ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ​ക്ക് ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ കൈയും ഒരു ഭാ​ഗ്യ​മേ​റിയ കൈ​പ്പ​ട​വു​മു​ണ്ട്; അവ ശക്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി തല്ലു​ക​യും ശരി​യാ​യി തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. അപൂർ​ണ്ണ​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ങ്കി​ലും, 1830-ലെ വി​പ്ല​വം​പോ​ലെ നി​കൃ​ഷ്ട​വും അധി​ക്ഷി​പ്ത​വും ഒരു ചി​ല്ലറ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം എന്ന നി​ല​യി​ലോ​ളം ഇടു​ങ്ങി​യ​തു​മാ​യി​രു​ന്നാൽ​ക്കൂ​ടി​യും, അബ​ദ്ധ​ത്തിൽ ചെ​ന്നു​ചാ​ടാ​തെ കഴി​യാൻ​മാ​ത്രം വേണ്ട ഒര​നു​ഗൃ​ഹീ​ത​മായ തന്റേ​ട​ത്തെ അവ വി​ടു​ന്നി​ല്ല. അവ​യു​ടെ മറയൽ ഒരി​ക്ക​ലും ഒരു സ്ഥാ​ന​ത്യാ​ഗ​മ​ല്ല.

എങ്കി​ലും, നമു​ക്കു വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം ഉച്ച​ത്തിൽ മേനി പറ​യാ​തി​രി​ക്കുക; ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ​ക്കും ചതി പറ്റി​പ്പോ​വാം; ഗൗ​ര​വ​മേ​റിയ അബ​ദ്ധ​ങ്ങൾ വന്നു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഞങ്ങൾ 1830-​ലേക്കു മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ല്ല​ട്ടെ. വഴി​തെ​റ്റ​ലി​ലും 1830-നു ഭാ​ഗ്യ​മു​ണ്ട്. ഭരണ പരി​വർ​ത്ത​നം ഇട​യ്ക്കു​വെ​ച്ചു നിർ​ത്ത​പ്പെ​ട്ട​തി​നു​ശേ​ഷം, സമാ​ധാ​ന​ര​ക്ഷ എന്നു സ്വയം സ്ഥാ​ന​പ്പേ​രി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടായ വ്യ​വ​സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ലെ രാ​ജാ​വിൽ രാ​ജ​ത്വം മാ​ത്ര​മ​ല്ല ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു. ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് ഒര​സാ​ധാ​രണ മനു​ഷ്യ​നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

ചരി​ത്രം ചില വി​ല​ക്കു​റ​വു​ക​ളെ​ല്ലാം കല്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന ഒര​ച്ഛ​ന്റെ മകൻ, എന്നാൽ അച്ഛൻ എത്ര​ക​ണ്ടു നി​ന്ദ​യ്ക്കർ​ഹ​നാ​ണോ മകൻ അത്ര​ക​ണ്ടും ബഹു മതി​ക്കർ​ഹൻ,; കു​ടും​ബ​ജീ​വി​ത​ത്തി​നു​വേ​ണ്ട പല ഗു​ണ​ങ്ങ​ളു​മു​ള്ളാൾ; തന്റെ ആരോ​ഗ്യ​ത്തി​ലും, തന്റെ യോ​ഗ​ക്ഷേ​മ​ത്തി​ലും, തന്റെ ദേ​ഹ​സ്ഥി​തി​യി​ലും, തന്റെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ശ്ര​ദ്ധാ​ലു; ഒരു നി​മി​ഷ​ത്തി​ന്റെ വി​ല​യ​റി​യു​ന്ന​വ​നും ഒരു വർ​ഷ​ത്തി​ന്റെ വില എപ്പോ​ഴും അറി​ഞ്ഞു എന്നു​വ​രാ​ത്ത​വ​നും; തന്റേ​ട​വും ഗൗ​ര​വ​വും ശാ​ന്ത​ത​യും ക്ഷ​മ​യു​മു​ള്ളാൾ; ഒരു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നും, ഒരു കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന രാ​ജാ​വും; ഭാ​ര്യ​യോ​ടു​കൂ​ടി കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ക​യും സഭാ​ര്യ​നായ തന്റെ കി​ട​പ്പു​മു​റി​യെ നാ​ടു​വാ​ഴി​കൾ​ക്കു കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാൻ ചു​മ​ത​ല​പ്പെ​ട്ട ഭൃ​ത്യ​ന്മാ​രെ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തിൽ നി​യ​മി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ളാൾ—പൂർ​വ്വി​ക​രു​ടെ പണ്ട​ത്തെ അന്യാ​യ​പ്ര​ക​ട​ന​ങ്ങൾ നോ​ക്കു​മ്പോൾ പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​മായ ഒരു ധാടി; യൂ​റോ​പ്പി​ലെ എല്ലാ ഭാ​ഷ​ക​ളും അറി​യു​ന്നാൾ; എന്ന​ല്ല, കു​റെ​ക്കൂ​ടി അപൂർ​വം, എല്ലാ ആവ​ശ്യ​ങ്ങൾ​ക്കു​മു​ള്ള ഭാഷകൾ ധരി​ക്കു​ക​യും അവ​യി​ലെ​ല്ലാം സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യാൻ കഴി​വു​ള്ള ഒരാൾ; ‘ഇട​ത്ത​ര​ക്കാ​രു​ടെ ഒര​ഭി​ന​ന്ദ​നീയ പ്ര​തി​നി​ധി; പക്ഷേ, ആ നി​ല​യിൽ​നി​ന്നു കട​ന്ന​വ​നും അവ​രിൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം ഉയർ​ന്ന​വ​നും; നല്ല തന്റേ​ട​മു​ള്ളാൾ; തന്റെ വം​ശോൽ​കൃ​ഷ്ടത മന​സ്സി​ലാ​ക്കി തന്റെ ആന്ത​ര​ഗു​ണ​ത്തെ​ത്ത​ന്നെ സർ​വ്വോ​പ​രി ഗണി​ക്കു​ന്ന ഒരാൾ; സ്വ​ന്ത​വം​ശ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, താൻ ഓർ​ലി​യാ​ങ് വം​ശ​ക്കാ​ര​നെ​ന്ന​ല്ലാ​തെ ബൂർ​ബൊ​ണ​ങ് വം​ശ​ക്കാ​ര​നെ​ന്ന് ഒരി​ക്ക​ലും പറ​യാ​ത്ത ആൾ; ഒരു ‘തി​രു​മേ​നി’മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ഒരൊ​ന്നാ​ന്ത​രം കു​ലീ​ന​രാ​ജാ​വും, രാ​ജ​പ​ട്ട​മെ​ടു​ത്ത​തു​മു​ത​ല്ക്ക് ഒരു നല്ല നാ​ടു​വാ​ഴി​യും; പൊ​തു​ജ​ന​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം വി​സ്ത​ര​വും സ്വ​ന്തം കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം സം​ക്ഷേ​പ​വും പൂണ്ട ആൾ; പ്ര​സി​ദ്ധി അങ്ങ​നെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, പി​ശു​ക്ക​നെ​ന്നു തെ​ളി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്താൾ; വക​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ, സ്വ​ന്തം ആവ​ശ്യ​മോ ചു​മ​ത​ല​യോ അനു​സ​രി​ച്ചു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ധാ​രാ​ളി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന അത്ത​രം ചെ​ല​വു​ക​ണി​ശ​ക്കാ​രിൽ ഒരാൾ; പണ്ഡി​തൻ, എന്നാൽ പാ​ണ്ഡി​ത്യ​ത്തിൽ ഭ്ര​മ​മി​ല്ലാ​ത്താൾ; ഒരു മാ​ന്യൻ, എന്നാൽ ഒരു യോ​ഗ്യൻ എന്നി​ല്ല; ശു​ദ്ധൻ, ശാ​ന്തൻ, കു​ടും​ബ​ത്താ​ലും കൂ​ടെ​ക്ക​ഴി​യു​ന്ന​വ​രാ​ലും പൂ​ജി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​വൻ; മയ​ക്കി​ക്ക​ള​യു​ന്ന ഒരു​വാ​ഗ്മി; ആന്ത​ര​മാ​യി ഉറ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി, തൽ​ക്കാ​ല​ത്തെ ആവ​ശ്യ​ത്തിൽ ആണ്ടു​കൊ​ണ്ട്, അടു​ത്തെ​ത്തി​യാൽ എന്തി​നേ​യും എപ്പോ​ഴും വശ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ട്, പക​യ്ക്കും നന്ദി​ക്കും കീ​ഴ​ട​ങ്ങാ​തെ, പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​ത്തെ സാ​ധു​ത്വ​ത്തി​ന്മേൽ ദയ​യി​ല്ലാ​തെ പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്, ജീ​വ​നി​ല്ലാ​തെ സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​നു ചു​വ​ട്ടിൽ കി​ട​ന്നു പി​റു​പി​റു​ക്കു​ന്ന ആ നി​ഗൂ​ഢൈ​ക​മ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ വി​ഡ്ഡി​ത്ത്വ​ത്തിൽ ചാ​ടി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​സ​ഭ​യി​ലെ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തെ കൈ​വ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ സമർ​ത്ഥ​നാ​യി, ആരാ​ലും വഞ്ചി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​ത്ത ഒരു രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞൻ; ഉള്ളിൽ കല​വ​റ​യി​ല്ലാ​തെ ആ കല​വ​റ​ക്കു​റ​വു​കൊ​ണ്ട് വക​തി​രി​വു​കേ​ടു​ത​ന്നെ പറ്റി​പ്പോ​കു​മെ​ങ്കി​ലും ആ വക​തി​രി​വു​കേ​ടിൽ​പ്പോ​ലും അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ സാ​മർ​ത്ഥ്യ​മു​ള്ള ഒരാൾ; ഉപാ​യ​ങ്ങൾ, കള്ള​മ​ട്ടു​കൾ, ഭാ​വ​മാ​റ്റ​ങ്ങൾ, ധാ​രാ​ളം തോ​ന്നു​ന്നാൾ; ഫ്രാൻ​സി​നെ​ക്കൊ​ണ്ട് യൂ​റോ​പ്പി​നേ​യും യൂ​റോ​പ്പി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു പ്രാൻ​സി​നേ​യും പേ​ടി​പ്പി​ച്ചാൾ; സ്വ​രാ​ജ്യ​ത്തെ നി​സ്തർ​ക്ക​മാ​യി സ്നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും, കു​ടും​ബ​ത്തി​ന്റെ മേൽ അതി​ല​ധി​കം പ്ര​തി​പ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നാൾ; അധി​കാ​ര​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ആജ്ഞാ​ശ​ക്തി​യും അന്ത​സ്സി​ല​ധി​കം അധി​കാ​ര​വും കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നാൾ—ഈ ശീ​ല​ത്തി​ന് ഇങ്ങ​നെ​യൊ​രു ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴ​പി​ടി​ച്ച വി​ശേ​ഷ​ത​യു​ണ്ട്; എല്ലാം വി​ജ​യ​ത്തിൽ കലാ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി വഞ്ച​ന​യെ അതു സമ്മ​തി​ക്കു​ക​യും നീ​ച​ത്വ​ത്തെ തീരെ കള​യാ​തി​രി​ക്ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു; എന്നാൽ ഈ വി​ല​പി​ടി​ച്ച ഭാ​ഗ​വും അതി​ലു​ണ്ട്; രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ത്തെ വലിയ ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും രാ​ജ്യ​ത്തെ ഉട​വു​ക​ളിൽ​നി​ന്നും സമു​ദാ​യ​ത്തെ കഷ്ട​പ്പാ​ടു കളിൽ​നി​ന്നും അതു കാ​ക്കു​ന്നു; സൂ​ക്ഷ്മ​ത​യോ​ടും ഔചി​ത്യ​ത്തോ​ടും ശു​ഷ്കാ​ന്തി​യോ​ടും സാ​മർ​ത്ഥ്യ​ത്തോ​ടും അക്ഷീ​ണ​ത​യോ​ടും​കൂ​ടിയ ആൾ; ചി​ല​പ്പോൾ തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ തർ​ക്കി​ച്ചു തന്ന​ത്താൻ നു​ണ​യ​നാ​ക്കു​ന്ന ഒരാൾ; ആൻ​കോ​ണ​യിൽ​വെ​ച്ച് ആസ്ത്രീ​യ​യു​ടെ മുൻ​പിൽ അതി​ധീ​ര​നും, സ്പെ​യി​നിൽ​വെ​ച്ച് ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ന്റെ മു​മ്പിൽ ദു​ശ്ലാ​ഢ്യ​ക്കാ​ര​നും; ആന്റ്വേർ​പ്പ് വള​യു​ക​യും പ്രി​പ്പേർ​ഡ് വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെയ്ത ആൾ; ഉള്ളിൽ​ക്കൊ​ണ്ട് ഉത്ത​മ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ഗാ​നം പാ​ടു​ന്നാൾ; നി​രാ​ശ​ത​യ്ക്കും, അല​സ​ത​ത​യ്ക്കും, കൗ​തു​ക​ക​ര​വും ആദർ​ശ​പ​ര​വു​മാ​യ​തി​നോ​ടു​ള്ള വാ​സ​ന​യ്ക്കും, ധീ​രോ​ദാ​ത്ത​മായ ഉദാ​ര​ത​യ്ക്കും, മനോ​രാ​ജ്യ​സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​നും, മി​ത്ഥ്യാ​ഭ്ര​മ​ങ്ങൾ​ക്കും, ദേ​ഷ്യ​ത്തി​നും, ഡം​ഭി​നും, ഭയ​ത്തി​നും അപ്രാ​പ്യൻ; നിർ​ഭ​യ​ത്വ​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ രൂ​പ​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളും കൈ​വ​ശ​മു​ള്ളാൾ; വാൽ​മി​യിൽ [1] ഒരു സേ​നാ​പ​തി, ഴെ​മെ​യ്പ്പിൽ [2] ഒരു ഭടൻ; രാ​ജ​ഹ​ന്താ​ക്ക​ളാൽ എട്ടു തവണ ആക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വൻ; ആ എട്ടു​ത​വ​ണ​യും സ്മേ​ര​മു​ഖൻ; ഒരു പട​യാ​ളി​യെ​പ്പോ​ലെ ഉശി​ര​നും ഒരു തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​യെ​പ്പോ​ലെ ധീ​ര​നും; യൂ​റോ​പ്പു മു​ഴു​വ​നും​കൂ​ടി കു​ലു​ങ്ങു​ന്ന ഘട്ട​ങ്ങ​ളിൽ മാ​ത്രം അസ്വ​സ്ഥ​നും മഹ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളായ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പ​രാ​ക്ര​മ​ങ്ങൾ​ക്ക് അനർ​ഹ​നും; തന്റെ ജീവനെ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കാൻ എപ്പോ​ഴും സന്ന​ദ്ധൻ, എന്നാൽ തന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​യെ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കാൻ തീരെ അസ​ന്ന​ദ്ധൻ; ഒരു രാ​ജാ​വെ​ന്ന​തി​ല​ധി​കം ഒരു ബു​ദ്ധി​മാൻ എന്ന നി​ല​യിൽ അനു​സ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടാൻ​വേ​ണ്ടി അധി​കാ​ര​ശ​ക്തി​ക്കി​ട​യിൽ തന്റെ ഇച്ഛ​യെ ഒളി​പ്പി​ച്ചു​വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നാൾ; ദൈ​വ​ജ്ഞ​ത​കൊ​ണ്ട​ല്ല ലോ​ക​നി​രീ​ക്ഷ​ണ​ശ​ക്തി​കൊ​ണ്ട് അനു​ഗൃ​ഹീ​തൻ; അധികം ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു​നോ​ക്കാ​തെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും മനു​ഷ്യ​രെ മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്ന— അതാ​യ​ത്, കണ്ട​തു​കൊ​ണ്ട് ആളെ അറി​യു​ന്ന—ഒരാൾ; സമ​യോ​ചി​ത​വും സർ​വ​വ്യാ​പ​ക​വു​മായ തന്റേ​ട​ത്തോ​ടും പ്രാ​യോ​ഗി​ക​മായ വി​ജ്ഞാ​ന​ത്തോ​ടും നി​ഷ്പ്ര​യാ​സ​മായ വാ​ഗ്ധാ​ടി​യോ​ടും മഹ​ത്തായ ഓർ​മ്മ​ശ​ക്തി​യോ​ടും കൂടിയ മനു​ഷ്യൻ; ഈ ഓർ​മ്മ​യ്ക്കു​ള്ളിൽ സീസർ, അലെ​ക്സാ​ണ്ടർ, നെ​പ്പോ​ളി​യൻ എന്നി​വ​രു​മാ​യി തനി​ക്കു​ള്ള സാ​ദൃ​ശ്യം​മാ​ത്രം ഇട​വി​ടാ​തെ വര​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ളാൾ; പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളും വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​ക​ളും സൂ​ക്ഷ്മ​വി​വ​ര​ങ്ങ​ളും തി​യ​തി​ക​ളും പേ​രു​ക​ളും അറി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു, മനോ​ഗ​തി​ക​ളും വി​കാ​രാ​വേ​ഗ​ങ്ങ​ളും ജന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ വി​ഭി​ന്ന ബു​ദ്ധി​ക​ളും ആന്ത​ര​ങ്ങ​ളായ ആഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളും ആത്മാ​ക്ക​ളു​ടെ നി​ഗൂ​ഢ​ങ്ങ​ളും അവ്യ​ക്ത​ങ്ങ​ളു​മായ മത്സ​ര​ങ്ങ​ളും, ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, അന്തഃ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ അദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളായ ഗതി​ത​രം​ഗ​ങ്ങ​ളെ​ന്ന് പറ​യ​പ്പെ​ടാ​വു​ന്ന​വ​യിൽ യാ​തൊ​ന്നും അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത ആൾ; മു​കൾ​ഭാ​ഗ​ത്താൽ സമ്മ​തൻ, പക്ഷേ, ചു​വ​ട്ടി​ലെ ഫ്രാൻ​സു​മാ​യി തീരെ യോ​ചി​ക്കാ​ത്ത ആൾ; വി​വേ​ക​ത്തി​ന്റെ ബലം​കൊ​ണ്ട് അപ​ക​ട​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും ജയി​ച്ചു​പോ​രു​ന്ന​വൻ; അത്യ​ധി​കം, എന്നാൽ വേ​ണ്ടി​ട​ത്തോ​ള​മാ​വാ​ത്ത, ഭര​ണ​ശീ​ല​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​വൻ; അവ​ന​വ​ന്റെ​ത​ന്നെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി; വാ​സ്ത​വാ​വ​സ്ഥ​ക​ളു​ടെ നി​സ്സാ​ര​ത​യിൽ​നി​ന്നും ആലോ​ച​ന​ക​ളു​ടെ അപാ​ര​ത​യ്ക്കു മുൻ​പിൽ ഒരു വി​ഘ്നം ഉണ്ടാ​ക്കു​വാൻ മി​ടു​ക്കൻ; പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തേ​യും സമാ​ധാ​ന​ര​ക്ഷ​യേ​യും സം​ഘ​ശ​ക്തി​യേ​യും സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​വാ​നു​ള്ള ഒരു യഥാർ​ത്ഥ ത്രാ​ണി​യെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളും കള്ള​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളും കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കു​വാ​നു​ള്ള ഒര നിർ​വാ​ച്യ​ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടു കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കു​ന്നാൾ; ഒരു രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​ന്റെ സ്ഥാ​പ​ക​നും അതി​ന്റെ വക്കീ​ലും; ഷാർൽ​മാൻ ചക്ര​വർ​ത്തി​യു​ടെ ചില ഭാ​ഗ​വും ഒരു വക്കീ​ലി​ന്റെ ചില ഭാ​ഗ​വും കൂ​ടി​ക്ക​ലർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ളാൾ; ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, തി​ക​ച്ചും പൊ​ന്തി​നി​ല്ക്കു​ന്ന ഒര​പൂർ​വ്വ പു​രു​ഷൻ; ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ അസ്വാ​സ്ഥ്യ​മി​രു​ന്നാ​ലും അധി​കാ​ര​ബ​ല​ത്തേ​യും യൂ​റോ​പ്പി​ന്റെ അസൂ​യ​യി​ലി​രു​ന്നാ​ലും ഭര​ണ​ശ​ക്തി​യേ​യും ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ങ്ങ​നെ എന്ന​റി​യു​ന്ന ഒരു രാ​ജാ​വ്. പ്ര​ശ​സ്തി​യെ കു​റ​ച്ചെ​ങ്കി​ലും ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ക​യും പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​മാ​യ​തി​നോ​ടു​ള്ള​പോ​ലെ മഹ​ത്ത​ര​മാ​യ​തി​നോ​ടു പ്ര​തി​പ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​യും ചെ​യ്തു​വെ​ങ്കിൽ, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് തന്റെ ശതാ​ബ്ദ​ത്തി​ലെ പ്ര​മു​ഖ​രു​ടെ ഇടയിൽ ഒരാ​ളാ​യി എണ്ണ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഏറ്റ​വും ബഹു​മാ​ന്യ​ന്മാ​രായ ഭര​ണ​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ ഇടയിൽ തന്റെ പേർ ചേർ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തേ​നേ.

ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് സു​ന്ദ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു; വാർ​ദ്ധ​ക്യ​ത്തി​ലും അദ്ദേ​ഹം ആ അന്ത​സ്സു​വി​ട്ടി​ല്ല. രാ​ജ്യ​ത്താൽ എപ്പോ​ഴും അഭി​ന​ന്ദി​ത​നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ എപ്പോ​ഴും സ്നേ​ഹി​ച്ചു​പോ​ന്നു; അദ്ദേ​ഹം സന്തോ​ഷി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ആളു​ക​ളെ വശ​ത്താ​ക്കാ​നു​ള്ള ഒരു സാ​മർ​ത്ഥ്യം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു പ്ര​താ​പ​മി​ല്ല; രാ​ജാ​വാ​ണെ​ങ്കി​ലും അദ്ദേ​ഹം കി​രീ​ടം ധരി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല; വൃ​ദ്ധ​നാ​ണെ​ങ്കി​ലും വെ​ളു​ത്ത തല​മു​ടി​യു​ള്ളാ​ള​ല്ല; അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സമ്പ്ര​ദാ​യ​ങ്ങൾ പഴയ കാ​ല​ത്തേ​ക്കു ചേർ​ന്ന​വ​യാ​യി​രു​ന്നു; നട​പ​ടി​കൾ പുതിയ കാ​ല​ത്തേ​ക്കും. 1830-​ലേക്കു പറ്റി​യ​വി​ധം പ്ര​ഭു​വും നാ​ടു​വാ​ഴി​യും കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്ന​ത്. അവ​സ്ഥാ​ന്ത​രം നാ​ടു​വാ​ഴുക എന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ്, പണ്ട​ത്തെ ഉച്ചാ​ര​ണ​വും പണ്ട​ത്തെ അക്ഷ​ര​ശു​ദ്ധി​യും അദ്ദേ​ഹം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​പോ​ന്നു; രണ്ടും അദ്ദേ​ഹം നൂ​ത​നാ​ഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചൊ​ല്പ​ടി​യിൽ നിർ​ത്തി. പത്താം ഷാർ​ലി​നെ​പ്പോ​ലെ അദ്ദേ​ഹം രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ര​ക്ഷി​ഭ​ട​ന്റെ ഉടു​പ്പും നെ​പ്പോ​ളി​യ​നെ​പ്പോ​ലെ ബഹു​മ​തി​ചി​ഹ്ന​മായ പട്ടു​നാ​ട​ക്കെ​ട്ടും ധരി​ച്ചി​രു​ന്നു.

അദ്ദേ​ഹം അല്പാ​ല്പ​മൊ​ക്കെ പള്ളി​യിൽ പോവും; നാ​യാ​ട്ടി​നു പോ​വു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല; സം​ഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​യി​ലേ​ക്ക് ഒരി​ക്ക​ലു​മി​ല്ല. പള്ളി​ക്കാ​വ​ല്ക്കാ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടും നാ​യാ​ട്ടു​മു​പ്പ​ന്മാ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടും ആട്ട​ക്കാ​രി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും അദ്ദേ​ഹം ചീ​ത്ത​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല; പ്ര​മാ​ണി​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഒരു സമ്മ​തം വീ​ണ​തിൽ ഒരു ഭാഗം ഇതു​കാ​ര​ണ​മാ​ണ്. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ഹൃ​ദ​യ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. കക്ഷ​ത്തിൽ കു​ട​യു​മാ​യി അദ്ദേ​ഹം പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങും; ഈ കുട അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ തേജഃ പരി​ധി​യു​ടെ ഒരു ഭാ​ഗ​മാ​യി. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു കു​റ​ച്ചാ​ശാ​രി​പ്പ​ണി​യ​റി​യാം; കു​റ​ച്ചു തോ​ട്ട​ക്കാ​ര​ന്റെ പണി​യ​റി​യാം; ഏതാ​ണ്ടൊ​ക്കെ വൈ​ദ്യ​വും; കു​തി​ര​പ്പു​റ​ത്തു നി​ന്നു​രു​ണ്ടു​വീണ ഒരു വണ്ടി​ക്കാ​ര​ന്ന് അദ്ദേ​ഹം മു​റി​കെ​ട്ടി; നാ​ലാ​മൻ ആങ്ത​ന്റെ കട്ടാ​രം കൂ​ടാ​തെ എത്ര​ക​ണ്ടു പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ണ്ടോ, അതി​ലും കു​റ​ച്ചേ ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് തന്റെ ശസ്ത്ര​മെ​ടു​ക്കാ​തെ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ളൂ. രാ​ജ​ക​ക്ഷി​ക്കാർ ഈ കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത രാ​ജാ​വി​നെ, മുറി ഭേ​ദ​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാൻ​വേ​ണ്ടി ചോര വരു​ത്തി​യി​രു​ന്ന ഈ ഒന്നാ​മ​ത്തെ രാ​ജാ​വി​നെ, കളി​യാ​ക്കി.

ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​നെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ആവ​ലാ​തി​ക​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം, ഒന്നു കു​റ​യ്ക്കേ​ണ്ടാ​താ​യി​ട്ടു​ണ്ട്, രാ​ജ​ത്വ​ത്തെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടോ അത്, രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടോ അത്, രാ​ജാ​വി​നെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടോ അതു വെ​വ്വേ​റെ തുക കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന മൂ​ന്നു വരികൾ. പൊ​തു​ജ​നാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളെ പി​ടി​ച്ച​ട​ക്കുക, അഭി​വൃ​ദ്ധി ഒര​പ്ര​ധാ​ന​കാ​ര്യ​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കുക, തെ​രു​വീ​ഥി​യിൽ​നി​ന്നു​ള്ള എതി​ര​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തെ ബലാൽ​ക്കാ​രേണ പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്തുക. ലഹ​ള​ക്കാ​രെ പട്ടാ​ള​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു വെ​ടി​വെ​പ്പി​ക്കുക, ആക്ര​മ​ണ​ത്തെ ആയു​ധ​പ്ര​യോ​ഗം​കൊ​ണ്ട് ഇല്ലാ​താ​ക്കുക, യു​ദ്ധ​കാ​ര്യാ​ലോ​ച​ന​സഭ കൂ​ട്ടുക, വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള രാ​ജ്യ​ത്തെ നി​യ​മ​സം​ബ​ന്ധി​യായ രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു വി​ഴു​ങ്ങി​ക്കുക—ഇതൊ​ക്കെ​യാ​ണ് രാ​ജ​ത്വ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ. ബെൽ​ജി​യ​ത്തി​ന്റെ അവ​കാ​ശ​ത്തെ നി​ര​സി​ക്കുക, അത്യ​ധി​കം നി​ഷ്ഠു​ര​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി​യും ഇന്ത്യ​യിൽ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടു കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ, പരി​ഷ്കൃ​ത​മ​ട്ടി​നെ​ക്കാ​ള​ധി​കം കാ​ട​മ​ട്ടോ​ടു​കൂ​ടി​യും ആൽ​ജീ​റി​യാ [3] രാ​ജ്യം കീ​ഴ​ട​ക്കുക. അബ്ദുൽ​കാ​ത​രോ​ടു [4] വി​ശ്വാ​സ​പാ​ത​കം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കുക—ഇതൊ​ക്കെ രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ടെ വി​ദ്യ​ക​ളാ​ണ്; രാ​ജ​സം​ബ​ന്ധി​യാ​വു​ന്ന​തി​ല​ധി​കം, കൂ​ടും​ബ​സം​ബ​ന്ധി​യായ ഭര​ണ​ന​യം രാ​ജാ​വു പറ്റി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്.

നോ​ക്കി​യാൽ കാ​ണാ​വു​ന്ന​വി​ധം, വേ​ണ്ടി​ട​ത്തോ​ളം കു​റ​വു​ചെ​യ്തു വരു​മ്പോൾ, രാ​ജാ​വി​നു​ള്ള കു​റ്റം കു​റ​ച്ചേ ഉള്ളൂ.

ഇതാണ് ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ വലിയ കു​റ്റം: ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ പേർ പറഞ്ഞ അദ്ദേ​ഹം ഒതു​ങ്ങി​നി​ന്നു.

ഈ കു​റ്റം എവി​ടെ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​യി?

ഞങ്ങൾ പറയാം.

വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം പി​തൃ​വാ​ത്സ​ല്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു രാ​ജാ​വാ​യി​രു​ന്നു ലൂ​യി​ഫി​ലി​പ്പ്; ഒരു രാ​ജ​വം​ശം സ്ഥാ​പി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ഉദ്ദേ​ശ്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യു​ള്ള ഒരു കു​ടും​ബം ‘വി​രി​പ്പി​ക്കൽ’ സർ​വ്വ​ത്തേ​യും​പ​റ്റി ശങ്കി​ക്കു​ന്നു; ഒരു ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും സ്വാ​സ്ഥ്യ​ഭം​ഗം അതി​ന്നി​ഷ്ട​മ​ല്ല; അതിൽ​നി​ന്ന് അതി​യായ ഭീ​രു​ത്വ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നു; രാ​ജ്യ​ഭ​രണ സം​ബ​ന്ധി​യായ പഴ​ങ്ക​ഥ​യിൽ ജൂ​ലാ​യ് 14-​ാംനുയും യു​ദ്ധ​സം​ബ​ന്ധി​യായ ഇതി​ഹാ​സ​ത്തിൽ ഓസ്തെർ​ലി​ത്സും തന​താ​യി​ട്ടു​ള്ള രാ​ജ്യ​ക്കാർ​ക്ക് ഇതു രസി​ക്കു​ക​യി​ല്ല.

എന്ന​ല്ല, ഒന്നാ​മ​താ​യി നി​റ​വേ​റ്റേ​ണ്ടു​ന്ന പൊ​തു​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ കി​ഴി​ച്ചാൽ, ലൂ​യി​ഫി​ലി​പ്പി​നു തന്റെ കു​ടും​ബ​ത്തോ​ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഹൃ​ദ​യ​പുർ​വ്വ​മായ വാ​ത്സ​ല്യം ആ കു​ടും​ബം അർ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു​താ​നും. ആ കു​ടും​ബം അഭി​ന​ന്ദി​ക്ക​ത്ത​ക്ക​താ​യി​രു​ന്നു. സാ​മർ​ത്ഥ്യ​ത്തോ​ടു മു​ട്ടി​യു​രു​മ്മി​ക്കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ സൗ​ശീ​ല്യം അതിൽ താ​മ​സി​ച്ചു​പോ​ന്നു. ഷാർൽ​ദോർ​ലീ​യാ​ണ് തന്റെ വം​ശ​ത്തെ കവി​ക​ളു​ടെ ഇടയിൽ പെ​ടു​ത്തി​യ​തു​പോ​ലെ, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ ഒരു മകൾ തന്റെ വം​ശ​ത്തെ കലാ​നി​പു​ണ​വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഉയർ​ത്തി​വെ​ച്ചു. ആ മാന്യ തന്റെ ആത്മാ​വി​നെ​ക്കൊ​ണ്ട് ഒരു വെ​ണ്ണ​ക്ക​ല്ലു കൊ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​ക്കി; അതിനു ഴാ​ന്ന്ദാർ​ക്ക് എന്നു പേ​രി​ട്ടു. ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ രണ്ടു പെൺ​മ​ക്കൾ മെ​തെർ​നി​ക്കിൽ​നി​ന്ന് ഈ സ്തു​തി പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ചു: ‘കണ്ടെ​ത്താൻ ഞെ​രു​ക്ക​മു​ള്ള രണ്ടു യു​വ​തി​ക​ളാ​ണ​വർ,; ഒരി​ക്ക​ലും കണ്ടെ​ത്താൻ കഴി​യാ​ത്ത രണ്ടു രാ​ജ​കു​മാ​രി​മാർ.’

യാ​തൊ​രു കളവും കൂ​ടാ​തെ​യും യാ​തൊ​ര​തി​ശ​യോ​ക്തി​യു​മി​ല്ലാ​തെ​യു​മു​ള്ള ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ ഒരു വി​വ​ര​ണ​മാ​ണി​ത്.

സമ​ത്വ​രാ​ജാ​വാ​യി​രി​ക്കുക, രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ടേ​യും ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റേ​യും പര​സ്പ​ര​വി​രു​ദ്ധ​ത​യെ ആത്മാ​വിൽ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കുക, ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​യി​ലാ​വു​മ്പോൾ വി​ശ്വാ​സ​ജ​ന​ക​മാ​യി​ച്ച​മ​യു​ന്ന ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ക​നി​ലെ ആ അസ്ധാ​സ്ഥ്യ​ക​ര​ത്വ​ഭാ​ഗം ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കുക - ഇതി​ലാ​ണ് ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ 1830-ലെ ഭാ​ഗ്യം കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത്; ഒരു സം​ഭ​വ​ത്തോ​ട് ഇതി​ല​ധി​കം ഒരു മനു​ഷ്യൻ യോ​ജി​ക്കുക എന്ന​തു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല; ഒന്നു മറ്റൊ​ന്നി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു, ഒര​വ​താ​ര​മാ​യി. ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് 1830-ന്റെ മനു​ഷ്യാ​വ​താ​ര​മാ​ണ്. എന്ന​ല്ല, സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഈ മഹ​ത്തായ ശി​പാർ​ശി​ഗു​ണ​വും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു—രാ​ജ്യ​ഭ്ര​ഷ്ടൻ. അദ്ദേ​ഹം രാ​ജ്യ​ത്തു കട​ക്കാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു തെ​ണ്ടി, ഇര​പ്പാ​ളി, സ്വ​ന്തം പ്ര​യ​ത്നം കൊ​ണ്ടാ​ണ് അദ്ദേ​ഹം കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന​ത്. ഫ്രാൻ​സി​ലെ ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം സമ്പ​ന്ന​മായ രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തി​ന് ഒന്നാം അവ​കാ​ശി​യായ അദ്ദേ​ഹം സ്വി​റ്റ്സർ​ലാ​ണ്ടിൽ​വെ​ച്ച് ഒരു നേ​ര​ത്തെ ഭക്ഷ​ണ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി തന്റെ കി​ള​വൻ​കു​തി​ര​യെ​വി​റ്റു​ക​ള​ഞ്ഞു. റെ​ക്നോ​വിൽ [5] വെ​ച്ച് അദ്ദേ​ഹം കണ​ക്കു​ശാ​സ്ത്രം പഠി​പ്പി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി; അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സഹോ​ദ​രി രോ​മ​ച്ച​ര​ടു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യും തു​ന്നൽ​പ്പ​ണി ചെ​യ്യു​ക​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. പതി​നൊ​ന്നാ​മൻ ലൂയി ഉണ്ടാ​ക്കി​ച്ച​തും പതി​ന​ഞ്ചാ​മൻ ലൂയി ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​മായ മോങ്-​സാങ്-മിഷേലിലെ ഇരി​മ്പു​കൂ​ട് അദ്ദേ​ഹം തന്റെ കൈ​കൊ​ണ്ട് അടി​ച്ചു തകർ​ത്തു. അദ്ദേ​ഹം ദ്യു മു​രി​യെ​യു​ടെ [6] കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നും, ലഫ​യേ​ത്തി​ന്റെ സ്നേ​ഹി​ത​നു​മാ​യി​രു​ന്നു; അദ്ദേ​ഹം ജെ​ക്കോ​ബിൻ സം​ഘ​ത്തി​ലെ ഒരം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു; മിറബോ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചു​മ​ലിൽ താളം പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്; ദാ​ന്തോ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ‘ഹേ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ’ എന്നു വി​ളി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഇരു​പ​ത്തി​നാ​ലാ​മ​ത്തെ വയ​സ്സിൽ, 1793-ൽ, അന്നു മൊ​സ്യു ദ് ഷാർതൃ ആയി​രു​ന്ന അദ്ദേ​ഹം സാ​ധു​ജ​ന​ദ്രോ​ഹി എന്നു യഥാർ​ത്ഥ​മാ​യി വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന പതി​നാ​റാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ വി​ചാ​രണ ഒരു പെ​ട്ടി​യു​ടെ ഉള്ളിൽ​നി​ന്നു നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. രാ​ജാ​വി​ലു​ള്ള രാ​ജ​ത്വ​ത്തെ​യും രാ​ജ​ത്വ​ത്തോ​ടു​കു​ടി രാ​ജാ​വി​നെ​യും ഇല്ലാ​താ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ അന്ധ​മായ ദൂ​ര​ദൃ​ഷ്ടി ആലോ​ച​ന​യെ നി​ഷ്ഠു​ര​മാ​യി അര​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്ന​തിൽ മനു​ഷ്യ​നേ​യും, വി​ചാ​ര​ണ​സ​ഭ​യി​ലെ​ങ്ങും പര​ന്നു​പി​ടി​ച്ച ക്ഷോ​ഭ​ത്തെ​യും, ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യു​ന്ന പൊ​തു​ജ​ന​ക്രോ​ധ​ത്തെ​യും, ഉത്ത​രം പറ​യേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കു​ടാ​ത്ത രാ​ജ​വം​ശ​ത്തേ​യും, ആ അപാ​യ​ക​ര​മായ ശ്വാ​സ​ഗ​ക​തി​ക്ക് കി​ഴിൽ​നി​ന്നു​ള്ള രാ​ജ​ശി​ര​സ്സി​ന്റെ ഭയ​ങ്ക​ര​വും സം​ഭ്രാ​ന്ത​വു​മായ അന​ക്ക​ത്തേ​യും, ആ കഷ്ട​സം​ഭ​വ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട സക​ല​രു​ടേ​യും— ശി​ക്ഷി​ച്ച​വ​രു​ടെ​യെ​ന്ന​പോ​ലെ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ​യും—നി​ര​പ​രാ​ധി​ത്വ​ത്തെ​യും, ഏതാ​ണ്ടു നോ​ക്കാ​തെ​യാ​ണ് അപ്ര​കാ​രം പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച​ത് - ഇവ​യെ​ല്ലാം അദ്ദേ​ഹം നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു; ആ തല​ചു​റ്റ​ലി​നെ​പ്പ​റ്റി അദ്ദേ​ഹം ആലോ​ചി​ച്ചു; ആ വി​ചാ​ര​ണ​സ​ഭ​യു​ടെ കൂ​ട്ടി​നു മുൻ​പിൽ ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങൾ വന്നു നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത് അദ്ദേ​ഹം കണ്ടി​രു​ന്നു; പതി​നാ​റാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ—ഉത്ത​ര​വാ​ദി​യാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്ത ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട വഴി​പോ​ക്ക​ന്റെ—പി​ന്നിൽ ആ ഭയ​ങ്ക​ര​നായ കു​റ്റ​ക്കാ​രൻ—രാ​ജ​വാ​ഴ്ച—നി​ഴ​ല്പാ​ടു​ക​ളി​ലൂ​ടെ പൊ​ന്തി​വ​ന്ന​ത് അദ്ദേ​ഹം നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​രു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, ഈശ്വ​ര​ന്റെ നീ​തി​ന്യാ​യം​പോ​ലെ ഏതാ​ണ്ടു വ്യ​ക്തി​ര​ഹി​ത​മായ പൊ​തു​ജ​ന​സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ നീ​തി​ന്യാ​യ​മ​ഹി​മ​യെ​പ്പ​റ്റി ബഹു​മാ​ന​പൂർ​വ്വ​മായ ഭയം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആത്മാ​വിൽ തങ്ങി​നി​ല്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം അദ്ദേ​ഹം ഇട്ടും​വെ​ച്ചു​പോയ വടു വലു​താ​യി​രു​ന്നു. നി​മി​ഷം നി​മി​ഷ​മാ​യി നീണ്ട ആ വർ​ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു ജീ​വ​ത്തായ മു​ദ്ര​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു അതി​ന്റെ സ്മരണ. ഒരു ദിവസം ഞങ്ങൾ​ക്ക് അവി​ശ്വ​സി​ക്കു​വാൻ നിർ​വാ​ഹ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു സാ​ക്ഷി​യു​ടെ മുൻ​പിൽ​വെ​ച്ചു വി​ചാ​ര​ണ​സ​ഭ​യു​ടെ അക്ഷ​ര​ക്ര​മ​ത്തി​ലു​ള്ള പേ​രു​വി​വ​ര​പ്പ​ട്ടി​ക​യിൽ ‘എ’ എന്ന അക്ഷ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള​തും മു​ഴു​വ​നും അദ്ദേ​ഹം ഓർ​മ്മ​യിൽ​നി​ന്നു ശരി​ക്ക് ഉരു​വി​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി.

പച്ച​പ്പ​ക​ല​ത്തെ ഒരു രാ​ജാ​വാ​യി​രു​ന്നു ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ്. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വാ​ഴ്ച​ക്കാ​ല​ത്ത് പത്ര​ലോ​കം സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു; പ്ര​സം​ഗ​പീ​ഠം സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു; അന്തഃ​ക​ര​ണം സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. സെ​പ്തേം​മ്പ​റി​ലെ [7] നി​യ​മ​ങ്ങൾ വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​ള്ള​വ​യാ​ണ്. സവി​ശേ​ഷാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളെ കടി​ച്ചു​കാ​രു​ന്ന​തിൽ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്നു​ള്ള ശക്തി നല്ല​വ​ണ്ണം അറി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും, അദ്ദേ​ഹം തന്റെ സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തെ വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​ത​ന്നെ വെ​ച്ചു. ഈ വി​ശ്വ​സ്ത​ത​യ്ക്കു ചരി​ത്രം അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ബഹു​മാ​നി​ക്കും.

രം​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു മറ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞ എല്ലാ ചരി​ത്ര​പു​രു​ഷ​ന്മാ​രേ​യും​പോ​ലെ ലൂ​യി​ഫി​ലി​പ്പ് മനു​ഷ്യാ​ന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്താൽ ഇന്നു വി​ചാ​ര​ണ​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടു വരു​ന്നു. ഇതു​വ​രെ​ക്കും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കാ​ര്യം കീ​ഴ്ക്കോ​ട​തി​യിൽ മാ​ത്ര​മേ ആയി​ട്ടു​ള്ളൂ. ചരി​ത്രം തന്റെ സ്വ​ത​ന്ത്ര​വും ബഹു​മാ​ന​പ​ര​വു​മായ ഉച്ചാ​ര​ണ​വി​ശേ​ഷ​ത്തോ​ടു കൂടി സം​സാ​രി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ഘട്ടം അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം ഇതു​വ​രെ എത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. ഈ രാ​ജാ​വി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഒരു തീർ​ച്ച​വി​ധി കല്പി​ക്കാ​നു​ള്ള സമ​യ​മാ​യി​ട്ടി​ല്ല; സഗൗ​ര​വ​നും സു​പ്ര​സി​ദ്ധ​നു​മായ ചരി​ത്ര​കാ​രൻ ലു​യ്ബ്ലാ​ങ് [8] തന്നെ തന്റെ ഒന്നാ​മ​ത്തെ വി​ധി​യെ ഇയ്യി​ടെ​വെ​ച്ച് ഒന്നു മയ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. 221 എന്നും 1830 എന്നും പേ​രു​ള്ള ആ രണ്ട് ഏക​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളാൽ, എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ഒരർ​ദ്ധ​പ്ര​ജാ​സ​ഭ​യാ​ലും ഒരർ​ദ്ധ​ഭ​ര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്താ​ലു​മാ​ണ് ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് രാ​ജാ​വാ​യി തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്; അതെ​ന്താ​യാ​ലും, തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നം ചെ​ന്നു നി​ല്ക്കേ​ണ്ട​തായ ആ ഉത്കൃ​ഷ്ട​സ്ഥി​തി​യിൽ​നി​ന്നു നോ​ക്കു​മ്പോൾ, വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​വി​ധം, പൊ​തു​ജ​ന​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ കേ​വ​ല​ത​ത്ത്വ​ത്തെ മുൻ​നിർ​ത്തി ചില വി​ട്ടൊ​ഴി​ച്ച​ലു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ​ല്ലാ​തെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഇവിടെ വെ​ച്ചു നമു​ക്കു വി​ചാ​രണ ചെ​യ്വാൻ പാ​ടി​ല്ല; കേ​വ​ല​ത്വ​ത്തി​ന്റെ ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ, ഒന്നാ​മ​തു മനു​ഷ്യ​നു​ള്ള അവ​കാ​ശം; രണ്ടാ​മ​തു പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള അവ​കാ​ശം എന്നീ രണ്ട​വ​കാ​ശ​ങ്ങൾ​ക്കു പുറമെ ഉള്ള​തെ​ല്ലാം അപ​ഹ​ര​ണ​മാ​ണ്, എന്നാൽ ഈ വി​ട്ടൊ​ഴി​ച്ച​ലു​ക​ളെ​ല്ലാം ചെ​യ്ത​തി​ന്നു​ശേ​ഷം ഇക്കാ​ല​ത്തു​കൂ​ടി​യും ഞങ്ങൾ​ക്കു പറ​യാ​വു​ന്ന​തെ​ന്തെ​ന്നാൽ, ആക​പ്പാ​ടെ ഏതു​വി​ധ​മാ​ലോ​ചി​ച്ചാ​ലും, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ്, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് എന്ന നി​ല​യ്ക്ക്, മാ​നു​ഷി​ക​സൗ​ശീ​ല്യ​ത്തെ മുൻ​നിർ​ത്തി നോ​ക്കു​മ്പോൾ, പണ്ട​ത്തെ ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ പു​രാ​ത​ന​ഭാ​ഷ​യിൽ പറ​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഇതു​വ​രെ സിം​ഹാ​സ​നാ​രോ​ഹ​ണം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള ഏറ്റ​വും മേ​ലേ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രിൽ ഒരാ​ളാ​യി എന്നെ​ന്നേ​ക്കും നി​ല​നി​ല്ക്കും.

അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്നെ​തി​രെ​ന്താ​ണ്? ആ സിം​ഹാ​സ​നം, ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് രാ​ജാ​വി​നെ എടു​ത്തു​ക​ള​യുക, ആ ആൾ ബാ​ക്കി​നി​ല്ക്കു​ന്നു. ആ ആൾ നന്നു​താ​നും. അഭി​ന​ന്ദ​നീ​യ​നാ​യി​ത്തീ​ര​ത്ത​ക്ക​വ​ണ്ണം ചി​ല​പ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം അത്ര​യും നന്നാ​വും. അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള അത്യ​ധി​കം സഗൗ​ര​വ​ങ്ങ​ളായ സ്മാ​ര​ക​ചി​ഹ്ന​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഇതു​ണ്ട്; ഭൂ​ഖ​ണ്ഡ​ത്തി​ന്റെ നയോ​പാ​യം മു​ഴു​വ​നോ​ടും ഒരു പകൽ മു​ഴു​വൻ യു​ദ്ധം വെ​ട്ടി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, രാ​ത്രി​യിൽ തന്റെ മു​റി​ക​ളി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്ന്, അവി​ടെ​ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ടു തളർ​ന്ന് ഉറ​ക്കം​കൊ​ണ്ടു കു​ഴ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്ന അദ്ദേ​ഹം പല​പ്പോ​ഴും എന്തു ചെ​യ്തി​രു​ന്നു? ഒരു മര​ണ​ശി​ക്ഷാ​വി​ധി കൈ​യി​ലെ​ടു​ത്തു, യൂ​റോ​പ്പി​നോ​ടു മു​ഴു​വ​നും മല്ലി​ട്ടു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത് ഒരു കാ​ര്യം​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, മര​ണ​ശി​ക്ഷാ​വി​ധി നട​ത്തു​ന്ന​വ​നിൽ​നി​ന്ന് ഒരു മനു​ഷ്യ​നെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത് അതി​ലും വലിയ കാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്നു കരുതി, ഒരു ക്രി​മി​നൽ വ്യ​വ​ഹാ​ര​ത്തി​ന്റെ രേഖകൾ പരീ​ക്ഷി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അദ്ദേ​ഹം രാ​ത്രി​മു​ഴു​വൻ കഴി​ക്കും. അദ്ദേ​ഹം തന്റെ നീ​തി​ന്യായ നട​ത്തി​പ്പു​കാ​ര​ന്നെ​തി​രാ​യി സ്വാ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തെ സി​ദ്ധാ​ന്ത​പൂർ​വ്വം സ്ഥാ​പി​ക്കും; ഗവൺ​മേ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ല​ന്മാ​ക്ക്, അദ്ദേ​ഹം വി​ളി​ക്കാ​റു​ള്ള വിധം ആ നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ വാ​യാ​ടി​കൾ​ക്കു, തു​ക്കു​മ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കാ​തെ അദ്ദേ​ഹം അടി​യ​ടി​യാ​യി എതിർ​ത്തു​നോ​ക്കും. ചി​ല​പ്പോൾ കോ​ട​തി​വി​ധി​കൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു കു​ന്നു​കൂ​ടി​ക്കി​ട​ക്കും; അവ​യെ​ല്ലാം അദ്ദേ​ഹം പരി​ശോ​ധി​ക്കും. ആ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പാ​വ​ങ്ങ​ളെ കൈ​വി​ടു​ന്ന​ത് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു പ്രാ​ണ​സ​ങ്ക​ട​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങൾ ഇതി​ന്ന​ടു​ത്തു മുൻപു സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടായ അതേ സാ​ക്ഷി​യോ​ട് അദ്ദേ​ഹം ഒരു ദിവസം പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ഇന്ന​ലെ ഏഴു ‘മേശ’ സമ്പാ​ദി​ച്ചു.’ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വാഴ്ച തു​ട​ങ്ങിയ ആദ്യ​കാ​ല​ത്തു മര​ണ​ശി​ക്ഷ ഏതാ​ണ്ടു വേ​ണ്ടെ​ന്നു​വെ​ച്ച​തു​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു; ഒരു തു​ക്കു​മ​രം നാ​ട്ടുക എന്ന​തു രാ​ജാ​വോ​ടു ചെ​യു​ന്ന ഒര​ക്ര​മം​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു. പൂർ​വ്വി​ക​രോ​ടു​കൂ​ടി ഗ്രീ​വ് എന്ന പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള കൊ​ല​സ്ഥ​ലം ഇല്ലാ​താ​യ​പ്പോൾ ബരി​യേർ സാ​ങ്ഴാ​ക്ക് എന്ന പേരിൽ പ്ര​മാ​ണി​കൾ​ക്കു​ള്ള ഒരു വധ​ഭു​മി ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ട്ടു; കാ​ര്യ​പ​രി​ച​യ​മു​ള്ള ആളു​കൾ​ക്ക് ഒരർ​ദ്ധ​നി​യ​മാ​നു​സാ​രി​യായ തൂ​ക്കു​മ​ര​ത്തി​ന്റെ ആവ​ശ്യ​കത ബോ​ധ​പ്പെ​ട്ടു; നാ​ടു​വാ​ഴി​ക​ളു​ടെ സങ്കു​ചി​ത​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ ഉദാ​ഹ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന കാ​സി​മി​പെ​റി​യെ [9] അവ​രു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​വി​ശാ​ല​ത​യെ കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്ന ലൂയി ഫി​ലി​പ്പി​ന്റെ മേൽ സമ്പാ​ദി​ച്ച ജയ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​യി​രു​ന്നു ഇത്. ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് സ്വ​ഹ​സ്താ​ക്ഷ​ര​ത്തിൽ ബി​ക്കാ​റി​യ​യു​ടെ കൃതി വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ച്ചു. മറ്റൊ​രു സന്ദർ​ഭ​ത്തിൽ, തന്റെ മന്ത്രി​സം​ഘം എതിർ​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്, അക്കാ​ല​ത്തെ ഏറ്റ​വും വലിയ മര്യാ​ദ​ക്കാ​രിൽ ഒരാ​ളായ ഒരു രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്ത​ട​വു​പു​ള്ളി​യെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് അദ്ദേ​ഹം എഴു​തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി: അയാൾ​ക്കു മാ​പ്പു കൊ​ടു​ത്തു; ഇനി എനി​ക്കു മാ​പ്പു​കി​ട്ടു​ക​മാ​ത്ര​മേ വേ​ണ്ടു.’ ലൂയി ഫി​ലി​പ്പ് ഒമ്പ​താ​മൻ ലൂ​യി​യെ​പ്പോ​ലെ സൗ​മ്യ​നും നാ​ലാ​മൻ ആങ്റി​യെ​പ്പോ​ലെ ദയാ​ലു​വു​മാ​യി​രു​ന്നു.

എന്നാൽ ഞങ്ങ​ളു​ടെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ, ദയ ഏറ്റ​വു​മ​ധി​കം അപൂർ​വ്വ​മായ ഒരു വൈ​ര​ക്ക​ല്ലാ​യി കാ​ണു​ന്ന ചരി​ത്ര​ത്തിൽ, മഹാ​നായ ആളെ​ക്കാൾ ഏതാ​ണ്ട് അധികം മേന്മ ദയാ​ലു​വായ ആൾ​ക്കാ​ണ്.

ചി​ല​രാൽ സഗൗ​ര​വ​മാ​യും മറ്റു​ചി​ല​രാൽ നി​ഷ്ഠു​ര​മാ​യും വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള സ്ഥി​തി​ക്ക് ആ രാ​ജാ​വി​നെ നേ​രി​ട്ട​റി​യു​ന്ന ഒരാൾ—ഇന്ന് അയാൾ ഒരു പ്രേ​തം​മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ങ്കി​ലു​മാ​വ​ട്ടെ—ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ മു​മ്പിൽ വന്ന് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ഗു​ണ​മാ​യി മൊഴി കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത് ആവ​ശ്യ​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; ഈ വാ​മൊ​ഴി, അതു മറ്റെ​ന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും ശരി, പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ സർ​വ്വ​ത്തി​നും ഉപ​രി​യാ​യി, സർ​വ്വ​ഥാ നി​ഷ്പ​ക്ഷ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള​താ​ണ്; മരി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ ഒരാൾ എഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള ചരമം പര​മാർ​ത്ഥ​മാ​യി​രി​ക്കും; ഒരു നിഴൽ മറ്റേ നി​ഴ​ലി​നെ ആശ്വാ​സ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യേ​ക്കാം; ഒരേ നി​ഴ​ലു​ക​ളെ പങ്കു​കൊ​ള്ളൽ സ്വയം പു​ക​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ടു​വാ​നു​ള്ള അവ​കാ​ശം തരു​ന്നു, നാ​ടു​ക​ട​ത്ത​പ്പെ​ട്ട രണ്ടു ശവ​കു​ടീ​ര​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി, ഇതു മറ്റ​തി​നെ മേ​നി​കേ​റ്റി” എന്നൊ​ര​ഭി​പ്രാ​യം പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ​ക്കു​മെ​ന്നു വള​രെ​യൊ​ന്നും ഭയ​പ്പെ​ടാ​നി​ല്ല.