libertine developed by Phillip Poll.

Web site: Maintained by KV Rajeesh.

Download document sources in TEI encoded XML format.

Download Phone PDF.