മനോ​രാ​ജ്യം നി​റ​വേ​റുക. ആർ​ക്കാ​ണ​തു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള​ത്? അക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തിൽ​വെ​ച്ച് നറു​ക്കി​ട്ടെ​ടു​ത്താൽ നട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വ​ണം; നമ്മ​ളെ​ല്ലാ​വ​രും, നമ്മ​ള​റി​യാ​തെ, അതിൽ നറു​ക്കു​കാ​രാ​ണ്; ദേ​വ​ന്മാർ നറു​ക്കെ​ടു​ക്കു​ന്നു. കൊ​സെ​ത്തി​നും മരി​യു​സ്സി​നും നറു​ക്കു കി​ട്ടി.

മെ​യ​റു​ടെ ആപ്പീ​സ്സി​ലും പള്ളി​യി​ലും കൊ​സെ​ത്ത് സു​ന്ദ​രി​യും സു​ഭ​ഗ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. നി​കൊ​ലെ​ത്തി​ന്റെ സാ​ഹാ​യ​യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി തു​സ്സാ​ങ് അവളെ ചമ​യി​ച്ചു.

കൊ​സെ​ത്ത് ഒരു വെ​ള്ള​പ്പ​ട്ടു​റ​വു​ക്ക​യ്ക്കു​മീ​തെ തന്റെ പൂ​നാ​ട​മേ​ല​ങ്കി​യി​ട്ടു, ഒരിം​ഗ്ലീ​ഷ് മു​ഖ​പ​ടം ധരി​ച്ചു. മേ​ത്ത​രം മു​ത്തു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരു കണ്ഠ​ശ്ശ​രം കെ​ട്ടി. ഒരു മധു​ര​നാ​ര​ക​പ്പൂ​മാ​ല​യ​ണി​ഞ്ഞു; ഇതൊ​ക്കെ വെ​ളു​ത്തി​ട്ടാ​ണ്, ആ വെ​ളു​പ്പി​നു​ള്ളിൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം​കൂ​ടി അവൾ മി​ന്നി​ത്തി​ള​ങ്ങി. അതു വെ​ളി​ച്ച​ത്തു വ്യാ​പി​ക്കു​ക​യും രൂ​പാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ഒരൊ​ന്നാ​ന്ത​രം നി​ഷ്ക​പ​ട​ത​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു ദേ​വ​സ്ത്രീ​യാ​വാൻ​പോ​കു​ന്ന ഒരു കന്യ​ക​യാ​ണ​തെ​ന്ന് പറയാൻ തോ​ന്നും.

മരി​യു​സ്സി​ന്റെ ചന്ത​മു​ള്ള തല​മു​ടി തഴ​ച്ച​തും സു​ഗ​ന്ധം പൂ​ശി​യ​തു​മാ​ണ്; ആ ഇട​തൂർ​മ്മ​യു​ള്ള തല​മു​ടി​ക്ക​ടി​യിൽ അവി​ട​വി​ടെ വി​ളർ​ത്ത വരകൾ—വഴി​ക്കോ​ട്ട​യു​ടെ കലകൾ—കാണാം.

അന്ത​സ്സോ​ടു​കൂ​ടി തല​യു​യർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ച് മു​ത്ത​ച്ഛൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വേ​ഷ​ത്തി​ലും സമ്പ്ര​ദാ​യ​ത്തി​ലും ബറാ​യു​ടെ [1] കാ​ല​ത്തെ എല്ലാ​ത്ത​രം മോ​ടി​ക​ളും കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് കൊ​സെ​ത്തി​നെ കൈ​പി​ടി​ച്ച് നട​ത്തി. കൈ അപ്പോ​ഴും താ​ങ്ങി​പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​ക​യാൽ വധു​വി​നെ കൈ​പി​ടി​ച്ചു നട​ത്താൻ കഴി​വി​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ സ്ഥാ​നം അദ്ദേ​ഹ​മെ​ടു​ത്തു.

കറു​ത്ത ഉടു​പ്പിൽ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ഒരു പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി അവ​രു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ നട​ന്നു.

‘മൊ​സ്യൂ ഫൂ​ഷൽ​വാ​ണ്’ മു​ത്ത​ച്ഛൻ അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു. ‘ഇന്ന​ത്തെ ദിവസം നന്ന്. ദുഃ​ഖ​ങ്ങ​ളും സങ്ക​ട​ങ്ങ​ളും എടു​ത്തു​ക​ള​യാൻ ഞാൻ സമ്മ​തം കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. ഇന്നു​മു​തൽ എവി​ടെ​യും ദുഃ​ഖ​മു​ണ്ടാ​വാൻ പാ​ടി​ല്ല. അതേ, ഞാൻ സുഖം വി​ധി​ക്കു​ന്നു! ദോ​ഷ​ത്തി​നു ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കാൻ അവ​കാ​ശ​മി​ല്ല. വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു ദുഃ​ഖി​ത​നെ​ങ്കി​ലും ഉണ്ടാ​കു​ന്ന​ത് ആകാ​ശ​ത്തി​ന്റെ നീ​ലി​മ​യ്ക്ക് ഒര​വ​മാ​ന​മാ​ണ് അടി​യിൽ നല്ല​വ​നായ മനു​ഷ്യ​നിൽ​നി​ന്ന് ഒരി​ക്ക​ലും ദോഷം ഉണ്ടാ​വു​ക​യി​ല്ല. എല്ലാ മനു​ഷ്യ​പീ​ഡ​ക​ളു​ടേ​യും തല​സ്ഥാ​ന​വും പ്ര​ധാന ഭര​ണ​സ​ഭാ​സ്ഥാ​ന​വും നര​ക​മാ​ണു് —മറ്റു​വി​ധ​ത്തിൽ പറ​യു​മ്പോൾ, ചെ​കു​ത്താ​ന്റെ ത്വി​ലെ​റി​ക്കൊ​ട്ടാ​രം. ശരി, ഞാൻ ജന​സം​ഘ​ത്ത​ല​വ​നെ​പ്പോ​ലെ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു. എന്നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ള​മാ​ണെ​ങ്കിൽ, എനി​ക്കു യാ​തൊ​രു രാ​ഷ്ട്രീ​യാ​ഭി​പ്രാ​യ​വും ഇല്ലാ​താ​യി; എല്ലാ മനു​ഷ്യ​രും സമ്പ​ന്ന​രാ​യി​രി​ക്ക​ട്ടെ; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, ആഹ്ലാ​ദി​തർ—എന്റെ അഭി​പ്രാ​യം അതി​ലൊ​തു​ങ്ങി.

മെ​യ​റു​ടേ​യും മതാ​ചാ​ര്യ​ന്റേ​യും മുൻ​പിൽ​വെ​ച്ച് വേ​ണ്ടി​ട​ത്തോ​ളം ‘ഉവ്വ്’ എന്ന് പറ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​നു​ശേ​ഷം ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളു​ടെ​യും പള്ളി​വി​ചാ​രി​പ്പു​കാ​രു​ടേ​യും പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളിൽ ഒപ്പു​വെ​ച്ച​തി​നു​ശേ​ഷം, മോ​തി​രം കൈ​മാ​റി​യ​തി​ന​ശേ​ഷം. ധൂ​പ​ക്കൂ​റ്റി​യു​ടെ പു​ക​യ്ക്കു​ള്ളിൽ, വെ​ള്ള​പ്പ​ട്ടു​മേ​ലാ​പ്പി​ന​ടി​യിൽ അടു​ത്ത​ടു​ത്തു മു​ട്ടു​കു​ത്തി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, എല്ലാ ക്രി​യ​ക​ളും ചെ​യ്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ അവർ എല്ലാ​വ​രാ​ലും അഭി​ന​ന്ദി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടും എല്ലാ​വർ​ക്കും അസൂ​യ​തോ​ന്നി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും കൈ കോർ​ത്തു​പി​ടി​ച്ചു, മരി​യു​സ് കറു​ത്ത വേ​ഷ​ത്തി​ലും കൊ​സ​ത്തെ വെ​ളു​ത്ത വേ​ഷ​ത്തി​ലു​മാ​യി. ഒരു കേർ​ണ​ലി​ന്റെ ബഹു​മ​തി​ചി​ഹ്ന​മ​ണി​ഞ്ഞു നി​ല​ത്തു ശൂലം കു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള പള്ളി​യു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നെ മുൻ​പിൽ നട​ത്തി, അത്ഭു​ത​പ​ര​ത​ന്ത്ര​രായ രണ്ടു​വ​രി കാ​ണി​ക​ളു​ടേ​യും മധ്യ​ത്തി​ലൂ​ടേ നട​ന്നു പള്ളി​യു​ടെ പടി​ക്ക​ലെ​ത്തി; ആ പടി​വാ​തിൽ അവ​രു​ടെ വണ്ടി​ക്ക് തി​രി​ച്ചു​പോ​വാൻ​വേ​ണ്ടി മലർ​ക്കെ​ത്തു​റ​ന്നു; എല്ലാം കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടും കൊ​സെ​ത്തി​നു ഇതെ​ല്ലാം വാ​സ്ത​വ​മാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​യി​ല്ല. അവൾ മരി​യു​സ്സി​നെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി, ആകാ​ശ​ത്തെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി; ആ സ്വ​പ്ന​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഉണർ​ന്നു​പോ​യേ​ക്കു​മോ എന്ന് അവൾ ഭയ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. അവ​ളു​ടെ സം​ഭ്രാ​ന്ത​വും അസ്വാ​സ്ഥ്യ​വു​മായ മട്ട് അവ​ളു​ടെ സൌ​ന്ദ​ര്യ​ത്തി​നു അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ എന്തോ ഒന്നി​നെ​ക്കൂ​ടി കൂ​ട്ടി. അവർ ആ വണ്ടി​യിൽ​ത്ത​ന്നെ, വി​ട്ടീ​ലേ​ക്ക് തി​രി​ക്കാ​നാ​യി, കയറി; മരി​യു​സ് കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തു​ത​ന്നെ; മൊ​സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​നും ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങും അവ​രു​ടെ എതിർ​വ​ശ​ത്ത്; ഗിൽ നോർ​മാൻ വലി​യ​മ്മ ഒരു​പ​ടി താ​ണു​പോ​യി, രണ്ടാ​മ​ത്തെ വണ്ടി​യി​ലാ​യി.

‘എന്റെ കു​ട്ടി​ക​ളേ’, മു​ത്ത​ച്ഛൻ പറ​ഞ്ഞു, ‘കൊ​ല്ല​ത്തിൽ മു​പ്പ​തി​നാ​യി​രം ലിവർ വര​വു​മാ​യി ഇതാ, നി​ങ്ങൾ, പ്ര​ഭു​വും, പ്ര​ഭ്വി​യും.’

കൊ​സെ​ത്ത് മരി​യു​സ്സി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് മു​ട്ടി​യു​രു​മ്മി, അയാ​ളു​ടെ ചെ​കി​ട്ടിൽ ഈ സ്വർ​ഗ്ഗോ​ചി​ത​മായ മന്ത്രി​ക്കൽ മന്ത്രി​ച്ചു: ‘അപ്പോൾ നേ​രാ​ണ്. എന്റെ പേർ മരി​യു​സെ​ന്നാ​ണ്. ഞാൻ മദാം മരി​യു​സ്സാ​യി.’

ആ രണ്ടു​പേ​രും മി​ന്നി​ത്തി​ള​ങ്ങി. അവർ ആ മാ​റ്റി​ക്കൂ​ടാ​ത്ത​തും തി​രി​ച്ചു​കി​ട്ടാ​ത്ത​തു​മായ ഘട്ട​ത്തിൽ, എല്ലാ യൗ​വ​ന​ത്തി​ന്റേ​യും എല്ലാ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ന്റേ​യും കൂടിയ ആ അമ്പ​ര​പ്പി​ക്കു​ന്ന സമ്മേ​ള​ന​ഘ​ട്ട​ത്തിൽ, എത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. അവർ ഴാ​ങ്പ്രൂ​വേ​രു​ടെ കവിത വാ​സ്ത​വ​മാ​ക്കി; അവ​രു​ടെ രണ്ടു​പേ​രു​ടേ​യും വയ​സ്സു​കൂ​ട്ടി​യാൽ നാ​ല്പ​താ​ണ്. അതു വി​ശി​ഷ്ട​മാ​യി​ത്തീർ​ന്ന വി​വാ​ഹ​മാ​ണ്, ആ രണ്ടു കു​ട്ടി​കൾ രണ്ടു വെ​ള്ളാ​മ്പൽ​പ്പൂ​ക്ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. അവർ അന്യോ​ന്യം കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല, അന്യോ​ന്യം ആലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. കൊ​സെ​ത്ത് മരി​യു​സ്സി​നെ ഒരു മാ​ഹാ​ത്മ്യ​പ​രി​ധി​യി​ലാ​ണ് കാ​ണു​ന്ന​ത്; മരി​യു​സ് കൊ​സെ​ത്തി​നെ ഒരു ദി​വ്യ​പീ​ഠ​ത്തി​നു മു​ക​ളി​ലും, ആ മാ​ഹാ​ത്മ്യ​പ​രി​ധി​ക്കു​ള്ളി​ലും, ആ ദി​വ്യ​പീ​ഠ​ത്തി​നു മു​ക​ളി​ലും, ആ ആരാ​ധ​ന​ങ്ങൾ തമ്മിൽ സമ്മേ​ളി​ക്കെ, പി​ന്നി​ലാ​യി, ഏതു മട്ടി​ലെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ, കൊ​സെ​ത്തി​ന് ഒരു മേ​ഘ​ത്തി​നു​ള്ളി​ലും മരി​യു​സ്സി​ന് ഒരു മി​ന്ന​ലാ​ട്ട​ത്തി​നി​ട​യി​ലു​മാ​യി. ആ ആദർ​ശ​വ​സ്തു, വാ​സ്ത​വ​വ​സ്തു, ചും​ബ​ന​ത്തി​ന്റേ​യും മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റേ​യും കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച, വി​വാ​ഹ​മ​ഞ്ചം, കി​ട​ക്കു​ന്നു. അവർ കട​ന്നു​പോ​ന്ന എല്ലാ പ്രാ​ണ​വേ​ദ​ന​ക​ളും ആഹ്ലാ​ദ​ല​ഹ​രി​ക​ളാ​യി തി​രി​ച്ചെ​ത്തി. അവ​രു​ടെ ദുഃ​ഖ​ങ്ങൾ, അവ​രു​ടെ ഉറ​ക്ക​മ​റ്റ രാ​ത്രി​കൾ, അവ​രു​ടെ നി​രാ​ശത, ആലിം​ഗ​ന​ങ്ങ​ളാ​യും പ്ര​കാ​ശ​നാ​ള​ങ്ങ​ളാ​യും വേഷം മാറി ആ അടു​ത്തെ​ത്തു​ന്ന മനോ​ഹ​ര​മു​ഹൂർ​ത്ത​ത്തെ കു​റേ​ക്കൂ​ടെ മനോ​ഹ​ര​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​ന്ന​താ​യും, അവ​രു​ടെ പീ​ഡ​ക​ളെ​ല്ലാം ആഹ്ലാ​ദ​ച്ച​മ​യ​ലി​നു വേ​ണ്ട​തൊ​രു​ക്കി​യി​രു​ന്ന ദാ​സി​മാ​രാ​യി​രു​ന്ന​പോ​ലെ​യും തോ​ന്നി. ഹാ ദുഃ​ഖി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​ത് എന്തൊ​രു സുഖം! അവ​രു​ടെ ദുഃഖം അവ​രു​ടെ സു​ഖ​ത്തി​നു ചു​റ്റും പ്ര​ഭാ​പ​രി​ധി​യാ​യി. അവ​രു​ടെ വള​രെ​യ​ധി​കം​കാ​ല​ത്തെ പ്രാ​ണ​വേ​ദന ഒരു സ്വർ​ഗ്ഗ​പ്രാ​പ്തി​യിൽ​ച്ചെ​ന്നു മു​ട്ടി.

മരി​യു​സ്സിൽ വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​ത്വ​ത്തി​ന്റേ​യും കൊ​സെ​ത്തിൽ വി​നി​ത​ത്തി​ന്റേ​യും കൂ​ട്ടു​ക​ലർ​ന്ന ഒരേ ആഹ്ലാ​ദാ​വേ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു രണ്ടു​പേർ​ക്കും. അവ അന്യോ​ന്യം മന്ത്രി​ച്ചു: ‘നമു​ക്കു റ്യു പ്ലു​മെ​യി​ലെ ചെ​റു​തോ​ട്ട​മൊ​ന്നു കാണാൻ പോണം.’ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ മേ​ല​ങ്കി​യു​ടെ ഞെ​റി​കൾ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ മേൽ വീണു കി​ട​ക്കു​ന്നു.

ഇങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ഒരു ദിവസം മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റേ​യും വാ​സ്ത​വ​സ്ഥി​തി​യു​ടേ​യും ഒര​നിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ സമ്മേ​ള​ന​മാ​ണ്. ഒരാൾ​ക്കു കൈ​യി​ലാ​വു​ക​യും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ സംശയം തോ​ന്നു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഊഹി​ക്കു​വാൻ പി​ന്നെ​യും സമ​യ​മു​ണ്ട്. അന്ന​ത്തെ ദി​വ​സ​ത്തെ വി​കാ​രം, ഉച്ച​യാ​യി​രി​ക്കെ അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി വരു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്കൽ, അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മാ​ണ്. ഈ രണ്ടു ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളി​ലേ​യും ആഹ്ലാ​ദ​ങ്ങൾ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നു മേ​ലേ​ക്കു വഴി​ഞ്ഞൊ​ഴു​കി, വഴി​പോ​ക്കർ​ക്കു​കൂ​ടി ഉന്മേ​ഷ​മു​ണ്ടാ​ക്കി.

സാ​ങ്പോൾ​പ്പ​ള്ളി​യു​ടെ മുൻ​പി​ലു​ള്ള റ്യൂ സാങ് ആന്ത്വാ​ങ് പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു ആളുകൾ വണ്ടി ജനാ​ല​യി​ലൂ​ടേ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ തലയിൽ ആടി​ക്ക​ളി​ക്കു​ന്ന മധു​ര​നാ​ര​ക​പ്പു​ക്ക​ളെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാൻ​വേ​ണ്ടി നി​ല​വാ​യി.

അങ്ങ​നെ അവർ റ്യൂ ദെ ഫിൽ​റ്യു കൽ​വേ​റി​ലെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു. മരി​യു​സ് വി​ജ​യ​ത്തോ​ടും ആഹ്ലാ​ദ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി കൊ​സെ​ത്തി​നെ തൊ​ട്ടും​കൊ​ണ്ടു് പണ്ട് അയാളെ ഒരു ശവം​പോ​ലെ ആളുകൾ എടു​ത്തു​കേ​റ്റി​യ​ത് ഏതു കോ​ണി​യി​ലൂ​ടെ​യോ അതു ചവു​ട്ടി​ക്ക​യ​റി. വാ​തി​ല്ക്ക​ലൊ​ത്തു കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന​വ​രും ആ ദമ്പ​തി​ക​ളു​ടെ പണ​സ്സ​ഞ്ചി​യിൽ പങ്കു​കൂ​ടി​യ​വ​രു​മായ പാ​വ​ങ്ങൾ അവരെ അനു​ഗ്ര​ഹി​ച്ചു. എല്ലാ​യി​ട​ത്തും പു​ഷ്പ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. പള്ളി​യെ​ക്കാൾ ഒട്ടും കു​റ​ച്ച​ല്ല വീടും പരി​മ​ള​ത്തിൽ ആറാ​ടി​യി​രു​ന്നു​ള്ളു. അപാ​ര​ത​യിൽ എന്തോ സ്തു​തി​ഘോ​ഷം കേൾ​ക്കു​ന്ന​താ​യി അവർ​ക്കു തോ​ന്നി; അവ​രു​ടെ ഉള്ളിൽ ഈശ്വ​ര​നു​ണ്ട്; ഒരു നക്ഷ​ത്ര​മേ​ലാ​പ്പു​പോ​ലെ ഈശ്വ​ര​വി​ധി അവ​രു​ടെ മുൻ​പിൽ ആവിർ​ഭ​വി​ച്ചു; തങ്ങ​ളു​ടെ തല​യ്ക്കു​മീ​തെ ഒര​രു​ണോ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​കാ​ശം അവർ കണ്ടു. പെ​ട്ടെ​ന്നു നാ​ഴി​ക​മ​ണി​യ​ടി​ച്ചു. മരി​യു​സ് കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ നഗ്ന​മായ മനോ​ഹ​ര​ഭു​ജ​ത്തേ​യും, അവ​ളു​ടെ ഉള്ള​ങ്കി​യു​ള്ള പൂ​നാ​ട​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടേ അല്പാ​ല്പം കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്ന പനി​നീർ​പ്പു​വർ​ണ്ണ​പ്പ​ണി​ക​ളേ​യും, ഒരു നോ​ക്കു​നോ​ക്കി; ആ നോ​ട്ട​ത്തെ ഇട​യ്ക്കു​വെ​ച്ചു കൊ​സെ​ത്ത് കണ്ടു​മു​ട്ടി; അവൾ ആകെ നാ​ണി​ച്ചു​കു​ഴ​ഞ്ഞു.

ഗിൽ​നോർ​മാൻ​കു​ടും​ബ​ത്തി​ന്റെ പഴയ പരി​ച​യ​ത്തി​ലു​ള്ള വളരെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളെ അന്നു ക്ഷ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നു അവർ കൊ​സെ​ത്തി​നു ചു​റ്റും തി​ക്കി​ക്കൂ​ടി. മദാം ല് ബാറൺ എന്ന് അവളെ സം​ബോ​ധ​നം ചെ​യ്യാൻ ഓരോ ആളും ഞാൻ മുൻപേ എന്നു തി​ര​ക്കി.

അപ്പോൾ ഒരു കാ​പ്റ്റ​നാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന പട്ടാ​ള​മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ തെ​യൊ​ദുൽ ഗിൽ​നോർ​മാ​നും ഷാർ​ത്രിൽ​നി​ന്ന്—അയാ​ളു​ടെ താവളം അപ്പോൾ അതാണ്—വി​വി​വാ​ഹാ​ഘോ​ഷ​ത്തിൽ പങ്കു​കൊ​ള്ളാൻ അവിടെ എത്തി​യി​രു​ന്നു.

അയാ​ളാ​ണെ​ങ്കിൽ; എല്ലാ സ്ത്രീ​ക​ളും തന്നെ സു​ന്ദ​ര​നാ​യി കരു​തു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു കണ്ടു ശീ​ലി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള സ്ഥി​തി​ക്ക് കൊ​സെ​ത്തി​നെ​പ്പ​റ്റി ബാ​ക്കി​യു​ള്ള സ്ത്രീ​ക​ളിൽ നി​ന്ന​ധി​ക​മാ​യി യാ​തൊ​ന്നും വി​ചാ​രി​ച്ചി​ല്ല.

‘ആ കു​ന്ത​പ്പ​ട​യാ​ളി​യു​ടെ വാ​ക്ക് അന്നു ഞാൻ വി​ശ്വ​സി​ക്കാ​ഞ്ഞ​തെ​ത്ര നന്നാ​യി!’ ഗിൽ​നോർ​മാൻ​മു​ത്ത​ച്ഛൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

കൊ​സെ​ത്തി​നു ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങോ​ട് അന്ന​ത്തെ​പ്പോ​ലെ ഒരി​ക്ക​ലും സ്നേ​ഹ​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല. അവളും ഗിൽ​നോർ​മാൻ​മു​ത്ത​ച്ഛ​നും ഒരു​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു! അദ്ദേ​ഹം ആഹ്ലാ​ദ​ത്തെ പഴ​ഞ്ചൊ​ല്ലു​ക​ളാ​യും നീ​തി​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളാ​യും നാ​ട്ടി​യി​ടു സമയം അവൾ ഒരു പരി​മ​ള​ത്തെ എന്ന​പോ​ലെ സൗ​ശീ​ല്യ​ത്തെ നാ​ലു​പു​റ​വും വ്യാ​പി​പ്പി​ച്ചു. ലോകം മു​ഴു​വ​നും സു​ഖി​ച്ചു​കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് സു​ഖ​ത്തി​ന്റെ ആവ​ശ്യം.

ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നോ​ടു സം​സാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ, പെൺ​കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തെ സ്വ​ര​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങൾ കൈ​കൊ​ണ്ടു. അവൾ അയാളെ തന്റെ പു​ഞ്ചി​രി​കൊ​ണ്ട് ഓമ​നി​ച്ചു.

ഭക്ഷ​ണ​മു​റി​യിൽ ഒരു സദ്യ ഒരു​ങ്ങു​ന്നു​ണ്ട്.

ഒരു വലിയ ഉത്സ​വ​ദി​വ​സ​ത്തി​നു നി​റം​കൂ​ട​ണ​മെ​ങ്കിൽ പകൽ​പോ​ലെ​യു​ള്ള വെ​ളി​ച്ചം നി​റ​യ്ക്ക​ണം. മങ്ങ​ലും നി​ഗൂ​ഢ​ത​യും സു​ഖി​തർ കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​ക​യി​ല്ല അവർ​ക്ക് കറു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു ഇഷ്ട​മ​ല്ല; രാ​ത്രി, സമ്മ​തം; ഇരു​ട്ട്, പാ​ടി​ല്ല, സൂ​ര്യ​നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ ഒരു സൂ​ര്യ​നെ​യു​ണ്ടാ​ക്ക​ണം.

ഭക്ഷ​ണ​മു​റി​യി​ലെ​ങ്ങും രസം​പി​ടി​ച്ച സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളാ​ണ്. നടു​ക്കു വെ​ളു​ത്ത​തും മി​ന്നു​ന്ന​തു​മായ മേ​ശ​യ്ക്കു​മീ​തേ പരന്ന തളി​ക​ക​ളോ​ടും മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ ‘ചെ​ക്ക​യി​രി​ക്കു​ന്ന’ എല്ലാ​ത്ത​രം നി​റ​ത്തി​ലു​മു​ള്ള— നീ​ല​നി​റ​ത്തി​ലും ഊത​നി​റ​ത്തി​ലും പച്ച​നി​റ​ത്തി​ലും—എല്ലാ​ത്ത​രം പക്ഷി​ക​ളോ​ടും​കൂ​ടിയ ഒരു മേ​ത്ത​രം മി​നു​സ​ത്തു​ണി നീ​ട്ടി​വി​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്; ബഹു​ശാ​ഖാ​ദീ​പ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചു​റ്റി​ലും കമ​ല​വി​ള​ക്കു​കൾ. ചു​മ​രു​ക​ളി​ലെ​ല്ലാം മൂ​ന്നും നാലും ചെ​ന​ച്ച​ങ്ങ​ളു​ള്ള ചു​മർ​വി​ള​ക്കു​കൾ; കണ്ണാ​ടി​കൾ, വെ​ള്ളി​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ, സ്ഫ​ടി​ക​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ, തളി​ക​കൾ, പി​ഞ്ഞാ​ണ​ങ്ങൾ, കൊ​ത്തു​പി​ടി​പ്പാ​ത്ര​ങ്ങൾ, മൺ​പാ​ത്ര​ങ്ങൾ, സ്വർ​ണ്ണം​കൊ​ണ്ടും വെ​ള്ളി​കൊ​ണ്ടു​മു​ള്ള പണി​ത്ത​ര​ങ്ങൾ, എല്ലാം മി​ന്നു​ക​യും തി​ള​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. തൂ​ക്കു​വി​ള​ക്കി​ല്ലാ​ത്തേ​ട​ത്തെ​ല്ലാം നിറയെ പൂ​ച്ചെ​ണ്ടു​ക​ളാ​ണ്, അപ്പോൾ വി​ള​ക്കി​ല്ലാ​ത്തേ​ട​ത്തു പൂ​വു​ണ്ട്.

തള​ത്തിൽ മൂ​ന്നു വീ​ണ​യും ഒരു പു​ല്ലാൻ​കു​ഴ​ലും മയ​ത്തിൽ ഫഹേ​ദി​ന്റെ [2] പാ​ട്ടു​കൾ വാ​യി​ക്കു​ന്നു.

ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ഇരി​പ്പു​മു​റി​യിൽ വാ​തി​ലി​ന്നു പി​ന്നി​ലാ​യി ഒരു കസാ​ല​യിൽ ഇരി​ക്കു​ക​യാ​ണ്; ആ വാ​തി​ല്ക്കീ​റു​കൾ അയാളെ ഏതാ​ണ്ടു മറ​യ്ക്കു​ന്ന വി​ധ​ത്തിൽ പി​ന്നോ​ക്കം അട​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ഭക്ഷ​ണ​ത്തി​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്ന് അല്പം മുൻ​പാ​യി, കൊ​സെ​ത്ത്, പെ​ട്ടെ​ന്നു​ണ്ടായ ഒരു തോ​ന്നൽ​കൊ​ണ്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, അങ്ങോ​ട്ടു ചെ​ന്ന് അയാളെ ഹൃ​ദ​യ​പൂർ​വം ഉപ​ച​രി​ച്ചു. തന്റെ വി​വാ​ഹ​വേ​ഷം രണ്ടു കൈ​കൊ​ണ്ടും വി​രു​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ച് ഒരു സ്നേ​ഹ​പൂർ​വ്വ​മായ കള്ള​ക്ക​ടാ​ക്ഷ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അയാ​ളോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു; അച്ഛാ, അച്ഛ​നി​പ്പോൾ സന്തോ​ഷ​മാ​യോ?’

‘ഉവ്വ്,’ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് പറ​ഞ്ഞൂ, ‘ഞാൻ സം​തൃ​പ്ത​നാ​യി.’

‘ആട്ടെ, എന്നാൽ കു​റ​ച്ചു ചി​രി​ക്കൂ.’

ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ചി​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി.

താ​മ​സി​യാ​തെ​ത​ന്നെ, ബസ്ക് വന്നു ഭക്ഷ​ണ​സ​മ​യ​മാ​യി എന്ന​റി​യി​ച്ചു.

മുൻ​പിൽ കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ കൈ​പി​ടി​ച്ചു മൊ​സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​നു​മാ​യി അതി​ഥി​കൾ ഭക്ഷ​ണ​മു​റി​യി​ലേ​ക്ക് കട​ന്നു. യഥാ​യോ​ഗ്യം അതാ​തി​ട​ത്തി​രു​ന്നു.

വധു​വി​ന്റെ വല​ത്തും ഇട​ത്തും ഓരോ ചാ​രു​ക​സാ​ല​ക​ളി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. ഒന്നാ​മ​ത്ത​തു മൊ​സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്നും രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തു ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്നും. മൊ​സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ ഇരു​ന്നു. മറ്റ​തിൽ ആളി​ല്ല.

അവർ മൊ​സ്യു ഫൂ​ഷൽ​വാ​ങ്ങി​നെ തി​ര​ഞ്ഞു.

അയാൾ അവി​ടെ​യി​ല്ല.

മൊ​സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ ബസ്കി​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു:

‘മൊ​സ്യു ഫു​ഷൽ​വാ​ങ്ങെ​വി​ടെ, അറി​യാ​മോ?’

‘സേർ,’ ബസ്ക് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു, ‘ഉവ്വ് എനി​ക്ക​റി​യാം. മൊ​സ്യു ഫു​ഷൽ​വാ​ങ് എന്നോ​ടു പറയാൻ ഏല്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആ കേടു പറ്റി​യി​ട്ടു​ള്ള കൈ വേ​ദ​നി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ഇവിടെ വന്നി​രു​ന്നു ഭക്ഷ​ണം കഴി​ക്കാൻ സു​ഖം​പോ​രാ; ഇന്നു മാ​പ്പു​ത​ര​ണം; നാളെ തീർ​ച്ച​യാ​യും എത്തി​ക്കൊ​ള്ളാം എന്ന്. അദ്ദേ​ഹം പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോയി.’

ആ വി​വാ​ഹ​സ്സ​ദ്യ​യു​ടെ ഉന്മേ​ഷ​ത്തെ ആ ഒഴി​ഞ്ഞ ചാ​രു​ക​സാല അല്പം മങ്ങി​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞു. മൊ​സ്യു ഫു​ഷൽ​വാ​ങ്ങി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും മൊ​സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​നു​ണ്ട​ല്ലോ; മു​ത്ത​ച്ഛൻ രണ്ടു​പേ​രു​ടെ ഉന്മേ​ഷം കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നു. സു​ഖ​മി​ല്ലെ​ങ്കിൽ മൊ​സ്യു​ഫു​ഷൽ​വാ​ങ് നേ​ര​ത്തേ​ത​ന്നെ പോയതു നന്നാ​യി​യെ​ന്നും പക്ഷേ, സു​ഖ​ക്കേ​ടു​സാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒന്നു​മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നും അദ്ദേ​ഹം അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു. അതെ​ല്ലാ​വ​രേ​യും തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടു​ത്തി. പി​ന്നെ, അത്ര​യും വലിയ സന്തോ​ഷ്പ്ര​ള​യ​ത്തി​ന്നി​ട​യിൽ അങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ഒരൊ​ളി​വു​മൂല എന്തു സാരം? സുഖം കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​ക​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നി​നും സാ​ധി​ക്കാ​ത്ത അത്ത​രം അഹ​ങ്കാ​ര​മ​യ​വും അനു​ഗൃ​ഹീ​ത​വു​മായ ഒരു ഘട്ട​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു മരി​യു​സ്സും കൊ​സെ​ത്തും. അപ്പോൾ മൊ​സ്യു ഗിൽ നോർ​മാൻ ഒരു യു​ക്തി തോ​ന്നി; ‘അപ്പോൾ ഈ കസാ​ല​യി​ലാ​രു​മി​ല്ല. മരി​യു​സ്, ഇങ്ങോ​ട്ടു വരൂ. നി​ന്നെ അടു​ത്തി​രു​ത്താൻ വലി​യ​മ്മ​യ്ക്ക് ഒര​വ​കാ​ശ​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും, ഇതവൾ സമ്മ​തി​ക്കും. ഈ ചാ​രു​ക​സാല നി​ന​ക്കു​ള്ള​താ​ണ്, അതു വേ​ണ്ട​തും രസ​മു​ള്ള​തു​മാ​ണ്. ഭാ​ഗ്യ​ദേ​വി​ക്ക​രി​ക്കിൽ ഭാ​ഗ്യ​ദേ​വൻ’—എല്ലാ​വ​രും അത​ഭി​ന​ന്ദി​ച്ചു. കൊ​സെ​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തു ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്നി​ട്ടി​രു​ന്ന സ്ഥാ​ന​ത്തു മരി​യു​സ്സാ​യി; അങ്ങ​നെ​ത്തിൽ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ഇല്ലാ​താ​യ​തിൽ കു​ണ്ഠി​ത​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന കൊ​സെ​ത്തി​ന് അതു തന്നെ ഒടു​വിൽ സന്തോ​ഷ​കാ​ര​ണ​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. മരി​യു​സ് പക​ര​ത്തി​നാ​വുക എന്നു​വെ​ച്ചാൽ​പ്പി​ന്നെ ഈശ്വ​ര​ന്നു​വെ​ച്ച സ്ഥാ​ന​മാ​ണ​തെ​ന്നി​രു​ന്നാൽ​ക്കൂ​ടി അവൾ കു​ണ്ഠി​ത​പ്പെ​ടു​ക​യി​ല്ല. വെ​ള്ള​പ്പ​ട്ടി​ട്ടു ചവു​ട്ടു​ന്ന അവ​ളു​ടെ ചെറിയ ഓമ​ന​ക്കാൽ മരി​യു​സ്സി​ന്റെ കാ​ലി​ന്മേൽ അമർ​ന്നു.

ചാ​രു​ക​സാ​ല​യി​ലേ​ക്ക് ആളാ​യ​തോ​ടു​കൂ​ടി ഴാങ് വാ​ര​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ കഥ വി​ട്ടു; എല്ലാം നന്നാ​യി.

അഞ്ചു മി​നു​ട്ടി​നു​ള്ളിൽ വി​സ്മൃ​തി​യു​ടെ എല്ലാ ഉന്മേ​ഷ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി ഭക്ഷ​ണ​മേശ ഒര​റ്റം​മു​തൽ മറ്റേ അറ്റം വരെ ചി​രി​യാ​യി,

പല​ഹാ​ര​ത്തി​ന്റെ സമ​യ​മാ​യ​പ്പോൾ മൊ​സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ എഴു​ന്നേ​റ്റു നി​ന്ന് കൈയിൽ ഒരു ഷം​പാ​ഞ്മ​ദ്യ​ഗ്ലാ​സ്സോ​ടു​കൂ​ടി—വി​റ​യു​ള്ള കൈ​യിൽ​നി​ന്ന് തെ​ള്ളി​പ്പോ​യാ​ലോ എന്നു​വെ​ച്ച് അതു പകു​തി​യേ നി​റ​ച്ചി​രു​ന്നു​ള്ളു—ദമ്പ​തി​കൾ​ക്ക് ആരോ​ഗ്യ​പ്രാർ​ത്ഥന നട​ത്തി.

‘രണ്ടു മത​പ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ളെ നി​ങ്ങൾ​ക്ക് കൂ​ടാ​തെ കഴി​ക്കാൻ വയ്യാ.’ അദ്ദേ​ഹം ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു. ‘ഇന്നു രാ​വി​ലെ മതാ​ചാ​ര്യ​ന്റെ വക​യൊ​ന്നു നി​ങ്ങൾ കേൾ​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി; ഇന്നു വൈ​കു​ന്നേ​രം മു​ത്ത​ച്ഛ​ന്റെ വക​യൊ​ന്നു​ള്ള​ത് കേൾ​ക്കു, ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​തു ശ്ര​ദ്ധി​ക്കു; ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഒരു കഷ്ണം ഉപ​ദേ​ശം തരാം. അന്യോ​ന്യം ആരാ​ധി​ക്കുക. ഞാൻ ഒരു​പാ​ട് വട്ടം​തി​രി​ച്ചി​ലി​നൊ​ന്നും നി​ല്ക്കു​ന്നി​ല്ല; ഞാൻ നേരേ കാ​ര്യ​ത്തി​ലേ​ക്കു കട​ക്കാം—സു​ഖി​ക്കുക! ഈശ്വ​ര​സൃ​ഷ്ടി​യി​ലെ​ല്ലാം കൂടി കാ​ട്ടു​പ്രാ​വി​നു മാ​ത്ര​മേ ബു​ദ്ധി​യു​ള്ളൂ. തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​കൾ പറ​യു​ന്നു: ‘സു​ഖ​ങ്ങ​ളെ മി​ത​മാ​ക്കുക.’ ഞാൻ പറ​യു​ന്നു: ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ സു​ഖ​ങ്ങ​ളു​ടെ കടി​ഞ്ഞാൺ വിടുക;’ രാ​ക്ഷ​സ​ന്മാ​രെ​പ്പോ​ലെ അന്യോ​ന്യം പി​റ്റി​കൂ​ടുക. അതിൽ കമ്പം​പി​ടി​ക്കുക. തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​കൾ പറ​യു​ന്ന​ത് കമ്പ​വും വങ്ക​ത്ത​വു​മാ​ണ്. എനി​ക്ക​വ​രു​ടെ തത്ത്വ​ജ്ഞാ​ന​ത്തെ അവ​രു​ടെ തൊ​ണ്ട​യി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ കു​ത്തി​യി​റ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ട്. സു​ഗ​ന്ധം ഏറ​ലു​ണ്ടോ, വി​രി​യു​ന്ന പനി​നീർ​പ്പു​മൊ​ട്ടു​കൾ ഏറ​ലു​ണ്ടോ, കു​യി​ലു​ക​ളു​ടെ പാ​ട്ട് ഏറ​ലു​ണ്ടോ, പച്ച​യി​ല​കൾ ഏറ​ലു​ണ്ടോ, ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ അരു​ണോ​ദ​യം ഏറി​പ്പോ​വ​ലു​ണ്ടോ? ആളു​ക​ളു​ടെ അന്യോ​ന​മു​ള്ള അനു​രാ​ഗം ഏറി​പ്പോ​വു​മോ? ആളുകൾ അന്യോ​ന്യം സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത് ഏറി എന്നു വരുമോ? സൂ​ക്ഷി​ച്ചോ​ളൂ, ഹേ സു​ന്ദ​രി, നി​ന്റെ സൌ​ന്ദ​ര്യം ഏറി​പ്പോ​യി! ഓർമ വെ​ച്ചോ​ളു’ ഹേ സു​ന്ദ​രാ, നി​ന്റെ സൌ​ന്ദ​ര്യം ഏറി​പ്പോ​യി! ഒന്നാ​ന്ത​രം വി​ഡ്ഢി​ത്തം, വാ​ദ​മി​ല്ല. ആളു​ക​ളു​ടെ അന്യോ​ന്യ​മു​ള്ള രസി​പ്പി​ക്കൽ ഏറ​ലു​ണ്ടോ, അന്യോ​ന്യ​മു​ള്ള മയ​ക്കൽ ഏറ​ലു​ണ്ടോ, അന്യോ​ന്യ​മു​ള്ള മോ​ഹി​പ്പി​ക്കൽ ഏറ​ലു​ണ്ടോ; ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ സു​ഖ​ങ്ങ​ളെ മി​ത​മാ​ക്കുക.’ ഹാ, കൊ​ള്ളാം! തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​കൾ പോ​യി​ച്ചാ​വ​ട്ടെ! അറി​വി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ആഹ്ലാ​ദി​ക്കു​ന്ന​തി​ലാ​ണ്. നമു​ക്കു രസി​ക്കുക, അതേ നമു​ക്കു രസി​ക്കുക. നമ്മൾ നല്ല​വ​രാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് നാം സു​ഖി​ത​രാ​വു​ക​യോ, അതോ നമ്മൾ സു​ഖി​ത​രാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട നാം നല്ല​വ​രാ​വു​ക​യോ? സാ​ങ്സി​വൈ​ര​ക്ക​ല്ലി​നെ സാ​ങ്സി​വൈ​ര​മെ​ന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു ആർ​ലി​ദ് സാ​ങ്സി​യു​ടേ​താ​യ​തു​കൊ​ണ്ടോ അതോ അറു​നൂ​റു രത്ന​ത്തൂ​ക്ക​മു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടോ? എനി​ക്ക​തി​നെ​പ്പ​റ്റി​യാ​തൊ​ന്നു​മ​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. ഈവക വി​ഷ​മ​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളാ​ണ് ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ​ങ്ങും; പ്ര​ധാ​ന​കാ​ര്യം സാ​ങ്സി​വൈ​ര​വും സു​ഖ​വും കൈയിൽ വെ​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ഉരു​ളാ​നും ഉപായം പറ​യാ​നും നി​ല്ക്കാ​തെ നമു​ക്കു സു​ഖി​ക്കുക. നമു​ക്ക് തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കാ​തെ സൂ​ര്യ​നെ അനു​സ​രി​ക്കുക. എന്താ​ണ് സൂ​ര്യൻ? അനു​രാ​ഗം, അനു​രാ​ഗം എന്നു പറ​ഞ്ഞാൽ അർ​ത്ഥം, സ്ത്രീ. ഹാ! ഹാ! സർ​വ​ശ​ക്ത​യെ നോ​ക്കു സ്ത്രീ​ക​ളാ​ണ​ത്. ആ ജന​സം​ഘ​ത്ത​ല​വ​നോ​ടു, മരി​യു​സ്സോ​ട്, അയാൾ കൊ​സെ​ത്തെ​ന്ന കൊ​ച്ചു​രാ​ജ്യ​ദ്രോ​ഹി​ണി​യു​ടെ അടി​മ​യ​ല്ലേ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു​നോ​ക്കൂ, അതോ അയാ​ളു​ടെ സ്വ​ന്ത​മ​ന​സ്സാ​ലെ​യും. എട പേ​ടി​ത്തൊ​ണ്ട! സ്ത്രീ! അവിടെ തന്റെ നില നോ​ക്കി​നിർ​ത്താ​വു​ന്ന ഒരു റോ​ബെ​പ്പി​യ​റു​മി​ല്ല; സ്ത്രീ രാ​ജ്യം വാ​ഴു​ന്നു. ആ ഒരൊ​റ്റ രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ടെ നേരെ മാ​ത്ര​മേ എനി​ക്കി​നി രാ​ജ​ഭ​ക്തി​യു​ള്ളു. ആദാം എന്താ​ണ്? ഈവി​ന്റെ സാ​മ്രാ​ജ്യം. ഈവി​ന്റെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ ഒരു 1789-ം ഇല്ല. സ്ഥാന ചി​ഹ്ന​ത്തോ​ടു കൂടിയ ചക്ര​വർ​ത്തി​ച്ചെ​ങ്കോ​ലു​ണ്ട്; ഒരു മകുടം വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള; ചക്ര​വർ​ത്തി​ച്ചെ​ങ്കോ​ലു​ണ്ട്; ഷാർൽ​മേൻ മഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ ചെ​ങ്കോ​ലു​ണ്ട്—അതി​രി​മ്പു​കൊ​ണ്ടാ​ണ്; മഹാ​നായ ലൂയി മഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്നു ചെ​ങ്കോ​ലു​ണ്ട്—സ്വർ​ണ്ണം​കൊ​ണ്ടാ​ണ്; സക​ല​ത്തേ​യും ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം തന്റെ തള്ള​വി​ര​ലി​നും ചൂ​ണ്ടാ​ണി​വി​ര​ലി​നും ഇട​യി​ലി​ട്ടു തി​രു​മ്മി​പ്പൊ​ടി​ച്ചു; വെറും വൈ​ക്കോൽ​ക്കൊ​ടി അതി​ന്റെ കഥ തീർ​ന്നു, അതു മു​റി​ഞ്ഞു​പോ​യി, അതു നി​ല​ത്തു വീണു; ഇപ്പോ​ചെ​ങ്കോ​ലേ ഇല്ലാ​താ​യി; എന്നാൽ കർ​പ്പൂ​ര​ത്തു​ള​സി​യു​ടെ സു​ഗ​ന്ധ​മു​ള്ള ആ ചെറിയ മോ​ടി​പ്പ​ണി​ക്കൈ​ലേ​സ്സി​ന്റെ നേരെ ഒരു ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം എനി​ക്കു വേ​ണ്ടി ഒന്നു നട​ത്തി​യാ​ട്ടേ! എനി​ക്ക​തു കണ്ടാൽ​ക്കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നു​ണ്ട്. ശ്ര​മി​ക്കു. എന്താ​ണ​തി​ന്നി​ത്ര ഉറ​പ്പ്? അതൊരു വെറും മോ​ടി​സ്സാ​ധ​ന​മാ​ണ്. ഹാ! നി​ങ്ങൾ പത്തൊ​മ്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലാ​ണ്? ശരി, എന്നി​ട്ട്? ഞങ്ങ​ളും നി​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ​ത​ന്നെ വി​ഡ്ഢി​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ശൃം​ഗാ​രി​ത്തെ​ണ്ടി​ക്കു വി​ഷൂ​ചി​ക​കൃ​മി എന്നും നി​ങ്ങ​ളു​ടെ തി​രി​ഞ്ഞു​ന​ട​ത്ത​ത്തി​നു വി​നോ​ദ​നൃ​ത്തം എന്നും പേ​രാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തിൽ നി​ങ്ങൾ വല്ലാ​ത്ത മാ​റ്റ​മൊ​ക്കെ വരു​ത്തി​ത്തീർ​ത്തു​വെ​ന്നു മേ​നി​ക​രു​തേ​ണ്ടാ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ സ്ത്രീ​ക​ളെ എപ്പോ​ഴും സ്നേ​ഹി​ക്ക​ണം. ഇതു കൂ​ടാ​തെ കഴി​ക്കുക നി​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു സാ​ധ്യ​മ​ല്ലെ​ന്നു ഞാൻ മു​ഖ​ത്തു നോ​ക്കി പറയാം. ഈ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്കൾ നമ്മു​ടെ ദേ​വ​ക​ളാ​ണ്. അതേ അനു​രാ​ഗം, സ്ത്രീ, ചും​ബ​നം. ഒരു വട്ടം വര​ച്ച​തിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു ചാടാൻ നി​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടാ​വി​ല്ല, ഞാൻ കൂ​സാ​തെ പറയാം; എന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ള​മാ​ണെ​ങ്കിൽ, എനി​ക്ക​തി​ലേ​ക്കു വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും കട​ക്കു​ന്ന​ത് ഒരു രസ​മാ​ണ്. ശു​ക്ര​ന​ക്ഷ​ത്രം, ആ അഗാ​ധ​ത​യി​ലെ തേ​വ​ടി​ശ്മി, സമു​ദ്ര​ത്തി​ന്റെ സെ​ലി​മേൻ, [3] ഇവിടെ ചു​വ​ട്ടി​ലു​ള്ള സക​ല​ത്തേ​യും സമാ​ധാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ട് ആകാ​ശ​ത്തിൽ ഉദി​ച്ചു​പൊ​ങ്ങു​ന്ന​തു നി​ങ്ങ​ളിൽ ആരു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്? സമു​ദ്രം ഒരു പരു​ക്കൻ രാ​ക്ഷ​സ​നാ​ണ്. ശരി, അവൻ എത്ര കി​ട​ന്നു മു​ര​ണ്ടാ​ലും ശരി, ശു​ക്ര​ന​ക്ഷ​ത്രം ഉദി​ച്ചു​വ​ന്നാൽ​പ്പി​ന്നെ അവ​ന്നു പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളാ​തെ വയ്യാ. ആ മെ​രു​ങ്ങാ​ത്ത കാ​ട്ടു​മൃ​ഗം പട്ടാ​യി. നമ്മ​ളൊ​ക്കെ ജനനാൽ അങ്ങ​നെ​യാ​ണ്. ശു​ണ്ഠി, ലഹള, ഇടി​വെ​ട്ടു​കൾ, ആകാ​ശ​ത്ത​ട്ടിൽ​ക്കി​ട​ന്നു പത പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്നു, ഒരു സ്ത്രീ, അതാ, രം​ഗ​ത്തേ​ക്കു വര​ട്ടെ; ഒരു നക്ഷ​ത്ര​മു​ദി​ക്ക​ട്ടെ; കഴി​ഞ്ഞു, നി​ങ്ങൾ മണ്ണു​ക​പ്പി! മരി​യു​സ് ആറു​മാ​സം​മുൻ​പ് യു​ദ്ധം ചെ​യ്ക​യാ​യി​രു​ന്നു; ഇന്ന​യാൾ വി​വാ​ഹം ചെ​യ്തു. അതു നന്നാ​യി. അതേ മരി​യു​സ്, അതേ കൊ​സെ​ത്ത്, നി​ങ്ങൾ ചെ​യ്ത​ത് ഉചി​ത​മാ​ണ്. ഉശി​രോ​ടു​കൂ​ടി അന്യോ​ന്യാ​വ​ശ്യ​ത്തി​നു ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കുക, ഞങ്ങൾ​ക്ക​ങ്ങി​നെ ചെ​യ്യാൻ കഴി​യു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ എന്നു​ള്ള ദേ​ഷ്യം​കൊ​ണ്ടു ഞങ്ങ​ളെ പൊ​ട്ടി​പ്പി​ളർ​ത്തുക, അന്യോ​ന്യം ആദർ​ശീ​ക​രി​ക്കുക, ഭൂ​മി​യി​ലു​ള്ള എല്ലാ ആഹ്ലാ​ദ​ചി​ല്ല​ക​ളേ​യും കൊ​ക്കി​ലാ​ക്കി​കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു ജീ​വി​ക്കാൻ വേ​ണ്ടു​ന്ന ഒരു പക്ഷി​ക്കൂ​ടു കെ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കുക. ഹാ, സ്നേ​ഹി​ക്കുക. സ്നേ​ഹി​ക്ക​പ്പെ​ടുക, ചെ​റു​പ്പ​കാ​ല​ത്തെ എന്തൊ​രു മനോ​ഹ​ര​മായ അത്ഭു​ത​വ​സ്തു! നി​ങ്ങ​ളാ​ണ് ഇതു കണ്ടു​പി​ടി​ച്ച​തെ​ന്നു കരു​തേ​ണ്ടാ. ഞാനും മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്; ഞാനും ധ്യാ​നി​ച്ചി​രു​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്; ഞാനും ദീർ​ഘ​ശ്വാ​സ​മി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട് എനി​ക്കും കമ്പം പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ആറാ​യി​രം വയ​സ്സു പ്രാ​യ​മു​ള്ള ഒരു വക അനു​രാ​ഗം. അനു​രാ​ഗ​ത്തി​ന് ഒരു നീണ്ട നര​യൻ​താ​ടി വെ​ക്കാൻ അവ​കാ​ശ​മു​ണ്ടു്. കാ​മ​ദേ​വ​ന്റെ മുൻ​പിൽ മെ​ത്തു​സ്സേ​ലം ഒരു തെ​രു​വു​തെ​ണ്ടി​ച്ചെ​ക്ക​നാ​ണു്. അറു​പ​തു നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളോ​ള​മാ​യി പു​രു​ഷ​ന്മാ​രും സ്ത്രീ​ക​ളും തങ്ങ​ളു​ടെ കു​ടു​ക്കു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു അനു​രാ​ഗം​മൂ​ലം പു​റ​ത്തു​പോ​രാൻ തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ട്. ഉപാ​യി​യായ ചെ​കു​ത്താൻ മനു​ഷ്യ​നെ ദ്രോ​ഹി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. ഈ നി​ല​യ്ക്കു ചെ​കു​ത്താൻ ചെ​യ്യു​ന്ന ദ്രോ​ഹ​ത്തി​ല​ധി​കം അവൻ തനി​ക്കു ഗുണം ചെ​യ്യു​ക​യാ​യി. ഭൂ​ലോ​ക​സ്വർ​ഗ്ഗ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച​താ​ണ് ഈ സൂ​ത്ര​പ്പ​ണി. എന്റെ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളേ, ഈ കണ്ടു​പി​ടി​ത്തം പഴ​യ​താ​ണ്; പക്ഷേ, ഇന്നും പു​തി​യ​തു​ത​ന്നെ. അതു​കൊ​ണ്ടു ലാ​ഭി​ക്കുക. നി​ങ്ങൾ അന്യോ​ന്യം അടു​ത്തു​ള്ള​പ്പോൾ യാ​തൊ​ന്നും പി​ന്നെ വേ​ണ്ട​തി​ല്ലെ​ന്നാ​ക്കുക; മരി​യു​സ്സി​ന് കൊ​സെ​ത്ത് സൂ​ര്യ​നാ​യി​രി​ക്ക​ട്ടെ, കൊ​സെ​ത്തി​നു മരി​യു​സ് പ്ര​പ​ഞ്ച​വും. കൊ​സെ​ത്ത്, നി​ന​ക്കു നി​ന്റെ ഭർ​ത്താ​വി​ന്റെ പു​ഞ്ചി​രി​യാ​യി​രി​ക്ക​ട്ടെ വസ​ന്ത​കാ​ലം; മരി​യു​സ്, നി​ന്റെ ഭാ​ര്യ​യു​ടെ കണ്ണു​നീ​രാ​വ​ട്ടെ നി​ന്റെ മഴ​ക്കാ​ലം. എന്നാൽ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വീ​ട്ടിൽ ഒരി​ക്ക​ലും മഴ പെ​യ്യ​രു​ത്. നി​ങ്ങൾ ഷോ​ട​തി​യിൽ സമ്മാ​ന​നു​റു​ക്കു തട്ടി​യെ​ടു​ത്തു; ഒന്നാം​സ​മ്മാ​നം നി​ങ്ങൾ​ക്കു കി​ട്ടി; അതു നല്ല​വ​ണ്ണം സൂ​ക്ഷി​ക്ക​ണം, പെ​ട്ടി​യിൽ​വെ​ച്ചു പൂ​ട്ട​ണം, ചെ​ല​വാ​ക്കി​ക്ക​ള​യ​രു​ത്; അന്യോ​ന്യം ആരാ​ധി​ക്കുക, മറ്റാ​രേ​യും പു​ല്ലി​നു ബഹു​മാ​നി​ക്കേ​ണ്ടാ. ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​തു വി​ശ്വ​സി​ച്ചോ​ളൂ, ഇത​റി​വാ​ണ്. അറിവ് ഒരി​ക്ക​ലും നുണ പറ​യു​ക​യി​ല്ല. നി​ങ്ങൾ​ത​ന്നെ​യാ​വ​ട്ടെ അന്യോ​ന്യം ആവ​ശ്യ​മു​ള്ള മതം. ഓരോ​രു​ത്ത​നും ഓരോ വി​ധ​മാ​ണ് ഈശ്വ​ര​നെ ആരാ​ധി​ക്കുക. ഞാൻ പറ​യ​ട്ടെ, ഈശ്വ​രാ​രാ​ധ​ന​ക​ളിൽ​വെ​ച്ചു ഏറ്റ​വും നല്ല​തു സ്വ​ന്തം ഭാ​ര്യ​യെ സ്നേ​ഹി​ക്ക​ലാ​ണ്. എനി​ക്കു നി​ന്നിൽ അനു​രാ​ഗ​മു​ണ്ട്!—ഇതാണ് എന്റെ വേ​ദോ​പ​ദേ​ശ​ചോ​ദ്യോ​ത്ത​ര​ഗ്ര​ന്ഥം. ആർ​ക്ക​നു​രാ​ഗ​മു​ണ്ടോ അവൻ മത​നി​ഷ്ഠൻ. നാ​ലാ​മൻ ആങ്റി മഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ ദൈ​വ​ദൂ​ഷ​ണം മത​നി​ഷ്ഠ​യെ സദ്യ​യു​ടേ​യും കു​ടി​യു​ടേ​യും ഇട​യി​ലൊ​ന്നാ​ക്കി നിർ​ത്തി. ഭക്ഷ​ണ​വും കു​ടി​യും! ഞാൻ ആ ദൈ​വ​ദൂ​ഷ​ണ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട മത​ത്തെ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. അതിൽ സ്ത്രീ​യു​ടെ കാ​ര്യം മറ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. നാ​ലാ​മൻ ആങ്റി​ക്ക് ഇതു പറ്റി​പ്പോ​യ​ല്ലോ എന്നാ​ണെ​നി​ക്ക്. എന്റെ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളേ, സ്ത്രീ​കൾ ദീർ​ഘാ​യു​സ്സോ​ടു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്ക​ട്ടെ! ആളുകൾ പറ​യു​ന്നു, എനി​ക്കു പ്രാ​യ​മാ​യി; എനി​ക്കെ​ത്ര ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​ന്റെ ഉന്മേ​ഷ​മാ​ണു​ള്ള​തെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചാൽ അത്ഭു​ത​മു​ണ്ട്. കാ​ട്ടിൽ​പ്പോ​യി എനി​ക്ക് കു​യി​ലു​ക​ളു​ടെ പാ​ട്ടു കേൾ​ക്കാൻ നന്നേ ആഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ട്. സൌ​ന്ദ​ര്യ​വും സം​തൃ​പ്തി​യും കൈ​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന കു​ട്ടി​കൾ—എന്നെ ഇതു ലഹരി പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ആരെ​ങ്കി​ലും എന്നെ കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​മെ​ങ്കിൽ, എനി​ക്കൊ​രു വി​വാ​ഹം​ചെ​യ്താൽ​ക്കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നു​ണ്ട്. ഇതി​ന​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നി​നു​മാ​യി​രി​ക്കാൻ വഴി​യി​ല്ല നമ്മെ ഈശ്വ​രൻ സൃ​ഷ്ടി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്; ആരാ​ധി​ക്കുക, പ്രേ​മ​സ​ല്ലാ​പം ചെ​യ്യുക, തൊ​ട്ടു​മി​നു​ക്കുക, പ്രാ​വി​നെ​പ്പോ​ലാ​വുക, രസി​ക​ന്മാ​രാ​വുക, രാ​വി​ലെ മുതൽ രാ​ത്രി​യാ​വു​ന്ന​തു​വ​രെ തൊ​ട്ടു​മി​നു​ക്കു​ക​യും കൊ​ഞ്ചി​ക്കു​ഴ​യു​ക​യും ചെയ്ക, ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യായ ഭാ​ര്യ​യിൽ അവ​ന​വ​ന്റെ പ്ര​തി​ബിം​ബ​മു​ള്ള​തി​നെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കുക, അഹ​ങ്ക​രി​ക്കുക, വി​ജ​യ​ഹർ​ഷം കൊ​ള്ളുക. മേനി നടി​ക്കുക—ഇതാണ് പര​മ​പു​രു​ഷാർ​ത്ഥം. ഞങ്ങൾ​ക്കു ചെ​റു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ, ഞങ്ങ​ളു​ടെ യന​വ​ന​കാ​ല​ത്ത്, ഞങ്ങൾ വി​ചാ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് ഇന്നു നി​ങ്ങ​ളെ മു​ഷി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ല. അക്കാ​ല​ത്തു എന്തു സു​ന്ദ​രി​മാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു, എന്തോ​മ​ന​മു​ഖ​ങ്ങൾ, എന്തു ചന്ത​മു​ള്ള പെൺ​കു​ട്ടി​കൾ! ഞാൻ അവ​രു​ടെ ഇട​യിൽ​ക്കി​ട​ന്നു കൂ​ത്തു​മ​റി​ഞ്ഞു. അപ്പോൾ അന്യോ​ന്യം സ്നേ​ഹി​ക്കുക. ആളു​കൾ​ക്ക് അനു​രാ​ഗം എന്നൊ​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ വസ​ന്ത​കാ​ലം​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ആവ​ശ്യ​മെ​ന്താ​ണെ​ന്ന് എനി​ക്കു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ മന​സ്സി​ലാ​യി​ട്ടി​ല്ല; ഞാ​നാ​ണെ​ങ്കിൽ, ഞാൻ ആ നല്ല​വ​നായ ഈശ്വ​ര​നോ​ട് അവി​ടു​ന്നു നമു​ക്കു കാ​ണി​ച്ചു​ത​രു​ന്ന നല്ല വസ്തു​ക്ക​ളെ​യെ​ല്ലാം ഇട്ടു പൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ള്ളാ​നും, അവി​ട​ത്തെ പള്ളി​പ്പെ​ട്ടി​യി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ പു​ഷ്പ​ങ്ങ​ളേ​യും പക്ഷി​ക​ളേ​യും സു​ന്ദ​രി​പ്പെൺ​കി​ടാ​ങ്ങ​ളേ​യും പെ​റു​ക്കി​യെ​ടു​ത്തി​ട്ടു കൊ​ള്ളാ​നും പ്രാർ​ത്ഥി​ക്കും. എന്റെ കു​ട്ടി​ക​ളേ, ഒരു വയ​സ്സ​ന്റെ അനു​ഗ്ര​ഹം കൈ​ക്കൊ​ള്ളുക.’

വൈ​കു​ന്നേ​രം രസ​മു​ള്ള​തും ഉന്മേ​ഷ​മു​ള്ള​തും സന്തോ​ഷം തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യി​രു​ന്നു. മു​ത്ത​ച്ഛ​ന്റെ സഹാ​നു​ഭു​തി​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ആഹ്ലാ​ദ​ശീ​ലം​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു എല്ലാ​വർ​ക്കും; ഓരോ​രു​ത്ത​നും ആ നൂറു വയ​സ്സു​കാ​ര​ന്റെ ഉന്മേ​ഷ​ത്തെ നോ​ക്കി അവ​ര​വ​രു​ടെ മനഃ​സ്ഥി​തി​യെ ക്ര​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി. അവർ കു​റ​ച്ചു നൃ​ത്ത​മാ​ടി. അവർ ഒരു​പാ​ടു ചി​രി​ച്ചു: അതൊരു രസം​പി​ടി​ച്ച വി​വാ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു. പര​മാ​ന​ന്ദം തന്നെ​യായ കൃ​ത​യു​ഗ​ത്തി​ലെ ആളെ അതി​ന്നു ക്ഷ​ണി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു. ഏതാ​യാ​ലും ഗിൽ​നോർ​മാൻ​മു​ത്ത​ച്ഛ​ന്റെ രൂ​പ​ത്തിൽ, അദ്ദേ​ഹം അവിടെ സന്നി​ഹി​ത​നാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഒരു ലഹള നട​ന്നു. പി​ന്നെ നി​ശ്ശ​ബ്ദത.

വധൂ​വ​ര​ന്മാർ അവി​ടെ​നി​ന്നു മറ​ഞ്ഞു.

അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി കഴി​ഞ്ഞ​തോ​ടു​കൂ​ടി ഗിൽ​നോർ​മാൻ​ഭ​വ​നം ഒരു ക്ഷേ​ത്ര​മാ​യി. ഇവിടെ ഞങ്ങൾ നിർ​ത്തു​ന്നു. വി​വാ​ഹ​രാ​ത്രി​യി​ലെ മണി​യ​റ​ക​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ ഒരു പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന ദേവൻ മി​ണ്ട​രു​തെ​ന്നു ചു​ണ്ട​ത്തു വി​ര​ലും വെ​ച്ചു​നി​ല്ക്കും.

അനു​രാ​ഗ​മ​ഹോ​ത്സ​വം കൊ​ണ്ടാ​ടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ ആ ശ്രീ​കോ​വി​ലി​നു മുൻ​പിൽ ആത്മാ​വു ധ്യാ​ന​ത്തിൽ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

ഈവക വീ​ടു​ക​ളിൽ വി​ല​ങ്ങ​നെ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്റെ മി​ന്ന​ലാ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​വും. അവ​യി​ലെ ആഹ്ലാ​ദം ചു​മ​രു​ക​ളി​ലെ കല്ലു​ക​ളി​ലൂ​ടേ പ്ര​കാ​ശ​ധോ​ര​ണി​യാ​യി പു​റ​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കു​ക​യും അന്ധ​കാ​ര​ത്തെ അസ്പ​ഷ്ട​മാ​യി മി​ന്നി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യാ​തെ വയ്യാ. ഈ പരി​ശു​ദ്ധ​വും ഈശ്വ​ര​ക​ല്പി​ത​വു​മായ ആഘോഷം അപാ​ര​ത​യ്ക്ക് ഒരു ദി​വ്യ​മായ വെ​ളി​ച്ച​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​ല്ലെ​ന്നു വരാൻ പാ​ടി​ല്ല. പു​രു​ഷ​നും സ്ര​തീ​യും തമ്മിൽ ഉരു​കി​ച്ചേ​രു​ന്ന ഒരു വി​ശി​ഷ്ട​ത്തീ​ച്ചു​ള​യാ​ണ് അനു​രാ​ഗം; ഏക​ത്വം,ത്രി​മൂർ​ത്തി​ത്വം, അന്ത്യ​ത്വം അതിൽ​നി​ന്നു​ത്ഭ​വി​ക്കു​ന്നു. രണ്ടു ജീ​വാ​ത്മാ​ക്കൾ​കൂ​ടി ഒന്നാ​യി​ത്തീ​രൽ അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ന്നു വി​കാ​ര​ജ​ന​ക​മാ​യി​രി​ക്ക​ണം. കാ​മു​കൻ മതാ​ചാ​ര്യ​നാ​ണ്; ആന​ന്ദ​പ​ര​വ​ശ​യായ കന്യക അമ്പ​ര​ക്കു​ന്നു. ആ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ന്റെ ഒരംശം ഈശ്വ​ര​നി​ലേ​ക്കു കയ​റി​ച്ചെ​ല്ലു​ന്നു. യഥാർ​ത്ഥ​മായ വി​വാ​ഹം എവി​ടെ​യു​ണ്ടോ, അതാ​യ​ത് അനു​രാ​ഗം എവി​ടെ​യു​ണ്ടോ, അവിടെ ആദർശം എത്തി​ച്ചേ​രു​ന്നു. ഇരുൾ​പ്പാ​ടു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ വി​വാ​ഹ​മ​ച്ച് ഒര​രു​ണോ​ദ​യ​മൂ​ല​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു. മാം​സ​ച​ക്ഷു​സ്സി​നു ദേ​വ​ക​ളു​ടെ അസാ​ധാ​ര​ണ​വും മനോ​ഹ​ര​വു​മായ ജീ​വി​ത​ത്തെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാൻ കഴി​വു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ നമു​ക്കു നി​ഴൽ​സ്വ​രു​പ​ങ്ങൾ, ചി​റ​കു​ള്ള അജ്ഞാ​ത​സ​ത്ത്വ​ങ്ങൾ, അദൃ​ശ്യ​ത​യി​ലെ നീ​ല​ച്ച സഞ്ചാ​രി​കൾ, മങ്ങിയ ഒരു​കൂ​ട്ടം ശി​ര​സ്സു​ക​ളെ ആ പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​മായ ഭവ​ന​ത്തി​നു ചു​റ്റും സം​തൃ​പ്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി കു​നി​ച്ച്, അല്പം ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോ​ക​യും ഓമ​ന​ത്ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ഒന്നു ശങ്കി​ച്ചു​ക​ള​ക​യും​ചെ​യ്ത ആ നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​യായ ഭാ​ര്യ​യെ അന്യോ​ന്യം ചൂ​ണ്ടി​കാ​ട്ടി അവൾ​ക്കാ​യി ആശീർ​വാ​ദ​ങ്ങ​ളെ ചൊ​രി​യു​ക​യും തങ്ങ​ളു​ടെ ദി​വ്യ​ങ്ങ​ളായ മു​ഖ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളിൽ മാ​നു​ഷാ​ന​ന്ദ​ത്തി​ന്റെ ഒരു പ്ര​തി​ച്ഛാ​യ​യെ കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​യി കാണാം. ആ വി​ശി​ഷ്ട​ഘ​ട്ട​ത്തിൽ വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​ത്വം​കൊ​ണ്ടു മതി​മ​റ​ന്നു തങ്ങ​ള​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രും ചെ​വി​യോർ​ക്കാ​നി​ല്ലെ​ന്നു വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന വി​വാ​ഹി​തർ തങ്ങ​ളു​ടെ മു​റി​യിൽ നി​ന്നു ഒരു ചി​റ​ക​ടി​ശ്ശ​ബ്ദം കേൾ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വ​ണം. പൂർ​ണ്ണ​സു​ഖം ദേ​വ​ക​ളു​മാ​യു​ള്ള യോ​ജി​പ്പി​നെ കാ​ണി​ക്കു​ന്നു. ആ ഇരു​ണ്ട ചെ​റു​മു​റി​യു​ടെ മേൽ​ത്ത​ട്ടാ​യി സ്വർ​ഗ്ഗം മു​ഴു​വ​നു​മാ​ണു​ള്ള​ത്. അനു​രാ​ഗ​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു പരി​ശു​ദ്ധി​യ​ട​ഞ്ഞ രണ്ടു വക്ത്ര​പു​ട​ങ്ങൾ, സൃ​ഷ്ടി​ക്കാ​യി അടു​ത്തു​കൂ​ടു​മ്പോൾ, ആ അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ചും​ബ​ന​ത്തി​നു മീതേ, അപാ​ര​മായ നക്ഷ​ത്ര​പ​ഥ​ത്തി​ന്റെ നി​ഗൂ​ഢ​ത​യി​ലെ​ങ്ങും ഒരു വി​റ​കൊ​ള്ള​ലു​ണ്ടാ​യി​ല്ലെ​ന്നു വരാൻ വയ്യാ.

ഈ ആന​ന്ദ​ങ്ങ​ളാ​ണ് വാ​സ്ത​വ​ങ്ങൾ. ഈ ആഹ്ലാ​ദ​ങ്ങൾ​ക്ക​പ്പു​റ​ത്താ​യി ഒരാ​ഹ്ലാ​ദ​വു​മി​ല്ല. അനു​രാ​ഗം മാ​ത്ര​മാ​ണ് ആന​ന്ദ​മൂർ​ച്ഛ. ബാ​ക്കി​യെ​ല്ലാം കര​യു​ന്നു.

സ്നേ​ഹി​ക്കുക, അല്ലെ​ങ്കിൽ സ്നേ​ഹി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​വുക—ഇതു മതി. ഇനി​യൊ​ന്നും ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട​രു​ത്. ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ അഗാ​ധ​ത​കൾ​ക്ക​ടി​യിൽ​നി​ന്നു മറ്റൊ​രു മു​ത്തും കി​ട്ടാ​നി​ല്ല. സ്നേ​ഹി​ക്കൽ ഒരു മു​ഴു​മി​ക്ക​ലാ​ണ്.